Stress en Angst. LES 3 Sensomotoriek IBRT

Transcriptie

1 LES 3 Sensomotoriek IBRT Stress en Angst 1

2 Vechten, vluchten of verstarren - je kunt VECHTEN tegen de tijger, je rent op hem af met een speer - je kunt VLUCHTEN, je rent heel hard weg - of je VERSTART, je blijft stokstijf staan en beweegt niet VECHTEN Kind weigert Kijkt en doet boos Doet niet mee aan de activiteit Is geïrriteerd Vertoont heftige emoties (huilen) Iemand keihard uitleggen Uitdagen Schelden Vuisten ballen 2

3 VUCHTEN Kind kijkt weg en gaat discussiëren Zegt dat hij het niet kan doen want moet eerst iets anders Smoezen Weigeren Huilen om eronderuit te komen Niet meer luisteren Niet aanspreekbaar zijn Weerstand bieden Weglopen (ook de school uit!) VERSTARREN Kind beweegt niet Kijkt je met een lege blik aan Onduidelijk of het is begrepen Kan: Verstijven Wegdromen De situatie niet meer overzien Geen reactie geven Opgeven 3

4 Programma: - Pp afmaken van de vorige les - Pp deze les Uit de pas - Jullie kijken naar je mee opgenomen beelden - Je schrijft met elkaar op wat je al doet met het geobserveerde kind dat doe je per zintuig - Uitwisseling - Bewaar je observatieformulier 7 zaken die je weerhouden om een SI-stoornis te herkennen 1 Het lijkt op ADHD, het klinkt als ADHD, lijkt op ADHD. Sommige SI stoornissen lijken op diverse andere aandoeningen. 2 Veel kinderartsen en leerkrachten zijn niet vertrouwd met een SI stoornis en kunnen ook niet goed met ouders overleggen. 3 Ouders willen niet altijd aan de diagnose. Dat heeft MIJN kind niet! 4 Ouders leggen zich neer bij een onvoorspelbare ontwikkeling van hun kind. 5 Ouders denken wel eens dat het onkinderlijk gedrag van hun kind erop wijst dat ze te slim zijn voor dingen als spelen en kleien. 6 Er zijn ouders die het op de koop toen nemen dat hun kind moeite heeft met bepaalde basisvaardigheden omdat het ruimschoots gecompenseerd wordt met de cognitieve vaardigheden. 7 Omdat een SI stoornis op sommige momenten meer zichtbaar is dan andere willen ze niet geloven dat er sprake is van een stoornis. 4

5 3 goede redenen om hulp te zoeken 1 Als er sprake is van een lastvraag 2 Als andere last hebben van het probleem. 3 Als mensen die er verstand en ervaring hebben van een SI stoornis aangeven dat er hulp nodig is. Houd een dagboek bij van het gedrag van een kind. Het observeren van het gedrag van een kind is van cruciaal onderdeel van het proces om de behoeftes van het kind te achterhalen en aan te pakken.. Beschrijf hierbij moeilijke maar ook mooi gedrag. Zo kunnen patronen zichtbaar worden. 5

6 En dan Afwachten Proberen vaardigheden samen te versterken Specialist zoeken die kan screenen 6

7 / Wat wordt geëvalueerd bij een screening - Motorische ontwikkeling grof- en fijnmotorisch - Neuromusculaire controle - Visueel- motorische integratie (puzzels maken of vormen natekenen) - Visuele discriminatie - Responsen op sensorische prikkels (tactiel, vestibulair en proprioceptief) - Bilaterale coördinatie - Praxie (motorische planning) Opleiding waar? 7

8 De specialisten 8

9 Ergotherapie Ergotherapie is een paramedische discipline die zich richt op het weer mogelijk maken van dagelijkse handelingen bij mensen die door ziekte of beperking een lichamelijke of psychische beperking hebben opgedaan. Fysiotherapie Kinderfysiotherapie is een opleiding die na het reguliere fysiotherapieopleiding gevolgd wordt. Een kinderfysiotherapeut weet daardoor naast de standaard kennis ook hoe de motorische ontwikkeling moet verlopen en weet, vaak in overleg met een kinderrevalidatiearts, behandelmethoden om een verstoorde motorische ontwikkeling te trachten zo goed mogelijk te laten ontwikkelen. 9

