TTA 2019: Van Gas los

Transcriptie

1 School: Bedrijf: Titel project:

2 1. De opdracht TTA 2019: Van Gas los Opdrachtgever Opdrachtgever is de installatiebranche Nederland vertegenwoordigd door OTIB. In dit project werk je als engineer in de installatiebranche. Als engineer ontwerp en ontwikkel je, door problemen en complexe situaties te analyseren, nieuwe installaties en systemen samengesteld uit bestaande of nieuwe technieken. OTIB is het ontwikkel- en opleidingsfonds voor de installatiebranche. De branche staat voor een aantal uitdagingen: een veranderende samenleving, technologische ontwikkelingen en een veranderende arbeidsmarkt. Daarnaast zijn er specifieke ontwikkelingen zoals integraal installeren, duurzaam bouwen en zorg op afstand. De nieuwe vakman of vakvrouw ontwikkelt zich vandaag om te voorzien in de klantvraag van morgen. OTIB ondersteunt werkgevers en werknemers bij het (verder) ontwikkelen van hun vakmanschap. Bij een evenement als Lowlands werken tientallen engineers samen om de technische installaties goed te laten functioneren: Situatie Nederland is in de ban van het gasvraagstuk. Jarenlang hebben we geprofiteerd van een flinke gasvoorraad in het noorden van het land. We zijn gewend geraakt aan het comfort van centrale verwarming. Maar deze gasvoorraad raakt op en aardbevingen teisteren de noordelijke provincies. De afhankelijkheid van gas is niet langer maatschappelijk te verantwoorden. Mede daarom staat in het regeerakkoord dat alle bestaande bouw in 2050 gasvrij moet zijn. De uitdaging waar Nederland de komende jaren voor staat is het gasvrij maken van bestaande bouw en dan voornamelijk van complexe gebouwen zoals overheidsgebouwen, monumenten, industrie, kantoren, sportclubs en dienstverlenende gebouwen; het omvormen van bestaande bouw naar energie-neutrale gebouwen of all-electric buildings. Dit alles met behoud van het comfort dat we gewend zijn en met oplossingen voor de opslag van warmteoverschotten buiten de piekmomenten. Ieder gebouw vraagt om een uniek warmteplan op basis van gedegen onderzoek en een creatieve en slimme combinatie van systemen en technieken, zodat ook deze gebouwen binnen 5 jaar van het gas af kunnen. Daarnaast is het voor OTIB en de omgeving van het gebouw erg belangrijk dat het warmteplan voor dit type gebouw ook een positieve uitstraling heeft op 2/10

3 en relatie heeft met de omgeving. SV Gramsbergen op weg naar een gasvrije accommodatie SVv Gramsbergen heeft de eerste stap gezet om een gasvrije sportvereniging te worden. INTU vervangt bij de club in drie stappen alle gasgestookte CV s en boilers door duurzame alternatieven. Eind augustus is bij SV Gramsbergen de eerste stap gezet. Het eerste resultaat is dat alle kleedkamers van de club nu al niet meer via aardgas warm worden gehouden. Jarenlang dubben SV Gramsbergen hikte al jarenlang tegen de hoge energielasten aan. De club berekende dat de gasrekening in de komende tien jaar ruim euro zou bedragen. Maar na advies ingewonnen te hebben bij INTU wordt de gasrekening stapsgewijs teruggebracht naar 0 euro. De oude gasboilers zijn al vervangen door geïsoleerde watervaten die worden verwarmd door middel van warmtepompen. Aan het begin van het nieuwe seizoen zal de zuidkant van het pand worden opgeleverd en kan er worden gedoucht en verwarmd. Sportclub iets totaal anders Sportclubs zoals SV Gramsbergen verbruiken enorm veel energie en dat brengt nieuwe uitdagingen met zich mee, aldus Rudi Reinders van INTU. Maar wij hebben al veel ervaring met het energieneutraal maken van woningen. Het energieverbruik van een sportclub reduceren blijkt echter totaal anders te werken. In het merendeel van de projecten die wij uitvoeren verdienen onze opdrachtgevers hun investering binnen 10 jaar terug. Voor SV Gramsbergen moesten wij terug naar de tekentafel. De komende tijd gaan wij de installatie op afstand monitoren en verbeteren. Maar het is mooi dat de eerste ervaringen al zo positief zijn. Bron: Gasvrije (nieuwbouw) woningen zijn er steeds meer, maar bestaande complexere gebouwen die al helemaal van het gas af zijn, zijn nog nauwelijks te vinden in Nederland. Dit komt onder andere doordat ieder gebouw vraagt om maatwerk en bestaande technieken niet altijd toereikend zijn. Om de klimaatdoelstellingen te halen is het voor Nederland van belang om nu de stap te gaan maken om complexere gebouwen van het gas af te halen. De technische installatiebranche zal daar een belangrijke bijdrage aan leveren. Aflevering Radar extra over klimaatveranderingen en de noodzaak om Nederland gasvrij te maken: Opdracht Een gedetailleerd warmteplan om een complex gebouw binnen 5 jaar met duurzame, alternatieve technieken en met behoud van comfort, gasvrij te maken. Een warmteplan is een samenhangend plan dat inzicht biedt in de mogelijkheden van bij voorkeur meerdere warmtebronnen en de relatie hiervan met de gebruikers (behoefte) en de bouwtechnische staat. Een warmteplan kan op verschillende schaalniveaus (gebouw, wijk, stad, regio) worden ingevuld, bestaat uit technische ontwerpen, berekeningen en adviezen. Een warmteplan biedt zo inzicht in de wijze waarop een robuust warmtenet kan ontstaan of in stand kan worden gehouden (ruimtelijk, organisatorisch en financieel). 3/10

