Leger des Heils Noord-Holland, 24 Uurs Verblijf. Verantwoorde Hulp voor Jeugd

Transcriptie

1 Leger des Heils Noord-Holland, 24 Uurs erblijf erantwoorde Hulp voor Jeugd Utrecht, augustus

2 Dit is een uitgave van: Inspectie Jeugdzorg Ministerie van olksgezondheid, Welzijn en Sport Motto Naar zichtbare kwaliteit in de jeugdhulp! Missie De Inspectie Jeugdzorg, de Inspectie voor de Gezondheidszorg en de Inspectie eiligheid en Justitie voeren het landelijk toezicht in het kader van de Jeugdwet uit. Als waren zij één inspectie zien zij in het kader van de Jeugdwet toe op de kwaliteit van de jeugdhulp, de jeugdbescherming en jeugdreclassering en de andere instellingen in het jeugddomein. Daarnaast zien zij toe op de naleving van de wetgeving. Het landelijk toezicht jeugd stimuleert met haar toezicht de voorzieningen tot goede en veilige verzorging, opvoeding en behandeling van kinderen in de jeugdhulp en in de jeugdbescherming en jeugdreclassering en de ondersteuning van ouders en verzorgers van die kinderen. Het landelijk toezicht jeugd draagt er aan bij dat de samenleving er op kan vertrouwen dat kinderen en ouders op tijd en op maat de hulp en zorg krijgen van de instellingen en de professionals. Het onafhankelijke oordeel van het landelijk toezicht jeugd over de kwaliteit van de jeugdhulp, de jeugdbescherming en jeugdreclassering is relevant voor de professional, de instelling en de overheid en helpt bij het verbeteren van die kwaliteit. De foto op de voorkant betreft geen personen in de jeugdhulp en is uitsluitend ter illustratie. 4 Inspectie Jeugdzorg en Inspectie voor de Gezondheidszorg

3 Leger des Heils Noord-Holland, 24 Uurs erblijf erantwoorde Hulp voor Jeugd

4 Samenvatting De stichting Leger des Heils Welzijns- en Gezondheidszorg (hierna: Leger des Heils) biedt vele vormen van zorg, waaronder jeugdhulp. Het Leger des Heils heeft in Nederland meerdere werkeenheden waaronder de werkeenheid Het Leger des Heils Noord-Holland. Tot deze werkeenheid behoort Trompendaal waar hulp aan jeugdigen met een complexe hulpvraag wordt geboden. In juni 2017 voerde de Inspectie Jeugdzorg toezicht uit bij Het Leger des Heils Noord-Holland 24 Uurs erblijf van de werkeenheid Trompendaal. Doel van het toezicht was om te bepalen of Het Leger des Heils Noord-Holland 24 Uurs erblijf verantwoorde jeugdhulp biedt. De inspectie heeft de set met 32 kernverwachtingen voor jeugdhulp met verblijf, getoetst. Naast de set met kernverwachtingen is eveneens de verwachting ten aanzien van inzet van vrijheidsbeperkende maatregelen onderzocht. Het Leger des Heils Noord-Holland 24 Uurs erblijf voldeed op het moment van het toezicht aan 24 van de 33 onderzochte verwachtingen uit het toetsingskader erantwoorde Hulp voor Jeugd. erbetering is nodig op de volgende criteria: - Professionals betrekken jeugdigen en hun ouders bij de hulp. - Professionals houden goed zicht op de veiligheid van jeugdigen. - Professionals beperken de veiligheidsrisico s voor jeugdigen. - De aanbieder zorgt ervoor dat jeugdigen op een veilige wijze medicatie ontvangen. - De aanbieder voert systematisch kwaliteitsmanagement uit. - De aanbieder zet gekwalificeerde professionals in. De inspectie verwacht dat Het Leger des Heils Noord-Holland bovenstaande verbeterpunten vertaalt in een verbeterplan met concrete maatregelen om de geconstateerde tekortkomingen op te heffen, inclusief termijnen waarbinnen deze maatregelen geïmplementeerd zijn. Dit verbeterplan moet voor 1 september 2017 aan de inspectie worden verzonden. Het plan wordt getoetst op volledigheid, ambitie en realisme. Op basis van dit plan bepaalt de inspectie het vervolgtoezicht.

