LES 3 Sensomotoriek IBRT

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "LES 3 Sensomotoriek IBRT"

Transcriptie

1 LES 3 Sensomotoriek IBRT

2 Stress en Angst

3 Vechten, vluchten of verstarren - je kunt VECHTEN tegen de tijger, je rent op hem af met een speer - je kunt VLUCHTEN, je rent heel hard weg - of je VERSTART, je blijft stokstijf staan en beweegt niet

4 VECHTEN Kind weigert Kijkt en doet boos Doet niet mee aan de activiteit Is geïrriteerd Vertoont heftige emoties (huilen) Iemand keihard uitleggen Uitdagen Schelden Vuisten ballen

5 VUCHTEN Kind kijkt weg en gaat discussiëren Zegt dat hij het niet kan doen want moet eerst iets anders Smoezen Weigeren Huilen om eronderuit te komen Niet meer luisteren Niet aanspreekbaar zijn Weerstand bieden Weglopen (ook de school uit!)

6 VERSTARREN Kind beweegt niet Kijkt je met een lege blik aan Onduidelijk of het is begrepen Kan: Verstijven Wegdromen De situatie niet meer overzien Geen reactie geven Opgeven

7 Programma: - Pp afmaken van de vorige les - Pp deze les Uit de pas - Jullie kijken naar je mee opgenomen beelden - Je schrijft met elkaar op wat je al doet met het geobserveerde kind dat doe je per zintuig - Uitwisseling - Bewaar je observatieformulier

8 HYPER reactief O, Nee!

9 Hypersensitief Type a bang en voorzichtig Kenmerken Mogelijk gedragsmatige uitingen: angstig, huilen, snel overstuur raken, stotteren, beperkte verkenning, geremd gedrag, snel afgeleid. beperkte assertiviteit, problemen met routine veranderingen, angstig en/ of aanhankelijk in nieuwe situaties, grote angsten en/ of zorgen, verlegen t.o.v. nieuwe mensen, objecten en omgeving, impulsief gedrag wanneer ze overladen worden door prikkels, beperkt in staat om zichzelf te kunnen troosten, moeite verwerken van frustratie / teleurstellingen, probeert nieuwe ervaringen te ontwijken.

10 Hypersensitief Type b negatief en dwars Kenmerken Mogelijke gedragsmatige uitingen: angstig, huilen, snel overstuur raken, stotteren, beperkte verkenning, geremd gedrag, snel afgeleid. negatief gedrag, boos/ dwars reageren, doen het tegenovergestelde van wat wordt gevraagd voorkeur voor herhaling, impulsief, perfectionistisch, vermijden van nieuwe situaties en ervaringen

11 HYPO reactief Is er wat?

12 HYPO reactief Kenmerken: Is er wat? - grote creativiteit, - grote verbeelding, - stelt zich snel in op eigen emoties, - stelt zich snel in op eigen gedachte, - reageert minder op prikkels, - onoplettendheid. - minder reacties op prikkels, - zoeken zelf de prikkels op, - weinig interesse in relaties, - gehecht aan vaste gewoontes, - Onder reactief voor geluid en bewegen, - over/ onder reactief voor aanraking, - zwakke coördinatie.

13 Prikkelzoekend Meer!

14 Discriminatie probleem Hé

15 7 zaken die je weerhouden om een SI-stoornis te herkennen 1 Het lijkt op ADHD, het klinkt als ADHD, lijkt op ADHD. Sommige SI stoornissen lijken op diverse andere aandoeningen. 2 Veel kinderartsen en leerkrachten zijn niet vertrouwd met een SI stoornis en kunnen ook niet goed met ouders overleggen. 3 Ouders willen niet altijd aan de diagnose. Dat heeft MIJN kind niet! 4 Ouders leggen zich neer bij een onvoorspelbare ontwikkeling van hun kind. 5 Ouders denken wel eens dat het onkinderlijk gedrag van hun kind erop wijst dat ze te slim zijn voor dingen als spelen en kleien. 6 Er zijn ouders die het op de koop toen nemen dat hun kind moeite heeft met bepaalde basisvaardigheden omdat het ruimschoots gecompenseerd wordt met de cognitieve vaardigheden. 7 Omdat een SI stoornis op sommige momenten meer zichtbaar is dan andere willen ze niet geloven dat er sprake is van een stoornis.

16 3 goede redenen om hulp te zoeken 1 Als er sprake is van een lastvraag 2 Als andere last hebben van het probleem. 3 Als mensen die er verstand en ervaring hebben van een SI stoornis aangeven dat er hulp nodig is.

17 Houd een dagboek bij van het gedrag van een kind. Het observeren van het gedrag van een kind is van cruciaal onderdeel van het proces om de behoeftes van het kind te achterhalen en aan te pakken.. Beschrijf hierbij moeilijke maar ook mooi gedrag. Zo kunnen patronen zichtbaar worden.

18

19 En dan Afwachten Proberen vaardigheden samen te versterken Specialist zoeken die kan screenen

20 Wat wordt geëvalueerd bij een screening - Motorische ontwikkeling grof- en fijnmotorisch - Neuromusculaire controle - Visueel- motorische integratie (puzzels maken of vormen natekenen) - Visuele discriminatie - Responsen op sensorische prikkels (tactiel, vestibulair en proprioceptief) - Bilaterale coördinatie - Praxie (motorische planning)

21 Opleiding waar? /

22

23 De specialisten

24 Ergotherapie Ergotherapie is een paramedische discipline die zich richt op het weer mogelijk maken van dagelijkse handelingen bij mensen die door ziekte of beperking een lichamelijke of psychische beperking hebben opgedaan.

25 Fysiotherapie Kinderfysiotherapie is een opleiding die na het reguliere fysiotherapieopleiding gevolgd wordt. Een kinderfysiotherapeut weet daardoor naast de standaard kennis ook hoe de motorische ontwikkeling moet verlopen en weet, vaak in overleg met een kinderrevalidatiearts, behandelmethoden om een verstoorde motorische ontwikkeling te trachten zo goed mogelijk te laten ontwikkelen.

26 Logopedie Een logopedist of logopediste is een paramedische therapeut die preventie, zorg, training en advies biedt met betrekking tot de primaire mondfuncties (zuigen, slikken en kauwen), het gehoor, de stem, de taal en de spraak. Logopedische interventie is gericht op communicatie (begrip en productie van gesproken en geschreven taal maar ook ondersteunende communicatie) en eten en drinken in de orale en spijs- en ademhaling spieren.

27 Visuele training

28 Sensorische ontwikkeling Zien het gezichtszintuig

29 Auditieve training

30 Chiropractie

31 Craniosacrale therapie Cranio Sacraal therapie is een gunstige ondersteunende therapie om te koppelen met Sensorische Integratie Therapie. Craniosacraaltherapie werkt direct in op het zenuwstelsel waardoor het zeer ondersteunend werkt voor Sensorische Integratie. Craniosacraaltherapie is een non-invasieve techniek die het zelfherstellende vermogen van het lichaam ondersteunt. Gebruikt in combinatie met Sensorische Integratie Therapie of alleen, kan Craniosacraaltherapie de basis leggen voor een betere neurologische functioneren, de verwerking en integratie van zintuiglijke informatie.

32 Hippotherapie Hippotherapie is een vorm van therapeutisch paardrijden en wordt ook Equine-assisted therapy (EAT) genoemd. Dit is het therapeutisch en orthopedagogisch werken met het paard als partner, om mee te helpen aan een verbetering van de levenskwaliteit van kinderen en volwassenen met specifieke noden. Er wordt doelgericht gewerkt aan problemen van fysieke, psychische, orthopedagogische en sociale aard. De behandeling maakt deel uit van een breder revaliderend of therapeutisch behandelplan voor de cliënt. Hippotherapie is een therapie voor mensen met bepaalde noden, zoals bijvoorbeeld mensen met ASS, ADHD/ADD, mentale/fysieke beperkingen, gedrags- en/of leerproblemen, angst, enz.

