nazl Jaarverslag 2012 Netwerk Acute Zorg Limburg

Transcriptie

1 nazl Jaarverslag 2012 Netwerk Acute Zorg Limburg

2 2 Jaarverslag NAZL Het team staand v.l.n.r. Ruth Jongen management assistente NAZL Peter Brink medisch hoofd NAZL Joyce Janssen datamanager traumaregistratie NAZL Clarien Schoeren OTO-coördinator Limburg (Opleiden-Trainen-Oefenen) zittend v.l.n.r. Baukje Hemmes onderzoeker NAZL Miranda Dirx coördinator NAZL Maria Kerckhoffs stafadviseur NAZL

3 Voorwoord Ons jaarplan 2012 kreeg als titel Verbinden en Verbreden. Met de komst van een nieuwe coördinator van het Traumacentrum Limburg eind 2011, is het team weer op sterkte en zijn initiatieven weer opgepakt. Ook de kennismaking met alle partners en ROAZ-leden heeft voor een nieuwe impuls gezorgd. Het vormgeven van de naamsverandering was één van de eerste taken die opgepakt zijn. Dit betekende een nieuwe naam, een nieuw logo en een nieuwe website die meer recht doen aan al onze activiteiten. Het Netwerk Acute Zorg Limburg (NAZL) heeft als algemene opdracht ervoor zorg te zorgen dat de acute patiënt in Limburg op het juiste moment, op de juiste plaats, de juiste zorg krijgt. Dit betekent per definitie ketenzorg waarbij alle schakels in die keten optimaal functioneren, maar ook optimaal samenwerken. Ketenpartners moeten de verbinding met elkaar blijven zoeken om verbeteringen in de keten te realiseren. Naast traumazorg is er ook aandacht voor acute obstetrie, CVA, acuut myocard infarct en acute psychiatrie, waarvoor de focusgroepen zijn opgezet. Van traumacentrum naar netwerk Met betrekking tot de OTO-stimuleringsgelden is er landelijk en regionaal veel werk verzet in 2012, resulterend in een aantal prachtige producten zoals het Kwaliteitskader crisisbeheersing en OTO en de instrumenten Zelfevaluatie en Intercollegiale visitatie. Tevens vinden we het als netwerkorganisatie natuurlijk belangrijk om behoeften en wensen van onze netwerkpartners te kennen en ook om daarop in te kunnen spelen. Dit jaar hebben we gekozen om ons jaarverslag op een andere manier vorm te geven. In dit jaarverslag komt een aantal mensen uit het netwerk aan het woord die een beeld geven van de activiteiten van het Netwerk Acute Zorg Limburg. Veel leesplezier namens het team van het Netwerk Acute Zorg Limburg!

4 4 Jaarverslag NAZL Hans Fiolet Hans Fiolet is directeur van de RVE Patiënt en Zorg, de RVE waar het Netwerk Acute Zorg Limburg sinds 2011 onder ressorteert. Hij constateert dat het NAZL in de voorbije periode een stevige plaats heeft verworven in de organisatie van zowel de reguliere acute zorg als in de voorbereiding op grootschalige incidenten. Beide werkvelden liggen in elkaars verlengde en werken deels onafhankelijk van elkaar. Van onbewust onbekwaam naar bewust bekwaam

5 Op 1 juni 2012 wijzigde de naam van het Traumacentrum Limburg naar Netwerk Acute Zorg Limburg. Hans Fiolet: De naamswijziging is gevolgd op het landelijk systeem en aanleiding is de taakuitbreiding van het netwerk. Het primaire doel is immers niet meer alleen het coördineren en verbeteren van de traumazorg, maar tevens het faciliteren van de acute zorgketens vanuit de psychiatrie, verloskunde, neurologie en cardiologie. In de netwerkvorming bevinden we ons nu in de fase van elkaar leren kennen en samen verder ontwikkelen. Behoud van kwaliteit Hans is voorzitter van het strategische ROAZ-overleg. Agendapunten in 2012 waren onder meer de gevolgen van de concentratie van de acute zorg voor de kwaliteit en bereikbaarheid van die zorg. Het vertrekpunt hierbij is uiteraard het belang van de patiënt. In de curatieve zorg neemt het volume-denken een steeds grotere plaats in. Met als gevolg dat bepaalde behandelingen geconcentreerd worden op plaatsen waar de juiste deskundigheid, apparatuur en infrastructuur aanwezig is. Maar hoe vertaalt zich dit naar de acute zorg? De doelstelling van het ROAZ in deze is niet een soort van verdeelplan op te stellen, maar juist te kijken op welke manier, met behoud van kwaliteit en voldoen aan normering, we de juiste zorg in stand kunnen houden. Een belangrijke kwestie is hoe we ervoor zorgen dat we in de reguliere zorg voldoende deskundigheid en continuïteit bieden op het gebied van acute zorg. Veel ziekenhuizen kiezen in dit verband voor gespecialiseerde SEH-artsen, maar poortspecialisten als cardiologen, verloskundigen etc. moeten daar ook bij betrokken worden. Goede relatie landelijk versus regionaal Het landelijk ontwikkelde Kwaliteitskader OTO resulteert in meer afstemming en samenwerking tussen de reguliere zorginstellingen op het gebied van de grootschalige acute zorg, stelt Hans vast. Het geeft instellingen antwoord op de vraag: wat moeten wij minimaal geregeld hebben om voorbereid te zijn op rampen en crises? Het kwaliteitskader geeft daarnaast inzicht in welke mate de instelling reeds is voorbereid op deze rol en functie. Naast wat minimaal moet worden geregeld, beschrijft dit kwaliteitskader ook wie daarbij welke rol heeft. Hans Fiolet is tevens lid van de landelijke stuurgroep OTO en lid van het bestuur van het Landelijke Netwerk Acute Zorg. Hier spelen, ik zou bijna zeggen, uiteraard, dezelfde thema s als in het regionale netwerk maar vanuit een landelijk perspectief. Een goede relatie tussen de landelijke opvattingen en de invulling daarvan in de regio s is essentieel. Het is niet de bedoeling dat elke regio het wiel uitvindt, maar dat er landelijke afspraken worden gemaakt, bijvoorbeeld op het gebied van OTO, waar elke regio zijn voordeel mee kan doen en die de uniformiteit van de acute zorg verbeteren. Van ad hoc naar goed voorbereid De meerwaarde van het Netwerk Acute Zorg Limburg is evident, vindt Hans Fiolet. Gestructureerde samenwerking is noodzakelijk om de acute zorg, ook in crisissituaties, goed te organiseren. Zorgen dat we voorbereid zijn, dat er goed nagedacht is voordat een crisis zich voordoet, zodat er niet ad hoc en impulsief gehandeld hoeft te worden. Het NAZL brengt de benodigde partners samen, zorgt er voor dat de kwaliteit van de acute zorg naar een hoger plan wordt gebracht en de veiligheid en gezondheid van de patiënt zo goed mogelijk gewaarborgd kunnen worden. Noem het maar van onbewust onbekwaam naar bewust bekwaam. Daarvoor is vertrouwen nodig en de intrinsieke intentie de acute zorg samen te verbeteren. Het NAZL is in dit verband de spin in het web.

