GESTANDAARDISEERD VERSLAG - RAPPORT STANDARDISE (toepassing artikel 51, 4 GVU-wet - application article 51, 4 loi SSI)

Transcriptie

1 GESTANDAARDISEERD VERSLAG - RAPPORT STANDARDISE (toepassing artikel 51, 4 GVU-wet - application article 51, 4 loi SSI) SECTOR 99: analyse uitgaven ziekenhuizen SECTEUR 99: analyse dépenses hôpitaux Datum publicatie: mei 2010 Geboekte uitgaven: 2009/12 Date publication: mai 2010 Dépenses comptables: 2009/ Evolutie van de uitgaven (o.a. op basis van specifieke indicatoren) Evolution de dépenses (notamment sur la base d'indicateurs spécifiques) Pagina Page Analyse van de uitgaven die gefactureerd worden via Ziekenhuizen (derdebetalersregeling). Relatie bevallingen -geboorten Dienstjaar

2 1. Definitie van geboekte uitgaven. Het boekhoudkundig, financieel en budgettair beheer van de verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging gebeurt op basis van geboekte uitgaven voor geneeskundige verstrekkingen. Die uitgaven worden geboekt door de zeven verzekeringsinstellingen. Hierna wordt de exacte definitie gegeven van die geboekte uitgaven voor geneeskundige verstrekkingen: De geboekte uitgaven voor geneeskundige verstrekkingen voor het dienstjaar T zijn de tegenwaarde van al de facturen voor geneeskundige verstrekkingen die ontvangen werden door de verzekeringsinstellingen tussen 1 januari T en 31 december T en die door die verzekeringsinstellingen gecontroleerd en gevalideerd werden. De datum van betaling van die facturen doet niets terzake. De factuur wordt opgenomen in de boekhouding op het moment dat de verzekeringsinstelling de ontvangen factuur gecontroleerd en gevalideerd heeft en dus de beslissing neemt dat deze factuur moet betaald worden (dit noemt men de betaalbaarstelling). Op dat moment wordt het bedrag van de factuur (met alle details op die factuur) opgenomen in de boekhouding. Daarenboven dient gespecificeerd dat de facturen opgenomen worden in de boekhouding op basis van de maand van ontvangst van die facturen. De geboekte uitgaven voor een maand T dienen overgemaakt te worden door de diverse verzekeringsinstellingen aan het RIZIV uiterlijk op de 28 ste van de maand T+3. Dit wil dus zeggen dat de verzekeringsinstellingen alle inspanningen moeten doen om ALLE facturen die werden ontvangen in de maand T te controleren en te valideren in de loop van de maanden T, T+1, T+2 en T+3 zodanig dat uiterlijk de 28 ste van de maand T+3 de complete boekhoudkundige gegevens voor de maand T kunnen overgemaakt worden. Vanuit praktisch oogpunt sluiten de meeste verzekeringsinstellingen de boekingsperiode af omstreeks medio maand T+3 zodanig dat de nodige informaticaprogramma s kunnen gestart worden voor de consolidatie en de opmaak van de diverse gegevensstromen die overgemaakt moeten worden aan het RIZIV uiterlijk op de 28 ste van de maand T+3. Enkele concrete voorbeelden illustreren deze definitie: a) loketverrichting. Een verzekerde biedt zich aan bij een ziekenfondsloket op 5 februari T met een getuigschrift voor verstrekte hulp (dit is dus de factuur) en vraagt om de terugbetaling. De ziekenfondsbediende controleert en valideert dit getuigschrift onmiddellijk, brengt het getuigschrift in op de loketcomputer. Op dat moment (op dezelfde dag dus) worden de gegevens van de factuur (terugbetalingsbedragen) opgenomen in de boekhouding. De loketbediende zal daarna de verzekerde uitbetalen, maar deze laatste operatie heeft geen belang voor de boekhoudkundige operatie. b) toesturen van getuigschriften via de post. Een verzekerde stuurt 10 getuigschriften voor verstrekte hulp op naar zijn ziekenfonds via de post. Het ziekenfonds ontvangt deze facturen op 27 maart T. De ziekenfondsbediende zal al deze getuigschriften controleren en valideren op 5 april T. De bedragen van die 10 getuigschriften zullen dan (op 5 april T) opgenomen worden in de boekhouding en zullen geaffecteerd worden aan de boekhoudkundige maand MAART (di. de maand van ontvangst van de facturen). Het moment van betaling van deze facturen via een bankverrichting heeft geen invloed op de boekhoudkundige imputatie. 99.2

