Door: Anke van Boxmeer en Els van Dijck

Transcriptie

1 is het meest bijzondere wezen dat er bestaat. Hij kan wel dertig meter lang worden en zijn bek is zo groot dat er vijftig mensen in kunnen staan. Leer alles over de blauwe vinvis met dit plusproject voor beginnende lezers en rekenaars in de kleutergroep en groep 3. Het project bevat activiteiten bij het informatieve prentenboek van Jenni Desmond. Door: Anke van Boxmeer en Els van Dijck

2 Colofon Auteurs: Anke van Boxmeer en Els van Dijck Overige auteurs en illustratoren: Kleuteruniversiteit logo en iconen: Ruth Wielockx Teksten en illustraties uit, Jenni Desmond, Uitgegeven door Lemniscaat B.V., Rotterdam. Illustraties en teksten uit de boeken zijn gebruikt met uitdrukkelijke toestemming van oorspronkelijke auteurs, illustratoren en uitgeverij. Overige illustraties: Shutterstock Redactie: Sanne Ramakers Vormgeving en realisatie: Kleuteruniversiteit Disclaimer: Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt worden door middel van druk, fotokopie, microfilm, publicatie op internet, of op welke wijze dan ook zonder voorafgaande toestemming van de uitgever of auteur. Kleuteruniversiteit Pagina 2

3 is het meest bijzondere wezen dat er bestaat. Hij kan wel dertig meter lang worden en zijn bek is zo groot dat er vijftig mensen in kunnen staan. Weten jouw leerlingen wat het grootste zoogdier ter wereld is? Willen ze hier graag meer over leren? Dan is het plusproject echt iets voor jouw groep! Dit project bevat activiteiten voor kinderen die je extra uitdaging wilt bieden. De activiteiten zijn geschreven bij het informatieve prentenboek van Jenni Desmond. Tijdens de boekaanbieding maken de kinderen kennis met de blauwe vinvis, het meest bijzondere dier dat er bestaat. Over dit dier zullen de kinderen van alles gaan leren. Tijdens verschillende activiteiten komen de kinderen meer over de blauwe vinvis te weten. Zo meten ze zijn lengte, ontdekken hoe groot zijn bek is, leren hoe zwaar hij is, vangen krill met letters, leggen de wervels van het skelet in de volgorde van de getallenrij en nog veel meer. Na elke activiteit zijn de kinderen iets nieuws te weten gekomen. Over dit weetje maken ze een aantekening in hun vinvissenlogboek. Hiervoor krijgt elk kind een bladzijde (bijlage 1). Geef de kinderen na elke activiteit de tijd om in hun logboek te werken. Dit plusproject bestaat uit reken- en taalactiviteiten die geschreven zijn voor een klein groepje kinderen (maximaal tien). Op de materialenkaart vind je overzichtelijk van de benodigde materialen per activiteit. Wanneer je voor een activiteit een bijlage nodig hebt, wordt dat op de activiteitenkaart achter het kopje benodigdheden aangegeven. Druk de bijlage af, knip de kaarten los en lamineer deze zo nodig. Ga er eens lekker voor zitten, pak het boek erbij en duik in de wondere wereld van... de blauwe vinvis. Veel plezier! Anke van Boxmeer en Els van Dijck Kleuteruniversiteit Pagina 3

4 MATERIALENKAART Hier vind je een overzicht van de benodigdheden per activiteit (1). bijlage 1: vinvissenlogboek, boek, hengel of stok, draad, tekenmateriaal Zoogdieren bijlage 2: zoogdieren, bijlage 3: niet-zoogdieren, papier, tekenmateriaal, computer / tablet 30 Meter boek, bol wol, meetlat van 1 meter, pion voor elk kind, schaar 50 Tinten grijs bijlage 4: kleurenstaaf, bijlage 5: vinvis, zwarte verf, witte verf, kwasten, verfpalet of eierdozen Een kilo boek, balans, keukenweegschaal, personenweegschaal, levensmiddelen waaronder een pak suiker van 1 kilo, pen, papier Het skelet bijlage 6: skelet van de vinvis, bijlage 7: wervels Zintuigen vijf ondoorzichtige plastic dozen (bijvoorbeeld ijsdozen), priknaald, blinddoek, pindakaas, appel, kaneel, plak kaas, zout 50 Kinderen boek, dozen met telmateriaal, camera, stoepkrijt Lekker eten bijlage 8: vinvissen, bijlage 9: krill Een grote slok bijlage 9: krill, boek, papier, potloden Kleuteruniversiteit Pagina 4