33 Gevechtssporten

34 Perceptueel- motorische therapie Perceptuele motoriek fysieke vaardigheden die enkele perceptuele invoer moeten worden uitgevoerd op basis van de intenties van de bewegende persoon. Handoog coördinatie, bijvoorbeeld, is een perceptuele motorische vaardigheid omdat men de fysieke acties van de handen met een visuele waarneming, zodat over een bepaald beoogde resultaat te bereiken moet coördineren. Eenvoudige handelingen zoals het lopen en het vermijden van obstakels, schoppen van een bal, en het eten van vereisen allemaal perceptuele motorische vaardigheden, net als meer complexe vaardigheden, zoals die gebruikt worden in de dans en vele andere sportieve en artistieke activiteiten. De meeste perceptuele motorische vaardigheden zijn gebaseerd op visuele waarneming, omdat deze over het algemeen geeft de meeste informatie over het milieu en over de posities van de onderdelen van het eigen lichaam.

35 Perceptueel- motorische therapie

36 Psychotherapie Deze therapie biedt uitkomst in een aantal verschillende situaties. Ingrijpende emotionele gebeurtenis waarbij het u niet lukt om deze zelf te verwerken? Emoties nog altijd in uw dagelijks leven in en wilt u daar op professionele wijze iets aan laten doen? Weinig zelfvertrouwen heeft, of onvoldoende zelfverzekerd bent om een stap naar voren te kunnen doen.

37 SI op school Het kind wil communiceren met de wereld om hem heen maar het lukt hem niet zijn gedrag op steeds complexere eisen af te stemmen. Een kind wat in de kleuterklas geen kralen kan rijgen, kan in groep 6 ook geen project opzetten.

38 SI op school - De trein rijdt door maar het uit de pas lopend kind bezwijkt onder de druk - Veel veranderingen. Is te overweldigend - Overdaad aan sensorisch prikkels die niet te voorkomen zijn - Of onvoldoende sensorische prikkels waardoor het kind niet instaat is langere tijd stil te zijn - Kinderen worden vaak niet begrepen door leerkrachten en schoolbestuurders - Het kind kan erg verschillen tussen thuis en school waardoor het extra ingewikkeld kan zijn om samen op te trekken (ouders en school)

39 Houd het direct, simpel en kort. Praat kalm en duidelijk, probeer de boodschap zo eenduidig mogelijk te maken 1 e strategieën in de klas Verminder het aantal prikkels Tactiele afleiding Visuele afleiding Auditieve prikkels plek in de klas Niet te drukke klas/ kasten afdekken Rustige kinderen Isoleer met een sjabloon sommen Geef niet te veel instructie

40 1 e strategieën in de klas Verminder het aantal prikkels Auditieve prikkels - Houd het direct, simpel en kort. - Praat kalm en duidelijk, probeer de boodschap zo eenduidig mogelijk te maken - Als je de boodschap nòg een keer geeft, gebruik dan dezelfde woorden, anders lijkt het een geheel nieuwe boodschap

41 Organiseer de klas HYPO reactief Leerkrachten schatten de duur van het veranderen van de opstelling twee keer zo lang is als hij in werkelijke is. Binnen één tot twee minuten kun je zonder veel lawaai een klaslokaal ombouwen. - Sluit de houding van het lichaam van de kinderen aan aan de werkvorm - Plaats pictogrammen bij opdrachten - Verdeel opdrachten in kleine stukken - Vraag de leerling het werk te laten zien aan jou of een medeleerling - Gebruik verschillende instructiekaartjes met vaste routines zodat dat kan inslijpen - Plaats pictogrammen een overzicht van de dagindeling -

42 Organiseer de klas HYPER reactief Laat het kind alleen werken Gebruik een timer bij lastige taken Breek de opdracht in kleinere taken Geef de kinderen een afkruislijst om overzicht te bewaren Gebruik instructiebladen om het nog eens na te kunnen lezen Gebruik pictogrammen Gebruik verschillende instructiekaartjes Gebruik gehoor beschermers Geef van te voren aan hoe een onbekende activiteit gaat verlopen Plaats pictogrammen een overzicht van de dagindeling

43 PRIKKEL zoekend Niet lang achtereen hetzelfde spel kunnen spelen Een spel of een activiteit verveelt al gauw omdat ze er te weinig plezier aan beleven. Het 'doen' op zich houdt hun aandacht te weinig vast. Voorbeelden daarvan zijn: Bij het spelen van een spel of het bezig zijn met een activiteit steeds vragen: "Wat gaan we straks doen?" Niet alleen kunnen spelen maar een volwassene nodig hebben om met een spel te spelen of met een bepaalde activiteit door te gaan. Zelf hebben ze al gauw genoeg van bepaald spel of activiteit en willen dan weer iets anders gaan doen. Wat doe je er aan? Het belangrijkste is om je kind meer plezier te laten beleven aan het bezig zijn met een activiteit of een spel. De aandacht wordt dan meer op het eigen handelen gericht en niet meer voortdurend op de omgeving. Het is totaal niet in het belang van je kind om aan zijn 'wensen' tegemoet te komen en hem voortdurend andere en steeds nieuwe informatie aan te bieden. Dat leidt tot voortdurende chaos. Het is vaak beter om zelf een bepaalde activiteit uit te kiezen, en die samen met je kind een bepaalde tijd te gaan doen. Begin bijvoorbeeld met vijf minuten en dan te kijken of je dat langzaamaan uit kunt uitbreiden. Informatie van eigen handelen versterken door: Gebruik van gewichten en zware materialen. Door het gebruik van gewichten en zwaardere materialen ondervinden bewegingen wat meer weerstand, waardoor we iets meer kracht moeten zetten en er meer zintuiginformatie uit onze spieren naar onze hersenen gaat. Dit is vooral proprioceptieve zintuiginformatie. Dit helpt om je aandacht beter bij je werk te houden. Bij extreem prikkel zoekend gedrag is het belangrijk om dagelijks een spelletje of activiteit met extra weerstand te doen. Enkele voorbeelden: Laat een activiteiten zoals eten of met lego spelen gedurende een bepaalde tijd met polsgewichten uitvoeren. Begin bijvoorbeeld met twintig minuten en doe dan de polsgewichten af, terwijl je kind met die activiteit doorgaat. Verminder bijvoorbeeld het dragen van de gewichten na een week tot achttien minuten enzovoort. Laat je kind naar school lopen of de hond uitlaten met enkelgewichten om. Koppel het dragen van de gewichten aan die specifieke activiteit. Het gebruik van gewichten Inbakeren of rollen in een deken Verstoppen onder knuffels

44 Er een wedstrijdje van maken. Door van een bepaalde activiteit een wedstrijdje te maken, wordt je kind zich bewust wat hij doet. Zijn handelen heeft een bepaald gevolg. Het is het beste om met de uitvoering van een bepaalde activiteit punten te laten verdienen en minder de nadruk te leggen op de snelheid. Zorg ervoor dat het verdienen van punten en daarmee de wedstrijd winnen voor je kind een haalbare uitdaging is. Enkele voorbeelden: Tennisballen gooien in een emmer. Gebruik hiervoor bijvoorbeeld twintig tennisballen en laat je kind tellen hoeveel er in de emmer zijn beland. Je kunt hem het resultaat op een papier laten opschrijven en kijken of hij de volgende keer meer ballen in de emmer kan gooien. Je kunt dit spel variëren door het ook nog een keer met polsgewichten om te doen, van een andere afstand en zelfs met zijn ogen dicht. Het schommelen afwisselen met stoppen. Je kind één keer heen en weer laten schommelen en daarna moet hij de schommel stoppen door stevig met zijn voeten op de grond te gaan staan. Je kunt dan een soort vak op de grond tekenen waarin zijn voeten terecht moeten komen. Waar dan weer punten mee te verdienen zijn. Je kunt je kind bovenop handdoeken, knuffels of andere materialen laten liggen die je dan probeert onder hem uit te trekken. Zie ook Boven op verschillende materialen liggen Duwspelletjes. Je laat je kind tegen jouw handen duwen en daarmee moet hij proberen jou bijvoorbeeld over een bepaalde lijn te duwen. Je kunt zelf ook in kruiphouding gaan staan en je kind vragen je omver te duwen.

