vormgegeven, en samen zullen we hem uitdragen.

Transcriptie

1

2 ~ Voorwoord ~ Het is met blijdschap en trots dat ik dit voorwoord schrijf. Het voorwoord van de eerste, officiële RAS-visie! Na een intensief proces van meer dan een jaar is onze richtlijn voor de toekomst, want dat is de RAS-visie, af. De bijeenkomsten die we hebben georganiseerd, de gesprekken die we hebben gevoerd, de vergaderingen die we hebben gehad hebben uiteindelijk geleid tot dit handzame en mooie boekje. De RAS-visie is een gezamenlijk initiatief van Dorpsbelangen en stichting RAS (de oprichter van t Rashuys). Maar zoals bij de meeste initiatieven en projecten was het nooit geworden wat het nu is zonder de bijdrage van heel veel andere mensen. Dit lijkt me een goede plek om die mensen namens Dorpsbelangen en Stichting RAS te bedanken voor hun inzet. Ten eerste dank aan alle inwoners van de RAS-dorpen. Het klinkt als een cliché van de bovenste plank, maar het is oh zo waar: zonder jullie hadden we deze RAS-visie niet kunnen opstellen! Doordat jullie je mening, gedachten, zorgen en wensen met ons wilden delen tijdens de jaarvergadering, tijdens de huiskamergesprekken en via de enquête konden wij deze visie vormen. Daarnaast gaat onze dank uit naar alle inwoners en oud-inwoners van de RAS-dorpen die hun kennis en kunde wilden inzetten bij het tot stand brengen van deze visie. Met name het stuk over de historie van het RAS-gebied had niet zo uitgebreid kunnen zijn zonder de gesprekken en de boeken die mensen met ons hebben gedeeld. Verder willen we Theo van der Veen van Welzijn in Noordenveld bedanken voor zijn inzet bij de huiskamergesprekken. Hij heeft ons geholpen de gesprekken in goede banen te leiden, zodat we ook daadwerkelijk de informatie kregen waar we naar op zoek waren. Tot slot willen we Merle van der Kooi van schrijfbedrijf Poéthica bedanken voor haar hulp om van alle losse stukken tekst een lopend en prettig leesbaar geheel te maken. Wat ons betreft is die missie geslaagd. Nu deze RAS-visie er ligt, kunnen we gericht aan de slag met de wensen en noden van de inwoners van Roderesch, Alteveer en Steenbergen. Wij zullen ons ervoor inzetten dat we de actiepunten die in deze visie geformuleerd worden, concreet kunnen maken. We hebben er alle vertrouwen in dat we daarbij gesteund en geholpen zullen worden door de inwoners en ondernemers van de RAS-dorpen en door mensen die 1

3 het RAS-gebied een warm hart toedragen. vormgegeven, en samen zullen we hem uitdragen. Samen hebben we deze visie Omdat meningen, inzichten en wensen veranderen, zal de RAS-visie nooit helemaal af zijn. Wij staan daarom altijd open voor de ideeën van alle RAS-bewoners: we nodigen u van harte uit om uw gedachten over het RAS-gebied met ons te blijven delen! Ik wens u namens Dorpsbelangen RAS en Stichting RAS veel plezier toe bij het lezen van deze visie. En misschien voelt u het tijdens het lezen ook wel, net als ik: de trots om inwoner te zijn van het RAS-gebied! Namens het bestuur van Dorpsbelangen, Monica Bruggenweerth-Kolker Bestuur Dorpsbelangen: Monica Bruggenweerth-Kolker - voorzitter vacature - secretaris Pierre Baas - penningmeester Jaap Bleker - bestuurslid Wiebe Kruijer - bestuurslid Mieneke Ram - bestuurslid vacature - bestuurslid Bestuur Stichting RAS: Janneke Ulrich - voorzitter Monica Bruggenweerth-Kolker - penningmeester Albert Wemmenhove - secretaris Jannie Russchen - bestuurslid Anneke van der Meulen bestuurslid vacature - bestuurslid vacature - bestuurslid Katja van Ederen - adviseur communicatie Johan Kasper - adviseur algemeen Elly en Rinus Pries adviseurs 2

4 ~ Inhoudsopgave ~ ~ Voorwoord ~... 1 ~ Inhoudsopgave ~... 3 ~ Aanleiding ~... 4 ~ Inleiding ~... 5 ~ 1 ~ Roderesch, Alteveer, Steenbergen: hun onderlinge verbondenheid Een kleine historie van het ontstaan Een kleine historie van de verbondenheid De huidige onderlinge verbondenheid ~ 2 ~ Onze visie op het RAS-gebied Dorpen en cultuur Wonen en bouwen Milieu en leefomgeving Groen en Beheer Openbare Ruimte(BOR) Verkeer en veiligheid Zorg en welzijn Voorzieningen en binding Dorpshuis t RAShuys ~ Slotwoord ~ ~ Bijlage 1 ~ Bundeling status actiepunten uit RAS-visie

