Integraal Handhavingsplan

Transcriptie

1 08/11/2013 Integraal Handhavingsplan Gemeente Simpelveld Afdeling Opgesteld door: Status: vastgesteld door burgemeester en wethouders d.d.

2 Integraal Handhavingsplan

3 Voorwoord Wonen, werken en leven in Simpelveld, dat doen we liefst op een manier waar we ons allemaal prettig bij voelen. Dus hebben we samen regels afgesproken om de veiligheid te bevorderen of overlast en ongewenste situaties te voorkomen. We zijn allemaal, burgers, ondernemers of bezoekers, verantwoordelijk voor een goed leefklimaat in onze gemeente. Maar dan moeten we ons ook aan die regels houden. Zonder handhaving werkt dat niet. Voor u ligt het Integraal Handhavingsplan In dit plan geven wij de kaders en de prioritering van de regels in de praktijk, zoals wij die in gezamenlijkheid hebben bepaald. Daarmee geven we iedereen de ruimte voor een betere leefomgeving en klimaat. Met vriendelijke groet, Namens burgemeester en wethouders van Simpelveld, Mr. R. (Richard) de Boer Burgemeester gemeente Simpelveld 3

4 Inhoud Voorwoord...3 Hoofdstuk 1. Inleiding Probleemanalyse Wettelijke beleidskaders Visie en missie Definitie en reikwijdte Handhavingsbeleid Ontwikkelingen en trends Kwaliteit en professionaliteit Kwaliteitscriteria handhavingsbeleid...18 Verwijderd: 6 Verwijderd: 7 Verwijderd: 11 Verwijderd: 12 Verwijderd: 13 Verwijderd: Sanctie en gedoogstrategie Klachten Proces: Prioriteiten en doelstellingen Doelstellingen Risicoanalyse Negatief effect Kans op overtreding Werkwijze prioriteitstelling Resultaat prioritering Plannen, monitoren en evalueren Communicatie Organisatie, programma en regie De gemeentelijke omgeving De organisatie

5 4.2.1 Betrokken medewerkers Randvoorwaarden medewerkers handhaving De financiën Het plan, het programma en de regie Relatie met handhavingspartners Conclusie...39 Bijlage 1: Handhaven omgevingrecht, tenzij provincie Limburg

6 Hoofdstuk 1. Inleiding In dit integraal handhavingsplan treft u het voorgestane handhavingsbeleid aan van de gemeente Simpelveld voor de periode Het gaat om handhavingsbeleid voor de fysieke leefomgeving. Dit zijn de toezichts- en handhavingstaken op het gebied van milieu, bouwen, archeologie, brandveiligheid, openbare orde en openbare ruimte. In deze nota zijn de beleidsmatige keuzes vastgelegd voor de taken die de gemeente de komende vijf jaar uitvoert. Uitgangspunt daarbij is dat burgers, bezoekers en bedrijven in de eerste plaats zelf verantwoordelijk zijn voor naleving van de regels die we met elkaar hebben afgesproken. De overheid kan en moet daarnaast toezicht uitoefenen en handhavend optreden. Incidenten zoals de vuurwerkramp in Enschede (2000), de cafébrand in Volendam (2001), het ingestorte parkeerdek in Tiel (2002) en de afgebroken balkons in Maastricht (2003), de rampen bij de evenementen in Hoek van Holland (2009) en Duisburg (2010) en de brand van Chemie-Pack in Moerdijk (2011) geven daartoe aanleiding. Door de incidenten blijft het onderwerp handhaving en de vele daarmee verwante aspecten, zoals (brand)veiligheid en vergunningverlening hoog op de politieke agenda s staan. Deze dramatische gebeurtenissen hebben de handhaving en de daarin te maken kwaliteitsslag een noodzakelijke impuls gegeven. Leeswijzer Dit beleidsplan bestaat uit 5 hoofdstukken. Hoofdstuk 1 beschrijft de aanleiding en geeft de beleidskaders weer waarbinnen dit beleidsplan tot stand is gekomen. In Hoofdstuk 2 wordt de wettelijke verplichte kwaliteit weergegeven waaraan ons plan zal moeten voldoen en hoe wij ons qua handhaving willen en zullen gedragen. Hoofdstuk 3 geeft het proces weer hoe wij vanuit onze doelstellingen de keuze hebben gemaakt om bepaalde handhavingsthema s meer prioriteit te geven. De prioritaire thema s worden in dit hoofdstuk 3 genoemd. In hoofdstuk 4 worden de organisatorische en financiële randvoorwaarden benoemd en in hoofdstuk 5 zijn kort de conclusies weergegeven. Verwijderd: één 6

7 1.1. Probleemanalyse Voor de handhaving en de verdere professionalisering daarvan is het concept van programmatisch handhaven ontwikkeld (handhaven op basis van een vastgesteld plan en programma). Dit is gebaseerd op de rapporten en kabinetsstandpunten over Enschede en Volendam en is een reactie op gesignaleerde knelpunten in de handhaving bij de diverse overheden. Met de programmatische aanpak van de handhaving wordt bedoeld, dat in een handhavingsbeleid keuzes worden gemaakt en prioriteiten worden gesteld over wat er aan handhaving zal worden gedaan. De handhavingsopgave is namelijk altijd groter dan de organisatie met de beschikbare middelen en capaciteit aankan. Door de programmatische aanpak van de handhaving heeft de handhavingstaak zich ontwikkeld van vooral reactief naar meer pro-actief en planmatig. Dit betekent niet dat daarmee de reactieve handhaving geheel uit beeld verdwijnt. Ook signalen, meldingen en klachten van derden, maar ook acute situaties blijven aanknopingspunt voor handhavingsacties. Binnen onze gemeente is op dit moment geen actueel handhavingskader noch een actueel lopend handhavingsbeleidsplan. Er is geen actuele risicoanalyse en onze handhavingsprioriteiten zijn op dit moment niet in een beleidsplan vastgelegd. Ook hebben we nu geen actueel cyclisch proces meer vastgelegd van handhavingsplan naar handhavingsprogramma, naar verslaglegging, evaluatie en bijstelling. Ons laatste plan is in 2007 vastgesteld. Hierdoor voldoen wij op dit moment niet aan de kwaliteitscriteria die het Besluit omgevingsrecht (Bor) feitelijk aan ons stelt en wettelijk vereist is. Door de komst van de Regionale Uitvoeringsdienst (RUD) Zuid-Limburg dit jaar is het daarnaast van belang om onze handhavingsambitie vast te stellen, om te bepalen wat we in onze werkopdracht aan de RUD meegeven. De RUD is immers het uitvoeringsorgaan op het gebied van de verplichte handhavingstaken en de gemeente moet het handhavingsplan en het lokale beleid aangeven. Door het beleid en de uitvoering van de handhaving in dit Integraal Handhavingsplan vast te leggen, ontstaat meer inzicht in het te realiseren handhavingsniveau en bijbehorende middelen en menskracht. Daarmee worden de handhavingsactiviteiten beter stuurbaar, gestructureerd en transparant en draagt bij tot een pro-actieve en planmatige uitvoering van de handhaving waarvoor de gemeente verantwoordelijk is. Op deze wijze zetten wij de stap naar een professionele handhavingsorganisatie. Tevens geven we invulling aan de wettelijk vereiste kwaliteitscriteria uit het Bor. 7