45

46

47

48

49

50

51 Muziek en studeren

52

53 GYM

54 In de supermarkt

55 Proprioceptie

56

57

58

59 SI thuis Volgende twee weken boekjes met tip en spelletjes

60 Opdracht 1 IBRT

61 Zoek een kind op je school van wie jij denkt dat het sensorisch (over) gevoelig is. Maar filmopnames (vraag daarvoor toestemming aan de ouders als dat niet centraal geregeld is op school). Neem deze opnames de derde les mee naar de opleiding.

62

63 ATNR

64

65

66

67 Wat komt er kijken bij het inschenken van een glas sap? Juiste hoeveelheid proprioceptie balans

68 En andere prikkels: De ring aan je vinger Het tikken van de keukenklok Het suizen van de verwarming De temperatuur Het geluid van speeksel dat je doorslikt Het knipperen van je ogen Je tong die tegen je gehemelte aan drukt

Stress en Angst. Vechten, vluchten of verstarren. LES 3 Sensomotoriek IBRT

Stress en Angst. Vechten, vluchten of verstarren. LES 3 Sensomotoriek IBRT LES 3 Sensomotoriek IBRT Stress en Angst https://www.carlavanwensen.nl/media/blog/articleid/46/hooggevoelig-of-een-niet-geintegreerde-moro-reflex Vechten, vluchten of verstarren - je kunt VECHTEN tegen

Nadere informatie

Stress en Angst. LES 3 Sensomotoriek IBRT

Stress en Angst. LES 3 Sensomotoriek IBRT LES 3 Sensomotoriek IBRT Stress en Angst https://www.carlavanwensen.nl/media/blog/articleid/46/hooggevoelig-of-een-niet-geintegreerde-moro-reflex 1 Vechten, vluchten of verstarren - je kunt VECHTEN tegen

Nadere informatie

Behandeling. Leven zoals jij dat wilt. Rian leerde voor zichzelf opkomen. Ondersteund door SDW

Behandeling. Leven zoals jij dat wilt. Rian leerde voor zichzelf opkomen. Ondersteund door SDW Behandeling Leven zoals jij dat wilt Rian leerde voor zichzelf opkomen Ondersteund door SDW Welke informatie vind je in deze brochure? SDW helpt je verder pagina 3 Therapie pagina 9 Onderzoek en behandelplan

Nadere informatie

Regulatiestoornissen bij baby s en jonge kinderen

Regulatiestoornissen bij baby s en jonge kinderen 0000/136/7 - GZA - juni 2016 kinder- en jeugdpsychiatrie tel. + 32 3 283 16 02 campus Sint-Augustinus Oosterveldlaan 24 2610 Wilrijk tel. + 32 3 443 30 11 campus Sint-Vincentius Sint-Vincentiusstraat 20

Nadere informatie

Problemen in de prikkelverwerking op school. Aranka Altena Onderwijskundig Begeleider LWOE

Problemen in de prikkelverwerking op school. Aranka Altena Onderwijskundig Begeleider LWOE Problemen in de prikkelverwerking op school Aranka Altena Onderwijskundig Begeleider LWOE Doel workshop Informatie geven vanuit de fysiotherapie over prikkelverwerking Voorbeelden vanuit de praktijk kort

Nadere informatie

Gastles 17 september 2009. van Theorie naar Praktijk. Door Theone Kampstra

Gastles 17 september 2009. van Theorie naar Praktijk. Door Theone Kampstra Gastles 17 september 2009 van Theorie naar Praktijk De SI-behandeling Door Theone Kampstra Wie is Theone Bewegingswetenschappen 1992-1997 Ergotherapie 1997-1999 Sensorische Integratie opleiding 2000 Werkzaam

Nadere informatie

Ontdek je kracht voor de leerkracht

Ontdek je kracht voor de leerkracht Handleiding les 1 Ontdek je kracht voor de leerkracht Voor je ligt de handleiding voor de cursus Ontdek je kracht voor kinderen van groep 7/8. Waarom deze cursus? Om kinderen te leren beter in balans te

Nadere informatie

Hoogbegaafd en gevoelig

Hoogbegaafd en gevoelig Hoogbegaafd en gevoelig Kazimierz Dabrowski Hoogbegaafd zijn is meer dan slim zijn. Hoogbegaafde mensen zijn vaak ook veel gevoeliger dan andere mensen. Daardoor ervaar je situaties soms intenser dan andere

Nadere informatie

ZIN IN ZINTUIGEN? Marjon Kat, ergotherapeut

ZIN IN ZINTUIGEN? Marjon Kat, ergotherapeut ZIN IN ZINTUIGEN? Marjon Kat, ergotherapeut Zin in zintuigen Waarnemen Sensomotorische informatieverwerking Ervaren De zintuigen Alertheid Verstoorde informatieverwerking Het kind met syndroom van down

Nadere informatie

Coördinatiestoornis bij kinderen en jongeren Developmental Coordination Disorder (DCD)

Coördinatiestoornis bij kinderen en jongeren Developmental Coordination Disorder (DCD) Wat staat er in deze folder? UMCG Centrum voor Revalidatie locatie Beatrixoord Coördinatiestoornis bij kinderen en jongeren Developmental Coordination Disorder (DCD) Inleiding voor ouders 1 Informatie

Nadere informatie

UMCG Centrum voor Revalidatie locatie Beatrixoord Coördinatiestoornis bij kinderen en jongeren

UMCG Centrum voor Revalidatie locatie Beatrixoord Coördinatiestoornis bij kinderen en jongeren UMCG Centrum voor Revalidatie locatie Beatrixoord Coördinatiestoornis bij kinderen en jongeren Developmental Coordination Disorder (DCD) Wat staat er in deze folder? Inleiding voor ouders 1 Informatie

Nadere informatie

Inzicht in Autisme. Lezing

Inzicht in Autisme. Lezing Inzicht in Autisme Lezing 18-09-2014 FRANS COOLEN ASS Trainer NVA ASS Trainer/coach bij In to Autisme frans.coolen@intoautisme.nl ASS Autisme Spectrum Stoornis Per persoon Per leeftijd In ernst In verschijningsvorm

Nadere informatie

Onzichtbare koffer WERKBLAD 1. De onzichtbare koffer van. Overtuigingen over zichzelf: Overtuigingen over anderen: Overtuigingen over de wereld:

Onzichtbare koffer WERKBLAD 1. De onzichtbare koffer van. Overtuigingen over zichzelf: Overtuigingen over anderen: Overtuigingen over de wereld: WERKBLAD 1 Onzichtbare koffer De onzichtbare koffer van Overtuigingen over zichzelf: Overtuigingen over anderen: Overtuigingen over de wereld: Wat kan ik doen om de koffer van deze leerling opnieuw in

Nadere informatie

van delen tot het geheel. Hij kan bijvoorbeeld zijn kleding binnenstebuiten aantrekken, of zijn kopje naast de tafel zetten.

van delen tot het geheel. Hij kan bijvoorbeeld zijn kleding binnenstebuiten aantrekken, of zijn kopje naast de tafel zetten. Afasie Als iemand een beroerte krijgt gebeurt dat bijna altijd plotseling. De schok is groot. Men heeft zich niet kunnen voorbereiden en men weet niet wat hen overkomt. Het dagelijkse leven wordt verstoord.

