Voorwoord: Proces om te komen tot Prestatieafspraken. Inleiding

Transcriptie

1 Speciale Editie Informatie extra Algemene Leden Vergadering Vereniigiing Huurderspllatform WOONopMAAT Niieuwsbriief,, 7 ddee jjaargang,, nr.. 13,, okt

2 Voorwoord: In deze extra Nieuwsbrief gaan we uitgebreid in op de wijzigingen die afgelopen 1 juli zijn opgetreden in de Woningwet Het Huurdersplatform heeft besloten de handschoen op te pakken die de nieuwe wet ons biedt. De huurdersorganisaties krijgen een volwaardige positie in het proces om te komen tot prestatieafspraken zoals een gelijkwaardige informatiepositie, actieve rol bij het overleg en de realisatie van afspraken. Dit impliceert een verregaande samenwerking tussen de twee gemeenten (Beverwijk- Heemskerk), de beide woningcorporaties en de beide huurdersorganisaties. In het eerste deel gaan we in op het proces en in het tweede deel geven wij achtergrondinformatie met betrekking tot het maken van Prestatieafspraken. Proces om te komen tot Prestatieafspraken Inleiding Op 1 juli is de Woningwet 2015 in werking getreden. De Woningwet gaat over tal van onderwerpen die van belang zijn voor woningcorporaties en huurders. De nadruk ligt op het lokale woonbeleid en de gelijkwaardigheid van en samenwerking tussen de driehoek gemeenten, corporaties en huurdersorganisaties. Deze samenwerking gaat plaatsvinden in een cyclus van woonvisie, bod en prestatieafspraken. Hieronder kort deze drie onderdelen. Woonvisie De gemeente Beverwijk en Heemskerk hebben deze zomer samen de Woonvisie Beverwijk en Heemskerk 2016 t/m 2020, Duurzaam wonen in Beverwijk en Heemskerk gemaakt. Daarin staan de volgende onderwerpen: Betaalbaarheid; Wonen, welzijn en zorg; Duurzaamheid; Bestaande en nieuwe woningvoorraad; Samenwerking tussen maatschappelijke organisaties en gemeenten.

3 Bod Aangezien er een gemeentelijk woonbeleid ligt, in de vorm van de Woonvisie, kunnen gemeente Heemskerk en Beverwijk van de woningcorporaties Pré Wonen en WOONopMAAT verlangen om een zogenaamd bod aan de gemeente te doen om bij te dragen aan het woonbeleid. Dit bod gaat vergezeld van een financiële onderbouwing over de investeringsruimte die de corporaties hebben. Met het bod nodigen de corporaties de gemeenten én de huurdersorganisaties uit tot het maken van prestatieafspraken. Vaak zal de corporatie al met de huurdersorganisaties overleggen over de inhoud van het bod. WOONopMAAT heeft dat in ieder geval al afgesproken met het Huurdersplatform. Prestatieafspraken Prestatieafspraken worden al jaren gemaakt tussen WOONopMAAT en de gemeente Heemskerk en Beverwijk en tussen Pré Wonen en de gemeente Beverwijk. In de prestatieafspraken staat wat woningcorporaties naar redelijkheid bijdragen aan de uitvoering van het woonbeleid van een gemeente. Wat nieuw is, is de jaarlijkse cyclus en de rol van de huurdersorganisatie. Betrokken partijen in de Noordelijke IJmond Voor de huurdersorganisaties is het geen verplichting deel te nemen aan het lokale overleg en het huurdersbelang hierin te vertegenwoordigen. Doen zij dit wel, dan zijn zij één van de deelnemende partijen die zich committeren aan de afspraken. Alle partijen kunnen elkaar op de naleving ervan aanspreken (wederkerigheid). Dit maakt dat de hierboven genoemde cyclus van woonvisie, bod en prestatieafspraken in Heemskerk en Beverwijk met zes partijen wordt opgepakt, dus inclusief het Huurdersplatform en de Bewonerskern (of een afvaardiging daarvan in de zgn. Voorkamer ) van Pré Wonen. Vanwege de samenwerking aan de gemeentelijke Woonvisie en de onderlinge betrokkenheid op de woningmarkt van de noordelijke IJmond, zullen voor het eerst met de vier partijen, WOONopMAAT, Pré Wonen en de twee gemeenten, gezamenlijk prestatieafspraken worden gemaakt. Een nieuw element vanuit de Woningwet 2015 in de prestatieafspraken is de rol van de huurderorganisaties. Als zij dat willen, moeten huurdersorganisaties via een vertegenwoordiging als volwaardige partij worden betrokken bij het maken van prestatieafspraken (op basis van de Overlegwet).

4 Taken en verantwoordelijkheden huurdersorganisaties Huurdersorganisaties krijgen vanuit de Woningwet 2015 een volwaardige positie in het proces om te komen tot prestatieafspraken. In de eerste plaats speelt dit bij het samenstellen van het bod, wat de corporatie samen met de eigen huurdersorganisatie doet. Vervolgens zitten zij als gelijkwaardige partij aan tafel bij het maken van prestatieafspraken. De huurdersorganisaties krijgen net als gemeenten het recht om informatie bij de corporatie op te vragen. Ook krijgen zij informatie toegestuurd: het overzicht van de investeringsruimte, verantwoordingsinformatie (dvi) en prospectieve informatie (dpi). Zij hebben daarmee een gelijkwaardige informatiepositie ten opzichte van gemeenten. Vervolgens krijgen huurders een actieve rol bij het overleg over de realisatie van afspraken (de evaluatie). Zo kunnen zij de corporatie én de gemeente controleren op consistentie in beleidsuitvoering en bijvoorbeeld voorkomen dat afgeweken wordt van de prestatieafspraken of ad hoc nieuwe investeringen worden uitgedacht. Dat klinkt goed, maar vraagt ook het nodige van huurdersorganisaties zelf. De verantwoordelijkheid van het Huurdersplatform neemt toe. Waar staan we nu? We staan nu aan het begin van de prestatieafspraken-cyclus : het bod van Pré Wonen en WOONopMAAT aan de gemeenten Heemskerk en Beverwijk en de Bewonerskern/ Voorkamer en het Huurdersplatform voor 1 november Het voorbereiden van het bod gebeurt samen met de corporatie. Uiteindelijk is het de corporatie die het bod uitbrengt. In het bod worden de belangrijkste thema s uit de Woonvisie gevolgd. Hier worden drie thema s uitgelicht: Betaalbaarheid; Wonen, welzijn en zorg; Duurzaamheid. Betaalbaarheid In de Woonvisie noemen de gemeenten de betaalbaarheid als belangrijkste thema. Het doel luidt: Wonen blijft betaalbaar. Voorkomen wordt dat mensen door hoge woonlasten in betalingsproblemen komen. Segregatie van wijken en complexen wordt voorkomen, de kwaliteit van (particuliere) woningen blijft in stand en de leefbaarheid blijft op peil.

5 Wat is daar voor nodig? In de Woonvisie staat het volgende: Betaalbaarheid vraagt o.a. om een passende huurof koopprijs bij het inkomen van bewoners ; Het vraagt om voldoende betaalbare woningen voor de lage inkomens; Via een gezamenlijke aanpak van woningcorporaties en gemeenten worden inwoners gestimuleerd om door te stromen naar woningen met een huur- of koopprijs die bij hen past; Daarnaast vraagt het om lage energielasten (zie ook thema duurzaamheid); Het vraagt om maatwerk bij huishoudens van diverse inkomens en samenstelling; Betaalbaarheid vraagt om overheidsinspanningen als armoedebeleid, schuldhulpverlening en begeleiding ter voorkoming van huisuitzettingen. Vanuit de Woonvisie wordt medewerking van de woningcorporaties verwacht op de volgende gebieden: Het vaststellen van een minimale kernvoorraad voor de primaire en secundaire doelgroep; Jaarlijkse verantwoording aanleveren over het woonruimte verdeelsysteem en de effecten van de Huisvestingsverordening monitoren; Schaarste op de woningmarkt in de noordelijke IJmond monitoren; Scheefwonen bestrijden; Met passend woonaanbod de doorstroming uit de sociale huursector bevorderen; Onderzoek naar slaagkans op een betaalbare woning voor jongeren uitvoeren. Wonen, welzijn en zorg (WWZ) Het doel dat de gemeenten in de Woonvisie voor ogen hebben is: Mensen met een zorgvraag kunnen zo lang mogelijk (zelfstandig) wonen in de woonomgeving van hun keuze met de ondersteuning vanuit het (eigen) netwerk. Wat is daar voor nodig? In de Woonvisie staat het volgende: Het WWZ-beleid vraagt om een gezamenlijke aanpak van woningcorporaties, zorg- en welzijnsinstellingen en de gemeenten uitgaande van de keuzevrijheid van burgers; Het vraagt om preventie, geschikte woningen en maatwerk (gedifferentieerd aanbod van wonen, welzijn en zorg). 1 Primaire doelgroep: de groep van huishoudens met een belastbaar inkomen tot de grens waarop men in aanmerking kan komen voor huurtoeslag. Deze grens wordt jaarlijks bepaald door het ministerie van BZK. Voor de periode van 1 januari 2015 tot 1 januari 2016 gelden de volgende inkomensgrenzen: o Eenpersoonshuishouden o Meerpersoonshuishouden o Eenpersoons ouderenhuishouden o Meerpersoons ouderenhuishouden Secundaire doelgroep: de groep huishoudens met een inkomen net boven de huurtoeslaggrens en Lage middeninkomens: huishoudens met een belastbaar jaarinkomen tussen en Hoge middeninkomens: huishoudens met een belastbaar jaarinkomen tussen en Hoge inkomens: huishoudens met een belastbaar jaarinkomen van meer dan

6 Vanuit de Woonvisie wordt medewerking van de woningcorporaties verwacht op de volgende gebieden: Grijswijzer : kwaliteitseisen sterrenlabel evalueren en bijstellen; Grijswijzer: marktonderzoek uitvoeren over senioren- en zorgwoningen voor alle inkomensgroepen; Grijswijzer: informatiepunt (loket) wonen en zorg; Grijswijzer: seniorenbemiddelaar of ouderenadviseur om doorstroming van senioren en zorgbehoevenden te bevorderen; Uitstroom beschermd wonen stimuleren; Onderzoeken waar financieel mogelijk sociale huurwoningen op een efficiënte wijze technisch op geplust kunnen worden om langer zelfstandig te blijven wonen; Samen met welzijnsorganisaties ontmoetingsplekken in stand houden. Duurzaamheid De doelstelling in de Woonvisie over duurzaamheid luidt: De nieuwbouw van woningen is in Beverwijk en Heemskerk in 2020 energieneutraal. De bestaande woningvoorraad van woningcorporaties heeft in 2020 gemiddeld label B en de woningvoorraad van particulieren heeft in 2020 voor 80% label C. Er is in % duurzame energieopwekking. 1 Grijswijzer IJmond destijds een initiatief van Pré Wonen, WOONopMAAT, De Wonerij, Partners in Zorg en Thuiszorg IJmond, die samen werken aan betere voorzieningen voor ouderen in de regio. Grijswijzer IJmond wil bestaande woningen aanpassen en nieuwbouw en renovatie af stemmen op bewoning door ouderen. Bovendien wil Grijswijzer IJmond de zorgverlening verbeteren door zorgsteunpunten in te richten op plekken waar veel ouderen wonen.

7 Wat is daar voor nodig? In de Woonvisie staat het volgende: Duurzaamheid vraagt om een gezamenlijke aanpak van woningeigenaren, gemeenten, Omgevingsdienst IJmond, bedrijven, woningcorporaties, maatschappelijke organisaties en particulieren; Het vraagt om informeren, stimuleren en adviseren van wooneigenaren en bewoners; Het vraagt ook om het energieneutraal bouwen van woningen en het aanpassen van de bestaande woningvoorraad; Tot slot vraagt het om duurzaam opwekken van energie. Vanuit de Woonvisie wordt medewerking van de woningcorporaties verwacht op de volgende gebieden: Nieuwbouw in 2020 energieneutraal maken; Bestaande woningvoorraad zodanig duurzaam maken dat in 2020 gemiddeld label B (oude regime) wordt gehaald; Bewustwordingscampagne in RAP-verband opzetten; Aansluiten bij het Duurzaam Bouwen Loket in RAP-verband; Mogelijkheden onderzoeken om huurwoningen aan te sluiten op een warmtenet van TataSteel. Bod WOONopMAAT De financiële positie van WOONopMAAT is gelukkig gezond. Toch zal WOONopMAAT niet op alle punten tot het uiterste kunnen gaan. Er zullen keuzes gemaakt moeten worden bij het opstellen van het bod aan de gemeenten en huurdersorganisaties. WOONopMAAT blijft doen waar zij goed in is: het voorzien in de woningbehoefte van mensen die om financiële, maatschappelijke of gezondheidsredenen daar minder goed zelf toe in staat zijn. Daarbij blijft WOONopMAAT de beleidsuitgangspunten uit haar Strategisch Beleidsplan volgen. 1 Regionaal Actieprogramma (RAP) over gezamenlijk woonbeleid van de gemeenten in Zuid-Kennemerland en in de IJmond

8 Achtergrondinformatie voor het Huurdersplatform met betrekking tot het maken van Prestatieafspraken Inleiding Op 1 juli is de Woningwet 2015 in werking getreden. De Woningwet gaat over tal van onderwerpen die van belang zijn voor woningcorporaties en huurders. De nadruk ligt op het lokale woonbeleid en de gelijkwaardigheid van en samenwerking tussen de driehoek gemeenten, corporaties en huurdersorganisaties. De rol van de huurdersorganisatie is daarbij dus nieuw. Als zij dat willen, moeten zij via een vertegenwoordiging als volwaardige partij worden betrokken bij het maken van prestatieafspraken (op basis van de Overlegwet). Voor de huurdersorganisaties is het geen verplichting deel te nemen aan het lokale overleg en het huurdersbelang hierin te vertegenwoordigen. Doen zij dit wel, dan zijn zij één van de deelnemende partijen die zich committeren aan de afspraken. Alle partijen kunnen elkaar op de naleving ervan aanspreken (wederkerigheid). Hieronder kort de tips voor huurdersorganisaties van de Woonbond, Aedes en VNG op een rij. Taken en verantwoordelijkheden huurdersorganisaties Huurdersorganisaties krijgen vanuit de Woningwet 2015 een volwaardige positie in het proces om te komen tot prestatieafspraken. In de eerste plaats speelt dit bij het samenstellen van het bod, wat de corporatie samen met de eigen huurdersorganisatie doet. Vervolgens zitten zij als gelijkwaardige partij aan tafel bij het maken van prestatieafspraken. De huurdersorganisaties krijgen net als gemeenten het recht om informatie bij de corporatie op te vragen. Ook krijgen zij informatie toegestuurd: het overzicht van de investeringsruimte, verantwoordingsinformatie (dvi) en prospectieve informatie (dpi). Zij hebben daarmee een gelijkwaardige informatiepositie ten opzichte van gemeenten. Vervolgens krijgen huurders een actieve rol bij het overleg over de realisatie van afspraken (de evaluatie). Zo kunnen zij de corporatie én de gemeente controleren op consistentie in beleidsuitvoering en bijvoorbeeld voorkomen dat afgeweken wordt van de prestatieafspraken of ad hoc nieuwe investeringen worden uitgedacht. Dat klinkt goed, maar vraagt ook het nodige van huurdersorganisaties zelf. De verantwoordelijkheid van het Huurdersplatform neemt toe. 1 Bronnen: Handreiking Prestatieafspraken, Samenwerken volgens de Woningwet 2015, Ministerie van Binnenlandse zaken, Woonbond, Aedes en VNG, 2015 Lokale Prestatieafspraken, Handreiking voor huurdersorganisaties, Woonbond, 2015

9 Hier volgen een aantal punten waar goed over nagedacht moet worden. Voor goede samenwerking is het van belang om vooraf met alle partijen afspraken te maken over de rol van de huurdersorganisatie in het proces. Willen zij als partij betrokken worden? Zijn zij bij ieder overleg aanwezig? Is er een afvaardiging van bijvoorbeeld twee mensen? Tekenen zij mee? Huurdersorganisaties zitten, als zij willen, gelijkwaardig aan tafel bij de prestatieafspraken, maar de Woningwet 2015 regelt niet dat zij de afspraken moeten ondertekenen. Toch kun je in het proces afspreken dat je mee tekent. Maar wil de huurdersorganisatie dit? Redenen om mee te tekenen: je wordt meer gehoord, je spreekt commitment uit naar je partners. Redenen om niet mee te tekenen: verlies van tegenkracht op latere momenten in het proces (bijvoorbeeld bij verdere concretisering huurverhoging, sloopplannen of woningtoewijzing). In het geval dat huurdersorganisaties besluiten hun achterban te willen vertegenwoordigen in dit proces, dan volgen de volgende aandachtspunten. Huurdersorganisaties zullen vooraf hun eigen prioriteiten moeten vaststellen, vóór het gesprek met gemeente en corporatie. Zij zijn onderdeel van het samenwerkingsproces, dit betekent dat ook zij betrokken zijn in het proces van geven en nemen. Wensen van huurdersorganisaties zullen wellicht niet allemaal gehonoreerd kunnen worden. Belangrijk is om te bepalen welke onderwerpen je per se wilt binnenhalen. Bij goede samenwerking speelt wederkerigheid een grote rol. Dan gaat het ook over de inbreng van de huurdersorganisatie. Welke activiteiten kunnen de huurders (organisaties) leveren? Bijvoorbeeld huurders die opgeleid worden tot energiecoach om de corporatie te steunen bij duurzaamheidsprojecten. Bij prestatieafspraken gaat het om zowel korte- als langetermijnbelangen. Naast de huurders van nu is er ook aandacht nodig voor de huurders van de toekomst. Om draagvlak voor niet alleen de korte maar vooral ook de langere termijn te krijgen, is het van belang om de achterban frequent te informeren en betrekken bij de keuzes. Het voorbereiden van het bod gebeurt samen met de corporatie. Uiteindelijk is het de corporatie die het bod uitbrengt. Daarin hoeven zeker niet alle wensen van de huurdersorganisatie gehonoreerd te zijn. In zo n geval kan de huurdersorganisatie nog kansen zoeken in samenwerking met gemeenten of andere huurdersorganisaties. In veel gevallen zijn er mogelijkheden om samen te werken en krachten te bundelen met andere huurdersorganisaties (van Pré Wonen). De kennispositie wordt hiermee versterkt en het tijdsbeslag beperkt. Dit heeft wel gevolgen voor de besluitvorming: het bod wordt afgestemd met de eigen huurdersorganisatie, de prestatieafspraken in dit geval met de samenwerkende organisaties. Het is dan van belang om goed na te denken wie de eigen organisatie vertegenwoordigt, hoe de inzet bepaald wordt en hoe afstemming met de achterban plaatsvindt.

10 Huurdersorganisaties hebben baat bij een goede inhoudelijke en procesmatige ondersteuning vanuit de corporatie en gemeente. De samenwerking vergt tijd. Het is zinvol om bij de gemeenten en corporaties zichtbaar te maken wat de mogelijkheden van de huurdersorganisatie zijn en waar de grenzen liggen. Dit stuurt het verwachtingspatroon en daarmee de kwaliteit van de samenwerking. Maak vooraf afspraken over tijdsbesteding, vergaderfrequentie, aanleveren van vergaderstukken, voorbereiden van vergaderingen, vraagbaakfunctie. De Woningwet 2015 regelt dat huurdersorganisaties aanvullend recht hebben op (de inhuur van) ondersteuning en scholing (drie dagen per bestuurslid per jaar), gefinancierd door de corporatie. Dit is een uitbreiding op de Overlegwet. Omdat ook de gemeente belang heeft bij een goed functionerende huurdersorganisatie, is het denkbaar dat zij de huurdersorganisatie mede faciliteert. Voordeel van de inhuur van professionele ondersteuning is de inbreng van kennis en vaardigheden en de tijd die de professional kan investeren. Zaak is dat ook echt het geluid van de achterban wordt ingebracht in de onderhandelingen en niet zozeer de eigen opvattingen van de professional. Het legitimatievraagstuk van huurdersorganisaties komt vaak aan de orde. Het is nuttig om het hierover te hebben - al heeft menig huurdersorganisatie meer leden dan een lokale politieke partij - maar laat dit het proces niet overheersen. Huurdersorganisaties hebben hun legitimatie in de Overlegwet. Zoek desnoods naar alternatieve participatievormen. Goede participatie verstevigt de positie van de huurdersorganisatie in het proces. Daarbij is ook aandacht nodig voor de vraag hoe het belang van de toekomstige huurder een plek krijgt in de dialoog. De stap die je liever niet zet: het voorleggen van een geschil aan de minister Als de partijen en niet in slagen om tussen 1 juli en 15 december tot prestatieafspraken te komen, kunnen de gemeente, huurdersorganisatie en/of de corporatie naar de minister. Dit moet binnen vier weken na het ontstaan van het geschil. Bij geschillen stelt de minister een commissie in, die de minister adviseert, waarna de minister een bindend besluit neemt. Als uitvoering daarna nog steeds uitblijft, kan een partij naar de rechter stappen.

11 Wij stellen aan u voor: Tinie Klaver, onze nieuwe penningmeester. Woont in Wijk aan Zee en is geboren in Zij heeft 23 jaar op de stafafdeling financiën bij ECN gewerkt en is nu met pensioen. Zij kan ontzettend genieten van de natuur en wandelt graag met haar hond over strand en door de duinen van Wijk aan Zee. Tijdens de wandelingen maakt Tinie prachtige natuurfoto s. Tinie heeft als nevenfunctie: penningmeester van de Seniorenkring Wijk aan Zee. De Seniorenkring is een groep mensen die bijna wekelijks bijeenkomt om hun levensverhalen te vertellen onder leiding van een gespreksleider die een onderwerp bedenkt en deze aan de groep voorlegt. Bij de Seniorenkring neemt niet alleen het spreken, maar ook het luisteren een belangrijke plaats in. Tevens stellen wij aan u voor: Bert Wezepoel, bestuurslid Huurdersplatform. Woont vanaf april 1959 in Heemskerk en is in 1977 aan de Huibert Pootstraat komen wonen. In januari 1996 is de flatcommissie Huibert Pootstraat/Coornhertstraat opgericht die tot doel had om de 105 portiekflats te vertegenwoordigen op de vergaderingen omtrent de toekomst van deze flats. Uiteindelijk zijn in 2007 alle nieuwbouwwoningen opgeleverd, er staan nu 121 woningen op de plaats van de Huibert Pootstraat/Coornhertstraat met veel blije en tevreden mensen die er zijn komen wonen. Het resultaat van 11 jaar praten, wikken en wegen en uiteindelijk de juiste beslissing maken. Vanaf april 2015 zit Bert als bestuurslid in het Huurdersplatform, gezien zijn ruime ervaring heeft het bestuur de vraag gesteld of hij de flatcommissie van de Debora Bakelaan wil ondersteunen, wat hij met beide handen heeft aangenomen en een goed gevoel gaat doen. Als laatste wil het nieuwe bestuur grote dank uitspreken voor de oud-voorzitter Frans Wevers en voor de oud-penningmeester Lars Witkamp. Beide hebben op hun eigen wijze bijgedragen aan het werk van het Huurdersplatform als zowel het behartigen van de belangen van de huurders van WOONopMAAT.

12 Links Huurdersplatform WOONopMAAT Ministerie van VROM Wetboek Online (wetboek 7 Huurrecht) Nederlandse Woonbond Woonbond Huurwijzer Huurtoeslag Huurdersvereniging Nederland Verbeter uw huurwoning De nieuwe woning wet Bewonerscommissies en contactpersonen kunnen bij het Huurdersplatform tijdens het spreekuur gratis kopiëren. Spreekuur Inloopspreekuur elke woensdag van 9.30 tot uur. Woensdag na uur alleen op afspraak. Gaat u verhuizen? Gaat u verhuizen naar een andere huurwoning van WOONopMAAT en u wilt gratis lid blijven en de Nieuwsbrief ontvangen van het Huurdersplatform, meld het nieuwe adres per post, , telefoon of kom naar het spreekuur van het Huurdersplatform. Het lidmaatschap van het Huurdersplatform WOONopMAAT is gratis, alle leden van het Huurdersplatform WOONopMAAT ontvangen onze nieuwsbrief kosteloos! Vereniging Huurdersplatform WOONopMAAT Van der Hoopstraat 76, 1945 TT Beverwijk Antwoordnummer 328, 1940 VB Beverwijk Tel: huurdersplatformwom@hetnet.nl