4 Bron: Ministerie van Infrastructuur en Milieu De Technasium Top Award is een jaarlijkse wedstrijd georganiseerd door Stichting Technasium i.s.m. een landelijke opdrachtgever voor de derde klassen, waarbij een vakkundige jury de resultaten beoordeelt. De jury let bij de beoordeling op tal van aspecten, die horen bij de opdracht. Voor dit project is een beoordelingsmodel opgesteld dat door de jury wordt gebruikt. 4/10

5 2. Uitwerking opdracht TTA 2019: Van Gas los 1. Inventarisatie gebouw en functie De opdrachtgever vraagt om een plananalyse van het gebouw die gebaseerd is op: een volledige inventarisatie van de bouwtechnische gegevens, huidige energievoorziening en warmtestromen, onderhoudstatus en mogelijke energielekken van het gebouw een gebruiks-/functieanalyse van het gebouw Een plananalyse is een complete beschrijving van het gebouw in woord en beeld, waaronder plattegronden, gevels, doorsneden en foto's toegespitst op relevante bouwtechnische en programmatische aspecten (welke functies, waar in het gebouw). Ook een blokschema van de huidige warmtestromen (hoeveel warmte wordt er geproduceerd, hoeveel is er nodig, hoeveel gaat verloren of blijft over voor andere toepassingen?) maakt onderdeel uit van de plananalyse. Warmteverlies meten In veel gebouwen gaat, zonder dat we het merken, onnodig veel warmte verloren. Met behulp van zogenaamde infraroodfoto's (thermografie) kunnen onvermoede energielekken in een gebouw worden opgespoord en vervolgens door middel van adviezen van thermografen worden verholpen. Bron 2. Programma van eisen De opdrachtgever wil een programma van eisen voor het warmteplan van het gebouw, gebaseerd op de plananalyse van het gebouw, ambitie van de opdrachtgever en regelgeving op het gebied van warmtetechniek 3. Analyse en conclusie alternatieve warmtetechnieken De opdrachtgever vraagt om een conclusie over de toepasbaarheid van ten minste twee alternatieve warmtetechnieken in het gebouw en zijn omgeving, gebaseerd op een sterkte-zwakteanalyse in combinatie met het eerder opgestelde programma van eisen. 5/10

6 Voorbeeld sterkte-zwakteanalyse bio-energy farm bron: 4. Ontwikkelen warmtesystemen De opdrachtgever vraagt jullie, op basis van de conclusies uit de sterkte-zwakteanalyse, een tweetal concept warmtesystemen om het gebouw, zo mogelijk in stappen, binnen een termijn van 5 jaar gasvrij van warmte te voorzien. Voorbeeld warmtesysteem (Bron: 5. Consultatie en toetsing De opdrachtgever vraagt jullie om een onderbouwde keuze voor het meest rendabele concept, op basis van toetsing aan het 6/10

