COR INGEKOMEN 1 6 DEC p r HOLLAND ZUID. 5 -minuten versie voor Provinciale Staten

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "COR INGEKOMEN 1 6 DEC p r HOLLAND ZUID. 5 -minuten versie voor Provinciale Staten"

Transcriptie

1 p r HOLLAND ZUID COR INGEKOMEN 1 6 DEC minuten versie voor Provinciale Staten Directie DCZ Afdeling Financiële en Juridische Zaken Registratienummer PZH (DOS ) Datum vergadering Gedeputeerde Staten 15 december 2009 Verzenddatum b -DcC.?009 Geheim Nee Portefeuillehouder Heijningen, FD, van Paraaf Provinciesecretaris j^ci^y Termijn Niet van toepassing Onderwerp Concern Interne Controleplan 2010 Bijlagen CIC plan 2010 Jaarplanning IC Activiteiten 2010 Voorstel van GS aan PS: kennisnemen van bijgaande stukken op basis van Voorstel van GS aan PS: kennisnemen van bijgaande stukken op basis van Kennisnemen van bijgaande stukken op basis van de Financiële Verordening, artikel 10 lid 1 1. Onderwerp in kort bestek In 2009 heeft de provinciale organisatie een aantal belangrijke stappen gezet in de transitie van gegevensgerichte naar systeemgerichte controles. Een systeemgerichte controle is gericht op de beheersmaatregelen van de organisatie en vindt plaats op basis van risicoanalyse waarbij wordt beoordeeld waar in processen de risico's aanwezig zijn op het gebied van de rechtmatigheid en het niet bereiken van de doelstellingen. Tijdens haar eerste interim-controle in het kader van de jaarrekening 2009 heeft de accountant (PWC) zowel de uitgevoerde transitie als de werkwijze en de uitkomsten van de eerste systeemgerichte controles beoordeeld. De uitkomst van deze beoordeling is dat de kwaliteit van de verbijzonderde interne controle werkzaamheden van goed niveau is en dat door de overgang naar een systeemgerichte controleaanpak de effectiviteit en de efficiency van de verbijzonderde interne controle duidelijk is toegenomen. Dit staat als zodanig verwoord in de managementletter die de accountant in november 2009 heeft uitgebracht. In 2010 zijn alle reguliere interne controles, voor zover van toepassing, omgezet naar systeemgerichte controles. Het Concern Interne Controle plan 2010 is ter beoordeling voorgelegd aan de accountant (PWC). Opmerkingen van PWC zijn verwerkt in het plan. Het plan gaat uit van controles op de processen met grote aantallen transacties, omvang van geldstromen en/of mate van risico op gebied van rechtmatigheid en getrouwheid. Het betreft controles op de processen Verwerven en Aannemen (Inkopen, aanbesteden, prestatielevering en facturen), Subsidieverlening (Subsidieverstrekkingen en bijdrageverleningen), Genereren Inkomsten (Subsidiebaten en bijdragen), Instandhouden Bedrijfskapitaal (Salarissen en Betalingsverkeer), Planning en Control (Begrotingsuitvoering en budgetbeheer, Grootboekrekeningen alsmede diverse tussentijdse analyses en specificaties van balansrekeningen). 1/2

2 Pr ZUID HOLLAND 2. Afbakening van (wettelijk) kader en partijen a. Europees/nationaal/provinciaal wettelijk en beleidskader Geen b. Relatie andere interne beleidsterreinen Geen c. Relatie externe partijen Geen 3. Procesbeschrijving en rol Staten a. Voorgeschiedenis In de Financiële Verordening, artikel 10 lid 1, is opgenomen dat Gedeputeerde Staten jaarlijks zorgdragen voor de Interne Controle (IC) op de getrouwheid van de informatieverstrekking en de rechtmatigheid van de beheershandelingen. In de afgelopen jaren is binnen de Provincie Zuid-Holland verhoogde aandacht voor Interne Controle. Het vakgebied IC binnen de provinciale organisatie is volop in ontwikkeling, als gevolg van de verdergaande standaardisering en automatisering van de processen van de Provincie Zuid- Holland. b. Waar staan we nu? De fase van visie/strategiebepaling Kennisnemen, het Concern Interne Controleplan wordt jaarlijk opgesteld en door GS vastgesteld c. Vervolgprocedure Geen 4. Financiële aspecten (dekking en risico's) Geen Technische & proces vragen en informatie bij Ambtenaar Telefoon T. de Greef Kamer 2/2

3 P TuiD H0LLAND Concern Interne Controle Plan 2010 december 2009 Provincie Zuid-Holland Opdrachtgever: Gedeputeerde Staten Gedelegeerd opdrachtgever: Directieteam, directeur DCZ Opdrachtnemer: Hoofd afdeling Financiële en Juridische Zaken Uitvoering: Bureau Kaderstelling en Controle - cluster AO/IC Vastgesteld door Gedeputeerde Staten op 15 december 2009 Versie 1.0

4 Inhoudsopgave 1 Inleiding Status van het Concern Interne Controle Plan Doel van de interne controle Organisatie interne controle bij de provincie Zuid-Holland 4 2 Ontwikkeling van de interne controle bij de provincie Zuid-Holland Terugblik Ontwikkelingen Kaders Interne Controle Wettelijke en provinciale kaders Risicoanalyse 11 4 Planning en verantwoording Controleactiviteiten en planning 12 5 Tot slot 13 Bijlage: Jaarplanning IC activiteiten 2010 Concern Interne Controle Plan 2010

5 1 Inleiding 1.1 Status van het Concern Interne Controle Plan Voor u ligt het Concern Interne Controleplan 2010 (CIC-plan) van de provincie Zuid-Holland. Met dit plan geven Gedeputeerde Staten invulling aan artikel 10 lid 1 van de Financiële Verordening (17 oktober 2007). Hierin is opgenomen dat Gedeputeerde Staten jaarlijks zorg dragen voor de interne controle (IC) op de getrouwheid van de informatieverstrekking en de rechtmatigheid van de beheershandelingen. Het Concern Interne Controleplan wordt ter kennisneming voorgelegd aan de Commissie voor Onderzoek van de Rekening (COR). Op basis van de aanbevelingen van de accountant naar aanleiding van zijn controle over de jaarrekening, kan het CIC-plan door Gedeputeerde Staten worden gewijzigd. De wijzigingen worden ter kennisneming voorgelegd aan de COR. Het CIC-plan is een kaderstellende nota die de belangrijkste verbijzonderde IC-werkzaamheden voor 2010 weergeeft, inclusief een bijlage met de planning daarvan. In hoofdstuk 1 komen het doel en de organisatie van het IC-proces aan de orde. Hoofdstuk 2 geeft een terugblik op de interne controle 2009 en geeft de ontwikkelingen aan voor In hoofdstuk 3 worden de kaders geschetst voor de interne controle om vervolgens in hoofdstuk 4 de controleactiviteiten voor het controlejaar 2010 weer te geven. In bijlage 1 is de jaarplanning 2010 opgenomen. 1.2 Doel van de interne controle Het primaire doel van de verbijzonderde interne controle is om de organisatie inzicht te verschaffen in de kwaliteit van de administratieve organisatie en de interne beheersing, zodat er tenminste een uitspraak kan worden gedaan over de aspecten getrouwheid en financiële rechtmatigheid. Met de bevindingen van de verbijzonderde interne controle worden risico's in het financiële beheer en de werking van de administratieve organisatie in kaart gebracht. Dit stelt het management in staat om op basis van die bevindingen en van aanbevelingen daarover deze risico's te beperken en de beheersing van de bedrijfsprocessen verder te verbeteren. Daarnaast zijn de uitkomsten van de uitgevoerde interne controles van belang voor de accountant. Voor de controle van de jaarrekening zal de accountant moeten kunnen steunen op, onder andere, de uitgevoerde verbijzonderde interne controles. Concern Interne Controle Plan 2010

6 1.3 Organisatie interne controle bij de provincie Zuid-Holland Het cluster AO/IC maakt deel uit van het bureau Kaderstelling en Controle van de afdeling Financiële en Juridische Zaken (Directie Concernzaken) van de provincie Zuid-Holland. Het AO/IC-cluster is ingedeeld op basis van de indeling van de primaire en ondersteunende processen (inclusief de generieke componenten). Elke AO/IC-medewerkers is gekoppeld aan een aantal processen. Per proces is er een procesteam dat onder leiding staat van een procesteamleider. De teams hebben de volgende IC-activiteiten: plannen, voorbereiden, uitvoeren en rapportage opstellen inzake de systeemgerichte controles volgens het IC-plan; kaders en werkprogramma's opstellen en evalueren ten behoeve van de IC; controlewerkzaamheden uitvoeren op de samengestelde dossiers voor de jaarrekening voordat deze aan de accountant worden aangeleverd; uitvoeren van ad hoc onderzoeken op verzoek van de directies. Daarnaast worden door de AO/IC-medewerkers diverse AO-activiteiten in het kader van procesmanagement. Volgens het personeelsplan van de afdeling Financiële en Juridische Zaken mag de formatie van het AO/IC-cluster per 1 januari 2010 maximaal 13 FTE bedragen. Per 1 januari 2011 is dit aantal maximaal 11 FTE als bijdrage in het kader van de OvT (Organisatie van de Toekomst). Concern Interne Controle Plan 2010