6 6 Jaarverslag NAZL Prof. Dr. Peter Brink medisch hoofd NAZL en traumatoloog Prof. Dr. Peter Brink noemt de naamswijziging van Traumacentrum Limburg naar Netwerk Acute Zorg Limburg, een van de belangrijkste momenten in De naamwijziging is een erkenning dat wij veel meer doen dan het coördineren en verbeteren van de traumazorg, maar tevens acute zorgketens in de psychiatrie, verloskunde, neurologie en cardiologie ondersteunen.

7 Het NAZL verbindt nu alle medische disciplines die zich bezig houden met acute zorg. De focusgroepen zijn in dit verband motoren die de regionalisering moeten aanzwengelen, constateert Peter Brink. Via de vijf focusgroepen zitten alle professionals op het gebied van het betreffende diagnosegebied met elkaar aan tafel. Daarbij is de keten in zijn geheel vertegenwoordigd. Op die manier komen witte vlekken boven tafel en zijn we echt in staat om samen de kwaliteit van de acute zorg te verbeteren. Focusgroepen zijn de motor van regionalisering Naar best medical practice bij heupfracturen Peter is voorzitter van de focusgroep Acute Heupfractuur. Hierin participeren zowel traumatologen en/of orthopeden van de ziekenhuizen, ambulancediensten als spoedeisende hulp. Begin 2012 zijn we gestart met een onderzoek naar de overlevingskansen bij heupfracturen. Aanleiding was het verschil in overlevingskans tussen de ziekenhuizen. Op dit moment worden 1400 heupfractuurpatiënten in kaart gebracht. Door de verschillen in procedures binnen de Limburgse ziekenhuizen in kaart te brengen, kunnen inzichten naar voren komen die tot een betere overlevingskans leiden. Doelstelling is te komen tot een best medical practice en die vervolgens te vertalen in protocollen. Het is de kracht van de focusgroep dat we bij elkaar in de keuken mogen kijken en zo de kans krijgen om van elkaar te leren. De regio als één groot ziekenhuis Peter Brink heeft een droom. Feitelijk zou de regio moeten functioneren als één groot ziekenhuis. Nu zijn procedures vaak stroperig, laat de communicatie tussen de eerste en tweede lijn vaak te wensen over en is er onvoldoende terugkoppeling. Dat kan en moet beter kunnen. Ik zie hier een rol weggelegd voor het NAZL waarin alle medische disciplines in de acute zorg inmiddels zijn verenigd. Door nog beter samen te werken, te trainen, te oefenen, te benchmarken en protocollen te maken, kunnen we de acute zorgketen verder optimaliseren en recht doen aan de eigen dynamiek ervan. Vrij grensverkeer voor acute zorg De provincie Limburg grenst circa 30 kilometer aan Nederland en maar liefst 220 kilometer aan België en Duitsland. Dagelijks vindt er grensoverschrijdende zorg plaats. Grensoverschrijdende traumazorg is een stokpaardje van me, bekent Peter Brink. Net zoals de regio op het gebied van acute zorg zou moeten functioneren als één groot ziekenhuis, zo geldt dat eigenlijk ook voor de grensoverschrijdende zorg. Wat nodig is, is een grensoverschrijdend netwerk waarin zodanig wordt samengewerkt dat de traumapatiënt altijd die zorg krijgt die hij nodig heeft, ongeacht zijn nationaliteit en ongeacht het land waarin hij zich bevindt. Op euregionaal niveau is die samenwerking er al. Het MUMC en het Klinikum in Aken werken al geruime tijd samen in het Traumanetwerk regio Aken. Bovendien werken beide ziekenhuizen en het NAZL al meer dan 10 jaar samen in de euregionale acute zorgketen Eumed. Met mijn collega prof. Chris Pape van het Uniklinikum Aachen heb ik vorig jaar het initiatief genomen tot een Europees Traumanetwerk. Zo n netwerk vereist intensieve samenwerking tussen traumaregio s aan beide zijden van de grens. Noodzakelijk daarbij is grondige kennis van elkaars protocollen en professionele samenwerking tussen de ziekenhuizen, meldkamers en ambulancediensten. Dat is dan ook de eerste stap die we oppakken, het bouwen van een relevant netwerk. Daarnaast moeten natuurlijk verschillende obstakels worden weggenomen. Denk aan de verschillen in systemen, verzekeringen, wet- en regelgeving en waarschijnlijk nog tal van andere zaken. Vorig jaar is een intentieovereenkomst getekend en daadwerkelijk gestart met de samenwerking die zal moeten gelden voor de hele oostgrens van Nederland met Duitsland. Uiteindelijk kan dit een blauwdruk bieden voor de organisatie van de acute zorg rond alle Europese grenzen.

8 8 Jaarverslag NAZL Geert Philipsen voorzitter Cohesie Geert Philipsen is sinds 1 september 2012 voorzitter van de Raad van Bestuur van Cohesie, het samenwerkingsverband van 113 huisartsen in de regio Noord-Limburg. Hoewel nog maar kort in functie, noemt hij de regie- en coördinatiefunctie van het Netwerk Acute Zorg Limburg (NAZL) zeer waardevol én noodzakelijk.

9 Het NAZL heeft geen eenvoudige taak, vindt Geert. Maar het is ongelooflijk belangrijk dat alle partijen in de spoedeisende en acute zorg nauw met elkaar samenwerken. Goede samenwerking begint met elkaar goed te leren kennen, weten waar je elkaar op kunt aanspreken en duidelijke afspraken maken over taken en verantwoordelijkheden. Heb je dat goed geregeld, dan pakt iedereen tijdens een onverhoopte crisissituatie direct zijn rol. Zodat de patiënt de juiste zorg ontvangt. Het NAZL vervult die taak met verve. Agenda, voortgang en witte vlekken in de zorgketen worden prima bewaakt. Convenant Huisartsenzorg - GHOR In januari 2013 werd het convenant Huisartsenzorg GHOR ondertekend. Een belangrijke stap voorwaarts, meent de voorzitter. Het convenant biedt de huisartsen houvast in geval van een ramp of crisis. Doet zich een grootschalig incident voor, dan kan de inzet van huisartsen nodig zijn, vooral om ervoor te zorgen dat hun patiënten gewoon bij hen terecht kunnen. Zo wordt de acute zorg ontlast en heeft het de handen vrij voor patiënten die echt acute zorg nodig hebben. Als huisarts moet je dan wel voorbereid zijn om verantwoorde zorg te leveren onder alle omstandigheden. Een van de belangrijkste winstpunten uit het convenant is wat mij betreft dat de huisartsenorganisaties in Limburg beschikken over een actueel HuisartsenRampenOpvangPlan (HAROP). OTO-stimuleringsgelden is opgezet en nu wordt uitgerold. Hiermee kunnen huisartsen hun kennis over wat te doen in rampensituaties vergroten. Spil in de zorg De huisarts fungeert steeds nadrukkelijker als spil in de zorg, stelt Geert Philipsen vast. Steeds meer taken komen bij de huisarts te liggen. Dat leidt tot een spanningsveld. De huisarts heeft zijn handen vol aan de goede uitoefening van zijn beroep, maar er wordt daarnaast behoorlijk aan m getrokken voor allerlei andere zaken, zoals deelname aan allerlei overlegstructuren. Alles tegelijk kan nu eenmaal niet. Daarom is een organisatie zoals Cohesie, waarin huisartsen zijn verbonden, zo belangrijk. Om waar nodig te faciliteren, om een krachtige stem te laten horen en om het voortouw te nemen, waar nodig samen met andere zorgverleners, in regionale ontwikkelingen. Meer duidelijkheid voor rol huisarts tijdens ramp of crisis Crisisteam In de regio Noord-Limburg is in navolging van het convenant een crisisteam opgericht, voorgezeten door Geert Philipsen. Doet zich een crisissituatie voor, dan roep Cohesie het crisisteam bijeen. Geert looft de ondersteuning die het NAZL en OTO boden bij de totstandkoming van het convenant en crisisorganisatie. Maar ook in het faciliteren en aanleveren van regionale rampenplan, protocollen, overlegstructuren, contactpersonen etc. En dan is natuurlijk het e-learning programma dat met behulp van de