5 MATERIALENKAART Hier vind je een overzicht van de benodigdheden per activiteit (2). 200 Liter melk boek, twee litermaten, water, glazen Leeftijd bijlage 10: staafdiagram, bijlage 11: leeg diagram, kleurpotloden, vellen A3 papier Lucht spuiten bijlage 12: kinderen, boek Een fantastisch boek gehoor Heerlijk loggen boek, bak met water, kosteloos materiaal (piepschuim, hout, knopen, plastic, boterkuipjes), plak, scharen Kleuteruniversiteit Pagina 5

6 DE BLAUWE VINVIS Doelen: kennismaken met de blauwe vinvis, actief deelnemen aan een gesprek, aandacht gedurende een langere tijd vasthouden, gericht antwoord op vragen geven, woordenschat uitbreiden Benodigdheden: bijlage 1: vinvissenlogboek, boek, hengel of stok en draad, tekenmateriaal Voorbereiding: Maak een hengel van de stok en het draad. Print bijlage 1 voor elk kind op A3 formaat. Maak een keuze uit de lege pagina of de pagina met een kader voor elke activiteit. Inleiding Ga rustig in de kring zitten vissen. Merk op een gegeven moment op dat je beet hebt. Maar... je krijgt je vangst niet uit het water. Doe alsof je uit alle macht aan je hengel trekt. Vraag de kinderen wat er aan de hand kan zijn. Kern Neem het boek erbij en lees het voor. Stel na afloop vragen over het verhaal. Suggesties: - Wat is een blauwe vinvis? - Hoe ziet de blauwe vinvis eruit? - Waar leeft de blauwe vinvis? - Ken je nog meer dieren die in de zee leven? - Heb je wel eens een blauwe vinvis gezien? - Waar was dat? Tip! Lees het verhaal in gedeelten voor, voorafgaand aan elke activiteit. Afsluiting Geef elk kind het vinvissenboek uit bijlage 1. Vouw het boek en laat hen een vinvis op de voorkant tekenen. Vertel dat de kinderen de komende tijd van alles over de vinvis gaan leren. Deze weetjes komen in hun logboek. Kleuteruniversiteit Pagina 6

7 ZOOGDIEREN Doelen: woordenschat uitbreiden, naar elkaar luisteren Benodigdheden: bijlage 2: zoogdieren, bijlage 3: niet-zoogdieren, papier, tekenmateriaal, computer / tablet Voorbereiding: Print bijlage 2 vier keer op stevig papier. Leg drie sets opzij voor het spel in de afsluiting. is een gigantisch groot en sterk zoogdier. Inleiding Vertel dat de blauwe vinvis een zoogdier is. Zoogdieren geven hun kleine kinderen melk. De baby wordt uit de moeder geboren en komen niet uit een ei. Kern Leg de afbeeldingen uit de bijlagen in de kring en laat de kinderen de dieren benoemen. Vraag de kinderen welke dieren zij denken dat zoogdieren zijn. Laat de kinderen met elkaar in gesprek gaan. Lukt het de kinderen de zoogdieren aan te wijzen? Laat de kinderen meer over de zoogdieren vertellen. Wat weten zij? Vraag de kinderen nog meer dieren te bedenken die een zoogdier zijn. Afsluiting Neem twee afbeeldingen uit bijlage 3 en schud deze door de afbeeldingen uit bijlage 2. Leg alle afbeeldingen ondersteboven in de kring. Om de beurt pakt een kind een kaartje. Is dit een zoogdier? Dan behoudt hij dit kaartje. Is het geen zoogdier, dan ligt dit kind uit het spel. Het spel gaat verder. Kinderen mogen passen en hun beurt voorbij laten gaan. Ze blijven dan in het spel. Ga door tot het tweede dier, dat geen zoogdier is, gepakt wordt. Het spel is afgelopen. De kaartjes worden geteld. Wie heeft de meeste zoogdieren? Laat de kinderen een zoogdier tekenen. Zoek weetjes over dit zoogdier op en schrijf ze bij de tekening. Een weetje erbij! Maak een illustratie in je vinvissenlogboek. Kleuteruniversiteit Pagina 7