Nadere informatie

SI bij SMs ontwikkeling

SI bij SMs ontwikkeling SI bij SMs ontwikkeling De zintuigen. 1) Ruiken, olfactorisch 2) Zien, visuele systeem 3) Horen, auditieve systeem 4) Proeven, gustatorisch 5) Voelen, tactiele systeem 6) Evenwichtorgaan, vestibulaire

Nadere informatie

4 communicatie. Ik weet welke informatie anderen nodig hebben om mij te kunnen begrijpen. Ik vertel anderen wat ik denk of voel.

4 communicatie. Ik weet welke informatie anderen nodig hebben om mij te kunnen begrijpen. Ik vertel anderen wat ik denk of voel. 4 communicatie Communicatie is het uitwisselen van informatie. Hierbij gaat het om alle informatie die je doorgeeft aan anderen en alle informatie die je van anderen krijgt. Als de informatie aankomt,

Nadere informatie

Terrorisme en dan verder

Terrorisme en dan verder Terrorisme en dan verder Hoe kunt u omgaan met de gevolgen van een aanslag? - Ga zo veel mogelijk door met uw normale dagelijkse activiteiten. Dat geeft u het gevoel dat u de baas bent over de situatie.

Nadere informatie

Wie is wie? Tips & tricks om mijn sport AUTISME-VRIENDELIJKER te maken. Vertaling van wetenschappelijke inzichten naar de praktijk.

Wie is wie? Tips & tricks om mijn sport AUTISME-VRIENDELIJKER te maken. Vertaling van wetenschappelijke inzichten naar de praktijk. Tips & tricks om mijn sport AUTISME-VRIENDELIJKER te maken Vertaling van wetenschappelijke inzichten naar de praktijk Debbie Van Biesen Wie is wie? 1 Opwarming Is mijn sport autismevriendelijk? Is mijn

Nadere informatie

Sensorische Integratie. Betere interactie met jezelf en omgeving door juiste waarneming én beweging. www.stichtingnovo.nl

Sensorische Integratie. Betere interactie met jezelf en omgeving door juiste waarneming én beweging. www.stichtingnovo.nl Sensorische Integratie Betere interactie met jezelf en omgeving door juiste waarneming én beweging www.stichtingnovo.nl Inleiding Deze folder is bedoeld voor ouders, verzorgers en begeleiders van mensen

Nadere informatie

Prikkelverwerking bij (jong)volwassenen met ASS. Hanneke Lamberink & Marret Fortuin. Even voorstellen

Prikkelverwerking bij (jong)volwassenen met ASS. Hanneke Lamberink & Marret Fortuin. Even voorstellen Prikkelverwerking bij (jong)volwassenen met ASS Manieren van prikkelverwerking en de invloed op het dagelijks leven Hanneke Lamberink & Marret Fortuin Even voorstellen Ontwikkelingspsychologie en Klinische

Nadere informatie

Ik heb het moeilijk met / last van

Ik heb het moeilijk met / last van overkruisen van de middellijn lezen (eventueel dyslexie) grove motoriek, voornamelijk lopen en evenwicht, bal vangen fijne motoriek leren fietsen of zwemmen volgen met de ogen zwakke of te gespannen pengreep

Nadere informatie

Roxanne van der Star Aline Ham

Roxanne van der Star Aline Ham Sensorische integratie bij Jongeren na hersenschudding Roxanne van der Star Aline Ham Inhoud presentatie Wat is sensorische integratie (SI) Hoe ontstaan SI klachten Hoe uiten SI klachten zich in de verschillende

Nadere informatie

Tussendoelen sociaal - emotionele ontwikkeling: Omgaan met zichzelf

Tussendoelen sociaal - emotionele ontwikkeling: Omgaan met zichzelf Tussendoelen sociaal - emotionele ontwikkeling: Omgaan met zichzelf 1. Wijst dingen aan die het wil, herkent zichzelf in de spiegel, is zich bewust waar het wel en niet van houdt. (Het kind wordt bewust

Nadere informatie

Fysiotherapie voor kinderen. Afdeling Fysiotherapie

Fysiotherapie voor kinderen. Afdeling Fysiotherapie 00 Fysiotherapie voor kinderen Afdeling Fysiotherapie 1 Spelenderwijs ontwikkelen kinderen hun zintuigen en motoriek. Meestal gaat dat goed en bijna ongemerkt. Maar bij sommige kinderen duurt het langer

Nadere informatie

Leerplaatsomschrijving

Leerplaatsomschrijving Leerplaatsomschrijving Locatie/werkplek: De Campinglaan Onderdeel van KDC de Kleine Beer Adres: Postcode en woonplaats Vastgesteld: Campinglaan 1 a 9727 KH Groningen mei-2016 De Kleine Beer Kinderen/jongeren

Nadere informatie

Autisme en de gevolgen Els Ronsse / MDR

Autisme en de gevolgen Els Ronsse /   MDR Autisme en de gevolgen Els Ronsse / www.psysense.be MDR Voorkomen? Voor het hele spectrum komen een aantal studies onafhankelijk van elkaar uit op 60 tot 70 op 10.000 of 1 op ongeveer 150 personen. Af

Nadere informatie

Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg

Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg Informatie voor cliënten Cliënten en geestelijke gezondheidszorg Slachtoffers van mensenhandel hebben vaak nare dingen meegemaakt. Ze zijn geschokt

Nadere informatie

ACTIEF TOEZICHT. Informeren en structurele maatregelen

ACTIEF TOEZICHT. Informeren en structurele maatregelen ACTIEF TOEZICHT Hoe kun je leerlingen minder lang laten stilzitten? Hoe jij de groep begeleidt, heeft een grote impact. Actief toezicht hangt samen met het ruimere begrip activerend toezicht. Door actief

Nadere informatie

Het vergroten van draagkracht na confrontatie met een harta andoening

Het vergroten van draagkracht na confrontatie met een harta andoening Het vergroten van draagkracht na confrontatie met een harta andoening Draaglast en draagkracht Als door de confrontatie met ziekte de balans tussen draaglast en draagkracht wordt verstoord, moet gezocht

Nadere informatie

Overprikkeling bij NAH en het ASITT-protocol

Overprikkeling bij NAH en het ASITT-protocol Overprikkeling bij NAH en het ASITT-protocol Marinka Jansen, ergotherapeut Ergotherapie Gouda Hoofddocent post hbo cursus sensorische integratie bij volwassen (ASITT) Inhoud van de presentatie Definitie

Nadere informatie

Cerebrale parese Informatie voor kinderen, jongeren en ouders

Cerebrale parese Informatie voor kinderen, jongeren en ouders Cerebrale parese Informatie voor kinderen, jongeren en ouders UMCG Centrum voor Revalidatie Wat staat er in deze folder? Inleiding voor ouders 1 Informatie voor kinderen tot 12 jaar 2 Informatie voor jongeren

