Inleiding opleidingsmodule Het openbaar vervoer gebruiken

Transcriptie

1 Inleiding 1 Inleiding opleidingsmodule Het openbaar vervoer gebruiken Deze inleiding over het openbaar vervoer werd ontwikkeld voor mensen die samenwerken met personen van allochtone afkomst en hen willen ondersteunen in het gebruik van duurzame vervoermiddelen. Het doel van de inleiding is om basisinformatie te voorzien over hoe en waarom mensen het openbaar vervoer verkiezen als een duurzame en efficiënte manier om zich te verplaatsen naar het werk of om op een uitstap te gaan. De opleidingsmodule is handig voor taalleerkrachten of docenten van inburgeringcursussen in het formeel onderwijssysteem, maar ze kan evenzeer interessant zijn voor mensen die non-formele opleidingen aanbieden. Doel van de opleidingsmodule Het openbaar vervoer gebruiken Het project TOGETHER on the move wil mensen met een migratie-achtergrond ondersteunen in het leren gebruiken van diverse vervoermiddelen in hun gastland, met de nadruk op duurzame vervoermiddelen. Mobiliteit speelt een belangrijke rol in het integratieproces, het geeft hen de mogelijkheid om volwaardig deel te nemen aan de samenleving. Sommige van die nieuwkomers zullen de sociale en milieuvoordelen van het openbaar vervoer al kennen van in hun land van herkomst. Maar voor de meesten zal het openbaar vervoer eenvoudigweg het transportmiddel zijn dat het best afgestemd is op hun inkomen en hun status binnen de maatschappij weerspiegelt. In het algemeen kunnen de volgende doelgroepen onderscheiden worden: Mensen die geïnteresseerd zijn in het openbaar vervoer: die het openbaar vervoer willen en kunnen gebruiken, maar niet op de hoogte zijn van de lokale infrastructuur en het aanbod; die het openbaar vervoer moeten gebruiken, maar zich daarvoor nog niet zelfzeker genoeg voelen in hun (nieuwe) omgeving. Mensen die nog niet zijn blijven stilstaan bij de voordelen van het openbaar vervoer en daarom hun persoonlijke voordelen nog moeten ontdekken. Mensen met taalmoeilijkheden die het openbaar vervoer willen leren gebruiken. TOGETHER_Openbaar vervoer_1_inleiding.pdf

2 Inleiding 2 Voor elk van deze doelgroepen is er les- en oefenmateriaal voorzien in deze TOGETHER on the move opleidingsmodule Het openbaar vervoer gebruiken. Beschouwingen over de doelgroep 1 Voor mensen met een allochtone achtergrond is het niet altijd gemakkelijk om gebruik te maken van mogelijkheden die anderen vanzelfsprekend vinden. Op die manier is sociale isolatie nooit veraf. Het openbaar vervoer speelt een sleutelrol in het voorkomen van sociale isolatie. Door mensen de middelen aan te bieden die ze nodig hebben om een baan te vinden, diensten te raadplegen, les te volgen en hun sociaal netwerk te onderhouden, worden ze meer betrokken in de maatschappij. Dat zijn tenslotte zaken waar iedereen recht op heeft. Daarom is het belangrijk dat openbaar vervoer voor iedereen toegankelijk, betaalbaar, beschikbaar en aanvaardbaar is. Ook voor mensen van allochtone afkomst. Hoe biedt TOGETHER een antwoord op die vier thema s? Beschikbaarheid: Cursisten worden geïnformeerd over de beschikbare diensten. Toegankelijkheid: Cursisten leren het openbaar vervoer gebruiken. Betaalbaarheid: Cursisten komen meer te weten over vervoerskaartjes, kortingstarieven en geschikte vervoersbewijzen per doelgroep. Aanvaardbaarheid: Cursisten worden overtuigd dat het openbaar vervoer aan hun noden voldoet, dat het comfortabel, veilig en gunstig is. Leerdoelen van de opleidingsmodule Leerdoelen voor personen met een migratie-achtergrond zijn: Leren hoe je een rit met het openbaar vervoer kan plannen en uitvoeren. Meer weten over prijzen en tarieven, dienstregelingen en routeplanners. Leren informatie navragen aan medewerkers of opvragen via de telefoon of het internet. Leren omgaan met verschillende situaties en zoekstrategieën verwerven. Taalvaardigheid verbeteren. HARDE MAATREGELEN 1 Transport & Social Inclusion: Have we made the connections in our cities? Bron: pteg - delivering public transport solutions (2010) TOGETHER_Openbaar vervoer_1_inleiding.pdf

3 Inleiding 3 Sociale integratie door meer betrokkenheid in de gemeenschap. ZACHTE MAATREGELEN Meer motivatie om het openbaar vervoer te gebruiken en hierin plezier leren scheppen. Meer begaan zijn met het openbaar vervoer en obstakels overwinnen. De lokale omgeving leren kennen en grotere afstanden leren afleggen. Het nodige zelfvertrouwen kweken om zelfstandig het openbaar vervoer te kunnen gebruiken. Waarom voor het openbaar vervoer kiezen? Het openbaar vervoer is een bekend alternatief voor de auto. In de meeste steden en gemeenten is er een uitgebreid openbaar vervoer netwerk beschikbaar. Er zijn verschillende vormen van openbaar vervoer mogelijk: Trein Bus Tram Metro Ook taxi s zijn een vorm van openbaar vervoer. Flexibiliteit en veiligheid Openbaar vervoer is een gemakkelijke, veilige, handige en kostenefficiënte transportwijze, vooral voor langere afstanden. Ook als men bagage veel moet vervoeren of als de afstanden te lang zijn om te voet of met de fiets af te leggen. De spoorwegen en de metro zijn bovendien een goede manier om files te vermijden. Dat is niet altijd mogelijk met de bus, hoewel er in sommige landen speciale busstroken zijn aangelegd zodat ook de bus files kan vermijden. Bij slecht weer kan het openbaar vervoer ook een alternatief zijn voor wandelen en fietsen. Milieuvriendelijk Ook het openbaar vervoer heeft een impact op het milieu. Maar uitgerekend per passagier, verbruiken treinen en bussen opmerkelijk minder energie per afgelegde kilometer dan auto s. Op die manier zijn ze minder vervuilend, houden ze de lucht properder en blijven de uitstootgassen beperkt. TOGETHER_Openbaar vervoer_1_inleiding.pdf

4 Inleiding 4 Ruimtebesparend Verder heeft het openbaar vervoer minder ruimte nodig en veroorzaken ze minden lawaai dan individueel gemotoriseerd transport. Eén trein of bus kan tussen de 50 en auto s vervangen. Sociale contacten Het openbaar vervoer gebruiken is een sociale activiteit en biedt de mogelijkheid om familie, vrienden en collega s te bezoeken. Bovendien kan het contact met andere reizigers ervoor zorgen dat je je meer thuis voelen in je stad of gemeente. Verder kan je met het openbaar vervoer ook gemakkelijk afspreken met enkele stadsgenoten. Opbouw van de opleidingsmodule Het studie- en opleidingsmateriaal van TOGETHER on the move biedt je duidelijke richtlijnen over hoe je een opleidingsmodule rond het openbaar vervoer kan implementeren. Het materiaal is niet alleen geschikt voor taalleerkrachten of docenten van inburgeringcursussen, maar is ook handig voor anderen die informele opleidingssessies willen organiseren. Daarom bestaat de module rond het openbaar vervoer uit volgende delen: De handleiding Het openbaar vervoer gebruiken, met volgende thema s: De voordelen van het openbaar vervoer De basisvaardigheden om het openbaar vervoer te gebruiken (een rit voorbereiden, plannen en uitvoeren) Openbaar vervoer en persoonlijke veiligheid Openbaar vervoer en kwetsbare individuen Openbaar vervoer in landelijke gemeenten Tips om activiteiten rond het openbaar vervoer te organiseren Een voorbeeldsessie met concrete oefeningen: Reizen met het openbaar vervoer Werkbladen voor de cursisten Handige links over openbaar vervoer in België We hopen dat je deze opleidingsmodule tot een goed en succesvol einde kan brengen! TOGETHER_Openbaar vervoer_1_inleiding.pdf

5 Handleiding Handleiding Het openbaar vervoer gebruiken Doel van deze handleiding 2 De voordelen van het openbaar vervoer 2 De basis vaardigheden om het openbaar vervoer te gebruiken 3 Een reis voorbereiden 3 Een reis plannen 4 De reis uitvoeren 5 Openbaar vervoer en persoonlijke veiligheid 7 Veiligheid 7 Verkeersveiligheid 7 Openbaar vervoer en kwetsbare individuen 8 Peuters en kleuters 8 Jonge kinderen 8 Een noot over oudere kinderen 9 Openbaar vervoer voor senioren 9 Openbaar vervoer voor mindervaliden 9 Openbaar vervoer in landelijke gemeenten 10 Tips om activiteiten rond het openbaar vervoer te organiseren? 10 Algemene opmerkingen over inleidende activiteiten 10 Belangrijke informatie voor cursisten 10 Verzekeringen en aansprakelijkheid 11 Overeenkomst 11 Leerkracht-cursist-ratio 11 Benodigdheden voor docenten 11 Algemene opmerkingen over reizen met het OV 12 Tips voor taalleerkrachten/docenten 12 Samenvatting 12 Bijlagen 13 Overeenkomst 13 TOGETHER_Openbaar vervoer_2_handleiding.pdf

6 Handleiding 2 Doel van deze handleiding Deze handleiding voorziet docenten van integratiecursussen, taalleerkrachten, vrijwilligers, enz. van informatie en een aantal algemene feiten over het openbaar vervoer. Ze probeert de nodige achtergrond te schetsen om oefenactiviteiten te organiseren en de interesse in het openbaar vervoer aan te wakkeren. Niet alle informatie is even belangrijk. Sommige zaken zijn een handige referentie mochten de cursisten bijkomende vragen hebben. Verder kunnen alle onderdelen van de handleiding ook als hand-out gebruikt worden voor de cursisten, maar dat is geen verplichting. De voordelen van het openbaar vervoer Het openbaar vervoer is een bekend alternatief voor de auto. In de meeste steden en gemeenten is er een uitgebreid netwerk van openbaar vervoer beschikbaar. Er zijn verschillende vormen mogelijk: trein, bus, tram of metro. Ook taxi s zijn een vorm van openbaar vervoer. Openbaar vervoer is kostenefficiënt In vergelijking met de onderhoudskosten van een auto is een maandelijks bus- of treinabonnement veel voordeliger. Als je in een stedelijke omgeving woont en de bus of trein als hoofdvervoermiddel gebruikt, kan je nog meer geld besparen op afbetalingen, verzekeringen en herstellingskosten. Het openbaar vervoer is handig Het openbaar vervoer is een gemakkelijk, veilig en handig vervoermiddel. Vooral voor langere pendelafstanden, als men veel moet vervoeren of als er afstanden zijn die te lang zijn om te voet of met de fiets te doen. De spoorwegen en de metro zijn bovendien een goede manier om files te vermijden. Dat is niet altijd mogelijk met de bus, hoewel er in sommige landen speciale busstroken zijn aangelegd zodat ook de bus files kan vermijden. Mensen opperen soms dat de auto sneller is dan de bus of de trein. Dat is niet volledig waar. Autorijden wordt bekeken als tijdverlies, terwijl je met het openbaar vervoer de reistijd kan gebruiken om te lezen of te ontspannen terwijl iemand anders achter het stuur zit. Als je het zo bekijkt, is het openbaar vervoer altijd tijdswinst. 1 Het openbaar vervoer is milieuvriendelijk Het openbaar vervoer heeft een impact op het milieu, maar minder dan wagens. Want uitgerekend per passagier verbruiken treinen en bussen opmerkelijk minder energie per afgelegde kilometer dan auto s. Op die manier zijn ze minder vervuilend, houden ze de lucht properder en blijven de uitstootgassen beperkt. Verder heeft het openbaar vervoer minder plaats nodig en maakt het minder lawaai dan individueel transport. 1 Advantages Of Using Public Transportation. Bron: TOGETHER_Openbaar vervoer_2_handleiding.pdf