5 ~ Aanleiding ~ Sinds 1950 zet de Vereniging van Dorpsbelangen RAS zich in voor de inwoners van de dorpen Roderesch, Alteveer en Steenbergen. En nu heeft ze voor het eerst een RASvisie opgesteld. Maar waarom moest die RAS-visie er eigenlijk komen? Wat is de gedachte erachter? Hiervoor zijn twee argumenten die nauw met elkaar verweven zijn. De eerste reden is dat Dorpsbelangen optreedt als vertegenwoordiger van de inwoners van Roderesch, Alteveer en Steenbergen. In gesprekken met andere partijen, zoals de gemeente, de politie of Veilig Verkeer Nederland, is Dorpsbelangen de stem van de mensen uit het RAS-gebied. Maar om vertegenwoordiger van een groep mensen te zijn moet je wel weten wat die mensen vinden van bepaalde zaken. Waar zijn ze blij mee? Wat willen ze in stand houden? Waar zien ze mogelijke verbeteringen? Hoe ervaren ze hun leefomgeving? Alleen als Dorpsbelangen inzicht heeft in de opvattingen van de inwoners kan zij optreden als een volwaardige vertegenwoordiger. Daarom wilde het bestuur de gedachten en meningen van de inwoners achterhalen en deze overzichtelijk samenvatten. Ten tweede is het voor Dorpsbelangen RAS prettig om te weten waar ze haar energie de komende jaren op gaat richten. Met wie gaat ze het gesprek aan en waar gaat ze een punt van maken? Om dat in het belang van de bewoners te doen is het nodig om te weten wat de inwoners vinden. Welke zaken zien zij graag anders en waar ligt hun prioriteit? Ten derde is het een handig overzicht voor de inwoners zelf. De RAS-visie laat aan de hand van actiepunten zien waar de inwoners zich voor in willen zetten. Om dingen gedaan te krijgen zullen ook de inwoners hun krachten bundelen en hun steentje bijdragen om de actiepunten te verwezenlijken. Zo houden we gezamenlijk de gemoedelijke sfeer in de RAS-dorpen hoog. Een RAS-visie is dus een krachtig document: het is een leidraad voor Dorpsbelangen die breed gedragen wordt door de inwoners van Roderesch, Alteveer en Steenbergen. Zo hebben de drie dorpen in de gedaante van Dorpsbelangen een sterke spreekbuis in het gesprek met andere partijen: een goede vertegenwoordiger die met de RASvisie in de hand daadwerkelijk opkomt voor hun belangen. 4

6 ~ Inleiding ~ Dat er een visie moest komen was voor Dorpsbelangen en stichting RAS duidelijk. Maar hoe kom je tot een duidelijke, representatieve dorpsvisie? Om een gedegen RASvisie samen te stellen, dat wil zeggen een visie die de meningen en wensen van de inwoners helder presenteert, hebben Dorpsbelangen en stichting RAS contact gezocht met de organisatie Welzijn in Noordenveld. Samen hebben ze nagedacht en een plan opgesteld om helder te krijgen waar de RAS-bewoners behoefte aan hebben. Het plan bevatte een aantal stappen. Iedere stap was een gelegenheid waarbij de bewoners hun mening konden geven. De eerste stap was de algemene ledenvergadering van 21 april Bij deze bijeenkomst waren 35 personen aanwezig. In drie rondes spraken zij in kleinere groepen over drie thema s: vervoer en bereikbaarheid, voorzieningen en sociale samenhang, veiligheid en woonomgeving. Per thema gaf iedere groep aan welke onderwerpen ze belangrijk vonden. Aan het einde van de avond werd met een overzicht duidelijk gemaakt welke onderwerpen de aanwezigen belangrijk vonden. De tweede stap waren de huiskamergesprekken. Tussen 4 oktober en 8 november 2016 hebben acht huiskamergesprekken plaatsgevonden. Alle inwoners hebben hier een persoonlijke uitnodiging voor ontvangen. Uiteindelijk zijn in totaal 48 inwoners in gesprek gegaan over hun straat, dorp en het RASgebied. Aan de hand van een aantal open vragen, zoals `Zijn er dingen die je mist in het dorp of het RASgebied en waar je aandacht voor wilt? en `Hoe vind je het om in dit gebied te wonen? bepaalden de aanwezigen zelf de onderwerpen waar ze over spraken. Voor zover ze niet ter sprake kwamen vroegen we specifiek aandacht voor de drie thema s die ook bij de algemene ledenvergadering naar voren waren gebracht. Tot slot vormde de enquête de derde stap om alle bewoners te bereiken en om hun mening te vragen. Van de 300 verstuurde vragenlijsten zijn er 62 teruggestuurd. 5

7 In onderstaande tabel ziet u een overzicht van de respons, uitgesplitst per dorp. Roderesch Alteveer Steenbergen Inwoners/ 350/ /45 225/100 Huishoudens Aanwezigen ALV Aanwezigen huiskamergesprek Ingevulde enquêtes Zoals in bovenstaande tabel te zien is, hebben lang niet alle inwoners hun ideeën en wensen uitgesproken. Bovendien zijn mensen veranderlijk en kunnen inzichten in de loop van de tijd veranderen. Daarom is deze RAS-visie een dynamisch document; Dorpsbelangen zal de visie jaarlijks actualiseren, zodat we nieuwe inzichten, veranderde standpunten en gerealiseerde actiepunten in de RAS-visie op kunnen nemen. Dorpsbelangen nodigt alle inwoners daarom van harte uit om mee te kijken en te denken met de RAS-visie. Laat ons vooral weten wat uw ideeën zijn! De RAS-visie is de komende vijf jaar een leidraad voor Dorpsbelangen en de RASbewoners. Met dit document in de hand, of in ieder geval in het achterhoofd, zullen we het gesprek aangaan met bijvoorbeeld de gemeente Noordenveld. De RAS-visie zal helpen om richting te geven en te bepalen welke zaken prioriteit krijgen. Zo kan Dorpsbelangen een volwaardige spreekbuis voor alle RAS-bewoners zijn. 6