10 Logopedie Een logopedist of logopediste is een paramedische therapeut die preventie, zorg, training en advies biedt met betrekking tot de primaire mondfuncties (zuigen, slikken en kauwen), het gehoor, de stem, de taal en de spraak. Logopedische interventie is gericht op communicatie (begrip en productie van gesproken en geschreven taal maar ook ondersteunende communicatie) en eten en drinken in de orale en spijs- en ademhaling spieren. Visuele training 10

11 Sensorische ontwikkeling Zien het gezichtszintuig Auditieve training 11

12 Chiropractie Craniosacrale therapie Cranio Sacraal therapie is een gunstige ondersteunende therapie om te koppelen met Sensorische Integratie Therapie. Craniosacraaltherapie werkt direct in op het zenuwstelsel waardoor het zeer ondersteunend werkt voor Sensorische Integratie. Craniosacraaltherapie is een techniek die het zelfherstellende vermogen van het lichaam ondersteunt. Gebruikt in combinatie met Sensorische Integratie Therapie of alleen, kan Craniosacraaltherapie de basis leggen voor een betere neurologische functioneren, de verwerking en integratie van zintuiglijke informatie. 12

13 Hippotherapie Hippotherapie is een vorm van therapeutisch paardrijden en wordt ook Equine-assisted therapy (EAT) genoemd. Dit is het therapeutisch en orthopedagogisch werken met het paard als partner, om mee te helpen aan een verbetering van de levenskwaliteit van kinderen en volwassenen met specifieke noden. Er wordt doelgericht gewerkt aan problemen van fysieke, psychische, orthopedagogische en sociale aard. De behandeling maakt deel uit van een breder revaliderend of therapeutisch behandelplan voor de cliënt. Hippotherapie is een therapie voor mensen met bepaalde noden, zoals bijvoorbeeld mensen met ASS, ADHD/ADD, mentale/fysieke beperkingen, gedrags- en/of leerproblemen, angst, enz. Door de unieke ritmische bewegingen van het paard kunnen kinderen met een motorische handicap beter ontspannen, ontwikkelen ze hun evenwicht en coördinatie, winnen ze kracht in de rompspieren waardoor ze zich beter kunnen oprichten en een betere symmetrische houding leren ervaren. Psychomotorische vaardigheden zoals perceptie van ruimte en oriëntatie, lichaamsbeeld, fijne motoriek, cognitie en communicatie worden geoefend. Ook op psychologisch, orthopedagogisch en sociaal vlak worden positieve effecten gezien. Door activiteiten met paarden krijgen ze vertrouwen in zichzelf, ontwikkelen een positief zelfbeeld en zelfwaardering. Kortom via het paard ontwikkelen ze hun persoonlijkheid en ontmoeten ze zichzelf. Het paard maakt integraal deel uit van een (be)handelingsproces met als doel een verbetering op fysiek, psychologisch, pedagogisch, sociaal, emotioneel en cognitief vlak. 13

14 Gevechtssporten Perceptueel- motorische therapie Perceptuele motoriek fysieke vaardigheden die enkele perceptuele invoer moeten worden uitgevoerd op basis van de intenties van de bewegende persoon. Handoog coördinatie, bijvoorbeeld, is een perceptuele motorische vaardigheid omdat men de fysieke acties van de handen met een visuele waarneming, zodat over een bepaald beoogde resultaat te bereiken moet coördineren. Eenvoudige handelingen zoals het lopen en het vermijden van obstakels, schoppen van een bal, en het eten van vereisen allemaal perceptuele motorische vaardigheden, net als meer complexe vaardigheden, zoals die gebruikt worden in de dans en vele andere sportieve en artistieke activiteiten. De meeste perceptuele motorische vaardigheden zijn gebaseerd op visuele waarneming, omdat deze over het algemeen geeft de meeste informatie over het milieu en over de posities van de onderdelen van het eigen lichaam. 14