7 Ontwikkeling van de interne controle bij de provincie Zuid-Holland 2.1 Terugblik 2009 Geslaagde transitie van gegevensgerichte naar systeemgerichte controles Zoals vermeld in het Concern Interne Controle Plan 2009 heeft het cluster AO/IC het jaar 2009 gebruikt om een aantal belangrijke stappen te zetten in de transitie van gegevensgerichte naar systeemgerichte controles. In de loop van 2009 zijn de verbijzonderde interne controles op de belangrijkste processen op een systeemgerichte wijze uitgevoerd. Met de uitvoering van de systeemgerichte controles wordt voldaan aan één van de aanbevelingen van de accountant uit de Managementletter 2008 (3 november 2008), namelijk het effectiever en efficiënter maken van de interne controle door het uitvoeren van systeemgerichte controles in plaats van gegevensgerichte controles. De resultaten van systeemgerichte controles hebben voor de provincie Zuid-Holland een grotere toegevoegde waarde dan de resultaten van gegevensgerichte controles. Deze toegevoegde waarde bestaat uit het feit dat het zelfcontrolerende vermogen binnen de bedrijfsvoeringprocessen van de provincie Zuid-Holland verder wordt verbeterd. Onderstaande tabel geeft aan wat systeemgericht controleren is, wat het verschil is met de gegevensgerichte controle en waardoor de effectiviteit- en efficiencyvoordelen voor de provincie Zuid-Holland van de systeemgerichte wijze van controleren worden veroorzaakt. Systeem gerichte controle Gegevensgerichte controle Maakt gebruik van de aanwezige controlemomenten Bevat een inhoudelijke en integrale controle op de (beheersmaatregelen) die reeds in de verschillende gegevens (documenten) die in een proces worden gebruikt bedrijfsvoeringprocessen aanwezig zijn. en die hebben geleid tot het product (zoals een factuur of een salarisbetaling). Draagt meer bij aan het 'in control' zijn van de organisatie omdat er De nadruk ligt op het zoeken naar fouten in de gegevens een oordeel wordt gegeven over de opzet, het bestaan en werking (documenten) en niet op de processen en de aanwezige van de processen en de beheersmaatregelen. Deze beheers- beheersmaatregelen. Er wordt een oordeel gegeven of de maatregelen moeten de belangrijkste risico's afdekken die een on- transacties binnen de processen rechtmatig, juist, volledig rechtmatigheid, onjuistheid of onvolledigheid kunnen veroorzaken. en tijdig tot stand zijn gekomen. Selectie van te controleren documenten op basis van Selectie van te controleren posten via steekproefmethoden deelwaarnemingen (over het algemeen minder posten). (over het algemeen meer posten). De controle vergt in het algemeen minder tijd. De controle vergt door de integrale manier van controleren en de steekproefmethode meer tijd. Kans is wel aanwezig dat afhankelijk van de resultaten uit de Bij constatering van fouten is de kans aanwezig dat het controle er alsnog gegevensgericht gecontroleerd moet worden. aantal te controleren posten moet worden uitgebreid. Concern Interne Controle Plan 2010

8 Voor de uitvoering van de transitie is door het cluster AO/IC in juni 2009 een Plan van Aanpak "Transitie van gegevensgericht naar systeemgericht controleren" opgesteld. Voor de inhoudelijke inrichting van de procescontroles hebben de procesteamleiders voor ieder proces een Notitie 'Transitie systeemgerichte controle' opgesteld. Zowel het Plan van Aanpak als de notities zijn akkoord bevonden door de accountant. De volgende controles zijn in 2009 op een systeemgerichte wijze uitgevoerd: Inkopen, aanbesteden, prestatielevering en factuurbetaling; Subsidielasten; Subsidiebaten; Salarissen. Bij de uitvoering van een systeemgerichte controle zijn de volgende stappen te onderscheiden: De procesinventarisatie, waarbij het proces, de risico's, en de beheersmaatregelen verbonden aan het proces zijn geïnventariseerd. Aan de hand hiervan is de scope van de controle vastgesteld. De bestaanscontrole, waarbij aan de in het proces betrokken medewerkers is gevraagd om te laten zien hoe het proces verloopt en hoe de beheersmaatregelen werkelijk worden toegepast. De proces- en risicoanalyse waarbij wordt bepaald welke belangrijke beheersmaatregelen in de controle worden opgenomen. Een controle op de werking van de beheersmaatregelen aan de hand van deelwaarnemingen, waarbij toetsing plaatsvindt met een daarop afgestemd werkprogramma. Tijdens haar eerste interim-controle in het kader van de jaarrekening 2009 heeft de accountant zowel de uitgevoerde transitie als de werkwijze van de eerste systeemgerichte controles beoordeeld. De uitkomst van deze beoordeling is dat de kwaliteit van de verbijzonderde interne controle werkzaamheden van goed niveau is en dat door de overgang naar een systeemgerichte controleaanpak de effectiviteit en de efficiency van de verbijzonderde interne controle duidelijk is toegenomen. Dit staat als zodanig verwoord in de managementletter die de accountant in november 2009 heeft uitgebracht. Nieuwe opzet rapportages interne controles Met de invoer van systeemgericht controleren is ook de rapportagestructuur gewijzigd. In een nieuw ontwikkelde rapportageformat wordt onderscheid gemaakt tussen de bevindingen van de bestaanscontrole en die van de deelwaarnemingen. De bevindingen zijn duidelijk gericht op procesverbeteringen en weergegeven volgens het BRAM model (Bevinding-Risico-Aanbeveling- Management opvolging). De conceptrapportage wordt besproken met de proceseigenaar. De proceseigenaar geeft binnen twee weken een reactie op de aanbevelingen in de vorm van een actieplan. De definitieve rapportage wordt, inclusief het actieplan, door het cluster AO/IC ter instemming aangeboden aan het directie team (DT). Concern Interne Controle Plan 2010

9 Kennisverbreding en verdieping medewerkers AO/IC De transitie naar en het uitvoeren van systeemgerichte controles heeft geresulteerd in een kennisverbreding bij de AO/IC-medewerkers op het gebied van controlemethodieken en vaktechniek. Door de meer procesgerichte insteek is ook de kennis van de betrokken processen vergroot, waarmee wordt bereikt dat er gerichte bevindingen en verbeteringen in de processen zijn op te merken. Omdat de AO/IC-medewerkers ook werkzaam zijn in het procesmanagement, is er sprake van een effectieve en efficiënte bijdrage aan de verbetering van de opzet, het bestaan en de werking van de processen en de hierin opgenomen beheersmaatregelen. Aan deze interactie wordt in 2010 meer aandacht besteed. Zie hoofdstuk 2.2. Betrokkenheid bij procesmanagement Het cluster AO/IC heeft in 2009 een actieve rol gespeeld bij de opzet van de processen conform de afspraken over procesmodellering. Het streven is dat alle processen eind 2009 zijn vastgesteld en vastgelegd. Dit dient op een dusdanige wijze geschied te zijn, dat zij op intranet kunnen worden gepubliceerd als een inzichtverschaffend naslagwerk met betrekking tot de werking van de organisatie. Voorts heeft het cluster AO/IC zitting in de Werkgroep Toetsingscriteria en het Platform Procesmanagement ten behoeve de kwaliteitsbewaking van het procesmanagement. Concern Interne Controle Plan 2010

10 2.2 Ontwikkelingen 2010 Voortgang transitie van gegevensgerichte naar systeemgerichte controles In de laatste maanden van 2009 en het eerste kwartaal 2010 worden de door de accountant aangereikte verbeterpunten met betrekking tot de reeds bestaande systeemgerichte controles uitgevoerd. Daarnaast zullen de resterende reguliere interne controles, voor zover van toepassing, omgezet worden naar de systeemgerichte controleaanpak. Het gaat hier om de controles: Begrotingsuitvoering en budgetbeheer; Betalingsverkeer; Balans- en tussenrekeningen (saldoverklaringen); Ook de interne controlewerkzaamheden die door het cluster AO/IC in het kader van de jaarrekening 2009 moeten worden uitgevoerd, zullen zoveel als mogelijk op een systeemgerichte wijze worden uitgevoerd. Ook in dit proces zal gestreefd worden naar optimale efficiëntie en effectiviteit. Van het AO/IC-cluster wordt extra inspanning verwacht bij het voorbereiden en uitvoeren van de systeemgerichte controles subsidies en salarissen. De oorzaken hiervan zijn: In 2010 treden er nieuwe subsidieprocessen in werking rondom de op te richten subsidie-eenheid. De opzet en het bestaan van de processen moet geheel opnieuw worden geïnventariseerd en geanalyseerd; Met ingang van 1 januari 2010 wordt het nieuwe e-hrm systeem bij de afdeling Personeel Processen en Organisatie (PPO) in gebruik genomen. Ook hier is de verwachting dat alle processen geheel opnieuw moeten worden geïnventariseerd en geanalyseerd voor het op een verantwoorde wijze kunnen uitvoeren van de systeemgerichte controle. Ruimte voor verbijzonderde interne controles In 2010 verwacht het cluster AO/IC ruimte te hebben voor het uitvoeren van enkele aanvullende of nieuwe verbijzonderde interne controles. Dit kunnen controles zijn op verzoek van de directies, naar aanleiding van de door het cluster AO/IC uitgevoerde reguliere controles of naar aanleiding van signalen die het cluster uit de organisatie bereiken. De formele opdracht voor een dergelijke controle zal moeten worden verstrekt door het hoofd van bureau Kaderstelling en Controle. Aanbevelingen accountant In november 2009 is de Managementletter 2009 van de accountant uitgebracht. Dit rapport heeft zich voornamelijk gericht op de kwaliteit en de toereikendheid van de administratieve organisatie en de interne beheersing. De interne beheersing wordt als voldoende beschouwd. In het rapport zijn aanbevelingen opgenomen waardoor de interne beheersing verder kan worden verbeterd. De aanbevelingen die voor het cluster AO/IC van belang zijn: het verder ontwikkelen van de nieuwe vaardigheden van interne controlemedewerkers; uitbreiding van de risicoanalyse door het opnemen van financiële impact van de gesignaleerde risico's; het meer inzichtelijk maken van de relaties tussen risico's en werkprogramma's. Concern Interne Controle Plan 2010