8 ~ 1 ~ Roderesch, Alteveer, Steenbergen: hun onderlinge verbondenheid Roderesch, Alteveer en Steenbergen zijn drie kleine kernen die gezamenlijk een rijke historie hebben. De dorpen zijn drie op zichzelf staande dorpen die allemaal hun eigen activiteiten hebben. Ze zijn in wezen dus op zichzelf gericht. Toch weten de bewoners van de dorpen elkaar te vinden en worden er regelmatig dorp overstijgende activiteiten georganiseerd. Bovendien bestaan er ook veel verenigingen die er voor alle RAS-bewoners zijn. In dit hoofdstuk leest u een kleine geschiedenis van het ontstaan van de drie dorpjes, waar hun onafhankelijke houding vandaan komt en hoe ze ondanks hun zelfstandigheid toch binding voelen met elkaar Een kleine historie van het ontstaan Steenbergen 225 inwoners 100 huishoudens zuidwestelijk van Roden Het esdorp Steenbergen is een heel oud dorpje. Zo n 5000 jaar geleden werd dit gebied al bewoond door het Klokbekervolk. Zij zijn bekend geworden door hun opvallende graven: de hunebedden. Het meest noordelijke hunebed van Drenthe, hunebed D1, is in dit gebied te vinden. Waarschijnlijk dankt Steenbergen zijn naam aan dit grafmonument. De huidige nederzetting ontstond in de Middeleeuwen op de zandrug tussen Roden en Een. In de 17 e eeuw werd het een zelfstandig dorp. Steenbergen werd omringd door een groot heideveld, het Steenbergerveld. 1 Zoals gezegd gaat het om een kleine geschiedenis. Dat betekent dat u hier niet het volledige ontstaansverhaal van de drie RAS-dorpen vindt. Er zal dus zeker informatie ontbreken. Wie na het lezen van deze kleine geschiedenis meer wil weten over de historie van het RAS.gebied kan dat vinden op 7

9 De dorpsbewoners waren boeren die een aantal koeien en veel schapen hadden. Ze huurden schaapherders in die met de schapen het veld in trokken. Rond 1900 werd het gebied grootschalig ontgonnen. De boerenfamilies kregen andere mogelijkheden en het heideveld veranderde in een agrarisch landschap. Grote boerderijen verrezen en de schaapkuddes verdwenen. Er werd bos aangeplant om zandverstuivingen tegen te gaan. Dit bos kennen we nu als de Zuursche Duinen en de Noorder Duinen. 8

10 Alteveer 100 inwoners 45 huishoudens paar km. ten zuiden van Roden Het gebied waar buurtschap Alteveer ligt, was ooit de pachtgrond van boer Hulsebos uit Steenbergen. Rond 1830 verscheen de eerste woning, en in de jaren erna kwamen er een aantal plaggenhutten bij van keuterboeren die in het gebied neerstreken. Ze bewerkten het omliggende heideveld en de groenlanden langs het Lieverse Diep. De naam Alteveer is afgeleid van `al te ver : dit gebied was vroeger vanaf Roden slecht bereikbaar. In en rondom Alteveer zijn houtwallen en zogenaamde strubben hakhoutbosjes zichtbaar. De strubben lagen langs het Lieverse Diep. De houtwallen zijn ooit opgericht als nuttige erfafscheiding: niet alleen maakten ze de erfgrens zichtbaar, ze werden ook gebruikt om hout te winnen. De inwoners van Alteveer worden wel eens `piepedoppen genoemd. Dit stamt uit de tijd van de `eekschillers, die de basten van eikenbomen verzamelden waarmee het looizuur voor leerlooierijen werd gemaakt. De eekschillers mochten van hun baas niet roken vanwege brandgevaar. Maar als er dan toch gerookt moest worden, dan mocht dat alleen met een dop op de pijp, een `piepedop, zodat het vuur niet uit de pijp kon ontsnappen. 9

11 Roderesch 350 inwoners 150 huishoudens 1,5 km. ten zuiden van Roden Op de zandrug tussen Roden en Steenbergen lag in de negentiende eeuw een grote, grillige en verlaten vlakte. Deze vlakte werd gevormd door zo n 150 kleine akkertjes: het Riepenveld. De eigenaren van deze akkers waren de Markegenoten van Roden en een paar boeren van de Marke Steenbergen. De grond was verlaten en lag ver van de boerderijen; enig toezicht was wel gewenst door de boeren. Daarom namen zij arbeiders in dienst die zich in eenvoudige huizen vlakbij de akkers vestigden. Deze eerste huizen dateren van Rond 1900 werden er nog een aantal arbeiderswoningen gebouwd. Hiermee ontstond het dorpje Roderesch. Het dorp is in de loop van de twintigste eeuw uitgebreid rond de kern. Na de Tweede Wereldoorlog is er een woonbuurtje gebouwd met bescheiden nieuwbouw. Hierna breidde Roderesch zich niet verder uit. 10

12 1.2 Een kleine historie van de verbondenheid Wat we weten over de geschiedenis van de onderlinge verbondenheid gaat niet zover terug als de geschiedenis van het ontstaan van de drie dorpjes. Toch kunnen we wel iets zeggen over de onderlinge verbondenheid van de RAS-bewoners. Naoberschap In de negentiende en vroege twintigste eeuw bestonden de dorpen uit zogenaamde buurten. Binnen iedere buurt bestond naoberschap: een vorm van burenzorg. Deze zorg was niet vrijblijvend: alle buurtbewoners hadden de onuitgesproken plicht om elkaar te helpen, of je dat nu wilde of niet. Je koos dus niet voor welke buren jij extra inzet wilde tonen, dat lag al vast. De plicht om te helpen bestreek alle aspecten van het leven: naoberschap ging over dagelijkse taken en bezigheden, maar ook over terugkerende arbeid zoals hooien en oogsten. Maar ook hulp tijdens de kraamtijd en het zogenaamde `aanzeggen - het bieden van ondersteuning als iemand was overleden hoorden bij naoberschap. Naoberschap was van levensbelang: doordat de dorpen relatief afgelegen lagen, waren de bewoners op elkaar aangewezen. Ze moesten het met elkaar rooien. Toch was het vroegere naoberschap duidelijk aan grenzen gebonden. Want hoewel de grenzen van de buurten niet expliciet waren vastgelegd, wist iedereen precies waar ze liepen. En je was alleen naoberschap verplicht aan de mensen die in jouw buurt woonden. Degenen die buiten jouw buurt woonden, vielen niet onder de noemer buren en was je dus ook niets verplicht. OBS Steenbergen Tot het midden van de tweede helft van de negentiende eeuw stond er in Steenbergen een klein (zeg maar gerust: mini-) schooltje. De kinderen uit Steenbergen volgden hier lessen. Of de kinderen uit Alteveer en Roderesch hier ook kwamen is niet bekend, maar gezien de grootte van het schooltje (de overlevering spreekt van drie bij drie meter!) is dit waarschijnlijk niet het geval. Toen dit schooltje in 1877 dicht ging, moesten de kinderen voor onderwijs naar Een en naar Roden. De meesten gingen te voet. 11

