OPENBAAR VERSLAG. 1. Opening

Transcriptie

1 OPENBAAR VERSLAG Datum 29 maart 2017 Aanwezig architecten, opdrachtgevers, adviseurs, experts Op het kantoor van de BNA verzamelen zich op een woensdagavond in maart vertegenwoordigers van partijen die in de praktijk te maken hebben met aanbestedingen. 1. Opening Nathalie de Vries (voorzitter BNA) heet de aanwezigen hartelijk welkom bij de Aanbestedingstafel. Het is meer dan een jaar geleden sinds de BNA de laatste Aanbestedingstafel organiseerde, maar in de tussentijd is er wel het nodige gebeurd. Vanwege allerlei personeelswisselingen is de aansluiting met een aantal trouwe deelnemers van de Aanbestedingstafel, met name de aannemers, verwaterd. De BNA zal nieuwe contacten leggen, zodat we de volgende keer weer op volle sterkte bijeen kunnen komen. Daarnaast streven naar een snelle follow-up. Eind september willen we de volgende Aanbestedingstafel organiseren, waar we de resultaten van vanavond zullen bespreken. Verbeteringen in de aanbestedingspraktijk zijn nog altijd nodig. Bernard Wientjes, trekker van de Bouwagenda, typeert aanbesteden als het grootste probleem in de bouw waar alle innovaties standen. Fred Schoorl (directeur BNA) treedt op als gespreksleider. Hij licht de agenda kort toe. 2. Richtlijn Gezonde Architectenselecties Respons Fred Schoorl geeft aan dat tijdens de vorige Aanbestedingstafel is afgesproken dat de richtlijn proportionele selecties door de BNA, Architectuur Lokaal en ICS opgesteld en gepubliceerd zou worden. Medio februari 2017 hebben deze partijen het resultaat gepubliceerd: de Richtlijn Gezonde Architectenselecties. De aanwezigen hebben nog geen praktijkervaringen met de richtlijn, maar vinden het een interessant document. De BNA hoort van leden dat de richtlijn een handzaam document is om het gesprek aan te gaan met opdrachtgevers over disproportionele uitvragen. Daarnaast schrijft de BNA aanbesteders aan wanneer zij een disproportionele aanbesteding aankondigen. Daarbij wordt ook de Richtlijn Gezonde Architectenselecties aangeboden. Tot nu toe reageren aanbesteders hier positief op. In meerdere gevallen leidde dat tot aanscherping van de uitvraag. Ook leidt het aanreiken van de richtlijn tot gesprekken over het beter inrichten van het selectiebeleid. De BNA heeft de richtlijn ingebracht bij het RVB in het kader van de Marktvisie. Ook is de BNA door de gemeente Leiden uitgenodigd om mee te denken over een betere opzet van selectieprocedures voor kleinschalige ontwerpopdrachten. Doelen en opzet Roger Tan (bestuurslid BNA) en Jan Willem van Kasteel (ICS) presenteren de definitieve richtlijn. Roger Tan staat kort stil bij het lange totstandkomingsproces van de richtlijn, met vele bijeenkomsten, overleggen en presentaties en licht de doelen en opzet van de richtlijn toe. De richtlijn streeft naar een evenwichtige uitvraag door de terminologie van mogelijke uitvragen en bijpassende deliverables te verduidelijken en streeft ook naar een redelijke verdeling van de tenderkosten door de tenderkosten van bureaus transparant te maken, duidelijke voorbeelden te geven en een voorzet te geven voor een evenwichtige verdeling van de kosten. Toepassing Jan Willem van Kasteel staat stil bij de concrete gevolgen van de richtlijn binnen ICS. Het gaat vooral om verwachtingsmanagement. De aanloop naar de definitieve richtlijn was lang, maar nuttig voor de Jollemanhof 14 Postbus 19606, 1000 GP Amsterdam T bna@bna.nl