8 30 METER Doelen: meten met een meetinstrument, afpassen van lengte, inschatten van lengte Benodigdheden: boek, bol wol, meetlat van 1 meter, pion voor elk kind, schaar Voorbereiding: Een blauwe vinvis kan wel 30 meter lang worden. Inleiding Ga met de kinderen naar buiten. Lees uit het boek de pagina voor over de lengte van de vinvis. Laat de afbeelding zien. Vraag de kinderen wat zij denken dat 30 meter is. Geef elk kind een pion. Spreek een beginpunt af en laat hen vanaf hier schatten wat 30 meter is. Hier zetten de kinderen hun pion. Kern Geef de kinderen de bol wol en de meetlat. Geef hen de opdracht hier 30 meter (vanaf het beginpunt) mee af te passen. Observeer hoe de kinderen dit aanpakken. Wanneer de 30 meter afgepast is, knip je de draad door. Bekijk samen hoe lang een vinvis is en waar de pionnen staan. Van welk kind staat de pion het dichtst bij de 30 meter? Afsluiting Vraag de kinderen hoeveel meter zij samen kunnen maken. De kinderen overleggen hoe zij bij de draad gaan staan, liggen of zitten. Meet hoe ver de kinderen komen. Passen zij in de lengte van de vinvis? Ontdekken de kinderen op welke manier zij samen de grootste afstand kunnen overbruggen? De kinderen kunnen op elke manier gaan staan, liggen of zitten, zolang ze maar in contact met elkaar blijven. Weer een weetje erbij! Maak een illustratie in je vinvissenlogboek. Kleuteruniversiteit Pagina 8

9 50 TINTEN GRIJS Doelen: de begrippen licht en donker herkennen en gebruiken, ontdekken dat er door te mengen een nieuwe kleur ontstaat Benodigdheden: bijlage 4: kleurenstaaf, bijlage 5: vinvis, zwarte verf, witte verf, kwasten, verfpalet of eierdozen Voorbereiding: Meng witte en zwarte verf tot grijs op een palet. Print een kleurenstaaf en een vinvis voor elk kind. De kleur van de huid van een vinvis varieert van lichtgrijs tot donkergrijs. Inleiding Laat de grijze verf zien. Vertel dat je deze vond in het lokaal, maar dat je het vreemd vindt, want bij het verfbord staat geen grijze verf. Vraag de kinderen hoe dit kan. Komen ze op het idee dat witte en zwarte verf gemengd zijn? Kern Laat zien hoe je met witte en zwarte verf grijs maakt, door wat witte verf op een palet te doen en hier een hele kleine druppel zwart aan toe te voegen. Geef de kinderen een kwast en een kleurenstaaf uit de bijlage. Zet de verfpotten in de kring. Vraag de kinderen grijs te maken van witte en zwarte verf op een palet. Laat de kinderen verschillende tinten grijs maken en deze van licht naar donker op de kleurenstaaf verven. Afsluiting Geef elk kind een vinvis. Laat hen deze in verschillende tinten grijs kleuren. Bekijk elkaars vinvissen. Is elke vinvis uniek? Wat zijn de verschillen? Geef de vinvissen een mooie plek in het lokaal. Weer een weetje erbij! Maak een illustratie in je vinvissenlogboek. Kleuteruniversiteit Pagina 9