5 Inhoudsopgave 1 Inleiding Bevindingen... 5 Thema 1: Uitvoering hulpverlening... 5 Thema 2: eiligheid... 6 Thema 3: Leefklimaat... 8 Thema 4: Cliëntenpositie... 9 Thema 5: Bestuurlijke organisatie ervolg Bijlage - erantwoording... 12

6 1 Inleiding In juni 2017 voerde de Inspectie Jeugdzorg (hierna: de inspectie) onaangekondigd toezicht uit bij Het Leger des Heils Noord-Holland 24 Uurs erblijf. Doel van het toezicht was om te bepalen of Het Leger des Heils Noord-Holland 24 Uurs erblijf verantwoorde jeugdhulp biedt. Beschrijving Leger des Heils Noord-Holland 24 Uurs erblijf De stichting Leger des Heils Welzijns- en Gezondheidszorg (hierna: Leger des Heils) biedt vele vormen van zorg, waaronder jeugdhulp. Het Leger des Heils heeft in Nederland meerdere werkeenheden waaronder de werkeenheid Het Leger des Heils Noord-Holland. Tot deze werkeenheid behoort Trompendaal waar hulp aan jeugdigen met een complexe hulpvraag wordt geboden. Dit aanbod bestaat onder andere uit daghulp, thuisbegeleiding en -behandeling en jeugdhulp met verblijf op leefgroepen en gezinshuizen. De inspectie heeft toezicht uitgevoerd bij de leefgroepen van werkeenheid Trompendaal. De Onyx is voor jeugdigen van vier tot veertien jaar en biedt crisisopvang, observatie en begeleiding. De Amber biedt verblijf aan jeugdigen van vijf tot veertien jaar. Op de leefgroep de Topaas verblijven jeugdigen van twaalf tot achttien jaar. De leefgroepen De Amber en De Onyx zijn bezocht door de inspectie. De jeugdigen die op deze groepen verblijven hebben complexe problematiek. eel van hen hebben voorafgaand aan de plaatsing op diverse andere plekken jeugdhulp ontvangen. Een pleeggezin of gezinshuis bleek vaak niet passend. De professionals in de functie van pedagogisch medewerker hebben minimaal een zorggerelateerde opleiding op mbo-4 niveau. eel pedagogisch medewerkers beschikken over een hbo-opleiding en geen van hen is geregistreerd bij de Stichting Kwaliteitsregister Jeugd (SKJ). Aan elke leefgroep is een gedragswetenschapper verbonden die wel is geregistreerd. Naast pedagogisch medewerkers werken schoonmakers, wasvrouwen en/of gastvrouwen op de leefgroepen, deze hebben geen pedagogische taak. Ook worden vrijwilligers ingezet in het contact met jongeren, zoals een speltherapeut. Toetsingskader Het onderzoek is uitgevoerd aan de hand van het toetsingskader erantwoorde Hulp voor Jeugd. Het toetsingskader bestaat uit vijf thema s: Uitvoering hulp, eiligheid, Leefklimaat, Cliëntenpositie en Bestuurlijke organisatie. Elk thema is uitgewerkt in een aantal verwachtingen. oor dit toezicht naar jeugdhulp met verblijf is een set met 33 kernverwachtingen geselecteerd. Het toetsingskader is te vinden op: 4 Inspectie Jeugdzorg