2 interne discussie binnen ICS en om klanten mee te nemen. Wij werken vooral voor scholen. Die hebben beperkt budget. Bij deze opdrachtgevers verwordt de discussie over een ontwerpvergoeding als snel tot een keuze tussen een uitgebreide keuken of drie uitgewerkte schetspresentaties. De richtlijn is vooral een communicatiemiddel en we kunnen nu met dat document in de hand het gesprek aangaan. Intern heeft dat bij ICS geleid tot een discussie hoe kwaliteit op een andere manier boven de tafel te krijgen, waarbij beeld ondersteunend en niet bepalend is. Dat is bepalend voor hoe we nu bij ICS met selecties omgaan. Opdrachtgevers nemen dat over en de markt ook. De discussie over de noodzakelijkheid van een ontwerp leidt tot bewustwording. We kiezen nu meestal nadrukkelijk voor een visie, om pas na opdrachtverlening gezamenlijk het ontwerpproces in te gaan. Discussie Voor de gemeente Rotterdam bevat de richtlijn niets nieuws, wat zij nog niet toepast. Wel is zij huiverig om een ontwerp als uitvraag direct af te serveren. Zo n uitvraag kan ook veel opleveren. Het gaat vooral om aanpassing van de mindset. Dan kun je ook gewoon een vergoeding geven voor een ontwerp. Één architect stelt dat een visie meer kost dan een ontwerp. Architecten denken ruimtelijk. Er wordt eerst een ontwerp gemaakt, dat dan weer moet worden terugvertaald naar een visie. Als antwoord hierop wordt gesteld dat een kloppend ontwerp iets totaal anders is dan een schetsmatige visie. Een structuurontwerp is veel kostbaarder. Een visiepresentatie is niet altijd de beste uitvraag. Een complexe, unieke opgave vraagt om onderzoek. Dan is het buitengewoon lastig om een algemene visie te geven. Een opdrachtgever merkt op dat bij Design-Build selecties de geselecteerde teams vaak toch een ontwerp maken om te kunnen afprijzen, ook wanneer dat formeel niet gevraagd wordt. De aanwezigen zijn het er over eens dat met name begripsverwarring problemen oplevert bij de uitvraag. Het is belangrijk dat opdrachtgevers intern eensgezindheid hebben over de gehanteerde terminologie. Dat is lang niet altijd vanzelfsprekend. Vaak zijn er verschillende afdelingen betrokken die elk hun eigen cultuur hebben. Ook voor de deelnemers van de selectie moet duidelijk zijn wat er gevraagd wordt. Het gaat om het bespreekbaar maken van verwachtingen. Desondanks blijft het dilemma. Als opdrachtgever vraag je om een visie, maar dan worden er toch maquettes, renders en dergelijke ingediend. Dan wordt het lastig om onderscheid te maken. Opdrachtgevers zijn huiverig om dan direct over te gaan tot uitsluiting. Fred Schoorl stelt dat de richtlijn er nu ligt. De BNA heeft dat op de website gezet en attendeert haar leden en aangeschreven opdrachtgevers hierop. Ook Architectuur Lokaal en ICS hebben de richtlijn gepubliceerd op hun website. De vraag is hoe we de richtlijn nu breder kunnen wegzetten. Moeten we een congres/symposium organiseren, moeten we de richtlijn inbrengen bij fora als Cencobouw of moeten we de richtlijn inbrengen bij de Bouwagenda? Vanuit de VNG wordt aangeraden om aansluiting te zoeken bij het programma Beter Aanbesteden van het Ministerie van EZ. Momenteel lopen regiobijeenkomsten om problemen en oplossingen in de aanbestedingspraktijk te bespreken. Daar kan de richtlijn ook ingebracht worden. De woordvoerder van de VNG is regiocoördinator Noord/Oost. Hij kan de richtlijn inbrengen bij zijn regiobijeenkomsten. Architectuur Lokaal oppert dat het een goed idee zou zijn als architectenbureaus de richtlijn zelf aanbieden op hun website, dan wel aangeven dat zij de richtlijn onderschrijven. De aanwezigen vinden het een goede zaak dat meer partijen de richtlijn onderschrijven. Dat heeft meer kans van slagen als uitsluitend neutrale partijen als initiatiefnemer aangehaald worden: BNA en Architectuur Lokaal. Dan kan een bijlage toegevoegd worden waarin alle partijen die daartoe bereid zijn de richtlijn onderschrijven. De BNA zal de opmaak conform discussie aanpassen en ondertekenaars werven. Pagina 2 van 7