7 Handleiding 3 (( Wist je dat wat passagiersvervoer betreft, één bus 50 auto s met een gemiddeld aantal inzittenden vervangt. Een trein kan zelfs tot auto s vervangen! Het openbaar vervoer smeedt sociale banden Het openbaar vervoer gebruiken is een sociale activiteit en biedt de mogelijkheid om familie, vrienden en collega s te bezoeken. Bovendien kan het contact met andere reizigers ervoor zorgen dat je je meer thuis voelt in je stad of gemeente. Verder kan je door het openbaar vervoer ook gemakkelijk afspreken met je stadsgenoten. De basis vaardigheden om het openbaar vervoer te gebruiken Een reis voorbereiden De belangrijkste vraag als je een uitstap plant met het openbaar vervoer (OV) is: Welke informatie heb ik nodig voor ik kan vertrekken? Deze vraag lijkt heel eenvoudig, maar blijkt veel complexer wanneer je ze opdeelt in verschillende vragen: Welke OV-diensten zijn er in je omgeving beschikbaar? Wanneer is het OV zowel op je start- als eindbestemming beschikbaar? Welk biljet heb ik nodig? Hoeveel zal het biljet kosten? Er zijn zowat overal een reeks OV-diensten beschikbaar. Bij het kiezen van de juiste OV-dienst zijn er nog een aantal bijkomende criteria belangrijk: Tijd: een busreis duurt vaak langer dan een treinrit, maar de bus stopt doorgaans dichter bij je eindbestemming dan de trein. Kostprijs: een treinrit is vaak duurder dan een busrit. Comfort: een trein is doorgaans meer comfortabeler dan een tram. Gewoonte: als je gewoon bent om de bus te nemen, kan reizen met de trein soms moeilijk lijken. TOGETHER_Openbaar vervoer_2_handleiding.pdf

8 Handleiding 4 Een reis plannen De belangrijkste vraag als je een uitstap plant met het openbaar vervoer (OV) is: Waar en hoe vind ik de informatie die ik nodig heb? a) De nodige informatie vinden Er zijn verschillende manieren om de nodige informatie terug te vinden. Afhankelijk van je taalvaardigheid, internettoegang en computervaardigheden zijn er verschillende opties: Via het internet (digitale routeplanners, websites, OV-diensten) Informatie vragen via de telefoon. in een mobiliteitspunt of station. aan de bus- of trambestuurder. Met het openbaar vervoer reizen biedt de mogelijkheid om een taal te oefenen in echte, praktische situaties. b) Informatie verwerken De informatie verzamelen is uiteraard de eerste stap, maar de juiste informatie selecteren is een belangrijke tweede stap. Belangrijke vragen die je jezelf moet stellen zijn: Wat zoek ik precies? Begrijp ik alle informatie? Beantwoordt deze informatie mijn vragen? c) Het biljet kopen Voor je met het openbaar vervoer kan vertrekken, moet je uiteraard het juiste biljet in handen hebben om op je bestemming te geraken. Voor mensen die vaak met het openbaar vervoer reizen, zijn de prijzen en tarieven vrij duidelijk. Maar als je je niet vaak met het openbaar vervoer verplaatst, is het soms een uitdaging om het juiste en meest voordelige biljet te vinden. Neem de tijd om het juiste ticket te vinden. Je doet dit het best op voorhand thuis. Vraag iemand om je te helpen als je de tarieven niet begrijpt. TOGETHER_Openbaar vervoer_2_handleiding.pdf

9 Handleiding 5 De reis uitvoeren 1) Naar de juiste halte of het station gaan Meestal wandel of fiets je naar de plaats waar je een bus of trein kan nemen. Het is belangrijk om na te gaan hoelang je hierover doet. Die minuten moet je bij je reistijd optellen. 2) De bus, trein of tram opstappen Het kan soms een heel gedoe zijn om de juiste bus, trein of tram te vinden. Hier zijn enkele tips om er een leuke ervaring van te maken: Praktische tips Als je aankomt in het station of aan de halte, kijk dan eerst of je trein of bus daar wel stopt; gebruik het informatiebord of vraag het aan iemand.. Ga na op welk spoor (voor stations) of in welke richting (voor haltes) je bus of trein vertrekt. Eens je bus of trein aankomt, kijk dan nog eens of het wel de bus of trein is die je nodig hebt. Gebruik de informatieborden of -schermen of vraag het aan een medereiziger. Veiligheid en beleefdheid Stap pas op de bus, tram of trein als die volledig tot stilstand is gekomen. Zo vermijdt u ongelukken. Laat eerst iedereen afstappen voor u zelf op de bus of trein stapt. Zoek zo snel mogelijk een zitplaats zodat u de doorgang niet verspert. 3) In de bus/trein/tram Eens je op de bus/trein/tram zit, is het belangrijk dat je weet waar je moet afstappen. Hoe herken je je afstaphalte? De meeste treinen of bussen zijn uitgerust met een informatiesysteem (bijv. schermen, kaarten, audio-systemen, enz.) dat weergeeft welke haltes er volgen. Als zo n systeem niet aanwezig is, kan je altijd aan de chauffeur of een medereiziger vragen om je te waarschuwen als je halte er aan komt. Ben je al eerder op je eindebestemming geweest, zoek dan een zitje bij het raam. Kijk eens rond of je bepaalde gebouwen of straten als herkenningspunt kan gebruiken. Als je nog nooit op je eindbestemming bent geweest, bereid je reis dan goed voor. Gebruik een kaart van de omgeving en een lijst van alle trein- of bushaltes. Zo kan je alle haltes volgen op je lijst en kaart. TOGETHER_Openbaar vervoer_2_handleiding.pdf

10 Handleiding 6 Hoe moet je aangeven dat je wil afstappen? Soms moet je de chauffeur duidelijk maken dat je aan de volgende halte wil afstappen. In dat geval is er een knop of ander systeem dat je kan gebruiken. Zorg ervoor dat je de juiste halte uitkiest. Als je twijfelt, vraag dan aan de chauffeur of een medereiziger om je te helpen. Contact met de chauffeur of medereizigers Met het openbaar vervoer reizen is per definitie een sociale ervaring. Voor sommigen is het de ideale gelegenheid om een taal te leren of te verbeteren, om autochtonen te leren kennen en om meer te weten te komen over het dagelijkse leven in het (nieuwe) thuisland. 4) Afstappen van de bus, trein of tram Hoewel afstappen heel gemakkelijk lijkt, zijn er toch enkele nuttige tips: Als je bijna bij je halte bent, ga dan alvast bij de deur staan. Zorg er dan wel voor dat je je goed vasthoudt. Houd rekening met andere weggebruikers terwijl je afstapt. Ze merken je niet altijd op. TOGETHER_Openbaar vervoer_2_handleiding.pdf

11 Handleiding 7 Openbaar vervoer en persoonlijke veiligheid Hoewel het openbaar vervoer een heel veilig transportmiddel is veiliger dan reizen met de auto trekt het in sommige steden gauwdieven, vandalen of relschoppers aan. Meestal verloopt een rit zonder incidenten, maar je houdt toch best de volgende zaken in je achterhoofd: Veiligheid Let altijd goed op wat er rondom je gebeurt. Let goed op als je moet betalen. Wees discreet met je bezittingen en portefeuille. Houd je portefeuille altijd dicht bij je of stop ze in een goed afgesloten tas. Reageer niet op provocaties. Als je niet anders kan, gebruik dan sterke taal en een assertieve houding. Als men in het slechtste geval toch agressief wordt, probeer dan zo snel mogelijk weg te komen. Bel de politie. Verkeersveiligheid Let op de ruimte tussen het perron en de trein of bus. Als je rechtstaat op de bus of trein, houd je dan altijd stevig vast. In de meeste treinen, trams en metro s wordt het sluiten van de deuren met een geluidssignaal aangegeven. Stap nooit op of af als je dit signaal hoort. TOGETHER_Openbaar vervoer_2_handleiding.pdf

12 Handleiding 8 Openbaar vervoer en kwetsbare individuen Een kwetsbaar individu is iemand die hulp nodig heeft als hij/zij alleen reist. Dat kan een kind een oudere of een mindervalide (mentaal of fysiek) zijn. Deze mensen vragen extra aandacht als ze met het openbaar vervoer reizen. Peuters en kleuters Als je met peuters of kleuters het openbaar vervoer neemt, let dan zeker op het volgende: Als je de bus of trein wil nemen met een kinderwagen, ga dan na of dit wel mogelijk is. Sommige bussen of treinen zijn uitgerust met een hellend vlak, lage vloeren en/of speciale plaatsen voor kinderwagens. Sommige kinderwagens kan je ook gemakkelijk samen plooien tot een handig formaat. Als de bovenstaande zaken niet beschikbaar zijn, wees dan niet bang om medepassagiers om hulp te vragen. Zorg ervoor dat je de gang en de deuren niet verspert. Draag je je kind, zorg er dan voor dat je nog een hand vrij hebt om je stevig vast te houden. Jonge kinderen Als je het openbaar vervoer gebruikt met jonge kinderen, let dan op volgende punten: Geef je kinderen een hand, zeker op belangrijke momenten zoals het voorbijrijden of de aankomst van een trein en bij het op- en afstappen. Een bus of trein is geen speelplaats. Uiteraard mogen kinderen spelen, maar ze mogen daarbij de andere reizigers niet storen. Bussen en treinen zijn vaak heel druk. Hou altijd oogcontact met je kind als je op een drukke bus of trein zit. Met de trein of bus reizen, kan heel plezant zijn voor kinderen. Ze kunnen reisspelletjes spelen (bijv. ik zie, ik zie wat jij niet ziet, enz.), ze kunnen je helpen met het kopen van een biljet of het indrukken van de stopknop bij de afstaphalte. TOGETHER_Openbaar vervoer_2_handleiding.pdf

13 Handleiding 9 Een noot over oudere kinderen Oudere kinderen worden steeds onafhankelijker. Laat hen vrij om hun eigen keuzes te maken, maar let toch altijd goed op dat ze geen gevaarlijke fouten maken. Als een jongere waar je mee op stap bent op het punt staat een onveilige beslissing te maken, wijs hem/haar dan op de stop, kijk en luister-regel. De meeste tieners zijn het gewoon om op hun eentje te reizen, vooral als ze het openbaar vervoer gebruiken om naar school te gaan. Bij tieners is het vooral belangrijk om aan te stippen hoe gevaarlijk het is als je niet goed oplet op de weg. Vaak luisteren tieners naar muziek terwijl ze reizen waardoor ze aankomende voertuigen niet altijd kunnen horen. Moedig ze daarom aan om extra voorzichtig te zijn als ze de bus op- of afstappen. Tot slot kan muziek voor sommigen relaxerend zijn, maar voor anderen luid en storend. Openbaar vervoer voor senioren Senioren zijn de snelst groeiende bevolkingsgroep, helaas worden ze relatief vaak betrokken in auto-ongelukken. Reizen met het openbaar vervoer stelt vaak heel wat uitdagingen voor oudere mensen. Doorgaans gaat hun motoriek er op achteruit waardoor ze trager bewegen, minder spierkracht en een slechtere coördinatie hebben. Dat gaat vaak nog eens samen met slechte ogen en oren. Enkele eenvoudige tips kunnen senioren helpen om makkelijker met het openbaar vervoer te reizen. Het is aangeraden om je reis buiten de spitsuren te plannen. Zo vermijd je lange wachtrijen, vind je makkelijker een zitplaats en kan je makkelijker rondlopen op de bus of trein zelf. Weet je de weg niet, zoek je een zitplaats of heb je hulp nodig bij het op- en afstappen, wees dan niet bang om anderen om hulp te vragen. Als je een bril of hoorapparaat draagt, neem die dan zeker mee als je met het openbaar vervoer reist, want de meeste informatie wordt in tekst- of audioformaat weergegeven. Openbaar vervoer voor mindervaliden Helaas vinden veel mindervaliden het moeilijk om met het openbaar vervoer te reizen. In sommige landen zijn er echter een paar hulpmiddelen en diensten die het openbaar vervoer toegankelijker maken (bussen met verlaagde vloeren, hellende vlakken, persoonlijke begeleiders van de vervoersmaatschappij, enz.). Doorgaans is het een goed idee om een reis met het openbaar vervoer ruim op voorhand te plannen. Informeer naar diensten voor mindervaliden bij je station van vertrek en aankomst. Wees niet bang om hulp te vragen. TOGETHER_Openbaar vervoer_2_handleiding.pdf

