Eén van die onderwerpen is de rol die kunst kan spelen in het onderwijs.
|
|
- Martha Meijer
- 5 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 VERLEIDEN OF BESTRIJDEN? JAARREDE 1 April 2015 Barbara visser Toen ik vorig jaar april de vraag kreeg of ik voorzitter van de Akademie van Kunsten wilde worden, en binnen twee uur antwoord op die vraag moest geven, zei ik ruim binnen de tijd, en zonder reserves, ja. Ik wist perfect waar ik aan begon, want er was namelijk nog niets, en dat is een overzichtelijk uitgangspunt: je weet precies waar je aan toe bent. Een ander groot voordeel is dat er nog geen beren op de weg lopen. In plaats van meteen een wolkenkrabber in de steigers te zetten, hebben Francine Houben, Gijs Scholten van Aschat, Johan Simons en ikzelf er als bestuur voor gekozen om eerst het terrein te verkennen, en te beginnen bij het leggen van een fundament. Een fundamentele en goed geïnformeerde werkwijze is ons uitgangspunt. Eerst de basis, en dan pas de trappen en de lift. Dat deden en doen we door met veel verschillende mensen uit kunst, cultuur en politiek in gesprek en debat te gaan, en door symposia en bijeenkomsten te organiseren waar kennis en ideeën worden uitgewisseld over de belangrijkste onderwerpen waar wij ons op richten. Eén van die onderwerpen is de rol die kunst kan spelen in het onderwijs. Het afgelopen jaar hebben we onder meer meegewerkt aan de binnenkort te verschijnen publicatie Art Education Beyond Art 1, waarbij we hebben geschreven over wat we vanuit onze eigen discipine belangrijk vinden om leerlingen van nu mee te geven voor de toekomst. Arnon Grunberg pleit daarin voor het ongebreideld spelen, Ramsey Nasr toont het belang van schijnbaar weinig nuttige vakken als Grieks en Latijn, Charlotte Mutsaers vindt dat goed nederlands spreken en schrijven onontbeerlijk is, en Aernout Mik en ikzelf houden
2 in onze tekst een pleidooi voor het kritisch denken in relatie tot de beeldcultuur. Een tweede voorbeeld, dat een idee geeft van de publieke discussie die we willen stimuleren was het debat getiteld: It s Very Political! over engagement in de kunst. Naar aanleiding van een discussie in de kranten organiseerden wij dit, samen met Platform Beeldende Kunst, om verschillende posities samen te brengen. Binnen een paar uur hadden we bijna tweehonderd aanmeldingen van mensen om hierover mee te praten, en dat waren lang niet allemaal specialisten. Dit toont het verlangen van het publiek, van u, om het live met elkaar over fundamentele zaken te hebben. Eén opmerking die mij trof refereerde aan de bezuinigingen op geesteswetenschappen. De crux van dat verhaal was: we missen nu al de taal om het belang van artistiek en intellectueel engagement te kunnen beschrijven. Het is belangrijk om die taal blijven ontwikkelen, onder andere door een vakgebied als filosofie. Wij als Akademie van Kunsten zoeken niet naar een taal die de kunsten legitimeert, maar naar een die de kunsten context geeft, die de verbinding met de toeschouwer legt. Dit waren slechts twee voorbeelden, van wat we doen. Een overzicht van alles dat wij gedaan hebben en van plan zijn staat op de website van de Akademie van Kunsten en na de bijeenkomst is een opzet voor de toekomst in gedrukte vorm te krijgen Toch zijn het niet de feiten waarover ik het vandaag wil hebben. Voor de kale feiten alleen moet je niet bij de kunsten zijn. Visie en verbeeldingskracht zijn op dit moment belangrijk. De titel van onze agenda luidt: De verbeelding en de macht. In de Nederlandse cultuur is weinig plaats voor verbeelding. En eerlijk is eerlijk, dat is óók cultuur, dat hoort tot op zekere hoogte bij ons. Maar naast feiten, cijfers en harde bewijzen hebben we
3 juist onze verbeelding nodig om te weten wie we zijn, wat we zijn en waar we ons letterlijk en figuurlijk bevinden. We hebben de zestien nieuwe leden voor vandaag uitgedaagd om met het thema verleiden of bestrijden, een kort statement te maken over hun vak. Daar gaan we zo naar luisteren, en ik roep de aanwezige wetenschappers op om hier goed op te letten. Waar het om onderzoek, nieuwsgierigheid, en creativiteit gaat, zitten kunst en wetenschap volkomen op één lijn. Maar op het vlak van verbeelding kan er iets van de kunsten geleerd worden. Waar de wetenschap vooral de verifieerbare feiten als uitgangspunt neemt, kiest de kunst voor een individueel perspectief op die feiten. De kunstenaar stelt zich vragen over wat wij eigenlijk met die feiten doen, en andersom, wat die feiten eigenlijk met óns doen