10 10 Jaarverslag NAZL ROAZ Noord en Zuid weer samen In 2012 zijn de ROAZ-en (Regionaal Overleg Acute Zorg) van de regio s Noord- en ZuidLimburg, na enkele jaren op eigen benen, weer bij elkaar gevoegd. Een logische stap, vindt Har Hendriks, Manager Cluster Snijdend Moeder & Kind, Viecuri Medical Centre, en tot de samenvoeging voorzitter van het ROAZ Noord-Limburg. In het ROAZ participeren alle ketenpartners die acute zorg aanbieden, een scheiding tussen noord en zuid is eigenlijk kunstmatig. Na discussies over wie we zijn, wat we doen en vooral wat we willen bieden, hebben we gekozen voor de beste organisatievorm en dat is er een waarin noord en zuid zijn geïntegreerd. Dat heeft synergievoordelen, heeft Har gemerkt. We hebben het afgelopen jaar onmiskenbaar een slag gemaakt. Op de eerste plaats is de opkomst groter en dat maakt het overleg breder en direct al een stuk zinvoller. Op de agenda staan bovendien onderwerpen die voor deze regio van groot belang zijn. Neem de landelijke beleidsontwikkelingen rond acute zorg en de vertaling daarvan naar de regio. Een goed voorbeeld is de huidige discussie omtrent de spoedeisende hulp. Het ROAZ buigt zich over de vraag in hoeverre we in Limburg een concentratie van spoedeisende hulp kunnen realiseren, en tegelijkertijd voldoende nabijheid aan de patiënt blijven bieden. Het perspectief van de patiënt wordt daarbij nadrukkelijk in de discussie meegenomen.

11 Regionale ontwikkelingen De doelstelling van het ROAZ is helder; het bewaken, signaleren, adviseren en daarmee verbeteren van de acute zorg in Limburg. De focusgroepen op diverse acute zorgterreinen helpen die doelstelling te realiseren. De voortgang van die focusgroepen is dan ook een terugkerend onderwerp op onze agenda. Maar vanzelfsprekend ook ontwikkelingen binnen de ziekenhuizen. Neem bijvoorbeeld het St. Jans Gasthuis in Weert, dat geen patiënten meer opneemt met radioactieve besmetting. Wat betekent dat dan voor andere ziekenhuizen in de regio? Hoe kunnen we daar gezamenlijk op inspelen zodat we de patiënt optimale zorg kunnen blijven garanderen. Zoektocht nog niet afgerond Het ROAZ manifesteert zich als een nuttig platform. Hoewel we er zeker nog niet zijn, meent Har. We zijn soms nog zoekende naar een duidelijkere rol en de mogelijkheden die we hebben om de acute zorg in Limburg verder te verbeteren. Juist omdat die zoektocht nog niet is afgerond, voelt het ROAZ soms als een praatclub. Om deelnemers aan ons te binden, is het dan ook noodzakelijk dat we onze formele bevoegdheid de komende periode nog duidelijker invullen en onze toegevoegde waarde richting de deelnemers helder neerzetten. Traumaregistratie en analyse Het Netwerk Acute Zorg Limburg is verantwoordelijk voor de traumaregistratie. Dit betekent dat we contacten onderhouden met de ziekenhuizen en ambulance-organisaties in onze regio om de gegevens compleet te krijgen. Uiteindelijk komen de complete gegevens terecht in de Landelijke Traumaregistratie (LTR). In 2012 zagen we opgenomen traumapatiënten in de regio Limburg, waarvan 7% multitraumapatiënten waren. In 2012 is een nieuwe datamanager gestart met als taak de gegevens te verzamelen en te registreren voor de traumaregistratie. In Limburg zijn de ziekenhuizen zelf verantwoordelijk voor het bijhouden en aanleveren van deze registratie. Hierdoor is de betrokkenheid van de ziekenhuizen groot, maar lopen we ook tegen praktische problemen aan zoals prioriteitstelling. Alle ziekenhuizen hebben in 2012 gegevens aangeleerd voor de traumaregistratie, maar vaak met wisselende kwaliteit. In 2013 zullen we opnieuw investeren om de kwaliteit van de registratie op een eenduidig niveau te krijgen. Naast de gegevens van de ziekenhuizen worden ook gegevens van de ambulancediensten meegenomen in de traumaregistratie.

12 12 Jaarverslag NAZL Visitatie biedt aanknopingspunten tot verbetering Een visitatie biedt een uitstekende gelegenheid te leren en verbeteren. Dus toen Atrium MC het verzoek kreeg van OTO om als eerste ziekenhuis van Limburg mee te doen aan een landelijke proef OTO-visitatie, werd niet lang geaarzeld. Martin Deeder, Zirop-coördinator van het Atrium MC: We hebben het goed voor elkaar en konden snel positief op het verzoek van OTO reageren. Gelukkig luidde het eindoordeel dat de zorg tijdens een rampenscenario bij Atrium MC goed is geregeld, aldus Fer Dreessen, Zorggroepmanager Acute Zorg.