14 Handleiding 10 Openbaar vervoer in landelijke gemeenten Het openbaar vervoer in landelijke gebieden is vaak minder uitgebreid en frequent. Daarom is het handig om enkele zaken te onthouden als je je in landelijke gemeenten wil verplaatsen. Neem een tussendoortje en wat drank mee, want je moet vaak een tijdje wachten op de volgende bus of trein. Neem altijd je GSM mee en noteer het helpdesknummer van de vervoersmaatschappij waarmee je reist. Neem op regenachtige dagen regenkledij mee voor als je buiten op je aansluiting moet wachten. Tips om activiteiten rond het openbaar vervoer te organiseren? Algemene opmerkingen over inleidende activiteiten Voorbereidende activiteiten zoals het bezoeken van een station of halte, kunnen een startpunt zijn voor een ervarings- en probleemgericht leerproces. Door een directe confrontatie aan te gaan met de realiteit, krijgt zowel de leerkracht als de cursist een goed idee van wat hij/zij moet kunnen en weten om met het openbaar vervoer te reizen. De methode hangt ook samen met Freire s Pedagogie van de onderdrukten die codering als het startpunt ziet van een ervaringsgerichte, emancipatorische leerervaring. De emancipatorische leertheorie gaat in tegenstelling tot het deficiet leermodel of de behoeftetheorie uit van een situatie waarbij de lesgever en cursist meer op gelijke voet staan. Die aanpak werkt vaak goed bij mensen van allochtone afkomst omdat ze vaak al eens geconfronteerd werden met ongelijkheid. (( Zie ook oefening 1 van de trainingssessie bij deze module. Belangrijke informatie voor cursisten Het is belangrijk om de cursisten altijd goed voor te bereiden op een OV-activiteit. Dat kan door voldoende gedetailleerde informatie te geven over wat ze kunnen verwachten. Informeer hen over: Datum, plaats, tijdstip en duur van de activiteit. Achtergrondinformatie en doelstellingen. Wat ze moeten meebrengen (schrijfgerief, fototoestel, eten, gepaste kledij, enz.)? TOGETHER_Openbaar vervoer_2_handleiding.pdf

15 Handleiding 11 Verzekeringen en aansprakelijkheid Zorg ervoor dat al het papierwerk over verzekeringen en aansprakelijkheid in orde is voor je aan een activiteit begint. Als (taal)leerkracht/docent, zal je merken dat er vaak al een verzekering voorzien is die alle risico s dekt. Werk je als vrijwilliger, zorg er dan voor dat alle deelnemers een overeenkomstverklaring ondertekenen waarbij ze aangeven dat ze zelf verantwoordelijk en aansprakelijk zijn. Overeenkomst Om de voorwaarden van deelname vast te leggen, zorg je voor een overeenkomst die de verantwoordelijkheid van de deelnemers omschrijft. (( Je vindt een sjabloon terug in deze handleiding. Leerkracht-cursist-ratio Wees erop voorbereid dat deelnemers veel aandacht en zorg zullen vragen van de lesgevers. Daarom zou de leerkracht-cursist-ratio niet boven 1:12 mogen zijn! Als je meer deelnemers hebt, neem dan best een collega mee. Benodigdheden voor docenten Afhankelijk van de geplande activiteiten bestaat de uitrusting uit: Schrijfgerief Fototoestel (Band)recorder Kaarten (van de omgeving) Dienstregelingen en verdere informatie over het OV Verbanddoos Snacks en drank (enkele reserve voor de deelnemers) GSM om de hulpdiensten te contacteren Regenbescherming TOGETHER_Openbaar vervoer_2_handleiding.pdf

16 Handleiding 12 Algemene opmerkingen over reizen met het OV Als je je buiten bevindt (buiten het klaslokaal), is het belangrijk dat de lesgever de groep af en toe tot stilstand brengt en hen wijst op interessante, essentiële of gevaarlijke situaties. Niet iedereen voelt zich op zijn gemak op nieuwe, onbekende plaatsen (weg van het leslokaal). Daarom moet de lesgever de deelnemers geruststellen en contact met andere mensen, buiten de lesgroep, aanmoedigen. Tips voor taalleerkrachten/docenten Het is erg belangrijk dat de groep haar reis tot een goed einde kan brengen. In sterkere groepen kan de uitstap in groepjes van twee of drie gedaan worden. In zwakkere groepen is het waarschijnlijk beter om met de volledige groep samen op stap te gaan. Om het leerproces onder controle te houden, is het ook aangeraden om met de volledige groep samen te reizen. Samenvatting Het openbaar vervoer is een bekend alternatief voor de auto. In de meeste steden en gemeenten is er een uitgebreid openbaar vervoernetwerk beschikbaar. Het openbaar vervoer is een gemakkelijke, veilige, handige, milieuvriendelijke en kostenefficiënte transportwijze. Het doel van de opleiding bestaat eruit deelnemers te wijzen op de mogelijkheden en voordelen van het openbaar vervoer, alsook relevante achtergrondinformatie over de voorbereiding, planning en uitvoering van een OV-uitstap mee te geven. Verder bevat deze wegwijzer ook belangrijke tips voor de OVactiviteiten zodat zowel deelnemers als lesgevers op een fijne manier vertrouwd worden met de verschillende openbare vervoermiddelen. TOGETHER_Openbaar vervoer_2_handleiding.pdf

17 Handleiding 13 Bijlagen Overeenkomst (voorbeeld) De fysieke conditie van de deelnemers is voldoende om deel te nemen aan de openbaar vervoeropleiding en er zijn geen medische redenen om niet deel te nemen. De cursisten nemen niet deel als ze onder invloed zijn van alcohol of medicatie. De deelnemers volgen de instructies van de lesgever(s) op. De deelnemers melden elke verwonding of schadegeval meteen aan de lesgever(s). De deelnemers zijn zelf verantwoordelijk en aansprakelijk voor verwondingen of beschadigen van zichzelf, anderen of bezittingen. Enkel in het geval van grove nalatigheid kan de lesgever aansprakelijk gesteld worden. Naam Datum/Plaats Handtekening TOGETHER_Openbaar vervoer_2_handleiding.pdf

18 Trainingssessie 1 Trainingssessie Reizen met het openbaar vervoer Introductie 3 Oefeningen 7 Deel 1: Intake Oefening 1 A: De inleiding (op verplaatsing) 8 Oefening 1 B: Inleiding in de klas 9 Oefening 2: Voor- en nadelen van het OV 10 Oefening 3: Inleiding op het portfolio 11 Oefening 4: Verschillende OV-mogelijkheden 12 Oefening 5: Dagelijkse situaties op het OV (1) OV-aankondigingen 13 Oefening 6: Dagelijkse situaties op het OV (2) OV-gesprekken 14 Oefening 7: Samenvatting van de oefeningen De OV-muur 15 Deel 2: Theorie Oefening 8: Groepsverdeling 17 Oefening 9: Een reis plannen (Stap 1): Keuze van bestemming 18 Oefening 10: Een reis plannen (Stap 2): OV-maatschappij kiezen (of combineren) 19 Oefening 11: Een reis plannen (Stap 3): Online plannen 20 Oefening 12: Een reis plannen (Stap 3b): Dienstregelingen lezen 21 Oefening 13: Een reis plannen (Stap 3c): Prijzen en biljetten 22 Oefening 14: Een reis plannen (Stap 4a): Informatie opvragen via de telefoon (1) Voorbereiding 23 Oefening 15: Een reis plannen (Stap 4b): Informatie opvragen via de telefoon (2) Rollenspel 25 Oefening 16: Een reis plannen (Stap 4c): Informatie opvragen via de telefoon (3) Het echte telefoontje 26 Oefening 17: Afronding (met portfolio) 27 Deel 3: Praktijk Oefening 18: Reizen met het OV (1) Voorbereiding 28 Oefening 19: Reizen met het OV (2) Borden en geschreven informatie 29 Oefening 20: Reizen met het OV (3) Gesproken informatie in OV-stations 30 Oefening 21: Reizen met het OV (4) Contact met anderen 31 Deel 4: Afronding Oefening 22: Ervaringen uitwisselen 32 Oefening 23: Samenvatting (met portfolio) 33 TOGETHER_Openbaar vervoer_3_trainingssessie.pdf

19 Trainingssessie 2 Materiaal Materiaal voor trainers Handleiding Het openbaar vervoer gebruiken Materiaal voor cursisten Werkbladen Werkblad 1: De inleiding op verplaatsing Werkblad 2: OV-pictogrammen verbinden Werkblad 3: OV-aankondigingen Werkblad 4: OV-gesprekken Werkblad 5: Reisvoorbereiding Werkblad 6: Dienstregelingen lezen Werkblad 7: Hoeveel kost het? Werkblad 8: Informatie opvragen via de telefoon (Voorbereiding) Werkblad 9: Informatie opvragen via de telefoon (Rollenspel) Werkblad 10: Informatie opvragen via de telefoon (Echt telefoontje) Werkblad 11: Borden en geschreven informatie in OV-stations Werkblad 12: Gesproken informatie in OV-stations Werkblad 13: Sociale contacten op het OV TOGETHER_Openbaar vervoer_3_trainingssessie.pdf

20 Trainingssessie Introductie 3 Trainingssessie Reizen met het openbaar vervoer Algemene richtlijnen om met migranten te werken Als je met migranten werkt, besteed dan voldoende aandacht aan taal- en cultuurproblemen. Je moet niet alleen nadenken over de specifieke noden van de cursisten, maar ook over je aanpak en het geslacht van je lesgevers. Hieronder vind je enkele aspecten waar je rekeningen moet mee houden, afhankelijk van de cultuur van de deelnemers: Als je niet op de hoogte bent van de vaardigheden van je deelnemers, neem dan de tijd om hen hierover te ondervragen. Vermijd situaties die gênant kunnen zijn voor deelnemers door hun cultuur, geslacht of religie. Soms is het beter om deelnemers op te splitsen in een vrouwen- en mannengroep. Als je de deelnemers opsplitst volgens geslacht, zorg er dan voor dat de lesgever ook hetzelfde geslacht heeft. (( Je vindt in de bijlage van deze opleidingsmodule een tabel terug over cultuurspecifieke waarden voor het openbaar vervoer, waarin de houding t.o.v het openbaar vervoer in verschillende landen vergeleken worden. TOGETHER_Openbaar vervoer_3_trainingssessie.pdf