3 c) facturen in derdebetalende zonder elektronische gegevens. Een revalidatie-inrichting stuurt de facturen voor de activiteit van de maand juni T aan de verzekeringsinstelling op 28 juli T. De facturen worden door de verzekeringsinstelling ontvangen op 6 augustus T. De ziekenfondsbediende controleert en valideert de facturen op 10 september T. De bedragen van die facturen zullen dan (op 10 september T) opgenomen worden in de boekhouding en zullen geaffecteerd worden aan de boekhoudkundige maand AUGUSTUS (d.i. de maand van ontvangst van de facturen). Het moment van betaling van deze facturen via een bankverrichting heeft geen invloed op de boekhoudkundige imputatie. d) facturen in derdebetalende met elektronische gegevens. Een ziekenhuis stuurt de facturen voor de activiteit van de maand februari T aan de verzekeringsinstelling op 28 maart T. Het betreft een elektronisch bestand via carenet en een zending papieren facturen aan de diverse regionale zetels van het ziekenfonds. De papieren facturen worden door de verschillende regionale zetels van de verzekeringsinstelling ontvangen op 2 april T. De ziekenfondsbedienden controleren en valideren al die facturen. Onderstel eventjes dat al die ziekenfondsbedienden de controle en validatie afwerken op 28 mei T, o.a. in relatie met het elektronische bestand dat werd ontvangen op 28 maart T. De bedragen van die facturen zullen dan (op 28 mei T) opgenomen worden in de boekhouding en zullen geaffecteerd worden aan de boekhoudkundige maand MAART (d.i. de maand van ontvangst van de elektronische factuur). Het moment van betaling van deze facturen via een bankverrichting heeft geen invloed op de boekhoudkundige imputatie. 2. Werken met geboekte uitgaven. a) vertraging in het facturatieproces. De hogervermelde boekhoudkundige gegevens worden overgemaakt aan het RIZIV en vormen de basis van het statistisch, financieel en budgettair beheer. De geboekte uitgaven geven niet altijd een correct beeld van de echte evolutie van de geneeskundige verzorging op het terrein omdat er met vertraging geboekt wordt. Een eerste voorwaarde opdat een verzekeringsinstelling een factuur kan boeken is het feit dat ze de factuur dient te ontvangen (ofwel van een verzekerde, ofwel van een inrichting, ). Indien een verzekerde een getuigschrift voor verstrekte hulp in zijn bezit heeft maar zes maanden laat liggen in de schuif, dan kan die factuur uiteraard niet geboekt worden. Indien een ziekenhuis belangrijke informaticaproblemen heeft waardoor het geen mogelijkheid heeft om de activiteit van een bepaalde maand te factureren, dan is het ook voor de verzekeringsinstelling onmogelijk om die facturen te boeken. Zelfs indien een ziekenhuis een zeer performant informaticasysteem heeft, dan zal het pas de activiteit van de maand T kunnen factureren in de loop van de maand T+1. Indien die facturen dan ook nog toekomen in de maand T+1 bij de verzekeringsinstelling, dan zal de activiteit van de maand T geboekt worden bij de verzekeringsinstelling in de maand T+1 (dus met minstens één maand vertraging). In de praktijk blijkt duidelijk dat niet alle ziekenhuizen de activiteit van de maand T kunnen factureren in de loop van de maand T+1. b) datum van verstrekking Alle verstrekkingen die gefactureerd worden dienen de vermelding te krijgen van de datum van uitvoering op de factuur, omdat de datum van uitvoering (datum van verstrekking) bepalend is voor de toepassing van het correcte tarief. 99.3