10 EEN KILO Doelen: vergelijken van gewicht, ontdekken wat een kilo inhoudt, de begrippen zwaar en licht herkennen en benoemen Benodigdheden: boek, balans, keukenweegschaal, personenweegschaal, verschillende levensmiddelen waaronder een pak suiker van 1 kilo, pen en papier Voorbereiding: Zet de levensmiddelen en de keukenweegschaal in de kring. Een blauwe vinvis weegt maximaal zo n kilo. Inleiding Neem het boek erbij. Vertel dat de blauwe vinvis maximaal zo n kilo weegt. Dat is net zoveel als een stapel van 55 nijlpaarden. Laat de afbeelding van de nijlpaarden zien. Vraag de kinderen wat 1 kilo is. Kunnen zij dit laten zien? Komen de kinderen op het idee om aan de slag te gaan met de spullen in de kring? Kern De kinderen hebben ontdekt wat een kilo is. Vraag hen de levensmiddelen uit de kring op volgorde te leggen van licht naar zwaar. Laat hen wegen en vergelijken met de balans. Wanneer de juiste volgorde gelegd is, controleer je met de keukenweegschaal of het klopt. Afsluiting Een blauwe vinvis weegt als hij geboren wordt 180 kilo. Vraag de kinderen of zij samen net zoveel wegen als een kleine blauwe vinvis. Laat de kinderen bedenken hoe zij dit aan gaan pakken. Voer de opdracht uit. Noteer het gewicht van elk kind en tel dit zelf op. Komen de kinderen in de buurt van het gewicht van een kleine vinvis? Weer een weetje erbij! Maak een illustratie in je vinvissenlogboek. Kleuteruniversiteit Pagina 10

11 HET SKELET Doelen: de volgorde van de getallenrij kennen, de getallen vanaf elf herkennen Benodigdheden: bijlage 6: skelet van de vinvis, bijlage 7: wervels Voorbereiding: - Geen enkel landdier kan zo groot worden als de blauwe vinvis, omdat er geen skelet sterk genoeg is om zo n gewicht buiten het water te kunnen dragen. Inleiding Laat de foto van het skelet zien. Wijs de kinderen op de wervels van de vinvis. Leg de wervels door elkaar in de kring. Vraag welke wervel het laagste getal heeft en welke het hoogste. Kern Vertel dat de wetenschapper de wervels genummerd heeft, zodat hij het skelet van de vinvis in het museum goed op kan bouwen. Leg de wervel met het laagste getal links in de kring en de wervel met het hoogste getal rechts. Verdeel de overige wervels over de kinderen. Om de beurt bekijken de kinderen hun wervel en bepalen op welke plek deze ongeveer in de kring moet liggen. Hier wordt de wervel neergelegd. Klopt de volgorde wanneer alle wervels naast elkaar in de kring liggen? Bekijk de wervels van de vinvis en doe hier enkele activiteiten mee. Suggesties: - Draai de wervels met een even getal om en tel met sprongen van twee. - Vraag naar de buurgetallen van een wervel. - Neem een getal in je hoofd en laat de kinderen raden welke wervel dit is. - Tel terug van af een bepaalde wervel. Afsluiting Verzamel de wervels en maak er een stapel van. Laat de eerste wervel zien. Vraag de kinderen of de volgende wervel een hoger of lager getal heeft. Speel hoger / lager. Weer een weetje erbij! Maak een illustratie in je vinvissenlogboek. Kleuteruniversiteit Pagina 11

