Uitvoeringsplan grondstoffenbeleid

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Uitvoeringsplan grondstoffenbeleid 2015-2016"

Transcriptie

1 Uitvoeringsplan grondstoffenbeleid Gemeente Katwijk Onderdeel van: grondstoffenbeleidsplan 2014 t/m 2020 Mei

2 2

3 Inhoudsopgave 1 Inleiding 4 2 Kaders Afvalscheidingsdoelstellingen in Regionale samenwerking Strategie 6 3 Doelstellingen en focus Milieu Kosten Service 9 4 Uitvoeringsmaatregelen 10 5 Planning 18 6 Evaluatie 19 Bijlage 1: Evaluatie uitvoeringsplan 2014 Bijlage 2: Toepassing sturingsmechanismen 3

4 1 Inleiding Van afval naar grondstof is de boodschap van het grondstoffenbeleidsplan. Vanuit de overheid wordt hier steeds scherper op gestuurd. Het programma Van Afval Naar Grondstof (VANG) van het ministerie van I&M stuurt aan op maximaal 100 kg. restafval per inwoner in 2020 (75% gescheiden ingezameld). Staatssecretaris Mansveld stuurt zelfs aan naar maximaal 30 kg. restafval in Een scherpe doelstelling als je bekijkt dat het gemiddelde scheidingspercentage in Nederland nu rond de 50% bedraagt. Met de huidige inzamelmethodiek lijkt dit percentage te stagneren. Veel gemeenten experimenteren met nieuwe methoden om een trendbreuk te realiseren en richting de 75% afvalscheiding te gaan. Ook gemeente Katwijk heeft de focus op het doorbreken van het huidige scheidingspercentage van 49%. Sterker nog, het samenwerkingsverband afvalbeheer tussen de gemeenten Teylingen, Katwijk en Noordwijk (TKN) ambieert een afvalscheidingspercentage van 80%, te realiseren eind Het uitvoeringsplan 2014 richtte zich enerzijds op het plukken van laaghangend fruit maar anderzijds ook op het voorbereiden van een trendbreuk in het verbeteren van de afvalscheidingsresultaten. Het uitvoeringsplan vervolg deze aanpak. Eind 2015 is het de concept evaluatie van het uitvoeringsplan 2014 en een voorzet voor 2015 en 2016 voorgelegd aan zowel het college als de gemeenteraad. De ontvangen input is verwerkt in dit plan die richting geeft aan de uitvoering van het afval- en grondstoffenbeleid voor de komende twee jaar. 4

5 2 Kaders Afvalscheidingsdoelstellingen in Zowel vanuit overheidsprogramma s als de raamovereenkomst Verpakkingen, wordt steeds meer aangestuurd op het zoveel mogelijk scheiden en herbruiken van grondstoffen. De Rijksoverheid heeft het Publiek Kader Huishoudelijk Afval 2025 en het Uitvoeringsprogramma VANG opgesteld. Deze visie op het beheer van huishoudelijk afval vormt de leidraad voor gemeentelijk beleid. Gemiddeld komt per inwoner in Nederland nog 250 kg. restafval per jaar vrij. Doel van VANG (Van Afval Naar Grondstof) is om deze hoeveelheid in 2020 terug te brengen tot 100 kg. restafval per inwoner (75% scheiding). De Rijksoverheid hanteert hierbij een drietal uitgangspunten: de vervuiler betaalt, ruimte voor bedrijven en bewoners om te innoveren en marktfalen wordt aangepakt. Onlangs heeft de overheid aangegeven een differentiatie aan te brengen in de reductie doelstellingen voor restafval. Deze differentiatie is gebaseerd op percentage hoogbouw in de gemeente. Voor gemeente Katwijk resulteert dit in een doelstelling van maximaal 130 kg restafval per inwoner in In 2014 bedraagt deze hoeveelheid 215,6 kg per inwoner (grof en fijn restafval). Uiteindelijk hebben zowel gemeenten als bewoners en bedrijven de verantwoordelijkheid om de ketens te sluiten. De actielijnen die voortkomen uit het programma richten zich dan ook op alle drie deze doelgroepen: 1. gemeenten formuleren ambitieuze doelstellingen voor afvalpreventie, afvalscheiding en reductie van huishoudelijk restafval; 2. gemeenten zijn in staat om werk te maken van de eigen beleidsdoelstellingen en beschikken over de benodigde kennis en hulpmiddelen; 3. bewoners zijn gemotiveerd bij te dragen aan afvalpreventie en afvalscheiding; 4. Ketenpartijen werken samen aan het sluiten van de ketens (zoals bijvoorbeeld vergoeding inzameling drankenkartons, verbeteren recyclingsmogelijkheden luiers en gescheiden inzameling van matrassen). Waar het Publiek Kader richting geeft aan de doelstelling 75% afvalscheiding in 2020, ondersteunt het uitvoeringsprogramma in de realisatie ervan. Zo kunnen gemeenten een beroep doen op een programmabureau, worden de scheidingsdoelstellingen per cluster soortgelijke gemeenten verder gespecificeerd, is een digitale kenniswijzer in ontwikkeling en worden pilotprojecten gefinancierd die bijdragen aan het realiseren van de ambitie. 2.2 Regionale samenwerking Sinds enkele maanden is de projectgroep afvalbeheer TKN gemeenten actief. Deze projectgroep maakt onderdeel uit van de samenwerking tussen de gemeenten Teylingen, Katwijk en Noordwijk op het gebied van openbare werken. De drie TKN gemeenten hebben de ambitieuze doelstelling om 80% afvalscheiding te realiseren eind Deze ambitie is in 2014 bestuurlijk vastgelegd. In de jaarplannen via binnen de samenwerking wordt opgesteld zijn activiteiten opgenomen om invulling te geven aan deze ambitie. Om deze doelstelling te kunnen realiseren is in 2014 gestart met een scenario-onderzoek die moet leiden tot een langetermijn aanpak om deze scheidingspercentages ook 5

6 daadwerkelijk te kunnen realiseren. Dit project sluit aan op het uitvoeringsplan grondstoffenbeleid 2014 van gemeente Katwijk waarin ook de wens voor een lange termijnaanpak t.b.v. een trendbreuk staat beschreven. 2.3 Strategie Klaarmaken voor de grote stap In 2014 is ingezet op het plukken van laaghangend fruit en is er daarnaast aandacht geweest voor de voorbereiding van een trendbreuk in de afvalscheidingsresultaten. Zowel vanuit de rijksoverheid als vanuit het TKN samenwerkingsverband wordt aangestuurd op een doorbraak in afvalscheiding. Het scenario onderzoek naar verbetering van de afvalscheidingsresultaten bevindt zich in de afrondende fase. Echter de wijze waarop de trendbreuk wordt ingezet is nog niet bestuurlijk vastgelegd en vormgegeven en heeft dan ook nog geen inhoudelijke input geleverd voor dit uitvoeringsplan. De afspraken en maatregelen die uit dit traject voortkomen, in welke vorm dan ook, zullen automatisch onderdeel uitmaken van dit uitvoeringsplan. Aanpak De insteek van het uitvoeringsplan is als volgt: 1. Inzetten of voortzetten van maatregelen die op korte termijn een positieve bijdrage leveren aan de beleidsdoelstellingen. 2. Inzetten op de bewustwording afval is grondstof in de vorm van: a. communicatiecampagnes b. zichtbaar maken van recyclingsprocessen (hoe wordt van afval weer grondstof gemaakt?) c. makkelijker maken van het scheiden van herbruikbare afvalstromen 3. Ruimte creëren om de uitkomst van het scenario onderzoek ten behoeve van verbetering afvalscheidingsresultaten te integreren (inclusief alle maatregelen die hieruit voortkomen). 6

7 3 Doelstellingen en focus Dit hoofdstuk beschrijft per component van de afvaldriehoek de doelstellingen voor Deze sluiten aan op de doelstellingen en behaalde resultaten in Een evaluatie van het uitvoeringsplan 2014 is opgenomen in bijlage Milieu Grondstoffenbeleidsplan : Elke vrijgekomen huishoudelijke afvalstof vindt een zo hoogwaardig mogelijke toepassing in de biologische of technische productiecyclus. Verbranding ten behoeve van energieopwekking (afvalfase) of storten (wanr verbranding niet mogelijk is) vormt de laagste toepassingsvorm en wordt alleen toegepast voor die stoffen waar een meer hoogwaardige toepassing vanuit technisch of financieel oogpunt (nog) niet haalbaar is (bijvoorbeeld asbest). Doelstelling De doelstellingen voor de component milieu zijn: 1. Terugbrengen van de hoeveelheid huishoudelijk restafval van 215,6 kg/inwoner naar maximaal 195 kg restafval per inwoner. Voor huishoudelijk restafval en grof restafval is de verdeling als volgt: a. Terugbrengen van de hoeveelheid huishoudelijk restafval van 200,5 kg/inwoner naar maximaal 190 kg/inwoner of lager. b. Terugbrengen van de hoeveelheid grof restafval van 15,1 kg/inwoner naar maximaal 5 kg/inwoner. 2. Verhogen van het percentage totaal gescheiden afval van 49% naar minimaal 54%. Voor het huishoudelijk afval en grof afval geldt de volgende verdeling: a. Verhoging van het totale scheidingspercentage fijn huishoudelijk afval van 45% naar minimaal 52%. b. Verhoging van het totale scheidingspercentage grof huishoudelijk afval van 72% naar minimaal 90%. Binnen de mogelijkheden voor afvalscheiding wordt gestreefd naar een zo hoogwaardig mogelijk hergebruik van grondstoffen. Focus Om de doelstellingen te behalen ligt de focus op: Inzet op secundaire scheiding grof restafval, zodat de hoeveelheid restafval ten behoeve van energieopwekking wordt geminimaliseerd (door middel van pilot traject). Secundaire afvalscheiding betreft het bewerken van grof restafval dat uit gecombirde materialen bestaat, zoals bankstellen en stoelen. Deze worden nu als restafval afgevoerd. Door dit afval te bewerken ontstaan weer recyclebare monostromen zoals hout, textiel en metaal. 7

8 Samenwerking zoeken met andere partijen zoals verenigingen, kringloopwinkels en scholen om de inzameling van herbruikbare afvalstoffen te verbeteren. Daarnaast wordt ook de samenwerking gezocht met de afdeling Samenleving in relatie tot Social Return en het creëren van werkgelegenheid. Communicatie en educatie (samen van afval naar grondstof). communicatieinzet rond de volgende stromen: glas: deelname aan en uitvoering van campagne Glas in het Bakkie van Nedvang textiel: verduidelijking aanbiedregels textiel milieustraat (stimuleren gebruik milieustraat en hergebruikmogelijkheden grof afval) GFT: communicatiecampagne en uitvoeren en implementeren onderzoek naar verbeteren inzamel/aanbiedmogelijkheden GFT (zie ook service) educatie: inzet en promotie van het afvalspel op het voortgezet onderwijs en de leskist voor het basisonderwijs. 3.2 Kosten Grondstoffenbeleidsplan : De gemeente streeft naar een duurzame bedrijfsvoering waarbij de effecten van maatregelen op milieu, service en kosten voortdurend in kaart worden gebracht en afgewogen. De gemeente streeft naar een blijvende daling van de kosten verbonden aan de zorgplicht voor de afvalinzameling met als hoogste ambitie kostenneutraliteit. Doelstelling De doelstelling voor de component kosten is als volgt: 1. Terugbrengen van de totale afvalbeheerkosten met 12%. Deze doelstelling kan als volgt worden verdeeld onder de posten inzameling en verwerking : a. Daling van de inzamelkosten met 8%. b. Daling van de verwerkingskosten met 15% 1 Focus Om de doelstellingen te behalen ligt de focus op: Aanbesteden van de stromen papier, glas en textiel: nieuwe afspraken rond verwerkingstarieven, maar ook het betrekken van ontwikkelingen in de verwerkingsmogelijkheden (recycling) en acceptatieregels (Green Deal Textiel). In werking treden van lagere verwerkingskosten restafval (medio 2016)(reeds verwerkt in de begroting) Inzetten op daling hoeveelheid restafval en benutten van opbrengsten/lagere verwerkingskosten herbruikbare stromen (verlaging afvalbeheerkosten). Aanbesteding transport en verwerking van GFT (in VAB verband opgepakt, ingang medio 2016). Inzet PMO (preventief medisch onderzoek) om het ziekteverzuim te verlagen. 1 Daling verwerkingskosten vaak gekoppeld aan aanbestedingsresultaten. Hoewel dergelijke trajecten in 2014 worden opgestart, zal het daadwerkelijke financiële voordeel pas in 2015 merkbaar zijn. Medio 2016 start ook het nieuwe verwerkingstarief voor restafval. 8

