Instellingen voor geestelijke gezondheidszorg

Transcriptie

1 Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN is afgesloten. This document may only be used on a stand-alone PC. Use in a network is only permitted when a supplementary license agreement for us in a network with NEN has been concluded. Instellingen voor geestelijke gezondheidszorg eld be iew ev Pr or Vo Norm > Versie 2015

2

3 HKZ is de basis > de basis voor kwaliteit > kwaliteit in de zorg > zorg voor mensen > mensen die zorg nodig hebben > mensen die kwaliteit verdienen > mensen die kwaliteit willen leveren > die de zorg willen verbeteren > dat is de basis > de basis voor beter > dat is HKZ Norm > Instellingen voor geestelijke gezondheidszorg Versie 2015 Vastgesteld door het Centraal College van Deskundigen voor Zorg en Welzijn (CCvD-Z/W) op 15 september Geaccepteerd door de Raad voor Accreditatie. Deze HKZ-norm vervangt de HKZ-norm Instellingen voor geestelijke gezondheidszorg 2009.

4 > Inhoud In deze norm staan de volgende thema s centraal > Verbeteren (PDCA-cyclus) > Resultaatgerichtheid > Cliëntervaringsonderzoek > Cliëntveiligheid > Prestatie-indicatoren Deze HKZ-norm is compatibel met ISO 9001: NEN Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming. 2 Norm Instellingen voor geestelijke gezondheidszorg > Inhoud

5 > Inhoud Hoofdstuk I Algemene inleiding 5 Samenstelling werkgroep ggz Reikwijdte 7 Cliëntveiligheid 7 Gebiedsbeschrijving 8 Kwaliteitsdocumenten 8 Wijze van beoordelen en specifieke auditeisen 8 Leeswijzer 9 Hoofdstuk II Eisen Rubriek 1: PLAN: Afspraken over het primair proces en professioneel handelen 14 Rubriek 2A: DO: Uitvoering van zorg- en/of dienstverlening: Behandeling 18 Rubriek 2B: Rubriek 3: DO: Uitvoering van zorg- en/of dienstverlening: Collectieve dienstverlening 24 CHECK EN ACT: Meten, analyseren en verbeteren van het primair proces 30 Aanvullingen rubriek 4 t/m 9 34 Bijlagen Bijlage I: Wijzigingstabel bij HKZ-norm GGZ Bijlage II: Referentietabel ISO 9001:2015 HKZ-norm GGZ Bijlage III: HKZ-model 47 Norm Instellingen voor geestelijke gezondheidszorg > Inhoud 3

6 > Hoofdstuk I Deze HKZ-norm is van toepassing op het kwaliteitsmanagementsysteem van organisaties die zorg- en dienstverlening bieden in instellingen voor geestelijke gezondheidszorg. 4 Norm Instellingen voor geestelijke gezondheidszorg > Hoofdstuk I >

7 >, oorspronkelijk gepubliceerd bij HKZ-norm Instellingen voor geestelijke gezondheidszorg 2009 De eerste versie van de HKZ-norm Instellingen voor geestelijke gezondheidszorg is verschenen in november HKZ ontwikkelde deze norm op verzoek van de brancheorganisatie van instellingen voor geestelijke gezondheidszorg en verslavingszorg: GGZ Nederland. Inmiddels (januari 2009) is ruim negentig procent van de instellingen in de ggz gecertificeerd. Verwacht wordt dat dit percentage de komende jaren de honderd zal benaderen. De sector heeft in de tussentijd niet stilgestaan en geluiden uit het veld gaven aan dat de HKZ-norm aan herziening toe was. Deze HKZ-norm Instellingen voor geestelijke gezondheidszorg 2015 is een herziening van de HKZ-norm Instellingen voor geestelijke gezondheidszorg De wijzigingen in deze norm hebben uitsluitend betrekking op wijzigingen die hebben plaatsgevonden in ISO Instellingen voor geestelijke gezondheidszorg 2009 is compatibel met ISO 9001:2008. Instellingen voor geestelijke gezondheidszorg 2015 is compatibel met ISO 9001:2015. Voor de overgangstermijn zie: De eisen uit Instellingen voor geestelijke gezondheidszorg 2009 zijn verder gehandhaafd en nog steeds gebaseerd op de besluitvorming van de werkgroep die daarvoor destijds was ingesteld (zie samenstelling werkgroep). Aan deze HKZ-norm zijn tevens de eisen uit het Addendum GGZ 2011 toegevoegd. De wijzigingen als gevolg van ISO 9001:2015 zijn vastgesteld door het Centraal College van Deskundigen Zorg en Welzijn. Norm Instellingen voor geestelijke gezondheidszorg > Hoofdstuk I > 5

8 < Samenstelling werkgroep ggz 2009 Voor de totstandkoming van deze HKZ-norm stelde het Centraal College van Deskundigen voor de Zorg- en Welzijnsector (CCvD-Z/W) een werkgroep ggz in. In deze werkgroep zaten deskundigen die zijn voorgedragen door: > > GGZ Nederland; > > Maatschappelijk Ondernemersgroep (MOgroep) Jeugdzorg; > > GGD Nederland; > > Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG); > > Koninklijke Nederlandse Maatschappij ter bevordering der Pharmacie (KNMP); > > Platform GGZ; > > Zorgverzekeraars Nederland. Tevens zaten in de werkgroep adviseurs van: > > Inspectie voor de Gezondheidszorg; > > Dekra; > > Ministerie van Veiligheid en Justitie. Advies is ingewonnen in een klankbord van beroepsgroepen. In dit klankbord zaten deskundigen voorgedragen door: > > Nederlands Instituut van Psychologen (NIP); > > Vereniging voor VerslavingsGeneeskunde Nederland (VVGN); > > Phorza; > > Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland (V&VN); > > Federatie Vaktherapeutische Beroepen (FVB); > > Nederlandse Vereniging van Maatschappelijk Werkers (NVMW). De personele samenstelling van de werkgroep staat op De HKZ-norm is mede tot stand gekomen door medewerking van Novadic-Kentron in Vught, GGzE in Eindhoven en Stichting Anton Constandse in Den Haag. Bij deze organisaties zijn de validatietoetsen uitgevoerd. 6 Norm Instellingen voor geestelijke gezondheidszorg > Hoofdstuk I >