7 programma van eisen, de relatie met de omgeving en een consultatie met de installatiebranche. 6. Engineering De opdrachtgever vraagt om een definitief warmteplan gebaseerd op het meest rendabele concept, met daarin gedetailleerde beschrijvingen, illustraties en onderbouwingen hoe de gekozen locatie binnen 5 jaar gasvrij van warmte kan worden voorzien. Afronding opdracht Tijdens een presentatie op school pitch je jullie warmteplan poster waarbij deskundigen een team selecteren voor de landelijke finale op 16 mei. 7/10

8 3. Het beroep TTA 2019: Van Gas los Het beroep Als engineer ben je verantwoordelijk voor het ontwerpen en ontwikkelen van installaties. Tevens zorg je voor werkmappen met tekeningen, werkinstructies en specificaties voor het geven van technische ondersteuning. Je toetst of nieuwe ontwerpen voldoen aan bestek, regelgeving en keuringseisen. Daarnaast stel je de specificaties op voor de installatie en de te gebruiken componenten. Je kunt complexe informatie op een duidelijke manier overbrengen en doorziet snel een complexe situatie door een probleem in een kader te plaatsen. Verder kun je efficiënt en effectief werken onder druk en heb je gevoel voor detail in je werk. Tot slot: je werkt graag samen. Engineers werken vaak samen met: Technisch tekenaar Calculator Thermograaf Waar werk je? Tijdens dit project werk je als engineer bij een installatiebedrijf. OTIB vertegenwoordigt de installatiebranche op werknemers- en werkgeversniveau. Grotere installatiebedrijven hebben eigen engineers in dienst om nieuwe technieken te ontwikkelen en per opdracht gespecialiseerde plannen te maken. Informatie over opleiding HBO Elektrotechniek Engineering Engineering Systems Master in Structural Engineering Master Sensor System Engineering Mechatronica Werktuigbouwkunde WO Civil Engineering Civil Engineering and Management 8/10

9 Complex Systems Engineering and Management Construction management and engineering Electrical enigeering Engineering and Policy Analysis Industrial Design engineering Industrial Engineering and Management Material Science and Engineering Mechanical Engineering Metropolitan Analysis, Design and Engineering (joint degree) Sustainable Energy Technology Werktuigbouwkunde 9/10

10 4. Beoordeling TTA 2019: Van Gas los Productbeoordeling De productbeoordeling gaat over de prestatie van het team. Alle leden van het team krijgen voor het eindresultaat hetzelfde cijfer. Het cijfer voor de productbeoordeling is 50% van het eindcijfer voor dit project. De productbeoordeling bestaat uit het werkstuk en de presentatie. De opdrachtgever kan het werkstuk mee beoordelen, maar de docent bepaalt uiteindelijk het cijfer van de productbeoordeling. Het werkstuk Warmteplan Maatschappelijke impact Presentatie Dit project wordt in eerste instantie afgesloten met een presentatie op de eigen school i.s.m. een installatiebedrijf/expert uit de regio. OTIB zal samen met de netwerken van technasia regionale minisymposia organiseren waarbij experts feedback en tips geven zodat jullie het plan en ontwerp kunnen verbeteren op weg naar de finale. Het meest innovatieve team wordt uitgenodigd om deel te nemen aan de grote finaledag op 16 mei, waar de installatiebranche i.s.m. OTIB de beste warmteplannen zal belonen met mooie prijzen. Meer info over de vorm van de presentatie volgt later en kun je navragen bij jullie docent. Procesbeoordeling De procesbeoordeling gaat over de competenties van ieder teamlid. Elk teamlid werkt aan zijn eigen competenties en ontwikkelt zijn aandeel in het groepsproces. Het cijfer van de procesbeoordeling is 50% van het eindcijfer van dit project. De procesbeoordeling bestaat uit een beoordeling door het team, een beoordeling van jezelf en een beoordeling van je docent. De docent bepaalt uiteindelijk het cijfer van de procesbeoordeling. Beoordeling van jezelf Formulier_procesbeoordeling jezelf.pdf Beoordeling door het team Formulier_procesbeoordeling team.pdf Aanvullende informatie voor de beoordeling Organisatie Meer info in de docentenhandleiding 10/10