De top 10 aanbestedingsvragen. Brigitte Faber-de Lange, Hogeschool van Arnhem en Nijmegen

Transcriptie

1 De top 10 aanbestedingsvragen Brigitte Faber-de Lange, Hogeschool van Arnhem en Nijmegen

2 Antwoord op de top 10 basisvragen 1. Waarom gelden er regels voor aanbesteden? 2. Wat zijn de belangrijkste wetten en richtlijnen? 3. Wie moeten er aanbesteden? 4. Wat zijn werken, leveringen en diensten? 5. Wanneer moet je aanbesteden? 6. Hoe moet je een aanbesteding bekend maken? 7. Wat zijn de meest voorkomende procedures? 8. Welke fasen kent het aanbestedingsproces? 9. Welke criteria mag je gebruiken om de beste te selecteren? 10. Waar vind je meer informatie?

3 Aanbesteden Het creëren van een ad-hocmarkt teneinde voor een bepaald bouwwerk de aannemer met de laagste prijs of de economisch meest voordelige aanbieding te krijgen. (G.W.A. van der Meent) Het aanbesteden wordt in algemene zin gezien als een uitnodiging tot het doen van een aanbod, waarna door middel van aanvaarding door de aanbesteder de gunning de aannemingsovereenkomst totstandkomt. (H. Nijholt) Bron: Aanbesteden!? Van der Horst en Schenk

4 Aanbesteden = inkopen? Definities van inkoop: Het van externe bronnen betrekken van alle goederen en diensten die nodig zijn voor de bedrijfsuitoefening, het bedrijfsonderhoud en de bedrijfsvoering, tegen de voor de organisatie meest gunstige voorwaarden. (A.J. van Weele) Alles waar een externe factuur tegenover staat. (J. Telgen)

5 1. Waarom aanbesteden? Vraag en aanbod beter op elkaar afstemmen door de markt zijn werk te laten doen (concurrentiewerking) Laagste prijs Beste prijs/kwaliteit verhouding Verplicht voor aanbestedende diensten N.B. Ook de private sector doet aan aanbesteden (alleen noemen ze dat anders)

6 2. Belangrijkste wetten en richtlijnen? BAO: Besluit Aanbestedingsregels Overheidsopdrachten BASS: Besluit Aanbestedingsregels Speciale Sectoren

7 Waar komen BAO en BASS vandaan? Stelsel van internationale handelsafspraken World Trade Organisation GPA Europese Unie Richtlijnen Nederland BAO en BASS

8 EG-Verdragsbeginselen Basis waarmee overheden in hun inkoop- en aanbestedingspraktijk rekening moeten houden: Vrij verkeer van goederen Vrijheid van vestiging Vrij verlenen van diensten Daarvan afgeleide beginselen: Transparantiebeginsel Non-discriminatie beginsel Gelijkheidsbeginsel Beginsel van wederzijdse erkenning Evenredigheid (proportionaliteit)

9 3. Wie moeten er aanbesteden? Personele werkingssfeer = wie? De staat = centrale overheid Territoriale lichamen = bestuursorganen op decentraal niveau (provincies, gemeenten, waterschappen, bestuursorganen met specifieke taak bij wet ) Andere publiekrechtelijke instellingen Verenigingen gevormd door bovengenoemde organisaties

10 Bij twijfel: 3 checks 1. Opgericht met specifiek doel om te voorzien in behoeften van algemeen belang (en niet van commerciële of industriële aard) 2. Rechtspersoonlijkheid bezitten 3. En: de activiteiten in hoofdzaak worden gefinancierd door andere publiekrechtelijke instelling, of het beheer is onderworpen aan toezicht door andere publiekrechtelijke instelling, of leidinggevend of toezichthoudend orgaan voor meer dan de helft door publiekrechtelijke instelling is aangewezen.

11 4. Wat zijn werken, diensten en leveringen? Werk: het product van een geheel van bouwkundige of civieltechnische werken dat ertoe bestemd is als zodanig een economische of technische functie te vervullen. Tip: Check CPV-code 45 en bijlage 1 van BAO Levering: aanschaf van goederen. Maar ook: lease- en huurovereenkomsten van goederen Diensten: geen werk en geen levering 2A-diensten: volledig Europees aanbestedingsregime 2B-diensten: verlicht regime => publiceren en regels specificeren in acht nemen (zie bijlage 2 BAO en bijlage 3 BASS) Tip: CPV Zoekmachine op

12 Voorbeelden CPV-codes Bouwen van steigers [CPV= ] Installatie van bouwliften en hangsteigers [CPV= ] Ontmantelen van steigers [CPV= ] Steigerbouw [CPV= ] Steigerconstructies [CPV= ] Steigers [CPV= ] Verhuur van steigermateriaal [CPV= ]

