Stemmen Gemeenteraadsverkiezingen 2018

Transcriptie

1 Stemmen Gemeenteraadsverkiezingen 2018

2 2

3 Voorwoord Dit boek gaat over de gemeenteraadsverkiezingen van 21 maart Het boek is gemaakt door de medewerkers van de afdeling Leren & Ontwikkelen Cliënten, in samenwerking met de afdeling Communicatie van de Gemiva-SVG Groep. In dit boek staat eerst een uitleg over wat een gemeente en een gemeenteraad doet. Daarna staat er een algemene uitleg over de verkiezingen en stemmen. We hebben in dit boek niet beschreven welke politieke partijen meedoen aan de gemeenteraadsverkiezingen. Hiervoor is gekozen, omdat dit in iedere gemeente anders is. Naar iedere locatie van de Gemiva-SVG Groep is er een informatieblad g d met daarin extra informatie over de gemeenteraadsverkiezingen die je kunt vinden op internet. In het boek en op internet staan soms moeilijke woorden. We raden aan om hulp te vragen als je het niet begrijpt. Samen kom je er vast uit. Veel succes met bedenken op wie je wilt stemmen op 21 maart Voor de teksten in dit boek is gebruik gemaakt van materiaal van ProDemos. 3

4 Inhoudsopgave Bladzijde Voorwoord 3 Inhoudsopgave 4 Wat is stemmen? 5 Wat doet de gemeente? 6 De burgemeester, wethouders en gemeenteraad 9 De inspraak van inwoners 10 Gemeenteraadsverkiezingen 11 De verkiezingsdag 12 Uw gedrag in het stemlokaal 14 Uw gedrag in het stemhokje 15 4

5 Wat is stemmen? Nederland is een democratie. Dat betekent dat iedereen die in Nederland woont, meebeslist. We kunnen meedenken en meepraten over plannen, afspraken en regels. We kunnen niet allemaal in de gemeenteraad, Provinciale Staten of Tweede Kamer zitten. Daarom kiezen we mensen die dat voor ons kunnen doen. Dat doen we als we gaan stemmen. Je kunt stemmen op een politieke partij. Politieke partijen met veel stemmen hebben veel te zeggen in Nederland. Wie mogen er stemmen? Iedereen die 18 jaar of ouder is mag stemmen. Je moet Nederlander zijn. Je moet een stempas hebben gekregen. 5

6 Wat doet de gemeente? Een gemeente regelt dingen voor de eigen inwoners. Inwoners zijn de mensen die in een gemeente wonen. De gemeente heeft veel verschillende taken. Maar zij doet niet alles zelf. Ze huren bijvoorbeeld mensen in om het huisvuil op te halen of straten aan te leggen. De taken van een gemeente zijn: Burgerzaken De gemeente houdt bij wie er woont. Je kunt er een nieuw paspoort of rijbewijs kopen. Openbare orde en veiligheid De burgemeester kan politie en brandweer inzetten als dat nodig is. Ook zijn er in iedere gemeente afspraken over bijvoorbeeld: afsteken van vuurwerk; sluitingstijden van cafés. Economische zaken De gemeente zorgt voor bedrijventerreinen, markten en bijvoorbeeld een mooi winkelgebied. Die moeten ook goed bereikbaar zijn. Daar zorgt de gemeente voor. 6

7 Sociale zaken en werkgelegenheid Een gemeente probeert zoveel mogelijk mensen aan werk te helpen. Mensen die niet werken, krijgen een uitkering van de gemeente. Maar die krijg je niet zomaar, daar zijn regels voor. Welzijnsvoorzieningen en volksgezondheid De Wmo is een taak van de gemeente. Deze wet regelt bijvoorbeeld de thuiszorg. Ook als je bijvoorbeeld een rolstoel of traplift nodig hebt, moet je bij de gemeente zijn. Gemeenten hebben voor alle aanvragen een Wmo-loket. Daarnaast heeft iedere gemeente een gezondsheidsdienst GGD. Onderwijs De gemeente zorgt dat scholen een goed gebouw hebben. Zij geeft geld aan leerlingen die extra begeleiding nodig hebben. Zij zorgt ervoor dat iedereen zich aan de leerplichtwet houdt. Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting De gemeente maakt bestemmingsplannen. Daarin staat hoe een gebied eruit moet zien. Welk deel is voor huizen of kantoorpanden en welk deel is voor natuur? Verkeer en vervoer De gemeente zorgt voor aanleg en onderhoud van bijvoorbeeld fietspaden, wegen, voetpaden, enz. 7

8 Milieu De gemeente zorgt dat het huisvuil wordt opgehaald. En dat inwoners en bedrijven zorgvuldig omgaan met het milieu. Cultuur, sport en recreatie De gemeente geeft vaak subsidies aan verenigingen en zorgt voor bijvoorbeeld sportvelden, zwembad, buurthuizen of een schouwburg. Ook moet de gemeente de natuurgebieden onderhouden waar mensen hun vrije tijd doorbrengen. Hoe betaalt de gemeente dat? Om dit allemaal te kunnen doen heeft de gemeente veel geld nodig. De gemeente krijgt ongeveer 60% van wat er nodig is van de overheid. De hoogte van het bedrag hangt af van hoe groot de gemeente is en hoeveel mensen er in de gemeente wonen. Daarnaast betalen de eigen inwoners ook geld aan de gemeente. Bijvoorbeeld door reinigingsheffing, hondenbelasting en verkoop van paspoorten. 8