8 1.2. Wettelijke beleidskaders De belangrijkste ontwikkeling op het gebied van wet- en regelgeving is de invoering van de Wabo (Wet algemene bepalingen omgevingsrecht) en bijbehorende regelgeving (het Besluit omgevingsrecht (Bor) en de Ministeriële regeling omgevingsrecht (Mor) op 1 oktober De Wabo heeft ca. 25 wettelijke regelingen samengebracht, die de fysieke leefomgeving betreffen. Het gaat hierbij onder meer om bouw-, milieu- en monumentenvergunningen, die zijn opgegaan in één vergunning, de zogenaamde omgevingsvergunning. Hierdoor hebben burgers en ondernemers nog maar te maken met één loket, één beschikking en één procedure. Verwijderd: ) Dit maakt dat ook het toezicht, de voorlichting en handhaving vanuit de gemeente integraal moet zijn. Daardoor moet ook afstemming plaatsvinden met andere instanties zoals de brandweer, het waterschap, de provincie en het rijk. Sinds de inwerkingtreding van de Wabo is wettelijk bepaald dat handhavingsbeleid en de uitvoering van toezicht en handhaving aan bepaalde kwaliteitseisen moet voldoen. Deze kwaliteitscriteria zijn opgenomen in hoofdstuk 7 van het Bor en in hoofdstuk 10 van de Mor. In paragraaf 2.1 volgt een kort overzicht van deze kwaliteitseisen. Verwijderd: de Naast de Wabo, het Besluit omgevingsrecht en de Regeling omgevingsrecht worden de belangrijkste wettelijke kaders voor de gemeentelijke bevoegdheid tot toezicht en handhaving bepaald door de volgende wet- en regelgeving. Algemene wet bestuursrecht Gemeentewet Algemene Plaatselijke Verordening Wet milieubeheer Activiteitenbesluit (Besluit algemene regels voor inrichtingen milieubeheer) Besluit externe veiligheid inrichtingen Besluit externe veiligheid buisleidingen Besluit afvalwater buiten inrichtingen Besluit LPG-tankstations milieubeheer Vuurwerkbesluit Afvalstoffenverordening Wet bodembescherming Besluit bodemkwaliteit 8

9 Waterwet Wet geluidhinder Woningwet Bouwbesluit 2012 Bouwverordening Gebruiksbesluit (Besluit brandveilig gebruik bouwwerken) Brandbeveiligingsverordening Wet ruimtelijke ordening Besluit ruimtelijke ordening Bestemmingsplannen Monumentenwet Huisvestingswet Drank- en horecawet Opiumwet Wet bevordering integriteitsbeoordelingen door het openbaar bestuur (Bibob) Wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen Winkeltijdenwet Wet op de kansspelen Wegenverkeerswet 1994 Integraal handhaven omvat in dit plan de werkgebieden Ruimtelijke ordening, Evenementen, Bouwen, Milieu, Openbare orde en veiligheid. Leerplicht, Sociale zaken en specifieke brandweertaken vallen niet onder dit integrale handhavingsplan Visie en missie In de Strategische visie gemeente Simpelveld heeft de gemeente als uitgangspunt gekozen voor een integrale en duurzame versterking van het goede woon- en leefklimaat voor de eigen gemeenschap. In haar collegeprogramma Verder samenwerken, verder samen werken geeft zij aan dat er omvangrijke opdrachten liggen op het gebied van Opmerking [j1]: Nieuwe strategische visie

10 leefbaarheid, krimp en vergrijzing. Deze visie en de bewaking van de leefbaarheid geldt als basis voor dit plan. De missie van de gemeente Simpelveld voor haar handhavingsbeleid luidt: "het zorgdragen voor een correct naleefgedrag van regelgeving om een duurzame leefomgeving te realiseren Hierbij wordt de toezichtpiramide gehanteerd (Commissie Mans 2008). Deze toezichtpiramide geeft inzicht op welke wijze de Gemeente normconform gedrag kan en wil realiseren in de maatschappelijke sectoren waarvoor het gemeente bestuur verantwoordelijkheden en bevoegdheden heeft. Nalevingspiramide en handhavingspiramide (naar Ayres & Braithwaite/ Van Stokkum)(Cie Mans 2008) De handhavingspiramide is binnen onze provincie verder geconcretiseerd middels de navolgende piramide en sluit aan op de bestaande uitvoeringspraktijk binnen onze gemeente. 10

11 De geformuleerde missie het zorgdragen voor een correct naleefgedrag van regelgeving om een duurzame leefomgeving te realiseren" past in de ambitie van het college om handhaving gericht en effectief in te zetten om leefbaarheidproblemen voortvarend aan te pakken. Zij doet een beroep op de verantwoordelijkheden van de burgers en bedrijven op een transparante wijze in een financieel spannende tijd waarbij de bestaande middelen zo effectief mogelijk worden ingezet. Kernwoorden bij de voorgestane handhaving zijn selectief, slagvaardig, samenwerkend, onafhankelijk en transparant. Deze kernwoorden worden hierna toegelicht. Met selectief bedoelen we dat naleving van wet en regelgeving in de eerste plaats de verantwoordelijkheid van onze burgers en bedrijven zelf is. Daar waar deze verantwoordelijkheid niet genomen wordt moeten wij ingrijpen. Onze toezichtcapaciteit wordt zo effectief mogelijk ingezet op gebieden die ertoe doen op basis van de risico s, kans en prioriteiten. Slagvaardig betekent zacht waar het kan en hard waar het moet. Er wordt slagvaardig ingegrepen als de situatie dat vereist. De handhaving staat niet op zichzelf, maar moet gericht zijn op samenwerking. Het is onderdeel van de reguleringsketen en er wordt nauw samengewerkt met andere diensten en externe handhavingsinstanties. Er moet voldoende tijd en geld beschikbaar zijn om adequaat te handhaven. De gemeente streeft er naar om geen verschillende toezichthouders kort na elkaar op dezelfde locaties bezoeken te laten afleggen. Deze bezoeken worden tot het noodzakelijke minimum beperkt om de lasten van het toezicht zo klein mogelijk te houden. 11