11 Met betrekking tot het proces subsidielasten heeft de accountant geadviseerd om aandacht te geven aan de procesbeheersing om het mogelijk te maken dit proces geheel systeemgericht te (blijven) controleren. Met deze aanbevelingen gaat het AO/IC cluster actief aan de slag door deze te concretiseren in verbeterplannen en ontwikkel-/opleidingsplannen. Een aantal van de aanbevelingen van de accountant zijn al in 2009 door het cluster AO/IC in gang gezet. Verder optimaliseren interactie tussen AO/IC en procesmanagement Omdat de AO/IC-medewerkers ook werkzaam zijn in het procesmanagement, is er sprake van een actieve rol bij de opzet, bestaan en werking van de processen en de hierin opgenomen beheersmaatregelen. In 2010 wil het cluster AO/IC de interactie verder optimaliseren. De bevindingen die voortkomen uit de systeemgerichte controles worden via verschillende invalshoeken ingebracht bij het procesmanagement: bespreking rapportage met proceseigenaar, betrokkenheid bij optimalisatie processen en bij het toetsen van processen. Daarnaast wordt ook de interactie verbeterd met het bureau Organisatie en Procesmanagement (afdeling PPO) dat audits uitvoert op de processen. Het cluster AO/IC levert een effectieve en efficiënte bijdrage aan de verbetering van het procesmanagement bij de provincie Zuid-Holland. Concern Interne Controle Plan 2010

12 3 Kaders Interne Controle 3.1 Wettelijke en provinciale kaders Er zijn binnen de provincie diverse kaders aanwezig die (kwaliteits)eisen stellen aan de IC (en AO). Zo voorziet het handboek Bestuurlijke Informatie Verzorging (BIV) in de noodzakelijke kaders voor het inrichten van de AO en IC. Het BIV-handboek wordt in 2010 vervangen door het handboek 'Procesmanagement'. Naast de provinciale kaders, is de wet- en regelgeving in de Provinciewet (artikel 216 en 217) van belang, waarin is geregeld dat Provinciale Staten bij verordening regels vaststellen voor de controle op het financiële beheer. Deze verordeningen waarborgen dat de rechtmatigheid van het financiële beheer en van de inrichting van de financiële organisatie getoetst worden. De volgende verordeningen zijn relevant: Financiële Verordening (Besluit van Provinciale Staten van 17 oktober 2007, nr. 5859) Controleverordening provincie Zuid-Holland 12 november 2003, gewijzigd 24 april 2009 (Besluit van Provinciale Staten van 22 april 2009, nr. 6052) Organisatieregeling provincie Zuid-Holland 18 mei 2004, gewijzigd 12 december 2006 (Besluit van Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland van 18 mei 2004, gewijzigd bij besluit van 12 december 2006) Daarnaast is van toepassing het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten (BBV) en de daarbij behorende vraag- en antwoordrubriek (houdende de voorschriften voor de begrotings- en verantwoordingsdocumenten, uitvoeringsinformatie en informatie voor derden van provincies en gemeenten). Een volledige opsomming van externe en interne wet- en regelgeving waar de IC aan toetst met betrekking tot de controle op de rechtmatigheid, is vastgelegd in het zogenaamde normen- en toetsingskader rechtmatigheid. In juni 2007 is dat kader van toepassing verklaard op 2007 en volgende jaren. Aan Gedeputeerde Staten is opgedragen het normen- en toetsingskader periodiek te actualiseren. Indien een aanpassing van het normen- en toetsingskader noodzakelijk is, wordt dit opnieuw ter vaststelling aan Provinciale Staten voorgelegd. Het normenkader is in december 2008 voor het laatst geactualiseerd en vastgesteld door GS. Daarnaast is een afzonderlijk normenkader (2 december 2008 vastgesteld) opgesteld ten behoeve van de controle door de accountantsdienst van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) van de uitvoering van Investeringsbudget Landelijk Gebied bij Dienst Landelijk Gebied (DLG) en Dienst Regelingen (DR). Naar verwachting volgt in januari 2010 een actualisatie van het normen- en toetsingskader. 10 Concern Interne Controle Plan 2010

13 3.2 Risicoanalyse De inrichting van de werkprogramma's van de systeemgerichte controles is gebaseerd op de risicoanalyses van de betrokken processen. Per proces worden de foutenmogelijkheden (risico's) onderkend, gewaardeerd en geëvalueerd. Voor de inventarisatie van de risico's wordt gebruik gemaakt van de volgende bronnen: de reeds aanwezige risicoanalyses uit de huidige en nieuwe procesbeschrijvingen; de risicoanalyses uit het Toetsingskader Rechtmatigheid; de risico's die gesignaleerd worden tijdens de procesanalyse en bestaanscontrole van de processen; de geconstateerde risico's uit eerdere IC-rapportages; de door de accountant benoemde risico's. Alle risico's worden ook gefilterd op dubbele risico's en of risico's die deel uitmaken van andere werkprocessen, die niet direct relevant voor het controleobject zijn. De risico's worden gewaardeerd conform de methode voor risico-inventarisatie die bij de provincie Zuid-Holland wordt gehanteerd. In deze methode worden de risico's geschat op basis van de impact en waarschijnlijkheid (kans). De uitkomst van de waardering bij deze methode is 'Minimaal', 'Laag', 'Midden' of 'Hoog'. De inventarisatie van de risico's wordt per proces ondergebracht in een risicotabel. Daarna wordt nagegaan in hoeverre alle genoemde risico's worden afgedekt door de beheersmaatregelen in het proces. De beheersmaatregelen die de risico's met een grote impact afdekken (zogenaamde keycontrols) vormen de basis voor de inrichting van de werkprogramma's. Denken in termen van risico's en risicomanagement krijgt in 2010 verdere aandacht binnen het cluster AO/IC. Dit sluit aan op de aanbevelingen van de accountant om de bestaande risicoanalyses uit te breiden en kan onder meer worden bereikt door het verder ontwikkelen van vaardigheden van interne controlefunctionarissen. 11 Concern Interne Controle Plan 2010

14 4 Planning en verantwoording 4.1 Controleactiviteiten en planning Gezien de grote aantallen transacties, omvang van de geldstromen en/of mate van risico op het gebied van rechtmatigheid en getrouwheid, worden in 2010 systeemgerichte controles verricht op de onderstaande onderwerpen. Hoofdproces Controle Uitvoering Frequentie Verwerven en aannemen Inkopen, aanbesteden, Cluster AO/IC 4x per jaar prestatieleveringen en Procesteam Inkopen factuurbetalingen Subsidieverlening Subsidieverstrekkingen en Cluster AO/IC 3x per jaar bijdrageverleningen Procesteam Subsidies Genereren Inkomsten Subsidiebaten en -bijdragen Cluster AO/IC 3x per jaar Procesteam Subsidies Instandhouden Salarissen Cluster AO/IC 3x per jaar Bedrijfskapitaal Procesteam Salarissen Betalingsverkeer Cluster AO/IC 2x per jaar Procesteam Betalingsverkeer/ begrotingsuitvoering Planning en Control Begrotingsuitvoering en Cluster AO/IC 2x per jaar budgetbeheer Procesteam Betalingsverkeer/ begrotingsuitvoering Saldo verklaringen Cluster AO/IC 3x per jaar (balansrekeningen en Procesteam Jaarrekening tussenrekeningen) Grootboekrekeningen Cluster AO/IC 2x per jaar Procesteam Jaarrekening Jaarrekeningcontrole Cluster AO/IC 1x per jaar Procesteam Jaarrekening Controle grootboekrekeningen Door het cluster AO/IC wordt in 2010 ook twee maal een controle uitgevoerd op de juistheid van het gebruik van grootboekrekeningen. Deze controle blijft vooralsnog op een gegevensgerichte wijze plaatsvinden. Jaarrekeningcontrole In januari 2010 worden door het cluster AO/IC de verbijzonderde interne controles over de laatste periode in 2009 uitgevoerd en afgerond. In februari en maart 2010 besteedt het cluster AO/IC het grootste deel van haar tijd aan het toetsen van de door de organisatie opgeleverde jaarrekeningstukken (jaarrekeningproces) alvorens deze aan de accountant worden aangeboden. 12 Concern Interne Controle Plan 2010