12 ZINTUIGEN Doelen: ervaringen opdoen met zintuigen, een ervaring onder woorden brengen Benodigdheden: vijf ondoorzichtige, plastic dozen (bijvoorbeeld ijsdozen), priknaald, blinddoek, pindakaas, appel, kaneel, plak kaas, zout Voorbereiding: Stop wat pindakaas, een appel, kaneel, plak kaas en het zout elk in een doos. Doe de deksel stevig op de doos. Blauwe vinvissen zien, ruiken en proeven slecht, maar ze kunnen uitstekend horen en hun huid is heel gevoelig. Inleiding Vertel de kinderen dat iedereen zintuigen heeft. Zintuigen gebruik je de hele dag, het zijn de verkenners van je lichaam. Ze sturen berichten naar je hersenen en zo weet je wat er om je heen gebeurt. Laat de kinderen bedenken welke vijf zintuigen wij hebben. Kern Neem de eerste doos erbij. Vertel de kinderen dat zij gaan ontdekken wat hierin zit. Eén zintuig mogen ze niet gebruiken: de ogen. Hoe gaan de kinderen te werk? Ze mogen met de doos schudden en luisteren, er een gaatje in prikken en ruiken, de blinddoek omdoen en voelen of geblinddoekt een hapje nemen en proeven. Ontdekken de kinderen wat er in de doos zit? Vraag hen welke zintuigen ze gebruikt hebben en welke niet. Door welk zintuig wisten ze wat er in de doos zit? Ga zo verder met de volgende dozen. Afsluiting De vinvis kan uitstekend horen. Vertel de kinderen dat zij vinvissen zijn en vraag hen de ogen te sluiten. Tik één vinvis aan die de ogen opent en een geluid maakt. De andere vinvissen openen de ogen en raden welk kind zij gehoord hebben. Weer een weetje erbij! Maak een illustratie in je vinvissenlogboek. Kleuteruniversiteit Pagina 12

13 50 KINDEREN Doelen: tellen tot vijftig, groepjes maken, verkort tellen, de begrippen meer en minder herkennen en gebruiken Benodigdheden: boek, dozen met teldopjes, knopen, doppen, of fiches, camera, stoepkrijt Voorbereiding: Zet de dozen met telmateriaal in het lokaal. De bek van de vinvis is zo groot dat er 50 mensen in kunnen staan. Inleiding Neem het boek erbij en laat de afbeelding van de kinderen in de bek van de vinvis zien. Lees de tekst voor. Vraag de kinderen te laten zien wat 50 is. De kinderen bedenken zelf hoe ze dit doen. Kern Bekijk hoe de kinderen 50 gemaakt hebben. Zijn er kinderen die materiaal verzameld hebben en tot vijftig geteld hebben? Vraag hen op welke manier zij geteld hebben. Was dit een handige manier? Neem er een doos telmateriaal bij en laat de kinderen op een handige manier tot vijftig tellen, bijvoorbeeld door vijf groepjes van tien neer te leggen. Leg een handvol telmateriaal in de kring en vraag de kinderen of dit meer of minder dan vijftig is. Hoe pakken zij deze opdracht aan? Vinden de kinderen een handige manier om te tellen en te vergelijken? Afsluiting Vraag de kinderen hoeveel mensen er in de bek van de vinvis passen. Kunnen de kinderen in de school vijftig mensen verzamelen? Vraag deze vijftig mensen op de speelplaats te gaan staan en laat de kinderen er met stoepkrijt een lijn omheen trekken. Nu zit iedereen gevangen in de bek van de vinvis. Maak een foto van het resultaat. Weer een weetje erbij! Maak een illustratie in je vinvissenlogboek. Kleuteruniversiteit Pagina 13