13 Gelukkig werd er in 1921 in Roderesch een openbare basisschool geopend. De kinderen uit Roderesch, Alteveer en Steenbergen konden nu een stuk dichter bij huis onderwijs volgen. Doordat de kinderen uit de drie dorpen bij elkaar in de klas zaten, kwamen ook de volwassen inwoners van de dorpjes met elkaar in contact. De schoolse activiteiten vereisten gezamenlijke inspanning en zorgden voor een toename in het gevoel van onderlinge verbondenheid. Tegelijkertijd gaat het verhaal dat de totstandkoming van de school met veel gedoe en onderling geharrewar gepaard ging. Hoe de vork precies in de steel zit, is niet duidelijk; we weten niet in hoeverre de school in zijn beginperiode de bestaande onderlinge wrijving versterkte. `Winkelcentrum Roderesch Halverwege de twintigste eeuw, rond 1950, had Roderesch een heus centrum met winkeltjes, compleet met café. Langs de Hoofdweg waren naast het café en dus ook vlakbij de school, onder andere een grutter (kleine supermarkt), fietsenmaker, een galanteriezaak en een bloemist gevestigd. Deze bloemist had zelfs regionale faam: hij had klanten van Assen tot Hoogkerk. De inwoners van alle drie de dorpen kwamen naar Roderesch voor hun dagelijkse boodschappen. Zo kwamen de inwoners niet alleen dankzij de school maar ook dankzij deze winkeltjes met elkaar in contact. 1.3 De huidige onderlinge verbondenheid De drie dorpen zijn ondanks hun onderlinge verbondenheid toch altijd op zichzelf geweest. Dat is sterker geworden nu er een paar belangrijke bindende factoren zijn weggevallen, zoals de school en de school- (en later) dorpskrant t RASpaardje. Steenbergen heeft weinig binding met Roderesch. Dat komt waarschijnlijk doordat Steenbergen een actieve dorpsvereniging heeft die in het dorp allerlei activiteiten organiseert voor de inwoners. Alteveer is meer betrokken bij de ontwikkelingen en activiteiten in Roderesch. Toch weten de inwoners van alle drie de dorpen elkaar te vinden en ontplooien ze nog steeds gezamenlijke activiteiten. Zowel voor de gezelligheid als voor het nut, wanneer er krachten gebundeld moeten worden om iets gedaan te krijgen of tegen te houden. De inwoners vinden de sfeer in de dorpen sociaal. Naoberschap, hoewel het nu losser is en op een andere manier vorm krijgt dan vroeger, is hier nog springlevend. 12

14 Verenigingen Er zijn allerlei RAS-brede verenigingen die bijdragen aan de sociale binding tussen de bewoners. Neem bijvoorbeeld ijsvereniging RAS, gymnastiekvereniging SVO, toneelvereniging Steenbergen, de klaverjas- en biljartclub, de ouderensoos en de klootschietverenigingen. Een deel van de inwoners is onderdeel van de EbenHaezergemeenschap en ontmoet elkaar daar. Verder is er jaarlijks een RASfeest: een aantal dagen vol met leuke en sportieve activiteiten voor kinderen en volwassenen. Ook hier komen inwoners uit het hele RAS-gebied op af. t RAShuys Een ander belangrijk sociaal bindmiddel is het nieuwe dorpshuis, t RAShuys. Het oude schoolgebouw is omgetoverd tot een multifunctionele ruimte waar stichting RAS regelmatig activiteiten organiseert voor de RAS-bewoners: de pubquiz, trappen en happen, klaverjassen, bingo en de jaarlijkse Kerstmarkt zijn hier voorbeelden van. Bovendien kunnen mensen bepaalde ruimtes huren, zowel eenmalig voor bijvoorbeeld een workshop of vergadering als voor langere tijd. Er zijn verschillende ondernemers uit de omgeving van het RAS-gebied die een werkplek hebben in het RAShuys. 13