13 De visitatie richtte zich specifiek op de vraag in hoeverre ziekenhuizen aantoonbaar beter voorbereid zijn op rampen en crises. De visitatiecommissie beoordeelt vooral de wijze waarop de crisisorganisatie is ingericht en in hoeverre de medewerkers met een sleutelfunctie op hun taak zijn voorbereid. Zo n visitatie brengt overigens behoorlijk wat werk met zich mee, vertelt Martin Deeder. Documenten als beleidsplannen, jaarverslagen, OTO-jaarplan, Ziropjaarplan, reglementen en GHOR-afspraken, moeten worden verzameld en in drievoud opgestuurd. Intern moet je je natuurlijk ook voorbereiden. Tijdens de visitatie is een aantal direct betrokkenen van de acute zorg, zoals Fer Dreessen, Capaciteitsgroep manager Acute zorg, André Herveille, het afdelingshoofd Acute Opname Afdeling en SEH, en ikzelf als Zirop coördinator uitvoerig geïnterviewd. Escalatiemodel aanpassen De visitatie is uitstekend verlopen, vindt Fer Dreessen. De conclusie was dat we de acute zorg en de organisatie erom heen goed hebben geregeld, ook tijdens een rampenscenario. Als verbeterpunt is aangereikt dat we ons escalatiemodel moeten aanpassen. Dat betekent concreet een gefaseerde aanpak neerzetten, afhankelijk van de omvang van de crisis en het aantal slachtoffers. Dit escalatiemodel is inmiddels in concept gereed. Specifiek onderwerp dat tijdens de visitatie aan bod is gekomen, is de op handen zijnde fusie met Orbis MC in relatie tot de acute zorg. Hoe gaan we straks vanuit één crisismanagement twee locaties aansturen? Dat is een vraagstelling waar we de komende tijd de tanden in zullen zetten. Martin: De visitatie was feitelijk een eerste stap. Het is de bedoeling van de organisatie rondom OTO om te komen tot een intercollegiale toetsing, die in 2015 uitmondt in inspectieniveau. Kwaliteit van de traumazorg De OTO-visitatie was niet de enige visitatie voor het Atrium MC in Vanuit het NAZL zijn we eveneens bezocht door een visitatiecommissie die de kwaliteit van de geleverde traumazorg onder de loep heeft genomen. Onderwerpen die aan bod kwamen, zijn de kwaliteit van de traumazorg, de mate waarin aan verbeteringen is gewerkt, onze ambities als (gefuseerd) ziekenhuis op dit terrein en de samenwerking met het NAZL. Het nieuwe gebouw Q, waarin straks de nieuwe Spoedeisende Hulp, maar ook trauma OK s, Intensive Care en een de-contaminatieruimte zijn gevestigd, is uitgebreid besproken. Wat we op het gebied van traumazorg absoluut beter moeten doen is de traumaregistratie. Doel van deze visitatie was te beoordelen hoe partners in Limburg de traumazorg hebben georganiseerd met als doel van elkaar te leren. Ook deze visitatie is ervaren als prettig en in een open sfeer. Een visitatie zien we niet als een controle, maar als een uitstekende manier om goed inzicht te krijgen in waar je als organisatie staat, waar je kunt verbeteren en wat daarvoor nodig is. De conclusie was dat we de acute zorg en de organisatie erom heen goed hebben geregeld, ook tijdens een rampenscenario.

14 14 Jaarverslag NAZL Frank Klaassen De GHOR (Geneeskundige Hulpverleningsorganisatie in de Regio) is belast met de coördinatie, aansturing en regie van de geneeskundige hulpverlening op het gebied van rampenbestrijding en crisisbeheersing en met de advisering van overheden en overige organisaties op dit gebied. De GHOR en de ambulancezorg zijn in Limburg onderdeel van de GGD Zuid-Limburg. Frank Klaassen, voorzitter directie GGD Zuid-Limburg en directeur Publieke Gezondheid vertelt over de nieuwe rol van de GHOR. De GHOR is begin 2000 gestart vanuit de behoefte de geneeskundige hulp bij rampen te verbeteren, legt Frank Klaassen uit. Sinds de oprichting in 2000 is echter het een en ander veranderd. Lag de verantwoordelijkheid voor coördinatie en uitvoering van geneeskundige hulpverlening bij een ramp destijds volledig bij de GHOR, inmiddels is een verschuiving opgetreden vanuit het besef dat de reguliere zorginstellingen een cruciale rol vervullen tijdens een grootschalig incident. De laatste jaren zie je dat de reguliere zorg, zoals ziekenhuizen, ambulancediensten en huisartsen, hun rol tijdens een incident erkennen, verantwoordelijkheid willen nemen en daarop anticiperen. De GHOR ondersteunt hen daarin. Twee problemen Een reguliere zorginstelling heeft tijdens een ramp of crisis twee problemen, legt Frank Klaassen uit. Op de eerste plaats het plotselinge grote aanbod aan patiënten, zeg maar van 100 keer één patiënt, naar in één keer 100. Daarbovenop komt het schaarsteprobleem; optredende tekorten in mensen en middelen, zeker als een crisis langer aanhoudt. Door tijdig te anticiperen, kunnen beide problemen voorkomen worden. Dat gebeurt onder meer door middel van de Zirops en Harops. De GHOR faciliteert de instellingen, door mee te denken over OTO, in de planvorming en door de verbinding te leggen. Urgentie levend houden Net zoals het NAZL is de GHOR een netwerkorganisatie die er samen met andere zorgaanbieders voor zorgt dat de geneeskundige hulpverlening voor, tijdens en na een ramp of crisis adequaat geregeld is. Samen met onze partners werken we aan hetzelfde doel, de rampenbestrijding binnen de zorginstellingen op peil te brengen en de onderlinge samenwerking tussen zorginstellingen en veiligheidsregio te bevorderen. Het is dan ook niet verwonderlijk dat NAZL en GHOR samen optrekken in het zo goed en effectief mogelijk leggen van de verbinding tussen de reguliere en opgeschaalde zorg. Geen netwerk op papier, maar één dat echt leeft Over de huidige stand van zaken zegt Frank Klaassen: Het proces is gestart, de bewustwording op gang gebracht. Tegelijkertijd besef ik terdege dat dit een continu proces is wat voortdurend onderhouden moet worden. Rampen gebeuren gelukkig niet vaak. Dat betekent wel dat we de urgentie levend moeten houden. Wanneer is de aanpak succesvol? Dat weten we natuurlijk pas echt als er een ramp plaatsvindt. Vooralsnog zorgen we ervoor dat de goede plannen klaarliggen, dat deze plannen actueel zijn, en dat de juiste sleutelfunctionarissen erin zijn benoemd. Vervolgens komt het natuurlijk aan op Opleiden, Trainen en Oefenen. In dat verband vormen de kwaliteitscriteria in het kader van de landelijke OTO een mooie spiegel die we onszelf moeten voorhouden. Professionele club Het NAZL heeft een sterke ontwikkeling doorgemaakt, vindt Frank Klaassen. De deelnemende partijen leggen een groot enthousiasme aan de dag, heb ik gemerkt. Het is geen netwerk op papier, maar een professionele club die leeft. Publieke gezondheid Gezondheid Openbaar Bestuur GHOR Veiligheid in de zorg Publieke veiligheid Veiligheid