12 Onze burgers moeten kunnen vertrouwen op het onafhankelijke en deskundige oordeel van onze handhavers. Zij moeten onafhankelijk informatie kunnen verzamelen en er is een functiescheiding tussen handhaving en vergunningverlening. Onze handhavers zijn professioneel en werken conform de vastgestelde kwaliteitseisen. Opmerking [j2]: Blauw Op een open en transparante wijze leggen we onze prioriteiten en doelen vast en communiceren deze naar onze burgers en bedrijven. Regelmatig wordt de doelbereiking geëvalueerd, verantwoord en bijgesteld Definitie en reikwijdte In dit handhavingsplan komt zowel toezicht als handhaving aan de orde. Hieronder verstaan we: Toezicht: Het verzamelen van informatie om na te gaan of een handeling of zaak voldoet aan de daaraan gestelde eisen, het zich daarna vormen van een oordeel daarover en het eventueel naar aanleiding daarvan interveniëren. Het toezicht zoals bedoeld is gericht op burgers, ondernemers en instellingen. Handhaving: het zo nodig afdwingen van de naleving van door de overheid gestelde regels. In het kader van toezicht en handhaving wordt een onderscheid gemaakt tussen preventieve, repressieve en correctieve activiteiten. We spreken van preventie bij activiteiten die moeten voorkomen dat een overtreding moet worden gemaakt; voorlichting en communicatie, subsidiering, vergunningverlening en afhandeling van meldingen. Repressief optreden is het controleren op het naleven van regels met als doel ongewenste situaties op te sporen; het toezicht ter plekke tot en met de eerste aanschrijving en de daaraan verbonden hercontrole. Hieronder kan ook het vrije veld toezicht, het administratieve toezicht en het doorgeven van constateringen aan bevoegde instanties verstaan worden. Wanneer een overtreding is of wordt begaan wordt correctief opgetreden. We maken onderscheid in bestuurlijke en strafrechtelijke handhaving. Afhankelijk van de aard van de overtreding kunnen wij gebruik maken van een dwangsom, bestuursdwang, het intrekken van de vergunning of een bestuurlijke boete, maar ook het openbaar maken van de handhavingsactie (naming-shaming and blaming). Het doel hiervan is om de overtreding te (laten) beëindigen en te voorkomen dat een overtreding (weer) wordt begaan. Een proces verbaal is voorbehouden aan buitengewone opsporingsambtenaren (BOA) of de politie. De strafrechtelijke vervolging vindt plaats door de Officier van Justitie en kan ook als flankerend beleid worden toegepast. 12

13 Beter naleefgedrag wordt door goede voorlichting, goed toezicht op de naleving van regels, bij voorkeur gestart in een vroeg stadium en een snelle afhandeling van vergunning- en afwijkingsprocedures gestimuleerd. Door te investeren in preventie zullen wij minder vaak repressief en correctief op hoeven te treden, zodat hiervoor ook minder capaciteit en middelen hoeven te worden ingezet. Wij gebruiken een mix van maatregelen die onder de gegeven omstandigheden het meest efficiënt en effectief zijn Handhavingsbeleid Het handhavingsbeleid van de gemeente Simpelveld is voor het laatst vorm gegeven in het handhavingsbeleid bouw- en ruimtelijke regelgeving 2008 (niet bestuurlijk vastgesteld) en in het vastgestelde Milieu Handhavingsuitvoeringsprogramma Voor de komende periode heeft het college gekozen voor een integrale opzet van het handhavingsplan voor een periode van 5 jaar. Er zijn diverse soorten gemeentelijk beleid te onderscheiden die van invloed zijn op handhaving: Beleid ten aanzien van specifieke onderwerpen als overlastgevers, afval, integrale veiligheid, duurzaamheid, brandveiligheid, etc., opgesteld vanuit een sector binnen de gemeente, waarin handhaving een bijdrage levert aan de te bereiken doelstellingen; Uitvoeringsbeleid specifiek ten aanzien van handhaving, zoals een handhavingsprogramma; Gemeentebreed, kaderstellend handhavingsbeleid met een handhavingsstrategie en nalevingstrategie op hoofdlijnen. Dit handhavingsplan geeft invulling aan het derde type beleid. Het integraal handhavingsplan is een onderdeel van de beleidscyclus voor vergunningverlening, toezicht en handhaving voor de beleidsvelden milieu, bouwen, brandveilig gebruik en openbare ruimte. Milieubeleidsplan In het milieubeleidsplan worden een aantal milieuthema s geprioriteerd, waarbij per thema wordt aangegeven wat er op deze gebieden binnen de gemeente gebeurt. Volgens planning wordt dit in 2014 vastgesteld. De geprioriteerde thema s uit het milieubeleidsplan worden voor zover relevant meegenomen bij geplande toezichtacties. De thema s uit het milieubeleidsplan zijn op zichzelf niet leidend bij de bepaling van bijvoorbeeld welke bedrijven gecontroleerd worden. Wel kan in het handhavingsprogramma, dat wordt opgesteld op basis van dit integrale handhavingsplan, worden opgenomen, dat de prioritering ertoe leidt dat op projectbasis voorrang wordt gegeven aan taken op grond van het milieubeleidsplan of een onderliggend themagericht beleidsplan. 13

14 Het integraal handhavingsplan sluit aan op de Programmabegroting Ontwikkelingen en trends De gemeentelijke handhaving is volop in beweging. Handhaving neemt steeds nadrukkelijker een plaats in als instrument voor het bereiken van beleidsdoelen. Ingezet wordt op het terugdringen van handhavingscapaciteitstekorten en het bevorderen van kwaliteit en professionaliteit van de handhaving. Door de rijksoverheid is, om administratieve lasten te verlichten, ook ingezet op algemene regels in plaats van vergunningen. Het zwaartepunt verschuift hiermee van toetsing vooraf naar controle achteraf. Ook in het licht van administratieve lastenverlichting, maar vooral om efficiënter en effectiever te kunnen handhaven, worden toezichtstaken zoveel mogelijk gebundeld. De vorming van één rijksinspectiedienst is daarbij een voorbeeld. Uitgegaan wordt van zoveel mogelijk generiek toezicht over diverse taakvelden, in plaats van specifiek per wet of taakveld. Ook binnen de gemeente wordt gestreefd naar krachtenbundeling in toezichtstaken en generiek toezicht door uitvoeringsorganisaties. In het kader van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) gaat de handhaving van de bebouwde ruimte deels op in een Regionale UitvoeringsDienst (RUD). De RUD Zuid-Limburg is een openbaar lichaam zoals bedoeld in de Wet gemeenschappelijke regelingen. De RUD Zuid-Limburg neemt de uitvoering van bepaalde VROM-taken van de provincie en gemeente over. In de planperiode worden en zijn sommige wetten gewijzigd, een aantal hiervan heeft consequenties voor de integrale handhaving, zowel op het gebied van de kennis en informatie als voor het proces van handhaving. De (verwachte) wijzigingen worden kort benoemd. Drank- en Horecawet De gewijzigde Drank- en Horecawet DHW). Deze wijziging heeft twee doelen: 1. Het terugdringen van het alcoholgebruik onder vooral jongeren om gezondheidsschade en verstoring van de openbare orde te voorkomen 2. Het terugdringen van de administratieve lasten voor ondernemers en vrijwilligers. De wetswijziging is op 1 januari 2013 in werking getreden. Gevolg van deze wetswijziging voor toezicht en handhaving is dat het toezicht op de Drank- en Horecawet is overgeheveld van de Voedsel en Warenautoriteit naar de gemeente. Er is voor de gemeente dus een nieuwe taak bij gekomen. Wij doen daar nu ervaring mee op. 14