9 3.3 Service Grondstoffenbeleidsplan Als beste gemeentelijke dienstverlener van Nederland dient het elk huishouden zo makkelijk mogelijk te worden gemaakt om waardevolle grondstoffen weer terug te brengen in de productieketen. De gemeente streeft naar maximaal grondstofhergebruik door als regisseur samen met bewoners, instellingen en partijen in de productieketen invulling te geven aan de zorgplicht inzameling huishoudelijk afval. Doelstelling De doelstellingen voor de component service zijn: 1. Verdere voortzetting van de optimalisatie van ondergrondse inzamelvoorzieningen in het projecten vervangen en plaatsen ondergrondse containers. In worden de volgende vervangingen en plaatsingen gerealiseerd: a. Vervanging van alle bovengrondse afvalcocons door ondergrondse containers b. De helft van de te vervangen ondergrondse containers in Rijnsburg zijn vervangen 2. Verbeteren van het voorzieningenniveau tbv gescheiden inzameling van afvalstoffen door: a. onderzoek en indien mogelijk pilot verruiming openingstijden milieustraat b. het uitvoeren van een bewonersonderzoek om binnen de beschikbare beleidsruimte te zoeken naar optimale inzamelvoorzieningen. c. minimaal één pilot ontwikkelen, uitvoeren en evalueren rond het betrekken van scholen en verenigingen in het stimuleren van gescheiden afvalinzameling. 3. Iedere bewoner kan op elk moment via meerdere communicatiekanalen informatie opvragen. Focus Om de doelstellingen te behalen ligt in de focus op: Voortzetting van vervanging ondergrondse containers. Opzetten van pilotprojecten rond verruiming openingstijden milieustraat en GFT inzamelmiddelen. Bij succes kunnen deze pilots worden voortgezet. Ontwikkelen en uitvoeren pilotproject rond laten participeren scholen en verenigingen in het stimuleren van afvalscheiding. Betrekken van de perceptie van bewoners in de keuze rond inzamelmiddelen en campagnes (bewonersonderzoek) In gebruikname van Afvalwijzer (app) en regelmatige herziening van informatie op gemeentewebsite. Daarnaast kan informatievoorzieningen bij milieuparkjes/milieustraat extra duidelijkheid geven over de wijze van inzameling (bijvoorbeeld stickers op inworpopeningen) 9

10 4 Uitvoeringsmaatregelen Om de doelstellingen voor de periode te behalen worden de onderstaande maatregelen ingezet, in aanvulling op de reguliere afvalbeheeractiviteiten. Per maatregel staat weergegeven wat het effect is op de afvaldriehoek. Ook staat voor elke maatregel beschreven op welke wijze de sturingsmechanismen worden ingezet (afkomstig uit het grondstoffenbeleidsplan). In bijlage 2 volgt een toelichting op welke wijze deze sturingsmechanismen gedurende 2015 en 2016 hun rol, naar verwachting, vervullen. overkoepelend Activiteit 1 Uitwerking scenario onderzoek verhoging afvalscheidingspercentage TKN gemeenten (80% in 2023) In het regionale samenwerkingsverband TKN hebben de gemeenten de gezamenlijk doelstelling om tot 80% afvalscheiding te komen eind Het scenario-onderzoek brengt de mogelijkheden in kaart om de benodigde trendbreuk in de afvalscheidingsresultaten te realiseren. De wijze waarop dit onderzoek een vervolg krijgt wordt bepaald gedurende een besluitvormingstraject inclusief bewonerparticipatie. Aangezien het project verhoging afvalscheidingsresultaten in samenwerkingsverband een nadere invulling krijgt, is het verder niet in dit uitvoeringsplan uitgewerkt. Dit project vormt aan aanvulling op dit uitvoeringsplan en maakt er vast onderdeel van uit. Afval effect toelichting driehoek Milieu + Het project heeft als doel het realiseren van Kosten + service + 80% afvalscheiding in 2023, waarbij naar de optimale balans wordt gezocht tussen milieu, service en kosten. Uiteindelijk zal dit project de rode draad vormen in het behalen van de beleidsambities van het grondstoffenbeleidsplan. Beoogd resultaat: invulling van de beleidsambitie om 80% afvalscheiding in 2023 te realiseren. Leidend is de scheidingsdoelstelling, maar betere scheiding leidt tot lagere verwerkingkosten, waarbij ook per bebouwingstype gezocht wordt naar het beste serviceniveau voor herbruikbare afvalstromen. Regionale samenwerking ja Uitgangspositie is om traject in TKN verband aan te gaan, met hierin ook de mogelijkheid voor andere regionale gemeenten om aan te haken. Contractbeheer Pas sprake van in uitvoeringsfase. Interne bedrijfsvoering ja Intern beleidsproject (in TKN verband) Rol in de productieketen ja Uiteindelijke doel is zoveel mogelijk herbruikbare stoffen terug te brengen in de productieketen. Rol Gemeente, maar ook van andere partijen van invloed. Kansen en toekomst * positieve ontwikkeling richting de toekomst * innovatie ja Onderzoek richt zich op de lang termijn: hoe realiseren we 80% afvalscheiding eind 2023? Om scherpe ambitie te behalen is benutten toekomstige ontwikkelingen nodig. Handhaving Pas sprake van gedurende uitvoeringsfase Communicatie ja Gedurende verdere uitwerking van het onderzoek zal communicatie en participatie een belangrijke rol vervullen. Wijze van inzet afgestemd met de afdeling Communicatie 10

11 milieu Activiteit 1 Optimaliseren scheiding grof restafval Uit een recent uitgevoerde sorteeranalyse blijkt dat ruim driekwart van het grof restafval (milieustraat en grofvuilroute) uit herbruikbare materialen bestaat. Dit kan echter niet aan de bron worden gescheiden aangezien het gros van het grof restafval uit gecombirde materialen bestaat. Een bewerkingsslag is nodig om deze producten te scheiden tot mono stromen (secundaire afvalscheiding). In TKN verband zal in 2015 een pilot worden uitgevoerd waarin de secundaire scheidingsmogelijkheden van grof restafval worden onderzocht. Afval driehoek effect toelichting Milieu ++ Bewerking van gecombirde materialen maakt het mogelijk het maximale te halen uit de scheiding van het grofvuil Kosten + Naar verwachting levert een betere scheiding een financieel voordeel op, ondanks de benodigde extra handelingen service 0 Deze pilot heeft nagenoeg geen effect op het serviceniveau Beoogd resultaat: het grofvuil zo goed als mogelijk scheiden, zodat de hoeveelheid restafval wordt gereduceerd. Regionale samenwerking ja Pilot in TKN verband opgepakt Contractbeheer Momenteel nog pilotfase, maar indien succesvol kan pilot worden voortgezet. Interne bedrijfsvoering ja De wijze van inzameling grof restafval op de milieustraat blijft ongewijzigd. Grofvuilroute blijft ongewijzigd, maar stortlocatie kan mogelijk veranderen (wel regionaal) Rol in de productieketen ja Het uit elkaar halen van gecombirde materialen maakt hergebruik beter mogelijk, waardoor meer grondstoffen in de productieketen kunnen terugvloeien. Kansen en toekomst * positieve ontwikkeling richting de toekomst * innovatie Handhaving Communicatie ja Indien succesvol kan secundaire afvalscheiding worden voortgezet. Biedt goede kansen op een optimale scheiding van grof restafval. Activiteit 2 Campagne verbeteren scheidingsgedrag GFT, glas, textiel en gebruik milieustraat GFT: aandacht voor het belang van het scheiden van GFT door middel van persoonlijke en positief ingestoken communicatie (aangevuld met inventarisatie verbetering inzamelmiddelen GFT (o.a. hoogbouw)) Glas: deelname aan de landelijke Nedvang communicatiecampagne: glas in het bakkie Afval driehoek effect toelichting Milieu + Kosten + /- Financiële ondersteuning nodig om campagnes mogelijk te maken naast free publicity (budget tbv communicatie opgenomen in de begroting). Echter, wanr scheidingsresultaten verbeteren, verdienen deze kosten zich (deels) terug. service + Veel informatie is erop gericht om aan te tonen dat afvalscheiding om weinig extra inspanning vraagt. Textiel: verduidelijking aanbiedregels en beschrijving van de stroom (niet alleen draagbare textiel is geschikt!) door middel van informatievoorziening milieuparken en op de gemeentewebsite/app. 11

12 Milieustraat: via verschillende communicatiekanalen gebruik vernieuwde milieustraat promoten: - berichtgeving in pers - in relatie tot verruiming openingstijden - uitbreiding informatievoorziening afval is grondstof op de milieustraat (o.a. barometer die scheidingsresultaten in beeld brengt) Beoogd resultaat: Verhoogde bewustwording van recyclingsmogelijkheden en belang van afvalscheiden (ook versleten textiel is recyclebaar en glas hoeft niet schoongemaakt te worden) en stimuleren van gedrag dat leidt tot betere afvalscheidingsresultaten Regionale samenwerking ja Indien mogelijk zoveel mogelijk regional opgepakt (TKN of VAB) Contractbeheer Interne bedrijfsvoering ja Campagne in overleg met de afdeling Communicatie opgepakt. Rol in de productieketen ja Inzicht te geven in het belang van afvalscheiding op materiaalhergebruik in de productieketen aan bewoners in een taak voortkomend uit de rol als grondstoffenregisseur (ook bewoners hebben door hun scheidingsgedrag een rol in de productieketen) Kansen en toekomst * positieve ontwikkeling richting de toekomst * innovatie Stimuleert afvalscheidingsgedrag door middel van communicatie en het verbeteren van de inzamelvoorzieningen (o.a. voorzieningen in huis/keuken) Handhaving ja Waar enerzijds vanuit een positieve insteek afvalscheiding wordt gestimuleerd, zijn in principe bewoners verplicht om afval te scheiden. Handhavingsacties vormen een stok achter de deur om goed scheidingsgedrag te stimuleren. Communicatie ja Activiteit 3 Communicatiecampagne : wat gebeurt er met mijn afval? In samenwerking met Communicatie extra inzet op communicatie. Ideeën zijn: - Barometer scheidingpercentage milieustraat - Grondstof tour/dag van de afvalinzameling: bewoners, raadsleden, pers en andere geïnteresseerden meenemen op een tour om een blik in de keuken te werpen van de afvalinzameling en verwerking. Afval driehoek effect toelichting Milieu + Kosten + / - Financiële ondersteuning nodig om campagnes mogelijk te maken naast free publicity (reeds begroot). Echter, wanr scheidingsresultaten verbeteren, verdienen deze kosten zich (deels) terug. service + Verbeteren van de informatievoorziening en bewoners meenemen in de ambitie om zoveel mogelijk afval weer als grondstof toe te passen draagt bij aan het serviceniveau Beoogd resultaat: door het creëren van draagvlak voor afvalscheiding zullen bewoners naar verwachting meer bereid zijn om het afvalscheidingsgedrag (verder) te verbeteren. Omgekeerd kan het aansturen op een gedragsverandering ook leiden tot bewustwording en draagvlak. Regionale samenwerking ja Indien mogelijk in TKN verband opgepakt. Contractbeheer Interne bedrijfsvoering ja Campagne in overleg met de afdeling Communicatie opgepakt. Rol in de productieketen ja In aanvulling op campagnes rond specifieke 12