4 De Akademie van Kunsten wil een actieve rol spelen bij het herstel van het vertrouwen tussen kunst en media, politiek en kunst, publiek en politiek, kunst en publiek. Beleidsmakers vragen aan ons wat de expert nog waard is, hoe je kwaliteit kunt definiëren. Iemand gaf me daar laatst een heel simpel antwoord op: kwaliteit is vertrouwen 2. Kunst is maatwerk en is per definitie specifiek. Zonder die kenmerken kan het geen kunst zijn. Wij willen graag in gesprek gaan over mogelijke manieren om daar zinvol mee om te gaan. Daarbij moeten we het onderscheid maken tussen nut en waarde: kunst die maatschappelijk gezien als nutteloos wordt beschouwd, hoeft daarmee nog niet waardeloos te zijn. Kunst is er, net als de filosofie, voor de reflectie op onze cultuur. Juist daarom mogen we de kunst niet uitleveren aan de marktlogica. Ondernemen is prima, maar zoals ik laatst las: kunst moet niet steeds aantrekkelijker en opvallender willen zijn, want voor je het weet is kunst alleen nog reclame voor zichzelf 3. Kunst moet daarvoor niet bijzonderder worden, maar juist gewoner. Niet in de zin van platvloerser of simpeler, maar het zou een normaal onderdeel van het leven kunnen zijn om, via de verbeelding van de kunst, je perspectief op de wereld te onderhouden, hoe groot of klein die wereld ook is. En voor veel mensen is het dat ook al. Waar het wereldwijde web ons eindeloos veel feitenkennis en het heetste nieuws brengt, kan de verbeelding ons iets vertellen over wie wij denken of hopen te zijn, waar we vandaan komen, en eventueel zelfs waar we naartoe gaan. Maar voor alles laat kunst ons iets van het heden zien, de tijd waarin we leven. Het toont het hier en nu en het hier en nu, en dat is uiteindelijk de plek waar het leven zich afspeelt Ten slotte. De verleiding bestaat om de kleur van de omgeving aan te
5 nemen, als je, zoals wij nu, je identiteit nog aan het vormen bent, en ondertussen bestookt wordt met vragen en verzoeken. Voor je het weet spreek je de taal van het ambtelijk bedrijf. In mijn slaap droom ik van afkortingen die gedurende de dag voorbij zijn gekomen: KNAW en AVK, OCW, BVO, WRR, NIAS, CBS, RVC, LKCH, BAO & VO, RU en RUG, en niet te vergeten de UVA. Ik vraag mij wel eens af wat het betekent dat ik inmiddels van de meeste afkortingen de betekenis ken. Nu we als Akademie één jaar oud zijn kunnen we een eigen taal ontwikkelen: eigen, maar ook verstaanbaar. Wat ik u wil meegeven voordat ik het woord geef aan de zestien nieuwe leden van de Akademie van Kunsten, is dat de kunsten niets hebben aan lijdzame acceptatie, noch aan een onverschillige afwijzing. Wij gedijen bij de liefdevolle omarming, of desnoods uw oprechte antipathie. Zolang u zich krachtig uitspreekt, kunnen wij verder bouwen. 1 Art Education Beyond Art, Barend van Heusden en Pascal Gielen, uitg. Valiz 2 uitspraak van Lex ter Braak 3 Sphie Derkzen in gesprek met Thijs Lijster, VN 29/3/2012
strategische agenda en activiteiten De verbeelding en de macht
strategische agenda en activiteiten De verbeelding en de macht Inleiding: dwarsverbanden tussen kunst en wetenschap Verwondering, fascinatie, nieuwsgierigheid, passie voor zowel de wetenschapper als de
Nadere informatieHoe zou je dit vertellen aan iemand die er vandaag niet bij is? Leerlingen helpen om wiskunde te begrijpen: Vragen die: Ben je het er mee eens?
Leerlingen helpen om wiskunde te begrijpen: 1 2 Welke strategie heb je gebruikt? 3 Ben je het er mee eens? Ben je het er mee oneens? 4 Zou je die vraag aan de klas kunnen stellen? 5 Kun je je 6 Wil 7 oplosmethode
Nadere informatieFeedback conceptvisie KUNST & CULTUUR
Feedback conceptvisie KUNST & CULTUUR Reactieformulier Curriculum.nu visie Negen ontwikkelteams, leraren en schoolleiders werken aan de actualisatie van het curriculum voor alle leerlingen in het primair
Nadere informatieGelijke kansen met cultuur(onderwijs) Barend van Heusden Kunsten, Cultuur en Media Rotterdam, 2 november 2017
Gelijke kansen met cultuur(onderwijs) Barend van Heusden Kunsten, Cultuur en Media Rotterdam, 2 november 2017 11/6/2017 2 1. Cultuur 2. Cultuuronderwijs 3. Gelijke kansen 4. Doorlopende leerlijn 6-11-2017
Nadere informatieFeedback. KunstEnCultuur
Feedback visie KunstEnCultuur Reactieformulier Curriculum.nu visie Ontwikkelteam heeft de eerste ontwikkelsessie achter de rug (14-16 maart) en heeft daarin een conceptvisie opgesteld voor het leergebied.
Nadere informatieParticipatiekunst? Markt conforme prijzen? Cultureel ondernemerschap? Amehoela!
Participatiekunst? Markt conforme prijzen? Cultureel ondernemerschap? Amehoela! De eindpresentatie van het project schwarzmalen 2 is op: 14 november in VondelCS Vondelpark 3, Amsterdam vanaf 14.00 (13.30
Nadere informatieAnnette Koops: Een dialoog in de klas
Annette Koops: Een dialoog in de klas Als ondersteuning bij het houden van een dialoog vindt u hier een compilatie aan van Spreken is zilver, luisteren is goud : een handleiding voor het houden van een
Nadere informatie1. Wat is een controverse? Praktijk en theorie. 2. Vaardigheden: empathie, denken vanuit meerdere perspectieven en een kritische houding
Lesgeven over controversiële thema s Docentendag maatschappijleer 2019 Geerte Savenije Inhoud van deze workshop: 1. Wat is een controverse? Praktijk en theorie 2. Vaardigheden: empathie, denken vanuit
Nadere informatieLeiderschap bij verandering in school Curriculumontwikkeling. 30 maart 2017 VO-congres
Leiderschap bij verandering in school Curriculumontwikkeling 30 maart 2017 VO-congres Programma Inleiding 20 minuten - de richting van het advies - politieke stand van zaken Aan tafel! Uitwerking van een
Nadere informatiePTA CKV VWO, Belgisch Park, cohort
A. Schoolexamen CKV Het eindexamen bestaat uit het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A: Verkennen Domein B: Verbreden Domein C: Verdiepen Domein D: Verbinden Het
Nadere informatieTeamtraining MEER DOEN MET JE CULTURELE OMGEVING
Teamtraining MEER DOEN MET JE CULTURELE OMGEVING Agenda 1. Wat is onze culturele omgeving? (30 min) -introductie -wat doen we al? -kunnen we de culturele omgeving definiëren? 2. Waarom willen we er iets
Nadere informatiePTA ckv Havo, Belgisch Park, cohort
Het eindexamen ckv bestaat uit een schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domeinen ckv Domein A: Verkennen Domein B: Verbreden Domein C: Verdiepen Domein D: Verbinden Domein
Nadere informatiePTA CKV havo Belgisch Park cohort
A. Schoolexamen CKV Het eindexamen bestaat uit het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A: Verkennen Domein B: Verbreden Domein C: Verdiepen Domein D: Verbinden Het
Nadere informatieSpreekschetsen voor Ocker van Munster, directeur Kunsten bij de overhandiging van Critical Friends, 10 december 2008
Spreekschetsen voor Ocker van Munster, directeur Kunsten bij de overhandiging van Critical Friends, 10 december 2008 (alleen het gesproken woord geldt) Welkom allemaal; welkom hier in de Hoftoren. Fijn
Nadere informatieCultuureducatie. Schoolbrede visie Het Meerrijk
Cultuureducatie Schoolbrede visie Het Meerrijk visie cultuur Met behulp van cultuureductie willen we kinderen leren op verschillende manieren te kijken, voelen, luisteren en bewegen, zodat ze daar uiting
Nadere informatievijf debatten over het strategische en publieke belang van kunst en cultuur als basis voor nieuwe vormen van leefbaarheid, zorg en welzijn
noteer in je agenda: 3 maart, 31 maart, 21 april, 19 mei en 16 juni 2015 vijf debatten over het strategische en publieke belang van kunst en cultuur als basis voor nieuwe vormen van leefbaarheid, zorg
Nadere informatieHoe wij uw organisatie verjongen! Anders Denken Anders Doen. Speelruimte Energie Trots
Hoe wij uw organisatie verjongen! Anders Denken Anders Doen. Over Vitalavie Waarom de reis. Verleden Heden Top Down Bottom up 60% deelname 100% deelname Deelnemer Eigenaar Bedenker Creator Mismatch Match
Nadere informatieCREATIVITEIT KUN JE LEREN! ICC netwerkdag, 31 mei 2018 Ellie van den Bomen
CREATIVITEIT KUN JE LEREN! ICC netwerkdag, 31 mei 2018 Ellie van den Bomen Programma Wat is creativiteit? Creatieve mensen en hun kenmerken Het creatief proces Hoe herken je creativiteit bij kinderen?
Nadere informatieJournalist in Bedrijf
Journalist in Bedrijf ROEM ROEM in samenwerking met Villamedia De digitale en sociale media hebben de wereld veranderd. Er is steeds meer informatie en niet per sé betrouwbare en nuttige informatie. Platformen
Nadere informatiewerkplan akademie van Kunsten
werkplan akademie van Kunsten 2017-2018 1. INLEIDING De Akademie van Kunsten heeft tot doel de stem te vertolken van de kunsten in de Nederlandse samenleving (inclusief de politiek) en de interactie tussen
Nadere informatieWij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst.
Hallo, Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst. Dat is namelijk helemaal niet zo makkelijk. Veel studenten weten nog niet precies wat ze willen en hoe ze dat
Nadere informatiePTA ckv VWO, Belgisch Park, cohort
Domeinen CKV Het eindexamen ckv bestaat uit een schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A: Verkennen Domein B: Verbreden Domein C: Verdiepen Domein D: Verbinden Domein
Nadere informatiePTA CKV vwo Belgisch Park cohort
PTA CKV vwo Belgisch Park cohort 018-019-00 A. Schoolexamen CKV Het eindexamen bestaat uit het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A: Verkennen Domein B: Verbreden
Nadere informatie1.1 Vragenlijst: Wat ik leuk Vind
1.1 Vragenlijst: Wat ik leuk Vind 1. Wat kijk je graag op tv? 2. Wat is je lievelingsfilm? 3. Wat doe je op internet? 4. Welke games speel je? 5. Waar praat je over op facebook, twitter, enzo? 6. Wat doe
Nadere informatieHet Socratisch Gesprek als methode voor kritisch denken
Ontwerponderzoek Paper 2 Naam auteur(s) Vakgebied Titel Onderwerp Opleiding Doelgroep Sleuteltermen Links Bibliografische referentie I.F. Hazewindus, drs. Filosofie Het Socratisch Gesprek als methode voor
Nadere informatieFeedback conceptvisie KUNST & CULTUUR
Feedback conceptvisie KUNST & CULTUUR Reactieformulier Curriculum.nu visie Negen ontwikkelteams, leraren en schoolleiders werken aan de actualisatie van het curriculum voor alle leerlingen in het primair
Nadere informatie1 Inleiding. 1.1 Aanleiding tot de verkenning. 1.2 Beleidscontext
1 Inleiding 1.1 Aanleiding tot de verkenning De Raad voor Cultuur (RvC) heeft in zijn Agenda Cultuur 2017 2020 en verder aangekondigd gezamenlijk met de Sociaal-Economische Raad (SER) een verkenning van
Nadere informatieInleiding op de Akademie Van Kunsten Barbara Visser Paradisodebat / 31 augustus 2014
Inleiding op de Akademie Van Kunsten Barbara Visser Paradisodebat / 31 augustus 2014 I Bijna veertig jaar geleden stond ik voor het eerst van mijn leven hier, in Paradiso. Ik was een jaar of 10, en zag,
Nadere informatieDe stem van ouders. succesvolle samenwerking. voor. Sardes Special
De stem van ouders voor succesvolle samenwerking Sardes Special Nummer 22 november 2017 Arline Spierenburg De Staat van de Ouder in het primair en voortgezet onderwijs In het voorjaar van 2017 voerde Ouders
Nadere informatieReflectieverslag mondeling presenteren
Reflectieverslag mondeling presenteren Naam: Registratienummer: 900723514080 Opleiding: BBN Groepsdocente: Marjan Wink Periode: 2 Jaar: 2008 Inleiding In dit reflectieverslag zal ik evalueren wat ik tijdens
Nadere informatieWerkconferentie Verzorgenden: ViT voor de toekomst
Werkconferentie Verzorgenden: ViT voor de toekomst Er verandert veel in de ouderenzorg. Binnen het project Verzorgenden in Transitie (ViT) heeft VKI laten uitzoeken wat deze transitie in de ouderenzorg
Nadere informatie8 MEDIA EN SOCIALE MEDIA
53 8 MEDIA EN SOCIALE MEDIA Media Afhankelijk van de omstandigheden kan het verstandig zijn om de media proactief te benaderen op het moment dat een afdeling van de school zwak of zeer zwak wordt. Bij
Nadere informatieTEST COACHING CULTUURWIJSHENGELO Totaal aantal vragen: 10
TOPHES 04/04/2018 TEST COACHING CULTUURWIJSHENGELO Totaal aantal vragen: 10 De meeste juiste antwoorden: #6 Minste Juiste antwoorden: #6 1. De volgende coachingsvragen komen naar voren bij enkele basisscholen.
Nadere informatiebasiscompetenties 2de graad beeldende en audiovisuele kunsten
basiscompetenties 2de graad beeldende en audiovisuele kunsten 1 CONCORDANTIETABEL Basiscompetenties 2de graad beeldende en audiovisuele kunsten Concordantie tussen: - de specifieke basiscompetenties voor
Nadere informatieThema in de kijker : Filosoferen met kinderen
Thema in de kijker : Filosoferen met kinderen Wat is filosoferen met kinderen? Samen op een gestructureerde wijze nadenken en praten over filosofische vragen. Zoeken naar antwoorden op vragen die kinderen
Nadere informatieOnderwijs-pedagogische visies van mbo-docenten
Onderwijs-pedagogische visies van mbo-docenten Do-mi-le 15 mei 2014 Carlos van Kan Onderzoeker carlos.vankan@ecbo.nl Mijn professionele interesse Het helpen ontwikkelen van een kritisch onderzoeksmatige
Nadere informatieReactieformulier tussenproduct Curriculum.nu Kunst en Cultuur reactie conceptvisie
Reactieformulier tussenproduct Curriculum.nu Kunst en Cultuur reactie conceptvisie Negen ontwikkelteams, leraren en schoolleiders werken aan de actualisatie van het curriculum voor alle leerlingen in het
Nadere informatieMuseum De Buitenplaats Kijken is een kunst
Museum De Buitenplaats Kijken is een kunst Groep 5 Thema- overzicht Thema- overzicht Kijken is een kunst Groep 5 Museum De Buitenplaats Kern van het thema Mensen laten graag iets van zichzelf aan anderen
Nadere informatieKenniskring Vormend Onderwijs Thema: Onderzoekende Houding
Kenniskring Vormend Onderwijs Thema: Onderzoekende Houding Onderzoekende houding Samenwerking Academische Opleidingsschool De Sprankel en Viaa Kenniskring Vormend onderwijs. Werkplaats Onderzoekende houding
Nadere informatieTeamtrainingen & ouderavond
Teamtrainingen & ouderavond Een teamtraining is een bijeenkomst van 1,5 tot 2 uur voor een heel schoolteam. Op actieve en enthousiasmerende wijze verdiep je je samen in een onderwerp. Er zijn verschillende
Nadere informatie1 Kijkkaarten bij spelpresentaties
1 Kijkkaarten bij spelpresentaties Om kinderen meer te betrekken bij het optreden van hun groepsgenoten, zijn kijkkaarten erg geschikt. Verdeel de kaarten onder de kinderen, individueel, per duo of per
Nadere informatieCREATIEF VERMOGEN. Andrea Jetten, Hester Stubbé
CREATIEF VERMOGEN Andrea Jetten, Hester Stubbé OPDRACHT Creativitief vermogen meetbaar maken zodat de ontwikkeling ervan gestimuleerd kan worden bij leerlingen. 21st century skills Het uitgangspunt is
Nadere informatieErfgoedonderwijs als cultuuronderwijs. Barend van Heusden Afdeling Kunsten, Cultuur en Media
Erfgoedonderwijs als cultuuronderwijs Barend van Heusden Afdeling Kunsten, Cultuur en Media 12/14/2012 2 Vragen... Hoe verhoudt erfgoed- zich tot cultuureducatie? Wat zijn kenmerkende eigenschappen van
Nadere informatieOuderbetrokkenheid: interviewschema
Ouderbetrokkenheid: interviewschema Contactinformatie: Prof. dr. Johan van Braak, Lien Ghysens en Ruben Vanderlinde Vakgroep Onderwijskunde Universiteit Gent Inleiding Met dit interview willen we meer
Nadere informatieFeedback conceptvisie BEWEGEN & SPORT
Feedback conceptvisie BEWEGEN & SPORT Reactieformulier Curriculum.nu visie Negen ontwikkelteams, leraren en schoolleiders werken aan de actualisatie van het curriculum voor alle leerlingen in het primair
Nadere informatieKijkkaarten bij spelpresentaties
Kijkkaarten bij spelpresentaties Om kinderen meer te betrekken bij het optreden van hun groepsgenoten, zijn kijkkaarten erg geschikt. Verdeel de kaarten onder de kinderen, individueel, per duo of per drietal.
Nadere informatieCultuur in de Spiegel
Cultuur in de Spiegel Naar een doorlopende leerlijn cultuuronderwijs Barend van Heusden Afdeling Kunsten, Cultuur en Media 14 september 2011 Aanleiding Vragen vanuit het werkveld over: Inhoud cultuureducatie
Nadere informatieMUSEUMLES IN HET VAN ABBEMUSEUM Groep 5 en 6
MUSEUMLES IN HET VAN ABBEMUSEUM Groep 5 en 6 Inleiding De museumles is onderdeel van een lessenreeks met receptieve, reflectieve en actieve onderdelen: - 2 voorbereidende lessen op school door eigen leerkracht
Nadere informatieStappenplan Van lege naar volle workshops. Voor workshopleiders die willen groeien
Stappenplan Van lege naar volle workshops Voor workshopleiders die willen groeien hoevulikmijnworkshops.nl Super dat je het stappenplan hebt gedownload! Wanneer je de stappen gaat toepassen zul je een
Nadere informatieParlaeus verbindt burgers met bestuur
Parlaeus verbindt burgers met bestuur Parlaeus is een merk van DocWolves. In dit merkpaspoort lees je waar wij met Parlaeus voor staan. Hierin lees je wie wij zijn, wat we geloven en willen bereiken. We
Nadere informatie10 Innovatielessen uit de praktijk 1
10 Innovatielessen uit de praktijk 1 Geslaagde gastoudermeeting levert veel ideeën op voor innovatie! Wat versta ik onder innoveren? Innoveren is hot. Er zijn vele definities van in omloop. Goed om even
Nadere informatieActie toolbox. van idee naar actie. Auteur: Bas Bakker. Meer tools nodig? Kijk op
Actie toolbox van idee naar actie Auteur: Bas Bakker www.basblogt.com 1. Inhoudsopgave 2. Van idee naar actie... 3 3. Het idee...6 4. Drie grote stappen bepalen...8 5. Experiment: Je eerste klant... 9
Nadere informatieEffectief en klantvriendelijk indiceren voor leerwegondersteunend onderwijs en Praktijkonderwijs in Eemland
Naar nieuwe regie Effectief en klantvriendelijk indiceren voor leerwegondersteunend onderwijs en Praktijkonderwijs in Eemland Aanleiding Sommige leerlingen kunnen het niveau van VMBO goed aan, maar hebben
Nadere informatieEvaluatierapport. Workshop ADHD. Fontys PABO Limburg. Drs. Arno de Poorter Drs. Anne van Hees
Evaluatierapport Workshop ADHD Fontys PABO Limburg Drs. Arno de Poorter Drs. Anne van Hees Inhoudsopgave Pag. 1. Inleiding 2 2. Deelnemers/respondenten 2 3. Opzet en inhoud evaluatie 2 4. Resultaten 2
Nadere informatieOok voor de basisschool zijn nieuwe er kerndoelen gemaakt die duidelijk aansluiten bij de kerndoelen van de onderbouw VO.
CKV kerndoelen en eindtermen Er zijn duidelijke doorlopende leerlijnen van het basisonderwijs naar de onderbouw en het onderbouw naar de bovenbouw. De betreffende, ook wettelijk verplichte kerndoelen en
Nadere informatieKaart Naam Handleiding
Lesbrief Dialoog Lesoverzicht In deze les wordt de gespreksvorm Dialoog geïntroduceerd. De les is gebaseerd op een aantal kaarten uit de kinderkennisbank. In het overzicht hieronder kun je zien welke.
Nadere informatieDE L CKER EEN LEUKE ONTDEKKING: MASTURBEREN
EEN LEUKE ONTDEKKING: MASTURBEREN DOCENTENHANDLEIDING DE L CKER Leeftijd: 13-15 jaar, 16-18 jaar Geschikt voor: vmbo, havo en vwo vanaf de eerste klas Vakgebied en kerndoelen: Deze les vindt aansluiting
Nadere informatieReflectiebundel. Venster op het beroep Semester 3 Docent: Tamar Engels Student: Charlotte Dhondt
Reflectiebundel Venster op het beroep Semester 3 Docent: Tamar Engels Student: Charlotte Dhondt Opdracht 1 Reflecteer en denk na over jezelf als leerkracht DUIM: Waar ben ik goed in? Wat zijn mijn kwaliteiten?
Nadere informatieJa / nee Een brede belangstelling? Ja / nee Onderzoek? Ja / nee Leren? Ja / nee Eigenwijs? Ja / nee Kritisch? Ja / nee Grieken en Romeinen?
Gymnasium Quintus Wie was dr. Hendrik Jan Nassau? Het Dr. Nassau College is genoemd naar Dr. Hendrik Jan Nassau. Ongeveer tweehonderd jaar geleden werkte hij als taalmeester aan de Latijnse school in Assen.
Nadere informatieBen jij Vindingrijk? Kolom
Ben jij Vindingrijk? Hoe vind jij het om: met je eigen fantasie, op je eigen manier, en door uit te proberen of te onderzoeken nieuwe ideeën, oplossingen, of dingen te bedenken of te maken? Aan welke les,
Nadere informatieMarkeer de verzen eventueel met eerdergenoemde kleuren. (Bij mij is het een mix van oranje, blauw, bruin/grijs en paars.)
Dag 7: de ijdelheid van wijsheid Laten we beginnen met gebed. Lees langzaam Prediker 1 vers 12 t/m 18. Markeer de verzen eventueel met eerdergenoemde kleuren. (Bij mij is het een mix van oranje, blauw,
Nadere informatieDuur van de les Introductie (video en gesprek) 15 minuten Kern (gesprek over bronnen) 15 minuten Afsluiting (werkblad en themabepaling) 30 minuten
Les3 Cultureel burgerschap Organisatie Dit heeft u nodig: Digibord (hyperlink Nieuwsmediaportal) Landelijke en regionale dagbladen via de Nieuwsservice Pennen NieuwsMakers Toolkit Werkblad Cultureel burgerschap
Nadere informatieProfielschets. Ondernemende school
Profielschets Ondernemende school Scholen met Succes Postbus 3386 2001 DJ Haarlem www.scholenmetsucces.nl info@scholenmetsucces.nl tel: 023 534 11 58 fax: 023 534 59 00 1 Scholen met Succes Een school
Nadere informatiestiltewandeling rond het Emmaüsverhaal
Pagina1 Het hart van de mens zoekt zijn weg - maar het is Jahwe die hem de kracht van het stappen geeft. spreuken 16,9 Pagina2 inleidende gedachte Emmaüspastoraal begint met op weg gaan met mensen en met
Nadere informatieInleiding. Drie taalvormen
Inleiding Uw kind gaat binnenkort naar of zit inmiddels op de basisschool. Vaak horen wij van ouders: Tja, mijn kind zit nu in groep 1 of 2. Het stempelt daar met letters en het bekijkt en luistert naar
Nadere informatieGeachte aanwezigen, hooggeleerde dames en heren, waarde collega s, welkom in deze prachtige oude vergaderzaal van de Tweede Kamer.
Toespraak bij minisymposium over robotisering Project Parlement & Wetenschap, Khadija Arib Donderdag 14 juni 2018 versie 1 Geachte aanwezigen, hooggeleerde dames en heren, waarde collega s, welkom in deze
Nadere informatieomgeving wereld regie vanuit de jongere Jongeren leren organiseren
Jongeren leren organiseren Hoe kunnen jongeren regie hebben over eigen handelen en toch in verbinding zijn met alles om hen heen? Hoe verstaan jongeren de kunst om te bouwen aan netwerken, om een positie
Nadere informatieHallo! Hoe gaat het met je?
Hallo! Hoe gaat het met je? Ik weet dat het goed gaat! Hoe vaak praat je wanneer je thuis komt over je alledaagse gebeurtenissen, check je wel eens hoe het met een ander gaat, vraag je gewoon simpel van
Nadere informatieDoelen: - De leerlingen weten dat talent, hard werken en een goede voorbereiding belangrijk zijn als je beroemd wilt worden;
Lesbrief 1 Beroemd worden Voorbereiding Doelen: - De leerlingen weten dat talent, hard werken en een goede voorbereiding belangrijk zijn als je beroemd wilt worden; - De leerlingen kennen de verschillende
Nadere informatieTerugblik masterclasses HAN Pabo
Terugblik masterclasses HAN Pabo Het afgelopen jaar 2017 hebben studenten van de HAN Pabo de mogelijkheid gehad zich via masterclasses te verdiepen in W&T. Alle hieronder beschreven masterclasses zijn
Nadere informatieE E N É C H T G E L U K K I G
E E N É C H T G E L U K K I G 2019 W E R K B O E K Miriam Jager www.geluksjager.nl INLEIDING Werkboek geluk Ian Schneider on Unsplash MIRIAM JAGER Je kunt niet beïnvloeden wat je in je leven meemaakt maar
Nadere informatieLesbrief NEW POTT REVISITED GEMAK. T Door: Marije Gertenbach
Lesbrief NEW POTT REVISITED GEMAK T 070-3638968 info@vrijeacademie.org www.vrijeacademie.org www.gemak.org Door: Marije Gertenbach 1 Inhoudsopgave: Omschrijving Educatieprogramma Pag. 3 Voor de Docent
Nadere informatieCultureel ondernemerschap in de knel?