4 Deze datum van verstrekking wordt ook in de boekhouding opgenomen. Op die manier wordt het wel mogelijk om een idee te bekomen van de echte trend in de geneeskundige verstrekkingen. Het volstaat de verstrekkingen te hergroeperen op basis van de datum van verstrekking. In de reglementering is er wel een verjaringstermijn van twee jaar voorzien. Een verstrekking uitgevoerd op 1 januari T blijft nog terugbetaalbaar tot en met 31 januari T+2 (25 maanden). Op die manier kan er nog in de boekhouding van januari T+2 een verstrekking geboekt worden die werd verricht in januari T. In de praktijk blijkt dat de meeste verstrekkingen die uitgevoerd worden in de loop van de maand T geboekt worden in de periode maand T tot en met T+5, zeker wat betreft de loketverrichtingen. Dit heeft tot gevolg dat men ongeveer zes maanden moet wachten vooraleer men een duidelijk beeld kan krijgen van de reële activiteit in een bepaalde maand. c) versnellingen en vertragingen. In de praktijk is gebleken dat de boekhoudkundige uitgaven soms in belangrijke mate beïnvloed zijn geweest door fenomenen van versnellingen en vertragingen in het facturatieproces. Door het overschakelen van een informaticatoepassing in sommige ziekenhuizen zijn er vertragingen geweest in het facturatieproces. Anderzijds kan een succesvolle invoering van een informaticatoepassing tot gevolg hebben dat de ziekenhuisadministratie efficiënter werkt en dat er sneller gefactureerd kan worden. Daarenboven kan het ook nog voorkomen dat de verzekeringsinstellingen interne problemen hebben bij de verwerking van de binnengekomen facturen. Ook daar is er een potentiële bron van vertragingen (of versnellingen): een verzekeringsinstelling kan dan wel de facturen ontvangen hebben, maar ze moet ook nog in staat zijn om die facturen te controleren en te valideren. Zoniet kunnen die facturen niet opgenomen worden in de boekhouding. 3. Evaluatie van het niveau aan geboekte uitgaven. In periodes van grote stabiliteit in de verzekering voor geneeskundige verzorging zijn de geboekte uitgaven een zeer goede waardemeter van de evolutie van de geneeskundige verzorging. Er is geen versnelling, er is geen vertraging. De facturatie-eenheden kunnen in ideale omstandigheden factureren en de verzekeringsinstellingen kunnen in ideale omstandigheden de facturen controleren, valideren en uiteindelijk boeken. De verzekering voor geneeskundige verzorging is echter in volle evolutie, ondergaat veel wijzigingen, ook op het niveau van het facturatieproces. Het systeem carenet is daar een mooi voorbeeld van. Vroeger werd er gefactureerd door de ziekenhuizen aan de hand van magnetische dragers die dan per post overgemaakt werden aan de verzekeringsinstellingen. Vandaag de dag maken meer en meer ziekenhuizen gebruik van carenet waarbij de facturatiebestanden via internet in een beveiligde omgeving overgemaakt worden. Dergelijke wijzigingen in het facturatiesysteem kunnen een impact hebben op de boekhoudkundige gegevens. De datum van verstrekking speelt een belangrijke rol in de evaluatie of er al dan niet versnelling en/of vertraging is geweest in een bepaalde periode. Bij een belangrijke versnelling in het facturatieproces zullen de verzekeringsinstellingen de verstrekkingen sneller dan normaal opnemen in hun boekhouding. Indien men dan die geboekte uitgaven vergelijkt met een vergelijkbare periode in het verleden, dan worden belangrijke stijgingspercentages genoteerd. Deze stijgingen hebben echter niets te maken met een stijging van het ziektebeeld, maar met het feit dat de verstrekkingen sneller opgenomen worden in de boekhouding. Men kan deze fenomenen analyseren op basis van de combinatie tussen de datum van boeking en de datum van verstrekking. Zoals hoger werd vermeld kan deze analyse enkel gebeuren met uitstel. Het is noodzakelijk om te kunnen beschikken over een voldoende periode aan geboekte uitgaven om daaruit de verrichte verstrekkingen te kunnen distilleren (ongeveer zes maanden). Gelijkaardige fenomenen kunnen uiteraard ook voorkomen met betrekking tot vertragingen in het facturatieproces. Op dat moment zullen de verstrekkingen " trager dan normaal opgenomen worden in de boekhouding. 99.4

