Voorwoord Inleiding 12

Transcriptie

1 Inhoud Voorwoord Inleiding Waarom is dit een belangrijk onderwerp? Verklaringen van radicalisering Afbakening en definities Centraal uitgangspunt: het trappenhuismodel Indeling van dit boek Begane grond: basale drijfveren voor radicalisering Sociale identiteitstheorie Relatieve deprivatietheorie De rol van onzekerheid over sociale identiteit Sociale affiliatie Situatie op de begane grond in Nederland Sociale identiteit Broederlijke relatieve deprivatie Opleiding Werk, werkloosheid en inkomen Ervaren discriminatie Sociale identiteit en de rol van onzekerheid Sociale affiliatie Conclusies en implicaties voor deradicalisering 39

2 3. Eerste verdieping: waargenomen opties om oneerlijkheid te bestrijden Gebruikte strategieën om deuren te openen De rol van effectiviteit bij de keuze om een strategie toe te passen Gebruikte strategieën in Nederland Individuele mobiliteit Sociale creativiteit Sociale competitie Effectiviteit van de groep Conclusies en implicaties voor deradicalisering Tweede verdieping: de onderzoeksfase Het socialisatieproces De groep gaat op zoek: rekrutering en de rol van rekruteur Het individu gaat op zoek: de ontdekking en de rol van internet Situatie in Nederland Rol van rekruteur Rol van internet Conclusies en implicaties voor deradicalisering Derde verdieping: morele verbintenis aangaan Socialisatiefase Socialisatietactieken vanuit de groep Inwijden van nieuwkomers Positieve inwijding Negatieve inwijding Isolatie Isolatie en rechtvaardiging van inspanning Isolatie en depersonalisatie Isolatie en groepspolarisatie 80

3 5.2.3 Training en begeleiding door leidersfiguur en kernleden Indoctrinatie en stressoren Indoctrinatie en het voet-tussen-de-deur-principe Indoctrinatie en het leren via rolmodellen Indoctrinatie en het gebruik van macht Socialisatietactieken vanuit het individu Situatie in Nederland Tactieken op groepsniveau Inwijding Isolatie Training en begeleiding door kernleden Tactieken op individueel niveau Conclusies en implicaties voor deradicalisering Inwijding Isolatie Isolatie en depersonalisatie Indoctrinatie door leidersfiguren en kernleden Kosten-batenanalyse van individuen Onzekerheid over de positie binnen de groep Vierde verdieping: versteviging van het wij-tegen-zij-denken en de waargenomen legitimiteit van de terroristische organisatie Onderhoudsfase en resocialisatiefase Gebruikte tactieken Initiatie Ontwikkelen van een groepsidentiteit en het versterken van het wij-tegen-zij-denken Functionele rolverdeling en kleinschalige geheime activiteiten Geheimhouding en angst Onderhoudsfase en resocialisatiefase in Nederland Initiatierituelen Isolatie en het creëren van een schaduwwereld Functionele rolverdeling en kleinschalige geheime activiteiten 128

4 6.3.4 Geheimhouding en angst Versteviging van de wij-zij-verhoudingen Conclusies en aanpak van radicalisme Vijfde verdieping: de terroristische handeling en het ontwijken van remmende mechanismen Het geloof in een eerlijke en rechtvaardige wereld Dehumanisatie (ontmenselijking) en morele uitsluiting Apocalyptisch denken en het martelaarschap Volgzame staat en de hogere macht Ontwijken van remmende mechanismen in Nederland Het geloof in een rechtvaardige wereld Morele uitsluiting en dehumanisatie Volgzame staat en apocalyptisch denken Commitment aan het plegen van een aanslag in Nederland Conclusies en implicaties voor deradicalisering Het geloof in een rechtvaardige wereld Apocalyptisch denken Volgzame staat Informatievoorziening Waarom breken mensen met radicale groepen (losweekfase)? Waarom houden radicale groepen op te bestaan? Algemeen proces van individuele uittreding Individuele uittreding bij radicale groepen Na de individuele uittreding bij religieuze radicale groepen Het einde van groepen Versplintering Politieke oplossing Politie- en inlichtingendiensten Overige manieren waarop terroristische groepen eindigen 171

5 8.3 De losweekfase en het einde van radicale groepen in Nederland Individuele uittreding Het einde van groepen Versplintering Politieke oplossing Politie- en inlichtingendiensten Overige manieren: fusies Conclusies en implicaties voor deradicalisering Samenvatting, aanbevelingen, slotwoord Belangrijkste kenmerken van onze analyse Processen in Nederland Aanbevelingen voor beleid Slotwoord 194 Bijlagen 197 Bijlage Bijlage Bijlage Literatuur 201 Over de auteurs 214