13 Kansen en toekomst * positieve ontwikkeling richting de toekomst * innovatie Handhaving Communicatie ja ja afvalstromen is het doel van deze campagne het creëren van een verandering in de benadering van afval (afval is grondstof). Afval is grondstof vormt het uitgangspunt van het grondstoffenbeleidsplan en vormt de basis van de landelijke scheidingsdoelstellingen. Om in de toekomst betere afvalscheiding te realiseren is een verandering in de benadering van afval nodig. Activiteit 4 Promotie van het lespakket/spel over afvalscheiding en recycling voor zowel basisonderwijs als voortgezet onderwijs Een lespakket voor het basisonderwijs is reeds beschikbaar. Het lespakket voor het voortgezet onderwijs is in 2014 ontwikkeld en in 2015 klaar voor gebruik. Door scholen actief te benaderen kan gebruik van het lespakket (inclusief een spel) worden gestimuleerd en krijgen meer kinderen en jongeren de boodschap rond het belang van afvalscheiding mee. NB: het afvalspel is niet alleen voor scholen geschikt, maar ook voor volwassenen, waardoor verenigingen en inburgeringscursussen een doelgroep vormen. Afval driehoek effect toelichting Milieu + Kosten - De ontwikkeling en het uitzetten van lesmateriaal heeft financiële consequenties. Het betreft wel een investering in de toekomst. service + Het lespakket, maar met name het spel is erg ludiek en origil en speelt prettig. Op een leuke en interactieve manier wordt aandacht gevraagd voor afvalscheiding. Beoogd resultaat: door kinderen en jongeren al vroeg het belang van afvalscheiding bij te brengen, resulteert dit later in goed afvalscheidingsgedrag. Daarnaast kunnen kinderen het geleerde ook overbrengen op hun ouders. Regionale samenwerking Bij interesse zijn onderdelen ook bruikbaar voor andere gemeenten. Contractbeheer Interne bedrijfsvoering ja De lespakketten worden vanuit team Afvalinzameling beheerd en gepromoot. Ook worden bv rondleidingen op de milieustraat verzorgd. Rol in de productieketen ja Met name het lespakket voor VO richt zich op zowel milieu- als kostenaspecten van afvalscheiding en maakt dus ook de rol van de Gemeente zichtbaar in de afvalverwerkingsmarkt. Kansen en toekomst * positieve ontwikkeling richting de toekomst * innovatie Handhaving Communicatie ja Scholen o.a. middels een brief geïnformeerd over beschikbaarheid pakket 13

14 Activiteit 5 Voortzetting gescheiden inzameling drankenkartons Sinds de pilot inzameling drankenkartons worden drankenkartons gescheiden ingezameld dmv 13 verzamelcontainers. Hoewel nog discussie is over de hoogte van de vergoeding, stuurt de staatssecretaris aan op de gescheiden inzameling van drankenkartons. Beste optie is vooralsnog het inzamelen van drankenkartons met kunststof verpakkingsafval. Binnen het Midwaste/Meerlanden contract rond de sortering en verwerking van kunststof wordt deze optie uitgewerkt. Naar verwachting derde kwartaal 2015 duidelijkheid en start wellicht in Afval driehoek effect toelichting Milieu + Kosten 0/- Voor de gescheiden inzameling van drankenkartons is een ketenvergoeding beschikbaar. Deze lijkt vooralsnog niet volledig kostendekkend. service 0 Momenteel dienen de drankenkartons als monostroom te worden ingezameld. Wanr deze stroom samen kan met kunststof is dit gebruiksvriendelijker voor bewoners. Het blijft echter wel een extra te scheiden afvalstroom waar draagvlak voor gecreëerd moet worden onder bewoners (huidige inzameling verloopt echter goed). Beoogd resultaat: terugdringen van de hoeveelheid restafval (beperkt) en toepassen hoogwaardige recycling van nuttige grondstoffen (drankenkartons zijn goed te recyclen met als hoofdbestanddeel papier (hoge kwaliteit)). Regionale samenwerking ja Sortering en verwerking maakt onderdeel uit van Midwaste/Meerlanden contract, waar meerdere regionale gemeenten bij aangesloten zijn Contractbeheer ja Interne bedrijfsvoering ja De wijze van inzameling en containers dient intern te worden opgepakt (toevoeging drankenkartons aan kunststof van invloed op vullingsgraad containers en inzameling) Rol in de productieketen ja De gescheiden inzameling van drankenkartons maakt het mogelijk dat grondstoffen als papier, kunststof en aluminium een meer hoogwaardige toepassing krijgen. Kansen en toekomst * positieve ontwikkeling richting de toekomst * innovatie Inzameling is reeds gestart. Echter, mogelijk kan een combinatie met de stroom kunststof en de uitbreiding van inzamellocaties de scheiding van drankenkartons stimuleren. Handhaving Communicatie ja Wanr de inzamelmethodiek wijzigt (uitsluitsel volgt pas derde kwartaal 2015) is een gerichte communicatieinzet nodig om bewoners te informeren. kosten Activiteit 1 Aanbesteding inzameling, transport en verwerking afvalstromen milieuparken (glas, textiel, papier) In 2015 wordt de aanbesteding van deze stromen voorbereid en in de markt gezet (waar mogelijk in TKN verband). Contracten treden waarschijnlijk eind 2015 in werking (looptijd huidige contracten). Afval driehoek effect toelichting Milieu + Mogelijkheid om nieuwste verwerkingsmethoden en duurzaamheidseisen op te nemen Kosten + Mogelijk levert een nieuwe aanbesteding een financieel voordeel op. service 0 Wat betreft de voorzieningen verandert er niets, wel heeft aanbesteding effect op papierinzameling door verenigingen. Hier wordt gestreefd naar minimaal hetzelfde serviceniveau wat betreft het aanleveren van ingezameld papier 14

15 Beoogd resultaat: -nieuwe contracten waarin met name de kwaliteitseisen en acceptatiecriteria stevig zijn verankerd met het oog op een zo hoogwaardig mogelijk hergebruik van de afvalstoffen als grondstof - een goede prijs-kwaliteitverhouding (EMVI) - goede afspraken rond de inzameling van papier door verenigingen en stichtingen en kwaliteit openbare ruimte (verwijderen bijplaatsingen en borging schade aan straatwerk). Regionale samenwerking ja Aanbesteding in samenwerking met Gemeente Teylingen uitgevoerd Contractbeheer ja Interne bedrijfsvoering ja Input bestek en contractvorming intern uitgevoerd met ondersteuning van een externe adviseur Rol in de productieketen ja Mogelijk om te sturen in de wijze waarop de ingezamelde afvalstoffen (zorgplicht) weer terugvloeien in de productieketen (circulaire economie) Kansen en toekomst * positieve ontwikkeling richting de toekomst * innovatie Handhaving Communicatie ja Mogelijkheid om nieuwste ontwikkelingen rond verwerking te benutten service Activiteit 1 Uitvoering vervanging en plaatsing ondergrondse containers ( ) De komende jaren vindt een grootschalige vervanging van ondergrondse containers plaats. Daarnaast worden ook bovengrondse containers ondergronds geplaatst (ook milieuparken) en de capaciteit waar nodig uitgebreid. Alle containers worden tenslotte uitgerust met een toegangssysteem. Afval driehoek effect toelichting Milieu 0 Geen specifieke milieubijdrage. Mogelijk klein voordeel vanwege netheid, gebruiksgemak en uitbreiding capaciteit. Oneigenlijk gebruik en extra belasting van de container mt af door toegangssysteem Kosten - Hoewel reeds verwerkt in meerjarenbegroting, drukt de vervanging op de afvalbeheerkosten service + Waar reeds ondergrondse containers aanwezig waren, wijzigt de service niet. De service verbetert op plaatsen waar bovengrondse cocons worden vervangen en daarnaast krijgen de milieuparken een aantrekkelijker uiterlijk door het ondergronds brengen van de nog bovengrondse containers. Beoogd resultaat: - een kwalitatief goed voorzieningenniveau, waarbij ondergrondse container het straatbeeld minder negatief beïnvloeden dan bovengrondse containers. - het op orde brengen van de opslagcapaciteit, met name ook bij milieuparken. Zeker wat betreft herbruikbare afvalstromen dient het voorzieningenniveau optimaal te zijn. Regionale samenwerking Contractbeheer ja Interne bedrijfsvoering ja Rond de plaatsing vinden interne activiteiten plaats waaronder communicatie, voorbereidingsprocedure en afstemming met betrokken afdelingen rond de plaatsing. Rol in de productieketen Kansen en toekomst * positieve ontwikkeling richting de toekomst * innovatie ja Vervanging loopt parallel aan scenario onderzoek rond verhoging afvalscheidingspercentage. Resultaten onderzoek leiden tot een wijziging in de inzamelmethodiek die ook van invloed kan zijn op 15

16 inzet ondergrondse containers. Vervanging op korte termijn van de containers is echter nodig. Vervangingswerkzaamheden uitgevoerd, maar wel afgestemd met ontwikkelingen rond de inzamelmethodiek. Handhaving ja Tijdens de plaatsing en in de eerste fase na gebruikname kan handhavingsondersteuning gewenst zijn (waarschuwingsperiode gezien de opstarttermijn) Communicatie ja Zowel wat betreft een inspraakprocedure voor nieuwe containerlocaties als de informatievoorziening met betrekking tot de plaatsings/vervangingswerkzaamheden. Activiteit 2 Pilot participatie: verbeteren scheidingsresultaten met behulp van scholen en verenigingen In 2015 wordt een pilot uitgedacht om een combinatie te maken tussen het vragen van een inspanning van school of vereniging in het faciliteren van het gescheiden aanbieden van herbruikbaar afval en hen vervolgens laten delen in de besparing die goed scheiden heeft op de afvalverwerkingskosten en het verhogen van het serviceniveau voor bewoners (met als doel het creëren van minder restafval). Uitvoering gepland in Afval driehoek effect toelichting Milieu + Kosten 0 Over het algemeen zijn herbruikbare stromen goedkoper in de verwerking dan restafval of leveren geld op. De scholen en verenigingen ontvangen echter ook een beloning voor de geleverde inspanning. service + Het beter faciliteren van het aanbieden van herbruikbare afvalstromen verhoogt het serviceniveau Beoogd resultaat: een toename van het afvalscheidingspercentage en het vergroten van de betrokkenheid van bewoners bij de transitie van afval naar grondstof Regionale samenwerking beperkt Pilot in TKN verband besproken, maar geen voorwaarde om tot uitvoering te komen. Contractbeheer beperkt Indien scholen en vereniging een grotere rol krijgen, worden hier afspraken over gemaakt (zoals rond papierinzameling). Pilot heeft ook raakvlakken met de reguliere inzameling van containers milieuparken Interne bedrijfsvoering ja Intern capaciteit nodig om pilot uit te werken en uit te rollen. Rol in de productieketen ja pilot vormt een uitwerking van de rol van de Gemeente als grondstoffenregisseur. Samenwerken met verenigingen en scholen kan bijdragen aan optimaliseren afvalscheiding. Kansen en toekomst ja Resultaten pilot geëvalueerd en voortgezet indien bijdrage wordt geleverd aan ambitie 80% afvalscheiding eind Handhaving Communicatie ja Pas in uitvoeringsfase pilot 16

17 Activiteit 3 Verbetering voorzieningen t.b.v. de gescheiden inzameling van herbruikbare afvalstromen - Promoten Afvalwijzer app - Update informatievoorziening website rondom het thema afvalinzameling (ism webredactie) - Pilot verruiming openingstijden milieustraat - onderzoek en pilot verbetering inzamelmiddelen GFT (met name in de hoogbouw) - optuigen en uitvoeren van een bewonersonderzoek om wensen t.a.v. voorzieningen en informatiekanalen te inventariseren (maakt onderdeel uit van TKN scenario onderzoek verhoging afvalscheidingspercentage) Afval driehoek effect toelichting Milieu + Kosten - Financiële ondersteuning nodig om informatievoorzieningen en (inzamel)middelen mogelijk te maken. Deze kosten worden deels terugverdiend wanr inzet leidt tot verbeterd afvalscheidingsgedrag. service + Verbeteren van de informatie- en inzamelvoorzieningen draagt bij aan het serviceniveau en kan bewoners het scheiden van afval vergemakkelijken. Beoogd resultaat: door het creëren van draagvlak voor afvalscheiding zullen bewoners naar verwachting meer bereid zijn om het afvalscheidingsgedrag (verder) te verbeteren. Omgekeerd kan het aansturen op een gedragsverandering ook leiden tot bewustwording en draagvlak. Regionale samenwerking deels Deels betreft het interne afspraken, maar bv de GFT inzameling is een thema wat ook regional speelt en ook daar kan worden opgepakt. Contractbeheer Interne bedrijfsvoering ja Afstemming met o.a. Communicatie en de Webredactie nodig. Rol in de productieketen Kansen en toekomst Handhaving Communicatie ja 17

18 5 Planning De planning van de uitvoeringsmaatregelen is als volgt: Uitwerking scenario-onderzoek verhoging afv alscheidingspercentage TKN gemeenten (80% in 2023) Optimaliseren scheiding grof restafval campagne verbeteren scheidingsgedrag GFT, glas, textiel en gebruik milieustraat communicatiecampagne: wat gebeurt er met mijn afv al? barometer milieustraat grondstoftour promotie van het lespakket/spel over afv alscheiding voor VO en BO voortzetting gescheiden inzameling drankenkartons uitsluitsel voor bereiding aanbesteding inzameling, transport en verwerking afv alstromen milieuparken uitvoering vervanging en plaatsing ondergrondse containers pilot participatie: verbeteren scheidingsresultaten met behulp van scholen verenigingen voor bereiding verbetering vorzieningen t.b.v. de gescheiden inzameling herbruikbare afvalstromen afv alapp kwartaal 2015 kwartaal 2016 update website/ bewonersonde milieustraat pilot voortzetting Opm: bij succes kunnen communicatiecampagnes en pilots worden herhaald danwel voortgezet worden in