7 2 Bevindingen In dit hoofdstuk worden de resultaten van het toezicht gepresenteerd aan de hand van de vijf thema s uit het toetsingskader erantwoorde Hulp voor Jeugd: Uitvoering hulpverlening, eiligheid, Leefklimaat, Cliëntenpositie en Bestuurlijke organisatie. Deze thema s zijn onderverdeeld in criteria waar verwachtingen onder vallen. Per verwachting geeft de inspectie een oordeel. Als de verwachting als onvoldoende is beoordeeld geeft de inspectie een toelichting. Wanneer het oordeel voldoende is, maar de inspectie op grond van de bevindingen van mening is dat er reden is voor verbetering, benoemt de inspectie een aandachtspunt. oldoende N.B. Niet beoordeeld O Onvoldoende O Gewijzigd in voldoende voor vaststellen rapport Thema 1: Uitvoering hulpverlening 1.1. Professionals bieden passende hulp erwachting Professionals bieden hulp die aansluit bij de relevante ontwikkelgebieden en de problematiek van de jeugdigen en hun ouders Professionals bieden hulp die aansluit bij de achtergrond, eigen mogelijkheden en het probleemoplossend vermogen van de jeugdigen, hun ouders en hun netwerk Professionals werken volgens professionele standaarden erwachting Professionals werken volgend de richtlijnen van de beroepsgroep Professionals werken doelgericht en planmatig. Aandachtspunt: De pedagogisch medewerker en de gedragswetenschapper zijn betrokken bij het opstellen van het plan. Professionals verschillen van mening wie (eind)verantwoordelijk is voor het opstellen en vaststellen van de plannen. 5 Inspectie Jeugdzorg

8 1.3. Professionals betrekken jeugdigen en hun ouders bij de hulp erwachting Professionals werken met een plan dat door of in overleg met jeugdigen en hun ouders is opgesteld. Toelichting: olgens de vastgestelde werkwijze van het Leger des Heils komen de doelen in het plan tot stand door informatie gegeven door ouders, de jeugdige en indien aanwezig de (gezins)voogd. In de praktijk worden de jeugdigen onvoldoende betrokken bij het maken van het plan. Ouders krijgen het plan voor de bespreking toegestuurd en zijn waar mogelijk bij de bespreking aanwezig, maar het plan wordt opgesteld door de persoonlijk begeleider Professionals bejegenen jeugdigen en hun ouders met respect en nemen hen serieus bij de uitvoering van de hulp. Aandachtspunt: De professionals bejegenen de jeugdigen met respect maar in het plan is onvoldoende zichtbaar wat met de mening van de jeugdigen gebeurt Professionals zorgen ervoor dat de jeugdigen contact kunnen (onder)houden met hun ouders en hun netwerk. O 1.4. Professionals stemmen af met de bij de jeugdigen en hun ouders betrokken instanties erwachting Professionals stemmen het plan af met de plannen van overige betrokken instanties. Thema 2: eiligheid 2.1. Professionals houden goed zicht op de veiligheid van jeugdigen erwachting Professionals hebben een actueel beeld van de veiligheid van de jeugdigen. Aandachtspunten: De problematiek van de jeugdigen en daarmee samenhangende veiligheidsrisico s vraagt om intensieve begeleiding om de veiligheid van de jeugdige zelf en de groepsgenoten te kunnen waarborgen. In de ochtend is slechts één pedagogisch medewerker aanwezig. De inspectie vindt het een aandachtspunt in hoeverre één medewerker zicht kan hebben op en veiligheid kan bieden aan negen jeugdigen. 6 Inspectie Jeugdzorg