21 Trainingssessie Introductie 4 Doel van de sessie Het doel van deze sessie is om het openbaar vervoer voor te stellen als een waardevol transportmiddel dat comfortabel, veilig en handig is en bovendien de deelnemers kan helpen om meer betrokken te zijn in hun gemeenschap. De cursisten leren de voordelen en de basiswerking van het openbaar vervoer kennen en proberen het openbaar vervoer in hun dagelijks leven te integreren. Verder zullen de cursisten meer leren over: Welke diensten het openbaar vervoer aanbiedt. Hoe ze het openbaar vervoer moeten gebruiken. Hoe ze informatie moeten opzoeken over tarieven, kortingen en hoe ze het juiste biljet moeten kiezen. Hoe ze een reis met het openbaar vervoer moeten plannen en uitvoeren. Op het einde van de oefensessie zal iedereen, indien ze dat wensen, een persoonlijk portfolio hebben. Over het algemeen bestaat de training uit een combinatie van harde en zachte maatregelen. TOGETHER_Openbaar vervoer_3_trainingssessie.pdf

22 Trainingssessie Introductie 5 Leerdoelen van deze sessie zijn: Leren een rit met het openbaar vervoer plannen en uitvoeren. Prijzen, tarieven, dienstregelingen en routeplanners leren gebruiken. De juiste informatie terugvinden via de telefoon, het internet of door het te vragen aan anderen. & HARDE MAATREGELEN ZACHTE MAATREGELEN Leren omgaan met verschillende situaties en zoekstrategieën verwerven. Taalvaardigheid verbeteren. Sociale integratie door meer betrokkenheid in de gemeenschap. Meer motivatie om het openbaar vervoer te gebruiken en hierin plezier scheppen. Meer begaan zijn met het openbaar vervoer en obstakels overwinnen. De lokale omgeving leren kennen en leren grotere afstanden afleggen. Het nodige zelfvertrouwen kweken om zelfstandig het openbaar vervoer te gebruiken. (( Zie ook bij de algemene inleiding van deze module. TOGETHER_Openbaar vervoer_3_trainingssessie.pdf

23 Trainingssessie Introductie 6 Opbouw van de sessie Deze sessie beschrijft de OV-activiteit met je cursisten en bevat voorbereidende en aanvullende oefeningen die in vier delen zijn opgesplitst: Deel 1 begint met een bezoek aan een station of halte. Dit is een ervaringsgerichte oefening waardoor de deelnemers in de praktijk de voor- en nadelen en de verschillende mogelijkheden van het openbaar vervoer (OV) leren kennen. Bovendien maken ze kennis met de dagelijkse werking van het OV. Verder leren ze ook het portfolio gebruiken. Deel 2 bevat voorbeeldoefeningen om een OV-rit te plannen in drie verschillende stappen (keuze van bestemming, keuze van OV-middel, online plannen, dienstregelingen lezen, prijzen en biljetten en informatie vragen). Deel 3 behandelt de praktische uitvoering van de OV-uitstap inclusief de bijkomende oefeningen over geschreven en gesproken informatie in OV-stations en contact leggen met anderen. Deel 4 vat de ervaringen die de deelnemers hebben opgedaan tijdens de sessie. Het is aanbevolen om alle oefeningen achter elkaar op te lossen, maar het is ook mogelijk om een selectie te maken. Er is geen juiste of foute aanpak. Je kan de handleiding Het openbaar vervoer gebruiken. Indien mogelijk, kan je ook de cursisten vragen om de werkbladen op te lossen na de trainingssessies. Specifieke vaardigheden en doelen (voor taalleerkrachten) Tijdens de uitstap met het openbaar vervoer, werken de deelnemers (in (kleine) groepen). Ze werken vanuit hun eigen noden, wensen en ervaringen. Deze oefensessie is erg ervaringsgericht. Indien mogelijk, maken de cursisten de oefeningen binnen hun eigen gemeenschap. Zo leren ze de belangrijkste informatie over het OV opzoeken, lezen en begrijpen, ontdekken ze het lokale OV-aanbod en leren ze het OV gebruiken in hun vertrouwde omgeving. Richtlijnen over het taalniveau en taalvaardigheid worden bij alle oefeningen aangeduid. (( Je kan een lijst terugvinden van de gebruikelijke Europese taalniveaus in de bijlage van deze module. Taalvaardigheden H Horen Z Zeggen L Lezen S Schrijven TOGETHER_Openbaar vervoer_3_trainingssessie.pdf

24 Trainingssessie Introductie 7 Materialen in deze sessie Het volgende materiaal wordt aangeraden voor de sessie: Balpennen Biljetten en biljetprijzen (voorbeelden) Buskaartjes Computer Dienstregelingen (van de belangrijkste lijnen in de regio) Flap-over Fotomateriaal van het OV (folders, foto s, pictogrammen, logo s, foto s van verschillen OVvoertuigen, enzovoort.) Fotomateriaal kan je verkrijgen in de lokale trein- en busstations en in VVV-kantoren. Je kan bestellingen doorgeven via of online of je kan aan je cursisten vragen om er enkele mee te brengen. Fototoestel Handleiding Het openbaar vervoer gebruiken Kaarten (van de lokale omgeving) Klemborden Notitieboek/papier Online reisplanner Overeenkomst Portfolio Prikbord Recorder Schoolbord Schrijfmateriaal Stiften Telefoon, telefoonboek Toegang tot internet Werkbladen voor de cursisten Portfolio Om ervoor te zorgen dat de informatie tijdens de oefensessie nuttig is en om het leerproces na de cursus gaande te houden, wordt elke deelnemer gevraagd om een portfolio bij te houden over alles wat tijdens de oefensessie wordt gedaan. Het portfolio kan gebruikt worden om de persoonlijke vooruitgang van de cursist te beoordelen. Het kan foto s bevatten, handige zinnen, tekeningen, routes, dienstregelingen, enzovoort. De werkbladen en praktische oefeningen die de deelnemers tijdens de oefensessies krijgen, kunnen er in bewaard worden. Door zich op de persoonlijke noden van de deelnemers te richten, kan het portfolio dienen als een gepersonaliseerde OVhandleiding. TOGETHER_Openbaar vervoer_3_trainingssessie.pdf

25 Trainingssessie Deel 1: Intake 8 Oefeningen Deel 1: Intake In dit deel wordt nagegaan hoeveel basiskennis de deelnemers al hebben. De opleiding vertrekt vanuit de noden, wensen en ervaringen van de deelnemers zelf. Op het ervaring- en probleemgericht leerproces volgt een inleidend bezoek naar een station. Zo worden de cursisten meteen geconfronteerd met de echte wereld en kunnen ze beter inschatten wat ze nog moeten leren over het openbaar vervoer. Maar ook zonder praktisch voorbereidend bezoek zullen de cursisten vertrouwd raken met de belangrijkste aspecten van het openbaar vervoer. TOGETHER_Openbaar vervoer_3_trainingssessie.pdf

26 Trainingssessie Deel 1: Intake 9 OEFENING 1 A Inhoud De inleiding (op verplaatsing) Bij voorkeur gaat de klas op uitstap, maar als dat niet mogelijk is kan de lesgever foto s tonen van een trein- of busstation en dit met de klas bespreken. De discussie zorgt ervoor dat de lesgever meer te weten komt over: Wat ze opmerken? Wat ze al weten? Welke woordenschat/ taalvaardigheden ze missen? Welke informatie ze niet terugvinden of over het hoofd zien? Didactische tips Groepsoefening De lesgever toont een afbeelding van een treinstation. De cursisten worden aangespoord om luidop te vertellen over: Wat ze zien. Wat ze ervaren. Wat ze moeilijk vinden. Wat ze anders vinden dan in hun land van herkomst. Verder worden de cursisten aangemoedigd om foto s/opnames te maken tijdens hun bezoek. De lesgever duidt aan welke informatie de cursisten over het hoofd zien en/of maakt hiervan foto s/opnames om later in de les te gebruiken. Materiaal Handleiding Het openbaar vervoer gebruiken Algemene opmerkingen over inleidende activiteiten, p. 10 Werkblad 1 De inleiding op verplaatsing Fototoestel, bandrecorder, buskaartjes Duur Taal/CEFR-niveau en vaardigheden ~ 1 3 u Niveau: alle Vaardigheden: H, Z (L, S) TOGETHER_Openbaar vervoer_3_trainingssessie.pdf

27 Trainingssessie Deel 1: Intake 10 OEFENING 1 B Inhoud Inleiding in de klas Bij voorkeur gaat de klas op uitstap om alles in het echt mee te maken. Als dat niet mogelijk is, kan de docent werken met foto s van stations en haltes. Hierover kan men dan discussiëren. De docent leert bij over: Wat ze herkennen? Wat ze al weten? Welke woordenschat ze hebben/missen? Welke informatie ze over het hoofd zien? Didactische tips Groepsoefening De docent toont een afbeelding van een treinstation. De cursisten worden aangemoedigd om luidop te vertellen over: Wat ze zien. Wat hun ervaringen zijn. Wat ze moeilijk vinden. Wat ze anders vinden dan in hun thuisland. De lesgever duidt aan welke informatie de cursisten over het hoofd zien en/of maakt hiervan foto s/opnames om later in de les te gebruiken. Materiaal Handleiding Het openbaar vervoer gebruiken Algemene opmerkingen over inleidende activiteiten, p. 10 Werkblad 1 De inleiding op verplaatsing Afbeelding van een treinstation (minstens A3, bij voorkeur groter) Duur Taal/CEFR-niveau en vaardigheden ~ 30 min Niveau: alle Vaardigheden: H, Z (L, S) TOGETHER_Openbaar vervoer_3_trainingssessie.pdf

28 Trainingssessie Deel 1: Intake 11 OEFENING 2 Inhoud Didactische tips Voor- en nadelen van het OV Terug in de klas kan het verzameld materiaal gebruikt worden om een groepsgesprek op gang te brengen. Groepsgesprek De cursisten bespreken hun ervaringen met het openbaar vervoer in groepjes van 2-6 personen. Ze gebruiken werkblad 1 en delen het verzameld materiaal op in twee groepen: 1. moeilijk/niet goed/nadeel 2. gemakkelijk/goed/voordeel De groep probeert hierover een consensus te bereiken. Als er geen bezoek geweest is, kan de lesgever een discussie leiden over volgende vragen (Voorbeelden): Wie is er met de bus/trein/tram naar hier gekomen? Wie is er met een ander transportmiddel naar hier gekomen? Wat is het snelste vervoermiddel? Wat is het gemakkelijkste vervoermiddel? Wat verkiezen jullie? Welk vervoermiddel vinden jullie niet leuk? Achteraf kunnen de voor- en nadelen neergepend worden op een flap-over of een schoolbord. Gebruik foto s en afbeeldingen om de discussie te illustreren indien het taalniveau laag is. Materiaal Handleiding Het openbaar vervoer gebruiken De voordelen van het openbaar vervoer, p. 2 ev. Werkblad 1 De inleiding op verplaatsing Verzameld materiaal en foto s van het bezoek Flap-over/schoolbord, stiften Duur Taal/CEFR-niveau en vaardigheden ~ 30 min Niveau: alle Vaardigheden: H, Z (L, S) TOGETHER_Openbaar vervoer_3_trainingssessie.pdf

29 Trainingssessie Deel 1: Intake 12 OEFENING 3 Inhoud Didactische tips Inleiding op het portfolio De lesgever stelt het portfolio voor. Alle deelnemers formuleren drie vragen waarop ze een antwoord willen krijgen tegen het einde van de oefensessie. Elke deelnemer stelt de drie vragen individueel op. Verklarende woordenlijst U kunt de cursisten ook aanmoedigen om een eigen woordenlijst op te stellen met woorden die ze belangrijk of moeilijk vinden. Materiaal Duur Taal/CEFR-niveau en vaardigheden Portfolio s voor alle deelnemers, schrijfgerief ~ 10 min Niveau: alle Vaardigheden: H, L, S TOGETHER_Openbaar vervoer_3_trainingssessie.pdf