15 Omgevingswet Met de Omgevingswet worden de wettelijke kaders inzichtelijker gemaakt om ontwikkeling en beheer van de leefomgeving beter beheersbaar te maken. Onderwerpen die in de nieuwe wet worden geregeld verdwijnen uit de bestaande wetgeving. De nieuwe wet zal daarmee een aanzienlijke inhoudelijke terugdringing van regels, wetten en regelingen op het terrein van de fysieke leefomgeving betekenen. De nieuwe wet gaat met prioriteit de volgende zaken regelen: Het versnellen en verbeteren van besluitvorming in het brede fysieke domein; De integratie van plannen en toetsingskaders; Het vergroten van bestuurlijke afwegingsruimte; Het doelmatig uitvoeren van onderzoek. De planning is dat de Omgevingswet in 2014 in de Staatscourant gepubliceerd zal zijn, het is nog niet duidelijk wanneer deze wet in werking zal treden. Overige wijzigingen Recent zijn een aantal in het kader van de Wabo veranderd; agrarische inrichtingen zijn nu grotendeels ondergebracht in het Activiteitenbesluit met ingang van 1 januari In het kader van de Wet bodembescherming is de gemeente het bevoegd gezag voor gesloten Warmte Koude Opslag systemen in het kader van de wijziging van het Activiteitenbesluit voor bodemenergieopslagsystemen, deze wijziging is in werking getreden op 1 juli Op het gebied van de agrarische regelgeving worden nog een aantal wijzigingen in 2014 en 2015 verwacht. Te denken valt aan de PAS (Programmatische Aanpak Stikstofdepositie) en het melkquotum (2015). Wat de wijzigingen voor onze gemeente gaan betekenen is op voorhand nog niet aan te geven. 15

16 2. Kwaliteit en professionaliteit Eén van de doelstellingen van dit plan is het bevorderen van de kwaliteit en professionaliteit van de handhaving. Op het terrein van milieuhandhaving zijn in 2002 landelijke kwaliteitseisen voor de handhaving ontwikkeld, die in 2005 wettelijk verplicht zijn gesteld. De kwaliteitseisen voor milieu zijn naar aanleiding van het rapport van de commissie Mans (herziening handhavingsstelsel VROM-regelgeving, 2008) en in het licht van de komst van Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) verder ontwikkeld en per 1 oktober 2010 wettelijk vastgelegd in het Besluit omgevingsrecht (Bor). Het voldoen aan deze kwaliteitseisen is daarmee een wettelijke verplichting voor (o.a.) de taakvelden milieu, brandveiligheid en bouwen. Met dit integraal handhavingsplan en de vaststelling daarvan is het uitgangspunt dat de wettelijke kwaliteitseisen uit het Bor gelden als richtlijn voor alle beschreven door of vanwege de gemeente uitgevoerde handhaving. Essentieel in het handhavingsbeleid is dat er met betrekking tot de handhaving een proces benadering wordt gevolgd met een cyclisch karakter. Er moet zowel sprake zijn van een beleidscyclus (prioriteiten en doelen - strategie - programma en organisatie evaluatie - prioriteiten en doelen) als van een operationele cyclus (programma en organisatie werkwijze - uitvoering monitoring programma en organisatie). De aansturing van deze cycli vindt plaats vanuit van tevoren geformuleerde meetbare doelstellingen. De 16

17 Procesbenadering met een cyclisch karakter ziet er als volgt uit: De grondslag om de kwaliteit te waarborgen is de dubbele regelkring. Het beschrijft een zevental samenhangende processtappen waarmee het mogelijk wordt een professioneel toezicht en handhaving te organiseren. Dit zorgt dat toezicht en handhaving tot stand komt op basis van inzichtelijke keuzes en dat de uitvoering is gericht op het bereiken van vooraf bepaald resultaat. Het gaat om een reeks van activiteiten die aantoonbaar, achtereenvolgens en in samenhang met elkaar moeten worden uitgevoerd. Daarnaast moet het zijn ingebed in de gemeentelijke organisatie. Het moet gebaseerd zijn op inhoudelijke keuzes en het moet verschillende stappen kennen op zowel beleids- als operationeel niveau. De elementen uit de dubbele regelkring zijn vastgelegd in hoofdstuk 7 van het Besluit omgevingsrecht en is als volgt opgebouwd: Artikel 7.2 Bor: Handhavingsbeleid Artikel 7.3 Bor: Uitvoeringsprogramma Artikel 7.4 Bor: Uitvoeringsorganisatie Artikel 7.5 Bor: Borging van de middelen Artikel 7.6 Bor: Monitoring Artikel 7.7 Bor: Rapportage 17

18 2.1. Kwaliteitscriteria handhavingsbeleid In hoofdstuk 7 van het Bor en de toelichting zijn de kwaliteitseisen op de vorengenoemde onderdelen beschreven. De ministeriele Regeling omgevingsrecht, hoofdstuk 10, en de toelichting daarop, geven een nadere uitwerking op de bepalingen uit het Besluit omgevingsrecht voor het taakveld Milieu. De kwaliteitscriteria van het handhavingsbeleid worden beschreven in het Artikel 7.2 van het Bor en komen hierna aan de orde: In het eerste lid staat dat het handhavingsbeleid moet zijn vastgesteld, er een zelfevaluatie moet plaatsvinden en het beleid moet worden afgestemd met collega overheden. In het tweede lid staat dat het handhavingsbeleid een probleemanalyse moet bevatten. Vervolgens is in het derde lid beschreven dat er inzicht moet bestaan in de prioriteitstelling van de uitvoering en de methodiek om de gestelde doelen te realiseren. In het vierde lid van artikel 7.2 wordt om inzicht gevraagd in de wijze van toezicht, de rapportage van de bevindingen, de opgelegde sancties en termijnen, de afstemming met strafrechtelijke handhaving, de wijze waarop wordt omgegaan met overtredingen van eigen inrichtingen of inrichtingen van collega overheden. Op basis van lid 5 wordt inzicht gevraagd in afspraken, afstemming en samenwerking met andere betrokken bestuursorganen en de strafrechtelijke handhaving. Als laatste wordt in het zesde lid gesteld dat het handhavingsbeleid door b&w bekend wordt gemaakt aan de gemeenteraad. Deze onderdelen zijn grotendeels uitgewerkt in dit integraal handhavingsplan Een aantal stappen moet nog worden ondernomen. Nadat het handhavingsplan door b&w in concept is vastgesteld wordt het plan besproken met de handhavingspartners, afgestemd met de collega-overheden en de raad. Het handhavingsplan bevat een probleemanalyse, een missie en een visie, de doelstellingen, een risicoanalyse en een prioritering en geeft inzicht in de wijze van toezicht de rapportage, de sancties en termijnen. Nadat het integraal handhavingsplan is vastgesteld wordt een zelfevaluatie uitgevoerd op de kwaliteitscriteria. Vanuit het handhavingsuitvoeringsprogramma wordt dit bevorderd en gemonitord Sanctie en gedoogstrategie Een integraal handhavingsplan omvat ook een handhavingsstrategie. Een handhavingsstrategie omvat drie onderdelen: toezicht, sancties en gedogen. Een gezamenlijk gedragen (intern gemeentelijk en extern met de handhavingspartners) en vastgestelde strategie is nodig om consequent en transparant te kunnen handhaven. Zowel de overtreder 18