14 LEKKER ETEN Doelen: letters herkennen, beginklank herkennen, klankgroepen in een woord onderscheiden Benodigdheden: bijlage 8: vinvissen, bijlage 9: krill Voorbereiding: - Verschillende blauwe vinvissen eten verschillende soorten krill, garnaalachtige beestjes. Inleiding Leg de krill in de kring. Vraag de kinderen wat hen opvalt (de beestjes hebben letters). Laat de kinderen de letters benoemen. Kern Vertel dat elke blauwe vinvis zijn eigen krill eet. Leg de vinvissen in de kring. Vertel dat de kleinste vinvis het minst eet, hij eet woorden die uit één klankgroep bestaan. De middelgrote vinvis eet woorden die uit twee klankgroepen bestaan en de grootste vinvis eet woorden die uit drie klankgroepen bestaan. Eén van de kinderen kiest een vinvis en vangt krill. Dit kind bedenkt een woord met de klank op deze krill, die uit het juiste aantal klankgroepen bestaat. Vraag de groep of dit klopt en laat ook hen woorden bedenken. Een ander kind kiest hierna een vinvis en vangt ook krill. Ga zo verder tot de vinvissen genoeg gegeten hebben. Afsluiting Vertel de kinderen een woord dat één van de vinvissen gegeten heeft. De kinderen luisteren goed naar de beginklank en het aantal klankgroepen. Welke vinvis heeft welke krill gegeten? Suggesties: plankton, garnaal, kreeft, eenoogkreeft, vis, octopus Weer een weetje erbij! Maak een illustratie in je vinvissenlogboek. Kleuteruniversiteit Pagina 14

15 EEN GROTE SLOK Doelen: manipuleren met letters, van losse klanken een woord maken Benodigdheden: bijlage 9: krill, boek, papier en potlood voor elk kind Voorbereiding: Om te eten duikt de blauwe vinvis diep in de oceaan en neemt een gigantische grote slok zeewater met krill. Inleiding Neem het boek erbij en lees het stuk over hoe de vinvis eet voor. Hij neemt een slok water en drukt met zijn tong al het water door de baleinen. Uiteindelijk blijft het krill in zijn mond hangen. Leg dit krill in de kring en vraag de kinderen de letters op het krill te benoemen. Kern Geef elk kind een vel papier en een potlood. Vertel dat zij een lekker maal voor de vinvis samen gaan stellen. De kinderen kijken naar het krill en maken woorden met de letters die erop staan. Deze woorden schrijven ze op. Suggesties: vis, peer, kil, lat, lip, geel, vos, keer, leer, tip, rat, pak, tak, veer, klip, grap Afsluiting Laat elk kind zijn gevonden woorden voorlezen en tel hoeveel woorden de vinvis in totaal gegeten heeft. Weer een weetje erbij! Maak een illustratie in je vinvissenlogboek. Kleuteruniversiteit Pagina 15

16 200 LITER MELK Doelen: meten van inhoud, kennismaken met de maateenheid liter, herhaald optellen Benodigdheden: boek, twee litermaten, water, glazen Voorbereiding: Vul een litermaat met een liter water. Een babyvinvis heet een kalf. Hij drinkt bijna 200 liter moedermelk per dag. Inleiding Laat de lege litermaat aan de kinderen zien en vraag hen wat dit is. Wat kun je ermee doen? Kern Vertel dat een babyvinvis 200 liter moedermelk per dag drinkt. Laat de volle litermaat zien en vertel dat dit één liter is. Zet de glazen in de kring. Laat de kinderen schatten hoeveel glazen gevuld kunnen worden met één liter water. Schenk de litermaat leeg in de glazen. Wie had het juiste aantal geschat? Vul twee litermaten met water (giet ook de bekers leeg in een litermaat) en vraag hoeveel glazen hiermee gevuld kunnen worden. Ontdekken de kinderen dat ze het aantal glazen dat we met één liter water hebben gevuld kunnen verdubbelen? Vul de glazen. Klopt dit? Herhaal de activiteit met vier liter water (vul één litermaat vier keer). Afsluiting Neem het boek erbij en bekijk de bladzijde met de flessen melk. Vraag de kinderen hoeveel liter er in elke fles zit (vier liter). Tel alle flessen van vier liter en vertel dat dit samen het aantal liters is dat een babyvinvis per dag drinkt. Weer een weetje erbij! Maak een illustratie in je vinvissenlogboek. Kleuteruniversiteit Pagina 16