30 Trainingssessie Deel 1: Intake 13 OEFENING 4 Inhoud Didactische tips Verschillende OV-mogelijkheden Het doel van dit onderdeel is om kort te schetsen hoeveel de deelnemers weten over het OV-systeem in hun buurt. Individuele oefening Verbind de pictogrammen met het juiste logo en de juiste voertuigen (werkblad 2). Maak een kort overzicht van de juiste antwoorden en nodig de groep uit om zelf ook beeldmateriaal te verzamelen van het OV in hun woonbuurt. Bijvoorbeeld, voor groepen met een laag taalniveau: vergroot de pictogrammen, logo s en foto s en gebruik het bord of smartbord. Gebruik: Pictogrammen van de trein, metro, tram, bus, minibusjes, Logo s van vervoersmaatschappijen Foto s van OV-voertuigen Materiaal Werkblad 2 OV-pictogrammen verbinden Fotomateriaal van het OV (pictogrammen, logo s en foto s van OV-maatschappijen, voertuigen, enz.) Duur Taal/CEFR-niveau en vaardigheden ~ 15 min Niveau: alle Vaardigheden: H, Z, L (S) TOGETHER_Openbaar vervoer_3_trainingssessie.pdf

31 Trainingssessie Deel 1: Intake 14 OEFENING 5 Inhoud Didactische tips Dagelijkse situaties op het OV (1) - OV-aankondigingen De groep luistert naar informatie die omgeroepen wordt in het station, een situatie die zich heel waarschijnlijk zal voordoen op de OV-uitstap. Luisteroefening Naast geschreven informatie, wordt veel OV-info ook mondeling doorgegeven. Bij deze oefening luisteren de deelnemers naar een opname van een situatie op een trein en worden ze daarna gevraagd om te vertellen wat ze gehoord hebben. Vanuit een ervaringsgericht leerperspectief, is het beter om een echte opname te gebruiken. Je kan makkelijk opnames maken door naar je lokaal treinstation te gaan en met een bandrecorder een aankondiging op te nemen. Indien er geen recorder beschikbaar is, kan de lesgever de standaardzinnen voorlezen op werkblad 3. Lees ze voor zoals de omroeper dat zou doen en vraag aan de cursisten om de lege gaatjes op te vullen. Je kan de informatie ook altijd aanpassen. Voor cursisten met een lage taalvaardigheid kan je meerkeuzevragen stellen, zodat ze zelf niets hoeven neer te schrijven. Een ander alternatief is een woordenlijst opstellen zodat de deelnemers het juiste woord kunnen opzoeken en overschrijven. Materiaal Werkblad 3 OV-aankondigingen Duur Taal/CEFR-niveau en vaardigheden ~ 20 min Niveau: alle Vaardigheden: H, L, S TOGETHER_Openbaar vervoer_3_trainingssessie.pdf

32 Trainingssessie Deel 1: Intake 15 OEFENING 6 Inhoud Didactische tips Dagelijkse situaties op het OV (2) - OV-gesprekken De groep luistert naar gesprekken en situaties die ze waarschijnlijk zullen horen op een OV-uitstap. Luisteroefening en groepsgesprek Lesgever leest voorbeelden voor van gesprekken en situaties die vaak voorkomen in een trein- of busstation. Achteraf wordt aan de deelnemers gevraagd waarover de gesprekken gingen en moeten ze de vragen op werkblad 4 oplossen. Na elke luisterbeurt is er een groepsgesprek. De vragen zijn: Herkent je deze situatie? Hoe zou je op deze situatie reageren? Kan je je reactie uitdrukken in een rollenspellen? Materiaal Werkblad 4 OV-gesprekken Duur Taal/CEFR-niveau en vaardigheden ~ 30 min Niveau: alle Vaardigheden: H,Z, L (S) TOGETHER_Openbaar vervoer_3_trainingssessie.pdf

33 Trainingssessie Deel 1: Intake 16 OEFENING 7 Inhoud Didactische tips Samenvatting van de oefeningen De OV-muur Aan de hand van een groepsgesprek worden alle ervaringen samengebracht in een brainstormschema op de OVmuur. De bedoeling van dat schema is om een gemeenschappelijk referentiepunt te hebben tijdens de rest van de oefensessie. Samenvatting De deelnemers stellen een OV-muur samen (op een flapover of een schoolbord) met foto s, opvallende, leuke of interessante reacties op de uitstap en luisteroefeningen. De logo s en pictogrammen worden ook op dit bord geplaatst. Het schema blijft gedurende de volledige sessie in de klas staan. Hoe moet je een OV-muur maken (in je klas)? De OV-muur is een simpele manier om de thema s die in klas worden besproken te visualiseren. Je kan zo n muur makkelijk maken met een flap-over, een schoolbord, een whiteboard of simpelweg een groot blad ophangen aan de muur. Het idee erachter is dat de belangrijkste oefeningen, afbeeldingen, citaten, biljetten, documenten, werkbladen, enz. vastgepind worden op één OV-muur. Op die manier kunnen alle thema s gevisualiseerd worden en aanwezig blijven (in de klas). TOGETHER_Openbaar vervoer_3_trainingssessie.pdf

34 Trainingssessie Deel 1: Intake 17 Op zich is alles mogelijk. Er zijn geen beperkingen over wat wel en niet op de muur mag komen. Als iets het geheugen van je cursisten prikkelt, mag het zeker op de muur komen. Als leerkracht of docent kan je altijd naar de muur verwijzen als je leerstof wilt herhalen, ook al is het al lang geleden. De OV-muur geeft de deelnemers ook meer verantwoordelijkheid. Ze zijn niet langer volledig afhankelijk van wat in het klassieke oefenboek neergeschreven staat. De cursist kan zelf beslissen wat zijn/haar geheugen prikkelt of welke woorden en zinnen belangrijk zijn voor hem/haar. Materiaal Duur Taal/CEFR-niveau en vaardigheden Flap-over, schoolboard, notitiemuur, plaklint, enz. ~ 15 min Niveau: alle Vaardigheden: H, Z (L, S) Totale duur Deel 1 ~ 3 u 30 min 5 u 30 min TOGETHER_Openbaar vervoer_3_trainingssessie.pdf

35 Trainingssessie Deel 2: Theorie 18 Deel 2: Theorie In dit deel wordt er kennis verworven over hoe je een OV-rit moet voorbereiden. Het is de bedoeling om erg praktijkgericht de verschillende stappen van een routeplanning te doorlopen. OEFENING 8 Inhoud Didactische tips Groepsverdeling In dit deel wordt er kennis verworven over hoe u een OVrit moet voorbereiden. Het is de bedoeling om erg praktijkgericht de verschillende stappen van een routeplanning te doorlopen. De lesgever baseert de groepsverdeling op: Ervaring: Elke groep bevat een meer en minder ervaren reiziger. Interesses: De groepsleden hebben ongeveer dezelfde interesses. Bijvoorbeeld: mensen die een rit naar school of de oppas willen plannen of mensen die dicht bij elkaar wonen of werken, Duur Taal/CEFR-niveau en vaardigheden ~ 10 min Niveau: alle Vaardigheden: H, Z TOGETHER_Openbaar vervoer_3_trainingssessie.pdf

36 Trainingssessie Deel 2: Theorie 19 OEFENING 9 Inhoud Didactische tips Materiaal Een reis plannen (Stap 1): Keuze van bestemming De groep kiest een eindbestemming. Het is belangrijk dat alle groepsleden zichzelf in de keuze kunnen terugvinden. Klein groepsgesprek De groepsleden bespreken welke rit ze willen plannen. Ze kunnen daarbij werkblad 5 gebruiken. Indien nodig, kan de leraar helpen door brochures, foto s, enzovoort te voorzien. Handleiding Het openbaar vervoer gebruiken De basis vaardigheden om het openbaar vervoer te gebruiken, p. 3 ev. Werkblad 5 Reisvoorbereiding Fotomateriaal van het OV (folders, brochures, afbeeldingen, logo s, foto s van vervoersmaatschappijen, voertuigen,.) Duur Taal/CEFR-niveau en vaardigheden ~ 15 min Niveau: alle Vaardigheden: H, Z, L, S TOGETHER_Openbaar vervoer_3_trainingssessie.pdf

37 Trainingssessie Deel 2: Theorie 20 OEFENING 10 Inhoud Een reis plannen (Stap 2): OV-maatschappij kiezen (of combineren) De rit naar de gekozen eindbestemming wordt in ieder groepje voorbereid. Ze kunnen hierbij de OV-muur gebruiken (of deel 1) om te zien welke vervoersmaatschappij (of combinatie van maatschappijen) ze moeten gebruiken. Didactische tips Materiaal Klein groepsgesprek Afhankelijk van de afstand, frequentie,..., kiezen de cursisten (een aantal) verkeersmaatschappijen. De OV-muur kan een hulp zijn bij de oefening. Het resultaat wordt ingevuld op werkblad 5. Handleiding Het openbaar vervoer gebruiken De basis vaardigheden om het openbaar vervoer te gebruiken, p. 3 ev. Werkblad 5 Reisvoorbereiding OV-muur, OV-infomateriaal Duur Taal/CEFR-niveau en vaardigheden ~ 15 min Niveau: alle Vaardigheden: H, Z, L, S TOGETHER_Openbaar vervoer_3_trainingssessie.pdf

38 Trainingssessie Deel 2: Theorie 21 OEFENING 11 Inhoud Didactische tips Een reis plannen (Stap 3): Online plannen Het is belangrijk om na te gaan of de groepsleden toegang hebben tot het internet om hun reis te plannen. Als de meeste deelnemers (thuis) over internet beschikken en de vervoersmaatschappij een online planner heeft, plant de groep hun uitstap online. Als ze geen internet hebben, gaan ze meteen over naar de volgende stap. Groepsoefening Zoeken op het internet Als er een deelnemer is die ervaring heeft met een onlineplanner van een OV-maatschappij, kan hij/zij die voorstellen aan de andere groepsleden. Als niemand voorkennis heeft, kan de lesgever helpen. De volgende informatie moet aanwezig zijn: Dienstregeling Prijzen van de meest geschikte biljetten Hoe men naar het station of een halte moet raken? Hoe men van het station of de bushalte naar de eindbestemming kan raken? De uitkomst kan ingevuld worden op werkblad 5 Materiaal Handleiding Het openbaar vervoer gebruiken De basis vaardigheden om het openbaar vervoer te gebruiken, p. 3 ev. Werkblad 5 Reisvoorbereiding Internettoegang Duur Taal/CEFR-niveau en vaardigheden ~ 30 min Niveau: alle Vaardigheden: H, Z, L, S TOGETHER_Openbaar vervoer_3_trainingssessie.pdf

39 Trainingssessie Deel 2: Theorie 22 OEFENING 12 Inhoud Didactische tips Een reis plannen (Stap 3b): Dienstregelingen lezen De groepsleden leren dienstregelingen lezen. Groepsoefening De lesgever voorziet voor elke groep dienstregelingen. Meer ervaren cursisten leggen aan hun groepsleden uit hoe ze de dienstregelingen moeten gebruiken. Heeft er niemand ervaring, dan kan de lesgever bijkomende oefeningen geven, zowel schriftelijke als mondelinge (werkblad 6). Voor mensen met weinig of geen talenkennis bespreek je beter maar een onderdeel van een dienstregeling. Zo is het systeem achter de dienstregeling makkelijker te begrijpen. Bijvoorbeeld: Tom moet om 9u op het werk zijn. Wanneer kan hij een bus nemen? De deelnemers zoeken de juiste informatie op in de tabel. Materiaal Handleiding Het openbaar vervoer gebruiken De basis vaardigheden om het openbaar vervoer te gebruiken, p. 3 ev. Werkblad 5 Reisvoorbereiding Werkblad 6 Dienstregelingen lezen Dienstregelingen van de belangrijkste OV-lijnen in de buurt Duur Taal/CEFR-niveau en vaardigheden ~ 30 min Niveau: alle Vaardigheden: H, Z, L, S TOGETHER_Openbaar vervoer_3_trainingssessie.pdf