Nadere informatie

Beste ouders/verzorgers,

Beste ouders/verzorgers, INTAKEFORMULIER Parel 9 t/m 12 School Alex Beste ouders/verzorgers, Dit intakeformulier is bedoeld om die informatie te verkrijgen die wij nodig hebben om nieuwe kleuters zo goed mogelijk op te vangen

Nadere informatie

Drukke kinderen en storend gedrag Prikkelverwerking in het kort

Drukke kinderen en storend gedrag Prikkelverwerking in het kort Drukke kinderen en storend gedrag Prikkelverwerking in het kort Niet kunnen ophouden met praten Potloden en/of krijtjes breken Extreem veel gapen Schoenen uittrekken De oren bedekken Wapperen met de armen

Nadere informatie

E-BOOK 10 GOUDEN TIPS OVER KINDEREN EN EMOTIES. kinderen en Emoties 10 GOUDEN TIPS OVER KINDEREN EN EMOTIES

E-BOOK 10 GOUDEN TIPS OVER KINDEREN EN EMOTIES. kinderen en Emoties 10 GOUDEN TIPS OVER KINDEREN EN EMOTIES E-BOOK 10 GOUDEN TIPS OVER KINDEREN EN EMOTIES VOORWOORD In 2016 schreef ik de Gids over emoties bij kids 80 praktische tips. Mijn kennis en ervaring blijft zich echter door ontwikkelen. Daarom deel ik

Nadere informatie

KANS OP SLAGEN. Definitie van probleemgedrag. Autisme en Probleemgedrag. Steven Degrieck. 14 juni 2012. Definitie van probleemgedrag

KANS OP SLAGEN. Definitie van probleemgedrag. Autisme en Probleemgedrag. Steven Degrieck. 14 juni 2012. Definitie van probleemgedrag KANS OP SLAGEN Definitie van probleemgedrag Autisme en Probleemgedrag Steven Degrieck 14 juni 2012 Altijd een sociale definitie (normen; omgeving) Gevaar voor persoon zelf, gevaar voor omgeving of belemmert

Nadere informatie

Pubers. BasisBegripBlog Bundel. Advies en tips over de ontwikkeling van en omgang met Kinderen en.

Pubers. BasisBegripBlog Bundel. Advies en tips over de ontwikkeling van en omgang met Kinderen en. BasisBegripBlog Bundel Advies en tips over de ontwikkeling van en omgang met Kinderen en Pubers Editie 2, 2017 Introductie Vanuit BasisBegrip geef ik persoonlijke coaching en advies o.b.v. kennis en praktijkervaring

Nadere informatie

HOOFDSTUK 1 WAT IS ADHD?

HOOFDSTUK 1 WAT IS ADHD? HOOFDSTUK 1 WAT IS ADHD? Wat betekent ADHD? ADHD staat voor attention deficit hyperactivity disorder. Er wordt vermoed dat kinderen ADHD hebben wanneer het voor hen moeilijk is om stil te zitten, aandachtig

Nadere informatie

Utrecht, Gooi & Vecht. Ondersteuning bij leven met een beperking. Moeilijk lerend. Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind

Utrecht, Gooi & Vecht. Ondersteuning bij leven met een beperking. Moeilijk lerend. Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind Utrecht, Gooi & Vecht Ondersteuning bij leven met een beperking Moeilijk lerend Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind Inhoudsopgave Wat betekent het dat uw kind moeilijk lerend is en wat 3

Nadere informatie

UMCG Centrum voor Revalidatie Cerebrale parese

UMCG Centrum voor Revalidatie Cerebrale parese UMCG Centrum voor Revalidatie Cerebrale parese Informatie voor kinderen, jongeren en ouders UMCG Centrum voor Revalidatie Wat staat er in deze folder? Inleiding voor ouders 3 Informatie voor kinderen

Nadere informatie

De behandelaren van Archipel

De behandelaren van Archipel De behandelaren van Archipel Arts, psycholoog, fysio- en ergotherapeut, logopedist, diëtist, muziektherapeut, maatschappelijk werker het gevoel van samen 'Oók als u behandeling nodig heeft wilt u zelf

Nadere informatie

ZO dichtbij Zorg & Onderwijs passend in de reguliere leeromgeving

ZO dichtbij Zorg & Onderwijs passend in de reguliere leeromgeving ZO dichtbij Zorg & Onderwijs passend in de reguliere leeromgeving Informatiegids voor ouders Wat kan ZO dichtbij voor u betekenen? Adelante ZO dichtbij versterkt het regulier onderwijs en ondersteunt leerlingen

Nadere informatie

ook bij u thuis! Advies, ondersteuning, behandeling, preventie & verwijzing

ook bij u thuis! Advies, ondersteuning, behandeling, preventie & verwijzing ook bij u thuis! Viattence Vitaal Advies, ondersteuning, behandeling, preventie & verwijzing Inhoudsopgave Viattence Vitaal Viattence Vitaal 3 Fysiotherapeut 4 Ergotherapeut 5 Logopedist 6 Specialist ouderengeneeskunde

Nadere informatie

Babylichaamstaal. Van te vroeg geboren baby s

Babylichaamstaal. Van te vroeg geboren baby s Babylichaamstaal Van te vroeg geboren baby s Inleiding Voor een pasgeboren baby is lichaamstaal de eerste en enige manier om te vertellen wat hij wel of niet prettig vindt. Omdat hij nog niet kan praten,

Nadere informatie

Structuur! Voorstellen Autisme anders bekijken Theorie (en ervaringen!) over autisme Kennis maken met workshop Autisme Anders Ervaren

Structuur! Voorstellen Autisme anders bekijken Theorie (en ervaringen!) over autisme Kennis maken met workshop Autisme Anders Ervaren Structuur! Voorstellen Autisme anders bekijken Theorie (en ervaringen!) over autisme Kennis maken met workshop Autisme Anders Ervaren Wie ben ik? De ijsbergtheorie Wie zijn jullie? Even voorstellen Wie

Nadere informatie

Video-hometraining. Informatie voor ouders

Video-hometraining. Informatie voor ouders Video-hometraining Informatie voor ouders Sterk Huis is er voor iedereen die hulp nodig heeft. Wij bieden een warme en veilige omgeving waar je terechtkunt met grote opvoedings- en ontwikkelingsvragen.

Nadere informatie

Leerlijn Sociaal-emotionele ontwikkeling

Leerlijn Sociaal-emotionele ontwikkeling Leerlijn 1.1. Emotioneel 1.2. Sociaal Stamlijn Niveau A Merkt zintuiglijke stimulatie op (aanraking, vibratie, smaken, muziek, licht) Uit lust- en onlustgevoelens Kijkt gericht enkele seconden naar een

Nadere informatie

Sensorische informatieverwerking

Sensorische informatieverwerking Sensorische informatieverwerking Algemeen De zintuigen spelen in de ontwikkeling een grote rol. Ieder mens ontvangt door middel van zijn zintuigen informatie over de buitenwereld en over het eigen lichaam.

Nadere informatie

Lesdoelen: Werkvormen: Benodigdheden: Prentenboeken: Les 10: Hoe zeg ik nee. Lesoverzicht. Basis

Lesdoelen: Werkvormen: Benodigdheden: Prentenboeken: Les 10: Hoe zeg ik nee. Lesoverzicht. Basis Les 10: Hoe zeg ik nee Lesoverzicht Lesdoelen: Kinderen weten het verschil tussen prettige en onprettige situaties en kunnen deze herkennen. Kinderen weten dat ze onprettige aanrakingen mogen weigeren.