15 De controles op onder andere de SISA-regelingen (Single Information, Single Audit), de kapitaallasten, het boeken van de investeringen en de te verrekenen loonkosten, zijn in het Interne Controle Plan 2010 niet opgenomen, omdat deze onderdeel uitmaken van de IC's met betrekking tot de jaarrekening. In de bijlage bij dit plan (Jaarplanning IC Activiteiten 2010) zijn de geplande start- en einddata en doorlooptijden van de controles zichtbaar gemaakt. Omdat de IC's over het jaar worden gespreid, wordt de werklast verdeeld, worden verrassingen aan het einde van het jaar voorkomen en bestaat de mogelijkheid eventuele correcties uit te voeren gedurende het jaar. Tevens kan tussentijds het proces worden verbeterd indien sprake is van structurele fouten. 5 Tot slot In 2009 heeft het cluster AO/IC een eerste belangrijke slag gemaakt in de wijziging van de controlemethodiek door systeemgericht controleren in plaats van gegevensgericht controleren. Hierdoor is de effectiviteit en de efficiency van de verbijzonderde interne controles toegenomen. In 2010 wordt een volgende kwaliteitsslag gemaakt door het verbeteren van de opzet en uitvoering van de controles en worden, daar waar mogelijk, de overige controles omgezet naar de systeemgerichte controleaanpak. Uit het bovenstaande blijkt dat het vakgebied AO/IC binnen de provinciale organisatie ook in 2010 nog sterk in ontwikkeling is, als gevolg van de ambities tot kwaliteitsverbetering en als gevolg van alle veranderingen op het gebied van procesmanagement in de organisatie. 13 Concern Interne Controle Plan 2010

16

17 Bijlage 1: Jaarplanning IC Activiteiten 2010 Verwachte aanwezigheid accountant Week 1 Januari i Maan Mei r ö Juli ",, ! 35 September I, Novell [je i I SI Januari 2 i 4 I 5 i S ^ Proces: Verwerven en Aannemen Controle: Inkopen, aanbesteden. Drestatielevenna en facturen Proces: Subsidieverlening Controle: Subsidieverstrekkinaen en b Proces: Genereren van inkomsten Controle: Subsidiebaten en biidraaen naen IC IC1 f*t 153 JCJI IC KM IC2 IC IC1 IC 2 KI H ssen ilaal IC IC-! IC2 St Proces: Instandhouden Bedrijfskapitaal Betalinq: Proces: Planning en C< Controle: Bearotinasuitvoenna en Budaelbehee/ Proces: Planning en Control Controle: Saldoverk naen Proces: Planning en Control Controle: Grootboekrekeninqen IC IC1 IC2 IC C1 B IC1 SCüj 1CL' I IC icl I' -. Controle: Jaar itrole 2009 IC -t I... Het IC nummer in de tabel geeft het volgnummer van de desbetreffende interne controle in het jaar aan. Jaarplanning JC_Activüeilen_2010_(versie_1 0_zwartwil).xis

18

Directie DCZ Afdeling Financiele en Juridische Zaken Registrafienummer PZH (DOS )

Directie DCZ Afdeling Financiele en Juridische Zaken Registrafienummer PZH (DOS ) 5 -minuten versie voor Provinciate Staten * «HOLLAND Directie DCZ Afdeling Financiele en Juridische Zaken Registrafienummer PZH-2008-1089660 (DOS-2008-0024856) Datum vergadering Gedeputeerde Staten Verzenddatum

Nadere informatie

ZUID. Concern Interne Controle Plan provincie fiqlland. december 2011 Provincie Zuid-Holland

ZUID. Concern Interne Controle Plan provincie fiqlland. december 2011 Provincie Zuid-Holland provincie fiqlland ZUID Concern Interne Controle Plan 2012 december 2011 Provincie Zuid-Holland Opdrachtgever: Gedeputeerde Staten Gedelegeerd opdrachtgever: Directieteam, directeur DCZ Opdrachtnemer:

Nadere informatie

Concern Interne Controleplan 2016

Concern Interne Controleplan 2016 December 2015 Opdrachtgever Gedelegeerd opdrachtgever Opdrachtnemer Uitvoering : Gedeputeerde Staten : Directieteam, directeur DCZ : Hoofd afdeling Financiële en Juridische Zaken : Bureau Kaderstelling

Nadere informatie

Concern Interne Controleplan 2017

Concern Interne Controleplan 2017 December 2016 Bestuurlijk opdrachtgever Ambtelijk opdrachtnemer Uitvoering : Gedeputeerde Staten : Hoofd afdeling Financiële en Juridische Zaken : Bureau Kaderstelling en Controle (cluster AO/IC) Inhoudsopgave

Nadere informatie

ZUID. Concern Interne Controle Plan provincie HQLLAND. december 2012 Provincie Zuid-Holland

ZUID. Concern Interne Controle Plan provincie HQLLAND. december 2012 Provincie Zuid-Holland provincie HQLLAND ZUID Concern Interne Controle Plan 2013 december 2012 Provincie Zuid-Holland Opdrachtgever: Gedeputeerde Staten Gedelegeerd opdrachtgever: Directieteam, directeur DCZ Opdrachtnemer: Hoofd

Nadere informatie

Concern Interne Controleplan 2015

Concern Interne Controleplan 2015 December 2014 Opdrachtgever Gedelegeerd opdrachtgever Opdrachtnemer Uitvoering : Gedeputeerde Staten : Directieteam, directeur DCZ : Hoofd afdeling Financiële en Juridische Zaken : Bureau Kaderstelling

Nadere informatie

Concern Interne Controleplan 2019

Concern Interne Controleplan 2019 December 2018 Bestuurlijk opdrachtgever Ambtelijk opdrachtnemer Uitvoering : Gedeputeerde Staten : Hoofd afdeling Financiële en Juridische Zaken : Bureau Kaderstelling en Controle (cluster AO/IC) Inhoudsopgave

Nadere informatie

Concern Interne Controleplan 2018

Concern Interne Controleplan 2018 December 2017 Bestuurlijk opdrachtgever Ambtelijk opdrachtnemer Uitvoering : Gedeputeerde Staten : Hoofd afdeling Financiële en Juridische Zaken : Bureau Kaderstelling en Controle (cluster AO/IC) Inhoudsopgave

Nadere informatie

Verzenddatum. Paraaf Provinciesecretaris

Verzenddatum. Paraaf Provinciesecretaris 5 Hnninuten versie voor Provincials provinciettqt r * ND ZUID Directie Directie Concemzaken Afdeling Afdeling Financier! Registratienummer PZH-2007-684083 Datum vergadering Gedeputeerde Staten 1$ Verzenddatum

Nadere informatie

Voortgangsrapportage

Voortgangsrapportage Rechtmatigheid Wat hebben we bereikt? Voortgangsrapportage Rechtmatigheid Stand van zaken per 1 juli Behoort bij brief met kenmerk - 50651 Voortgangsrapportage Rechtmatigheid, juli 1 FASE 1 WET EN REGELGEVING

Nadere informatie

Gedeputeerde Staten. Aan de leden van Provinciale Staten. Inhoudelijke reactie op de boardletter Geachte Statenleden,

Gedeputeerde Staten. Aan de leden van Provinciale Staten. Inhoudelijke reactie op de boardletter Geachte Statenleden, Gedeputeerde Staten Contact T 070-441 8688 ram.vander.sande@pzh.nl Postadres Provinciehuis Postbus 90602 2509 LP Den Haag T 070-441 66 11 www.zuid-holland.nl Aan de leden van Provinciale Staten Datum Uw

Nadere informatie

GS brief aan Provinciale Staten

GS brief aan Provinciale Staten GS brief aan Provinciale Staten Aan de leden van Provinciale Staten Contact: J.N. Baljeu 070-441 8688 j.baljeu@pzh.nl @pzh.nl Postadres Provinciehuis Postbus 90602 2509 LP Den Haag T 070-441 66 11 www.zuid-holland.nl

Nadere informatie

CVDR. Nr. CVDR608369_1. Intern Controleplan 2018 gemeente Heemstede 1. INLEIDING

CVDR. Nr. CVDR608369_1. Intern Controleplan 2018 gemeente Heemstede 1. INLEIDING CVDR Officiële uitgave van Heemstede. Nr. CVDR608369_1 27 februari 2018 Intern Controleplan 2018 gemeente Heemstede INHOUDSOPGAVE 1. Inleiding.. 5 1.1 Aanleiding. 5 1.2 Doel van het intern controleplan.

Nadere informatie

Intern controleplan gemeente Venray. Boekjaar 2011

Intern controleplan gemeente Venray. Boekjaar 2011 Intern controleplan gemeente Venray Boekjaar 2011 Een onderzoeksplan om verder in control te komen Nicole Peeters Trifunovski en Henk Mijnster, adviseurs AO/IC gemeente Venray ICP 2011DEF Pagina 1 van

Nadere informatie

Voorstel aan college van Burgemeester en Wethouders

Voorstel aan college van Burgemeester en Wethouders Openbaar Registratienummer: 212560 Datum voorstel: 13 mei 2016 Niet openbaar Portefeuillehouder: De heer P. Lucassen Afdeling: BV Finance & Control Agendapunt 2 Onderwerp/Titel: Verslag interne controle

Nadere informatie

Interne controleplan gemeente Venray

Interne controleplan gemeente Venray Interne controleplan 2010 gemeente Venray Nicole Peeters Trifunovski en Henk Mijnster, adviseurs AO/IC gemeente Venray ICP 2010DEF2 Pagina 1 van 8 Inhoudsopgave 1. Aanleiding... 3 2. Doelstelling... 3

Nadere informatie

Algemene toelichting Intern controleplan 2012

Algemene toelichting Intern controleplan 2012 Algemene toelichting Intern controleplan 2012 Inhoudsopgave: 1. Algemeen 3 2. Uitgangspunten interne controleplan 2012 3 2.1 Waarom een intern controleplan? 3 2.2 Controleaanpak 3 2.3 Uitvoering van de

Nadere informatie

BM NGEKOMEN 1 9 MEI MEI 2010 Datum vergadering Gedeputeerde Staten Verzenddatum Geheim 18 mei 2010 Nee. Paraaf Provinciesecretaris

BM NGEKOMEN 1 9 MEI MEI 2010 Datum vergadering Gedeputeerde Staten Verzenddatum Geheim 18 mei 2010 Nee. Paraaf Provinciesecretaris BM2010-111 NGEKOMEN 1 9 MEI 2010 5 -minuten versie voor Provinciale Staten provincie R o L L A N D ZUID Directie DCZ Afdeling Personeel, Processen en Organisatie Registratienummer PZH-2010-174556484 (DOS-2010-0010449)

Nadere informatie

Voordracht aan Provinciale Staten. Van Subcommissie Bestuur en Middelen. Mei xxxx. Wijziging controleverordening.