9 erwachting Professionals schatten de veiligheidsrisico s van de jeugdigen systematisch in. Toelichting: De professionals kunnen gebruik maken van verschillende instrumenten om risico s in te schatten maar deze worden niet systematisch ingezet. De professionals maken geen inschatting en beoordeling van de veiligheidsrisico s van de jeugdigen bij aanvang van de hulp, tussentijds en bij veranderende omstandigheden. Gezien de problematiek van de jeugdigen is het gebruik van een gestandaardiseerd risicotaxatie-instrument om veiligheidsrisico s in te schatten noodzakelijk. Daarbij dient ook nadrukkelijk rekening gehouden te worden met de groepssamenstelling Professionals beoordelen de veiligheidsrisico s in multidisciplinair verband. O 2.2. Professionals beperken de veiligheidsrisico s voor jeugdigen erwachting Professionals bepalen mede op basis van de veiligheidsrisico s de in te zetten hulp. Toelichting: eiligheidsrisico s die de professionals vastleggen in de dagrapportage en incidentenregistratie zijn niet opgenomen in de plannen van de jeugdige. Hierdoor sluiten de afspraken uit het plan onvoldoende aan bij de veiligheidsrisico s Professionals bewaken de gemaakte afspraken over het beperken van veiligheidsrisico s. Toelichting: Professionals maken afspraken om veiligheidsrisico s te beperken die niet altijd realistisch en haalbaar zijn. Twee jeugdigen moeten bijvoorbeeld altijd in het zicht van de groepsleiding zijn, terwijl de groepsleiding soms alleen op de groep staat en in deze tijd ook verzorgende taken moet uitvoeren, zoals het verzorgen van het ontbijt. De professionals bewaken onvoldoende of gemaakte afspraken worden nagekomen Professionals treden bij acute onveiligheid actief op. O O 2.3. De aanbieder zorgt ervoor dat jeugdigen op een veilige wijze medicatie ontvangen erwachting De aanbieder organiseert het omgaan met medicatie zorgvuldig. O Toelichting: De professionals handelen niet altijd zorgvuldig (bijvoorbeeld door het niet aftekenen van de afgifte van medicatie) en dit leidt niet tot een centrale melding, bespreking en analyse 7 Inspectie Jeugdzorg

10 van waaruit verbetermaatregelen worden doorgevoerd Professionals gebruiken een actueel medicatieoverzicht. O Toelichting: De professionals gebruiken geen actuele en door de apotheker verstrekte toedienlijst om af te tekenen dat de medicatie is verstrekt Professionals bewaren medicijnen verantwoord. Aandachtspunt: De professionals bewaren de medicatie niet in de originele strip als zij de medicatie voor een week klaar zetten. Hierdoor is op het moment van verstrekking niet zichtbaar welk medicijn de professional aan de jeugdige geeft. Dit kan worden voorkomen door de medicatie uit de strip te knippen of in een baxterverpakking van de apotheker te krijgen. Thema 3: Leefklimaat 3.1. De fysieke leefomgeving is van goede kwaliteit erwachting De leefomgeving is schoon, passend en veilig Het leefklimaat is passend bij de jeugdigen erwachting Het leefklimaat past bij de leeftijd en de ontwikkelingsfase van de jeugdigen De dagelijkse routine en de huisregels dragen bij aan de ontwikkeling van de jeugdigen Jeugdigen leiden een voor hen zo gewoon mogelijk leven, inclusief onderwijs en vrijetijdsbesteding Professionals hebben een respectvolle houding naar de jeugdigen erwachting Professionals hebben tijd en aandacht voor de jeugdigen Professionals respecteren de privacy van de jeugdigen. 8 Inspectie Jeugdzorg

11 Thema 4: Cliëntenpositie 4.1. De aanbieder geeft de jeugdigen en hun ouders de mogelijkheid om voor hun individuele belangen op te komen erwachting De aanbieder onderneemt actie indien jeugdigen en/of hun ouders aangeven ontevreden te zijn over de geboden hulp Jeugdigen en hun ouders kunnen gebruikmaken van een onafhankelijke vertrouwenspersoon Jeugdigen en hun ouders kunnen een klacht indienen bij een onafhankelijke klachtencommissie. Thema 5: Bestuurlijke organisatie 5.1. De aanbieder voert systematisch kwaliteitsmanagement uit erwachting De aanbieder registreert en analyseert incidenten en voert naar aanleiding van de analyse verbeteringen door. O Toelichting: De aanbieder maakt gebruik van het registratiesysteem Clever. De leefgroepen hebben geen toegang tot dit systeem waarin o.a. incidenten geregistreerd kunnen worden. Incidenten bespreken de professionals tijdens de teamvergadering maar omdat een overstijgende analyse ontbreekt kan de aanbieder niet bepalen of verbeteringen nodig zijn De aanbieder zet gekwalificeerde professionals in erwachting De aanbieder werkt met geregistreerde professionals, tenzij de inzet van een niet geregistreerde professional niet afdoet aan de kwaliteit van hulp of noodzakelijk is voor de kwaliteit. Toelichting: O Bij de aanbieder werken alleen niet-geregistreerde professionals als pedagogisch medewerker op de leefgroepen. Zij voeren ook taken uit die zijn voorbehouden aan geregistreerde professionals, zoals het maken van plannen. De aanbieder biedt hulp aan jeugdige met complexe problemen. De aanbieder geeft niet aan voor welke taken de inzet van niet-geregistreerde professional mogelijk is met behoud van de kwaliteit van de geboden jeugdhulp. 9 Inspectie Jeugdzorg