Nadere informatie

Dysartrie bij volwassenen

Dysartrie bij volwassenen Dysartrie bij volwassenen Inleiding U bent door uw huisarts of specialist doorverwezen naar de logopedist voor de behandeling van uw spraakstoornis dysartrie. In deze folder wordt u uitgelegd wat dysartrie

Nadere informatie

Tips bij het handhaven van de orde in de klas

Tips bij het handhaven van de orde in de klas Tips bij het handhaven van de orde in de klas 1 Uitgangspunten bij de tips 1. Ga na waar je sterk in bent. 2. Ga na op welke manier jij het liefst het contact met de leerlingen onderhoudt. 3. Kies die

Nadere informatie

Libra R&A locatie Blixembosch. Multiple Sclerose

Libra R&A locatie Blixembosch. Multiple Sclerose Libra R&A locatie Blixembosch MS Multiple Sclerose Deze folder is bedoeld voor mensen met multiple sclerose (MS) die worden behandeld bij Libra Revalidatie & Audiologie locatie Blixembosch. Tijdens uw

Nadere informatie

Logopedie na een beroerte

Logopedie na een beroerte Logopedie na een beroerte Albert Schweitzer ziekenhuis februari 2011 pavo 0473 Inleiding Veel mensen hebben na een beroerte problemen met praten of slikken. De neuroloog regelt dat u hiervoor naar de logopedist

Nadere informatie

Wat is kinderfysiotherapie en wanneer is het nodig?

Wat is kinderfysiotherapie en wanneer is het nodig? De Klimboom De Klimboom is een centrum voor hulp aan kinderen die problemen hebben in het bewegen, de communicatie en het gedrag en heeft als visie dat bij kinderen met complexe problematiek een multidisciplinaire

Nadere informatie

Inleiding psycho-educatie ASS bij volwassenen

Inleiding psycho-educatie ASS bij volwassenen Inleiding psycho-educatie ASS bij volwassenen Dit is de inleiding van de psycho-educatie modules. Aan de hand van deze modules geven we meer informatie over hoe autismespectrumstoornissen (ASS) zich uiten

Nadere informatie

Oudervragenlijst. Instromende leerlingen. Leerlinggegevens. Algemene ontwikkelingsaspecten

Oudervragenlijst. Instromende leerlingen. Leerlinggegevens. Algemene ontwikkelingsaspecten Oudervragenlijst Instromende leerlingen Leerlinggegevens Naam: ---------------------------------------- Geboortedatum: ----------------------------- Ingevuld op datum:--------------------------- Jongen

Nadere informatie

Intake cliënt Datum :

Intake cliënt Datum : Intake cliënt Datum Achternaam Voorletter(s) en roepnaam Geboortedatum Woonsituatie Bij ouders Bij familie Gescheiden, wie heeft er gezag? Uit huis, nl. Anders, nl. Heeft u huisdieren? Zo ja, welke? Ouders/Verzorgers

Nadere informatie

Utrecht, Gooi & Vecht. Ondersteuning bij leven met een beperking. Zeer moeilijk lerend. Uitleg over het leven van een zeer moeilijk lerend kind

Utrecht, Gooi & Vecht. Ondersteuning bij leven met een beperking. Zeer moeilijk lerend. Uitleg over het leven van een zeer moeilijk lerend kind Utrecht, Gooi & Vecht Ondersteuning bij leven met een beperking Zeer moeilijk lerend Uitleg over het leven van een zeer moeilijk lerend kind Inhoudsopgave Wat betekent het dat uw kind zeer moeilijk lerend

Nadere informatie

Cerebrale Visuele Stoornissen. Jij maakt het verschil!

Cerebrale Visuele Stoornissen. Jij maakt het verschil! Cerebrale Visuele Stoornissen Weet bij jij kinderen wat ik zie? Weet jij wat ik zie? Jij maakt het verschil! Studiedag Carantegroep 20-05-2011 Even voorstellen Marieke Steendam ergotherapeut VVB-team Koninklijke

Nadere informatie

Als je het niet meer ziet zitten...

Als je het niet meer ziet zitten... Infobrochure Als je het niet meer ziet zitten... Omgaan met een huilende baby mensen zorgen voor mensen 2 Inhoud Als je het niet meer ziet zitten...4 Huilen...5 Als huilen een probleem is...6 Voeden...6

Nadere informatie

AUTISME EN CONFLICTHANTERING. Anneke E. Eenhoorn

AUTISME EN CONFLICTHANTERING. Anneke E. Eenhoorn AUTISME EN CONFLICTHANTERING Anneke E. Eenhoorn UITGANGSPUNT UITGANGSPUNT DRIE VOORBEELDEN Rosa van 8 jaar. Na een ogenschijnlijk gewone dag op school, haalt ze fel uit Mike van 11 jaar. Na een kleine

Nadere informatie

Observatielijst Groepsfunctioneren

Observatielijst Groepsfunctioneren Observatielijst Groepsfunctioneren Toelichting De Observatielijst Groepsfunctioneren is verdeeld in twee leeftijdscategorieën: kinderen tot 1,5 jaar en kinderen ouder dan 1,5 jaar. Met de lijst wordt de

Nadere informatie

REKENEN Hoe rekenen jouw hersenen? Proeven en spelletjes om te trainen

REKENEN Hoe rekenen jouw hersenen? Proeven en spelletjes om te trainen Voor de leerkracht, les 2 REKENEN Moeilijkheidsgraad Korte inhoud van de les Simpele proeven om vast te stellen hoe je eigen brein informatie verwerkt. Bron: Dr. Mike Goldsmith: Train your Brain to be

Nadere informatie

Als je het niet meer ziet zitten...

Als je het niet meer ziet zitten... Infobrochure Als je het niet meer ziet zitten... Omgaan met een huilende baby mensen zorgen voor mensen Inhoud Als je het niet meer ziet zitten...4 Huilen...5 Als huilen een probleem is...6 Voeden...6

Nadere informatie

Ergotherapie. Beter voor elkaar

Ergotherapie. Beter voor elkaar Ergotherapie Beter voor elkaar Ergotherapie in het Ikazia Ziekenhuis en daarbuiten Deze folder informeert u over ergotherapie in het Ikazia Ziekenhuis en daarbuiten. Heeft u na het lezen van deze folder

Nadere informatie

Tussendoelen domein SOCIAAL EMOTIONELE ontwikkeling. Zelfbeeld. *bron: SLO ;6 4 4;6 5 5;6 6 6,6 7

Tussendoelen domein SOCIAAL EMOTIONELE ontwikkeling. Zelfbeeld. *bron: SLO ;6 4 4;6 5 5;6 6 6,6 7 1 Tussendoelen domein SOCIAAL EMOTIONELE ontwikkeling Zelfbeeld 1. Gebruikt en begrijpt het woord wij. 2. Ontdekt verschillen en overeenkomsten tussen zichzelf en de anderen in de groep. 3. Toont non-verbaal

Nadere informatie

WAT IS ADHD kort gezegd

WAT IS ADHD kort gezegd A D H D e n gedr ag HET DOEL van deze brochure WAT IS ADHD kort gezegd WAT ZIJN gedragsproblemen 07 08 11 OORZAKEN van gedragsproblemen als je ADHD hebt 12 ADHD en gedragsstoornissen 14 PEDAGOGISCHE ONDERSTEUNING

Nadere informatie

VUB 13/05/2015 Symposium HSP LINDA T'KINDT. www.gevoeligopvoeden.be. linda@gevoeligopvoeden.be LINDA T'KINDT. www.gevoeligopvoeden.