19 als de handhaver moet weten waar hij aan toe is. Voor de overtreder is het van belang dat zijn of haar rechten en plichten bekend zijn en dat helder is wat van hem of haar wordt verwacht: het ongedaan maken van een overtreding. De handhaver moet zich gedurende het gehele handhavingstraject gesteund weten door de leidinggevenden en het bestuur. Het toezicht volgt op de geprioriteerde uitvoering van activiteiten en vervolgens kan een sanctie volgen afhankelijk van het geconstateerde. Sanctie De keuze van inzet van het sanctie-instrumentarium hangt af van factoren die samenhangen met de overtreding en de overtreder. Indien een overtreding en de gevolgen ervan niet meer ongedaan te maken zijn, is het bestuursrecht niet effectief. Dan is de enige keuze strafrechtelijk optreden en de zaak in samenspraak door te geleiden conform de sanctie en gedoogstrategie in bijlage 1 en de provincie breed gemaakte afspraken met het Openbaar Ministerie, of naar de boa en/of de politie. Indien wel sprake is van bestuursrechtelijk optreden, hangt het van een aantal aspecten af of het strafrecht ook een rol zou moeten spelen. Deze zijn: 1. Grote en/of onomkeerbare omgevingsschade en / of; 2. Grove nalatigheid en / of; 3. Risico s met betrekking tot volksgezondheid en / of; 4. Een malafide, calculerende, recidiverende of belemmerende dader. De sanctiestrategie is voor wat betreft de bestuursrechtelijke handhaving weergegeven in het volgende schema. Er worden bestuursrechtelijk drie categorieën overtredingen onderscheiden: I. Acuut; II. Bedreigend; III. Overig. Wat in relatie tot de overtreding een passende bestuurlijke sanctie is, is afhankelijk van de situatie. Burgemeester en wethouders hebben een keuze uit een herstelgerichte sanctie of een bestraffende sanctie. Bij een herstelsanctie gaat het om het geheel of gedeeltelijk ongedaan maken van een overtreding of het wegnemen of beperken van de gevolgen van een overtreding. Bij de bestraffende sanctie gaat het om het toevoegen van leed, straf aan de overtreder. De bestuurlijke sancties zijn voornamelijk; de last onder dwangsom, de last onder bestuursdwang (o.a. stilleggen van de werkzaamheden) en het intrekken van de vergunning of ontheffing. Verwijderd: santie Gedogen Ten aanzien van gedogen is het uitgangspunt is dat regels dienen te worden gehandhaafd. Dit is vanwege het algemeen belang dat gediend is met handhaven. Het gedogen van overtredingen is slechts in uitzonderingssituaties acceptabel. Absoluut onacceptabel is het 19

20 stilzwijgend of passief gedogen. De illegale situatie is in dat geval aan geen enkele regel of voorschrift gebonden. Dit is uit een oogpunt van de bescherming van de fysieke leefomgeving, maar ook uit een oogpunt van derden (bescherming) onaanvaardbaar. Voor uitdrukkelijk gedogen (dat wil zeggen gedogen nadat een gedoogbeschikking is genomen) kan in uitzonderingssituaties plaats zijn. Die uitzonderingssituaties kunnen zijn: Bij overmachtsituaties; Bij onevenredigheid; Bij concreet zicht op legalisatie. Sanctie- en gedoogstrategie handhaven omgevingsrecht, tenzij Wij hebben gekozen om aan te sluiten en ons te verbinden aan de sanctie- en gedoogstrategie handhaven omgevingsrecht, tenzij van de provincie Limburg, zoals zij heeft vastgesteld op 8 november Deze handhavingsstrategie is ontwikkeld door de provincie en wordt toegepast/gebruikt bij alle bij de handhaving betrokken instanties, zoals de Limburgse gemeenten, waterschappen, politie en het Openbaar Ministerie. Het doel van de strategie is het waarborgen van een uniforme en snelle aanpak bij constateringen van overtredingen; voor verschillende categorieën overtredingen is een aparte aanpak opgenomen. De aanpak kent vaak een bestuursrechtelijke en een strafrechtelijke kant. Dit betekent dat er een goede afstemming plaats moet vinden tussen gemeente, de politie en het Openbaar Ministerie om overtredingen te beëindigen. Voor de inhoud van deze strategie wordt verwezen naar bijlage 1 in dit plan. Optreden tegen eigen overheid of andere overheden De gemeente is verantwoordelijk voor het toezicht en handhaving van een groot aantal regels. Een deel van de regels hebben we zelf opgesteld. Om onze geloofwaardigheid te behouden is het belangrijk dat we zelf ook de regels naleven en daarmee een voorbeeldfunctie vervullen. Mocht het voorkomen dat door een gemeentelijke afdeling een overtreding wordt begaan, dan wordt de zaak eerst besproken tussen de manager en de manager van de afdeling die de overtreding heeft begaan. Tevens wordt de gemeentesecretaris, de portefeuillehouder en de burgemeester van de overtreding op de hoogte gebracht. Mocht deze bespreking niet tot het gewenste resultaat leiden, dan wordt in een uiterst geval handhavend opgetreden. Tegen overtredingen die door andere overheden zijn begaan, wordt opgetreden als tegen ieder ander Klachten De gemeente ontvangt regelmatig klachten en meldingen van burgers, bedrijven en instellingen over Wabo of APV zaken, zoals (illegaal) bouwen, afval of slopen, maar ook over 20

21 parkeren of hondenpoep. Wanneer iemand een klacht of melding indient, wordt dit geregistreerd en aan een handhaver toegewezen. Sommige klachten kunnen telefonisch worden afgedaan, of er moet een onderzoek ter plaatse worden ingesteld. Daarnaast kan men in het kader van de bereikbaarheidsregeling voor urgente klachten buiten kantoortijden terecht bij de provinciale milieuklachtentelefoon. Het uitgangspunt is dat alleen die klachten en meldingen onderzocht worden waarbij sprake is van de hierna genoemde prioriteiten. De prioritering van de aan dit integraal handhavingsplan gerelateerde klachten en meldingen is bepaald op basis van de ernst van de eventuele overtreding. Anonieme klachten en meldingen zullen in principe buiten behandeling worden gelaten. Ook wanneer vooraf duidelijk is dat de hierna volgende prioriteiten niet van toepassing zijn, zal de klacht en/of melding buiten behandeling worden gelaten. Bij het constateren van een overtreding, zal worden opgetreden conform de in paragraaf 2.2 bedoelde handhavingsstrategie. Daar waar sprake is van politiek gevoelige onderwerpen wordt de burgemeester vooraf geïnformeerd. Klagers krijgen altijd bericht van de wijze van afdoening. Prioritering voor wat betreft de ernst van klachten en meldingen gebeurt op grond van de volgende criteria: 1. Aannemelijkheid van acuut gevaar voor de leefbaarheid en/of volksgezondheid; 2. Aannemelijkheid van ernstige schade aan de leefbaarheid en/of volksgezondheid; 3. Aannemelijkheid van het handelen in strijd met verleende vergunning of melding; 4. Aannemelijkheid van het handelen in strijd met algemene regels. 21