19 6 Evaluatie Jaarlijks vindt een monitoring plaats van de tot dan behaalde resultaten. Indien nodig kan dan worden bijgestuurd. Aan het einde van de looptijd van het plan wordt ook een evaluatie uitgevoerd om na te gaan in welke mate de doelstellingen zijn behaald. Deze uitkomst vormt vervolgens het vertrekpunt van het volgende uitvoeringsplan. De planning van de evaluatiemomenten zijn als volgt: jaarevaluatie 2015: eerste kwartaal 2016 aangezien de volledige jaarcijfers pas begin 2016 beschikbaar zijn, verschijnt de evaluatie in maart. Deze jaarevaluatie wordt ter kennisname aangeboden aan het college en de raad. concept evaluatie uitvoeringsplan en vooruitblik uitvoeringsplan : november/december 2016 Deze concept evaluatie heeft als doel het vergaren van input voor het nieuw op te stellen uitvoeringsplan het wordt zowel aan het college als de raad aangeboden. uitvoeringsplan : eerste kwartaal 2017 In dit plan is de input van het college en de raad verwerkt en zijn tevens de definitieve jaarcijfers van 2016 verwerkt ten behoeve van de evaluatie van het uitvoeringsplan. Het nieuwe uitvoeringsplan wordt ter besluitvorming aan het college aangeboden en vervolgens ter kennisname aan de raad aangeboden. 19

20 Bijlage 1: Evaluatie uitvoeringsplan 2014 Status doelstellingen 2014 Doelstelling Resultaat 2014 Status Terugbrengen van de hoeveelheid huishoudelijk restafval van 223,63 215,6 kg p/inwoner kg/inwoner naar 215 kg/inwoner Terugbrengen van de hoeveelheid fijn huishoudelijk restafval van 206,7 kg/inwoner naar 200 kg/inwoner Terugbrengen van de hoeveelheid grof restafval van 16,6 kg/inwoner naar 15 kg/inwoner 200,5 kg p/ inwoner 15,1 kg p/inwoner Verhogen van het percentage brongescheiden afval van 49% naar minimaal 53% Verhoging van het scheidingspercentage fijn huishoudelijk afval van 45% naar minimaal 50% Verhoging van het scheidingspercentage grof huishoudelijk afval van 72% naar minimaal 74% 49% 45% 72% Doelstelling Resultaat 2014 Resultaat Terugbrengen van de totale afvalbeheerkosten met 5% De totale afvalbeheerkosten zijn 2,9% lager dan in 2013 Daling van de inzamelkosten met 8% De inzamelkosten zijn 8,1 % hoger dan in Daling van de verwerkingskosten met 2% De verwerkingskosten zijn 14,7% lager dan in Doelstelling Resultaat 2014 Resultaat Plaatsing en vervanging van ondergrondse containers op: 15 locaties in Gereed, kleine uitloop in 2015 Frederiksoord, 11 locaties in Rijnsoever en 1 locatiein de Dwarsstraat Voorbereiden van een optimalisatieplan voorzieningen met daarin maatregelen opgenomen die het serviceniveau voor gescheiden ingezamelde afvalstromen maximaliseert. Elk huishouden in Katwijk moet via minstens één communicatiekanaal zijn geïnformeerd over de wijze van afvalverwerking. gereed In ontwikkeling 1 De inzamelkosten zijn gestegen door o.a. extra inhuur vanwege ziekteverzuim. 2 Daling verwerkingskosten veroorzaakt door nieuwe verwerkingstarieven afvalstromen milieustraat. Dit nieuwe contract is per 1 januari 2014 in werking getreden.

21 Status uitvoeringsmaatregelen milieu activiteit status Resultaat Campagne verbeteren scheidingsgedrag restafval en GFT Niet uitgevoerd Standpunt voortzetting inzameling drankenkartons Inzameling voortgezet (0,7 kg/inwoner/jaar). Vergoeding beschikbaar, maar inzameling nog niet verplicht. Inzamelmogelijkheden met kunststof in 2015 bekeken (samenwerking met deelnemers kunststofcontract) kosten activiteit status Resultaat Aanbesteding inzameling, transport en verwerking afvalstromen milieuparken (glas, textiel en papier) Aanbesteden sortering en vermarktingkunststofverpakkingsmaterialen service Bestek voorbereid, publicatie verschoven naar 2015 In de afrondende fase, afhandeling contracten begin 2015 activiteit status Resultaat Aanbesteding en start vervanging plaatsing ondergrondse containers ( ) Herinrichting gezamenlijke milieustraat gemeente Katwijk en Noordwijk Eerste containers nog in 2014 geplaatst. Voorbereidingsprocedure plaatsing containers in Rijnsoever afgerond. Plaatsing van die containers begin 2015 afgerond Communicatiecampagne: wat gebeurt er met mijn afval? Business case: optimalisatie voorzieningenniveau ten behoeve van afvalscheiding Informatievoorziening opgestart op de milieustraat rond informeren bezoekers milieustraat over verwerkingstraject aangeboden grofvuil. Daarnaast Afvalwijzer (app) begin 2015 in gebruik. Gerichte informatie mbt de inzameling, maar ook scheidingsinformatie Uitgevoerd in TKN verband in een bredere context: verbetering scheidingsresultaten. Voorzieningen hier in mee genomen.

22 Conclusies en aandachtspunten milieu De afvalscheidingsresultaten stagneren, waardoor de gestelde doelen in 2014 niet worden behaald. De totaalhoeveelheid afval mt af, evenals de hoeveelheid restafval. Deze doelstellingen zijn bijna behaald. De hoeveelheid gescheiden afvalstromen is echter ook wat gedaald. Hierdoor stagrt het scheidingspercentage. Inzet op communicatie/educatie en het overdragen van de boodschap afval is grondstof spelen een belangrijke ondersteunende rol in het creëren van draagvlak voor een beter afvalscheidingsgedrag. Maatregelen hebben minder effect wanr deze geen aansluiting vinden bij bewoners. kosten De totale afvalbeheerkosten zijn gedaald. Dit is een positieve ontwikkeling, maar daling is alleen toe te rekenen aan de daling in de verwerkingskosten. Een nieuw contract voor de verwerking van de afvalstromen op de milieustraat heeft dit veroorzaakt. Hoewel niet altijd groot financieel voordeel te behalen valt, is het gunstig om met regelmaat aan te besteden. Ook om nieuwe ontwikkelingen te benutten. Het verwerkingstarief voor restafval drukt nog steeds zwaar op de beheerkosten. Vanaf medio 2016 is een gunstiger tarief van toepassing voor de verwerking van restafval, waardoor verwerkingskosten nog verder dalen (reeds verwerkt in de begroting). De inzamelkosten zijn gestegen. Oorzaak is o.a. een hoog ziekteverzuim (14%) met meer inhuur van persol tot gevolg. Vanwege het grote aandeel van restafval en GFT inzameling, drukken deze kosten zwaar op het totaal. De inzameling van restafval en GFT vindt efficiënter plaats vanwege het herzien van de inzamelroutes. Hierdoor is minder brandstof en inhuur nodig. Per 1 januari 2014 is één inzamelvoertuig minder in gebruik. service Doelstellingen voor 2014 zijn grotendeels gehaald, maar dit kan verder worden uitgebouwd, zoals het stimuleren van het gebruik van de milieustraat en verder uitdragen van de visie afval is grondstof. Het optimaliseren van de voorzieningen maakt onderdeel uit van het deelplan en scenario onderzoek verbeteren afvalscheidingsresultaten TKN gemeenten. Mogelijk dat scholen en verenigingen meer een rol kunnen gaan spelen. Zowel voor bewoners als voor de instelling kunnen hier voordelen te behalen zijn.

23 Bijlage 2: Toepassing sturingsmechanismen Regionale samenwerking Samenwerking is een belangrijk middel voor een efficiënt afval- en grondstoffenbeheer. Samenwerken in aanbestedingen en het uitwisselen van ervaringen leidt vaak tot positieve resultaten in zowel financiële zin als het behalen van de milieudoelstellingen. Begin 2014 is het synthesedocument versterken afvalsamenwerking in TKN verband opgesteld. In TKN verband ligt de opdracht om invulling te geven aan de ambitie om 80% van het afval te scheiden, te realiseren voor eind Hierin bestaat ook de mogelijkheid voor andere regionale gemeenten om aan te haken. Zowel deze opdracht als andere projecten rond communicatie en contractbeheer worden gezamenlijk opgepakt waar mogelijk. Contractbeheer Contractbeheer richt zich zowel op het vastleggen van financieel gunstige contracten als het afspreken van kwaliteitscriteria. Contractbeheer blijft een belangrijke tool om te sturen op de wijze van inzameling en verwerking van afvalstoffen als grondstoffen. De afvalmarkt wordt meer een grondstofmarkt. Deze is dynamischer dan voorheen, waardoor het loont om contracten vaker te herzien al dan niet in samenwerkingsverband. Merkbaar is dat contractbeheer steeds meer in regionaal verband plaatsvindt of zelfs nog breder (bijvoorbeeld sortering en vermarkting kunststof). Interne bedrijfsvoering Voor het afval- en grondstoffenbeheer werkt team Afvalinzameling nauw samen met andere teams en afdelingen. Handhaving (team Toezicht en Handhaving) en communicatie (team Communicatie) zijn aparte sturingsmechanismen en beschreven in paragraaf 5.6 en 5.7. Team Afvalinzameling werkt vanuit het thema schoon, heel en veilig ook samen met team Wijkbeheer. Wat betreft sociale return en de werkvoorziening kan een samenwerking met de afdeling Samenleving ook kansen en mogelijkheden bieden. Rol in de productieketen Zowel lokaal als landelijk worden de afvalscheidingsdoelstellingen steeds ambitieuzer. Vanuit de zorgplicht om huishoudelijk afval in te zamelen, ligt er een belangrijke rol voor gemeenten om afval zoveel mogelijk als grondstoffen terug te brengen in de productieketen (circulaire economie). De gemeente vervult een regisseursrol in het vinden van die kanalen en methoden die optimale afvalscheiding mogelijk maken. Samenwerking met marktpartijen, scholen en verenigingen kan een belangrijke bijdrage leveren. Maar ook het betrekken van bewoners in de ambitie rond afvalscheiding is van belang, aangezien scheidingsgedrag bepalend is voor het te behalen resultaat.

24 Kansen en toekomst De afval- en grondstoffenmarkt is in beweging. Om een trendbreuk in de scheidingsresultaten te behalen worden er veel pilots gedaan en zijn er vele (technische) innovaties. Deze ontwikkelingen zijn vrij ad hoc. Door de korte looptijd van de uitvoeringsplannen blijft het wel mogelijk om deze innovaties te betrekken in het behalen van de beleidsambities. In 2015 en 2016 ligt de nadruk op communicatie en pilotprojecten rond het verhogen van het scheidingspercentage, zoals de scheiding van drankenkartons, verbetering van de voorzieningen en secundaire scheiding van grof restafval. Op een tweede spoor blijft het TKN traject verhoging afvalscheidingspercentage lopen met de lange termijn doelstelling om 80% afvalscheiding te realiseren. Handhaving Ongeacht de specifieke uitvoeringsmaatregelen beschreven in dit plan, werken team Toezicht en handhaving openbare omgeving en team Afvalinzameling samen. Naast de algemene veiligheidsdoelstellingen draagt (preventieve) handhaving ook bij aan het behalen van de beleidsdoelstellingen door o.a. in te grijpen wanr afval niet juist wordt aangeboden. Over de inzet van de gemeentelijk opsporingsambtenaren worden onderling afspraken gemaakt tussen team Toezicht en handhaving en team Afvalinzameling. Een uitvoeringsmaatregel in dit plan die mogelijk om extra inzet van GOA s vraagt is: Activiteit 2 (milieu): Campagne verbeteren scheidingsgedrag GFT, glas, textiel en gebruik milieustraat Activiteit 1 (service): Vervanging en plaatsing ondergrondse containers Activiteit 1 (overkoepelend): Ontwikkelingen rond het TKN project verhoging afvalscheidingspercentage. Dit project richt zich op een herziening van de inzamelmethodiek tbv het realiseren van een trendbreuk rond de afvalscheidingsresultaten. Dit project wordt momenteel verder uitgewerkt. Handhaving speelt een belangrijke rol, maar is momenteel nog niet concreet en wordt later in overleg met team Toezicht en Handhaving verder vormgegeven. Communicatie Communicatie speelt een belangrijke ondersteunende rol in het behalen van de beleidsdoelstellingen. In het uitvoeringsplan speelt communicatie niet alleen een ondersteunende rol in verschillende maatregelen, maar vormt communicatie soms ook de basisactiviteit. Deze paragraaf gaat dieper in op de rol die communicatie specifiek in vervult. Per communicatie activiteit of campagne zal afstemming worden gezocht met de afdeling Communicatie. Indien nodig zal een apart communicatieplan worden opgesteld (met name van belang in het TKN traject verhoging afvalscheidingspercentage ).