15 ~ 2 ~ Onze visie op het RAS-gebied De bijeenkomsten en de gesprekken met de bewoners en ondernemers uit het RASgebied en de ingevulde vragenlijsten die we hebben ontvangen hebben een enorme berg aan ideeën, wensen en gedachten opgeleverd. Uit deze wensen en gedachten zijn actiepunten voortgekomen. We hebben alle informatie onderverdeeld in acht thema s: dorpen en cultuur wonen en bouwen milieu en leefomgeving groen en Beheer Openbare Ruimte (BOR) verkeer en veiligheid zorg en welzijn voorzieningen en binding dorpshuis t RAShuys Per thema hebben we actiepunten geformuleerd. Die actiepunten zijn weer onderverdeeld in actiepunten voor de lange termijn ( ), de middellange termijn ( ) en de korte termijn ( ). Het is natuurlijk niet gezegd dat het lukt om alle actiepunten ook daadwerkelijk te realiseren, omdat we voor de realisatie tot overeenstemming moeten komen met andere partijen. Maar ze geven aan wat de bewoners van het RAS-gebied belangrijk vinden en waar wij onze aandacht en energie op gaan richten de komende jaren. 2.1 Dorpen en cultuur Met het wegvallen van t RASpaardje missen veel mensen een communicatiemiddel waarmee RAS-activiteiten en ontwikkelingen bekend worden gemaakt. De inwoners vinden Dorpsbelangen RAS waardevol en zouden graag zien dat Dorpsbelangen actiever wordt met haar communicatie. Er zijn nog veel mensen die niet goed weten wat Dorpsbelangen doet en kan betekenen. De inwoners geven verder aan dat ze weinig concrete resultaten van de jaarlijkse schouw zien. Een voorstel is om informatieborden te plaatsen waar activiteiten aangekondigd kunnen worden. Deze borden zouden gecombineerd kunnen worden 14

16 met een historische beschrijving van het dorp en een weergave van fiets- en wandelroutes. Een picknickbank zou het geheel afmaken. De bewoners van het RAS-gebied zijn unaniem over het hunebed: dat mag nooit verdwijnen. Het is van belangrijke historische en culturele waarde voor het gebied. Het initiatief om glasvezel in de dorpen te krijgen moet zeker doorgezet worden. Verder vinden de bewoners dat wanneer er in de toekomst besluiten worden genomen over de RAS-dorpen de mening van de inwoners het zwaarst zou moeten wegen. Tegelijkertijd is het belangrijk dat er een evenwichtige belangenafweging is tussen de wensen van verschillende groepen zoals ondernemers, overheid, agrariërs, projectontwikkelaars en inwoners. Actiepunten `Dorpen en cultuur Korte termijn ( ) Middellange termijn ( ) Lange termijn ( ) Verbeteren communicatie vanuit dorpsbelangen Plaatsen van informatieborden Realiseren van glasvezel Raadpleeg bijlage 1 om te zien welke actiepunten zijn gerealiseerd! 2.2 Wonen en bouwen De bewoners vinden Roderesch, Alteveer en Steenbergen aantrekkelijke dorpen om te wonen. De ligging ten opzichte van Assen, Groningen en Drachten is goed en de dorpen zelf zijn rustig, ruim en landelijk. Bovendien liggen ze in een mooie omgeving. Dat groene, natuurlijke karakter willen de inwoners graag behouden. Dus geen plein, maar een brink of een es. Wat betreft de woningen in de dorpen zien de inwoners graag dat ze passen bij de omgeving. Dat wil zeggen dat bij de bouw en verbouw van woningen de uitstraling van de woning bij het karakter van het dorp blijven passen. Maar ook wanneer een gebouw een nieuwe bestemming krijgt is het belangrijk dat de nieuwe functie bij de omgeving past. Voorbeelden van goed geslaagde herbestemmingen zijn de voormalige school in Roderesch en de PWA Hoeve in Alteveer. 15

17 Er is geen behoefte aan woningbouw in Steenbergen en Alteveer. Ook in Roderesch is er geen behoefte aan nieuwe woningen. Mocht woningbouw nodig zijn dan is de plek van de huidige speelvoorziening aan de Zuster Michielsenstraat de meest logische locatie. Een combinatie van huurwoningen en koopwoningen is daarbij wenselijk. Massale woningbouw willen de inwoners niet. Grenzend aan het RAS-gebied ligt UGS Norg, een gasopslagveld dat wordt beheerd door de NAM. Door capaciteitsuitbreiding voor ondergrondse gasopslag is de bodembeweging de laatste jaren toegenomen. Hierdoor hebben veel woningen en gebouwen last van scheuren en andere schade. In Steenbergen is een werkgroep actief die zich ervoor inzet om de geleden schade vergoed te krijgen door de NAM. Actiepunten `Wonen en bouwen Momenteel geen actiepunten op het gebied van wonen en bouwen. 2.3 Milieu en leefomgeving De bewoners van het RAS-gebied zijn blij met de wandelroutes, fietspaden en ruiterroutes. In de omgeving kun je heerlijk struinen en zwerven en dat willen we graag zo houden. Daarbij is het belangrijk dat de verschillende doelgroepen die gebruik maken van het gebied (wandelaars, ruiters, mountainbikers, hondeneigenaren, motorrijders, fietsers) rekening houden met elkaar en met de kwetsbaarheid van het gebied. De inwoners zien graag dat oude wandelpaden hersteld worden zodat de mogelijkheden om te kunnen ronddwalen toenemen. Dit vraagt ook inzet van iedereen die het gebied gebruikt: om te kunnen blijven genieten van de mooie omgeving is het belangrijk dat we respect hebben en zorg dragen voor de natuur en haar intact laten. Bewoners van het gebied vinden dat er veel paardenpoep op de openbare weg ligt en vinden dit storend. Er wordt veel afval gedumpt in de omgeving van Pandarosa en Bos & Duin. De recreatiewoningen bij Bos & Duin, Pandarosa en de Zuursche Duinen worden steeds vaker en langer bewoond en verhuurd. Hierdoor is er haast geen sprake meer van recreatie, maar eerder van permanente bewoning. Het grasveld achter t RAShuys is erg nat. De bewoners zien graag dat dit wordt aangepakt zodat er vaker van het veld gebruik kan worden gemaakt. 16

