Gemeente van Jezus Christus

Transcriptie

1 Dienstnummer: 1175 zondag: 1 e zondag na Epifanie datum: plaats: De Bron Assen Schriftlezingen (onderstreept = hoofdlezing): Jesaja 55:1-11; Marcus 1:1-11 liederen: ps 100; Lb 518: 4,6; Lb 382:1,2; Lb 523; Lb 524; Lb 526:2,4 eventuele bijzonderheden: Gemeente van Jezus Christus 1. Wat is de overeenkomst tussen een cartoonist en een evangelist? Ze gebruiken allebei de pen; de pen om te tekenen, de pen om te schrijven; de pen als wapen, de pen om op te komen voor vrijheid; de vrijheid van meningsuiting, de vrijheid van het beeld, de vrijheid van het w/woord (met kleine letter en met hoofdletter). En nóg een belangrijke overeenkomst: ze gebruiken allebei humor; humor om dingen op hun kop te zetten, om ons net even ánders te laten kijken en horen, om het leven en de wereld in een ander licht te zetten. Nou ja, misschien dat u nu denkt: humor? Ja, bij een cartoonist is dat wel duidelijk; maar een evangelist: gebruikt die ook humor? Jazeker. We noemen het evangelie niet voor niks de 'blijde boodschap'. Ook al kunnen en moeten we er heel ernstig over doen, tegelijkertijd zit er ook veel humor in de bijbel. Gelukkig maar. Misschien onderscheidt de bijbel zich juist dáárin wel van de heilige boeken van andere godsdiensten? 2. Nou gaat het in de bijbel meestal wel om een bepaald sóórt humor.

2 2 Ten diepste gaat het om 'gein'. Dat is het Hebreeuwse woord voor 'genade'. Ik vind het mooi dat dat Hebreeuwse 'genade' in het Jiddisch tot ons is gekomen als 'gein'. Want ook dát gaat voor mijn gevoel over de 'blijde' boodschap van Gods heil: Gods genade is ontzettend 'geinig', zeg maar. Dat hoor je al bij Jesaja. Want als we daar horen Hierheen! Hier is water, voor ieder die dorst heeft. Kom, ook al heb je geen geld. Koop hier je voedsel en eet. Kom, koop voedsel zonder geld, koop wijn en melk zonder betaling., als we dat horen dan moet je denken aan een waterverkoper op de markt die in het warme en stoffige Oosten water aanbiedt aan dorstige mensen. Een kostbaar goedje daar, water, levensnoodzakelijk, maar deze waterverkoper geeft het voor nop. En je kunt er ook nog eens gratis een hapje brood bij eten, en een slokje wijn of melk bij drinken. 'Gratis', 'zonder te betalen': je krijgt het cadeau, het is 'genade'. Het is de genade van God die je het leven geeft zonder dat je een tegenprestatie hoeft te leveren. Je hoeft het alleen maar te willen ontvangen. Ja, want dát is in elk geval ook het grappige: die waterverkoper op de markt, dat is Gód!

3 3 Als dat geen humor is: een God die zichzelf durft te vergelijken met zo'n alledaagse marktkoopman; die zich daar niet te groot of te verheven voor voelt; die 'gewoon' mens-onder-de-mensen durft te zijn; die afdaalt uit z'n hoge hemel en vlees en bloed wordt in een mens Natuurlijk, daar gaat nou precies het evangelie over: over God die vlees en bloed geworden is in een mens, in de mens Jezus van Nazaret in Galilea, om het maar letterlijk met Marcus' woorden te zeggen. Alhoewel, Marcus begínt net even anders. Want zijn eerste zin luidt: Begin van het evangelie van Jezus Christus. Zoon van God, zet onze bijbelvertaling er dan nog achter, maar het is de vraag of Marcus dat er wel zelf bijgeschreven heeft. a. Begin van het evangelie van Jezus Christus. In die eerste zin zit meteen al de nodige humor. Want het woord 'evangelie', dat kennen zijn lezers vooral als het woord voor de 'vreugdevolle tijding' over de Romeinse keizer; 'evangelie' is het als er een nieuw keizer geboren is of als een nieuwe keizer de troon bestijgt. Dat is een 'goede boodschap' voor zijn onderdanen, want dan wordt verkondigd: de 'brenger van het heil', de 'redder' is verschenen! Zo wordt die keizer namelijk vereerd: als een god die redt en bevrijdt. Maar als Marcus het dan heeft over het evangelie van Jezus Christus, dan drijft ie dus aardig de spot met die keizer en al z'n goddelijke ambities en grootheidswaan. Want niet van de keizer komt het heil,