15 Perceptueel- motorische therapie Psychotherapie Deze therapie biedt uitkomst in een aantal verschillende situaties. Ingrijpende emotionele gebeurtenis waarbij het u niet lukt om deze zelf te verwerken? Emoties nog altijd in uw dagelijks leven in en wilt u daar op professionele wijze iets aan laten doen? Weinig zelfvertrouwen heeft, of onvoldoende zelfverzekerd bent om een stap naar voren te kunnen doen. 15

16 SI op school Het kind wil communiceren met de wereld om hem heen maar het lukt hem niet zijn gedrag op steeds complexere eisen af te stemmen. Een kind wat in de kleuterklas geen kralen kan rijgen, kan in groep 6 ook geen project opzetten. 16

17 SI op school - De trein rijdt door maar het uit de pas lopend kind bezwijkt onder de druk - Veel veranderingen. Is te overweldigend - Overdaad aan sensorisch prikkels die niet te voorkomen zijn - Of onvoldoende sensorische prikkels waardoor het kind niet instaat is langere tijd stil te zijn - Kinderen worden vaak niet begrepen door leerkrachten en schoolbestuurders - Het kind kan erg verschillen tussen thuis en school waardoor het extra ingewikkeld kan zijn om samen op te trekken (ouders en school) 1 e strategieën in de klas Verminder het aantal prikkels Tactiele afleiding Visuele afleiding Auditieve prikkels plek in de klas Niet te drukke klas/ kasten afdekken Rustige kinderen Isoleer met een sjabloon sommen Geef niet te veel instructie 17

18 1 e strategieën in de klas Verminder het aantal prikkels Auditieve prikkels - Houd het direct, simpel en kort. - Praat kalm en duidelijk, probeer de boodschap zo eenduidig mogelijk te maken - Als je de boodschap nòg een keer geeft, gebruik dan dezelfde woorden, anders lijkt het een geheel nieuwe boodschap Organiseer de klas HYPO reactief Leerkrachten schatten de duur van het veranderen van de opstelling twee keer zo lang is als hij in werkelijke is. Binnen één tot twee minuten kun je zonder veel lawaai een klaslokaal ombouwen. - Sluit de houding van het lichaam van de kinderen aan aan de werkvorm - Plaats pictogrammen bij opdrachten - Verdeel opdrachten in kleine stukken - Vraag de leerling het werk te laten zien aan jou of een medeleerling - Gebruik verschillende instructiekaartjes met vaste routines zodat dat kan inslijpen - Plaats pictogrammen een overzicht van de dagindeling - 18

19 Organiseer de klas HYPER reactief Laat het kind alleen werken Gebruik een timer bij lastige taken Breek de opdracht in kleinere taken Geef de kinderen een afkruislijst om overzicht te bewaren Gebruik instructiebladen om het nog eens na te kunnen lezen Gebruik pictogrammen Gebruik verschillende instructiekaartjes Gebruik gehoor beschermers Geef van te voren aan hoe een onbekende activiteit gaat verlopen Plaats pictogrammen een overzicht van de dagindeling Niet lang achtereen hetzelfde spel kunnen spelen PRIKKEL zoekend Een spel of een activiteit verveelt al gauw omdat ze er te weinig plezier aan beleven. Het 'doen' op zich houdt hun aandacht te weinig vast. Voorbeelden daarvan zijn: Bij het spelen van een spel of het bezig zijn met een activiteit steeds vragen: "Wat gaan we straks doen?" Niet alleen kunnen spelen maar een volwassene nodig hebben om met een spel te spelen of met een bepaalde activiteit door te gaan. Zelf hebben ze al gauw genoeg van bepaald spel of activiteit en willen dan weer iets anders gaan doen. Wat doe je er aan? Het belangrijkste is om je kind meer plezier te laten beleven aan het bezig zijn met een activiteit of een spel. De aandacht wordt dan meer op het eigen handelen gericht en niet meer voortdurend op de omgeving. Het is totaal niet in het belang van je kind om aan zijn 'wensen' tegemoet te komen en hem voortdurend andere en steeds nieuwe informatie aan te bieden. Dat leidt tot voortdurende chaos. Het is vaak beter om zelf een bepaalde activiteit uit te kiezen, en die samen met je kind een bepaalde tijd te gaan doen. Begin bijvoorbeeld met vijf minuten en dan te kijken of je dat langzaamaan uit kunt uitbreiden. Informatie van eigen handelen versterken door: Gebruik van gewichten en zware materialen. Door het gebruik van gewichten en zwaardere materialen ondervinden bewegingen wat meer weerstand, waardoor we iets meer kracht moeten zetten en er meer zintuiginformatie uit onze spieren naar onze hersenen gaat. Dit is vooral proprioceptieve zintuiginformatie. Dit helpt om je aandacht beter bij je werk te houden. Bij extreem prikkel zoekend gedrag is het belangrijk om dagelijks een spelletje of activiteit met extra weerstand te doen. Enkele voorbeelden: Laat een activiteiten zoals eten of met lego spelen gedurende een bepaalde tijd met polsgewichten uitvoeren. Begin bijvoorbeeld met twintig minuten en doe dan de polsgewichten af, terwijl je kind met die activiteit doorgaat. Verminder bijvoorbeeld het dragen van de gewichten na een week tot achttien minuten enzovoort. Laat je kind naar school lopen of de hond uitlaten met enkelgewichten om. Koppel het dragen van de gewichten aan die specifieke activiteit. Het gebruik van gewichten Inbakeren of rollen in een deken Verstoppen onder knuffels 19