Voordracht aan Provinciale Staten. Van Subcommissie Bestuur en Middelen. Mei xxxx. Wijziging controleverordening. Voordracht aan Provinciale Staten Van Subcommissie Bestuur en Middelen Vergadering Mei 2013 Onderwerp Wijziging controleverordening Nummer xxxx 1 Ontwerpbesluit Provinciale Staten van Zuid-Holland, Gelet

Nadere informatie

NGEKOMEN 2 2 APR Verzenddatum 2 2 APR Paraaf Provinciesecretaris

NGEKOMEN 2 2 APR Verzenddatum 2 2 APR Paraaf Provinciesecretaris NGEKOMEN 2 2 APR. 2010 5 -minuten versie voor Provinciale Staten X t HOLLAND ZUID Directie DCZ Afdeling Financiële en Juridische Zaken Registratienummer PZH-2010-167068622 (DOS-2009-0010228) Datum vergadering

Nadere informatie

Plan van Aanpak Verbijzonderde Interne controle 2010-2013 Gemeente Zaltbommel

Plan van Aanpak Verbijzonderde Interne controle 2010-2013 Gemeente Zaltbommel Plan van Aanpak Verbijzonderde Interne controle 2010-2013 Gemeente Zaltbommel Inleiding en doelstelling Plan van Aanpak Interne controle Rechtmatigheid De visie en missie van de organisatie is : Bestuurders

Nadere informatie

Veranderende omgeving*

Veranderende omgeving* Veranderende omgeving* Provincie Noord-Brabant Client Service Plan 2009 juli 2009 *connectedthinking PwC Inhoud Opdracht Uw verwachtingen en wensen Specifieke regelgeving en ontwikkeling daarin Bijzondere

Nadere informatie

SiSa cursus 2013. Gemeente en accountant. 21 november 2013

SiSa cursus 2013. Gemeente en accountant. 21 november 2013 SiSa cursus 2013 Gemeente en Welkom Even voorstellen EY: Stefan Tetteroo RA Page 1 Agenda Doelstelling Accountant en gemeente Onze visie inzake de betrokken actoren Coördinatie- en controlefunctie binnen

Nadere informatie

/ IJssels. Intern controleplan Samenwerking

/ IJssels. Intern controleplan Samenwerking Intern controleplan 2018 ^ Gemeente / IJssels gemeente Montfoort Vast te stellen door Managementteam UW Dagelijks Bestuur UW College van B&W IJsselstein College van B&W Montfoort Vastgesteld dd 28 maart

Nadere informatie

MEMO AAN DE GEMEENTERAAD

MEMO AAN DE GEMEENTERAAD MEMO AAN DE GEMEENTERAAD Aan T.a.v. Datum Betreft Van Ons kenmerk CC De gemeenteraad - 23 maart 2012 Interim-controle 2011 Deloitte Het college 112623 Paraaf Datum Controller RP 22-3-2012 Directie Geachte

Nadere informatie

Besluit van Provinciale Staten

Besluit van Provinciale Staten Besluit van Provinciale Staten Vergaderdatum December 2015 Nummer 6856 Onderwerp Besluit controleverordening Provincie Zuid-Holland 2015 1 Besluit Provinciale Staten van Zuid-Holland, overwegende dat -

Nadere informatie

Deelplan IC Investeringen en kredieten 2014. Gemeente Lingewaard

Deelplan IC Investeringen en kredieten 2014. Gemeente Lingewaard Deelplan IC Investeringen en kredieten 2014 Gemeente Lingewaard Inhoudsopgave 1. Aanleiding 2 2. Structureel / incidenteel 2 3. Opdrachtgever 2 4. Opdrachtnemer 2 5. Relevante wet- en regelgeving 2 6.

Nadere informatie

Rekeningcommissie. : Middelen/CC&A Nummer commissiestuk : RC-0219 Datum : 9 november 2010 Bijlagen : -

Rekeningcommissie. : Middelen/CC&A Nummer commissiestuk : RC-0219 Datum : 9 november 2010 Bijlagen : - Griffie Rekeningcommissie Datum commissievergadering : - DIS-stuknummer : 2355849 Behandelend ambtenaar : N. Sluiter Directie/bureau : Middelen/CC&A Nummer commissiestuk : RC-0219 Datum : 9 november 2010

Nadere informatie

p t" c!! HOLLAND ZUID

p t c!! HOLLAND ZUID p t" c!! HOLLAND ZUID INGEKOMEN DEC. 9 5 -minuten versie voor Provinciale Staten Directie DRM Afdeling Ruimte en Wonen Registratienummer PZH-9-77457 (DOS-9-57) Datum vergadering Gedeputeerde Staten Verzenddatum

Nadere informatie

5 minuten versie voor Provinciale Staten

5 minuten versie voor Provinciale Staten 5 minuten versie voor Provinciale Staten Directie DLB Afdeling Water en Groen Registratienummer PZH-2015-513301370 (DOS-2013-0010135) Datum vergadering Gedeputeerde Staten Verzenddatum Geheim 14 april

Nadere informatie

Verzenddatum 2 7 NOV Paraaf ProyinqBSecretaris

Verzenddatum 2 7 NOV Paraaf ProyinqBSecretaris 5 -minuten versie voor Provinciale Staten p^^^^j'^j^ HOLLAND Directie DLB Afdeling Samenleving en Economie Registratienummer PZH-2012-357088898 (DOS-2012-0010887) Datum vergadering Gedeputeerde Staten

Nadere informatie

NGEKOMEN 1 2 MEI 2010

NGEKOMEN 1 2 MEI 2010 provincie R o L L A N D NGEKOMEN 1 2 MEI 2010 5 -minuten versie voor Provinciale Staten Directie DRM Afdeling DBI Registratienummer PZH-2010-161628325 (DOS-2010-0001689) Datum vergadering Gedeputeerde

Nadere informatie

1 Inleiding. 2 Doel protocol. 3 Rechtmatigheid

1 Inleiding. 2 Doel protocol. 3 Rechtmatigheid 1 Inleiding Vanaf de jaarrekening 2004 is de accountantsverklaring uitgebreid met een oordeel over de rechtmatigheid. De accountant kijkt niet alleen naar het getrouwe beeld, maar ook of baten, lasten

Nadere informatie

Paraaf Provin. Onderwerp Uitgangspunten visie en strategie vergunningen, toezicht en handhaving

Paraaf Provin. Onderwerp Uitgangspunten visie en strategie vergunningen, toezicht en handhaving 5 -minuten versie voor Provinciale Staten ZUID Directie DRM Afdeling Mobiliteit en Milieu Registratienummer PZH-2013-428224893 (DOS-2013-0007486) Datum vergadering Gedeputeerde Staten Verzenddatum Geheim

Nadere informatie

AGENDAPUNT voor burgemeester en wethouders

AGENDAPUNT voor burgemeester en wethouders AGENDAPUNT voor burgemeester en wethouders Nummer: Datum vergadering: 16-08-2005 Onderwerp: Vaststellen protocol voor de accountantscontrole 2005. Conceptbesluit: De raad in zijn vergadering van 20 september

Nadere informatie

CONTROLEPROTOCOL. Voor de accountantscontrole op de jaarrekeningen

CONTROLEPROTOCOL. Voor de accountantscontrole op de jaarrekeningen CONTROLEPROTOCOL Voor de accountantscontrole op de jaarrekeningen 2014 2017 Juni 2014 Gemeente Dalfsen 2 Inhoudsopgave Object van controle...4 Doelstelling...4 Te hanteren goedkeurings- en rapporteringtoleranties...4

Nadere informatie

GEMEENTEBLAD. Nr Intern Controleplan 2019 gemeente Heemstede 1. INLEIDING. 17 juni Officiële uitgave van de gemeente Heemstede

GEMEENTEBLAD. Nr Intern Controleplan 2019 gemeente Heemstede 1. INLEIDING. 17 juni Officiële uitgave van de gemeente Heemstede GEMEENTEBLAD Officiële uitgave van de gemeente Heemstede Nr. 148034 17 juni 2019 Intern Controleplan 2019 gemeente Heemstede 1. INLEIDING 1.1 Aanleiding Het college is verplicht (cf. art. 212/213 van de