25 Communicatiedoelstelling In richt de communicatie zich op: Verbeteren van het afvalscheidingsgedrag van bewoners door in te zetten op de bewustwording van het concept afval = grondstof. Deze doelstelling wordt bereikt door: intensieve informatievoorziening over de hergebruikmogelijkheden van het huishoudelijk afval. gebruik te maken van verschillende communicatiemiddelen en kanalen en deze bovendien tegelijkertijd in te zetten. Insteek is dat elke bewoner ofwel laagdrempelig informatie kan inwinnen of, in geval van een communicatiecampagne, op de hoogte moet zijn van de boodschap. bewustwording te vergroten van de invloed die bewoners uit kunnen oefenen op zowel de afvalstoffenheffing als een hoog grondstoffenhergebruik (invloed op eigen portemon, maar ook de verantwoordelijkheid voor een beter milieu). bewoners actief betrekken in het meedenken over de in te zetten inzamelmiddelen (o.a. in GFT scheiding hoogbouw) Doelgroepen De doelgroep is erg breed, namelijk alle inwoners van Katwijk. Per communicatie activiteit wordt wel onderscheid gemaakt tussen de verschillende doelgroepen, communicatieboodschap en de in te zetten middelen. Zo zullen bijvoorbeeld columns in de krant over de afvalverwerking met name door volwassen bewoners worden gelezen, maar krijgt het belang van afvalscheiding ook aandacht in het onlangs ontwikkelde afvalspel voor het voortgezet onderwijs en in het lespakket voor het basisonderwijs. Communicatiemiddelen en kanalen In te zetten communicatiemiddelen en kanalen zijn: Internet (gemeente website) Intranet Social media (Twitter, Facebook) Mobiele applicaties (o.a. recyclemanager app) Persbericht of advertentie Televisie omroep (RTV Katwijk) Buitenreclame (posterframes zowel langs de weg als stickers op de inzamelvoertuigen huis-aan-huis brieven, flyers of (afval)kranten lespakketten bewonersavond mailings, (digitale) nieuwsbrieven gadgets. Daarnaast zijn er ook specifieke middelen voor een bepaalde activiteit te ontwikkelen of zijn campagnematerialen reeds voorhanden, zoals bijvoorbeeld de campagne glas in het bakkie van Nedvang.

26 Communicatie activiteiten Dit uitvoeringsplan beschrijft een aantal activiteiten waar communicatie een belangrijke rol in speelt: Campagnes: Activiteit 2 (milieu): campagne verbeteren scheidingsgedrag GFT, glas, textiel en gebruik milieustraat Activiteit 3 (milieu): communicatiecampagne wat gebeurt er met mijn afval? Nevenactiviteiten: Activiteit 1 (overkoepelend): uitwerking scenario onderzoek verhoging afvalscheidingspercentage TKN gemeenten (80% eind 2023). dit traject begint zich in de startfase. Rol en inzet communicatie zal tijdig worden afgestemd met de afdeling communicatie, zodra het uitvoeringstraject verder vorm krijgt. Activiteit 4 (milieu): promotie van het lespakket/spel over afvalscheiding en recycling Activiteit 5 (milieu): voortzetting gescheiden inzameling drankenkartons Activiteit 1 (service): uitvoering vervanging en plaatsing ondergrondse containers Activiteit 2 (service): pilot participatie verbeteren scheidingsresultaten met behulp van scholen en verenigingen. Activiteit 3 (service): verbetering voorzieningen t.b.v. de gescheiden inzameling van herbruikbare afvalstromen. Uitvoering In de uitvoering van de van de communicatietrajecten werkt team Afvalinzameling samen met de communicatie afdeling. Aangezien de meeste van de hierboven beschreven activiteiten nog een nadere uitwerking vragen, zal dit in overleg met de communicatie adviseur plaatsvinden en de uiteindelijke uitvoering worden afgestemd. De communicatieadviseur geeft advies en vormt een sparringspartner bij de voorbereiding van een communicatieactiviteit.

Uitvoeringsplan grondstoffenbeleid 2014

Uitvoeringsplan grondstoffenbeleid 2014 Uitvoeringsplan grondstoffenbeleid 2014 Gemeente Katwijk Onderdeel van: grondstoffenbeleidsplan 2014 t/m 2020 Maart 2014 2 Inhoudsopgave 1 Inleiding 5 2 Kaders 2014 7 2.1 Ontwikkelingen 2014 7 2.2 Strategie

Nadere informatie

HET NIEUWE INZAMELEN IN SLIEDRECHT

HET NIEUWE INZAMELEN IN SLIEDRECHT HET NIEUWE INZAMELEN IN SLIEDRECHT Afval? SAMEN HALEN WE ERUIT WAT ERIN ZIT! Gemeentelijk Afvalcongres 19 maart 2015 Ing. D.J.B. Sakko Beleidsadviseur Proef droog en herbruikbaar liep af Bij oud papier

Nadere informatie

Informatieve raadsbijeenkomst

Informatieve raadsbijeenkomst Afvalbeleidsplan Sliedrecht 2014 en verder 4 september 2013 Informatieve raadsbijeenkomst 1 Doelstelling materiaalhergebruik: van 53 % 60 % 65% (2020) De gemeente neemt haar maatschappelijke verantwoording

Nadere informatie

Doorrekening scenario s afvalbeheer gemeente Montfoort

Doorrekening scenario s afvalbeheer gemeente Montfoort Doorrekening scenario s afvalbeheer gemeente Montfoort Door gemeente Montfoort zijn 4 toekomstige scenario s voor het afvalbeheer geformuleerd. Wat zijn de verwachte effecten indien deze scenario s worden

Nadere informatie

Beleidsnotitie van afvalbeleid naar Grondstoffenbeleid

Beleidsnotitie van afvalbeleid naar Grondstoffenbeleid Beleidsnotitie van afvalbeleid naar Grondstoffenbeleid Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 3. Omgekeerd inzamelen... 4 4. Voorscheiding plastics... 5 5. Oud papier en karton... 5 6. GFT... 6 7. Conclusie...

Nadere informatie

Van afval naar grondstof. Informatieavond voor inwoners

Van afval naar grondstof. Informatieavond voor inwoners Van afval naar grondstof Informatieavond voor inwoners Agenda 2 1. Welkom en inleiding (wethouder Jan van t Zand) 2. Presentatie Afvalbeheer (Paul de Bruin, IPR Normag) 3. Vragen en dialoog 4. Afsluiting

Nadere informatie

Jaarplan 2014 gemeente Velsen

Jaarplan 2014 gemeente Velsen Jaarplan 2014 gemeente Velsen HVC Arnoud Kik Adviseur Gemeenten Versie: 28 april 2014 Inhoudsopgave 1. Inleiding 4 2. Maatregelen afvalbeheerplan 6 3. Maatregelen 2014 9 4. Planning uitwerking resterende

Nadere informatie

Verbetering afvalscheiding in. Oegstgeest. Waar staan we nu, en hoe verder? Beeldvormende raad gemeente. Oegstgeest.

Verbetering afvalscheiding in. Oegstgeest. Waar staan we nu, en hoe verder? Beeldvormende raad gemeente. Oegstgeest. Verbetering afvalscheiding in Oegstgeest Waar staan we nu, en hoe verder? Beeldvormende raad gemeente Oegstgeest Marianne Zegwaard 8 september 2016 Opbouw presentatie 1 Aanleiding en doel 2 Aanpak 3 Huidige

Nadere informatie

Raadsvoorstel agendapunt

Raadsvoorstel agendapunt Raadsvoorstel agendapunt Aan de raad van de gemeente IJsselstein Zaaknummer : 202834 Datum : 17 november 2015 Programma : Strategie Blad : 1 van 5 Cluster : Ruimte Portefeuillehouder: dhr. V.G.M. van den

Nadere informatie

RAADSVOORSTEL EN ONTWERPBESLUIT

RAADSVOORSTEL EN ONTWERPBESLUIT RAADSVOORSTEL EN ONTWERPBESLUIT Registratienummer raad: 1194195 Datum: Behandeld door: 21 april 2015 H.G.M. Hermens Afdeling / Team: Uitvoering Onderwerp: Notitie Verbetering afvalscheidingsresultaten

Nadere informatie

Memo. de leden van de gemeenteraad. het college. Datum: 5 mei 2015. scenario s het nieuwe inzamelen. Geachte leden van de raad,

Memo. de leden van de gemeenteraad. het college. Datum: 5 mei 2015. scenario s het nieuwe inzamelen. Geachte leden van de raad, Memo Aan: Van: de leden van de gemeenteraad het college Datum: 5 mei 2015 Betreft: scenario s het nieuwe inzamelen Geachte leden van de raad, Afval is grondstof. Ons afval is rijk aan grondstoffen die

Nadere informatie

evaluatie Proef zuiver inzamelen Invoeren PMD Lager brengtarief milieustraat

evaluatie Proef zuiver inzamelen Invoeren PMD Lager brengtarief milieustraat evaluatie Proef zuiver inzamelen Invoeren PMD Lager brengtarief milieustraat Samenvatting Proef Zuiver Inzamelen: In en rond het dorp Blijham is in 2015 als proef het restafval eens per vier weken ingezameld

Nadere informatie

Voorstel voor de Raad

Voorstel voor de Raad Voorstel voor de Raad Datum raadsvergadering : 15 januari 2015 Agendapuntnummer : I, punt 5 Besluitnummer : 1666 Portefeuillehouder : Wethouder Jan van 't Zand Aan de gemeenteraad Onderwerp: Afvalbeheerbeleid

Nadere informatie

Behandeling in commissie Het Raadsvoorstel wordt in de commissie Ruimte, Economie en Bedrijfsvoering behandeld.

Behandeling in commissie Het Raadsvoorstel wordt in de commissie Ruimte, Economie en Bedrijfsvoering behandeld. Raadsvoorstel Datum 16 mei 2017 Zaaknummer 194822483 Portefeuille H.G.W.M. van Rooijen Onderwerp Harmonisatie afvalbeleid Meierijstad. Samenvatting Harmonisatie afvalbeleid Meierijstad. Relatie met programmabegroting

Nadere informatie

- 3 - Beoogd effect Voor 2020 minimaal 65 procent van het huishoudelijk afval te hergebruiken.