15 Johan Sijm Johan Sijm is voorzitter van de focusgroep acute psychiatrie. In het dagelijks leven is hij werkzaam als manager van de afdeling Integrale Zorg en Bemoeizorg van RiaggZuid. Johan is zeer positief over de rol van de focusgroep. Absolute meerwaarde is dat we knelpunten die zich in de keten van de acute psychiatrie voordoen, goed kunnen doorspreken. De ervaring leert inmiddels dat hieruit nieuwe afspraken voortvloeien, waarmee we de acute psychiatrische zorg beter kunnen organiseren. Betere organisatie van de acute psychiatrische zorg Open houding Johan Sijm roemt de open houding van alle deelnemers aan de focusgroep. Iedereen zit er met de intentie kennis en informatie te delen en vooral van elkaar te leren. Goed voorbeeld is de benchmark die enige tijd geleden is uitgevoerd onder de crisisdiensten. Inmiddels is een nieuwe benchmark in voorbereiding, waarin het (pre) hospitale traject wordt meegenomen. De leerpunten die zo n benchmark oplevert, zijn bijzonder waardevol. Wat eveneens waardevol is, is dat in de focusgroep de hele acute psychiatrieketen aan tafel zit. Elke deelnemer kan onderwerpen inbrengen die voor zijn achterban van belang zijn. Door de aanwezigheid van een huisarts en ambulancediensten bijvoorbeeld, bespreken we knelpunten die zich bij hen voordoen. Hetzelfde geldt voor de SEH en. Specifieke situaties komen aan bod en leiden regelmatig tot nieuwe of aangescherpte afspraken tussen psychiatrische en andere hulpdiensten. We hebben in de focusgroep ook besloten om vanuit de psychiatrie scholing en ondersteuning aan te bieden, wat kan helpen bij het opzetten van richtlijnen voor het omgaan met mensen met verward of gestoord gedrag. Agenda 2012 In de focusgroep acute psychiatrie is een zeker enthousiasme ontstaan, bemerkt Johan Sijm. Hij laat de onderwerpen die in 2012 op de agenda stonden, de revue passeren. Naast het bespreken en oplossen van knelpunten binnen de keten, staan actuele zaken op de agenda. Vorig jaar speelde bijvoorbeeld de eigen bijdrage van psychiatrische behandelingen, wat zou kunnen leiden tot zorgmijding. Met als mogelijk gevolg een grotere belasting van de acute zorg buiten kantooruren. Ook is uitgebreid gesproken over de gevolgen van nieuwe financiering van de crisisdienst en de gevolgen daarvan. Suïcideprotocol Een ander belangrijk thema was de stand van zaken ten aanzien van de invoering van het suïcideprotocol en de borging daarvan. Insteek is dat de instellingen zo goed mogelijk samenwerken zodat er geen haperingen in het systeem ontstaan en de cliënt op de juiste plaats, de juiste behandeling krijgt. De samenwerking met de politie heeft eveneens de aandacht gehad. De politie, vaak als eerste ter plaatse, is een zeer belangrijke partner in de acute psychiatrieketen. Rol van de politie is echter de veiligheid en niet de zorg voor de patiënt. In 2012 is een nieuw landelijk convenant afgesloten tussen GGZ-instellingen en politie. Dit convenant is een aanscherping van het convenant van Hoewel de afgelopen jaren veel is verbeterd, doen zich nog altijd knelpunten voor, met name op het gebied van beschikbaarheid, vervoer en informatie-uitwisseling. Met als gevolg een risico op te lang verblijf op het politiebureau, onnodige onderlinge onvrede, miscommunicatie etc. In de focusgroep informeren de deelnemers uit verschillende regio s elkaar over de vorderingen rondom de vertaling van dit convenant.

16 16 Jaarverslag NAZL Gerrit Vernimmen beleidsmedewerker GGD Zuid-Limburg Plotseling een enorm kabaal op de gang; van een instortend dak, sirenes, schreeuwende mensen. De 140 deelnemers aan het symposium SOS: Euregionale visie op reguliere en grootschalige zorg, op 29 januari 2012, werden er net na het begin van het middagprogramma behoorlijk door opgeschrikt. Na de eerste schrik werd echter al snel duidelijk dat het om een oefening ging, zegt Gerrit Vernimmen, beleidsmedewerker bij de GGD. Mouwen opstropen tijdens grootschalige, onverwachte, oefening Jaarlijks organiseert het NAZL, samen met de GHOR en ambulanceorganisatie in Zuid- en NoordLimburg, een groot symposium. Gerrit was samen met Riky Wilbers en Stef Schoemaker, respectievelijk Opleidingscoördinator Ambulancedienst in Limburg-Noord en Zuid-Limburg, verantwoordelijk voor de organisatie van de oefening tijdens het middagprogramma van het Symposium SOS. Gerrit: We hebben een grootschalig incident in het MECC geënsceneerd. Het dak van de huishoudbeurs was ingestort, met talrijke slachtoffers tot gevolg. Na een korte introductie zijn de deelnemers ingedeeld in vier groepen en naar het rampenterrein geleid. In elke groep zaten instructeurs die, indien nodig, sturend optraden en achteraf zorgden voor de evaluatie. Het rampterrein bestond uit vier gelijke kwadranten, met in elk kwadrant vier oefenonderdelen, ook waren er een meldkamer en een ziekenhuis. Binnen elk kwadrant wisselden de deelnemers na verloop van tijd van plaats, zodat ze op verschillende plaatsen aan het werk konden.

17 2012 Verschil in aanpak en reactiesnelheid De deelnemers stroopten de mouwen op en konden aan den lijve ervaren hoe het is om onverwacht geconfronteerd te worden met een grootschalig incident. Op het rampenterrein was het donker, met enorm veel kabaal en veel slachtoffers. Het is interessant te zien hoe verschillend de vier groepen op de situatie reageerden. De aanpak en reactiesnelheid was sterk afhankelijk van de persoon die de leiding nam, constateert Gerrit. Waar de ene groep direct gestructureerd en snel aan de slag ging, was er twijfel over de te volgen aanpak bij een andere groep. Tijdens de evaluatie van de oefening bleek bovendien dat gemaakte afspraken niet altijd nageleefd werden. Bijvoorbeeld het terug melden van het ziekenhuis aan de meldkamer welke slachtoffers zijn binnengekomen, gebeurde niet altijd goed. 17 Van papier naar praktijk De reacties van de deelnemers waren overwegend positief. Het gaf dit internationale symposium een verrassende wending. Na een eerste afwachtende houding van wat komt hier op me af deed het overgrote deel gewoon mee. Het maakte concreet waar we altijd over praten en men heeft kunnen ervaren hoe te handelen in een onverwachte situatie. Het bracht aan het licht hoe gemaakte afspraken in praktijk uitwerken. Voor Gerrit zelf was de voorbereiding en uitvoering van de oefening een geweldige ervaring. Zeg nou zelf, hoe vaak maak je zo n grootschalige oefening mee? Het was heel leerzaam, hoewel ik gaandeweg de rit zeker op momenten mijn bedenkingen heb gehad. Terugkijkend was het echter een groot succes! Kindermishandeling De werkgroep kindermishandeling, waar het nazl in participeert, heeft in mei 2012 zijn werk afgerond. Op 19 juni is in het Provinciehuis Maastricht de Netwerkrichtlijn Kindermishandeling en Huiselijk Geweld binnen de medische keten van acute zorg in de Provincie Limburg gepresenteerd aan alle ketenpartners in de acute zorg. Tijdens een goed bezochte bijeenkomst is er gediscussieerd over het gebruik van de richtlijn. Afspraak was dat de organisaties ermee aan de slag gaan en dat gedurende één jaar het gebruik gemonitord wordt zodat mogelijke verbeterpunten doorgevoerd kunnen worden. In 2013 worden de resultaten uit de evaluatie gepresenteerd aan alle partners.