13 Gemengde opdrachten Met totaalbedrag boven drempelwaarde Werk en dienst/levering Dienst/levering noodzakelijk voor de uitvoering van het werk => als geheel aanbesteden Dienst/levering niet noodzakelijk voor de uitvoering van het werk => dienst/levering apart Europees aanbesteden 2A-dienst en 2B-dienst A > B => volledig regime B > A => beperkt regime

14 5. Wanneer aanbesteden? Materiële werkingssfeer = wat? BAO Werken Leveringen en Diensten Centrale overheid Andere aanbestedende diensten BASS Werken Leveringen en Diensten Bedragen ex. BTW

15 Waarde van een werk Uitgangspunt gehele werk + alle te leveren prestaties incl. directieleveringen. Percelenregeling: gedeelte niet in Europese aanbesteding als 1. waarde minder dan totale waarde percelen < 20% totale waarde opdracht N.B. alleen voor onderdelen met CPV-code 45

16 Waarde van dienst of levering Kosten gehele looptijd Onbepaalde duur: maandbedrag x 48 Gelijksoortige opdrachten: waarde opdrachten afgelopen 12 maanden Percelenregeling: waarde niet meer dan en niet meer dan 20% van de opdracht. N.B. Splitsingsverbod: niet knippen, behoudens percelenregeling

17 En wat bij kleinere opdrachten? Onder de drempelbedragen ook handelen conform het EG-verdrag Bekend maken van de opdracht Transparant en objectief Nieuwe aanbestedingswet in de maak met regels voor opdrachten onder de drempel

18 Worden de regels nageleefd? Significant (2005), Nalevingsmeting Aanbesteden 2004, Resultaten van een onderzoek naar de naleving van de aanbestedingsrichtlijnen, Barneveld. Weergegeven in: Peter Tanghe. Master Thesis.Europees aanbesteden: Onmogelijk, onnodig of anders?!?!

19 6. Hoe een aanbesteding bekendmaken? Aankondiging van de opdracht (vooraf) Aankondiging van de geplaatste opdracht (na afloop) Publicatie op TED door: Aankondiging op Verzenden naar het EU-publicatiebureau (fax, brief, of via SIMAP) TED = Tenders Electronic Daily Standaardformulieren via

20 7. Meest voorkomende procedures? Openbare procedure Niet-openbare procedure Zeldzaam: Prijsvraag Concurrentiegerichte dialoog In uitzonderingsgevallen: Onderhandelingsprocedure met voorafgaande bekendmaking Onderhandelingsprocedure zonder voorafgaande bekendmaking

21 Openbare procedure Publicatie van de aankondiging van de opdracht Niet-openbare procedure Publicatie van de aankondiging van de opdracht 52 dagen 37 dagen Belangstellenden melden zich aan voor deelname aan de Procedure: gegadigden Belangstellenden kunnen een offerte indienen: inschrijvers Selectie gegadigden 40 dagen Uitnodiging aan inschrijvers tot uitbrengen offerte Opdracht wordt gegund Opdracht wordt gegund Zie richtlijn: 2004/18/EG Artikel 38

22 8. Fasen van het aanbestedingsproces? Vaststellen functionele inkoopbehoefte Bepalen aanbestedingsstrategie Preselectie leveranciers Keuze aanbieding Uitvoering/ Contracteren bestellen Specificeren Leveranciersmanagement Figuur: Van der Horst & Schenk, Aanbesteden!? 2007 Neem voldoende tijd voor voorbereiden van de aanbesteding Zorg ook voor het proces na de gunning Zorg voor duidelijke verantwoordelijkheden: Budgethouder: opstellen specificaties Inkoper: verantwoordelijk voor het proces Aandachtspunten: Specificaties leveranciersneutraal Voldoende marktwerking

23 9. Welke criteria om de beste te selecteren? Selectiecriteria => kwaliteit van de bedrijfsvoering van de aanbieder - WIE (art. 45 BAO) Dwingende uitsluitingsgronden Facultatieve uitsluitingsgronden Geschiktheidseisen Absoluut (als niet voldaan, dan afvallen) Relatieve (om aantal gegadigden terug te brengen). N.B. alleen bij procedures met voorselectie Gunningscriteria => aanbieding - WAT Prijs Economisch Meest Voordelige Aanbieding EMVA Wegingsfactoren Wijze van beoordelen

24 10. Waar vind je meer informatie? Websites: uitleg van de richtlijnen, jurisprudentie en gedegen antwoorden op veel gestelde vragen. Handige voorbeelddocumenten tedingen laatste stand van zaken aanbestedingswet en veel andere informatie over aanbesteden verschillende netwerken NEVI Publiek, PIANOO, contacten met collega s van vergelijkbare aanbestedende diensten Leestip: Aanbesteden!? Hein van der Horst en Mary-Ann Schenk. Praktisch en toegankelijk boek met goede verwijzigingen naar BAO, BASS en jurisprudentie.

25 Contactgegevens Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Faculteit Economie & Management Drs. Brigitte Faber-de Lange Tevens docent HAN Post-HBO Cursus Aanbestedingsrecht en Inkopen