- 3 - Beoogd effect Voor 2020 minimaal 65 procent van het huishoudelijk afval te hergebruiken. Raadsvoorstel Aan de raad van de gemeente Sliedrecht Zaaknummer: 1062093 Sliedrecht, 27 augustus 2013 Onderwerp: Afvalbeleidsplan Sliedrecht 2014 en verder Beslispunten 1) Het afvalbeleidsplan Sliedrecht

Nadere informatie

Op weg naar een circulaire economie

Op weg naar een circulaire economie Op weg naar een circulaire economie Agenda Afvalstromen Cijfers De Haarlemse aanpak Naar een circulaire economie Afval = Grondstof Afvalstromen GFT Kunststof Papier Glas Textiel Restafval GFT-stroom Inzameling

Nadere informatie

Raadsvergadering: 28 nov 2017 Besluit: Aangenomen Voor: HOP, CDA, VVD, CU, D66, SP, ND, LMJ, BB, SH, PvdA Tegen: TD

Raadsvergadering: 28 nov 2017 Besluit: Aangenomen Voor: HOP, CDA, VVD, CU, D66, SP, ND, LMJ, BB, SH, PvdA Tegen: TD Raadsvergadering: 28 nov 2017 Besluit: Aangenomen Voor: HOP, CDA, VVD, CU, D66, SP, ND, LMJ, BB, SH, PvdA Tegen: TD Agendanr.: 12 Voorstelnr.: RB2017097 Onderwerp: Afvalinzameling - Grondstoffenbeleidsplan

Nadere informatie

Jaarplan 2012 gemeente Velsen

Jaarplan 2012 gemeente Velsen Jaarplan 2012 gemeente Velsen januari 2012 HVCinzameling Miriam Dijst Adviseur Gemeenten 12 januari 2012 Inhoudsopgave 1. Inleiding 4 2. Maatregelen afvalbeheerplan 6 3. Maatregelen 2012 7 4. Planning

Nadere informatie

Burgemeester en wethouders

Burgemeester en wethouders Memo Aan : de leden van de gemeenteraad Van : College Datum : 19 februari 2015 In afschrift aan : H. Campen, A. Los Zaaknummer : 26261 Bijlage(n) : - Onderwerp : Afvalinzamelingpilot buitengebied Ede Inleiding

Nadere informatie

Naam en telefoon Portefeuillehouder

Naam en telefoon Portefeuillehouder Onderwerp Evaluatie proef afvalinzameling en pilots Datum Afdeling 6 december 2016 SLWE Naam en telefoon Portefeuillehouder A. de Smit, 9287 J. van der Schoot Waarover wil ik u informeren? Op 1 januari

Nadere informatie

Concept kadernotitie Grondstoffenplan

Concept kadernotitie Grondstoffenplan Concept kadernotitie Grondstoffenplan Op 12 januari jl. heeft er een thema-avond voor het nieuw te vormen grondstoffenplan plaatsgevonden. Bij een grondstoffenplan ligt de nadruk meer op de inzameling

Nadere informatie

Heerhugowaaĩtf Stad van kansen

Heerhugowaaĩtf Stad van kansen Raadsvergadering : 2 8 MEI 2013 Besluit:. orstelnummer: Heerhugowaaĩtf Stad van kansen «-n^trr o de ryyavt Q Agendanr.: 11 Voorstelnr.: RB2013070 Onderwerp: Afvalinzameling: Grondstoffenbeleidsplan 2013-2016

Nadere informatie

Meer waarde uit afval. Oriëntatie commissie Papendrecht 10 februari 2016, Dion van Steensel

Meer waarde uit afval. Oriëntatie commissie Papendrecht 10 februari 2016, Dion van Steensel Meer waarde uit afval Oriëntatie commissie Papendrecht 10 februari 2016, Dion van Steensel Inhoud 1. Aanleiding/kader 2. Stand van zaken Papendrecht 3. Verbetervoorstellen 4. Verwachte effecten 1. Aanleiding/kader

Nadere informatie

Voortgangsrapportage II: Uitvoering VANG

Voortgangsrapportage II: Uitvoering VANG Voortgangsrapportage II: Uitvoering VANG Van Afval Naar Grondstof Gooi en Vechtstreek 2015 2020 INHOUD Inleiding 1 Wat is er gebeurd tot nu toe? 1 Realisatie 2 Ervaringen 2 Resultaten 3 Bijsturen in de

Nadere informatie

Masterclass Afval en Grondstof. Het Nederlandse Afvalbeleid in vogelvlucht, gemeenten in de circulaire economie

Masterclass Afval en Grondstof. Het Nederlandse Afvalbeleid in vogelvlucht, gemeenten in de circulaire economie Masterclass Afval en Grondstof Het Nederlandse Afvalbeleid in vogelvlucht, gemeenten in de circulaire economie Gemeentelijk Afvalcongres, 19 maart 2015 AGENDA 1. 2. 3. 4. 5. Afvalmanagement Ladder van

Nadere informatie

Raadsvoorstel agendapunt

Raadsvoorstel agendapunt Raadsvoorstel agendapunt Aan de raad van de gemeente IJsselstein Zaaknummer : 49727 Datum : 10-06-2014 Programma : Strategie Blad : 1 van 5 Cluster : Ruimte Portefeuillehouder: dhr. V. van den Berg Informatie

Nadere informatie

Voorstel voor de Raad

Voorstel voor de Raad Voorstel voor de Raad Datum raadsvergadering : 31 maart 2016 Agendapuntnummer : III, punt 5 Besluitnummer : 2028 Portefeuillehouder : Wethouder Jan van 't Zand Aan de gemeenteraad Onderwerp: Rapportage

Nadere informatie

Onderzoek Afvalsamenwerking Twente

Onderzoek Afvalsamenwerking Twente Waarderweg 33B-10 haarlem, postbus 2016 2002 la haarlem, t 023 5319141, e info@iprnormag.nl. Onderzoek Afvalsamenwerking Twente Nadere informaties in de aanloop naar het Symposium op 4april 2013 20 februari

Nadere informatie

Veelgestelde vragen voorstel afvalinzameling

Veelgestelde vragen voorstel afvalinzameling Veelgestelde vragen voorstel afvalinzameling Wat verandert er voor mij als dit voorstel wordt ingevoerd? Restafval wordt één keer in de vier weken ingezameld Het voorstel gaat uit van een verlaging van

Nadere informatie

Afvalbeleid Gemeente Papendrecht Omgekeerd Inzamelen

Afvalbeleid Gemeente Papendrecht Omgekeerd Inzamelen Afvalbeleid Gemeente Papendrecht Omgekeerd Inzamelen Pagina 1 van 5 Afvalbeleid gemeente Papendrecht concept, 24 november 2017 Besluit Papendrecht past het afvalinzamelmodel aan en gaat in 2018 over op

Nadere informatie

Met Droog en Herbruikbaar inzamelen naar 65% recycling van huishoudelijk afval?! Stefan de Beer HVC

Met Droog en Herbruikbaar inzamelen naar 65% recycling van huishoudelijk afval?! Stefan de Beer HVC Met Droog en Herbruikbaar inzamelen naar 65% recycling van huishoudelijk afval?! Stefan de Beer HVC Afvalbrief Atsma De totale recycling van huishoudelijk afval dient te stijgen van 50 naar 65% in 2015

Nadere informatie

Aan de Gemeenteraad. Raadsvoorstel nr. 681498

Aan de Gemeenteraad. Raadsvoorstel nr. 681498 meppel.nl Agendapunt V/12. Meppel, 17 maart 2015 Aan de Gemeenteraad. Raadsvoorstel nr. 681498 Onderwerp: Verdergaande scheiding afvalstromen Voorgesteld besluit De raad voor te stellen: 1. Ter uitvoering

Nadere informatie

: 31 augustus 2015 : 14 september : dhr. Th. van Eijk

: 31 augustus 2015 : 14 september : dhr. Th. van Eijk RAADSVOORSTEL ter besluitvorming in de raad Datum Forum vergadering Datum Raadsvergadering Portefeuillehouder Verantwoordelijk MT-lid Evaluatiedatum: : 31 augustus 2015 : 14 september 2015 : dhr. Th. van

Nadere informatie

Het voorstel aan de raad is om het Grondstoffenbeleidsplan vast te stellen. Het vaststellen is opgesplitst in een aantal deelbesluiten.

Het voorstel aan de raad is om het Grondstoffenbeleidsplan vast te stellen. Het vaststellen is opgesplitst in een aantal deelbesluiten. Agendanr.: Voorstelnr.: RB2012144 Onderwerp: Afvalinzameling: Grondstoffenbeleidsplan - 2016 Aan de Raad, Heerhugowaard, 4 december 2012 Beknopt voorstel Het huidige afvalbeleidsplan is door de raad vastgesteld

Nadere informatie

Kilogram gescheiden ingezameld per inwoner per jaar Landelijke doelstelling. Resultaat Lingewaard 2011

Kilogram gescheiden ingezameld per inwoner per jaar Landelijke doelstelling. Resultaat Lingewaard 2011 Memo Onderwerp Afvalinzameling: vergelijking Zevenaar- 1 Inleiding Afvalscheiding is belangrijk. Door scheiding aan de bron (in de huishoudens) kunnen afvalcomponenten en fracties worden verkregen die

Nadere informatie

GOED SCHEIDEN LOONT. Het 1e kwartaal. Inhoud

GOED SCHEIDEN LOONT. Het 1e kwartaal. Inhoud Inhoud Inleiding... 2 Samenvattende conclusie... 2 Communicatie... 2 Inzamelmiddelen... 3 Afvalhoeveelheden... 3 Aanbiedgedrag... 5 Overig... 5 Inleiding Met ingang van 1 januari 2016 is Goed Scheiden

Nadere informatie

Opinienota. Onderwerp: Strategisch Plan Afvalscheiding Reg. Nummer: 2016/

Opinienota. Onderwerp: Strategisch Plan Afvalscheiding Reg. Nummer: 2016/ Opinienota Onderwerp: Strategisch Plan Afvalscheiding Reg. Nummer: 2016/ 148113 1. Inleiding Doel van het Strategisch Plan Afvalscheiding (SPA) is om in Haarlem tot een hoger scheidingspercentage van huishoudelijk

Nadere informatie

In het kader van het actualiseren van het gemeentelijk afvalbeleid is een enquête gehouden onder de inwoners van gemeente Bunnik.

In het kader van het actualiseren van het gemeentelijk afvalbeleid is een enquête gehouden onder de inwoners van gemeente Bunnik. Gemeente Bunnik Verantwoording In het kader van het actualiseren van het gemeentelijk afvalbeleid is een enquête gehouden onder de inwoners van gemeente Bunnik. Deze heeft plaatsgevonden van 30 maart t/m

Nadere informatie

Nederland Circulair Hoe draagt Papendrecht bij?

Nederland Circulair Hoe draagt Papendrecht bij? Nederland Circulair Hoe draagt Papendrecht bij? Waarom is er urgentie om het afvalbeleid aan te passen? Weg met onze wegwerpmentaliteit Interview met staatssecretaris Sharon Dijksma, Volkskrant 14 september

Nadere informatie

RAADSVOORSTEL. Raadsvergadering. Onderwerp Visie en doelstellingen op huishoudelijk afval 2016-2020. Aan de raad,

RAADSVOORSTEL. Raadsvergadering. Onderwerp Visie en doelstellingen op huishoudelijk afval 2016-2020. Aan de raad, RAADSVOORSTEL Raadsvergadering Nummer 17-12-2015 15-089 Onderwerp Visie en doelstellingen op huishoudelijk afval 2016-2020 Aan de raad, Onderwerp Visie en doelstellingen op huishoudelijk afval 2016-2020

Nadere informatie

2015-153. BIJLAGE 2: Scenario's afvalbeleidsplan Nieuwegein

2015-153. BIJLAGE 2: Scenario's afvalbeleidsplan Nieuwegein BIJLAGE 2: Scenario's afvalbeleidsplan Nieuwegein Behorend bij raadsinformatieavond 8 januari 2015 Toelichting op de gebruikte termen vindt u aan het einde van dit document 2015-153 Scenario 1: Geen nieuwe

Nadere informatie

Van afval naar grondstof in Goirle

Van afval naar grondstof in Goirle Van afval naar grondstof in Goirle Leny van der Ende Bureau Milieu & Werk 16 juni 2014 1 Wij doen onderzoek naar waarde in het afval Welke waardevolle grondstoffen zitten in Goirle nog in het afval Hoe

Nadere informatie

Evaluatie afvalproef / Realisatie VANG-doelstellingen. Raadscommissie gemeente Heerenveen 27 augustus 2015

Evaluatie afvalproef / Realisatie VANG-doelstellingen. Raadscommissie gemeente Heerenveen 27 augustus 2015 Evaluatie afvalproef / Realisatie VANG-doelstellingen Raadscommissie gemeente Heerenveen 27 augustus 2015 VANG-doelstelling huishoudelijk afval VANG=Van Afval Naar Grondstof Eén van de zeven prioriteiten

Nadere informatie

Evaluatie afvalproef / Realisatie VANG-doelstellingen. Presentatie t.b.v. raadscommissie gemeente Heerenveen d.d. 27 augustus 2015

Evaluatie afvalproef / Realisatie VANG-doelstellingen. Presentatie t.b.v. raadscommissie gemeente Heerenveen d.d. 27 augustus 2015 Evaluatie afvalproef / Realisatie VANG-doelstellingen Presentatie t.b.v. raadscommissie gemeente Heerenveen d.d. 27 augustus 2015 Uitgangspositie en kenmerken gemeente Heerenveen Aanbod restafval Friesland

Nadere informatie

Afval scheiden in Houten. Hoe kan het (nog) beter?

Afval scheiden in Houten. Hoe kan het (nog) beter? Afval scheiden in Houten Hoe kan het (nog) beter? Inhoud presentatie Houten: (toeristische) informatie Afval: hoe doet Houten het nu? Waar valt winst te halen? Welke manieren zijn er om gedrag te veranderen?

