Raadsinformatiebrief 2014-<###>

Transcriptie

1 Raadsinformatiebrief 2014-<###> Wilhelminaplein CC Panningen T (077) E info@peelenmaas.nl Contactpersoon Datum Ans Van Cuijk Zaak 1894/2013/ Document 1894/2014/ Van Onderwerp Nieuwe manier van afval inzamelen Aanleiding eerste resultaten nieuwe manier van afval inzamelen Egchel, Koningslust en Panningen met de One Pass Inleiding Op 1 september 2013 zijn we gestart met de nieuwe manier van afval inzamelen in de kernen Egchel, Koningslust en Panningen (bij ruim 4300 aansluitingen, ongeveer 25% van de totale aansluitingen) met de OnePass. Na bijna een half jaar kunnen we de 1 e ervaringen die opgedaan zijn naar buiten brengen. Met deze raadsinformatiebrief willen wij u achtereenvolgens i nformeren over (landelijke) ontwikkelingen, de eerste resultaten en het verdere proces om straks keuzes te maken voor de harmonisatie van de afvalinzameling. De afvalproef in Egchel bij 400 huishoudens was een succes maar de bedrijfsvoering blijkt een punt van aandacht. Daarbij is duidelijk aangegeven door de inwoners uit Egchel dat de afvalinzameling zoveel mogelijk duurzaam moet worden uitgevoerd (niet met diverse voertuigen door straat!) en daarbij spelen inzamelingskosten een belangrijke rol. Mensen vinden het belangrijk om afval te scheiden voor het milieu. Uniek aan het nieuwe systeem is dat het uitgaat van het bieden van service, om op die manier mensen afval te laten scheiden, en niet door het toepassen van tariefdifferentiatie. De nieuwe manier van afval inzamelen in het kort: Met één inzamelvoertuig, de OnePass, worden iedere week 3 soorten afval aan huis opgehaald. De ene week gft-afval, de gele zak met drankkartons en blik en het plastic verpakkingsafval met de grijze container. De andere week gft-afval, de gele zak met drankkartons en blik en het restafval met een zak. Textiel wordt maandelijks aan huis opgehaald, luiers en glas kunnen naar de ondergrondse containers worden gebracht. Kca wordt 2x per jaar via de chemocar in elke kern ingezameld. (Landelijke) ontwikkelingen 1. Brief Staatssecretaris: Mansveld heeft in januari 2014 een toelichting gegevens op het programma VANG, Van Afval Naar Grondstof. Via VANG wil zij bijvoorbeeld ondernemende koplopers ondersteunen, de afvalberg verkleinen en een slimme productie van goederen stimuleren zodat deze na gebruik gemakkelijk kunnen worden ontmanteld en hergebruikt. Op die manier wil Mansveld toewerken naar een minimaal gebruik van grondstoffen. Naast duurzame consumptie zorgt recyclen voor minder afval.