3 Architectuur Lokaal raadt aan om best practices te verzamelen om het gedachtegoed van de richtlijn te verspreiden. Aansluiting bij de Bouwagenda wordt afgeraden. Daar raakt het onderwerp van architectenselecties al snel ondergesneeuwd door andere politiek zwaarwegende thema s. Met betrekking tot een eventueel symposium, een soort Aanbestedingsdag, wordt opgemerkt dat een gesprek goed is, maar dat dit gesprek wel breder getrokken moet worden dan de richtlijn. De Aanbestedingsdagen van Architectuur Lokaal trokken aanvankelijk een goede opkomst, maar werden op een gegeven moment meer van hetzelfde waardoor de belangstelling taande. Een architect merkt op dat persoonlijke gesprekken met opdrachtgevers meer effect hebben dan een congres. Daarbij moeten de universiteiten en hogescholen als professioneel opdrachtgevers niet vergeten worden. Bij voorkeur wordt een symposium georganiseerd met een organisatie uit een andere hoek, bij voorbeeld de commissie ruimte van VNG, of wordt aansluiting gezocht bij een congres/symposium van een andere organisatie, bij voorbeeld het congres van PIANOo. Het is belangrijk om samenwerking te zoeken met relevante partijen als PIANOo, NEVI, inkoopsamenwerkingen (BIZOB en dergelijke), Ruimte OK, Bouwstenen voor Sociaal en/of Nederlandse Vereniging voor Aanbestedingsrecht. Idealiter wordt er gezocht naar een samenwerking met praktijkmensen en inkopers. Fred Schoorl concludeert dat er interesse is voor een congres, maar toch ook enige aarzeling. Hij stelt voor dat de BNA de haalbaarheid van een congres nader zal onderzoeken en daarbij misschien een aantal deelnemers van de Aanbestedingstafel zal benaderen voor input. 3. Proportionele voorselectie Propositie Fred Schoorl geeft aan dat de BNA graag nieuwe acties wil uitzetten met de deelnemers van de Aanbestedingstafel. De voorselectie is wat de BNA betreft daarbij een bijzonder aandachtspunt. Michel Geertse (BNA) licht toe. Uit het periodieke verdiepingsonderzoek van de BNA blijkt dat de excessieve deelnamekosten in de inschrijvingsfase en de rigide selectie-eisen en criteria in de voorselectie de voornaamste knelpunten in de aanbestedingspraktijk zijn voor architecten. Dat eerste knelpunt wordt geadresseerd door de Richtlijn Gezonde Architectenselecties. We willen graag een vergelijkbaar instrument ontwikkelen voor de selectiefase. Wat kun je als opdrachtgever redelijkerwijs vragen in de selectiefase om drie/vijf bureaus te kiezen voor de gunningsfase? Het gaat daarbij voornamelijk om de bijna spreekwoordelijke rigide referentievereisten: letterlijke referenties, (te) strakke referentietermijnen, gestapelde voorwaarden et cetera. Veel op zich geschikte bureaus kunnen zich niet kwalificeren door de rigide voorwaarden en bureaus die dat wel kunnen zijn daar veel tijd en energie aan kwijt. De rigide referentievoorwaarden voeden de race to the bottom. Bureaus gaan tot het uiterste om opdrachten te verwerven. Wie geen nieuwe referenties opbouwt kan morgen niet meer meedoen. Discussie Een architect merkt op dat de voorselecties de afgelopen jaren enorm verbeterd zijn dankzij de inspanningen van Architectuur Lokaal. De meeste professionele opdrachtgevers en adviseurs weten inmiddels hoe je een proportionele voorselectie moet optuigen. Toch gaat het nog geregeld mis, met name bij onervaren partijen. Opdrachtgevers moeten zich afvragen wat ze nodig hebben om geschikte architecten te selecteren en kunnen aangeven waarom zij iets vragen. Architecten moeten niet onnodig beperkt worden door de eisen bij voorbaat zo hoog mogelijk te stellen. Een adviseur merkt op dat we inzicht moeten hebben in de effecten van eisen. Eisen moeten niet te hoog zijn. Dat beperkt de marktwerking. Aan de andere kant zijn eisen er ook niet voor niets. Als de eisen te laag of afwezig zijn, wordt de opdrachtgever overspoeld met aanmeldingen, die allemaal beoordeeld en gemotiveerd afgewezen moeten worden. Uiteindelijk worden er maar vijf bureaus geselecteerd en wil je ook niet dat onnodig veel bureaus kosten maken voor een Pagina 3 van 7