12 5.2.2 De aanbieder zet professionals in die aantoonbaar zijn geschoold voor de functie die zij uitoefenen De aanbieder biedt professionals de mogelijkheid kennis en vaardigheden actueel te houden. Aandachtspunt: Op het moment dat (een deel van) de pedagogisch medewerkers zich gaat registreren is het noodzakelijk hen voldoende mogelijkheden voor intervisie en het behalen van registratiepunten te bieden De aanbieder voldoet aan de geselecteerde nalevingsnormen erwachting De aanbieder beschikt over de erklaring Omtrent Gedrag actuele van personen die structureel contact hebben met jeugdigen of hun ouders. Aandachtpunt: an de huishoudelijk medewerker die geen structureel contact met jeugdigen en ouders heeft, maar wel met hen in contact kan komen heeft de aanbieder geen OG De aanbieder heeft een meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling De aanbieder past geen vrijheidsbeperkende maatregelen toe op jeugdigen zonder rechterlijke machtiging gesloten jeugdhulp (of BOPZ), tenzij er sprake is van een noodsituatie. Aandachtspunt: Om de veiligheid van de jeugdigen te borgen worden technische middelen, zoals deurverklikkers ingezet. In de individuele zorgplannen is de inzet van deze middelen niet zichtbaar afgewogen waardoor zij vrijheidsbeperkend zijn. 10 Inspectie Jeugdzorg

13 3 ervolg Het Leger des Heils Noord-Holland 24 Uurs erblijf voldeed op het moment van het toezicht aan 24 van de 33 onderzochte verwachtingen uit het toetsingskader erantwoorde Hulp voor Jeugd. erbetering is nodig op de volgende criteria: - Professionals betrekken jeugdigen en hun ouders bij de hulp. - Professionals houden goed zicht op de veiligheid van jeugdigen. - Professionals beperken de veiligheidsrisico s voor jeugdigen. - De aanbieder zorgt ervoor dat jeugdigen op een veilige wijze medicatie ontvangen. - De aanbieder voert systematisch kwaliteitsmanagement uit. - De aanbieder zet gekwalificeerde professionals in. De inspectie verwacht dat Het Leger des Heils Noord-Holland bovenstaande verbeterpunten vertaalt in een verbeterplan met concrete maatregelen om de geconstateerde tekortkomingen op te heffen, inclusief termijnen waarbinnen deze maatregelen geïmplementeerd zijn. Dit verbeterplan moet voor 1 september 2017 aan de inspectie worden verzonden. Het plan wordt getoetst op volledigheid, ambitie en realisme. Op basis van dit plan bepaalt de inspectie het vervolgtoezicht. 11 Inspectie Jeugdzorg

14 Bijlage - erantwoording De inspectie voerde het toezicht bij Het Leger des Heils Noord-Holland 24 Uurs erblijf onaangekondigd uit op 12 juni 2017 en aansluitend aangekondigd op de volgende dag 13 juni Op 23 juni werd het hoofdkantoor bezocht. Het toezicht bevatte de volgende onaangekondigde elementen: selectie van de dossiers van de jeugdigen en de medewerkers, keuze van de gesproken jeugdigen. De gespreksthema s van de interviews waren niet vooraf bij de gesproken medewerkers bekend. Om tot een gefundeerd oordeel te komen, gebruikte de inspectie voor het toezicht verschillende informatiebronnen. De informatie uit deze bronnen is met elkaar vergeleken en gewogen. Bij het toezicht zijn de volgende bronnen betrokken: Gestructureerde interviews met: o Twee pedagogisch medewerker; o Twee gedragswetenschapper; o Een procescoördinator; o Een locatie manager; o De kwaliteitsmanager. De check van tien personeelsdossiers op de aanwezigheid van de erklaring Omtrent het Gedrag van medewerkers, waarbij de inspectie op basis van een aantal criteria zelf de dossiers heeft geselecteerd. De check van vier dossiers van jeugdigen, onder andere op de aanwezigheid van een plan en risico-inschattingen en beoordelingen. De inspecties hebben zelf de dossiers geselecteerd. Een gesprek met twee jeugdigen Observaties van de leef- en verblijfruimten oorafgaand aan het toezicht heeft de inspectie de website geraadpleegd en de aanwezige documenten van de instelling geanalyseerd, waaronder het Jaardocument Maatschappelijke erantwoording De 12 Inspectie Jeugdzorg