VUB 13/05/2015 Symposium HSP LINDA T'KINDT. www.gevoeligopvoeden.be. linda@gevoeligopvoeden.be LINDA T'KINDT. www.gevoeligopvoeden. Hoogsensitieve kinderen en uitdagingen voor ouders http//: http//:www.hspvlaanderen.be linda@hspvlaanderen.be VUB 13/05/2015 Symposium HSP Wie ben ik? Linda T Kindt Mede auteur van het boek Mijn kind is

Nadere informatie

Tussendoelen sociaal - emotionele ontwikkeling - Relatie met andere kinderen

Tussendoelen sociaal - emotionele ontwikkeling - Relatie met andere kinderen Tussendoelen sociaal - emotionele ontwikkeling - Relatie met andere kinderen 1. Kijkt veel naar andere kinderen. 1. Kan speelgoed met andere kinderen 1. Zoekt contact met andere kinderen 1. Kan een emotionele

Nadere informatie

Mijn kind heeft een LVB

Mijn kind heeft een LVB Mijn kind heeft een LVB Wat betekent een licht verstandelijke beperking nu precies? Informatie voor ouders van kinderen en jongeren met een licht verstandelijke beperking in de leeftijd van 6 tot 23 jaar

Nadere informatie

Door Machteld Muller & Linda Stoutjesdijk www.phorosadvies.nl 06-10508273/06-12987505

Door Machteld Muller & Linda Stoutjesdijk www.phorosadvies.nl 06-10508273/06-12987505 Door Machteld Muller & Linda Stoutjesdijk www.phorosadvies.nl 06-10508273/06-12987505 Lichamelijk: pijn, fysieke beperkingen, afweging behandeling vs bijwerkingen Angst en onzekerheid: verloop ziekte,

Nadere informatie

T e s t : H o e w o r d j i j b e ï n v l o e d a l s n a a s t e v a n i e m a n d m e t p s y c h i s c h e k l a c h t e n?

T e s t : H o e w o r d j i j b e ï n v l o e d a l s n a a s t e v a n i e m a n d m e t p s y c h i s c h e k l a c h t e n? T e s t : H o e w o r d j i j b e ï n v l o e d a l s n a a s t e v a n i e m a n d m e t p s y c h i s c h e k l a c h t e n? S T E R K I N E I G E N K R A C H T T H E A V A N B O D E G R A V E N De test

Nadere informatie

ADHD - MONITOR. Voornaam, naam en geboortedatum van het kind : CLB-medewerker :

ADHD - MONITOR. Voornaam, naam en geboortedatum van het kind : CLB-medewerker : Signaallijst 1 : Lichamelijk functioneren Gezondheid Astma Epilepsie Eczeem Allergie Diabetes Zintuiglijke ontwikkeling Gezicht Gehoor Slaap Slaappatroon Hoeveelheid slaap Voeding Voedingspatroon Variatie

Nadere informatie

Zorgboekje. Kindgegevens

Zorgboekje. Kindgegevens Zorgboekje De pedagogisch medewerker vult dit boekje behorende bij het overdrachtdocument peuter kleuter in als er een zorgbehoefte bij het kind is gesignaleerd. Zij/ hij vult in wat van toepassing is

Nadere informatie

...de draad weer oppakken

...de draad weer oppakken ...de draad weer oppakken Na de schok... Volwassenen Informatie voor volwassenen die betrokken zijn geweest bij een schokkende gebeurtenis Betrokken raken bij een schokkende gebeurtenis, dat laat niemand

Nadere informatie

Ruik nu aan de rozijn. Houd de rozijn onder je neus en merk bij elke inademing de geur ervan op. En kijk er nu nog eens naar.

Ruik nu aan de rozijn. Houd de rozijn onder je neus en merk bij elke inademing de geur ervan op. En kijk er nu nog eens naar. Tips en oefeningen voor thuis Mindfulness leert mensen te leven met aandacht en bewust met handelingen en gedachten in het hier en nu om te gaan. Dit kan sommige mensen wat zweverig in de oren klinken,

Nadere informatie

BASALE STIMULATIE IN HET DAGELIJKS LEVEN

BASALE STIMULATIE IN HET DAGELIJKS LEVEN BASALE STIMULATIE IN HET DAGELIJKS LEVEN BIJEENKOMST VSBS NAJAAR 2017 MIEKE LECOMPTE HET BASAAL CONCEPT BASALE STIMULATIE - ANDREAS FRÖHLICH DRIE PIJLERS: BEWEGEN WAARNEMEN COMMUNICATIE PERSONEN MET EMB:

Nadere informatie

Observatielijst Welbevinden Algemeen (WA)

Observatielijst Welbevinden Algemeen (WA) Observatielijst Welbevinden Algemeen (WA) Toelichting De Observatielijst Welbevinden Algemeen beslaat drie terreinen: A: het kind zelf B: het kind in relatie tot de leidster C: het kind in relatie tot

Nadere informatie

Max geeft aan dat hij vaak verkouden is. Zijn verkoudheid heeft invloed op zijn smaak en reuk vermogen. Verder zijn er geen bijzonderheden.

Max geeft aan dat hij vaak verkouden is. Zijn verkoudheid heeft invloed op zijn smaak en reuk vermogen. Verder zijn er geen bijzonderheden. Analyse Sensorische informatieverwerking Martijn Appeldoorn. Ergotherapeut/SI therapeut: Mendy Kuipers Mendy.kuipers@Structuurpraktijk.nl 06 28924063 Wat is sensorische informatie verwerking? Sensorische

Nadere informatie

Ziekte van Huntington

Ziekte van Huntington Ziekte van Huntington Begrijpen van en omgaan met veranderend gedrag Niels Reinders en Henk Slingerland (psychologen) Huntington Café 27 september 2018 Ziekte van Huntington Erfelijke neurologische ziekte

Nadere informatie

AUTISME EN CONFLICTHANTERING ANNEKE E. EENHOORN

AUTISME EN CONFLICTHANTERING ANNEKE E. EENHOORN AUTISME EN CONFLICTHANTERING ANNEKE E. EENHOORN EEN VOORBEELD Mira, 14 jaar. Derde klas van de middelbare school. Vanaf baby snel boos. Nu zo vlug kwaad dat ouders het niet meer weten. DRIE MOGELIJKE

Nadere informatie

Dementie en de fasen van Ik beleving

Dementie en de fasen van Ik beleving Dementie en de fasen van Ik beleving Stichting Philadelphia Zorg Philadelphia voor medewerkers Het beste uit jezelf Dementie is een overkoepelend begrip. Het wordt gebruikt om een grote hoeveelheid ziekten

Nadere informatie

OEFENING OM DE CLIËNT BEWUST TE MAKEN VAN EIGEN COMMUNICATIESTIJL OP HET ASSERTIEVE SPECTRUM EN EIGEN VAARDIGHEDEN TE ONTWIKKELEN.

OEFENING OM DE CLIËNT BEWUST TE MAKEN VAN EIGEN COMMUNICATIESTIJL OP HET ASSERTIEVE SPECTRUM EN EIGEN VAARDIGHEDEN TE ONTWIKKELEN. ASSERTIVITEIT OEFENING OM DE CLIËNT BEWUST TE MAKEN VAN EIGEN COMMUNICATIESTIJL OP HET ASSERTIEVE SPECTRUM EN EIGEN VAARDIGHEDEN TE ONTWIKKELEN. 1 Doel Doel is aan de hand van de methode van Glick en Gibbes

Nadere informatie

Betrokkenheid. Competentie. De behoefte aan competentie wordt vervuld.