18 De straatverlichting in de Giezenstraat en de Zuster Michielsenstraat is te hoog en lelijk. Inwoners zien graag dat er verlichting komt zoals in Langelo; die zorgt voor een sfeervoller straatbeeld. De lichtopbrengst bij de parkeerplaats van t RAShuys is storend, doordat die te fel is. Tot slot willen de bewoners niet dat de NAM-locatie verder uitbreidt. In Steenbergen is een werkgroep opgezet die zich hiermee bezighoudt. Actiepunten `Milieu en leefomgeving Korte termijn ( ) Middellange termijn ( ) Lange termijn ( ) Terugdringen zwerfvuil Onderzoeken hoe verschillende typen recreatie het beste kunnen samengaan Tegengaan en voorkomen van verpaupering en verwaarlozing van natuurgebieden Herstel en onderhoud oude wandelpaden Veld achter RAShuys aanpakken Verlichting Giezenstraat en Zuster Michielsenstraat vervangen Optimaliseren verlichting parkeerplaats RAShuys Tegengaan van verdere uitbreiding van NAM Raadpleeg bijlage 1 om te zien welke actiepunten zijn gerealiseerd! 2.4 Groen en Beheer Openbare Ruimte(BOR) De inwoners van het RAS-gebied zijn erg blij met hun groene leefomgeving. Die willen ze dan ook graag in stand houden. Ze hechten grote waarde aan het onderhouden en verzorgen van de bermen en brinken. Bomenrijen zijn van grote waarde, zowel voor de natuurlijke leefomgeving als voor de veiligheid. Langs de Norgerweg zijn de bomen niet alleen een fraai gezicht, maar zorgen ze er ook voor dat automobilisten hun snelheid nog enigszins temperen. Daarom willen de bewoners niet dat bomenrijen worden weggehaald, zeker niet als er geen nieuwe bomen worden geplant. Het is 17

19 wenselijk dat de bomen die langs de Hoofdweg in Roderesch zijn gekapt vervangen worden door nieuwe aanplant. Bewoners van de Giezenstraat in Roderesch hebben veel last van natte tuinen, doordat de houtwal achter de woningen te hoog ligt. Ook de bewoners van Alteveer hebben last van hoog water. Dit willen we aanpakken in overleg met Staatsbosbeheer en het Waterschap. Het bermonderhoud in de RAS-dorpen kan beter. We zien graag dat de bermen beter onderhouden worden en dat het groen onderhouden blijft. Actiepunten `Groen en Beheer Openbare Ruimte Korte termijn ( ) Middellange termijn ( ) Lange termijn ( ) Onderhouden houtwal Giezenstraat Beter onderhouden van bermen Gekapte bomen vervangen door nieuwe aanplant Vergemakkelijken toegang tot Mensinghebos Aanpakken hoog waterpeil Giezenstraat en Alteveer Raadpleeg bijlage 1 om te zien welke actiepunten zijn gerealiseerd! 2.5 Verkeer en veiligheid De bermen in de RAS-dorpen zijn over het algemeen genomen in slechte staat: kuilen, verzakte tegels, spoorvorming en verzakte opsluitbanden komen veel voor. Dit kan leiden tot onveilige situaties. In de dorpen wordt door veel automobilisten te hard gereden. Dat geldt voor de Hoofdweg in Roderesch en Steenbergen, maar ook voor de Markeweg, de Meeuwenweg, de Kaatsweg en de Norgerweg. Ook in de Giezenstraat wordt hard gereden, met name door de bewoners zelf. Via Dorpsbelangen kunnen inwoners maximale-snelheidsstickers van 30 km./uur, 50km./uur en 60km./uur bestellen. 18

20 Op een aantal wegen in de RAS-dorpen, zoals de Hoofdweg in Roderesch en Steenbergen, de Kaatsweg en de Markeweg, rijdt veel zwaar verkeer. Veel vrachtverkeer gebruikt de Hoofdweg als doorgaande route en ook het steeds zwaarder wordende landbouwverkeer zorgt voor overlast. Het landbouwverkeer is vooral actief in bepaalde periodes van het jaar, zoals de zaaien de oogsttijd. De bewoners hebben verschillende initiatieven geopperd om de overlast te beperken, zoals spandoekacties en het aanschrijven van ondernemers. De bus rijdt sinds een aantal jaren niet meer door de dorpen Roderesch en Steenbergen. Bewoners zijn aangewezen op de bushaltes aan de Norgerweg. Deze liggen echter erg dicht tegen de weg aan en zijn daardoor gevaarlijk. Bovendien zijn ze moeilijk te bereiken. Bij de bushalte bij Alteveer ontbreekt een fatsoenlijke toegang. Bij de bushalte aan de Markeweg is geen plek om je fiets te stallen. Hierdoor maken sommige bewoners geen gebruik van de bushalte. Bewoners geven aan dat ze de buslijn wel graag willen behouden. Een aantal kruisingen in de dorpen zijn onoverzichtelijk door hoge hagen die het uitzicht belemmeren. Inwoners kunnen elkaar hierop aanspreken, opdat de hagen in toom gehouden worden. Tegelijkertijd kunnen inwoners hun snelheid aanpassen om ongelukken te voorkomen. Het fietspad langs de Norgerweg stopt ter hoogte van de Giezenstraat en gaat daar over in de openbare weg. Dit is een onoverzichtelijk punt en de inwoners zien graag dat dit verbeterd wordt. Ook de kruising van de Markeweg en de Norgerweg is onoverzichtelijk. Het heeft prioriteit om te onderzoeken welke verbeteringen in deze situaties mogelijk zijn. Verkeersspiegels kunnen uitkomst bieden in beide situaties. Het RAS-gebied heeft veel fietsmogelijkheden. Een aantal fietspaden verkeert echter in slechte staat, zoals het fietspad dat tussen Roderesch en de Kaatsweg langs de Norgerweg loopt. Ook zouden sommige inwoners meer verlichting willen op de fietspaden. Nu de kinderen uit het RAS-gebied niet meer in Roderesch naar school kunnen, zijn ze aangewezen op andere scholen. Veel kinderen gaan naar De Poolster in Nieuw-Roden. De Esweg is voor kinderen tot nu toe behoorlijk onveilig om langs te fietsen. Er zijn vergevorderde plannen om de veiligheid te verbeteren. 19