Nadere informatie

2 5 MEI MEI Paraaf Provinciesecretaris. Voorstel van GS aan PS: vaststellen van bijgaande stukken op basis van Asv

2 5 MEI MEI Paraaf Provinciesecretaris. Voorstel van GS aan PS: vaststellen van bijgaande stukken op basis van Asv pr HOLLAND ZUID NGEKOMEN 2 5 MEI 2010 5 -minuten versie voor Provinciale Staten Directie DRM Afdeling Projecten en Programma's Registratienummer PZH-2010-175484524 (DOS-2010-0010267) Datum vergadering

Nadere informatie

CONTROLEOPDRACHT VOOR DE ACCOUNTANTSCONTROLE OP DE JAARREKENING 2013

CONTROLEOPDRACHT VOOR DE ACCOUNTANTSCONTROLE OP DE JAARREKENING 2013 Behoort bij raadsbesluit nr., d.d. 19 december 2013 CONTROLEOPDRACHT VOOR DE ACCOUNTANTSCONTROLE OP DE JAARREKENING 2013 1. Inleiding Bij uw besluit van 3 maart 2011 is aan PricewaterhouseCoopers Accountants

Nadere informatie

INGEKOMEN 0 8 DEC Verzenddatum - 8 DEC Paraaf Provinciesecretaris

INGEKOMEN 0 8 DEC Verzenddatum - 8 DEC Paraaf Provinciesecretaris 5 -minuten versie voor Provinciale Staten p ZUID HOLLAND INGEKOMEN 0 8 DEC. 2009 Directie DRM Afdeling Verkeer en Vervoer Registratienummer PZH-2009-144285304 (DOS-2007-0021019) Datum vergadering Gedeputeerde

Nadere informatie

Ons kenmerk C100/05.0016522. Aantal bijlagen 1

Ons kenmerk C100/05.0016522. Aantal bijlagen 1 Directie Bestuur & Organisatie Directie Algemeen Aan de Commissie AB Korte Nieuwstraat 6 65 PP Nijmegen Telefoon (024) 329 9 Telefax (024) 329 22 92 E-mail gemeente@nijmegen.nl Postadres Postbus 905 6500

Nadere informatie

Intern Controleplan 2017 Gemeente Heemstede. aanleiding

Intern Controleplan 2017 Gemeente Heemstede. aanleiding GEMEENTEBLAD Officiële uitgave van gemeente Heemstede. Nr. 2450 15 februari 201 Intern Controleplan 201 Gemeente Heemstede Inhoudsopgave 1. 1.1 1.2 1.3 2. 2.1 2.2 3. 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 4. 4.1 4.2 4.3

Nadere informatie

Auditing CONTROLEPLAN 2019

Auditing CONTROLEPLAN 2019 Auditing CONTROLEPLAN 2019 Versie Definitief 1 Controleplan 2019 1. Algemeen... 3 1.1 Inleiding... 3 1.2 Wettelijk kader... 3 1.3 Groningen in control... 3 1.4 Ervaringen 2018 en acties doorontwikkeling

Nadere informatie

BM Aug. tm. Paraaf Provinciesecretaris. Onderwerp Motie 151 d.d Vermindering papierverbruik en documenten

BM Aug. tm. Paraaf Provinciesecretaris. Onderwerp Motie 151 d.d Vermindering papierverbruik en documenten BM2009-112 11 Aug. tm 5 -minuten versie voor Provinciale Staten Directie DCZ Afdeling Facilitaire Zaken Registratienummer PZH-2009-520884 (DOS-2008-0011065) DatumvergaderingGedeputeerdeStaten Verzenddatum

Nadere informatie

Verordening controle op het financieel beheer en op de inrichting van de financiële organisatie van Wetterskip Fryslân.

Verordening controle op het financieel beheer en op de inrichting van de financiële organisatie van Wetterskip Fryslân. Verordening controle op het financieel beheer en op de inrichting van de financiële organisatie van Wetterskip Fryslân. Het algemeen bestuur van Wetterskip Fryslân besluit, gelet op artikel 109 van de

Nadere informatie

Deelplan IC Memoriaalboekingen 2014. Gemeente Lingewaard

Deelplan IC Memoriaalboekingen 2014. Gemeente Lingewaard Deelplan IC Memoriaalboekingen 2014 Gemeente Lingewaard Inhoudsopgave 1. Aanleiding 2 2. Structureel / incidenteel 2 3. Opdrachtgever 2 4. Opdrachtnemer 2 5. Relevante wet- en regelgeving 2 6. Rapportage

Nadere informatie

Controleprotocol 2018 en 2019 voor de accountantscontrole op de jaarrekening van de gemeente Delfzijl

Controleprotocol 2018 en 2019 voor de accountantscontrole op de jaarrekening van de gemeente Delfzijl Controleprotocol 2018 en 2019 voor de accountantscontrole op de jaarrekening van de gemeente Delfzijl Nick Doorn (concerncontroller) 20 juni 201914 juni 2019 1. Inleiding In 2016 heeft de aanbesteding

Nadere informatie

INTERN CONTROLEPLAN 2014 Rechtmatigheid Gemeente Marum

INTERN CONTROLEPLAN 2014 Rechtmatigheid Gemeente Marum INTERN CONTROLEPLAN 2014 Rechtmatigheid Gemeente Marum 2 Controleplan rechtmatigheid gemeente Marum 2014 Inhoud 1 Inleiding... 5 2 Controleaanpak... 6 2.1 Uitgangspunten voor de controle... 6 2.1.1 Te

Nadere informatie

5 -minuten versie voor Provinciale Staten

5 -minuten versie voor Provinciale Staten 5 -minuten versie voor Provinciale Staten Directie DCZ Afdeling Financiele en Juridische Zaken Registratienummer PZH-2016-565114918 (DOS-2015-0009617) Datum vergadering Gedeputeerde Staten Verzenddatum

Nadere informatie

SML09-30. Voorstel van GS aan PS: kennisnemen van bijgaande stukken op basis van actieve informatieplicht

SML09-30. Voorstel van GS aan PS: kennisnemen van bijgaande stukken op basis van actieve informatieplicht P TraD HoLLAND SML09-30 5 -minuten versie voor Provinciale Staten Directie DLB Afdeling Samenleving Registration ummer PZH-2009-209435 (DOS-2009-0001943) Datum vergadering Gedeputeerde Staten Verzenddatum

Nadere informatie

SML NGEKOMEN 0 3 DEC Paraaf Provinciesecretaris

SML NGEKOMEN 0 3 DEC Paraaf Provinciesecretaris SML09-105 NGEKOMEN 0 3 DEC. 20119 5 -minuten versie voor Provinciale Staten P HOLLAND Directie DLB Afdeling (oud) Samenleving Registratienummer PZH-2009-142752985 (DOS-2009-0022939) Datum vergadering Gedeputeerde

Nadere informatie

Provinciale Staten VOORBLAD

Provinciale Staten VOORBLAD VOORBLAD Onderwerp Aanwijzen accountant voor de verslagjaren 2013-2016 SIS-nummer Agendering (advies Griffie) PS2013-99 Commissie AFW 6 februari 2013 Provinciale Staten 13 februari 2013 Behandelwijze x

Nadere informatie

Een OVER-gemeentelijke samenwerking tussen Oostzaan en Wormerland

Een OVER-gemeentelijke samenwerking tussen Oostzaan en Wormerland OVER OOSTZAAN Een OVER-gemeentelijke samenwerking tussen Oostzaan en Wormerland WORMERLAND. GESCAND OP 13 SEP. 2013 Gemeente Oostzaan Datum : Aan: Raadsleden gemeente Oostzaan Uw BSN : - Uw brief van :

Nadere informatie

voorstel aan de gemeenteraad

voorstel aan de gemeenteraad voorstel aan de gemeenteraad Aan de raad van de gemeente sector - afdeling cs steller Esther Schilt onderwerp Normenkader rechtmatigheidscontrole telefoon 8537 voorstelnummer 132 8 november 2005 iz-nummer

Nadere informatie

5 minuten versie voor Provinciale Staten

5 minuten versie voor Provinciale Staten 5 minuten versie voor Provinciale Staten Directie DCZ Afdeling Financiële en Juridische Zaken Registratienummer PZH-2016-546379872 (DOS-2015-0003126) Datum vergadering Gedeputeerde Staten Verzenddatum

Nadere informatie

Intern Controleplan gemeente Veenendaal

Intern Controleplan gemeente Veenendaal Intern Controleplan gemeente Veenendaal 2016 Inhoudsopgave 1 Inleiding... 3 1.1 Aanleiding:... 3 1.2 Doel van het plan... 3 1.3 Waarom interne controle?... 4 2 Kader interne controle... 5 2.1 Wettelijk

Nadere informatie

CONTROLEPROTOCOL 2017

CONTROLEPROTOCOL 2017 CONTROLEPROTOCOL 2017 Inleiding Ter voorbereiding en ondersteuning van de uitvoering van de accountantscontrole moet de gemeenteraad een aantal zaken regelen, wat in dit controleprotocol plaatsvindt. Dit

Nadere informatie

CONTROLEPLAN 2014-2015. Controleplan 2014-2015 Concerncontrol/Interne Audit Status concept vs 3

CONTROLEPLAN 2014-2015. Controleplan 2014-2015 Concerncontrol/Interne Audit Status concept vs 3 CONTROLEPLAN 2014-2015 Controleplan 2014-2015 Concerncontrol/Interne Audit Status concept vs 3 Index 1. Algemeen... 3 1.1 Inleiding... 3 1.2 Doel... 3 1.3 Rechtmatigheidcontrole.... 3 2. Opzet van de controle...

