Zorgboerderij De Korenschoof B.V. Haarle (Tubbergen) Verantwoorde Hulp voor Jeugd. Gezond vertrouwen

Transcriptie

1 Zorgboerderij De Korenschoof B.. Haarle (Tubbergen) erantwoorde Hulp voor Jeugd Gezond vertrouwen Utrecht, augustus 2018

2

3 Samenvatting In juni 2018 voerde de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd toezicht uit bij zorgboerderij De Korenschoof B.. Doel van het toezicht was om te bepalen of zorgboerderij De Korenschoof B.. verantwoorde jeugdhulp biedt. De inspectie heeft de set met 29 kernverwachtingen voor jeugdhulp met verblijf getoetst. Naast de kernverwachtingen voor jeugdhulp met verblijf zijn naar aanleiding van signalen die duiden op mogelijke risico s betreffende de medicatieveiligheid en de bejegening vijf aanvullende verwachtingen onderzocht. Zorgboerderij De Korenschoof B.. voldeed op het moment van het toezicht aan 29 van de 34 onderzochte verwachtingen uit het toetsingskader erantwoorde Hulp voor Jeugd. Bij vijf verwachtingen heeft de inspectie een aandachtspunt geformuleerd. erbetering is nodig op de volgende criteria: Professionals schatten de veiligheidsrisico s van de jeugdigen systematisch in; Professionals treden bij acute onveiligheid actief op; Jeugdigen en hun ouders kunnen gebruikmaken van een onafhankelijke vertrouwenspersoon; De aanbieder werkt met geregistreerde professionals, tenzij de inzet van een niet geregistreerde professional niet afdoet aan de kwaliteit van hulp of noodzakelijk is voor de kwaliteit; De aanbieder beschikt over de erklaring Omtrent Gedrag van personen die structureel contact hebben met jeugdigen of hun ouders. De aanbieder heeft direct na het toezicht een eerste stap gezet om tot de benodigde verbeteringen te komen zoals het aanvragen van de ontbrekende erklaringen Omtrent Gedrag van personen die structureel contact hebben met jeugdigen en/of hun ouders, het ontwikkelen van een instrument voor het inschatten van veiligheidsrisico s en het in gesprek gaan met het AKJ voor het inschakelen van een onafhankelijke vertrouwenspersoon. De inspectie acht de aanbieder in staat om verantwoorde hulp te bieden en vertrouwt erop dat zorgboerderij De Korenschoof B.. concrete verbetermaatregelen doorvoert om aan alle verwachtingen van de inspectie te voldoen.

4 Inhoudsopgave 1 Inleiding Bevindingen... 5 Thema 1: Uitvoering hulpverlening... 5 Thema 2: eiligheid... 7 Thema 3: Leefklimaat... 8 Thema 4: Cliëntenpositie... 9 Thema 5: Bestuurlijke organisatie ervolg Bijlage - erantwoording... 13

5 1 Inleiding In juni 2018 voerde de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (hierna: de inspectie) onaangekondigd toezicht uit bij zorgboerderij De Korenschoof B.. Het toezicht vond plaats naar aanleiding van een signaal van de Wmo-toezichthouder en van een burger. Doel van het toezicht was om te bepalen of zorgboerderij De Korenschoof B.. verantwoorde jeugdhulp biedt. Beschrijving zorgboerderij De Korenschoof B.. Zorgboerderij De Korenschoof B.. (hierna de aanbieder) biedt sinds 2007 jeugdhulp. De aanbieder staat sinds 2013 ingeschreven bij de Kamer van Koophandel onder nummer De aanbieder biedt dagbesteding, buitenschoolse opvang, logeeropvang en verblijf aan jeugdigen. De aanbieder beschikt over het keurmerk Kwaliteit laat je zien! van de Federatie Landbouw en Zorg. De certificering omvat de dagbesteding, logeer- en vakantieopvang en kortdurend verblijf. De hulpvorm wonen is geen onderdeel van de certificering. De aanbieder biedt op het moment van het onderzoek van de inspectie hulp aan 105 jeugdigen en volwassenen van zes tot 39 jaar. De leeftijd van de meeste cliënten ligt tussen de zes en 23 jaar. 26 jeugdigen wonen bij de aanbieder. Er zijn drie woongroepen voor jeugdzorgcliënten. Deze groepen bestaan ieder uit maximaal zes jeugdigen. Er is één woongroep voor meervoudig complex gehandicapte jeugdigen. Deze groep bestaat uit maximaal zes jeugdigen in de leeftijd van 6 tot 26 jaar. Naast een ernstige verstandelijke beperking, hebben deze jeugdigen ook lichamelijke beperkingen. 21 jeugdigen logeren één of meerdere nachten bij de aanbieder. De logeergroep bestaat uit maximaal zes jeugdigen. Ongeveer 30 jeugdigen en een enkele volwassene komen op de zorgboerderij voor dagbesteding, zowel voor een aantal uren na schooltijd als hele dagen. De maximale bezetting voor dagbesteding is drie groepen van maximaal zes jeugdigen per groep. De dagbesteding wordt deels op een andere locatie dan de onderzochte locatie aangeboden. De hulpverlening en begeleiding aan de jeugdige cliënten wordt verleend op basis van de Jeugdwet, de Wet langdurige zorg en de Wet maatschappelijke ondersteuning. Het terrein van de zorgboerderij is omvangrijk en omvat een groot woongebouw waarin de woongroep voor de meervoudig complex gehandicapten is gehuisvest en de drie woongroepen jeugdzorg. De groepen zijn van elkaar afgescheiden en hebben ieder een eigen tuin. In een tweede gebouw bevinden zich de kantoorruimtes voor het ondersteunend personeel en is de logeeropvang gehuisvest. De logeeropvang heeft ook een eigen afgescheiden tuin. erder is er een buitenruimte die onder meer een grote speeltuin met speeltoestellen (ook voor mindervaliden) bevat, een paardenbak en picknicktafels. Daarnaast is er een schuur met dieren 3 Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd

6 (varkens, kippen, geiten, ezels), een schuur met een kameel, een knutselruimte en paardenstallen. De dieren zijn hier ten behoeve van de zorg aan de kinderen. Zo rijden de gehandicapte jeugdigen paard en wordt de hond ingezet bij jongeren die heel boos/agressief zijn. Zij kunnen dan met de hond, als ze willen, een zandpad aflopen om tot rust te komen. Op het moment van het toezicht waren er 65 personeelsleden werkzaam bij Zorgboerderij De Korenschoof B.., onder wie een locatiedirecteur, een hoofdbehandelaar, twee zorgmanagers, administratieve krachten en hbo en mbo opgeleide zorgprofessionals en verpleegkundigen. Alleen de hoofdbehandelaar is geregistreerd bij de Stichting Kwaliteitsregister Jeugd (SKJ) en bij de Nederlandse ereniging van Pedagogen en Onderwijskundigen (NO). olgens de aanbieder zijn de twee zorgmanagers vooraangemeld bij het SKJ. Er zijn geen vrijwilligers werkzaam bij de aanbieder, wel een aantal stagiaires. De aanbieder is indertijd gestart met logeeropvang en is sindsdien uitgebreid met andere hulpvormen. De aanbieder is niet voornemens om het zorgaanbod in de recente toekomst uit te breiden en geeft aan zich de komende twee jaren te willen focussen op stabiliseren en verder professionaliseren. Toetsingskader Het toezicht van de inspectie heeft zich gericht op de kwaliteit van de jeugdhulp die de aanbieder verleent. Deze kwaliteit is beoordeeld aan de hand van het toetsingskader Jeugdhulp met verblijf. Hoewel de inspectie in dit rapport geen oordeel geeft over de hulpverlening aan de meervoudig complex gehandicapte jeugdigen, gelden de door de inspectie geconstateerde verbeterpunten organisatiebreed. Het toetsingskader erantwoorde Hulp voor Jeugd bestaat uit vijf thema s: Uitvoering hulp, eiligheid, Leefklimaat, Cliëntenpositie en Bestuurlijke organisatie. Elk thema is uitgewerkt in een aantal verwachtingen. oor Jeugdhulp met verblijf is een set met 29 kernverwachtingen geselecteerd. Naast de kernverwachtingen voor jeugdhulp met verblijf zijn naar aanleiding van signalen die duiden op risico s voor medicatieveiligheid en bejegening vijf aanvullende verwachtingen onderzocht. Het toetsingskader is te vinden op: 4 Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd

7 2 Bevindingen In dit hoofdstuk worden de resultaten van het toezicht gepresenteerd, zoals de inspectie deze heeft aangetroffen op het moment van toezicht, aan de hand van de vijf thema s uit het toetsingskader erantwoorde Hulp voor Jeugd: Uitvoering hulpverlening, eiligheid, Leefklimaat, Cliëntenpositie en Bestuurlijke organisatie. Deze thema s zijn onderverdeeld in criteria waar verwachtingen onder vallen. Per verwachting geeft de inspectie een oordeel. Als de verwachting als onvoldoende is beoordeeld, geeft de inspectie een toelichting. Wanneer het oordeel voldoende is, maar de inspectie op grond van de bevindingen van mening is dat er reden is voor verbetering, benoemt de inspectie een aandachtspunt. O oldoende Onvoldoende N.B. Niet beoordeeld Thema 1: Uitvoering hulpverlening 1.1. Professionals bieden passende hulp erwachting Professionals bieden hulp die aansluit bij de relevante ontwikkelingstaken en de problematiek van de jeugdigen en hun ouders. Aandachtspunt: De aanbieder hanteert een duidelijke intakeprocedure aan de hand waarvan gekeken wordt of een jeugdige op de zorgboerderij past. De aanbieder heeft een aantal uitsluitcriteria, deze zijn echter niet schriftelijk vastgelegd waardoor het risico bestaat dat er niet consequent wordt gehandeld conform deze criteria wanneer er druk ontstaat vanuit een plaatsende instantie Professionals bieden hulp die aansluit bij de achtergrond, eigen mogelijkheden en het probleemoplossend vermogen van de jeugdigen, hun ouders en hun netwerk Professionals werken volgens professionele standaarden erwachting Professionals werken volgens de richtlijnen van de beroepsgroep Professionals werken doelgericht en planmatig. 5 Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd

8 1.3. Professionals betrekken jeugdigen en hun ouders bij de hulp erwachting Professionals werken met een plan dat door of in overleg met jeugdigen en hun ouders is opgesteld. Aandachtspunt: De professionals werken met een plan dat wordt opgesteld met ouders. Echter, niet alle jeugdigen worden hier structureel bij betrokken. De inspecties verwachten dat professionals op individueel niveau beoordelen in hoeverre een jeugdige betrokken kan worden bij het opstellen van het plan, ook bij jongere kinderen Professionals bejegenen jeugdigen en hun ouders met respect en nemen hen serieus bij de uitvoering van de hulp. Aandachtspunt: De professionals bejegenen jeugdigen en hun ouders met respect en nemen hen serieus bij de uitvoering van de hulp. De mening en wensen van de ouders en jeugdigen worden echter niet expliciet benoemd in het plan van de jeugdige Professionals zorgen ervoor dat de jeugdigen contact kunnen (onder)houden met hun ouders en hun netwerk Professionals stemmen af met de bij de jeugdigen en hun ouders betrokken instanties erwachting Professionals stemmen het plan af met de plannen van overige betrokken instantie. 6 Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd

9 Thema 2: eiligheid 2.1. Professionals houden goed zicht op de veiligheid van jeugdigen erwachting Professionals hebben een actueel beeld van de veiligheid van de jeugdigen Professionals schatten de veiligheidsrisico s van de jeugdigen systematisch in. Toelichting: Tijdens de intake worden door de aanbieder de veiligheidsrisico s ingeschat. Hiervoor gebruikt de aanbieder geen standaardvragen. Gezien de problematiek van de doelgroep is het op systematische wijze uitvragen van veiligheidsrisico s aan de hand van een aantal standaardvragen c.q. een risicotaxatie-instrument noodzakelijk. De inspectie verwacht dat de aanbieder deze systematische inschatting en beoordeling van de veiligheidsrisico s verricht bij aanvang van de hulp, tussentijds en bij veranderende omstandigheden Professionals beoordelen de veiligheidsrisico s in multidisciplinair verband. O 2.2. Professionals beperken de veiligheidsrisico s voor jeugdigen erwachting Professionals bepalen mede op basis van de veiligheidsrisico s de in te zetten hulp Professionals bewaken de gemaakte afspraken over het beperken van de veiligheidsrisico s Professionals treden bij acute onveiligheid actief op. O Toelichting: Bij acute onveiligheid handelen de professionals direct. Echter, het komt voor dat de professionals jeugdigen vasthouden of afzonderen om te voorkomen dat (agressief) gedrag van de jeugdige (verder) escaleert. Weliswaar geven de ouders schriftelijk toestemming voor het toepassen van deze maatregelen maar Zorgboerderij De Korenschoof B.. heeft geen wettelijke bevoegdheid voor dergelijke interventies. De inspectie verwacht daarom dat professionals zich gaan richten op minder ingrijpende alternatieven die wel wettelijk zijn toegestaan en de vrijheidsbeperkende maatregelen zoals genoemd in de Jeugdwet of in de Wet BOPZ niet meer toepassen, tenzij sprake is van een noodsituatie. Indien in een noodsituatie toepassing van vrijheidsbeperkende maatregelen noodzakelijk is gebleken, dient na deze situatie opnieuw beoordeeld te worden of een machtiging gesloten jeugdhulp (of machtiging BOPZ) aangevraagd dient te worden. De beoordeling, inclusief de visie van de jeugdige, moet opgenomen worden in het dossier van de jeugdige. 7 Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd

10 2.3. De aanbieder zorgt ervoor dat jeugdigen op een veilige wijze medicatie ontvangen erwachting De aanbieder organiseert het omgaan met medicatie zorgvuldig Professionals gebruiken een actueel medicatieoverzicht Professionals bewaren medicijnen verantwoord. Thema 3: Leefklimaat 3.1. De fysieke leefomgeving is van goede kwaliteit erwachting De leefomgeving is schoon, passend en veilig. Aandachtspunt: De slaapkamers van de jeugdigen zijn standaard uitgerust met een camera en een deurverklikker. Er wordt weloverwogen en terughoudend gebruik gemaakt van deze maatregelen, in samenspraak met ouders. De inspectie verwacht dat bij het gebruik van deze maatregelen ook wordt toegewerkt naar een situatie waarbij dit niet meer nodig is en dat deze afbouw terug te vinden is in het plan van de jeugdige. Daarnaast verwacht de inspectie dat het voor de jeugdige duidelijk is dat een bepaalde maatregel niet (meer) wordt toegepast, bijvoorbeeld door de camera in de slaapkamer zichtbaar af te dekken Het leefklimaat past bij de leeftijd en de ontwikkelingsfase van de jeugdigen Het leefklimaat is passend bij de jeugdigen erwachting De dagelijkse routine en de huisregels dragen bij aan de ontwikkeling van de jeugdigen Jeugdigen leiden een voor hen zo gewoon mogelijk leven, inclusief onderwijs en vrijetijdsbesteding. 8 Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd

11 3.3. Professionals hebben een respectvolle houding naar de jeugdigen erwachting Jeugdigen vertrouwen de professionals Professionals hebben tijd en aandacht voor de jeugdigen Professionals tonen voorbeeldgedrag Professionals respecteren de privacy van de jeugdigen. Thema 4: Cliëntenpositie 4.1. De aanbieder geeft de jeugdigen en hun ouders de mogelijkheid om voor hun individuele belangen op te komen erwachting De aanbieder onderneemt actie indien jeugdigen en/of hun ouders aangeven ontevreden te zijn over de geboden hulp Jeugdigen en hun ouders kunnen gebruikmaken van een onafhankelijke vertrouwenspersoon. Toelichting: De aanbieder beschikt over twee vertrouwenspersonen waarvan jeugdigen gebruik kunnen maken. Deze zijn echter niet onafhankelijk. Aanbieders moeten ervoor zorgen dat de vertrouwenspersoon onafhankelijk en vrij toegankelijk is voor jeugdigen en hun ouders. Aanbieders kunnen hiervoor bijvoorbeeld de vertrouwenspersoon van de Stichting Adviesen Klachtenbureau Jeugdzorg (AKJ) of Zorgbelang inschakelen. Daarnaast moeten aanbieders jeugdigen en hun ouders over het bestaan en de taken van de vertrouwenspersoon en diens contactgegevens informeren Jeugdigen en hun ouders kunnen een klacht indienen bij een onafhankelijke klachtencommissie. Aandachtspunt: De aanbieder is aangesloten bij de onafhankelijke klachtencommissie van de Federatie Landbouw en Zorg. Ouders zijn van de klachtenprocedure op de hoogte doordat dit aan hen wordt verteld bij de intake. De inspectie verwacht dat de aanbieder ook op zijn website de klachtenprocedure duidelijk vermeld. O 9 Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd

12 Thema 5: Bestuurlijke organisatie 5.1. De aanbieder voert systematisch kwaliteitsmanagement uit erwachting De aanbieder registreert en analyseert incidenten en voert naar aanleiding van de analyse verbeteringen door De aanbieder zet gekwalificeerde professionals in erwachting De aanbieder werkt met geregistreerde professionals, tenzij de inzet van een niet geregistreerde professional niet afdoet aan de kwaliteit van hulp of noodzakelijk is voor de kwaliteit. Toelichting: Het Kwaliteitskader Jeugd geldt als veldnorm voor de verantwoorde werktoedeling binnen de jeugdhulp. Hierin staat onder meer dat jeugdhulp moet worden uitgevoerd door SKJgeregistreerde professionals indien de hulp gericht is op complexe problematiek en specifieke kennis en vaardigheden vereist. Bij zorgboerderij De Korenschoof B.. worden ook jeugdigen met complexe problematiek begeleid, hetgeen om de inzet van SKJgeregistreerde professionals vraagt, eventueel naast de inzet van niet-geregistreerde pedagogisch medewerkers. Gelet op het aantal jeugdigen dat bij de aanbieder verblijft in samenhang met hun problematiek, vindt de inspectie de inzet van slechts één SKJgeregistreerde professional te gering. Door deze inzet uit te breiden is de kwaliteit van de door de aanbieder geboden hulp beter geborgd De aanbieder zet professionals in die aantoonbaar zijn geschoold voor de functie die zij uitoefenen De aanbieder biedt professionals de mogelijkheid kennis en vaardigheden actueel te houden. O 5.3. De aanbieder voldoet aan de geselecteerde nalevingsnormen erwachting De aanbieder beschikt over de erklaring Omtrent Gedrag van personen die structureel contact hebben met jeugdigen of hun ouders. Toelichting: Op het moment van het toezicht waren niet alle erklaringen Omtrent het Gedrag (verder: OG) aanwezig. Hierbij dient de aanbieder zich te realiseren dat ook voor ondersteunend personeel dat structureel contact heeft met jeugdigen een OG dient te worden aangevraagd. Bovendien bleek dat de OG s niet altijd aanwezig zijn bij de start van het dienstverband. Het is van belang dat een voor de functie afgegeven OG voor de ingang van het dienstverband aanwezig is bij de aanbieder. En dat deze OG niet ouder is dan drie maanden. De aanbieder dient zijn werkwijze hierop aan te passen en de OG eerder aan te vragen. O 10 Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd

13 5.3.2 De aanbieder heeft een meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling. 11 Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd

14 3 ervolg Zorgboerderij De Korenschoof B.. voldeed op het moment van het toezicht aan 29 van de 34 onderzochte verwachtingen uit het toetsingskader erantwoorde Hulp voor Jeugd. Bij vijf verwachtingen heeft de inspectie een aandachtspunt geformuleerd. erbetering is nodig op de volgende criteria: - Professionals schatten de veiligheidsrisico s van de jeugdigen systematisch in; - Professionals treden bij acute onveiligheid actief op; - Jeugdigen en hun ouders kunnen gebruikmaken van een onafhankelijke vertrouwenspersoon; - De aanbieder werkt met geregistreerde professionals, tenzij de inzet van een niet geregistreerde professional niet afdoet aan de kwaliteit van hulp of noodzakelijk is voor de kwaliteit; - De aanbieder beschikt over de erklaring Omtrent Gedrag van personen die structureel contact hebben met jeugdigen of hun ouders. De aanbieder heeft direct na het toezicht een eerste stap gezet om tot de benodigde verbeteringen te komen zoals het aanvragen van de ontbrekende erklaringen Omtrent Gedrag van personen die structureel contact hebben met jeugdigen en/of hun ouders, het ontwikkelen van een instrument voor het inschatten van veiligheidsrisico s en het in gesprek gaan met het AKJ voor het inschakelen van een onafhankelijke vertrouwenspersoon. De inspectie acht de aanbieder in staat om verantwoorde hulp te bieden en vertrouwt erop dat zorgboerderij De Korenschoof B.. concrete verbetermaatregelen doorvoert om aan alle verwachtingen bij de genoemde criteria te voldoen. 12 Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd

15 Bijlage - erantwoording De inspectie voerde het toezicht bij De Korenschoof onaangekondigd uit op 22 juni Om tot een gefundeerd oordeel te komen, gebruikte de inspectie voor het toezicht verschillende informatiebronnen. De informatie uit deze bronnen is met elkaar vergeleken en gewogen. oor het toezicht zijn de volgende bronnen betrokken: Een gesprek met de bestuurder van De Korenschoof; Gestructureerde interviews met: o Een pedagogisch medewerker van de groep Jeugdzorg; o Een medewerker van de dagbesteding; o De hoofdbehandelaar; o Een zorgmanager; o De locatiemanager. De check van twaalf dossiers op de aanwezigheid van een juiste erklaring Omtrent het Gedrag van medewerkers, waarbij de inspectie op basis van een aantal criteria zelf de dossiers heeft geselecteerd. De check van zes dossiers van jeugdigen, onder andere op de aanwezigheid van een plan en risico-inschattingen en beoordelingen. Hierbij was een medewerker aanwezig. De inspecties hebben zelf de dossiers geselecteerd. Een gesprek met twee cliënten. Observaties van de interactie tussen pedagogisch medewerkers en jeugdigen op basis van SOFI-methode. Observaties van de leef- en verblijfruimten. oorafgaand aan het toezicht heeft de inspectie de website geraadpleegd en de aanwezige documenten van de instelling geanalyseerd, waaronder het Jaarverslag zorgboerderij De Korenschoof Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd

16 fot 14 Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd