Voordracht voor de raadsvergadering van <datum raadsvergadering>

Transcriptie

1 Voordracht voor de raadsvergadering van <datum raadsvergadering> Jaar 2014 Afdeling Nummer Publicatiedatum Agendapunt Datum indiening Tekst wordt gepubliceerd in Tekst wordt gepubliceerd in Onderwerp Initiatiefvoorstel van de raadsleden uigrok (VVD), Bakker (D66) en Bakker (SP) genaamd: Freezone: haven van de toekomst en innovatieve, regelluwe proeftuin. Met deze voordracht stellen wij u voor het volgende besluit te nemen: De gemeenteraad van Amsterdam Gezien het initiatiefvoorstel van de raadsleden uigrok (VVD), Bakker (D66) en Bakker (SP) genaamd: Freezone: haven van de toekomst en innovatieve, regelluwe proeftuin. besluit I. in te stemmen met genoemd initiatiefvoorstel; II. kennis te nemen van de bestuurlijke reactie op genoemd initiatiefvoorstel. Wettelijke grondslag Gemeentewet art. 147a, lid 1 Initiatiefvoorstel Wat VVD, D66 en SP betreft wordt werk gemaakt van een Amsterdamse freezone in het havengebied. Het Coalitieakkoord biedt bedrijven de mogelijkheid zich tot 2040 in het havengebied te vestigen. Amsterdam moet deze kans met beide handen grijpen en ervoor zorgen dat de haven een aantrekkelijk vestigingsgebied wordt voor nieuwe bedrijven. Freezones waar bedrijven kunnen ondernemen zonder al te veel gehinderd te worden door regels dragen positief bij aan het ondernemersklimaat. Door een freezone op te richten en hier ruchtbaarheid aan te geven kan Amsterdam ondernemers verleiden zich in de stad te vestigen. Dit heeft een positief effect op de hoofdstedelijke werkgelegenheid en de economie. De haven en het coalitieakkoord In het coalitieakkoord kiezen D66, VVD en SP er expliciet voor om bedrijven gevestigd in de haven tot 2040 de zekerheid te geven dat ze op hun locatie kunnen blijven. Voor de Amsterdamse economie is de haven van onschatbare waarde. De Amsterdamse haven is de vierde haven van West Europa die in de regio aan mensen directe en indirecte havengerelateerde werkgelegenheid biedt. In 2012 had de haven een toegevoegde 1

2 economische waarde van 6 miljard voor de Metropoolregio Amsterdam 1. Daarnaast is de haven een gebied waar ook vele niet havengerelateerde bedrijven zijn gevestigd. Uit gegevens verstrekt door de haven waren er in bedrijven gevestigd op de haventerreinen die in totaal fte aan werkgelegenheid verschaften 2. eeds lange tijd bestaan plannen om het havengebied te transformeren tot een woon/werkgebied. Door deze transformatieplannen zouden veel bedrijven uit de haven moeten verdwijnen omdat zij na transformatie (milieu)overlast voor bewoners zouden veroorzaken. De Structuurvisie Amsterdam 2040 gaf diverse scenario s als optie met 2030 als jaar waarin uiterlijk een besluit zou worden genomen over het moment en de wijze waarop zou worden getransformeerd. Hierdoor bestond bij veel bedrijven onzekerheid over de mogelijkheden om zich in de haven te vestigen danwel gevestigd te blijven met als gevolg dat voor andere locaties werd gekozen of grote investeringen werden uitgesteld. Door de duidelijke keuze van de coalitie om het transformatiebesluit 10 jaar (tot 2040) naar achteren te schuiven, is deze onzekerheid verdwenen. Uit gesprekken met de haven blijkt dat in de Coen en Vlothaven en de zuidkant van de Westhaven 3 haventerreinen liggen die niet zijn uitgegeven omdat het vorige convenant onvoldoende zekerheid bood aan bedrijven om zich te vestigen. Wat de indieners van dit voorstel betreft kan nu dat er wel voldoende zekerheid is gekeken worden hoe deze terreinen omgevormd kunnen worden tot freezone zodat het gebied aantrekkelijk wordt als vestigingslocatie voor bedrijven. Hierbij kan met name gedacht worden aan bedrijven uit de duurzame creatieve industrie en de maakindustrie. Wat is een Freezone? Freezones, vrijhavens of regelvrije zones zijn gebieden met beperkte regelgeving waar in korte tijd bedrijvigheid sterk gestimuleerd kan worden. 4 De Dienst Economische Zaken van omschreef een freezone als volgt: Een FreeZone is een gebied waarin (alle) belemmeringen zijn weggenomen die economische groei in de weg staan. 5 Freezones dragen bij aan een goed ondernemersklimaat en bieden kansen en mogelijkheden aan startende innovatieve bedrijven. aadslid Marja uigrok diende recentelijk namens de VVD een aantal voorstellen in 6 waarin werd gepleit voor freezones voor horeca en winkels. Bij freezones valt te denken aan een geografisch gebied waar het mogelijk is uitstallingen op straat te plaatsen, waar tijdelijke en/of gedeeltelijke verhuur mogelijk is, waar negatief wordt bestemd, bestemmingsvrij kan worden gebouwd en waar pop up initiatieven worden gefaciliteerd. Maar ook behelst een dergelijk zone een mentaliteit met als uitgangspunt wat wel kan in plaats van wat 1 Jaarverslag 2013, Port of Amsterdam, Amsterdam Mail dd 24/10/12 gebaseerd op gegevens KvK Amsterdam 3 Een concreet project van Havenbedrijf Amsterdam in de Westhaven is het oprichten van de Port Pilot Plant waar innovatieve bedrijven tussen de labfase en commerciële productie in een pilot productie kunnen draaien. 4 Amsterdam is van iedereen, Coalitieakkoord , Amsterdam FreeZone Amsterdam,, Amsterdam Vrij ondernemen in freezone horeca en Meer ruimte voor vrij ondernemen in winkelstraten, Amsterdam 2013 en

3 niet mag. Duurzame Freezone Voor de indieners van het voorstel is het belangrijk dat innovatieve en groene ondernemers worden gestimuleerd zich in Amsterdam te vestigen. Dit kan onder andere door te kijken waar aansluiting kan worden gevonden bij initiatieven op het gebied van biobased en circulaire economie en door ondernemers de mogelijkheid te bieden om zelf stroom op te wekken voor eigen en elkaars gebruik. Als reactie op een eerder voorstel voor een duurzame vrijzone 7 gaf het college aan dat de ruimte in de landelijke wet en regelgeving voor innovatieve zelfleveringsprojecten nader onderzocht moet worden 8. Wat D66, VVD en SP betreft gaat het college met het rijk in gesprek over de mogelijkheden van zelfleveringsprojecten in de freezone en neemt hierbij ook de mogelijkheden mee die de onlangs verlengde Crisis en Herstelwet en straks de nieuwe Omgevingswet biedt. Freezone voor Maakindustrie In een gezamenlijk ambitiedocument 9 onderstreepten, KvK, Tata Steel en Port of Amsterdam het belang van de maakindustrie voor Amsterdam en de regio. De maakindustrie is een belangrijke werkgever in Amsterdam en de omliggende regio en heeft een hoge internationale exportwaarde. In het document werd de ambitie uitgesproken om de toegevoegde waarde van de maakindustrie met 10% toe te laten nemen en een aantrekkelijk klimaat te creëren voor nieuwe innovatieve bedrijven die iets nieuws maken en bestaande bedrijven die nieuwe combinaties zoeken. Om het belang van de maakindustrie verder te onderstrepen, werd de clusterorganisatie Maakindustrie binnen de Amsterdam Economic Board opgericht. Ook in de gemeenteraad bestaat een breed gedragen steun voor de maakindustrie en de kansen die het biedt op banen. In 2013 diende toenmalig raadslid Sebastiaan Capel van D66 hiertoe het initiatiefvoorstel in Amsterdamse ambachtseconomie biedt kansen op banen 10 Wat D66, VVD en SP betreft sluiten deze ambities naadloos aan op het concept freezone. Clustering van bedrijven gerelateerd aan de maakindustrie in een ondernemersvriendelijk klimaat levert synergie op en fungeert als vliegwiel voor bedrijvigheid en economie. Minder regels De Freezone is wat de indieners betreft een plek waar minder regels gelden. Het gaat hier niet alleen om minder lokale regelgeving maar ook landelijke wetgeving. Daarom is het van belang dat gemeente ook in gesprek gaat met het ijk en zo samen met het Havenbedrijf Amsterdam en de Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied (ODNZKG) 7 Motie 937 van de raadsleden Combrink, Schimmelpenninck, uigrok en Van Drooge inzake de begroting 2012 (duurzame vrijzone ofwel sustainable taks & rule zone), Amsterdam Bestuurlijke reactie op motie 937, Amsterdam Ambitiedocument Maakindustrie MA 2.0: Strategie, Amsterdam se_ambachtseconomie_biedt_kansen_op_banen.pdf 11 Vergelijkbare projecten zijn of worden ontwikkeld in de otterdamse haven en de High Tech Campus in Eindhoven

4 werkt aan het instellen van een dergelijke zone 11. Tevens is het relevant dat de gemeente met de ODNZKG bekijkt welke afspraken kunnen worden gemaakt om te komen tot een goed vestigingsklimaat. Door het afschaffen, beperken of alleen handhaven van regels bij overlast wordt de regeldruk voor ondernemers verminderd en wordt een gunstiger ondernemersklimaat gecreëerd. Tevens zouden bedrijven die zich aan de regelgeving houden, gevrijwaard moeten worden van inspecties en dus recht hebben op een zogenaamde inspectievakantie. Negatief en flexibel bestemmen Strikte bestemmingsplannen werken belemmerend voor ondernemers en zorgen hiermee voor onnodige leegstand. Negatief bestemmen kan een belangrijke rol spelen in het creëren van een freezone. In plaats van over elke aanvraag afzonderlijk te beslissen kan de gemeente op voorhand aangeven welk type onderneming zich niet in een gebied mag vestigen, dit schept duidelijkheid en scheelt tijd en kosten voor de ondernemer. Ook zogenaamd flexibel bestemmen waarbij meerdere bestemmingen op een terrein mogelijk zijn, kan een positieve rol spelen bij het opzetten van een freezone. Trendsettende startende bedrijven zouden door het ondernemersvriendelijk bestemmen gestimuleerd moeten worden zich in de freezone te vestigen waardoor een soort van Stedelijke acupunctuur 12 optreedt en de omgeving een energiestoot krijgt. In aanvulling hierop kan het van belang zijn om bestaande bestemmingsplannen onder de loep te nemen en te kijken of er ruimere bepalingen nodig zijn om meer initiatieven mogelijk te maken. Verzoek aan het college van burgemeester en wethouders: De initiatiefnemers verzoeken het college: Om in overleg met het havenbedrijf en de reeds in de haven gevestigde bedrijven te komen met een uitgewerkt plan voor een freezone in de Coen en Vlothaven en/of de Westhaven waarin minder regels voor ondernemers bij voorkeur op het vlak van duurzaamheid, innovatie en/of maakindustrie gelden; Door middel van een campagne bedrijven en ondernemers erop te wijzen dat het havengebied tot 2040 een bedrijvenlocatie is en dat in de Coen en Vlothaven en/of Westhaven een freezone is gevestigd; Zowel plan als campagne aan de gemeenteraad voor te leggen. Stukken Meegestuurd Ter inzage gelegd n.v.t. De leden van de gemeenteraad van Amsterdam M.H. uigrok G. Bakker T. Bakker 4

5 5