17 LEEFTIJD Doelen: een weergave maken in een diagram, een diagram aflezen Benodigdheden: bijlage 10: staafdiagram, bijlage 11: leeg diagram, kleurpotloden, vellen A3 papier Voorbereiding: Print bijlage 11 enkele keren. Blauwe vinvissen worden tussen de 80 en 90 jaar oud. Inleiding Vraag de kinderen wie het oudst is. Hoe pakken de kinderen dit aan? Vergelijken ze elkaars leeftijd? Hoe bepalen kinderen die dezelfde leeftijd hebben wie het oudst is? Hebben de kinderen in de gaten dat jij het oudst bent? Kern Vertel de kinderen dat je een hoeveelheid overzichtelijk weer kunt geven in een diagram. Laat hen een staafdiagram zien en leg uit hoe je een diagram afleest. Geef elk kind een vel A3 papier en kleurpotloden of een leeg diagram. Laat hen hun eigen diagram maken, waarin ze weergeven welke leeftijd iedereen uit de groep heeft. In het diagram moet af te lezen zijn welke leeftijd iedereen heeft en hoeveel kinderen deze leeftijd hebben. Is er weinig verschil in leeftijd binnen de groep, doe dan een onderzoek in een andere groep in de school. Afsluiting Bekijk elkaars diagrammen en bespreek de overeenkomsten en verschillen. Welk diagram is makkelijk af te lezen? Welke leeftijd hebben de meeste kinderen? Welke leeftijd de minste? Van welke leeftijd zijn er evenveel kinderen? enzovoorts. Weer een weetje erbij! Maak een illustratie in je vinvissenlogboek. Kleuteruniversiteit Pagina 17

18 LUCHT SPUITEN Doelen: weten dat een zin uit losse woorden bestaat, een zin langer maken Benodigdheden: bijlage 12: kinderen, boek Voorbereiding: Print bijlage 12 drie keer. Wanneer vinvissen boven water komen voor lucht, ademen ze uit door twee neusgatachtige spuitgaten. De lucht spuit bijna 10 meter hoog. Inleiding Neem het boek erbij en bekijk de bladzijde over het lucht spuiten en lees de tekst voor. Vraag hoe hoog de vinvis spuit. Dit zijn negen kinderen. Laat dit zien door negen kinderen achter elkaar te laten liggen of gebruik de bijlage. Kern Vertel de kinderen de volgende zin: De vinvis spuit water. Vraag hen uit hoeveel woorden deze zin bestaat. Leg de kinderen (bijlage) in de kring. Vertel dat de vinvis water spuit, het water gaat steeds een kind hoger. Begin een zin en vraag de kinderen de zin langer te maken door er steeds een woord of enkele woorden aan toe te voegen. Laat de kinderen de woorden in elke zin tellen en leg daarna een kind voor elk woord. Tel de kinderen en bekijk hoe hoog de vinvis het water gespoten heeft. Ga zo verder. Suggesties voor het begin van de zin: In zee, Onder water, Blauwe vinvissen... Voorbeeld: De vinvis... De vinvis spuit... De vinvis spuit water... De vinvis spuit water de lucht in... Afsluiting Vraag de kinderen een zin te bedenken waarbij alle afbeeldingen van de kinderen gebruikt worden. Weer een weetje erbij! Maak een illustratie in je vinvissenlogboek. Kleuteruniversiteit Pagina 18