5 Het is vooral in het facturatieproces van de ziekenhuizen (derdebetalende met magnetische dragers (elektronische bestanden)) dat er vertragingen en versnellingen voorkomen. Dergelijke fenomenen komen veel minder voor bij de loketverrichtingen. Het is bijzonder vervelend dat men niet onmiddellijk een uitspraak kan doen over het niveau aan geboekte uitgaven op het moment dat die geboekte uitgaven overgemaakt worden aan het RIZIV. Men kan wel gissen naar mogelijke versnellingen en/of vertragingen, maar er is toch steeds twijfel en uitsluitsel wordt pas bekomen indien men een voldoende boekhoudkundige periode heeft met betrekking tot de samenstelling van de verrichte verstrekkingen. 4. Relatie geboorten geboekte bevallingen : theoretisch. Om toch een uitspraak te kunnen doen over het niveau aan geboekte uitgaven op een bepaald moment (geboekte uitgaven eerste trimester, eerste semester, derde kwartaal cumulatief, jaar) moet men in staat zijn om die geboekte uitgaven te vergelijken met een notie van verrichte verstrekkingen die onmiddellijk beschikbaar is, zodanig dat er geen zes maand moet gewacht worden om een valabele uitspraak te kunnen doen. In die optiek ligt het voor de hand om een vergelijking te maken tussen het aantal geboorten (bron: Rijksregister) en het aantal geboekte bevallingen. Hypothese 1: stabiele facturatieperiode. In een stabiele facturatieperiode moet er een constante verhouding zijn tussen het aantal geboekte bevallingen (via de facturatie van de ziekenhuizen aan de verzekeringsinstellingen) en het aantal geregistreerde geboorten door het Rijksregister (via de bevolkingsregisters van de gemeenten). Er is wel wat vertraging tussen het moment van de bevalling, de facturatie door het ziekenhuis van die bevalling (samen met alle andere verstrekkingen in een bepaalde periode) en de boeking van die bevalling bij een verzekeringsinstelling. De geboekte bevallingen in een bepaald kwartaal komt dus niet overeen met het aantal geboorten in dat kwartaal (ook al door de fenomenen van meerlingen), maar de verhouding moet toch vrij constant zijn in de tijd onder de hypothese van een stabiele facturatieperiode. Hypothese 2: belangrijke versnellingen in de facturatie. Onder die hypothese zal de verhouding tussen het aantal geboekte bevallingen (via de facturatie van de ziekenhuizen aan de verzekeringsinstellingen) en het aantal geregistreerde geboorten door het Rijksregister (via de bevolkingsregisters van de gemeenten) TOENEMEN, omdat er in die periode een meer dan normaal aantal bevallingen geboekt worden. Het aantal geboorten is niet gewijzigd, maar de overeenstemmende bevallingen worden VLUGGER gefactureerd en VLUGGER opgenomen in de boekhouding. Indien de verhouding dus vrij sterk toeneemt voor een bepaald kwartaal kan dit een teken zijn van een versnelling in het facturatieproces. Hypothese 3: belangrijke vertragingen in de facturatie. Onder die hypothese zal de verhouding tussen het aantal geboekte bevallingen (via de facturatie van de ziekenhuizen aan de verzekeringsinstellingen) en het aantal geregistreerde geboorten door het Rijksregister (via de bevolkingsregisters van de gemeenten) AFNEMEN, omdat er in die periode een minder dan normaal aantal bevallingen geboekt worden. Het aantal geboorten is niet gewijzigd, maar de overeenstemmende bevallingen worden TRAGER gefactureerd en TRAGER opgenomen in de boekhouding. Indien de verhouding dus vrij sterk afneemt voor een bepaald kwartaal kan dit een teken zijn van een vertraging in het facturatieproces. 99.5