9 De burgemeester, wethouders en de gemeenteraad Elke gemeente heeft een gemeenteraad, een burgemeester en een college van burgemeester en wethouders. De burgemeester en wethouders zijn samen het bestuur van de gemeente. De burgemeester is de voorzitter van het college van burgemeester en wethouders. Het aantal wethouders hangt af van het aantal inwoners van een gemeente. Een kleine gemeente heeft 2 wethouders en een grote gemeente 9. De gemeenteraad Een belangrijke taak van de gemeenteraad is om het college van burgemeester en wethouders te controleren. De inwoners van de gemeente kiezen de gemeenteraad. Dat gebeurt om de vier jaar bij de gemeenteraadsverkiezingen. De gemeenteraad kiest de wethouders. Het aantal leden van de gemeenteraad hangt af van het aantal inwoners van de gemeente. De kleinste gemeenten hebben 9 gemeenteraadsleden, de grootste 45. De gemeenteraad neemt beslissingen als er een meerderheid van stemmen is. De leden van de gemeenteraad zijn meestal lid van een politieke partij. De leden van 1 partij in een gemeenteraad vormen samen een fractie. Burgemeester De burgemeester is voorzitter van de gemeenteraad. Hij mag niet stemmen bij beslissingen. Wel kan hij in de vergadering van de raad meepraten en zeggen wat hij er van vindt. De vergaderingen van de gemeenteraad zijn openbaar. Iedereen mag komen luisteren. 9

10 De inspraak van inwoners Inwoners van een gemeente kunnen op verschillende manieren meepraten. Bijvoorbeeld door enquêtes, inspraakbijeenkomsten en burgerinitiatieven. De vergaderingen van de gemeenteraad zijn openbaar. Iedereen kan er bij aanwezig zijn. Raadscommissie De gemeenteraad kan voor bepaalde onderwerpen een commissie vormen. Een commissie bestaat uit mensen die veel weten over dat onderwerp. De vergaderingen van deze commissies zijn ook openbaar. In deze vergaderingen kan je als inwoner het meeste invloed uitoefenen op de plannen van de gemeente. Je kunt daar vertellen wat je van iets vindt. Bekendheid De gemeente maakt zijn plannen bekend aan de inwoners. Dat kan bijvoorbeeld in een gemeentekrant, door voorlichtingspagina s en advertenties in huis-aanhuisbladen, op internet en in informatieve folders. Natuurlijk kunnen inwoners ook zelf contact opnemen met hun gemeente om antwoorden te krijgen op hun vragen. Inspraak Inspraak betekent dat inwoners van een gemeente hun mening kunnen geven over een plan. Soms is de gemeente verplicht inwoners inspraak te geven. Dat kan op verschillende manieren. De gemeente kan bijvoorbeeld aan de meest betrokken mensen om hun mening vragen of aan alle inwoners. De inspraak kan schriftelijk of mondeling worden geregeld. De gemeente kan de mening van de inwoners naast zich neerleggen en doorgaan met haar plannen. Zij kan de plannen ook aanpassen. 10

11 Gemeenteraadsverkiezingen Bij gemeenteraadsverkiezingen mag je kiezen wie er in de gemeenteraad van jouw gemeente komt. De gemeenteraad bepaalt wat er in jouw gemeente gebeurt. Wat doe je op 21 maart 2018? Je kunt tussen 7.30 en uur stemmen. Neem je stempas en identiteitsbewijs mee naar het stembureau. Op de stempas staat welk stembureau het dichts bij je huis is. Je kunt zelf kiezen in welk stembureau in jouw gemeente je gaat stemmen. 11

12 De verkiezingsdag Neem je legitimatiebewijs en stempas mee naar het stembureau. Bij het stembureau aangekomen, ga je naar binnen. Je ziet op de bordjes waar je heen moet. Binnen geef je je stempas af aan de mensen achter de tafel. Deze mensen kijken je stempas en legitimatiebewijs na. 12

13 Dan krijg je een stembiljet. Je gaat naar een stemhokje. Soms moet je even wachten. Houd dan genoeg afstand van de stemhokjes. Ben je aan de beurt? Ga dan alleen in het stemhokje staan. Vouw je stembiljet open. De namen van de politieke partijen staan bovenaan op het stembiljet. Daaronder staan de namen van de mensen waaruit je kunt kiezen. Zoek de persoon op wie je wilt stemmen. Voor de naam staat een leeg vakje. Dat kleur je rood. Vouw het stembiljet dubbel en stop het in de stembus. Let op: maak maar 1 vakje rood. Heb je een fout gemaakt? Vraag dan een nieuw stembiljet. Op de volgende pagina s staat een uitleg in pictogrammen over hoe je je gedraagt in het stemlokaal en het stemhokje. 13

14 14

15 15