Nadere informatie

Onderwerp: Afvalbeleidsplan

Onderwerp: Afvalbeleidsplan Vergadering gemeenteraad d.d. 28 februari 2019 Agenda nummer 8 Portefeuillehouder: wethouder de heer IJ.J. Rijzebol Onderwerp: Afvalbeleidsplan Korte inhoud: Een van de taken van de gemeente is het inzamelen

Nadere informatie

Nieuw afvalbeleidsplan. Afvalinzameling vanaf 2017. Bijeenkomst 8 juni 2016

Nieuw afvalbeleidsplan. Afvalinzameling vanaf 2017. Bijeenkomst 8 juni 2016 Nieuw afvalbeleidsplan Afvalinzameling vanaf 2017 Bijeenkomst 8 juni 2016 Aanleiding Afvalbeheerplan 2011 2015 is afgelopen Landelijke doelstellingen (VANG) Inzamelcontracten papier en plastic lopen af

Nadere informatie

De burgemeester, Mr. J.H.C. van Zanen

De burgemeester, Mr. J.H.C. van Zanen voorstel aan de raad Opgesteld door Stadswerken Kenmerk 15.503838 Vergadering Gemeenteraad Vergaderdatum 25 juni 2015 Jaargang en nummer 2015 59 Geheim Nee Afval is Grondstof. Beleidsnota 2015-2018 Het

Nadere informatie

afvalstoffenbeleid in Bellingwedde - proces besluitvorming - evaluatie gevoerd beleid en enkele projecten - voorzet nieuw beleid

afvalstoffenbeleid in Bellingwedde - proces besluitvorming - evaluatie gevoerd beleid en enkele projecten - voorzet nieuw beleid afvalstoffenbeleid in Bellingwedde - proces besluitvorming - evaluatie gevoerd beleid en enkele projecten - voorzet nieuw beleid grondstoffenplan proces product termijn Beeld vormen presentatie startnotitie

Nadere informatie

Telefoonnummer

Telefoonnummer Voorstel aan de gemeenteraad van Harlingen *GR16.00200* GR16.00200 Behandeld in Raadscommissie en Raad Datum Commissie 21 december 2016 Agendanummer 10 Datum Raad 11 januari 2017 Agendanummer 9 Opsteller

Nadere informatie

Meer kunststoffen recyclen!

Meer kunststoffen recyclen! Meer kunststoffen recyclen! 19 maart 2015 Gemeentelijk Afvalcongres Michiel Westerhoff, Manager Strategie en Ontwikkeling Inhoud Wie zijn we? Circulus- Berkel BV Publieke vennootschap Uitsluitend voor

Nadere informatie

Veelgestelde vragen nieuw voorstel afvalinzameling

Veelgestelde vragen nieuw voorstel afvalinzameling Veelgestelde vragen nieuw voorstel afvalinzameling Wanneer gaat het nieuwe voorstel in? In 2017. De inzameling van blik in de HERO-zakken (bij plastic en drankenkartons) kan mogelijk al eerder ingevoerd

Nadere informatie

Raadsinformatiebrief 2014-<###>

Raadsinformatiebrief 2014-<###> Raadsinformatiebrief 2014- Wilhelminaplein 1 5981 CC Panningen T (077) 306 66 66 E info@peelenmaas.nl www.peelenmaas.nl Contactpersoon Datum Ans Van Cuijk Zaak 1894/2013/023052 Document 1894/2014/434396

Nadere informatie

NissewaardPanel over grondstoffenbeleid, november 2015. Figuur 1: Aandeel afval dat nu apart wordt gehouden van het restafval (Nmax=709)

NissewaardPanel over grondstoffenbeleid, november 2015. Figuur 1: Aandeel afval dat nu apart wordt gehouden van het restafval (Nmax=709) NissewaardPanel over grondstoffenbeleid, november 201 Deze nieuwsbrief beschrijft in het kort de resultaten van een peiling over grondstoffenbeleid. Uit de resultaten komt naar voren dat driekwart van

Nadere informatie

Nou jaaaa! Wijzigingen afvalinzameling Veenendaal per 1 januari 2016. Een folder om te bewaren Hou m apart!

Nou jaaaa! Wijzigingen afvalinzameling Veenendaal per 1 januari 2016. Een folder om te bewaren Hou m apart! Nou jaaaa! Wijzigingen afvalinzameling Veenendaal per 1 januari 2016 Een folder om te bewaren Hou m apart! Een betere wereld begint bij je zelf! Per 1 januari 2016 zal de afvalinzameling in Veenendaal

Nadere informatie

Afvalscheiding in Den Haag

Afvalscheiding in Den Haag Afvalscheiding in Den Haag bijdrage werkbespreking commissie Leefomgeving Heleen Weening directeur Duurzaam Den Haag & Haags Milieucentrum 3 september 2015 1 Outline 1. Hoofdlijnen opbrengst bewonersavond

Nadere informatie

OFFERTE ONDERSTEUNING COMMUNICATIE- EN PARTICIPATIETRAJECT SCENARIOKEUZE. Gemeente Heemstede

OFFERTE ONDERSTEUNING COMMUNICATIE- EN PARTICIPATIETRAJECT SCENARIOKEUZE. Gemeente Heemstede OFFERTE ONDERSTEUNING COMMUNICATIE- EN PARTICIPATIETRAJECT SCENARIOKEUZE Gemeente Heemstede OFFERTE ONDERSTEUNING COMMUNICATIE- EN PARTICIPATRIETRAJECT SCENARIOKEUZE Gemeente Heemstede 2 Inhoudsopgave

Nadere informatie

VANG Van Afval Naar Grondstof

VANG Van Afval Naar Grondstof Afval is een keuze VANG Van Afval Naar Grondstof Regionaal Symposium Grondstoffen in Afvalland? Dinteloord, 15 april 2015 Maarten Goorhuis Senior beleidsmedewerker Koninklijke NVRD Koninklijke NVRD Vereniging

Nadere informatie

Bestuursmonitor Gemeente Twenterand. Zwolle, 15 mei 2013

Bestuursmonitor Gemeente Twenterand. Zwolle, 15 mei 2013 Bestuursmonitor 2012 Gemeente Twenterand Zwolle, 15 mei 2013 Inhoudsopgave 1. INLEIDING... 1 DOELSTELLINGEN... 1 LEESWIJZER... 1 2. INZAMELING GRONDSTOFFEN... 2 INZAMELRESULTATEN... 2 HERGEBRUIK... 2

Nadere informatie

Meer huishoudelijk afval recyclen

Meer huishoudelijk afval recyclen Meer huishoudelijk afval recyclen Is 2/3 recyclen haalbaar? Samuel Stollman Afvalbrief Meer waarde uit afval (september 2011) Milieudruk afvalbeheer verder verminderen Efficiënt omgaan met grondstoffen

Nadere informatie

Raadsvoorstel. 19 juni Geachte raad, Nummer: Behandeld door: J. van Dijk Datum: Agendapunt:

Raadsvoorstel. 19 juni Geachte raad, Nummer: Behandeld door: J. van Dijk Datum: Agendapunt: Raadsvoorstel Nummer: 175879 Behandeld door: J. van Dijk Datum: 19 juni 2018 Agendapunt: Onderwerp: Toekomst afvalinzameling Renswoude 3.0 Geachte raad, Samenvatting: De gemeenteraadsverkiezingen van 21

Nadere informatie

Manifest Drenthe Van Afval Naar Grondstoffen

Manifest Drenthe Van Afval Naar Grondstoffen Manifest Drenthe Van Afval Naar Grondstoffen Samen op weg naar gemiddeld 100 kg huishoudelijk restafval in Nederland 19 oktober 2017 Manifest Drenthe Van Afval Naar Grondstoffen - 28 april 2017-1/7 Voorgelegd

Nadere informatie

: 27 februari 2012 : 12 maart : H.T.J. van Beers : J.C. Teeuwen

: 27 februari 2012 : 12 maart : H.T.J. van Beers : J.C. Teeuwen RAADSVOORSTEL ter besluitvorming in de raad Datum Forum vergadering Datum Raadsvergadering : 27 februari 2012 : 12 maart 2012 Documentnr. Zaaknummer : 796 : PR-11-17611 Portefeuillehouder Verantwoordelijk

Nadere informatie

Datum Agendapunt Documentnummer. 24 mei R06S004/z

Datum Agendapunt Documentnummer. 24 mei R06S004/z Datum Agendapunt Documentnummer 17 R06S004/z160020536 Onderwerp Masterplan Grondstoffen 2016-2020 Raadsvoorstel Zeewolde Beoogd effect Een duurzame en efficiënte verwijdering en verwerking van al het huishoudelijk

Nadere informatie

Nieuw afvalbeleidsplan gemeente Maastricht. NVRD workshop grondstoffenbeleidsplan schrijven Panningen, 5 april 2016

Nieuw afvalbeleidsplan gemeente Maastricht. NVRD workshop grondstoffenbeleidsplan schrijven Panningen, 5 april 2016 Nieuw afvalbeleidsplan gemeente Maastricht NVRD workshop grondstoffenbeleidsplan schrijven Panningen, 5 april 2016 OPZET PRESENTATIE 1. Nieuw beleidsplan, inhoud en proces: Startpositie Korte terugblik

Nadere informatie

Meer huishoudelijk afval recyclen

Meer huishoudelijk afval recyclen Meer huishoudelijk afval recyclen Is 2/3 recyclen haalbaar? Ja, met een Grondstoffenakkoord Erik de Baedts AGENDA 1. 2. 3. 4. 5. AMSTERDAM 2012 Afvalbrief Meer waarde uit afval (september 2011) Milieudruk

Nadere informatie

Enschede zonder afval

Enschede zonder afval Enschede zonder afval Factsheets tweede kwartaal Diftar Aanbiedgedrag Restafval Aantal ledigingen/stortingen per inzamelmiddel Q1 en Q2 140 liter 240 liter 30 liter verzamelcontainer Tarief 4,03 - totaal

Nadere informatie

VENRAY RIJK AAN GRONDSTOFFEN. Kadernota afvalbeleid 2013-2025

VENRAY RIJK AAN GRONDSTOFFEN. Kadernota afvalbeleid 2013-2025 VENRAY RIJK AAN GRONDSTOFFEN Kadernota afvalbeleid 2013-2025 1 2 Inhoud 1 INLEIDING 1 2 AMBITIES 2013-2025 2 2.1 Milieu 2 2.2 Kosten 4 2.3 Serviceverlening 5 3 UITVOERINGSPROGRAMMA 7 3 1 INLEIDING Het

Nadere informatie

Van afval naar grondstof

Van afval naar grondstof Van afval naar grondstof 1 Programma 1. Opening door wethouder Jan Steenbergen 2. Afvalinzameling Hoogeveen: huidige situatie 3. Beleid van de gemeente / landelijk beleid 4. Meer grondstoffen, minder restafval:

Nadere informatie

Overdracht College-Raad. Voorgesteld besluit raad

Overdracht College-Raad. Voorgesteld besluit raad Overdracht College-Raad Datum 22 september 2016 onderwerp Hoofdlijnenrapport Zwolle zonder Afval portefeuillehouder Filip van As informant Ekhart, Rutger (297) eenheid/afdeling Expertisecentrum ECW Voorgesteld

Nadere informatie

VOORSTEL INHOUD. Portefeuille: N. Verlaan. No. B16.001284. Dronten, 10 mei 2016. Afvalbeleidsplan gemeente Dronten 2016-2021. Aan de gemeenteraad

VOORSTEL INHOUD. Portefeuille: N. Verlaan. No. B16.001284. Dronten, 10 mei 2016. Afvalbeleidsplan gemeente Dronten 2016-2021. Aan de gemeenteraad Portefeuille: N. Verlaan No. B16.001284 Dronten, 10 mei 2016 Afvalbeleidsplan gemeente Dronten 2016-2021 Aan de gemeenteraad VOORSTEL Wij stellen u voor: 1. Het Afvalbeleidsplan 2016 2021 Gemeente Dronten

Nadere informatie

Verkenning toekomstscenario's huishoudelijk afvalen grondstoffenbeheer gemeente Enschede

Verkenning toekomstscenario's huishoudelijk afvalen grondstoffenbeheer gemeente Enschede Verkenning toekomstscenario's huishoudelijk afvalen grondstoffenbeheer gemeente Enschede Onderzoek naar de ontwikkelingen met betrekking tot bron- en nascheiding van kunststof verpakkingen en drankenkartons

Nadere informatie

Samenvatting haalbaarheidsstudie invoering diftar. in de gemeente Heusden

Samenvatting haalbaarheidsstudie invoering diftar. in de gemeente Heusden Samenvatting haalbaarheidsstudie invoering diftar in de gemeente Heusden Zeist, juli 2005 2 Samenvatting Met de invoering van diftar wordt een bijdrage geleverd aan het realiseren van de volgende doelstellingen:

Nadere informatie

Verbetering afvalscheidingsresultaten laagbouw Gemeente Purmerend

Verbetering afvalscheidingsresultaten laagbouw Gemeente Purmerend Verbetering afvalscheidingsresultaten laagbouw Gemeente Purmerend Eerste stap richting 60% afvalscheiding in 2018 Definitief versie 1.0 dd 30-04-2015 1 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 1. Inleiding...