19 EEN FANTASTISCH GEHOOR Doelen: kritisch luisteren, auditief geheugen, woorden auditief onderscheiden Benodigdheden: boek Voorbereiding: - De oren van de blauwe vinvis zijn piepkleine gaatjes die vlakbij zijn ogen zitten. Ook al zijn die oren klein, blauwe vinvissen hebben een fantastisch gehoor. Inleiding Neem het boek erbij op de bladzijde over de oren van de vinvis. Vertel de kinderen dat je een stuk gaat lezen en dat zij, net als een vinvis, goed moeten luisteren. Hoe vaak horen ze het woord vinvis(sen)? Kern De kinderen zijn vinvissen en luisteren goed naar twee zinnen. Geef hen de opdracht te ontdekken welk woord in elke zin voorkomt (lidwoorden doen niet mee). Suggesties: - De blauwe vis zwemt in de grote oceaan. Aan de rand van de sloot vis ik met mijn hengel. - Een verdwaalde vinvis zwemt in het blauwe meer. In het water is het gezellig, er komen meer dieren bij. - spuit bijna tien meter hoog. De dokter roept patiënt dertien voor een kleine spuit. - eet vooral kleine, garnaalachtige beestjes. Wat eet jij vanavond? Afsluiting Blauwe vinvissen horen elkaar over grote afstanden. Ga een stuk van de kinderen vandaan staan en fluister een zin. Wie heeft de zin gehoord en kan deze nazeggen? Laat nu één van de kinderen een zin bedenken en fluisteren. Weer een weetje erbij! Maak een illustratie in je vinvissenlogboek. Kleuteruniversiteit Pagina 19

20 HEERLIJK LOGGEN Doelen: ontwikkelen van de creativiteit, weten wat drijven is Benodigdheden: boek, bak met water, kosteloos materiaal (piepschuim, hout, knopen, plastic, boterkuipjes), plak, scharen Voorbereiding: Vraag de kinderen voorafgaand aan deze activiteit materiaal te verzamelen dat blijft drijven en dit mee te brengen. Blauwe vinvissen doen hele korte dutjes. Dat wordt loggen genoemd, omdat blauwe vinvissen dan net lijken op hele grote drijvende blokken hout. Inleiding Vertel de kinderen dat ze veel over de vinvis geleerd hebben. Wat weten de kinderen nog? Neem de vinvissenlogboeken van de kinderen erbij en bekijk ze. Vandaag maken de kinderen als afsluitende activiteit hun eigen vinvis. Kern Neem het boek erbij en bekijk de bladzijde over het loggen. Lees de tekst voor. Houd een kort gesprek over drijven. Geef de kinderen de opdracht een vinvis te knutselen die kan drijven. De kinderen gebruiken hiervoor hun zelf meegebrachte materiaal en het kosteloos materiaal dat klaargezet is. Afsluiting Bekijk elkaars vinvissen. Zouden deze kunnen loggen? Leg de vissen één voor één in de bak met water en bekijk wat er gebeurt. Blijft de vis drijven of zinkt hij? Hoe komt dit? Tip! Maak een tentoonstelling van de gemaakte vinvissen en leg de vinvissenlogboeken hierbij. Nodig ouders uit om naar het werk van de kinderen te komen uit. Kleuteruniversiteit Pagina 20

21 logboek van: Kleuteruniversiteit Bijlage 1: vinvissenlogboek

22 logboek van: Kleuteruniversiteit Bijlage 1: vinvissenlogboek

23 Kleuteruniversiteit Bijlage 2: zoogdieren

24 Kleuteruniversiteit Bijlage 3: niet-zoogdieren

25 Kleurenstaaf naam: Kleuteruniversiteit Bijlage 4: kleurenstaaf

26 Kleuteruniversiteit Bijlage 5: vinvis

27 Kleuteruniversiteit Bijlage 6: skelet van een vinvis

28 Kleuteruniversiteit Bijlage 7: wervels

29 Kleuteruniversiteit Bijlage 7: wervels

30 Kleuteruniversiteit Bijlage 7: wervels

31 Kleuteruniversiteit Bijlage 7: wervels

32 Kleuteruniversiteit Bijlage 7: wervels

33 Kleuteruniversiteit Bijlage 7: wervels

34 Kleuteruniversiteit Bijlage 8: vinvissen

35 p g k ee v o Kleuteruniversiteit Bijlage 9: krill

36 r t a l i s Kleuteruniversiteit Bijlage 9: krill

37 Staafdiagram overig Kleuteruniversiteit Bijlage 10: staafdiagram

38 Staafdiagram Kleuteruniversiteit Bijlage 11: leeg diagram

39 Kleuteruniversiteit Bijlage 12: kinderen