4 aanmelding bij een aanbesteding, die zij toch niet kunnen winnen. Na de beoordeling op selectiecriteria zal de opdrachtgever doorgaans toch de vijf bureaus selecteren met de beste papieren. Dat kun je ook direct vertalen in de geschiktheidseisen, dat schilt tijd en geld. Een architect merkt op dat architecten zich niet te lichtzinnig moeten aanmelden. Een bureau moet een business case maken. Wat zijn de tenderkosten en hoe reëel is de kans op opdracht, gezien de concurrentie? Daarom is het belangrijk dat in de selectieleidraad een doorkijk gegeven wordt naar de gunningsfase. Wat wordt er gevraagd aan de geselecteerde bureaus en staat daar een redelijke vergoeding tegenover? Dat is wezenlijke info om een business case te maken. De gemeente Rotterdam legt de lat doorgaans laag qua eisen. Dat leidt niet tot een enorme toeloop. Architecten maken vooraf een inschatting of deelname kansrijk is. Als gemeente wil Rotterdam de juiste architect voor de juiste opgave. Eisen en criteria worden zorgvuldig aangelegd en ook zorgvuldig toegepast. Soms is dat een kwestie van de commissie opvoeden. Er moet ook aandacht zijn voor de nadere selectie (shortlisten op basis van selectiecriteria). Ook dat moet proportioneel zijn. Fred Schoorl zegt dat de BNA waarde hecht aan redelijke toetredingskansen. Europa wil een level playing field, dan moeten ook kleine bureaus en start-ups een reële kans hebben om mee te kunnen dingen naar overheidsopdrachten. Een architect wijst op de prijsvraag als alternatief voor aanbesteden. Dat biedt meer kansen voor nieuwkomers. Architectuur Lokaal geeft aan dat er nu veel vraag is naar prijsvragen. Zij werkt met een simpele formule open oproep op basis van visie. Dat is een prijsvraag in twee rondes: in de eerste ronde dienen teams een beknopte visie in. Op basis van die visies selecteert een jury een beperkt aantal teams dat tegen een vergoeding gevraagd wordt de visie uit te werken. De aanwezigen buigen zich ook over mogelijke wildcards, zoals Rijkswaterstaat soms doet. Het principe van wildcards slaat niet aan in de praktijk. De aanbestedingsregels staan niet toe om gericht wildcards te verstrekken aan jong talent of iets dergelijks. Daarom wordt via een omweg een extra uitnodiging verloot onder de deelnemers die in eerste aanleg niet geselecteerd zijn. Er wordt een lucky loser gekozen. Fred Schoorl concludeert dat er voldoende animo is om een richtlijn op te stellen voor proportionele voorselecties. Er wordt een werkgroep opgericht om deze actie op te pakken. In deze werkgroep zitten vertegenwoordigers van de BNA, JHK, Inbo, ZRI en AT Osborne. De werkgroep zal tijdens de volgende Aanbestedingstafel een conceptrichtlijn presenteren. 4. Slimmere selectieprocedures Propositie Fred Schoorl stelt dat veel architecten klagen over de marginale transparantie bij selectie- en gunningsprocessen. Daardoor zit er nauwelijks een leercurve in tenderen. Kunnen we niet een hulpmiddel bedenken om het selectieproces slimmer in te richten? Michel Geertse licht toe. Aanbestedingen zijn vaak een black box. De motivatie van de gunningsbeslissing is vaak minimaal, veelal een scorematrix met een summiere, abstracte toelichting. Het is voor afgewezen architecten ontzettend moeilijk om een goed beeld te vormen van waar zij punten hebben laten liggen, zonder de ontwerpvoorstellen van de concurrenten te zien. Ook gedurende het selectieproces zijn de mogelijkheden om de opdrachtgever en zijn achterliggende vraag echt te leren kennen vaak zeer beperkt. Meer transparantie en betere communicatie tijdens en na afloop van het selectieproces kan zorgen voor slimmere inzendingen. Maar we moeten ook de opdrachtgevers niet vergeten. Voor veel (met name onervaren) opdrachtgevers is een aanbesteding ook een black box. Een goede voorbereiding van en communicatie tijdens het selectieproces leidt tot slimmere uitvragen en uiteindelijk ook slimmere inzendingen. Feedback aan het eind van de procedure kan gebruikt worden om toekomstige procedures nog beter in te richten. Pagina 4 van 7