20 Er een wedstrijdje van maken. Door van een bepaalde activiteit een wedstrijdje te maken, wordt je kind zich bewust wat hij doet. Zijn handelen heeft een bepaald gevolg. Het is het beste om met de uitvoering van een bepaalde activiteit punten te laten verdienen en minder de nadruk te leggen op de snelheid. Zorg ervoor dat het verdienen van punten en daarmee de wedstrijd winnen voor je kind een haalbare uitdaging is. Enkele voorbeelden: Tennisballen gooien in een emmer. Gebruik hiervoor bijvoorbeeld twintig tennisballen en laat je kind tellen hoeveel er in de emmer zijn beland. Je kunt hem het resultaat op een papier laten opschrijven en kijken of hij de volgende keer meer ballen in de emmer kan gooien. Je kunt dit spel variëren door het ook nog een keer met polsgewichten om te doen, van een andere afstand en zelfs met zijn ogen dicht. Het schommelen afwisselen met stoppen. Je kind één keer heen en weer laten schommelen en daarna moet hij de schommel stoppen door stevig met zijn voeten op de grond te gaan staan. Je kunt dan een soort vak op de grond tekenen waarin zijn voeten terecht moeten komen. Waar dan weer punten mee te verdienen zijn. Je kunt je kind bovenop handdoeken, knuffels of andere materialen laten liggen die je dan probeert onder hem uit te trekken. Zie ook Boven op verschillende materialen liggen Duwspelletjes. Je laat je kind tegen jouw handen duwen en daarmee moet hij proberen jou bijvoorbeeld over een bepaalde lijn te duwen. Je kunt zelf ook in kruiphouding gaan staan en je kind vragen je omver te duwen. 20

21 21

22 22

23 Muziek en studeren 23

24 Muziekonderwijs GYM 24

25 In de supermarkt Proprioceptie 25

26 26

27 SI thuis Over twee weken boekjes met tips en spelletjes 27

28 Opdracht 1 IBRT Zoek een kind op je school van wie jij denkt dat het sensorisch (over) gevoelig is. Maak filmopnames (vraag daarvoor toestemming aan de ouders als dat niet centraal geregeld is op school). Neem deze opnames de derde les mee naar de opleiding. 28

29 Wat komt er kijken bij het inschenken van een glas sap? Juiste hoeveelheid proprioceptie balans 29

30 En andere prikkels: De ring aan je vinger Het tikken van de keukenklok Het suizen van de verwarming De temperatuur Het geluid van speeksel dat je doorslikt Het knipperen van je ogen Je tong die tegen je gehemelte aan drukt 30