40 Trainingssessie Deel 2: Theorie 23 OEFENING 13 Inhoud Didactische tips Een reis plannen (Stap 3c): Prijzen en biljetten De groepjes zullen verschillende tarieven en biljetten met elkaar vergelijken om te zien welk biljet ze het best kopen om met hun groep op hun eindbestemming te raken. Groepsoefening Meer ervaren groepsleden kunnen aan de anderen uitleg geven over de verschillende soorten biljetten. Heeft niemand ervaring, dan is de lesgever er om ze te helpen. De leerkracht kan ook extra schriftelijke en mondelinge oefeningen (werkblad 7) geven. Voor deelnemers met ervaring kan het een bijkomende uitdaging zijn om de tarieven en biljetsoorten online op te zoeken. Bijvoorbeeld: Hoeveel kost een biljet heen-en-terug naar Brussel? Deelnemers zoeken de juiste informatie op in een tariefen prijstabel. Materiaal Handleiding Het openbaar vervoer gebruiken De basis vaardigheden om het openbaar vervoer te gebruiken, p. 3 ev. Werkblad 5 Reisvoorbereiding Werkblad 7 Hoeveel kost het? Overzicht van prijzen en soorten biljetten Duur Taal/CEFR-niveau en vaardigheden ~ 30 min Niveau: alle Vaardigheden: H, Z, L, S TOGETHER_Openbaar vervoer_3_trainingssessie.pdf

41 Trainingssessie Deel 2: Theorie 24 OEFENING 14 Inhoud Didactische tips Een reis plannen (Step 4a): Informatie opvragen via de telefoon (1) Voorbereiding Iedere groep stelt een lijst op van zaken die ze aan de telefoon moeten stellen als ze hun reis goed willen voorbereiden. Groepsoefening Bereid vragen voor die meer uitleg vragen over de dienstregeling, prijzen, route, enzovoort (werkblad 8). Voorbeeldvragen: Hoe laat is de bus naar...? Waar is de bushalte bij? Hoeveel kost een kaartje naar? Hoe laat vertrekt de trein terug naar huis? Hoe lang duurt de rit naar? Hoeveel kost de reis als we als groep reizen? Telefoonsimulatie op verschillende niveaus De lesgever/docent leest samen met een andere moedertaalspreker de gesprekken voor. De lesgever/docent telefoneert naar een collega in het gebouw en zet de luidsprekerfunctie aan. De lesgever/docent telefoneert naar een informatiedienst van het OV en vraagt echte informatie op. Een van de deelnemers voert een telefoongesprek met de docent/lesgever. Een van de deelnemers belt naar een lesgever/docent in het gebouw met de luidsprekerfunctie aan. Een van de deelnemers telefoneert naar een informatiedienst van het OV en vraagt echte informatie op. Deelnemers bellen elkaar op (ze zitten rug aan rug) en geven elkaar informatie. Als schrijven te moeilijk is, kunnen deelnemers de antwoorden opschrijven in kernwoorden of de meerkeuzevakjes aanvinken. TOGETHER_Openbaar vervoer_3_trainingssessie.pdf

42 Trainingssessie Deel 2: Theorie 25 Materiaal Handleiding Het openbaar vervoer gebruiken De basis vaardigheden om het openbaar vervoer te gebruiken, p. 3 ev. Werkblad 5 Reisvoorbereiding Werkblad 8 Informatie opvragen via de telefoon (Voorbereiding) Schrijfgerief Duur Taal/CEFR-niveau en vaardigheden ~ 15 min Niveau: alle Vaardigheden: H, Z, L, S TOGETHER_Openbaar vervoer_3_trainingssessie.pdf

43 Trainingssessie Deel 2: Theorie 26 OEFENING 15 Inhoud Een reis plannen (Stap 4b): Informatie opvragen via de telefoon (2) Rollenspel Didactische tips Groepsoefening (Optie 1) De groepsleden oefenen het telefoongesprek dmv een rollenspel. Twee deelnemers telefoneren. Als een van de twee het even niet meer weet, kan iemand anders invallen. Groepsoefening (Optie 2) De lesgever stelt een oefeningenblad op met antwoorden waaraan men zich kan verwachten als men informatie opvraagt via de telefoon. Ofwel speelt de lesgever de rol van iemand die op een informatiedienst werkt. Je kan daarbij werkblad 9 gebruiken, waarop een rollenspel van een telefoongesprek terug te vinden is. Materiaal Handleiding Het openbaar vervoer gebruiken De basis vaardigheden om het openbaar vervoer te gebruiken, p. 3 ev. Werkblad 5 Reisvoorbereiding Werkblad 8 Informatie opvragen via de telefoon (Voorbereiding) Werkblad 9 Informatie opvragen via de telefoon (Rollenspel) Duur Taal/CEFR-niveau en vaardigheden ~ 30 min Niveau: alle Vaardigheden: H, Z (L, S) TOGETHER_Openbaar vervoer_3_trainingssessie.pdf

44 Trainingssessie Deel 2: Theorie 27 OEFENING 16 Inhoud Didactische tips Een reis plannen (Stap 4c): Informatie opvragen (3) Het echte telefoontje Groepsoefening Zoek het telefoonnummer op van de infobalie van de OVmaatschappij. Daarna belt er iemand naar de maatschappij en stelt hij/zij de vragen die de groep heeft voorbereid. Door de luidsprekerfunctie aan te zetten, kunnen de anderen meeluisteren en antwoorden noteren op werkblad 10. Groepen met weinig talenkennis, kunnen deze oefening oplossen a.d.h.v. een rollenspel (zie oefening 15/werkblad 9). Materiaal Handleiding Het openbaar vervoer gebruiken De basis vaardigheden om het openbaar vervoer te gebruiken, p. 3 ev. Werkblad 5 Reisvoorbereiding Werkblad 8 Informatie opvragen via de telefoon (Voorbereiding) Werkblad 9 Informatie opvragen via de telefoon (Rollenspel) Werkblad 10 Informatie opvragen via de telefoon (Echt telefoontje) Telefoon, telefoonboek (of internet) Duur Taal/CEFR-niveau en vaardigheden ~ 20 min Niveau: alle Vaardigheden: H, Z (L, S) TOGETHER_Openbaar vervoer_3_trainingssessie.pdf

45 Trainingssessie Deel 2: Theorie 28 OEFENING 17 Inhoud Didactische tips Afronding (met portfolio) Samenvatting van de voorbereidende fase van de OV-uitstap. Als men een portfolio gebruikt, kunnen de deelnemers alle nodige informatie over hun uitstap in hun portfolio bewaren. Ze schrijven ook neer hoe ze zich voelen over de uistap, of ze ernaar uitkijken, of ze bang zijn, enzovoort. Als men geen portfolio heeft, maakt men dezelfde oefening maar dan luidop. De lesgever kan polsen hoe de deelnemers tegenover de uitstap staan. Materiaal Duur Taal/CEFR-niveau en vaardigheden Portfolio s, schrijfgerief ~ 10 min Niveau: alle Vaardigheden: (H, Z) L, S Totale duur Deel 2 ~ 3 u 25 min TOGETHER_Openbaar vervoer_3_trainingssessie.pdf

46 Trainingssessie Deel 3: Praktijk 29 Deel 3: Praktijk De theorie wordt in de praktijk omgezet. Bij alle oefeningen en ook bij de uitstap zelf, worden deelnemers aangemoedigd om hun portfolio (als men dat heeft) te gebruiken als ze een probleem of moeilijkheid hebben. Hierdoor zullen deelnemers zelfstandiger worden. OEFENING 18 Inhoud Didactische tips Reizen met het OV (1) Voorbereiding De groep vertrekt goed voorbereid (vanuit de klas) en wandelt naar het OV-station/halte van hun keuze. Groepsoefening Voor de OV-uitstap zijn er twee mogelijkheden: De deelnemers maken in kleine groepjes korte ritten met verschillende bestemmingen (de docent maakt groepjes van twee of meer personen, er is telkens een groepsleider). De deelnemers kiezen samen één bestemming en reizen in groep. Materiaal Handleiding Het openbaar vervoer gebruiken De basis vaardigheden om het openbaar vervoer te gebruiken, p. 3 ev. Tips om activiteiten rond het openbaar vervoer te organiseren, p. 10 ev. Portfolio s, klembord, dienstregelingen, buskaartjes, relevant OV-materiaal, schrijfgerief, andere benodigdheden, enz. Duur Taal/CEFR-niveau en vaardigheden 30 min 1 u (afhankelijk van de OV-bestemming) Niveau: alle Vaardigheden: H, Z, L, S TOGETHER_Openbaar vervoer_3_trainingssessie.pdf

47 Trainingssessie Deel 3: Praktijk 30 OEFENING 19 Inhoud Didactische tips Reizen met het OV(2) Borden en geschreven informatie Deelnemers leren over borden en geschreven informatie in OV-stations. Groepsoefening (Optie 1) - Uitstap in één groep De docent neemt de tijd om borden en geschreven info te overlopen. De cursisten vertellen wat zij denken dat de borden en de informatie betekenen. Het is altijd beter dat een van de deelnemers uitleg geeft aan zijn collega s dan dat de docent dat doet. Foto s van moeilijke of belangrijke borden krijgen een plaatsje op de OV-muur (whiteboard schema) met daarbij de uitleg. Groepsoefening (Optie 2) - Uitstap in kleine groepjes De deelnemers krijgen de taak om foto s te nemen van geschreven informatie of borden die ze niet kennen. Als er geen fototoestel ter beschikking is, kunnen ze de informatie opschrijven. De cursisten kunnen werkblad 11 gebruiken. De docent legt volgende termen uit, zodat de deelnemers ze zeker begrijpen: Uuraanduiding Bestemming Perron Aankomst Vertrek Indien mogelijk, maakt de docent een overzicht van de vaakst voorkomende woorden en foto s. Materiaal Handleiding Het openbaar vervoer gebruiken De basis vaardigheden om het openbaar vervoer te gebruiken, p. 3 ev. Tips om activiteiten rond het openbaar vervoer te organiseren, p. 10 ev. Werkblad 11 Borden en geschreven informatie in OV-stations Portfolio s, fototoestel, Klembord, OV-muur, schrijfgerief TOGETHER_Openbaar vervoer_3_trainingssessie.pdf