5 Discussie Een adviseur merkt op dat aannemers dit veel beter oppakken dan architecten. Zo n 80% komt na de aanbesteding langs voor feedback, tegenover 10% van de architecten. Architecten kunnen gewoon bellen voor een toelichting; adviseurs en opdrachtgevers vinden het ook fijn om feedback te krijgen op hun procedures. Een architect stelt dat het met name van belang is om inzicht te krijgen in de achtergrond en deskundigheid van de leden van de beoordelingscommissie. Anders is de beoordeling van een moodboard een grote black box. Het is zeer belangrijk om te weten wie er beoordeelt, dan kunnen architecten veel beter gericht kiezen aan welke aanbestedingen zij deel willen nemen. Iedereen onderschrijft het belang van goede communicatie voorafgaand en tijdens het tenderproces. Dat kan met alle deelnemers tegelijk (nota van inlichtingen, startbijeenkomst en dergelijke), maar ook met de individuele deelnemers apart (individuele inlichtingenronde/sessie/dialoog). De wet biedt voldoende ruimte om dat in te bouwen in een nietopenbare aanbesteding. Dialoogrondes kunnen fijn zijn, maar jagen de deelnamekosten meestal op. Het is van belang om voor iedere afzonderlijke procedure de juiste verhouding tussen individueel en gezamenlijk te zoeken. Transparantie is daarbij van groot belang, partijen moeten over dezelfde kansen beschikken. Fred Schoorl vraagt de aanwezigen of het een goed idee is om alle tenderontwerpen openbaar te maken. Één adviseur zegt dat hij dat fantastisch zou vinden. Architectuur Lokaal maakt altijd alle inzendingen openbaar bij haar open oproepen. Een andere adviseur wijst erop dat inzendingen in principe vertrouwelijk zijn. Die kun je dus niet zo maar publiceren. Het is wel mogelijk om van tevoren toestemming te vragen (middels inzending gaat deelnemer akkoord met openbaarmaking van zijn tenderontwerp). Een derde adviseur stelt dat er eerst goed nagedacht moet worden over de toegevoegde waarde van openbaarmaking. Dat heeft voordelen, maar ook nadelen. Het kan een hoop gedoe opleveren. Er wordt een plaatje gepubliceerd, terwijl het eigenlijke ontwerpproces nog moet beginnen. De BNA stelt dat het ook mogelijk is om de tenderontwerpen alleen te delen met de deelnemers en dus niet de buitenwereld. Een architect vindt dat er niet te zwaar getild moet worden aan een verplichte openbaarmaking. Veel bureaus publiceren hun tenderontwerpen achteraf op hun website. Ook gebeurt het regelmatig dat de deelnemers na de aanbesteding de tenderontwerpen uitwisselen, zodat iedereen de ontwerpvoorstellen naast de scorematrix kan leggen en daar lering uit kan trekken. Als architect wil je niet altijd dat je afgewezen ontwerpvoorstel openbaar wordt gemaakt. Je kan zo n ontwerpvoorstel ook doorontwikkelen en hergebruiken voor een toekomstige aanbesteding. Een andere architect raadt de BNA af om teveel nieuwe richtlijnen te ontwikkelen. Dat schiet zijn doel voorbij. In eerste aanleg zijn een richtlijn voor de gunningsfase (de Richtlijn Gezonde Architectenselecties) en een nieuwe richtlijn voor de voorselectie voldoende. Architecten en opdrachtgevers kunnen die documenten gebruiken om het gesprek aan te gaan. Fred Schoorl constateert er op dit moment geen eensgezindheid is voor de invulling van een Richtlijn Slimme Architectenselecties. Alle aanwezigen onderschrijven het belang van transparantie en goede communicatie, maar willen het aantal richtlijnen beperkt houden. Het is afwachten hoe de Richtlijn Gezonde Architectenselecties en de nieuwe richtlijn voor proportionele voorselecties landen in de praktijk. Mocht het nodig zijn, dan kan de BNA in een later stadium alsnog guidance geven voor transparantie en communicatie in tenders. 5. Verantwoord marktgedrag Propositie Fred Schoorl wijst op de vorige Aanbestedingstafels. Daar is geregeld gediscussieerd over de eigen verantwoordelijkheid van architectenbureaus en de BNA als brancheorganisatie om de aanbestedingspraktijk te verbeteren. Opdrachtgevers moeten duidelijk aangeven wat zij verlangen in Pagina 5 van 7