22 3. Proces: Prioriteiten en doelstellingen Bij de uitvoering van toezicht en handhaving wordt gewerkt vanuit een aantal uitgangspunten; deze uitgangspunten zijn noodzakelijk om de gestelde doelen te behalen. In de eerste paragraaf zijn de doelstellingen van dit handhavingsplan benoemd. In de tweede paragraaf worden de uitgangspunten van toezicht en handhaving behandeld met behulp van de risicoanalyse en zijn onze prioriteiten benoemd Doelstellingen Met betrekking tot toezicht en handhaving willen wij een aantal doelstellingen bereiken. Het gaat hierbij om het invullen van onze wettelijke verplichtingen en het continue verbeteren van de uitvoering van onze taken. Resultaten moeten niet alleen intern zichtbaar zijn, maar moeten ook te zien zijn voor burgers, ondernemers en overige externe partijen. 1. Verbeteren naleefgedrag. Eén van de belangrijkste doelen die we met toezicht en handhaving willen bereiken is het verbeteren van het naleefgedrag. Uiteindelijk moet dit leiden tot een afname van het aantal overtredingen, met andere woorden een toename van de mate van spontane naleving. Mede daardoor kunnen de daarachter liggende doelstellingen op het gebied van het verminderen van risico s voor veiligheid, gezondheid en milieu worden bereikt, zodat de kwaliteit van de (fysieke) leefomgeving verbeterd. Het resultaat zal dan een verschuiving van handhaven naar toezicht zijn. 2. Integraal toezicht en handhaving. Door integraal toezicht wordt handhaven effectiever en efficiënter. Ook neemt hierdoor voor de burger en ondernemer de toezichts- en handhavingslast af. 3. Voldoen aan de wettelijke kwaliteitseisen. In het Besluit omgevingsrecht en de Ministeriele regeling omgevingsrecht zijn kwaliteitseisen opgenomen waaraan een professioneel handhavingsproces moet voldoen. Zie hiervoor tevens hoofdstuk 4 van dit plan. Aan het eind van de planperiode dient te zijn voldaan aan deze doelstellingen Risicoanalyse Om op een effectieve en efficiënte wijze invulling te kunnen geven aan het gewenste integrale toezicht- en handhavingsbeleid moeten we prioriteiten stellen. Dit is gebeurd door het uitvoeren van een risicoanalyse voor alle betrokken beleidsvelden (veiligheid, milieu, bouw, ruimtelijke ordening, brandveiligheid en APV). Hiermee wordt inzichtelijk bij welke activiteiten zich de grootste handhaving en nalevingsproblemen (kunnen) voordoen. De risicoanalyse is uitgevoerd door ervaringsdeskundigen voor de eerdergenoemde beleidsvelden, de raadsleden, de portefeuillehouders en het management. 22

23 In onderstaande tabel zijn de handhavingstaken opgenomen. Thema Omschrijving Taken Afval Toezicht en handhaving van niet bedrijfsgebonden afvalaspecten Zwerfafval Afval niet bedrijfsgebonden Aanbieden afval Illegale stort Industriële bedrijven Toezicht en handhaving op de naleving van de voorschriften op het gebied van de Wabo en de daaraan gerelateerde RO-aspecten op alle overige inrichting gebonden activiteiten Wabo vergunning, melding Archeologie Bouwen en slopen met vergunning Toezicht en handhaving op de naleving van de voorschriften op het gebied van de archeologiewetgeving Toezicht en handhaving op de naleving van de voorschriften: van sloopvergunningen en onderdelen die daaraan zijn gerelateerd; - verbonden aan Wabo vergunningen Wabo vergunning Bestemmingsplan Sloopmedlingen Wabo vergunning, onderdeel bouwen, vormvrij Veiligheid rondom bouwplaatsen Verwijderd: Sloopvergunningen Bouwen en slopen zonder vergunning Toezicht en handhaving op de naleving van de voorschriften van aspecten die gerelateerd zijn aan illegale bouw- en sloop activiteiten Bestemmingsplan Illegale asbestverwijdering Nasporen gebruik van gebouwen en bouwwerken zonder vergunning Naspeuren illegale (ver)bouw en sloop Agrarische bedrijven Toezicht en handhaving op de naleving van de voorschriften voor agrarische bedrijven op het gebied van de Wabo en de daaraan gerelateerde RO aspecten Vab s Erfbeplanting (BOM+) Wabo vergunning, melding loonwerkers controle bestemmingsplan Onbekende en illegale activiteiten Toezicht en handhaving op activiteiten die niet bekend zijn bij het bevoegd gezag (update inrichtingenbestand en Bag) Wabo vergunning, melding Asbest Verweerde daken Woningwet Gemeentelijke bouwverordening Recreatie Toezicht en handhaving op de naleving van de voorschriften op het gebied van recreatie Recreatie-inrichtingen en woningen Illegale buitenrecreatie (vissen, 23

24 Thema Omschrijving Taken kamperen, stropen etc.) Bestemmingsplan Wabo vergunning, melding Evenementen Horeca Toezicht en handhaving op de naleving van de eisen, gesteld aan elk voor publiek toegankelijk (relatief) kortdurende verrichting van vermaak, weekmarkten, collectieve en individuele festiviteiten binnen een horecainrichting, betogingen of samenkomsten e.d. Toezicht en handhaving op de naleving van de voorschriften van bedrijven zoals cafés en eetgelegenheden en sportaccommodaties APV Geluidhinder Standplaatsvergunning Gebruiksvergunning Evenementenvergunning Tijdelijke verkeersmaatregelen Paracommercie Gebruiksvergunning Geluidhinder Drank- en horecavergunning Wabo vergunning, melding APV Kansspelvergunning Buitengebied Handhaving op illegale activiteiten in het buitengebied Illegale activiteiten (o.a. hennep) Brandveiligheid Toezicht en handhaving op de naleving van de voorschriften die van toepassing zijn op de huisvesting en veiligheid Melding brandveiliggebruikl Verwijderd: Gebruiksvergunnin g Thema Omschrijving Taken Bestemmingsplan buitengebied Toezicht en handhaving op de naleving van de voorschriften opgenomen in bestemmingsplannen voor het buitengebied Landschapsbeheer (reclame uitingen) Strijdig gebruik, bestemmingsplan Bestemmingsplan bebouwde kom Gebruik openbare ruimte Openbare en gemeentelijke Toezicht en handhaving op de naleving van de voorschriften in bestemmingsplannen voor de bebouwde kom Toezicht en handhaving op de naleving van de voorschriften ter verbetering of voorkoming van overlast met betrekking tot de openbare ruimte Toezicht en handhaving op de naleving van de voorschriften met betrekking tot de eigen gemeentelijke Illegale bouw Strijdig gebruik, bestemmingsplan Kleine ergernissen (hondenpoepbeleid) Parkeren en verkeer Monumenten openbaar groen ingebruikname door derden Gebruiksvergunning 24