48 Trainingssessie Deel 3: Praktijk 31 Duur Taal/CEFR-niveau en vaardigheden 30 min 1 u (afhankelijk van de OV-bestemming) Niveau: alle Vaardigheden: H, Z, L, S OEFENING 20 Inhoud Didactische tips Reizen met het OV (3) Gesproken informatie in OV-stations In OV-station is er ook veel gesproken informatie aanwezig. Die informatie is als niet-moedertaalspreker vaak heel moeilijk om te begrijpen. Groepsoefening (Optie 1) - Uitstap in één groep Als er informatie wordt omgeroepen in het OV-station, vraagt de docent aan de cursisten om uit te leggen wat er net gezegd werd. Groepsoefening (Optie 2) - Uitstap in kleine groepjes De groepjes krijgen de opdracht om te luisteren naar wat omgeroepen wordt en om te proberen het te begrijpen. Indien mogelijk, kunnen ze de berichten opnemen. Als dat niet kan, proberen ze om het bericht neer te schrijven zodat ze het later in de les kunnen bespreken (werkblad 12). Indien de cursisten de gesproken informatie niet begrijpen, kan de docent achteraf enkele voorbeelden voorlezen en uitleggen. Materiaal Handleiding Het openbaar vervoer gebruiken De basis vaardigheden om het openbaar vervoer te gebruiken, p. 3 ev. Tips om activiteiten rond het openbaar vervoer te organiseren, p. 10 ev. Werkblad 12 Gesproken informatie in OV-stations Portfolio s, klembord, schrijfgerief Duur Taal/CEFR-niveau en vaardigheden 30 min 1 u (afhankelijk van de OV-bestemming) Niveau: alle Vaardigheden: H, Z (L, S) TOGETHER_Openbaar vervoer_3_trainingssessie.pdf

49 Trainingssessie Deel 3: Praktijk 32 OEFENING 21 Inhoud Didactische tips Reizen met het OV (4) Contact met anderen Als men met het openbaar vervoer reist, is sociaal contact met anderen noodzakelijk. Groepsoefening (Optie 1) Uitstap in één groep De lesgever moedigt de cursisten aan om contact te zoeken met andere OV-passagiers. Hij/zij kan daarvoor eenvoudige voorbeeldzinnen gebruiken (werkblad 13) zoals: Excuseer, wilt je neerzitten op mijn plaats? / Excuseer, ik moet hier afstappen. / Kan ik je helpen met je tassen? / Excuseer, gaat deze bus naar...? /... Het kan dat niet alle OV-passagiers willen meewerken aan dit leerproces. Het is de taak van de lesgever om altijd een positief contact met de OV-reizigers te behouden. Als dat niet lukt, kan hij/zij meer uitleg geven over de opzet van de trainingssessie. Het is niet erg als de cursisten moeten zoeken naar woorden of een gepaste houding. Het moet uiteindelijk een positieve ervaring zijn voor alle partijen! Groepsoefening (Optie 2) Uitstap in kleine groepjes Voor de groep vertrekt, geeft de docent nog een kort overzicht van eenvoudige voorbeeldzinnen en moedigt hij de deelnemers aan om contact te zoeken met andere OV-passagiers. Materiaal Handleiding Het openbaar vervoer gebruiken De basis vaardigheden om het openbaar vervoer te gebruiken, p. 3 ev. Tips om activiteiten rond het openbaar vervoer te organiseren, p. 10 ev. Werkblad 13 Sociale contacten op het OV Portfolio s, klembord, schrijfgerief Duur Taal/CEFR-niveau en vaardigheden 30 min 1 u (afhankelijk van de OV-bestemming) Niveau: alle Vaardigheden: H, Z (L) Totale duur Deel 3 ~ 2 u 4 u TOGETHER_Openbaar vervoer_3_trainingssessie.pdf

50 Trainingssessie Deel 4: Afronding 33 Deel 4: Afronding De bedoeling van dit deel is enerzijds om de trainingssessie af te sluiten, de groep wordt uitgenodigd om hun ervaringen met elkaar te delen. Anderzijds kan men tijdens dit deel de portfolio s afwerken en meenemen naar huis. OEFENING 22 Inhoud Didactische tips Ervaringen uitwisselen De deelnemers vertellen over hoe ze de OV-uitstap ervaren hebben. Groepsgesprek - Uitstap in één groep De deelnemers wisselen ervaringen uit. Als ze nog met vragen zitten, kunnen ze erover discussiëren met de rest van de groep. De OV-muur wordt afgewerkt en de cursisten evalueren of hun ideeën en attitudes t.o.v. het OV veranderd zijn doorheen de trainingssessie. Groepsgesprek - Uitstap in kleine groepjes De deelnemers vertellen aan elkaar hoe hun uitstap is verlopen en tonen eventueel foto s of laten geluidsopnames horen. Als ze nog met vragen zitten, kunnen ze erover discussiëren met de rest van de groep. De OV-muur wordt afgewerkt en de cursisten evalueren of hun ideeën en attitudes tov het OV veranderd zijn doorheen de trainingssessie. Materiaal Duur Taal/CEFR-niveau en vaardigheden OV-muur, fotomateriaal van het OV, opnames ~ 30 min Niveau: alle Vaardigheden: H, Z, L TOGETHER_Openbaar vervoer_3_trainingssessie.pdf

51 Trainingssessie Deel 4: Afronding 34 OEFENING 23 Inhoud Didactische tips Materiaal Duur Taal/CEFR-niveau en vaardigheden Samenvatting (met portfolio) Alle informatie wordt samengevat in het portfolio. De cursisten schrijven hun belangrijkste ervaringen neer. Ze nemen hun portfolio door en beantwoorden de drie vragen die zichzelf aan het begin van de trainingssessie hebben gesteld. Portfolio s, schrijfgerief ~ 15 min Niveau: alle Vaardigheden: L, S Totale duur Deel 4 ~ 45 min Totale duur van de Trainingssessie ~ 9 u 40 min 11 u 40 min TOGETHER_Openbaar vervoer_3_trainingssessie.pdf

52 Werkbladen 1 Werkblad 1: De inleiding op verplaatsing Werkblad 1: De inleiding op verplaatsing (Antwoordsleutel) Werkblad 2: OV-pictogrammen verbinden Werkblad 2: OV-pictogrammen verbinden (Antwoordsleutel) Werkblad 3: OV-aankondigingen Werkblad 3: OV-aankondigingen (Antwoordsleutel) Werkblad 4: OV-gesprekken Werkblad 4: OV-gesprekken (Antwoordsleutel) Werkblad 5: Reisvoorbereiding Werkblad 6: Dienstregelingen lezen Werkblad 6: Dienstregelingen lezen (Antwoordsleutel) Werkblad 7: Hoeveel kost het? Werkblad 7: Hoeveel kost het? (Antwoordsleutel) Werkblad 8: Informatie opvragen via de telefoon (Voorbereiding) Werkblad 9: Informatie opvragen via de telefoon (Rollenspel) Werkblad 9: Informatie opvragen via de telefoon (Rollenspel) (Antwoordsleutel) Werkblad 10: Informatie opvragen via de telefoon (Echt telefoontje) Werkblad 11: Borden en geschreven informatie in OV-stations Werkblad 12: Gesproken informatie in OV-stations Werkblad 13: Sociale contacten op het OV TOGETHER_Openbaar vervoer_4_werkblad.pdf

53 Werkblad 1 De inleiding op verplaatsing Deel 1 / Oefening 1, 1b, 2 Kijk en luister Wat zie je? Wat herken je? Zijn er verschillen met je land van oorsprong? Zijn er zaken die je niet begrijpt? Wat vind je moeilijk? Niveau A1 TOGETHER_Openbaar vervoer_4_werkblad 01.pdf

54 Werkblad 1 Vul de tabel in a.d.h.v. de antwoorden/materiaal dat je op het inleidend bezoek hebt verzameld. Maak een onderscheid tussen voordelen en nadelen. (Je kan de tabel uitknippen) Ik zie Bv. grote bussen Ik herken Bv. een ticket kopen bij de chauffeur Dit is anders Bv. wij hebben geen biljetautomaten Ik begrijp niet Bv. hoe de dienstregeling werkt Het is moeilijk Bv. om de juiste bus te vinden Niveau A1 TOGETHER_Openbaar vervoer_4_werkblad 01.pdf

55 Werkblad 1 Kijk naar de foto en vul aan wat je ziet Voorbeeld van een scherm in een treinstation Niveau A1 TOGETHER_Openbaar vervoer_4_werkblad 01.pdf

56 Antwoordsleutel Werkblad 1 Kijk naar de foto en vul aan wat je ziet Voorbeeld van een scherm in een treinstation Type trein (intercity, interregionaal) Niet roken-bord Vertrekuur Bestemming Bestemming Spoor Opmerkingen Ga naar spoor 1 12 Restaurant Toilet Cafetaria Bagage Telefooncel loket Niveau A1 TOGETHER_Openbaar vervoer_4_werkblad 01_Antwoord.pdf

57 Werkblad 2 OV-pictogrammen verbinden Deel 1 / Oefening 4 Verbind de foto s met de juiste logo s en pictogrammen Niveau A1 TOGETHER_Openbaar vervoer_4_werkblad 02.pdf

58 Antwoordsleutel Werkblad 2 OV-pictogrammen verbinden Deel 1 / Oefening 4 Verbind de foto s met de juiste logo s en pictogrammen Niveau A1 TOGETHER_Openbaar vervoer_4_werkblad 02_Antwoord.pdf

59 Antwoordsleutel Werkblad 3 OV-aankondigingen Deel 1 / Oefening 5 Luister naar de aankondiging in een trein(station) Docent of cursist leest eerst luidop voor: 1 1. De trein naar Antwerpen van 19u37 komt aan op spoor 5. Deze trein stopt in Wezemaal, Aarschot, Lier, Boechout, Melkouwen, Antwerpen-Berchem en Antwerpen-Centraal eindstation. 2. Dames en heren, de trein die aankomt op spoor 5 is de trein naar Antwerpen-Centraal van 19u De trein naar Brussel heeft een vertraging van 11 minuten. Gelieve ons te verontschuldigen voor dit ongemak. 4. De volgende halte is Halte Groenplaats. 5. Dames en heren, binnen enkele ogenblikken komen we aan in Antwerpen-Centraal, eindbestemming van deze trein. 1 In dit geval is het werkblad de antwoordsleutel. Niveau A1 TOGETHER_Openbaar vervoer_4_werkblad 03_Antwoord.pdf

60 Werkblad 3 OV-aankondigingen Deel 1 / Oefening 5 Luister naar de aankondiging in een trein(station): Wat hoor je? Vul aan: 1. De trein naar van u komt aan op spoor. Deze trein stopt in Wezemaal, Aarschot, Lier, Boechout, Melkouwen, Antwerpen-Berchem en Antwerpen-Centraal eindstation. 2. Dames en heren, de trein die aankomt op spoor 5 is de trein naar van 19u De trein naar heeft een vertraging van minuten. Gelieve ons te verontschuldigen voor dit ongemak. 4. De volgende halte is. 5. Dames en heren, binnen enkele ogenblikken komen we aan in Antwerpen-Centraal, van deze trein. Niveau A1 TOGETHER_Openbaar vervoer_4_werkblad 03.pdf

61 Werkblad 4 OV-gesprekken Deel 1 / Oefening 6 Deze gesprekken hoor je dagelijks in een trein- of busstation Docent of cursist leest eerst luidop voor (indien nodig, herhaal het gesprek enkele keren) Gesprek 1 Excuseer, weet u op welk spoor de trein naar Antwerpen vertrekt? Jazeker, die vertrekt op spoor 5. Wanneer vertrekt hij? De trein vertrekt om 19u37. Gesprek 2 Excuseer, hoeveel kost een buskaartje naar het stadscentrum? Dat kost 1,20 euro, denk ik. U moet het aan de chauffeur vragen. Of u kunt uw ticket kopen aan een automaat of het loket. Oké, dank u. Waar is het loket? Daar, ziet u het logo van De Lijn? Ja, dank u voor uw hulp. Niveau A1 TOGETHER_Openbaar vervoer_4_werkblad 04.pdf