6 het kader van de inschrijving, maar dan moeten architecten zich daar ook aan houden. In de praktijk gebeurt het echter geregeld dat architecten ongevraagd toch een ontwerp indienen in het kader van een visiepresentatie, terwijl de gunningsleidraad expliciet aangeeft dat dit niet de bedoeling is. Opdrachtgevers en adviseurs misen soms een zelfreinigend vermogen in de branche. De BNA heeft hier intern over gesproken en wil graag ook input van de deelnemers van de Aanbestedingstafel. Is het een idee om een manifest of iets dergelijks op te stellen mt algemeen spelregels voor verantwoord marktgedrag? Discussie Een architect geeft aan dat naleving van de inschrijvingsvoorwaarden beter kan. Het probleem is dat je hier op een macro- en een microniveau naar kunt kijken. Structureel teveel werk leveren slecht voor de branche als geheel, maar op het niveau van een individuele aanbesteding kan het wel degelijk lonen om ongevraagd dat extra stapje te zetten. Architecten maken elkaar gek. Tot op een zeker niveau worden bureaus gedwongen om hier in mee te gaan. Als iedereen extra werk aanlevert, voel je je als architect gedwongen om dat ook te doen. Doe je dat toch niet, dan hoor je vaak de opmerking dat de opdrachtgever de andere inschrijvingen beter uitgewerkt vond. Een adviseur stelt dat de opdrachtgever sancties moet stellen op het niet naleven van de inschrijvingsvoorwaarden. Wat niet gevraagd is, wordt niet beoordeeld. Uitsluiting is een te zware sanctie. Wat nu precies wel of niet ingediend mag worden zal tot op een zeker niveau altijd grijs gebied blijven. Je wilt creativiteit ook niet onnodig beknotten. Misschien is het even belangrijk om expliciet op te schrijven wat je niet wilt, in plaats van de zekerheid uitsluitend te zoeken in een precieze definitie van wat je wel wilt. Fred Schoorl vraagt of het openbaar maken van de tenderontwerpen bijdraagt aan het tegengaan van het ongevraagd meer ontwerpwerk leveren. Architecten denken van niet. Zolang meer werk leveren loont, of zolang architecten denken dat meer werk loont, zullen zij meer werk blijven leveren. Het openbaar maken van de inzending werkt onvoldoende afschrikwekkend. Architectuur Lokaal stelt dat de opdrachtgever ook alert zijn op kleine gebreken. Architecten lezen de leidraad niet altijd even zorgvuldig. Om direct sancties te stellen op alle afwijkingen kan disproportioneel zijn. Rotterdam stelt dat een gezamenlijke terminologie noodzakelijk is om excessen tegen te gaan, maar waarschuwt voor doorgeslagen juridisering. We moeten het aanbestedingsproces promoten, architecten meegeven dat deelname aan een aanbesteding ook leuk en inspirerend kan zijn. Alle aanwezigen zijn het eens dat het in essentie gaat om het bevorderen van een goede aanbestedingscultuur. Dat dwing je niet af met weer een apart document. Dat doe je middels een dialoog en kennisdeling. De Richtlijn Gezonde Architectenselecties is een discussiestuk, dat een aanknopingspunt is om de dialoog aan te gaan. Architectuur Lokaal verzamelt goede voorbeelden en deelt die met opdrachtgevers. Fred Schoorl concludeert dat er geen urgentie is voor een manifest verantwoord marktgedrag. Partijen moeten in de praktijk de dialoog aangaan. 6. Afronding Rondvraag Een architect vraagt of tijdens een volgende Aanbestedingstafel aandacht besteedt kan worden aan gunningscriteria, de rol van prijs en verschillende vormen van selecteren. De woordvoerder van VNG wijst nogmaals op het programma Beter Aanbesteden van EZ. Zodra er heldere voorstellen vanuit de regiobijeenkomsten teruggekoppeld worden, kunnen we bezien hoe we de acties vanuit de Aanbestedingstafel hierop aanhaken., zodat de verschillende initiatieven elkaar versterken. Pagina 6 van 7

7 Afspraken Fred Schoorl somt de afspraken van de bijeenkomst op: In september vindt de volgende Aanbestedingstafel plaats, de BNA zorgt ervoor dat de bouwers dan ook weer aanschuiven. BNA zal de opmaak van de Richtlijn Gezonde Architectenselecties aanpassen en ondertekenaars werven. BNA onderzoekt de mogelijkheid van een symposium/congres en aansluiting bij andere initiatieven om het gedachtegoed van de Richtlijn Gezonde Architectenselecties verder te verspreiden. Er wordt een werkgroep geformeerd om een richtlijn voor proportionele voorselecties op te stellen. De werkgroep presenteert een concept tijdens de volgende Aanbestedingstafel. Pagina 7 van 7