4 4 nee, van Jézus; niet de keizer is de redder en bevrijder, nee, dat is Jezus Christus, Jezus de Messias. Niet de keizer, maar die onbeduidende man uit dat onbeduidende plaatsje Nazaret in het randgebied Galilea. Niet de keizer is een godenzoon, maar deze Jezus wordt mijn geliefde zoon genoemd door die stem uit de hemel die klinkt bij zijn doop. b. Alleen dus al met dat ene woord 'evangelie' zet Marcus de wereld op z'n kop. Zo 'cartoonesque' begint ie dus al. Hartstikke gevaarlijk ook nog eens. Want ingaan tegen de keizer, dat kan je de kop kosten. De christenen voor wie Marcus schrijft wisten er alles van. Ze waren verdacht, werden door de keizerlijke inlichtingendienst in de gaten gehouden, omdat ze niet voor de keizer wilden knielen, hem niet als een godheid wilden vereren. Daarom werden ze bij de eerste de beste tegenslag vervolgd, kregen ze de schuld van alles wat misging en werden m.n. zíj het slachtoffer toen er na de grote brand van Rome (in 60 na chr) zondebokken werden gezocht: Keizer Nero legde alle schuld bij de christenen, die vreemde, nieuwe sekte, die net deed of er geen keizer bestond, en die zelfs zei dat de keizer ook maar een gewoon mens is c. Nou haalt Marcus dat woord 'evangelie'

5 5 niet alleen maar bij de Romeinse keizer vandaan. Nee, hij haalt het ook uit de bijbel: bij Jesaja bijvoorbeeld, als die tegen Israel als het in de ellende van de ballingschap in Babel zit, zegt: Hoe welkom is de vreugdebode die over de bergen komt aangesneld, die vrede aankondigt en goed nieuws brengt, die redding aankondigt... (Jesaja 52:7) Die geweldige boodschap, dat goede nieuws dat God zijn volk bevrijden zal, dat 'evangelie'-, dat ziet Marcus nu ook vlees en bloed worden in Jezus Christus. In hem wordt Gods heil en redding werkelijkheid ook voor de mensen van zíjn tijd die in de ellende zitten, die benarde christelijke gemeente in het Romeinse rijk. d. Waar haalt Marcus dat vandaan? Hoe durft hij dat te zeggen? Waar haalt hij het lef vandaan om als een ware cartoonist de wereld op z'n kop te zetten? Nou, dat komt dus doordat ie z'n bijbel kent: Jesaja dus; maar ook Genesis. Want het eerste woord van zijn evangelie is: begin (niet het begin, zoals in onze bijbelvertaling, maar begin). Net als het eerste woord van Genesis, het eerste woord van de hele bijbel: in den beginne Marcus wil je ongetwijfeld doet denken aan dat begin van de bijbel;

6 6 aan hoe het er allemaal mee begint dat God gaat scheppen; dat Hij uit het woest en ledig, uit de chaos een bewoonbare wereld schept, een plek om te kunnen leven, om mens te kunnen zijn, in vreugde en geluk. Want dat is het begin, het beginsel, het principe, de basis, het fundament. En dat is wat Marcus met die eerste zin van zijn evangelie wil vertellen: het begin, het beginsel, de basis, dat is Jezus Christus. Daar moet je telkens weer beginnen. Daar kun je telkens weer naar toe temidden van alle verwarring en ellende waar je zélf misschien in verkeert, en die er in de wéreld is, die je bedreigt, die je angstig maakt, die je vervult met onmacht, wanhoop en radeloosheid misschien wel, en die je ook zo boos kan maken. 4. Gemeente, alleen al die eerste zin, die eerste woorden, die zijn een geweldige, blije en goede boodschap die ons kan bemoedigen en inspireren. En dan heb ik het nog niet eens gehad over de rest van ons bijbelgedeelte van deze zondag, over Johannes de Doper en over de doop van Jezus. Want dan zouden er nog één of twee preken bijkomen

7 7 en zó veel genade is misschien wel érg veel... Nee, u komt er veel genadiger vanaf vanmorgen. Want alleen dat ene zinnetje: Begin van het evangelie van Jezus Christus, alleen dat ene zinnetje is al een geweldig begin, een prachtig uitgangspunt, een stevige basis om bemoedigd en geïnspireerd weer verder te kunnen, midden in alle verwarring en verdriet en vragen en onzekerheden. Want het is een 'genadig' begin. Maar juist dát, die genade-, dat ontdekken we misschien ook wel al zíngend over de doop van Jezus: Gij wilt niet als een onbeschreven blad veraf staan van ons volgekladderd leven; óns leven wordt ú op het lijf geschreven... (Liedboek 524, = lied na de preek) Alsof ook Jezus de macht van een pen kent... Trouwens, is dat lied niet heel erg... uh 'geinig'? AMEN.