Arti et Amicitiae, debat 1 december 2012 Cultureel ondernemerschap in de knel? Mediane inkomen zzp ers in 2010 is ruim 21.000 (bron CBS) 61% zzp ers heeft een winst tot 20.000 (cijfers Belastingdienst
Nadere informatieMET VERTROUWEN VERANTWOORDEN. Publieksversie van een onderzoek naar de mogelijkheden om verantwoording in de vo-sector te verbeteren
MET VERTROUWEN VERANTWOORDEN Publieksversie van een onderzoek naar de mogelijkheden om verantwoording in de vo-sector te verbeteren Verantwoording wordt steeds urgenter in het voortgezet onderwijs: vanuit
Nadere informatieGOUDEN REGELS STIGMA EN WOORDVOERING
GOUDEN REGELS STIGMA EN WOORDVOERING IEDEREEN HEEFT VOOROORDELEN. ZO SIMPEL IS HET. JIJ OOK. ALS JE JE HIERVAN BEWUST BENT EN ERNAAR HANDELT, VOORKOM JE DAT JE ONGEWILD BIJDRAAGT AAN STIGMATISERING VAN
Nadere informatieRaadslid? Dat vak moet je leren!
Leanne Verbeek Onderwerp: FW: Raadslid? Dat vak moet je leren! Van: Schipper & Oosterwijk [mailto:nieuwsbrief=schipperenoosterwijk.nl@mail253.atl101.mcdlv.net] Namens Schipper & Oosterwijk Verzonden: maandag
Nadere informatieOuder van mijn ouders
Ouder van mijn ouders omdat ik geen kind bij hen kon zijn Tekst: Karel Bruinsma Fotografie: Maarten Verbaarschot Inhoudsopgave Deel Ik werd niet gezien Voorwoord 7 0 Rosita Het verleden mag geen excuus
Nadere informatieOndernemerschapsblokkades
Ondernemerschapsblokkades Wat houdt je tegen om je droom werkelijkheid te laten worden? En hoe los je dat op? 7 tips om in actie te komen! Samengesteld door Willemijn Lau Hoi toekomstig professional, Wat
Nadere informatiePersoonlijk én succesvol bloggen vanuit jouw passie
Leer authentiek bloggen en trek meer klanten aan Persoonlijk én succesvol bloggen vanuit jouw passie Persoonlijk én succesvol bloggen vanuit jouw passie Backhuijs Communicatie 1 Les 2: Onderwerpen Les
Nadere informatieHKU Utrechts Conservatorium Opleiding Docent Muziek. O2DM. vrijdag 6 april studieleiders ODM
KunstEnCultuur - - - HKU Utrechts Conservatorium Opleiding Docent Muziek. O2DM vrijdag 6 april 2018 7 7 7 7 studieleiders ODM Beschrijft de conceptvisie in voldoende mate de relevantie van ons leergebied
Nadere informatie1 Leren op de werkplek
1 Leren op de werkplek Wat is leren op de werkplek? Om dit te verduidelijken onderscheiden we in dit hoofdstuk twee vormen van leren: formeel en informeel leren. Ook laten we zien welke vormen van leren
Nadere informatieModule 4: Basisovertuiging 1 & 2 (Verdieping)
Module 4: Basisovertuiging 1 & 2 (Verdieping) Basisovertuiging 1 & 2 (Verdieping) Geluk is een gevoel! Jij bent de enige persoon op de wereld die jou gelukkig kan maken! Het is erg belangrijk dat je alle
Nadere informatieToespraak gehouden bij de gedenkbijeenkomst over de deportatie van Joodse burgers uit Dordrecht in November 1942.
Toespraak gehouden bij de gedenkbijeenkomst over de deportatie van Joodse burgers uit Dordrecht in November 1942. Burgemeester A.W. Kolff, 12 november 2017 De burgemeester kan in zijn toespraak afwijken
Nadere informatiePersoonsvorming en identiteitsontwikkeling: (hoe) doe je dat op school?
Persoonsvorming en identiteitsontwikkeling: (hoe) doe je dat op school? LKCA - Cultuurdag VO 16 november 2017 Monique Volman Agenda 1.De termen: persoonsvorming, subjectivering, Bildung, enz. 2.Identiteitsontwikkeling
Nadere informatiePopulaties beschrijven met kansmodellen
Populaties beschrijven met kansmodellen Prof. dr. Herman Callaert Deze tekst probeert, met voorbeelden, inzicht te geven in de manier waarop je in de statistiek populaties bestudeert. Dat doe je met kansmodellen.