18 18 Jaarverslag NAZL Julie Staals Neurologe Julie Staals is voorzitter van de focusgroep CVA. Zij brengt kort verslag uit van de belangrijkste agendapunten van De focusgroep CVA richt zich vooral op het stroomlijnen van het proces van intraveneuze trombolyse bij acute herseninfarcten. Elk jaar, dus ook verleden jaar, vindt op initiatief van de focusgroep een benchmark plaats waarin we de prestaties van alle Limburgse ziekenhuizen op dit terrein vergelijken. Daarbij kijken we met name naar hoe snel de behandeling op de eerste hulp wordt ingezet. De benchmark levert waardevolle inzichten op. Zo bleek bijvoorbeeld twee jaar geleden dat wij het als azm niet zo goed deden. Dankzij de bevindingen in de benchmark hebben we verbeteringen in gang kunnen zetten, waardoor de prestaties nu aanzienlijk beter zijn. Om zo n benchmark te kunnen doen, is het noodzakelijk dat alle partijen om tafel een open houding hebben, aldus Julie. We zitten er niet om elkaar te veroordelen, maar om samen beter te worden. Iedereen is daarvan doordrongen en daarom zijn we in staat om daadwerkelijk verbeteringen in gang te zetten. Bewustwording op gang brengen Bij een CVA is het snel herkennen van de symptomen en adequaat handelen cruciaal, vervolgt Julie. Dat betekent dat we bij de bevolking een bewustwording op gang moeten brengen. Vanuit de ziekenhuizen is dat nauwelijks te realiseren. In de focusgroep brainstormen we hoe we dit wel beter voor elkaar krijgen. Eén concreet resultaat is dat we de Limburgse huisartsen een aantal dia s hebben aangeleverd, die ze kunnen presenteren op de beeldschermen die in de wachtkamer hangen. Ook is er een tv-spotje op de regionale televisiezender L1 geweest. Maar dat kan en moet nog beter. Scholing In 2012 is vanuit de focusgroep de behoefte aan scholing op het gebied van CVA geïnventariseerd bij huisartsen en ambulancediensten. Na de inventarisatie is een scholingstraject gestart, dat nu in uitvoering is. MR. CLEAN Tot slot noemt Julie Staals de MR. CLEAN trial. Maastricht is een van de ziekenhuizen die deelnemen aan een landelijk onderzoek naar de arteriële behandeling bij grote mediainfarcten, de zogenaamde MR. CLEAN trial (Multicenter Randomized Clinical trial of Endovascular treatment for Acute ischemic stroke in the Netherlands). In de toekomst gaat ook het Atrium MC hierin participeren. Ook dit onderzoek en de resultaten daarvan staat op de agenda van de focusgroep. Julie Staals vindt de focusgroep van grote waarde. Het biedt een platform voor alle betrokkenen in de keten. Dankzij de focusgroep kunnen we zaken in de keten oppakken. Dat lukt je niet ad-hoc in een een-op-een situatie met een collega, je moet echt iedereen op een gepland tijdstip bij elkaar hebben. Voordeel is dat de focusgroep gestructureerd te werk gaat en goed wordt gefaciliteerd door het NAZL. Op die manier kunnen we echt iets toevoegen.

19 Marc Spaanderman Marc Spaanderman, hoofd Verloskunde van het azm, is voorzitter van de focusgroep Acute Obstetrie. Het afgelopen jaar heeft de focusgroep zich vooral sterk gemaakt voor het opstellen van een ketenprotocol. Een van de primaire doelstellingen is de overdracht zo eenduidig, volledig en snel mogelijk te laten plaatsvinden zodat de spoedzorg adequaat kan reageren. Dat vraagt om een goede registratie vooraf, tijdens en achteraf. En dat levert weer interessante meetgegevens op waarmee we de kwaliteit van de acute obstetrie kunnen verbeteren. Marc: Aanleiding voor het ketenprotocol was de vraag van de Inspectie wat wij doen om de acute zorg te verbeteren en op welke wijze we de kwaliteit monitoren. Op regionaal niveau waren we al voorzichtig bezig met een uniformering van de zorg en betere afstemming tussen de zorgpartners. Met andere woorden, het moment was daar om met het ketenprotocol aan de slag te gaan. Als focusgroep hebben we de koe bij de horens gevat, daarbij voortreffelijk gefaciliteerd door het NAZL. Web-applicatie Onze primaire zorg is uiteraard de patiënt, die we in een acute situatie zo adequaat mogelijk willen helpen. Het protocol helpt ons daarbij. Hierin worden afspraken vastgelegd die vaak al mondeling bestaan. Een belangrijk onderdeel van het protocol is de overdracht. Daartoe is een overdrachtsformulier ontwikkeld, dat tevens dienst kan doen als registratieformulier. Als focusgroep waren we eerst van plan om het bij een papieren registratie te laten, maar het NAZL heeft ons geholpen bij het realiseren van een digitale versie. Zo beschikken we straks als regio over een beveiligde web-applicatie die een efficiënte en adequate overdracht en monitoring mogelijk maakt. Randvoorwaarden invullen Onze insteek was een slank systeem in te richten met niet te weinig, maar zeker ook niet te veel informatie. We hebben grondig nagedacht over randvoorwaarden en prestatieindicatoren. Maar vooral ook: wat moet er per se wel in, en wat nu juist niet. Wat betreft randvoorwaarden, dan gaat het vooral om een stuk bewustwording. Bijvoorbeeld, als een vrouw van plan is thuis te bevallen, zijn de logistieke randvoorwaarden dan wel goed ingevuld? Daarbij moet je denken aan zaken als: hoe ver is het dichtstbij gelegen ziekenhuis, kan de ambulance in geval van een acute situatie voor de deur stoppen etc. We hebben dit samen met de kraamzorg doorlopen en een standaardlijst van aandachtspunten opgesteld. De kraamzorg brengt een thuisbezoek waarin de punten op deze lijsten worden afgetikt. De patiënt kan dan een weloverwogen keuze maken. Maar Marc noemt ook andere aandachtspunten. Zoals de bloedgroep daar te bepalen, waar je ook draineert. Een op de twintig bevallingen gaat gepaard met ernstig bloedverlies, dan wil je geen tijd verliezen met zaken als bloedtypering als je bloed bestelt, dat levert extra vertraging op en dat kun je je niet veroorloven. Smeerolie Inmiddels loopt een pilot in de regio Maastricht/Heuvelland en Sittard. De pilot gebruiken we om nog wat kinderziekten uit het systeem te halen, aldus Marc. In september 2013 hopen we het dan in de hele provincie uit te rollen. Dit ketenprotocol met web-applicatie is een prima voorbeeld wat samenwerking in de keten vermag. We hebben het samen met de keten bedacht, het draagvlak is dan ook groot. Het NAZL heeft in dit hele proces veel voor ons betekend; door financiering te regelen, door mee te denken en het project mee vlot te trekken. Het NAZL kun je feitelijk zien als de smeerolie in dit proces. Ketenprotocol helpt bij eenduidige, volledige en snelle overdracht