2 Om beter te kunnen recyclen, is het belangrijk dat afval goed wordt gescheiden. De staatssecretaris streeft ernaar dat in % van het huishoudelijk afval gescheiden is (doelstelling is nu 60-65%). Die hoeveelheid kan verminderen als burgers beter worden geïnformeerd over het scheiden van afval. Gemeenten kunnen afvalscheiding gemakkelijker maken voor hun inwoners, bijvoorbeeld door meer verschillende soorten afval op te halen, geeft Mansveld aan. 2. Pilots Landelijk zijn er vanuit de rijksoverheid pilots opgezet met de inzameling van drankkartons, uitkomsten volgen deze zomer. Komt er een producentenverantwoordelijkheid en een vergoeding voor de inzameling drankkartons voor de gemeenten? Daarbij zijn er interessante lokale ontwikkelingen: bijvoorbeeld van Houtem uit Swalmen is bezig om te kijken of zij drankkartons kunnen inzetten als grondstof bij het maken van hygiënisch papier, De eerste proeven zijn gedaan en zijn veelbelovend. Daarbij zijn diverse gemeenten volop bezig met methodieken om het afval beter gescheiden in te zamelen. Enkele voorbeelden: - Omgekeerd inzamelen (restafval wegbrengen, grondstoffen ophalen aan huis) Zwolle - Systeem Horst aan de Maas: o.a. keukenafval apart, tuinkorven, dure zak - Gecombineerd inzamelen bijvoorbeeld met extra container met droog en herbruikbaar materiaal. - Inzameling aan huis met 2 duo containers (dus 4 fracties ophalen aan huis) enz.tilburg - Afvalproeven in Nuenen, Son en Breugel, Veldhoven, Deest, Dordrecht. 3. Bredere inzameling van verpakkingen? Gemeenten moeten de inzameling en de sortering van het plastic verpakkingsafval per 1 januari 2015 zelf regelen. Voorheen was dit alleen de inzameling. We krijgen dan vergoedingen voor het uitgesorteerde materiaal. Dit wordt in Limburg breed opgepakt met een gezamenlijke aanbesteding. Dit wordt georganiseerd door Afval Samenwerking Limburg voor alle Limburgse gemeenten. Hierbij is een uitgangspunt dat de mogelijkheden voor een bredere inzameling, inzameling van plastic verpakkingsafval, metalen (blikjes) en drankkartons, de PMD-fractie, in de aanbesteding wordt meegenomen. Technisch is de uitsortering makkelijk te realiseren. Duitsland bijvoorbeeld kent al lang de inzameling van de PMD-fractie. Dit is zeker ook een wens voor onze gemeente: nu wordt de MD (metaal en drankkarton) fractie apart ingezameld met de gele zak. Als de inhoud van de gele zak in de grijze container voor het plastic verpakkingsafval erbij kan is dit makkelijker voor de burger en voor de bedrijfsvoering, bovendien goedkoper. Inzameling van de PMD-fractie is nu nog niet mogelijk omdat we dan geen vergoeding krijgen voor het ingezamelde plastic verpakkingsafval. 4. Extra geld voor zwerfafval Gemeenten krijgen sinds 2013 extra geld ( 1,19 per inwoner) uit het afvalfonds voor zwerfafval. Dit geld moet aantoonbaar worden besteed aan zwerfafval. Dit wordt opgepakt door onder andere projecten voor het mensontwikkelingbedrijf, het project Spring Cleaning Day van de Bouwens, project Schone Maas en het stimuleren en ondersteunen van vrijwilligers/verenigingen/scholen die actief zijn met het opruimen van zwerfafval. Gemeente Peel en Maas 1894/2014/ Pagina 2 van 5

3 Nieuwe manier van afval inzamelen: de 1 e resultaten Communicatie De introductie van het inzamelsysteem is goed verlopen, er is van tevoren een communicatieplan opgesteld en onze inwoners zijn goed geïnformeerd. Ook BAS (Beter Afval Scheiden) en ISA (Ik Sorteer Afval) zijn geïntroduceerd als mascottes, om de communicatie rondom afval herkenbaar te maken op een ludieke en laagdrempelige manier. Er wordt nu gewerkt aan afvaleducatie voor scholen en ook op scholen wordt de nieuwe manier van afval inzamelen toegepast. De cijfers Doelstelling van de raad: afval is grondstof: inzet naar 50 kilogram restafval per inwoner per jaar in 2015 en 25 kg in We hebben de afvalinzameling 3 maanden intensief gemonitoord (het laatste kwartaal van 2013). Ingezamelde hoeveelheden omgerekend naar kilogram per inwoner per jaar (4303 huishoudens 9815 inwoners) Nieuw systeem Gemiddeld van alle systemen 4 e kwartaal Gft afval 205 kg 106 kg Plastic verpakkingsafval 24 kg 11 kg Drankkartons/blik 11 kg - Textiel 4 kg 6 kg Oud papier 74 kg 80 kg Luiers 13 kg 1 kg Glas 29 kg 23 kg Restafval 39 kg 150 kg Kca 0,5 kg 0,5 kg Aandachtspunten (of wat valt op?) De hoeveelheid restafval daalt met 74%! Gft: de hoeveelheid gft is niet helemaal betrouwbaar, dit moet eigenlijk een heel jaar rond gemeten worden om de invloed van de diverse seizoenen mee te nemen. Waarschijnlijk zal de jaarlijkse hoeveelheid per inwoner minder zijn. Er zijn bijna 500 groene container uitgezet bij huishoudens die nog geen groene container hadden. 95% van de laagbouw beschikt nu over een gft-container. Bewoners van hoogbouw scheiden minder goed het afval (niet zichtbaar in dit overzicht). Het is voor hun vaker lastiger om afval aan de bron te scheiden. Gft wordt niet altijd gescheiden. Daarbij hebben een aantal appartementencomplexen gezamenlijke (ondergrondse) voorzieningen voor inzameling restafval waar altijd afval meteen naar toe gebracht kan worden, ze hoeven niet te wachten totdat dit wordt opgehaald aan huis. 53% van de hoogbouw hebben nu een emmer/container dat was voorheen circa 6% voor het scheiden van gft afval. Gemeente Peel en Maas 1894/2014/ Pagina 3 van 5