62 Werkblad 4 Luister naar deze dagelijkse gesprekken in een trein- of busstation Wat hoor je? Duid de juiste vragen en antwoorden aan: Gesprek 1 Wat vraagt de persoon? Naar waar gaat de trein? Wanneer vertrekt de trein? Hoeveel kost een biljet? Aan wie moet ik dit vragen? Op welk spoor vertrekt de trein? Duid de juiste antwoord(en) aan: 19u37 Antwerpen spoor 5 de chauffeur 1,20 euro Gesprek 2 Wat vraagt de persoon? Naar waar gaat de trein? Wanneer vertrekt de trein? Hoeveel kost een biljet? Aan wie moet ik dit vragen? Op welk spoor vertrekt de trein? Duid de juiste antwoord(en) aan: de chauffeur spoor 5 19u37 Antwerpen daar 1,20 euro Niveau A1 TOGETHER_Openbaar vervoer_4_werkblad 04.pdf

63 Antwoordsleutel Werkblad 4 Luister naar deze dagelijkse gesprekken in een trein- of busstation Wat hoor je? Duid de juiste vragen en antwoorden aan: Gesprek 1 Wat vraagt de persoon? Naar waar gaat de trein? Wanneer vertrekt de trein? Hoeveel kost een biljet? Aan wie moet ik dit vragen? Op welk spoor vertrekt de trein? Duid de juiste antwoord(en) aan: 19u37 Antwerpen spoor 5 de chauffeur 1,20 euro Gesprek 2 Wat vraagt de persoon? Naar waar gaat de trein? Wanneer vertrekt de trein? Hoeveel kost een biljet? Aan wie moet ik dit vragen? Op welk spoor vertrekt de trein? Duid de juiste antwoord(en) aan: de chauffeur spoor 5 19u37 Antwerpen daar 1,20 euro Niveau A1 TOGETHER_Openbaar vervoer_4_werkblad 04_Antwoord.pdf

64 Werkblad 5 Reisvoorbereiding Deel 2 / Oefening 9 16 Stap 1: Kies een bestemming Naar waar wil je gaan? Stap 2: Kies een OV-maatschappij Hoe wil je er naartoe gaan? Stap 3: Informatie opzoeken over dienstregelingen en prijzen. Welke informatie heb je nodig? Wanneer wil je vertrekken? Wanneer wil je terugkeren? Hoeveel kost het? Hoe lang duurt de rit? Hoe ga je naar het station? Hoe raak je van bij het station naar de eindbestemming? Niveau A2 TOGETHER_Openbaar vervoer_4_werkblad 05.pdf

65 Werkblad 5 Hoe verzamel je informatie? Via het internet Via gedrukte dienstregelingen (brochures of boekjes) Via de telefoon Samenvatting We gaan naar met de. De vertrekt om en komt terug om. Een ticket kost. Niveau A2 TOGETHER_Openbaar vervoer_4_werkblad 05.pdf

66 Werkblad 6 Dienstregelingen lezen Deel 2 / Oefening 12 Lees de dienstregeling en vul aan (je vindt de dienstregeling op de volgende bladzijde) 1. Hoe laat is het? Het is nu u. 2. Hoe laat stopt de bus in LEUVEN STATION? De bus komt in LEUVEN STATION aan om u. 3. Hoe laat komt de bus aan in ROTSELAAR DORP? De bus komt in ROTSELAAR DORP aan om u. 4. Hoe lang duurt het om van LEUVEN STATION naar ROTSELAAR DORP te rijden? De rit duurt minuten. 5. Rijdt er om 22u10 een bus van LEUVEN STATION naar ROTSELAAR DORP? Duid het juiste antwoord aan: Ja Neen Niveau A2 TOGETHER_Openbaar vervoer_4_werkblad 06.pdf

67 Werkblad 6 Dienstregeling (voorbeeld) Niveau A2 TOGETHER_Openbaar vervoer_4_werkblad 06.pdf

68 Antwoordsleutel Werkblad 6 Dienstregelingen lezen Deel 2 / Oefening 12 Lees de dienstregeling en vul aan (je vindt de dienstregeling op de volgende bladzijde) (Voorbeeld) 1. Hoe laat is het? Het is nu 15u Hoe laat stopt de bus in LEUVEN STATION? De bus komt in LEUVEN STATION aan om 15u Hoe laat komt de bus aan in ROTSELAAR DORP? De bus komt in ROTSELAAR DORP aan om 15u Hoe lang duurt het om van LEUVEN STATION naar ROTSELAAR DORP te rijden? De rit duurt 17 minuten. 5. Rijdt er om 22u10 een bus van LEUVEN STATION naar ROTSELAAR DORP? Duid het juiste antwoord aan: Ja Neen Niveau A2 TOGETHER_Openbaar vervoer_4_werkblad 06_Antwoord.pdf

69 Werkblad 7 Hoeveel kost het? Deel 2 / Oefening 13 Bus Ticket Geldig voor Het kost Enkel ticket 1 rit (1 zone) 1,20 euro 10-rittenkaart 10 ritten 9 euro Abonnement Zoveel ritten als je wil, gedurende 1 maand 30 euro Trein Uw bestemming is telkens hetzelfde Ticket Geldig voor Het kost (standaardprijs) Bijv. Het kost voor Leuven-Brussel Enkel ticket 1 rit (1 dag) hangt af van de bestemming 4,80 euro 10-rittenkaart 10 ritten hangt af van de bestemming 48 euro Trein Uw bestemming is telkens anders Ticket Geldig voor Het kost (standaardprijs) Bijv. Het kost voor Leuven-Brussel Rail pass 10 ritten 74 euro 74 euro Trajecttreinkaart zoveel ritten als je wil, gedurende 1 maand hangt af van de bestemming 101 euro Niveau A2 TOGETHER_Openbaar vervoer_4_werkblad 07.pdf

70 Werkblad 7 Lees de volgende situaties. Zoek de antwoorden op in bovenstaande tabel 1. Je werkt in Brussel. Je moet iedere dag naar Brussel gaan. Welk ticket koop je en hoeveel kost het? Ticket Prijs 2. Je wil een vriend bezoeken in Oostende. Je gaat daar maar een keer per jaar op bezoek. Welk ticket koop je en hoeveel kost het? Ticket Prijs 3. Je neemt de bus om naar de markt te gaan. De markt is telkens op dinsdag en vrijdag. Welk ticket koop je en hoeveel kost het? Ticket Prijs 4. Je vrienden wonen in Antwerpen, Leuven en Oostende. Je bezoekt hen een keer per maand. Welk ticket koop je en hoeveel kost het? Ticket Prijs Niveau A2 TOGETHER_Openbaar vervoer_4_werkblad 07.pdf

71 Antwoordsleutel Werkblad 7 Lees de volgende situaties. Zoek de antwoorden op in bovenstaande tabel 1. Je werkt in Brussel. Je moet iedere dag naar Brussel gaan. Welk ticket koop je en hoeveel kost het? Ticket Trajecttreinkaart Prijs 101 euro 2. Je wilt een vriend bezoeken in Oostende. Je gaat daar maar een keer per jaar op bezoek. Welk ticket koop je en hoeveel kost het? Ticket Enkel ticket Prijs 19,20 euro 3. Je neemt de bus om naar de markt te gaan. De markt is telkens op dinsdag en vrijdag. Welk ticket koop je en hoeveel kost het? Ticket 10-rittenkaart Prijs 9 euro 4. Je vrienden wonen in Antwerpen, Leuven en Oostende. Je bezoekt hen een keer per maand. Welk ticket koop je en hoeveel kost het? Ticket Rail pass Prijs 74 euro Niveau A2 TOGETHER_Openbaar vervoer_4_werkblad 07_Antwoord.pdf

72 Werkblad 8 Informatie opvragen via de telefoon (Voorbereiding) Deel 2 / Oefening Je zal telefoneren om informatie op te vragen. Oefen het gesprek eerst. Lees werkblad 5 (Reisvoorbereiding). Wat moet je allemaal vragen? Het telefoongesprek beginnen Goedemorgen, ik zou graag wat meer informatie krijgen over de bus/trein/tram naar [plaats/bestemming]. Kan u me helpen? Informatie opvragen Hoe laat vertrekt de bus/trein/tram? Hoe laat kan ik de bus/trein/tram terug nemen? Hoeveel kost een ticket naar [plaats/bestemming]? Hoeveel kost het om met een groep te reizen? Hoe lang duurt de rit naar [plaats/bestemming]? Het gesprek afsluiten Bedankt voor uw hulp. Daag. Niveau A2 TOGETHER_Openbaar vervoer_4_werkblad 08.pdf

73 Werkblad 9 Informatie opvragen via de telefoon (Rollenspel) Deel 2 / Oefening 15 De docent leest eerst voor (of laat een cursist voorlezen) De cursisten omcirkelen telkens het juiste antwoord Het telefoongesprek beginnen Maatschappij: Goedemorgen, De Lijn, hoe kan ik u helpen? Cursist: Goedemorgen, ik zou graag wat meer informatie krijgen over de busdienst van Leuven naar Rotselaar. Kan u me daarbij helpen? Maatschappij: Natuurlijk, wat wilt u weten? Informatie opvragen Cursist: Hoe laat vertrekt de bus van Leuven naar Rotselaar? Maatschappij: De bus vertrekt in Leuven om 11u15. Cursist: Hoe laat kan ik de bus terug naar Leuven nemen? Maatschappij: De bus rijdt terug naar Leuven om 15u30. Cursist: Hoeveel kost een ticket naar Rotselaar? Maatschappij: Een kaartje naar Rotselaar kost 1,20 euro. Cursist: Hoeveel zou het kosten als we als groep reizen? Maatschappij: Een groepsticket kost 25 euro. Cursist: Hoe lang duurt de rit naar Rotselaar? Maatschappij: De rit duurt ongeveer 35 minuten. Het gesprek afsluiten Cursist: Heel erg bedankt voor uw hulp. Tot ziens. Maatschappij: Tot ziens. Niveau A2 TOGETHER_Openbaar vervoer_4_werkblad 09.pdf

74 Werkblad 9 Luister goed naar het telefoongesprek Wat hoor je? Omcirkel het juiste antwoord: De bus vertrekt om... 10u15 11u15 12u15 De bus rijdt terug om... 13u30 14u30 15u30 Een ticket kost 1,20 euro 5,75 euro 4,90 euro Een groepsticket kost 15 euro 25 euro 30 euro De rit duurt minuten 1 uur en 5 minuten 1 uur en 30 minuten Niveau A2 TOGETHER_Openbaar vervoer_4_werkblad 09.pdf

75 Antwoordsleutel Werkblad 9 Luister goed naar het telefoongesprek Wat hoor je? Omcirkel het juiste antwoord: De bus vertrekt om... 10u15 11u15 12u15 De bus rijdt terug om... 13u30 14u30 15u30 Een ticket kost 1,20 euro 5,75 euro 4,90 euro Een groepsticket kost 15 euro 25 euro 30 euro De rit duurt minuten 1 uur en 5 minuten 1 uur en 30 minuten Niveau A2 TOGETHER_Openbaar vervoer_4_werkblad 09_Antwoord.pdf

76 Werkblad 10 Informatie opvragen via de telefoon (Echt telefoontje) Deel 2 / Oefening 16 Luister goed naar het telefoongesprek Wat hoor je? Noteer de antwoorden: De bus/trein/tram vertrekt om De bus/trein/tram keert terug om Een ticket kost Een groepsticket kost De rit duurt Niveau A2 TOGETHER_Openbaar vervoer_4_werkblad 10.pdf

77 Werkblad 11 Borden en geschreven informatie in OV-stations Deel 3 / Oefening 19 De belangrijkste informatie in stations wordt meestal op schermen getoond zoals die in onderstaande foto. In een treinstation is er veel geschreven informatie. Gelukkig zijn er in de meeste treinstations (bijna) universele symbolen aanwezig. Symbolen spreken voor zich en zijn gemakkelijk om te begrijpen. Voorbeeld van een scherm in een treinstation: Niveau A2 TOGETHER_Openbaar vervoer_4_werkblad 11.pdf