25 instellingen inrichtingen en de daaraan verbonden activiteiten Wabo vergunning, melding Thema Omschrijving Taken Bestemmingsplan Water Rioolstelsel, erosie en infiltratie regenwater Waterwet, Bouwbesluit, bouwverordening Gemeentelijke verordening PMV, grondwaterbeschermingsgebied Bodem Flora en fauna Toezicht en handhaving op de naleving van aspecten die gerelateerd zijn aan de bodem Toezicht en handhaving op de naleving van de wet- en regelgeving op het gebied van de flora en fauna Wet bodembescherming (o.a. Besluit bodemkwaliteit, grondverzet) en grondwaterbeschermingsgebied, Warmte Koude Opslagsystemen Kapvergunning Flora- en faunawet Stookbeleid (nog niet vastgesteld) APV Tabel 1. Thema s, omschrijving en taken De risicoanalyse is uitgevoerd via de risicomatrix. De matrix is een instrument voor het stellen van prioriteiten van de thema s en slechts een hulpmiddel voor het maken van keuzes. Hoewel de matrix objectief wordt benaderd blijft het gebruik ervan subjectief. De matrix geeft niet aan wát en in welke mate bij een bepaald thema moet worden gehandhaafd. De matrix berekent de prioriteit op basis van het (negatief) effect als gevolg van het niet naleven van voorschriften en de kans dat voorschriften niet worden nageleefd (kans op overtreding). In paragraaf en wordt dit verder toegelicht Negatief effect De gemeente onderscheidt 6 criteria die beïnvloed (kunnen) worden door het negatieve effect van het niet naleven van voorschriften. De criteria zijn: a) Fysieke veiligheid; b) Kwaliteit sociale leefomgeving; c) Financieel economisch; d) Natuur; e) Volksgezondheid; 25

26 f) Imago. Bij het bepalen van het negatief effect, variërend van 1 (geen of nagenoeg geen negatief effect) tot 5 (groot negatief effect) zijn de volgende vragen beantwoord: Fysieke Veiligheid: in welke mate draagt voldoen aan de gedragsvoorschriften die tot dit thema behoren bij aan de veiligheid dan wel zijn de gedragsvoorschriften bedoeld om de veiligheid te vergroten? Kwaliteit sociale leefomgeving: in welke mate draagt voldoen aan de gedragsvoorschriften die tot dit thema behoren bij aan de leefbaarheid dan wel zijn de gedragsvoorschriften bedoeld om de leefbaarheid te vergroten? Financieel economisch: hoe groot zijn de financiële gevolgen voor de gemeente of de gemeenschap als alle subjecten de tot hen gerichte gedragsvoorschriften overtreden? Natuur: in welke mate draagt voldoen aan de gedragsvoorschriften die tot dit thema behoren bij aan bescherming van het natuurschoon dan wel zijn de gedragsvoorschriften bedoeld om het natuurschoon te beschermen? Volksgezondheid: in welke mate draagt voldoen aan de gedragsvoorschriften die tot dit thema behoren bij aan de gezondheid dan wel zijn de gedragsvoorschriften bedoeld om de gezondheid te beschermen? Imago: maatschappelijke acceptatie: hoe groot is de politiek bestuurlijke afbreuk als de voorschriften uit dit thema onvoldoende worden nageleefd? In de onderstaande tabel is de prioriteit weergegeven voor de handhavingsthema s binnen de gemeente Simpelveld. Thema's Prioriteit 3 = hoge prioriteit 0=lage prioriteit Afval 1,92 Archeologie 0,75 Industriële bedrijven 2,17 Bouwen en slopen met vergunning 2,25 Bouwen en slopen zonder vergunning 2,50 Agrarische bedrijven 1,75 Asbest 2,25 Onbekende illegale activiteiten 1,25 Buitengebied 2,50 Recreatie 1,42 Evenementen 2,08 Horeca 2,50 Brandveiligheid 3,00 26

27 Bestemmingsplan buitengebied 1,33 Bestemmingsplan bebouwde kom 2,00 Gebruik openbare ruimte 1,25 Openbare en gemeentelijke instellingen 1,58 Water 1,67 Bodem 1,33 Flora en fauna 0,92 Tabel 2. Handhavingsprioriteiten in de gemeente Simpelveld Kans op overtreding Regels worden om verschillende redenen al dan niet nageleefd. Bij het bepalen van de kans op overtreding houden we rekening met de volgende "redenen": Bekendheid met de regels (als de regels bekend zijn, zullen deze minder worden overtreden) Het nut van de regel (als het nut van een regel wordt ingezien, zal deze minder snel worden overtreden) Bewust overtreden De kans wordt uitgedrukt in bekendheid met de regels, het nut van de regels en het bewust overtreden van de regels. De kans wordt uitgedrukt met een score van 1 tot en met 4. Hoe hoger het getal, des te hoger de kans dat het optreedt en des te risicovoller. De score bij de bekendheid van de regels is als volgt; is de doelgroep bekend met de regels: ja; dan is de kans op overtreding laag; dus een 1. Als je een regel niet kent is de kans op overtreding groot, dus een 4. De score bij het nut van regels is als volgt; vindt de doelgroep de regel nuttig of logisch; zo ja dan is de kans op overtreding laag, dus een 1. Vindt de doelgroep de regel onnuttig dan is de kans op overtreding hoog; dus een 4. De score bij het bewust overtreden is als volgt; is de doelgroep niet bekend als overtreder of niet bewust als overtreder; zo ja dan is de kans op overtreding laag, dus een 1. Is de doelgroep bekend als overtreder of hebben ze bewust lak aan de regels (ze komen toch niet controleren of ik wil snel geld verdienen), dan is de kans op overtreding hoog; dus een 4. Een aantal voorbeelden: 27

28 Industriële bedrijven zijn goed bekend met de regels; 1; ze onderkennen gedeeltelijk het nut van de regels; 3; en ze hebben een goed naleefgedrag; een 2. Bij afval is men zeer bekend met de afvalregels: 1, vindt men de regels nuttig; 1, maar wordt veelvuldig afval gedumpt of op straat gegooid en de pakkans is laag: 4. Bouwen en slopen zonder vergunning kennen de mensen de regels; 2, vindt men de regels behoorlijk onnuttig 4 en hebben ze er vaak lak aan 4. In de onderstaande tabel is de kans op overtreding gescoord aan de hand van de 3 criteria voor de gemeente Simpelveld en vervolgens weergegeven. KANS Bekendheid Nut Bewust regels regels overtreden Afval 2, Archeologie 3, Industriële bedrijven 1, Bouwen en slopen met vergunning 2, Bouwen en slopen zonder vergunning 2, Agrarische bedrijven 2, Asbest 2, Onbekende en illegale activiteiten 3, Buitengebied 2, Recreatie 2, Evenementen 2, Horeca 2, Brandveiligheid 2, Bestemmingsplan buitengebied 2, Bestemmingsplan bebouwde kom 2, Gebruik openbare ruimte 2, Openbare en gemeentelijke instellingen 1, Water 3, Bodem