4 Textiel lijkt minder te worden ingezameld aan huis dan via de ondergrondse containers. Wordt het vaker weggebracht naar de kringloopwinkel of het milieupark? Zijn de ophaaldagen onbekend? Dit is een punt voor nader onderzoek. Oud papier: de hoeveelheid is minder dan in 2012, dit is een landelijke trend. Er wordt steeds meer informatie digitaal aangeboden, met name de inzameling van kranten/tijdschriften wordt minder. De inwoners van de 3 kernen gaan vaker naar het milieupark met kleinere hoeveelheden afval, omdat niet alles in de zak voor restafval past. Voorlichting en maatwerk. In een paar situaties met name in Panningen is extra aandacht nodig voor bepaalde doelgroepen. Mensen worden aangesproken en krijgen (schriftelijk) extra uitleg krijgen over de manier van afval inzamelen. Dit kost extra moeite maar werpt wel zijn vruchten af. Kosten De afgelopen jaren zijn de totale kosten van de afvalinzameling gedaald. Dit heeft ook al geresulteerd in een lastenverlichting voor de burger in de afvalstoffenheffing. Landelijk gezien betaalt een gemiddeld gezin 267 euro afvalstoffenheffing. Een gemiddeld gezin in Peel en Maas betaalt 205 euro. Met het nieuwe inzamelsysteem wordt afval steeds meer grondstof. Dat zie je terug in de besparing op de verwerkingskosten. Met het nieuwe inzamelsysteem wordt ongeveer 25 euro bespaard op de verwerkingskosten ten opzichte van het oude systeem, gebaseerd op de verwerkingskosten van Voor de toekomst zullen deze besparingen (opbrengsten) waarschijnlijk groter worden door geschetste ontwikkelingen en de schaarste van grondstoffen. De totale inzamelkosten zijn per aansluiting hoger. Dit komt doordat afval in veel meer fracties wordt ingezameld, aan huis of via ondergrondse containers. Ook door bijvoorbeeld de inzet van een chemocar. De totale meerkosten van de inzameling lijken uit te komen op circa euro per aansluiting. De bedrijfsvoering van de OnePass wordt geëvalueerd en aan de inzamelkosten hiervan wordt gerekend. Ook alternatieven worden in beeld gebracht zoals samenwerking met Maasland. Met de OnePass kunnen we invulling geven aan social return: door werkervaringplekken te creëren (functie van belader). Kostenbesparingen met social return (mensen krijgen dan geen uitkering meer) zijn nog niet zichtbaar gemaakt en niet meegenomen. Tegelijkertijd zijn er dus de ontwikkelingen zoals bijvoorbeeld een mogelijke vergoeding voor drankkartons en een inzameling van de PMD-fractie die direct een positief effect hebben op de kosten. (bijvoorbeeld: nu betalen we op- en overslagkosten en uitsorteerkosten voor drankkartons en blik, terwijl beide fracties bij een PMD inzameling positieve opbrengsten hebben). Het ophalen van 3 fracties aan huis met de OnePass is toekomst-proof met de inzameling van het PMD. Iedere week kan dan de grijze container met PMD, gft en het restafval aan straat gezet worden. Er bestaat de kans dat het statiegeld op petflessen wordt afgeschaft, wekelijkse inzameling van de grijze container zou in dat geval prima uitkomen zelfs. Gemeente Peel en Maas 1894/2014/ Pagina 4 van 5

5 Het verdere proces: uitsluitsel over de bedrijfsvoering en uitrol van de nieuwe manier van afval inzamelen Met Reinigingsdienst Maasland is een intentieverklaring opgesteld om samenwerking te onderzoeken. Dit heeft geresulteerd in een (ambtelijk) voorstel van Maasland, met een kostenplaatje. Het voorstel is gericht op verdere samenwerking met uitruil van dienstverlening. Het college onderhandelt over dit voorstel. We hopen snel een definitief voorstel te krijgen. Ook worden berekeningen gemaakt voor afvalinzameling zelf uit te voeren, daarbij hoort ook de evaluatie van de OnePass. Aan het begin van het tweede kartaal van 2014 maakt het college deze afweging. Daarna volgt verder besluitvorming en een planning voor een eventuele uitrol. Met vriendelijke groet, burgemeester en wethouders van Peel en Maas, de gemeentesecretaris/directeur, drs. H. Mensink de burgemeester, W.J.G. Delissen-van Tongerlo Gemeente Peel en Maas 1894/2014/ Pagina 5 van 5