Nadere informatie

Huishoudelijk afval in Bunnik: Visie en Doelstellingen 2016-2020

Huishoudelijk afval in Bunnik: Visie en Doelstellingen 2016-2020 Huishoudelijk afval in Bunnik: Visie en Doelstellingen 2016-2020 November 2015 1 Visie op huishoudelijk afval: van Afval naar Grondstof 1. Inleiding De toenemende vraag naar grondstoffen, en de afnemende

Nadere informatie

Onderzoek Omgekeerd Inzamelen tweede fase

Onderzoek Omgekeerd Inzamelen tweede fase Onderzoek Omgekeerd Inzamelen tweede fase Duurzaam van Afval naar Grondstof Bewonersonderzoek De vragenlijst bestaat uit verschillende delen. Het eerste deel gaat in op de situatie vóór de proef, het laatste

Nadere informatie

Gemeente IJsselstein

Gemeente IJsselstein Gemeente IJsselstein Verantwoording In het kader van het nieuwe regionale afvalbeleidsplan 2014-2018 is een enquête gehouden onder de inwoners van gemeente IJsselstein. Deze heeft plaatsgevonden van woensdag

Nadere informatie

Plan van Aanpak Evaluatie Regionaal Uitvoeringsplan huishoudelijk afval Van Afval naar Grondstof

Plan van Aanpak Evaluatie Regionaal Uitvoeringsplan huishoudelijk afval Van Afval naar Grondstof Plan van Aanpak Evaluatie Regionaal Uitvoeringsplan huishoudelijk afval 2015-2020 Van Afval naar Grondstof Ons kenmerk 19.0010235 Versie 1.1 Datum maart Contactpersoon I. van Gelderen E-mail i.vangelderen@gad.nl

Nadere informatie

2. GEVRAAGDE BESLISSING: De raad van de gemeente Leerdam besluit: - De nota "De eerste stappen van afval naar grondstoffen" vast te stellen.

2. GEVRAAGDE BESLISSING: De raad van de gemeente Leerdam besluit: - De nota De eerste stappen van afval naar grondstoffen vast te stellen. Voorstel voor de gemeenteraad Voorstelnummer RAAD/13-00047 Directeur : drs. M.H.J. van Kruijsbergen Behandelend ambtenaar M. Albers Zaaknummer Z.12-01088 Datum: 14 februari 2013 Afdeling Ruimtelijke en

Nadere informatie

Postbus 1 3430 AA Bezoekadres Stadsplein 1 3431 LZ www.nieuwegein.nl IBAN: NL49 BNGH 0285 0043 87 BIC: BNGHNL2G

Postbus 1 3430 AA Bezoekadres Stadsplein 1 3431 LZ www.nieuwegein.nl IBAN: NL49 BNGH 0285 0043 87 BIC: BNGHNL2G Postbus 1 3430 AA Bezoekadres Stadsplein 1 3431 LZ www.nieuwegein.nl IBAN: NL49 BNGH 0285 0043 87 BIC: BNGHNL2G Nieuwegein m Duurzame Ontwikkeling 2 0 14-454 Contactpersoon Rena Heilema Telefoon 14 030

Nadere informatie

NOTA HUISHOUDELIJK AFVAL Inleiding Ontwikkelingen en wetgeving Beleidsuitgangspunten en doelstellingen...

NOTA HUISHOUDELIJK AFVAL Inleiding Ontwikkelingen en wetgeving Beleidsuitgangspunten en doelstellingen... NOTA HUISHOUDELIJK AFVAL 2015 2018 Inhoudsopgave NOTA HUISHOUDELIJK AFVAL 2015 2018... 1 1 Inleiding... 3 2 Ontwikkelingen en wetgeving... 4 3 Beleidsuitgangspunten en doelstellingen... 6 4 Inzamelstructuur...

Nadere informatie

Inleiding Duurzaamheid Circulaire economie Doelstellingen Huidige situatie en resultaten Randvoorwaarden en toekomstige ontwikkelingen Scenario's

Inleiding Duurzaamheid Circulaire economie Doelstellingen Huidige situatie en resultaten Randvoorwaarden en toekomstige ontwikkelingen Scenario's GRONDSTOFFENBELEID Inleiding Duurzaamheid Circulaire economie Doelstellingen Huidige situatie en resultaten Randvoorwaarden en toekomstige ontwikkelingen Scenario's Investeringen Vervolg Inleiding Alle

Nadere informatie

Discussienotitie afvalbeleid en circulaire economie

Discussienotitie afvalbeleid en circulaire economie Discussienotitie afvalbeleid en circulaire economie Onderwerp: afvalbeleid en circulaire economie Doel: het formuleren van uitgangspunten voor nieuw gemeentelijk afvalbeleid Auteur: Evert Stellingwerf

Nadere informatie

Advies aan de gemeenteraad

Advies aan de gemeenteraad Advies aan de gemeenteraad Postregistratienummer *15.0001577* 15.0001577 Raadsvergadering: 12-3-2015 Agendapunt: Ingekomen stukken Onderwerp Materiaalhergebruik van grondstoffen en wijzigingen in het inzamelsysteem

Nadere informatie

Van Afval naar Grondstof: Landelijke ontwikkelingen bij de inzameling van huishoudelijk afval. Olaf Prinsen

Van Afval naar Grondstof: Landelijke ontwikkelingen bij de inzameling van huishoudelijk afval. Olaf Prinsen Van Afval naar Grondstof: Landelijke ontwikkelingen bij de inzameling van huishoudelijk afval Olaf Prinsen directeur NVRD Nederlands afval 60 miljard kilo Bedrijfsafval Huishoudelijk afval 500 kilo per

Nadere informatie

Gemeente Dongeradeel en Dantumadiel

Gemeente Dongeradeel en Dantumadiel Besluitvorming OMRIN Gemeente Dongeradeel en Dantumadiel De Jonge Milieu Advies Definitief, versie 1.1 Zeist, maart 2015 De Jonge Milieu Advies Utrechtseweg 9, 3704 HA Zeist T. 030-6991599 E. info@dejongemilieuadvies.nl

Nadere informatie

Raadsmemo. Geachte raad, Graag informeren wij u over het volgende.

Raadsmemo. Geachte raad, Graag informeren wij u over het volgende. Raadsmemo Nummer: 162495 Behandeld door: Jos van de Griend/C. van den Heuvel Onderwerp: Raadsmemo afvalinzameling Datum: 7 februari 2017 Geachte raad, Graag informeren wij u over het volgende. 1 Inleiding

Nadere informatie

Deelsessie 3 Inzameling en recycling van grof huisvuil

Deelsessie 3 Inzameling en recycling van grof huisvuil Deelsessie 3 Inzameling en recycling van grof huisvuil Rene Huisman (RAD Hoeksche Waard) Kees Lamain(Areareiniging) Meer recycling via de milieustraten Rene Huisman (RAD Hoeksche Waard) MEER RECYCLING

Nadere informatie

Henri Ploeg 30 juni

Henri Ploeg 30 juni Henri Ploeg 30 juni - 2016 Ice World Drenthe (?) toverwoord: Intrinsiek Gewoon: veel reuring! Milieupark is een ernstig zorgenkindje geen integraal model!! Introductie nieuw model in begroting 2011 Model

Nadere informatie

Rapport aan B&W d.d. 11 mei 2016 secretaris A. van Engelenhoven. Gemeentewinkel

Rapport aan B&W d.d. 11 mei 2016 secretaris A. van Engelenhoven. Gemeentewinkel Onderwerp: Grondstoffenbeleidsplan 2017-2022 gemeente Scherpenzeel openbaar Rapport aan B&W d.d. 11 mei 2016 secretaris A. van Engelenhoven Paraaf voor akkoord door het hoofd van de afdeling Gemeentewinkel

Nadere informatie

Routeformulier college en raad

Routeformulier college en raad Routeformulier college en raad Onderwerp: Inzameling binnenstad, hoog- en stapelbouw NIET INVULLEN Registratienummer: Paraaf secretaris: 17h0010402 / h170061996 Algemeen Datum: 28 november 2017 Opsteller:

Nadere informatie

Meer huishoudelijk afval recyclen

Meer huishoudelijk afval recyclen Meer huishoudelijk afval recyclen Is 2/3 recyclen haalbaar? Ja, met een Grondstoffenakkoord Erik de Baedts AGENDA 1. 2. 3. 4. 5. AMSTERDAM 2012 Afvalbrief Meer waarde uit afval (september 2011) Milieudruk

Nadere informatie

SESSIE Marktplaats Nederland uur

SESSIE Marktplaats Nederland uur SESSIE Marktplaats Nederland 15.15 uur Twitter mee #afval2014 Sessie Markplaats Nederland Sessie voorzitter: Lieselot Decalf Sprekers: Jon Meijer, directeur Schone stad Rotterdam Hans Groenhuis, directeur

Nadere informatie

Resultaat gescheiden afvalinzameling 2018 In vergelijking tot gemeente Drimmelen

Resultaat gescheiden afvalinzameling 2018 In vergelijking tot gemeente Drimmelen Resultaat gescheiden afvalinzameling 2018 In vergelijking tot 2017 gemeente Doss. no. 18AA507 Tilburg, 19 februari 2018 De AfvalSpiegel Kraaivenstraat 21-15 Postbus 1011 5000 JH Tilburg Tel: 085-771995

Nadere informatie

- 3 - Datum vergadering: Nota openbaar: Ja,

- 3 - Datum vergadering: Nota openbaar: Ja, - 3 - Nota Voor burgemeester en wethouders Nummer: 12INT01422 III IIIIIIIII III MilIIIII Datum vergadering: Nota openbaar: Ja, Gemeente Hellendoorn 3 0 OKT ZOU Onderwerp: Toekomstvisie Hellendoorns Afvalbeleid

Nadere informatie

Van Afval Naar Grondstof:

Van Afval Naar Grondstof: Van Afval Naar Grondstof: Tynaarlo als speler in de markt Presentatie afvalbeleid Tynaarlo 1 Waar gaat het vanavond over? 1. Huidige stand van zaken 2. Van Afval Naar Grondstof (Vang) doelstellingen 3.

Nadere informatie

Evaluatierapportage Implementatie 4-wekelijks inzamelen Rest in Almelo 11 september 2017

Evaluatierapportage Implementatie 4-wekelijks inzamelen Rest in Almelo 11 september 2017 Evaluatierapportage Implementatie 4-wekelijks inzamelen Rest in Almelo 11 september 2017 Inhoudsopgave 1 Bestuurlijke samenvatting 3 2 Inleiding 4 3 Scheidingsresultaten 5 3.1 Totaaloverzicht 5 3.2 Restafval

Nadere informatie

Gemeenteraad. Dienst/afdeling: SLWE. Onderwerp Andere aanpak afvalinzameling vanaf 1 januari 2015. Voorstel

Gemeenteraad. Dienst/afdeling: SLWE. Onderwerp Andere aanpak afvalinzameling vanaf 1 januari 2015. Voorstel Aan de gemeenteraad Volgnummer: Dienst/afdeling: SLWE Onderwerp Andere aanpak afvalinzameling vanaf 1 januari 2015 Voorstel 1. Een systeem van driewekelijks inzamelen restafval en plastic afval per 1 januari

Nadere informatie

Bestuurscommissie Afvalinzameling Land van Cuijk en Boekel (BCA) 3 juni 2015 Gerard Stoffels Wethouder gemeente Cuijk en voorzitter BCA

Bestuurscommissie Afvalinzameling Land van Cuijk en Boekel (BCA) 3 juni 2015 Gerard Stoffels Wethouder gemeente Cuijk en voorzitter BCA Bestuurscommissie Afvalinzameling Land van Cuijk en Boekel (BCA) 3 juni 2015 Gerard Stoffels Wethouder gemeente Cuijk en voorzitter BCA BCA Wettelijke zorgplicht (Wm) afvalinzameling Gemeenten in het Land

Nadere informatie

Bijlage 3: Afvalbrengpunten in Enschede

Bijlage 3: Afvalbrengpunten in Enschede Bijlage 3: Afvalbrengpunten in Enschede Huidige situatie De gemeente Enschede heeft 3 afvalbrengpunten, in Zuid aan de Vlierstraat, in Oost aan de Lenteweg en in West aan de Binnenhaven. Zuid heeft verreweg

Nadere informatie