21 Actiepunten `Verkeer en veiligheid Korte termijn ( ) Middellange termijn ( ) Onderhouden van bermen Treffen van maatregelen om het verkeer af te remmen Fietsveiliger maken van de Esweg Verstrekken van snelheidsstickers Aanschrijven ondernemers Plaatsen van verkeersspiegels op onoverzichtelijke kruisingen Realiseren van veilige bushaltes Creëren van fietsparkeerplek bij bushaltes Fietspaden verbeteren (m.n. fietspad Kaatsweg Norgerweg) en verlichting optimaliseren Raadpleeg bijlage 1 om te zien welke actiepunten zijn gerealiseerd! 2.6 Zorg en welzijn De inwoners willen graag oud kunnen worden in hun dorp. Mobiliteit is hierbij belangrijk, maar sociale ondersteuning, naoberschap, is minstens zo belangrijk. Dat betekent dat inwoners behulpzaam zijn naar elkaar toe en elkaar bijstaan, bijvoorbeeld door boodschappen te doen, of te helpen bij andere klussen en bezigheden. Het introductieteam is ook een mooi voorbeeld van naoberschap: het team heet nieuwe bewoners welkom, gaat op ziekenbezoek en bezoekt verjaardagen van senioren die tachtig jaar of ouder zijn. Verder zien we steeds vaker dat ouders bij hun kinderen gaan inwonen. Dit maakt mantelzorgen makkelijker. Naoberschap blijft wel een punt van aandacht, juist omdat het zo belangrijk is in kleine kernen zoals de RAS-dorpen. Een relatief nieuw initiatief is WhatsApp-buurtpreventie. Hierbij starten inwoners een speciale WhatsApp-groep die bedoeld is om opvallende zaken in de buurt te melden. Dit zou zinvol kunnen zijn in de RAS-dorpen. Een deel van de inwoners wil graag een meldpunt waar sociale ongeregeldheden en problemen gemeld kunnen worden. Het is in ieder geval belangrijk dat bewoners weten waar ze terecht kunnen met dit soort meldingen. 20

22 Op een aantal plekken in het RAS-gebied is een AED beschikbaar. Het is wenselijk dat alle dorpen een AED krijgen die permanent beschikbaar is. Actiepunten `Zorg en welzijn Korte termijn ( ) Middellange termijn ( ) Meer AED s in de dorpen WhatsApp-buurtpreventie organiseren Instellen van meldpunt voor sociale problemen Raadpleeg bijlage 1 om te zien welke actiepunten zijn gerealiseerd! 2.7 Voorzieningen en binding Voor voorzieningen, zoals sportclubs en winkels, zijn de inwoners over het algemeen aangewezen op Roden en Norg. In de drie dorpen worden allerlei activiteiten georganiseerd. Een aantal bewoners heeft het idee geopperd om een muziekkoepel te plaatsen op de brink in Roderesch. De gedachte is dat dit culturele activiteiten bevordert. Er zijn verschillende jaarlijks terugkerende evenementen waarbij de bewoners elkaar ontmoeten en die ze graag willen doorzetten. De dodenherdenking is zo n bijeenkomst, maar ook het RAS-feest en het carbidschieten horen erbij. Om het RASfeest door te kunnen zetten is wel een actieve commissie nodig die de organisatie op zich neemt. In de dorpen organiseren de mensen ook nog activiteiten voor de eigen dorpsbewoners. In Alteveer is ieder jaar een kerstborrel en de dorpsvereniging in Steenbergen organiseert het hele jaar door allerlei activiteiten voor de dorpsbewoners. 21

23 Actiepunten `Voorzieningen en binding Korte termijn ( ) Middellange termijn ( ) Samenstellen commissie voor organisatie RASfeest Opknappen Brink Roderesch Jeu-de-boulesbaan Roderesch opknappen Raadpleeg bijlage 1 om te zien welke actiepunten zijn gerealiseerd! 2.8 Dorpshuis t RAShuys t RAShuys zou natuurlijk prima passen onder de kop `Cultuur, `Leefomgeving of `Voorzieningen. Toch krijgt hij een aparte vermelding. De reden daarvoor is dat deze voorziening een belangrijke, centrale rol speelt in het bestaan van het RAS-gebied. Stichting RAS en Dorpsbelangen zouden graag zien dat het dorpshuis het kloppend hart van de RAS-dorpen wordt en een laagdrempelige, toegankelijke ontmoetingsplek wordt voor alle bewoners. Een eerste aanzet daartoe is om t RAShuys op vaste tijden te openen, zodat bewoners ook duidelijk weten wanneer ze hier terechtkunnen om anderen te ontmoeten. Tot nu toe hebben de bewoners veel waardering voor de activiteiten die in t RAShuys georganiseerd worden. Door middel van een flyer die eens in de drie maanden bij de bewoners in de brievenbus valt, worden ze op de hoogte gehouden van de activiteiten en ontwikkelingen. Mensen geven wel aan dat er te weinig activiteiten zijn voor senioren, kinderen en jongeren vanaf twaalf jaar. Een speciale voorziening voor de jongeren is misschien interessant. Verder gaan de bestuurders van t RAShuys onderzoeken of er behoefte is aan nieuwe activiteiten, zoals toneel, klaverjassen of biljart. Een ander plan is om een mooie voortuin aan te leggen bij t RAShuys. Hierdoor verbetert het aanzicht van t RAShuys. Er is momenteel geen leuke, uitdagende speeltuin bij t RAShuys. Dit is wel wenselijk. Daarnaast is het belangrijk dat de omheining wordt opgeknapt; omdat er ook activiteiten voor kwetsbare doelgroepen, zoals mensen met een beperking en kinderen, in en rondom t RAShuys worden georganiseerd is een goed hek met name langs de Hoofdweg van belang. 22