20 20 Jaarverslag NAZL Leo Veenstra Leo Veenstra, interventiecardioloog in het azm en hoofd van de focusgroep AMI Limburg Zuid vindt de meerwaarde van het NAZL evident. Via dit netwerk hebben de verschillende spelers in de keten elkaar goed leren kennen. Dit faciliteert het overleg en de besluitvorming. Vanuit dat perspectief bekeken, schept het NAZL de randvoorwaarden om voor de patiënt met een acuut hartinfarct de best mogelijke zorg te bieden. Dit doen we in goede afstemming met de ketenpartners in de regio. Een kritische noot is er echter ook. Binnen de regio moeten we nog beter de waarde van de besluiten die genomen zijn in de focusgroep erkennen. Want het komt helaas voor, dat tegelijkertijd op een andere plaats en op een ander niveau andere afspraken gemaakt worden over een zelfde onderwerp. De oorzaak is het feit dat de organisatie van de gezondheidszorg complex is en er vele partijen een rol spelen. Het streven is om te kiezen voor uniformiteit en om besluitvorming centraal houden. Soepelere verwijzing Leo Veenstra onderschrijft dat de focusgroep tot op heden al optimalisaties tot stand heeft weten te brengen. Omdat het Academisch Ziekenhuis tevens dienst doet als dottercentrum, is er binnen de focusgroep veel aandacht voor het proces vanaf de start van de keten tot en met de dotterbehandeling. Met name doorlooptijden zijn een belangrijke indicator. In verband hiermee zijn er duidelijke afspraken gemaakt over communicatie en informatievoorziening van de patiënt met een acuut hartinfarct. Daardoor gaat de verwijzing nu veel soepeler dan in het verleden. Iedereen realiseert zich goed wat elkaars sterke en zwakke punten zijn en dat voorkomt spanningen en vertraging tijdens het proces. En dat is cruciaal, want elke seconde telt. Een ander agendapunt was de ontwikkeling en implementatie van een nieuw en uniform protocol NSTE-ACS (acuut coronair syndroom zonder ST-elevatie) voor de regio. Daarnaast bespreken we gezamenlijk incidenten in alle openheid zodat iedereen ervan kan leren. Dat vind ik erg belangrijk. Elke seconde telt

21 Joan Meeder Hoe lang duurt het voordat een patiënt, vanaf het moment dat hij belt met een klacht, op de behandeltafel ligt voor een acute dotterprocedure (= Percutale Coronair Interventie)? Volgens wettelijke normen mag dit niet langer dan 90 minuten duren. Onderzoek in Limburg Noord wees echter uit, dat de 90-minuten grens hier niet haalbaar was. Optimalisatie van het proces was dus nodig. Aan het woord is Joan Meeder, cardioloog in het Viecuri Ziekenhuis in Venlo en tot voor kort voorzitter van de focusgroep AMI Limburg Noord. Dit onderzoek fungeert als 0-meting, vervolgt Joan. Overigens was het verklaarbaar dat wij de norm niet haalden, want onze regio beschikte tot voor kort niet over een interventiecentrum en de reistijd naar het dichtsbijzijnde ziekenhuis met de benodigde faciliteiten is regelmatig 45 minuten. Binnenkort hebben we echter wel een 24-uurs dekking waardoor we in staat zijn de nodige verbeteringen door te voeren. De 0-meting is ons startpunt op basis waarvan we de verbeteringen straks kunnen meten. Andere onderwerpen op de agenda van de focusgroep waren bijvoorbeeld de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van medicamenteuze behandelingen. De wetenschappelijke inzichten zijn op een rijtje gezet, wat uiteindelijk heeft geresulteerd in een nieuw behandelprotocol. Professionalisering Joan Meeder beschouwt de focusgroep AMI LN als een bijzonder nuttig overleg en noemt de regionale samenwerking uitstekend. Hij licht toe: De focusgroep bestaat uit een vertegenwoordiging van de huisartsen, Ambulancezorg Limburg Noord, afdelingen cardiologie van de drie noordelijke ziekenhuizen Roermond, Weert, Venlo en Netwerk Acute Zorg Limburg. Het is waardevol, en de praktijk wijst dat ook uit, dat je regelmatig met elkaar om de tafel zit en alle schakels in de acute zorg goed op elkaar afstemt. Dit was ooit een ad hoc overleg, maar ik ben blij dat dit enkele jaren geleden is geformaliseerd. Dat heeft direct geresulteerd in professionalisering van het overleg waardoor we flinke stappen voorwaarts hebben kunnen zetten. Focusgroep aan de basis van structurele verbeteringen Nieuw protocol Dankzij de focusgroep, en de ondersteuning daarin van het Netwerk Acute Zorg Limburg, hebben we de afgelopen jaren structurele verbeteringen in de acute zorg rondom een hartinfarct kunnen doorvoeren. Denk bijvoorbeeld aan het opstellen en implementeren van een nieuw protocol Acuut Coronair Syndroom voor de regio Noord- en Midden- Limburg en verbeteringen op het gebied van medicatie. Haperingen die zich in het proces voordoen, bespreken we in de focusgroep en dat alleen al biedt ruimte voor verbetering. Belangrijke voorwaarde is natuurlijk wel een goede registratie van belangrijke gegevens over de aandoening, doorlooptijden en andere factoren die tijdens het proces een rol spelen. Ook daarin heeft de focusgroep een rol van betekenis. Data worden verzameld via formulieren die door de ambulancemedewerkers worden ingevuld en door de afdeling Cardiologie van het VieCuri in Venlo worden geanalyseerd. Zo kunnen we het proces steeds verder optimaliseren en dat is natuurlijk in het belang van de patiënt.