15 Wat is het landelijk toezicht jeugd? Het landelijk toezicht jeugd bestaat uit de Inspectie Jeugdzorg (IJZ), de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) en de Inspectie eiligheid en Justitie (IenJ). Wat zegt de wet over het landelijk toezicht jeugd? De Jeugdwet geeft de inspecties die het landelijk toezicht jeugd vormen de volgende taken: onderzoek doen naar de kwaliteit in algemene zin van de jeugdhulp, de gecertificeerde instellingen voor jeugdbescherming en jeugdreclassering, de certificerende instelling, het adviespunt huiselijk geweld en kindermishandeling, de Raad voor de Kinderbescherming en de justitiële jeugdinrichtingen; toezicht houden op de naleving van de kwaliteitseisen die in de wet staan; voorstellen doen voor verbetering. Het toezicht gebeurt uit eigen beweging of op verzoek van de minister van olksgezondheid, Welzijn en Sport en/of de minister van eiligheid en Justitie. Het landelijk toezicht houdt bij de vervulling van haar taak rekening met de behoeften van gemeenten. Wat is toezicht? Toezicht houden betekent dat de inspecties informatie verzamelen over de kwaliteit van de instellingen die onder de Jeugdwet vallen, zich een onafhankelijk oordeel vormen en zo nodig ingrijpen. Daarbij kijken zij of het beleid voor deze instellingen in de praktijk goed werkt. De rapporten zijn in principe openbaar. De openbaar gemaakte rapporten staan op de website van de inspecties. Wat wil het landelijk toezicht jeugd bereiken? Het landelijk toezicht jeugd wil met haar onderzoeken bijdragen aan: het behouden en bevorderen van de kwaliteit van de jeugdhulp en de instellingen voor jeugdbescherming en jeugdreclassering en de andere instellingen in het jeugddomein; het versterken van de positie van jeugdigen en hun ouders of verzorgers (de cliënten); de uitvoerbaarheid en handhaafbaarheid van het beleid. Waarop houdt zij toezicht? Er zijn vijf verschillende wetten en regelingen met toezichttaken en bevoegdheden voor de inspecties die het landelijk toezicht jeugd vormen: Jeugdwet; Beginselenwet justitiële jeugdinrichtingen; Wet opneming buitenlandse kinderen ter adoptie; Wet Centraal Orgaan opvang Asielzoekers; Subsidieregeling opvang kinderen van ouders met een trekkend/varend bestaan. Op grond van die wetten en al dan niet in samenwerking met andere inspecties wordt er toezicht gehouden op de volgende organisaties: de jeugdhulpaanbieders (jeugdzorg, jeugd-ggz en jeugd-lb); de certificerende instelling voor jeugdbescherming en jeugdreclassering; de instellingen voor jeugdbescherming en jeugdreclassering; eilig Thuis: het advies- en meldpunt huiselijk geweld en kindermishandeling; de justitiële jeugdinrichtingen; de vergunninghouders voor interlandelijke adoptie; de opvangvoorzieningen voor (alleenstaande) minderjarige vreemdelingen; de Raad voor de Kinderbescherming; Halt; de schippersinternaten. 13 Inspectie Jeugdzorg

16 Inspectie Jeugdzorg Postbus AL Utrecht Inspectie Jeugdzorg