29 Flora en fauna Tabel 3; kans op overtreding Werkwijze prioriteitstelling De prioriteit van thema s wordt gevormd door de combinatie van "negatief effect" en "kans op overtreding". Door beide onderdelen grafisch tegen elkaar uit te zetten wordt de prioriteit zichtbaar. De methodiek van Programmatisch handhaven stelt dat het "negatief effect" belangrijker is dan "kans op overtreding"; met andere woorden: de schade die een overtreding kan aanbrengen wordt belangrijker geacht dan de kans dat een overtreding wordt begaan. Hiermee rekening houdend ziet de prioritering er schematisch als volgt uit: 29

30 Het resultaat is een prioriteitenvolgorde van de thema s. Hoge prioriteit betekent niet automatisch dat, gerekend in tijd en middelen, veel aandacht aan het thema wordt geschonken. Evenmin is het een zekerheid, dat aan thema s met een lage prioriteit geen of weinig aandacht (in tijd en middelen) zal worden besteed. Hoge prioriteit geeft aan dat, ten opzichte van de huidige inzet in tijd en middelen, thema s binnen deze prioriteit gelijke of meer aandacht krijgen dan voorheen. Laag geprioriteerde thema s krijgen gelijke of mindere aandacht dan voorheen. De uitkomsten van het risicomodel dienen primair als basis voor de prioriteitstelling. Er spelen ook andere factoren een rol bij de uiteindelijke prioritering. Dat zijn o.a. de volgende factoren: wettelijke taken, beleid, politieke belangen en beschikbare of beschikbaar te stellen capaciteit. ad 1. Wettelijke taken Wettelijk gezien moet de gemeente een aantal taken uitvoeren. Dit betekent dat een aantal handhavingsopgaven in ieder geval moet worden opgepakt. ad 2. Beleid Vastgesteld beleid kan nopen tot het opnemen van een handhavingsopgave in het handhavingsprogramma terwijl dit op basis van alleen de risicoanalyse wellicht niet het geval zou zijn. ad 3. Politieke prioriteiten, zowel gemeentelijk als landelijk De prioritering is opgesteld aan de hand van prioriteiten vanuit de raadsleden, portefeuillehouders, management en de interne deskundigen en rekening houdend met het coalitieakkoord en programma en in overleg met de portefeuillehouders. De uitkomsten van de probleem- c.q. risicoanalyse vormen de input voor het uitvoeringsprogramma. Daarnaast heeft het rijk in het verleden meermalen gemeenten opdracht gegeven bepaalde toezichtstaken uit te voeren (bijvoorbeeld een onderzoek naar balkons en platte daken). Deze verkregen daarmee ad hoc grote prioriteit. ad 4. Beschikbare of beschikbaar te stellen capaciteit De daadwerkelijk in te zetten personele capaciteit moet één op één worden afgestemd in het handhavingsuitvoeringsprogramma Resultaat prioritering We hebben de prioritering, zoals hierboven is beschreven, uitgevoerd met het volgende resultaat: 30

31 RESULTAAT PRIORITERING THEMA Kans Prioriteit K*C SCORE Afval 2,0 1,92 2 Archeologie 3,0 0,75 3 Industriële bedrijven 1,7 2,17 2 Bouwen en slopen met vergunning 2,0 2,25 2 Bouwen en slopen zonder vergunning 2,7 2,50 1 Agrarische bedrijven 2,3 1,75 4 Asbest 2,7 2,25 1 Onbekende en illegale activiteiten 3,7 1,25 3 Buitengebied 2,7 2,50 1 Recreatie 2,3 1,42 4 Evenementen 2,3 2,08 2 Horeca 2,3 2,50 2 Brandveiligheid 2,7 3,00 1 Bestemmingsplan buitengebied 2,7 1,33 3 Bestemmingsplan bebouwde kom 2,0 2,00 2 Gebruik openbare ruimte 2,3 1,25 4 Openbare en gemeentelijke instellingen 1,7 1,58 4 Water 3,3 1,67 3 Bodem 3,0 1,33 3 Flora en fauna 3,0 0,92 3

32 Tabel 4. Resultaten prioritering Uit de prioriteitentabel wordt duidelijk dat de gemeente Simpelveld veel belang hecht aan de integrale handhaving van Bouwen zonder vergunning, Asbest, Buitengebied en Brandveiligheid. Laag geprioriteerd zijn Agrarische bedrijven, Recreatie, Gebruik openbare ruimte en Openbare en gemeentelijke instellingen. Deze thema s krijgen in het vervolg gelijke of minder aandacht dan voorheen. In het navolgende schema zijn de Prioriteiten uit de risicoanalyse samengevoegd op basis van hun score. THEMA Prioriteit Opmerking [j3]: Per prioriteit op alfabetische volgorde zetten Bouwen en slopen zonder vergunning 1 Asbest 1 Buitengebied 1 Brandveiligheid 1 Afval 2 Industriële bedrijven 2 Bouwen en slopen met vergunning 2 Evenementen 2 Horeca 2 Bestemmingsplan bebouwde kom 2 Archeologie 3 Onbekende en illegale activiteiten 3 Bestemmingsplan buitengebied 3 Water 3 Bodem 3 Flora en fauna 3 Agrarische bedrijven 4 32

33 Recreatie 4 Gebruik openbare ruimte 4 Openbare en gemeentelijke instellingen 4 Tabel 5. Geprioriteerde handhavingsthema s op een rij Plannen, monitoren en evalueren Deze prioriteiten gelden als kader voor de door ons op te stellen uitvoeringsprogramma s. De informatie in de uitvoeringsprogramma s en verslagen zal mede de basis vormen voor de integrale meerjarenplannen en verslagen handhaving. De resultaten van handhaving worden opgenomen in marap's en jaarverslagen en vormen de basis voor evaluatie en bijsturing tussentijds en ten behoeve van de planning voor het volgende jaar. De gemeenteraad wordt door burgemeester en wethouders geconsulteerd over het te realiseren integrale handhavingsbeleid Communicatie De communicatie over handhaving moet gericht zijn op positieve beïnvloeding van het gedrag van burgers en bedrijven, zodat onveilige situaties worden voorkomen en kostbare repressieve activiteiten achterwege kunnen blijven. Communicatie wordt ingezet als middel om de zogenaamde spontane naleving te bevorderen. Hoe groter de kennis over de regels en sancties, hoe groter de kans op spontane naleving. Hiervoor is een actieve communicatie noodzakelijk, niet alleen over handhavingsbeleid, maar ook over geldende regels en over resultaten van handhavingsacties. Prioriteitgerichte en doelgroepgerichte voorlichting is een belangrijk onderdeel van de communicatieaanpak. Deze communicatie richt zich zowel op interne doelgroepen (College van B&W, raad, handhavers, overige medewerkers) als op externe doelgroepen (burgers, bedrijven, scholen, instellingen en handhavingspartners). Hierbij wordt zoveel mogelijk aangehaakt bij bestaande procedures. De interne communicatie wordt voornamelijk door middel van overleggen, verantwoordingsrapportages en nieuwsbrieven gerealiseerd. De in te zetten communicatiemiddelen en het gebruik ervan voor de externe doelgroepen zijn hieronder op een rij gezet: De gemeentelijke website is een belangrijk communicatiemiddel. Op de website wordt informatie verstrekt over regelgeving en kan verslag worden gedaan van plannen en resultaten. 33