Nadere informatieJouw Omgeving - Nieuwe gesprekken
Jouw Omgeving - Nieuwe gesprekken Jouw Omgeving - Nieuwe gesprekken Jouw Omgeving - Nieuwe gesprekken Jouw Omgeving - Nieuwe gesprekken Jouw Omgeving - Nieuwe gesprekken creatieve en flexibele inzet
Nadere informatieOude Kerk, zondag 1 juli 2018 Veertigjarig jubileum en afscheid Con Spirito ds. Johan Meijer
Oude Kerk, zondag 1 juli 2018 Veertigjarig jubileum en afscheid Con Spirito ds. Johan Meijer gelezen: Job 38: 1-11, 18-24 en 31-33 titel: Con Spirito: met adem en Geestkracht preek Gemeente van onze Heer
Nadere informatieEmilie Depuydt. Goed gezien. Stel jezelf zichtbaarder op en word wie je werkelijk bent. Witsand Uitgevers
Goed gezien Emilie Depuydt Goed gezien Stel jezelf zichtbaarder op en word wie je werkelijk bent Witsand Uitgevers Voor Jules en Jeanne, twee grote voorbeelden in zichtbaar zijn. Alle voorbeelden in dit
Nadere informatieAgenda. Donderdag 21 februari Kennismaken met juf Mirella - groep 2 & Groepen 3 t/m 8 krijgen rapporten mee
Agenda Donderdag 21 februari Kennismaken met juf Mirella - groep 2 & Groepen 3 t/m 8 krijgen rapporten mee Beste allemaal, Mijn naam is Mirella Duchatteau, de nieuwe juf voor groep 2 die 4 maart van start
Nadere informatieAntwoord op Statenvragen PS Arnhem, 1 maart 2016 zaaknr
Antwoord op Statenvragen PS2016-107 Arnhem, 1 maart 2016 zaaknr. 2016-002420 De leden van Provinciale Staten Beantwoording schriftelijke Statenvragen statenlid A. Kops (PVV)) over de eerste versie van
Nadere informatieEffectief aansluiten bij overbelaste leerlingen en hun ouders: Zo makkelijk is dat niet!
Effectief aansluiten bij overbelaste leerlingen en hun ouders: Zo makkelijk is dat niet! drs. Hilde Jans psycholoog Iedereen heeft een ander perspectief! Oefening in tweetallen Stap 1 Draai je gezicht
Nadere informatieHartelijk welkom bij de tentoonstelling ArtOverijssel. Een nieuwe. expositie is altijd een feestelijke gelegenheid.
Dames en heren, Hartelijk welkom bij de tentoonstelling ArtOverijssel. Een nieuwe expositie is altijd een feestelijke gelegenheid. Helemaal als het getoonde werk zo divers en kwalitatief hoogstaand is
Nadere informatieDrie verhalen Over maatschappelijk presteren Van publieke organisaties.
Drie verhalen Over maatschappelijk presteren Van publieke organisaties. Een impressie van het FRAEY-symposium op 11 april 2019 Op 11 april vierden wij ons vijfjarige bestaan in het Dordrechts Museum met
Nadere informatieKinder Woord Dienst van Oase. Elke keer dat je komt, krijg je een Bijbel verhaal, Verzamel ze en je hebt je eigen Bijbel!
Kinder Woord Dienst van Oase Elke keer dat je komt, krijg je een Bijbel verhaal, Verzamel ze en je hebt je eigen Bijbel! Oase viering 22 oktober 2016 Bidden Liedje: Wees eens even stil Wees eens even stil,
Nadere informatieEEN WERELD AAN TALENTEN! VWO/HB ONDERWIJS
EEN WERELD AAN TALENTEN! VWO/HB ONDERWIJS Onze school is een afspiegeling van de bevolking in een grootstedelijk gebied en daar zijn we trots op. Wij gaan ervan uit dat we goed zijn dankzij onze verschillen.
Nadere informatie21 e eeuwse vaardigheden inzetten in het voortgezet onderwijs. Maaike Rodenboog, SLO
21 e eeuwse vaardigheden inzetten in het voortgezet onderwijs Maaike Rodenboog, SLO m.rodenboog@slo.nl SLO, nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Onafhankelijke, niet-commerciële positie als
Nadere informatieMaak echt contact, stel iemand op zijn/haar gemak. Wellicht is dit de eerste keer dat je potentieel klant skype/facetime gebruikt.
FASE 1: STEL JE KLANT OP HAAR/ZIJN GEMAK EN NEEM DE LEIDING Maak echt contact, stel iemand op zijn/haar gemak. Wellicht is dit de eerste keer dat je potentieel klant skype/facetime gebruikt. Dit gesprek
Nadere informatieDe vijf bouwstenen voor een GOEDE onderneming
De vijf bouwstenen voor een GOEDE onderneming Dirk-Jan Rebel Wanneer is een bedrijf een goed bedrijf? Een vraag die je jezelf ongetwijfeld wel eens heb gesteld. Een goed bedrijf heeft een fundament. Een
Nadere informatieCreatief vermogen & kritisch denken ontwikkelen: aan de slag met lessen en rubrics. Marieke Buisman, Liselotte van Loon & Marianne Boogaard
Creatief vermogen & kritisch denken ontwikkelen: aan de slag met lessen en rubrics Marieke Buisman, Liselotte van Loon & Marianne Boogaard Inhoud 1 Opzet van het project 2 Praktische toolkit voor docenten
Nadere informatieToespraak Hans Clevers bij installatie leden Akademie van Kunsten, 23 april 2014
Toespraak Hans Clevers bij installatie leden Akademie van Kunsten, 23 april 2014 Dank u, Mevrouw Van der Wijk, en dank u dat u het ons vandaag toestaat om de eerste leden van de nieuwe Akademie van Kunsten
Nadere informatie