24 Op diverse plekken in het RAS-gebied zijn materialen opgeslagen die in de loop van jaren is aangeschaft voor de gemeenschap. Hiervoor is een centrale opslagplek wenselijk. De huidige parkeervoorziening is ontoereikend. Met name bij grotere bijeenkomsten en drukbezochte activiteiten, veroorzaakt het tekort aan parkeerruimte overlast bij de omwonenden in de Giezenstraat doordat bezoekers hun auto s daar parkeren. Actiepunten `Dorpshuis t RAShuys Korte termijn ( ) Middellange termijn ( ) Vaste openingstijden bepalen Activiteiten voor specifieke doelgroepen organiseren Realiseren voorziening voor jongeren vanaf twaalf jaar Onderzoek naar activiteitenbehoefte Aanpassen omheining Uitbreiden parkeervoorziening Bouwen van speeltuin voor kinderen Moestuintjes bij t RAShuys Centrale opslag materialen Raadpleeg bijlage 1 om te zien welke actiepunten zijn gerealiseerd! 23

25 ~ Slotwoord ~ We hebben met veel plezier en inzet gewerkt aan de totstandkoming van deze RASvisie. Om deze inzet niet verloren te laten gaan is het van belang dat wij als inwoners van het RAS-gebied de schouders eronder zetten en de visie gezamenlijk uitdragen. De verantwoordelijkheid om de actiepunten uit te voeren en om nieuwe initiatieven te ontwikkelen ligt bij ons allemaal. Dorpsbelangen en stichting RAS richten een werkgroep op om bewoners te enthousiasmeren en te ondersteunen bij het uitvoeren van de actiepunten. Verder heeft de werkgroep de taak om de RAS-visie actueel te houden. Ieder jaar bepaalt zij de stand van zaken rondom de actiepunten en nieuwe ideeën en wensen. Op basis van de nieuwe inzichten past Dorpsbelangen de RAS-visie jaarlijks aan. Als u ideeën of inzichten heeft die bijdragen aan het leefklimaat van het RAS-gebied, als u kunt helpen bij het uitvoeren van actiepunten, of als u op een andere manier iets wilt bijdragen aan de RAS-visie, neem dan contact op met Dorpsbelangen (secretariaat@rasdorpen.nl) of met een van de bestuursleden (zie: Laten we er samen voor zorgen dat we de RAS-visie tot leven brengen! 24

26 ~ Bijlage 1 ~ In deze bijlage ziet u overzichtelijk alle actiepunten bij elkaar gebundeld uit de RASvisie. Wanneer actiepunten gerealiseerd zijn wordt minimaal één keer per jaar huisaan-huis bij alle permanente woonadressen in het RAS-gebied een herziende bijlage bezorgd. Actiepunten `Dorpen en cultuur Gerealiseerd Steenbergen Verbeteren communicatie vanuit dorpsbelangen Plaatsen van informatieborden Realiseren van glasvezel Actiepunten `Milieu en leefomgeving Terugdringen zwerfvuil Onderzoeken hoe verschillende typen recreatie het beste kunnen samengaan Tegengaan en voorkomen van verpaupering en verwaarlozing van natuurgebieden Herstel en onderhoud oude wandelpaden Veld achter RAShuys aanpakken Verlichting Giezenstraat en Zr. Michielsenstraat vervangen Optimaliseren verlichting parkeerplaats RAShuys Tegengaan van verdere uitbreiding van NAM Actiepunten `Groen en Beheer Openbare Ruimte Onderhouden houtwal Giezenstraat Beter onderhouden van bermen Gekapte bomen vervangen door nieuwe aanplant Gerealiseerd Vergemakkelijken toegang tot Mensinghebos 25

27 Gerealiseerd Giezenstraat Aanpakken hoog waterpeil Giezenstraat en Alteveer Actiepunten `Verkeer en veiligheid Onderhouden van bermen Treffen van maatregelen om het verkeer af te remmen Fietsveiliger maken van de Esweg Verstrekken van snelheidsstickers Aanschrijven ondernemers zwaarverkeer Plaatsen van verkeersspiegels op onoverzichtelijke kruisingen Realiseren van veilige bushaltes Creëren van fietsparkeerplek bij bushaltes Fietspaden verbeteren (m.n. fietspad Kaatsweg Norgerweg) en verlichting optimaliseren Actiepunten `Zorg en welzijn Gerealiseerd Steenbergen Alteveer intern PlekZat Gerealiseerd Steenbergen Meer AED s in de dorpen WhatsApp-buurtpreventie organiseren Instellen van meldpunt voor sociale problemen Actiepunten `Voorzieningen en binding Samenstellen commissie voor organisatie RASfeest Opknappen Brink Roderesch Gerealiseerd Jeu-de-boulesbaan Roderesch opknappen 26

28 Actiepunten `Dorpshuis t RAShuys Vaste openingstijden bepalen Activiteiten voor specifieke doelgroepen organiseren Realiseren voorziening voor jongeren vanaf twaalf jaar Onderzoek naar activiteitenbehoefte Aanpassen omheining Uitbreiden parkeervoorziening Bouwen van speeltuin voor kinderen Gerealiseerd Moestuintjes bij t RAShuys Centrale opslag materialen 27