Nadere informatie

Verzenddatum 2 1 MRT Z013. Paraaf Provinciesepröaris. Onderwerp Aangaan overeenkomst HOV-NET Zuid-Holland Noord met Oegstgeest

Verzenddatum 2 1 MRT Z013. Paraaf Provinciesepröaris. Onderwerp Aangaan overeenkomst HOV-NET Zuid-Holland Noord met Oegstgeest 5 -minuten versie voor Provinciale Staten P'^!: HOLLAND ZUID Directie DRM Afdeling Mobiliteit en Milieu Registratienummer PZH-2013-377932788 (DOS-2007-0001391) Datum vergadering Gedeputeerde Staten 19

Nadere informatie

ALGEMEEN BESTUUR. Verordening controle op het financieel beheer en op de inrichting van de financiële organisatie van GBLT

ALGEMEEN BESTUUR. Verordening controle op het financieel beheer en op de inrichting van de financiële organisatie van GBLT V ER GADERDAT UM 7 januari 2013 AF DELING ST UK DAT UM 13 december 2012 NAAM ST E LLER ALGEMEEN BESTUUR AGENDAPUNT ONDERWERP Controleverordening GBLT. PARAAF AFDELINGSHOOFD PARAAF DIRECTEUR Verordening

Nadere informatie

ParaaTPfovInclesecretaris

ParaaTPfovInclesecretaris 5 -minuten versie voor Provinciale Staten ''VTT"T^ HOLLAND ZUID Directie DLB Afdeling Water en Groen Registralien ummer P2H-2012-325612743 (DOS-2012-0002127) naium veroadering Gedeputeerde Staten»ni 2012

Nadere informatie

Controleprotocol voor de accountantscontrole op de jaarstukken 2015 van de gemeente Purmerend

Controleprotocol voor de accountantscontrole op de jaarstukken 2015 van de gemeente Purmerend Controleprotocol voor de accountantscontrole op de jaarstukken 2015 van de gemeente Purmerend Inhoud 1. Inleiding... 1 1.1 Doelstelling... 1 1.2 Wettelijk kader... 1 1.3 Procedure... 2 2 Algemene uitgangspunten

Nadere informatie

Advies commissie BBV aan ministerie van BZK mei 2013. Van een rechtmatigheidsoordeel naar een rechtmatigheidsverantwoording

Advies commissie BBV aan ministerie van BZK mei 2013. Van een rechtmatigheidsoordeel naar een rechtmatigheidsverantwoording Van een rechtmatigheidsoordeel naar een rechtmatigheidsverantwoording Samenvatting Mede op verzoek van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties heeft de commissie BBV een onderzoek

Nadere informatie

CONTROLEPROTOCOL VOOR DE ACCOUNTANTSCONTROLE OP DE JAARREKENING 2016 VAN DE GEMEENTE TEN BOER.

CONTROLEPROTOCOL VOOR DE ACCOUNTANTSCONTROLE OP DE JAARREKENING 2016 VAN DE GEMEENTE TEN BOER. CONTROLEPROTOCOL VOOR DE ACCOUNTANTSCONTROLE OP DE JAARREKENING 2016 VAN DE GEMEENTE TEN BOER. --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Nadere informatie

Bijlage 5G Zwijndrecht

Bijlage 5G Zwijndrecht Bijlage 5G Zwijndrecht Beschrijving organisatie De gemeente Zwijndrecht is een actieve gemeente met een rijk verenigingsleven en veel vrijwilligers die voor anderen klaar staan. Zwijndrecht ziet inwoners,

Nadere informatie

Controleplan Innovatief en Risicogericht. Gemeente Groningen. 1 september Afdeling Auditing

Controleplan Innovatief en Risicogericht. Gemeente Groningen. 1 september Afdeling Auditing Controleplan 2017 Innovatief en Risicogericht Gemeente Groningen 1 september 2017 Afdeling Auditing Inhoud 1 Inleiding... 3 1.1 Aanleiding... 3 1.2 Ontwikkelingen... 3 1.3 Interne controle en verbijzonderde

Nadere informatie

Natuurlijk vernieuwend*

Natuurlijk vernieuwend* Natuurlijk vernieuwend* Provincie Noord-Brabant Client Service Plan 2008 Augustus 2008 *connectedthinking Inhoud Inleiding Opdracht Evaluatie Teamopbouw Onze controle Controleaanpak Samenwerking interne

Nadere informatie

provincie HOLLAND ZUID

provincie HOLLAND ZUID 5 -minuten versie voor Provinciale Staten provincie HOLLAND ZUID Directie DLB Afdeling Samenleving en Economie Regislralienummer PZH-2012-358445087 (DOS-2011-0005236) Datum vergadering Gedeputeerde Staten

Nadere informatie

SML10-26 NGEKOMEN 1 6 «2010. Bijlagen Voordracht verzamelbesluit Incidentele subsidie e lijnsondersteuningsinstellingen

SML10-26 NGEKOMEN 1 6 «2010. Bijlagen Voordracht verzamelbesluit Incidentele subsidie e lijnsondersteuningsinstellingen provincie R o L L A N D ZUID SML10-26 NGEKOMEN 1 6 «2010 5 -minuten versie voor Provinciale Staten Directie DLB Afdeling Samenleving en Economie Registratienummer PZH-2010-158483708 (DOS-2010-0003748)

Nadere informatie

Plan van aanpak Aanbesteding Accountantscontrole

Plan van aanpak Aanbesteding Accountantscontrole Plan van aanpak Aanbesteding Accountantscontrole Bij de aanbesteding van de accountantsdienstverlening zijn de volgende zaken van belang, die voorafgaand aan de eerste externe procedurestap helemaal helder

Nadere informatie

Controleprotocol voor de accountantscontrole op de jaarrekening van de gemeente Mill en Sint Hubert

Controleprotocol voor de accountantscontrole op de jaarrekening van de gemeente Mill en Sint Hubert Controleprotocol voor de accountantscontrole op de jaarrekening 2014-2017 van de gemeente Mill en Sint Hubert 1. Inleiding Bij besluit van 12 juni 2014 heeft de gemeenteraad Deloitte accountants opdracht

Nadere informatie

Rechtmatigheidsverantwoording

Rechtmatigheidsverantwoording Rechtmatigheidsverantwoording Regiodagen Jan van der Bij (BZK) Opzet presentatie Deel 1: Overzicht Rechtmatigheidsverantwoording Wat is het? Waarom wordt het ingevoerd? Hoe ziet de planning eruit? Een

Nadere informatie

Gemeente Doetinchem. Clientserviceplan voor het boekjaar 2013

Gemeente Doetinchem. Clientserviceplan voor het boekjaar 2013 Clientserviceplan voor het boekjaar 2013 oktober 2013 Inhoud 1. Inleiding 4 2. Controleopdracht 4 2.1 Opdracht 4 2.2 Materialiteit en tolerantie 5 2.3 Fraude 6 3. Planning 6 3.1 Inleiding 6 3.2 Algemene

Nadere informatie

Inrichting sector Concernstaf en unit Concern Controlling

Inrichting sector Concernstaf en unit Concern Controlling Bijlage bij Brief PS reg. nr. 2007-62976 Inrichting sector Concernstaf en unit Concern Controlling Inleiding Per half februari 2006 is het hoofd concern-controlling benoemd op de functie van Directiecontroller

Nadere informatie

Verordening 217 Concept aangeboden aan de Provinciale Staten

Verordening 217 Concept aangeboden aan de Provinciale Staten Verordening 217 Concept aangeboden aan de Provinciale Staten Controleverordening Randstedelijke Rekenkamer De Randstedelijke Rekenkamer besluit: overwegende dat: op grond van de wet van 2 juli 2003, Stb.

Nadere informatie

medisch specialisten 2014

medisch specialisten 2014 Controleprotocol Verantwoordingsdocument honoraria medisch specialisten 2014 10 juli 2015 Inhoud 1. Uitgangspunten 3 1.1 Inleiding 3 1.2 Procedures 3 1.3 Leeswijzer 3 2. Onderzoeksaanpak 4 2.1 Beleidskader

Nadere informatie

Controleprotocol jaarrekening gemeente Heerenveen

Controleprotocol jaarrekening gemeente Heerenveen gemeente Heerenveen Inhoudsopgave 1 Inleiding... 3 1.1 Wettelijk kader... 3 1.2 Doel... 4 2 Accountantscontrole... 5 2.1 Controle getrouwheid en rechtmatigheid in het algemeen... 5 2.2 Controle rechtmatigheid

Nadere informatie

provincie jjqlland ZUID

provincie jjqlland ZUID 5 -minuten versie voor Provinciale Staten provincie jjqlland ZUID Directie DCZ Afdeling Financiële en Juridische Zaken Registratienummer 471244333 (DOS-2014-0001157) Datum vergadering Gedeputeerde Staten

Nadere informatie

Controleprotocol jaarrekening 2016

Controleprotocol jaarrekening 2016 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 1.1 Wettelijk kader 3 1.2 Doel 4 2. Accountantscontrole 5 2.1 Controle getrouwheid en rechtmatigheid in het algemeen 5 2.2 Controle rechtmatigheid in het bijzonder 5 2.3 Controletoleranties

Nadere informatie

Controleprotocol subsidies gemeente Alkmaar voor verantwoording subsidies > 250.000

Controleprotocol subsidies gemeente Alkmaar voor verantwoording subsidies > 250.000 Controleprotocol subsidies gemeente Alkmaar voor verantwoording subsidies > 250.000 1 Algemeen Op grond van de Kaderverordening Subsidieverstrekking van de gemeente Alkmaar kunnen subsidies worden verstrekt.

Nadere informatie

Onderzoeken naar doelmatigheid en doeltreffendheid

Onderzoeken naar doelmatigheid en doeltreffendheid Onderzoeken naar doelmatigheid en doeltreffendheid Commissie Rekening & Audit Besturing en Controlling/Auditteam 23 november 2016 Onderwerpen Wat houdt het in? Onderzoek naar de doelmatigheid en doeltreffendheid

Nadere informatie

201 1 om uur. Verzenddatum. Paraaf Provinciesecretaris Ff v,kw

201 1 om uur. Verzenddatum. Paraaf Provinciesecretaris Ff v,kw provincie ZUID HOLLAND 201 1 om 12.00 uur 5 -minuten versie voor Provinciale Staten Directie DLB Afdeling Bestuur Registratienummer PZH-2010-229877311 (DOS-2007-00051 34) Datum vergadering Gedeputeerde

Nadere informatie

Bijlage 5F Sliedrecht

Bijlage 5F Sliedrecht Bijlage 5F Sliedrecht Beschrijving organisatie Sliedrecht is een dorp met bijna 25.000 inwoners en ligt aan een van de drukst bevaren rivieren van Nederland, de Beneden Merwede. Sliedrecht is de bakermat

Nadere informatie

Controleprotocol. Accountantscontrole Jaarrekening Gemeente Berkelland Bijlage 1. Versie juni 2014 Controleprotocol pagina 1 van 9

Controleprotocol. Accountantscontrole Jaarrekening Gemeente Berkelland Bijlage 1. Versie juni 2014 Controleprotocol pagina 1 van 9 Controleprotocol Accountantscontrole Jaarrekening 2014 Controleprotocol pagina 1 van 9 Algemeen Doelstelling In dit controleprotocol staat waaraan de accountant zich moet houden bij de accountantscontrole.

Nadere informatie

Deelplan IC Begrotingsbeheer- en wijzigingen Gemeente Lingewaard

Deelplan IC Begrotingsbeheer- en wijzigingen Gemeente Lingewaard Deelplan IC Begrotingsbeheer- en wijzigingen 2014 Gemeente Lingewaard Inhoudsopgave Inhoud 1. Aanleiding... 2 2. Structureel / incidenteel... 2 3. Opdrachtgever... 2 4. Opdrachtnemer... 2 5. Relevante

Nadere informatie

Plan van Aanpak Interne controle 2012 Gemeente Zaltbommel Mei 2012

Plan van Aanpak Interne controle 2012 Gemeente Zaltbommel Mei 2012 Plan van Aanpak Interne controle 2012 Gemeente Zaltbommel Mei 2012 12-6-2012 1 Inleiding en doelstelling Plan van Aanpak Interne controle Rechtmatigheid Het voorliggende Interne Controleplan is grotendeels

Nadere informatie

Burgemeester en Wethouders

Burgemeester en Wethouders Burgemeester en Wethouders Aan de gemeenteraad Datum 17 mei 2011 Contactpersoon V. van der Heide Ons kenmerk DIV-2011-8785 Doorkiesnummer 5165212 Onderwerp Reactie verslag van bevindingen externe accountant

Nadere informatie

Hellendoom. Aan de raad. III II III IIII IIII III III II (code voor postverwerking)

Hellendoom. Aan de raad. III II III IIII IIII III III II (code voor postverwerking) Punt 11. : Controleprotocol jaarrekeningen G 6 m 6 6 R T 6 2011 tot en met 2014 _- sa. Hellendoom Aan de raad Samenvatting: De accountant geeft bij de jaarrekening een controleverklaring af waarin zowel

Nadere informatie

Opdrachtgever: Klaas de Veen. Externe betrokkenen: De uitkomsten van de tussentijdse controle 2018 zijn uitgebracht door Ernst & Young.

Opdrachtgever: Klaas de Veen. Externe betrokkenen: De uitkomsten van de tussentijdse controle 2018 zijn uitgebracht door Ernst & Young. Onderwerp: Uitkomsten tussentijdse controle 2018 Nummer: Bestuursstukken\2807 Agendapunt: 4 DB: Ja 29-01-2019 BPP: Nee Auditcommissie: 13-2-2019 VVSW: Nee AB: Nee Opsteller: Remco Hennipman, 0598-693794

Nadere informatie

5 -minuten versie voor Provinciale Staten

5 -minuten versie voor Provinciale Staten 5 -minuten versie voor Provinciale Staten Directie DLB Afdeling Samenleving en Economie Registratienummer PZH-2016-555658142 (DOS-2011-0005236) Datum vergadering Gedeputeerde Staten Verzenddatum Geheim

Nadere informatie

Programma van eisen voor de Europese aanbesteding van Accountancydiensten.

Programma van eisen voor de Europese aanbesteding van Accountancydiensten. Programma van eisen voor de Europese aanbesteding van Accountancydiensten. Kenmerk: CTM 169773 Versie CONCEPT Datum 12-12-2017 1.1. Omvang van de opdracht De accountantsdiensten omvatten de volgende werkzaamheden:

Nadere informatie

Controlplan Gemeente Etten-Leur

Controlplan Gemeente Etten-Leur Controlplan Gemeente Etten-Leur Inhoud Inleiding... 3 Leeswijzer... 3 Deel 1 Controlplan... 4 1.1 Missie... 5 1.2 Doorontwikkeling control... 6 1.3 De controlkaart... 6 Deel 2 Uitvoeringsprogramma... 8

Nadere informatie

Controleprotocol Werkorganisatie Duivenvoorde

Controleprotocol Werkorganisatie Duivenvoorde Controleprotocol Werkorganisatie Duivenvoorde Inhoud 1. Inleiding... 3 2. Doelstelling... 3 3. Wettelijk kader... 3 4. Algemene uitgangspunten voor de controle (getrouwheid en rechtmatigheid)... 3 4.1

Nadere informatie

Object van controle is de jaarrekening 2013. Tevens geeft de accountant aan of het jaarverslag met de jaarrekening verenigbaar is.

Object van controle is de jaarrekening 2013. Tevens geeft de accountant aan of het jaarverslag met de jaarrekening verenigbaar is. CONTROLEPROTOCOL VOOR DE ACCOUNTANTSCONTROLE OP DE JAARREKENING 2013 VAN DE GEMEENTE KRIMPEN AAN DEN IJSSEL 1. Inleiding Bij besluit van 06 november 2003 heeft de gemeenteraad Deloitte Accountants aangewezen

Nadere informatie

Controleverordening gemeente Wijk bij Duurstede

Controleverordening gemeente Wijk bij Duurstede Controleverordening gemeente Wijk bij Duurstede 2006 Gegevens van de regeling Overheidsorganisatie: Officiële naam regeling: Citeertitel: Vastgesteld door: Onderwerp: Deze versie is geldig tot(als de vervaldatum

Nadere informatie

NGEKQMEN O 6 M. 2010

NGEKQMEN O 6 M. 2010 provincie R o L L A N D ZUID NGEKQMEN O 6 M. 2010 5 -minuten versie voor Provinciale Staten Directie DLB Afdeling Samenleving/Economie Registratienummer PZH-2009-146957770 (DOS-2008-0003422) Datum vergadering

Nadere informatie

Provinciale Normenkader Rechtmatigheid 2015(aangepast)

Provinciale Normenkader Rechtmatigheid 2015(aangepast) Provinciale Normenkader Rechtmatigheid 2015(aangepast) Inleiding Met ingang van 2004 moeten alle provinciale jaarrekeningen worden voorzien van een accountantsverklaring met betrekking tot de financiële

Nadere informatie

CONTROLEPROTOCOL Subsidieprogramma Transitie II en Pieken

CONTROLEPROTOCOL Subsidieprogramma Transitie II en Pieken CONTROLEPROTOCOL Subsidieprogramma Transitie II en Pieken Voor de huisaccountant van de begunstigde voor de controle van het vaststellingsformulier voor definitieve vaststelling van subsidies uit de tenders

Nadere informatie

Controleverordening DCMR Milieudienst Rijnmond 2014

Controleverordening DCMR Milieudienst Rijnmond 2014 Controleverordening DCMR Milieudienst Rijnmond 2014 DCMR Milieudienst Rijnmond Parallelweg 1 3112 NA Schiedam telefoon: (010) 2468 000 telefax : (010) 2468 283 Web: http://www.dcmr.nl/ 1 van 5 Het algemeen

Nadere informatie

Controleprotocol voor de accountantscontrole op de jaarrekening 2014 van de gemeente Bellingwedde

Controleprotocol voor de accountantscontrole op de jaarrekening 2014 van de gemeente Bellingwedde Controleprotocol voor de accountantscontrole op de jaarrekening 2014 van de gemeente Bellingwedde Wedde, 27 november 2014 1. Inleiding 1.1 Algemeen De gemeenteraad heeft aan Deloitte Accountants B.V.

Nadere informatie