6 Analyse van de uitgaven die gefactureerd worden via ziekenhuizen (derdebetalersregeling). Relatie bevallingen geboorten Dienstjaar Relatie geboorten geboekte bevallingen : algemene conclusie voor het dienstjaar Globaal bekeken situeren zich de geboekte bevallingen voor het dienstjaar 2008 relatief hoog, en dit fenomeen is te wijten aan twee elementen: Er zijn iets meer dan normaal bevallingen overgekomen van het dienstjaar 2007 naar het dienstjaar 2008 (aspect vorige dienstjaren ). én Er zijn meer dan normaal bevallingen geboekt in het dienstjaar 2008 m.b.t. bevallingen die zijn gerealiseerd in 2008 (aspect huidig dienstjaar ), vooral dan in het tweede semester Dit heeft voor gevolg dat de boekhoudkundige uitgaven voor 2008 vrij fors zijn, vooral te wijten aan het boekingsproces van het tweede semester Op de volgende pagina s vindt men de analyse van de uitgaven die gefactureerd worden via de ziekenhuizen (derdebetalersregeling), via de relatie tussen het aantal geboekte bevallingen in 2009 (zoals meegedeeld in de documenten N) en het aantal geboorten in 2009 (zoals meegedeeld in het Rijksregister). Om versnellingen of vertragingen in de gegevens documenten N tijdig te achterhalen onderzoekt het Actuariaat maandelijks de relatie tussen enerzijds het aantal bevallingen en anderzijds het aantal geboorten. In wat volgt worden echter enkel de gegevens van het eerste semester 2009 en het dienstjaar 2009 opgenomen. 99.6

7 6. Relatie geboorten geboekte bevallingen : praktisch voor het dienstjaar Gegevens voor het eerste semester In de onderstaande gegevens wordt de volgende vergelijking gemaakt: Enerzijds het aantal geboekte bevallingen (inclusief vroedvrouwen) voor de periode 1S2000 1S2009. Anderzijds het aantal geboorten voor de periode november T-1 t.e.m. december T-1 + januari T tem april T. aantal bevallingen aantal geboorten verhouding 1S , S , S , S , S , S , S , S , S , S , Deze gegevens worden grafisch als volgt voorgesteld: 0, , , , , , , Het niveau aan geboekte uitgaven voor het eerste semester 2009 is relatief normaal en in de lijn van de waarnemingen voor 1S2007 en 1S2008. Er is een zekere status-quo en zelfs een lichte daling. We gaan nu nakijken wat de bijdrage is van het aspect vorige dienstjaren en van het aspect huidig dienstjaar. 99.7

8 2. Gegevens voor het eerste semester 2009: vorige dienstjaren huidig dienstjaar. a) Vorige dienstjaren. In de onderstaande gegevens wordt de volgende vergelijking gemaakt: Enerzijds het aantal geboekte bevallingen vorige dienstjaren (inclusief vroedvrouwen) voor de periode 1S2000 1S2009. Anderzijds het aantal geboorten voor de periode november T-1 t.e.m. december T-1. aantal bevallingen aantal geboorten verhouding 1S , S , S , S , S , S , S , S , S , S , Deze gegevens worden grafisch als volgt voorgesteld: 1,13 1,08 1,03 0,98 0,93 0,88 De dalende trend wordt bevestigd en dit in tegenstelling met de tendens in 1S2007 en 1S2008. Dit bevestigt de waarneming dat er in het tweede semester 2008 sprake was van een versnelling in het facturatiegedrag; hierdoor zijn er minder dan normaal bevallingen overgegaan van 2008 naar