22 22 Jaarverslag NAZL Martijn Poeze Martijn Poeze is traumachirurg in het azm en kartrekker van het Limburgs Traumatologisch Genootschap (LTG). Elke drie maanden treffen traumachirurgen, orthopeden, en arts-assistenten elkaar in Restaurant Oolderhof in Herten, waar ze een actuele patiëntcasus bediscussiëren. Een bijzonder leerzame exercitie, vindt Martijn. Je leert door een andere bril naar een casus te kijken en dat levert soms nieuwe inzichten op. Elk LTG heeft een thema dat door een expert op dat gebied wordt belicht. Zo krijgen de aanwezigen up-to-date evidence over het specifieke onderwerp. In 2012 ontvingen we Dr. A. Van der Krans (afdeling Orthopedie UMC Utrecht) die sprak over de behandeling van open calcaneusfracturen en Dr. M. Bemelman (afdeling Chirurgie UMC Utrecht) die een presentatie gaf over de fladderthorax, to fix or not to fix. Dr. P. Emans (afdeling Orthopedie MUMC) gaf een lezing over de nieuwe behandelingsmogelijkheden van kraakbeendefecten. De laatste LTG in 2012 had als thema best case- worst case. Deelname stijgt Martijn: Het is de kunst om elke keer een interessant thema en spreker te vinden. Deelnemers moeten er toch een eindje voor rijden en je hoopt natuurlijk dat er zo veel mogelijk mensen komen, dat komt de kwaliteit van de bijeenkomst ten goede. Blijkbaar slagen we in onze opzet, want de deelname neemt gestaag toe. Inmiddels zijn we elke keer met zo n 30 personen, met een groot aandeel van jongere artsen. Het NAZL faciliteert de bijeenkomsten en heeft de accreditatie geregeld. Uitdagingen De komende jaren zullen behoorlijk veel inspanning vragen, verwacht Martijn. Landelijke, door de politiek ingegeven ontwikkelingen, moeten regionaal worden vormgegeven. Denk bijvoorbeeld aan het centraliseren van de traumacentrum functie en specialisatie en normering van procedures. Het NAZL is hier de spin in het web. Ook op het gebied van euregionale samenwerking wachten uitdagingen. Met Duitsland is die samenwerking al vrij goed geregeld, maar we moeten ook naar Luik en Leuven uitbouwen. Cijfers bewijzen Samenwerking en goede afstemming liggen aan de basis van goede acute zorg. Het niveau van de traumachirurgie moet hoog zijn en alleen in je eigen clubje krijg je dat onvoldoende goed geregeld. Het NAZL heeft daarin een kerntaak en kwijt zich daar uitstekend van. Het netwerk brengt de keten samen, faciliteert, schept de juiste randvoorwaarden, waardoor de kwaliteit van de acute zorg naar een hoger plan getild kan worden. De cijfers bewijzen dat overigens ook. Maastricht zit ruim boven het landelijk gemiddelde als het gaat om de overlevingskans van ernstig gewonden. Dat is een prestatie. Al onze inspanningen vertalen zich dus terug in grotere overlevingskansen voor patiënten. En daar doen we het tenslotte voor. Inspanningen vertalen zich naar hogere overlevingskansen

23 Joost Verkeyn Het traumaoverleg biedt een zeer nuttig platform dat op drie niveaus zijn waarde bewijst, vindt Joost Verkeyn, traumatoloog in St. Jans Gasthuis in Weert. Op bestuurlijk vlak, op medischinhoudelijk gebied en als het gaat om (borging van) kwaliteit. Het bestuurlijk trauma-overleg, waar alle ketenpartners vier keer per jaar aan tafel zitten, is de afgelopen jaren steeds verder geïntegreerd met het Limburgs Traumatologisch Genootschap (LTG). We zijn als het ware naar elkaar toe gegroeid, aldus Joost. In het traumaoverleg komen uiteenlopende onderwerpen aan bod, variërend van de ontwikkeling van protocollen, presentatie van nieuwe ontwikkelingen, onderzoeken etc. Aansluitend vindt dan het LTG plaats, waar steeds een ander traumatologisch onderwerp wordt belicht. Al geruime tijd zijn aan het Traumaoverleg ook refereeravonden gekoppeld. Artsen in opleiding tot (orthopedisch) chirurg worden tijdens zo n avond getrakteerd op een gerenommeerde spreker die een traumatologisch thema uitdiept. Deze avonden zijn van hoog niveau, geaccrediteerd; de artsen krijgen er bijscholingspunten voor. Eerste opvang Het NAZL organiseert daarnaast vier keer per jaar een multitraumabespreking. Joost: Deze bespreking vindt plaats via videoconferencing in de verschillende zieken-huizen. Dat maakt het tijdsbeslag en daarmee de drempel een stuk lager. Elke keer wordt een patiëntcasus uitgediept, vanaf het moment van het ongeval tot en met de behandeling in het ziekenhuis. Alle ketenpartners die bij de opvang en behandeling betrokken zijn geweest, alle beslissingen en ingrepen komen aan bod, gekoppeld aan de laatste medische inzichten. Naar mijn mening zijn deze sessies op een perfecte manier georganiseerd en zeer leerzaam. Al deze vormen van overleg leveren een bijdrage aan de deskundigheids-bevordering van de totale acute zorgketen en dat is essentieel, vindt Joost. Als kleiner perifeer ziekenhuis hebben we met name een taak in de eerste opvang. Dat maakt ons tot een zeer wezenlijke schakel in de keten. Zorgen dat de patiënt op dat moment de juiste zorg krijgt, is van groot belang, ook voor het vervolg. Dankzij het netwerk kunnen we de kwaliteit van die zorg samen verbeteren en borgen. Toekomst SEH s Naast de medisch-inhoudelijke discussies, staan er actuele onderwerpen die door de politiek bepaald worden op de agenda van het trauma-overleg. Neem de discussie over de Spoedeisende Hulp. De overheid wil het aantal SEH s uit financiële overwegingen terugbrengen. Toch wil je de acute zorg blijven garanderen. Integratie met de Huisartsenposten is een reële optie en de gesprekken daarover zijn nu gaande. Ook hier is de rol van het netwerk van cruciaal belang. Zij staan pal voor de belangen van de ketenpartners inzake de kwaliteit van de acute traumazorg én het waarborgen van de kwaliteit van de acute zorg. Intentie is van elkaar leren De sfeer binnen het netwerk is uitermate plezierig, vindt Joost Verkeyn. Je komt regelmatig met elkaar in contact en leert elkaar steeds beter kennen. Elk ziekenhuis kan hier zijn voordeel mee doen. Joost omschrijft de sfeer in het netwerk als zeer open. De intentie is om van elkaar te leren. Dat doen we onder meer aan de hand van benchmarks, neem bijvoorbeeld de benchmark naar morbiditeit en mortaliteit van heupfracturen. Daarin kijken we heel nadrukkelijk naar elkaars resultaten, maar steeds met de bedoeling er van te leren en te verbeteren. Het vergt natuurlijk moed om ook die dingen te vertellen die niet goed gingen. Het feit dat dit in het netwerk kan, onderstreept de kracht ervan. Ondanks de positieve geluiden, vindt Joost wel dat de deelname aan de diverse gremia regelmatig te wensen overlaat. Niet geheel onbegrijpelijk, gezien de overvolle agenda s van iedereen, maar het blijft natuurlijk wel zaak om alle ketenpartners betrokken te houden. Hoe groter de participatie, hoe groter het leereffect. Maar ook: hoe groter de vuist die je kunt maken. Het is in ons aller belang en eenieders verantwoordelijkheid het traumaoverleg op de verschillende niveaus levend te houden. Bovendien ben je samen beter in staat bepaalde problemen bij de kop te pakken. Neem bijvoorbeeld het ontbreken van een medisch mobiel team of het medisch begeleiden van het transport van een instabiele patiënt. Een uniforme regeling is noodzakelijk en dat kun je alleen maar samen tot stand brengen. Toegevoegde waarde op drie niveaus

24 Colofon Redactie NAZL Tekst Mach3 Communicatie Ontwerp Ontwerpbureau B2B