Betrokkenheid. Competentie. De behoefte aan competentie wordt vervuld. Betrokkenheid Autonomie Competentie Relatie leerkracht Relatie leerlingen De behoefte aan autonomie De behoefte aan competentie De behoefte aan een goede relatie met de leerkracht De behoefte aan goede

Nadere informatie

Aandacht door aanspreken. Afdeling logopedie

Aandacht door aanspreken. Afdeling logopedie Aandacht door aanspreken Afdeling logopedie De wijze van aanspreken heeft significante invloed op: Aandacht Oogcontact Taakgerichtheid Concentratie Taalbegrip Taalproduktie Oorzaken beperkte aandacht Gehoor

Nadere informatie

Voorbereidende schrijfoefeningen gaan onvoldoende Slordig of slecht leesbaar handschrift

Voorbereidende schrijfoefeningen gaan onvoldoende Slordig of slecht leesbaar handschrift Ouderinformatiebrief: Motorische schrijfproblemen & kinderfysiotherapie Het belang van Schrijven is een manier om te communiceren en om je creatief te uiten. Daarom is belangrijk in de ontwikkeling van

Nadere informatie

Beter leven, meer plezier

Beter leven, meer plezier Rob van Ginkel Training en Coaching Beter leven, meer plezier NLP strategieën voor een leven met plezier Inhoudsopgave Wat is NLP...3 De logica van angst...3 Vrijkomen van angst...3 Negatieve gevoelens

Nadere informatie

Het voelt nu anders. Veranderde emoties na hersenletsel. Niels Farenhorst Klinisch psycholoog

Het voelt nu anders. Veranderde emoties na hersenletsel. Niels Farenhorst Klinisch psycholoog Het voelt nu anders Veranderde emoties na hersenletsel Niels Farenhorst Klinisch psycholoog Anderen zeiden: Ik ben nu eerder emotioneel Mijn stemmingen wisselen snel Ik erger mij overal aan Ik ben onzeker

Nadere informatie

Dysartrie. Logopedie

Dysartrie. Logopedie Dysartrie Logopedie Inhoudsopgave 1 Wat is dysartrie?... 2 2 Gevolgen van dysartrie... 3 3 Behandeling van dysartrie... 4 Onderzoek... 4 Behandeling... 4 4 Richtlijnen voor een betere communicatie... 5

Nadere informatie

Psychomotorische Therapie

Psychomotorische Therapie Expertisecentrum Psychomotorische Therapie 2 Psychomotorische Therapie (PMT) Voor wie Psychomotorische Therapie (PMT) is een behandelvorm voor mensen met psychische klachten of psychosociale problemen.

Nadere informatie

HECHTINGSPROBLEMATIEK IN BEELD EN BEWEGING. Maartje Jaspers en Kim Rollé

HECHTINGSPROBLEMATIEK IN BEELD EN BEWEGING. Maartje Jaspers en Kim Rollé HECHTINGSPROBLEMATIEK IN BEELD EN BEWEGING Maartje Jaspers en Kim Rollé Inleiding Dit zijn wij Wie zijn jullie? Boekje Dit is de ruimte Veiligheid: Kaders zijn gesteld. Wat heb je nodig? Het tempo: Zo

Nadere informatie

ReAttach een nieuwe schema therapie voor autisme PERSPECTIEF EN IMPLICATIES VOOR ONDERWIJS

ReAttach een nieuwe schema therapie voor autisme PERSPECTIEF EN IMPLICATIES VOOR ONDERWIJS ReAttach een nieuwe schema therapie voor autisme PERSPECTIEF EN IMPLICATIES VOOR ONDERWIJS Paula Weerkamp-Bartholomeus Het Congres 27 november 2015 Wat is ReAttach? ReAttach is een methodiek gericht op

Nadere informatie

Laat uw ogen elk deel grondig verkennen, alsof u nog nooit zoiets heeft gezien.

Laat uw ogen elk deel grondig verkennen, alsof u nog nooit zoiets heeft gezien. MINDFULNESS Tips en oefeningen voor thuis Mindfulness leert mensen te leven met aandacht en bewust met handelingen en gedachten in het hier en nu om te gaan. Dit kan sommige mensen wat zweverig in de oren

Nadere informatie

Sarkow. revalidatiehulpmiddelen. ExMocise therapeutisch kaartspel. Ter stimulering van de gezondheid van kinderen

Sarkow. revalidatiehulpmiddelen. ExMocise therapeutisch kaartspel. Ter stimulering van de gezondheid van kinderen ExMocise therapeutisch kaartspel Ter stimulering van de gezondheid van kinderen Gebrek aan lichaamsbeweging resulteert in fysieke, mentale en emotionele immobiliteit. Pasgeborenen hebben 230 miljoen stappen,

Nadere informatie

THEMA SOCIAAL-EMOTIONELE ONTWIKKELING Kern Subkern 0-4 groep 1-2 groep 3-6 groep 7-8 Onderbouw vo Bovenbouw vmbo Bovenbouw havo-vwo

THEMA SOCIAAL-EMOTIONELE ONTWIKKELING Kern Subkern 0-4 groep 1-2 groep 3-6 groep 7-8 Onderbouw vo Bovenbouw vmbo Bovenbouw havo-vwo Kern Subkern 0-4 groep 1-2 groep 3-6 groep 7-8 Onderbouw vo Zelf Gevoelens Verbaal en non-verbaal primaire gevoelens beschrijven en uiten. Kwaliteiten Verbaal en non-verbaal beschrijven dat fijne en nare

Nadere informatie

Visie (Pedagogisch werkplan)

Visie (Pedagogisch werkplan) Visie (Pedagogisch werkplan) Gastouderopvang De Krummeltjes stelt zich tot doel om een omgeving te bieden waarin kinderen kunnen opgroeien tot zelfstandige en evenwichtige mensen met respect voor anderen

Nadere informatie

Leeswijzer individueel rapport KIJK! 0-4 jaar voor ouders

Leeswijzer individueel rapport KIJK! 0-4 jaar voor ouders Het individuele rapport geeft u een beeld van de totale ontwikkeling van uw kind. De vaste pedagogisch medewerkers van uw kind hebben een half jaar observaties bijgehouden. Deze observaties zijn verwerkt

Nadere informatie

Zorgen voor getraumatiseerde kinderen: een training voor opvoeders

Zorgen voor getraumatiseerde kinderen: een training voor opvoeders Zorgen voor getraumatiseerde kinderen: een training voor opvoeders Leony Coppens Carina van Kregten Symposium Pleegzorg 2014 Waar blijft het kind? 11 maart 2014 Wat gaan we vandaag doen? Wie zijn wij?

Nadere informatie

Omgaan met verschillen, passend onderwijzen!

Omgaan met verschillen, passend onderwijzen! Omgaan met verschillen, passend onderwijzen! Gedrag in de klas Labelen ASS en ADHD, waar denk je aan? Geef me de Vijf (Colette de Bruin) De methode heeft als uitgangspunt dat mensen met een autistische

Nadere informatie

Wat is mindfulness? Beoefening van mindfulness betekent op een speciale manier oplettend zijn in het hier en nu, zónder te oordelen.

Wat is mindfulness? Beoefening van mindfulness betekent op een speciale manier oplettend zijn in het hier en nu, zónder te oordelen. Wat is mindfulness? Beoefening van mindfulness betekent op een speciale manier oplettend zijn in het hier en nu, zónder te oordelen. Jon Kabat-Zinn Vaak zit ons verstand ons wat in de weg. We piekeren

Nadere informatie

ADHD en lessen sociale competentie

ADHD en lessen sociale competentie ADHD en lessen sociale competentie Geeft u lessen sociale competentie én heeft u een of meer kinderen met ADHD in de klas, dan kunt u hier lezen waar deze leerlingen tegen aan kunnen lopen en hoe u hier

Nadere informatie