9 b) Huidig dienstjaar. In de onderstaande gegevens wordt de volgende vergelijking gemaakt: Enerzijds het aantal geboekte bevallingen huidig dienstjaar (inclusief vroedvrouwen) voor de periode 1S2000 1S2009. Anderzijds het aantal geboorten voor de periode januari T t.e.m. april T. aantal bevallingen aantal geboorten verhouding 1S , S , S , S , S , S , S , S , S , S , Deze gegevens worden grafisch als volgt voorgesteld: 1,02 1,00 0,98 0,96 0,94 0,92 0,90 0,88 0,86 0,84 0,82 De waarneming voor het eerste semester 2009 situeert zich iets onder de trendlijn maar wel in de een stijgende tendens. Dit zou kunnen wijzen op een lichte versnelling in het facturatieproces. Globaal gezien kan het volgende gesteld worden met betrekking tot het aantal geboekte bevallingen voor het eerste semester 2009: Er zijn veel minder dan normaal bevallingen overgekomen van het dienstjaar 2008 naar het eerste semester 2009 (aspect vorige dienstjaren ) én Er zijn iets meer dan normaal bevallingen geboekt in het eerste semester 2009 m.b.t. bevallingen die zijn gerealiseerd in het eerste semester 2009 (aspect huidig dienstjaar ). Globale conclusie: het eerste semester 2009 is relatief normaal. 99.9

10 3. Gegevens voor het dienstjaar 2009 In de onderstaande gegevens wordt de volgende vergelijking gemaakt: Enerzijds het aantal geboekte bevallingen (inclusief vroedvrouwen) voor de periode Anderzijds het aantal geboorten voor de periode november T-1 t.e.m. december T-1 + januari T t.e.m. oktober T. Hierna worden de numerieke gegevens meegedeeld: aantal bevallingen aantal geboorten verhouding , , , , , , , , , , De verhouding kan ook grafisch weergegeven worden: 0,98 0,97 0,96 0,95 0,94 0,93 0, Het niveau aan geboekte uitgaven voor het dienstjaar 2009 is relatief normaal. Er is een indicatie dat het niveau iets hoger is dan normaal, maar minder uitgesproken dan de waarneming voor het dienstjaar Vanaf het tweede semester 2008 was er sprake van een eventuele versnelling in het facturatieproces. Bovendien waren er iets meer dan normaal bevallingen overgekomen van het dienstjaar 2007 naar het dienstjaar In wat volgt kijken we wat de bijdrage is van het aspect vorige dienstjaren en van het aspect huidig dienstjaar

11 4. Gegevens voor het dienstjaar 2009: vorige dienstjaren huidig dienstjaar. a) Vorige dienstjaren. In de onderstaande gegevens wordt de volgende vergelijking gemaakt: Enerzijds het aantal geboekte bevallingen vorige dienstjaren (inclusief vroedvrouwen) voor de periode aantal bevallingen aantal geboorten verhouding , , , , , , , , , , Anderzijds het aantal geboorten voor de periode november T-1 t.e.m. december T-1. Deze gegevens worden grafisch als volgt voorgesteld: 1,20 1,15 1,10 1,05 1,00 0,95 0,90 0, De dalende trend wordt bevestigd en dit in tegenstelling met de tendens in 2007 en in Dit bevestigt de waarneming van een versnelling in het facturatiegedrag vanaf het tweede semester 2008: hierdoor zijn er minder dan normaal bevallingen overgegaan van 2008 naar

12 b) Huidig dienstjaar. In de onderstaande gegevens wordt de volgende vergelijking gemaakt : Enerzijds het aantal geboekte bevallingen huidig dienstjaar (inclusief vroedvrouwen) voor de periode Anderzijds het aantal geboorten voor de periode januari T tem oktober T. aantal bevallingen aantal geboorten verhouding , , , , , , , , , , Deze gegevens worden grafisch als volgt voorgesteld: 0,97 0,96 0,95 0,94 0,93 0,92 0, Er is sprake van een opwaartse trend voor Wellicht is er sprake van een licht waarneembare versnelling in de boekingen voor het dienstjaar 2009, maar deze versnelling is zeker niet spectaculair. 5. algemene conclusie dienstjaar Globaal bekeken is het niveau aan geboekte bevallingen voor het dienstjaar 2009 relatief normaal. Er zijn minder dan normaal bevallingen overgekomen van het dienstjaar 2008 naar het dienstjaar 2009 (aspect vorige dienstjaren ) én Er zijn iets meer dan normaal bevallingen geboekt in het dienstjaar 2009 m.b.t. bevallingen die zijn gerealiseerd in 2009 (aspect huidig dienstjaar ); maar deze versnelling is zeker niet spectaculair