9 > Reikwijdte De HKZ-norm is van toepassing op het kwaliteitsmanagementsysteem van organisaties die zorg- of dienstverlening bieden in de geestelijke gezondheidszorg en verslavingszorg. De geestelijke gezondheidszorg is de verzamelnaam voor alle gezondheidsactiviteiten die gericht zijn op de preventie en behandeling van psychische stoornissen. Hierbij zijn ook meerdere financiers betrokken onder wie zorgverzekeraars, zorgkantoren, het ministerie van Veiligheid en Justitie, gemeenten en particulieren. en van zorg- of dienstverlening zijn basis ggz, gespecialiseerde ggz, ambulante ggz, Forensisch Psychiatrische zorg, RIBW, jeugd ggz en preventie. In toenemende mate wordt in de ggz gebruik gemaakt van dienstverlening via internet. Indien de organisatie kan aantonen dat producten en/of diensten die via internet worden geleverd voldoen aan de eisen in deze HKZ-norm, kan dit worden meegenomen in de scope. In alle gevallen geldt dat instellingen moeten voldoen aan de wet- en regelgeving die op hen van toepassing is. Cliëntveiligheid In deze HKZ-norm zijn de eisen voor cliëntveiligheid grotendeels opgenomen. Op basis van de eisen in deze HKZ-norm voor Instellingen voor geestelijke gezondheidszorg kan uitsluitend een HKZ-certificaat voor het kwaliteitsmanagementsysteem van de organisatie worden verstrekt. Een HKZ-certificaat CPV kan slechts verstrekt worden indien ook de eisen uit de Veiligheidsmodule voor ggz-instellingen zijn getoetst. Norm Instellingen voor geestelijke gezondheidszorg > Hoofdstuk I > 7

10 < Gebiedsbeschrijving Ggz-instellingen hebben in toenemende mate te maken met andere zorginstellingen waarmee ze, door cliëntgerichte ketenaanpak, afspraken maken. Het betreft onder meer instellingen die zich bezig houden met welzijn, thuis- en verpleegzorg, maatschappelijke dienstverlening, maatschappelijke opvang, gehandicaptenzorg en reclassering. en van instellingen met raakvlakken zijn: > > instellingen voor jeugdzorg; > > het Ministerie van Veiligheid en Justitie en overige justitiële zorg; > > gehandicaptenzorg; > > opvangvoorzieningen en de Openbare geestelijke gezondheidszorg (Oggz); > > gemeenten, waaronder GGD en, welzijn en maatschappelijke dienstverlening, het sociaal- cultureel werk; > > eerstelijnsgezondheidszorgvoorzieningen, waaronder de huisartsen(diensten); > > thuiszorg, verpleeghuizen en verzorgingshuizen. Kwaliteitsdocumenten De geestelijke gezondheidszorg neemt zijn plaats in binnen een kader van wet- en regelgeving en hanteert daarbij standaarden en richtlijnen die zijn ontwikkeld door de branche. Deze kwaliteitsdocumenten kunt u vinden op de website van HKZ bij de informatie over de HKZ-norm Instellingen voor geestelijke gezondheidszorg. Wijze van beoordeling en specifieke auditeisen Voor certificatie moet altijd dit sectorspecifieke deel in combinatie met het Algemeen Organisatiedeel versie 2015 gebruikt worden. Beide delen samen zijn compatibel met ISO 9001:2015. Certificatie vindt plaats volgens de eisen vermeld in NTA 8224 en addendum HKZ (zie Voor deze HKZ-norm zijn hierop specifieke aanvullingen geformuleerd. Het certificaat is drie jaar geldig. Na deze drie jaar wordt een hercertificatie uitgevoerd. 8 Norm Instellingen voor geestelijke gezondheidszorg > Hoofdstuk I >

11 > Een HKZ-certificaat op basis van deze norm mag alleen worden afgegeven na een toetsing met goed gevolg door een Certificerende Instelling (CI) die daartoe een contract heeft afgesloten met NEN. Een overzicht van deze CI en vindt u op Leeswijzer De HKZ-norm Instellingen voor geestelijke gezondheidszorg bestaat uit twee delen: 1. Een specifiek deel waarin de eisen die betrekking hebben op het primaire proces (rubrieken 1 t/m 3) staan. Tevens wordt een overzicht gegeven van de sector- specifieke aanvullingen voor deze norm op de rubrieken 4 t/m 9; 2. Een Algemeen Organisatiedeel waarbij de eisen betrekking hebben op de organisatie en de ondersteunende processen (rubrieken 4 t/m 9). De twee delen zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. De rubrieken 1 t/m 3 en de rubrieken 4 t/m 9 vormen samen de HKZ-norm. Opmerking: Hoewel het bij het gebruik van deze norm logisch lijkt om met rubriek 1 te beginnen, wordt aanbevolen om eerst rubriek 4 uit het Algemeen Organisatiedeel door te nemen. In rubriek 4 bepaalt de organisatie namelijk de invloed van haar omgeving (4.1) en de eisen, behoeften en verwachtingen van cliënten en stakeholders (4.2). Deze zaken worden het uitgangspunt om onder andere beleid te formuleren (4.3) en cruciale processen vast te stellen (4.4). Alle andere rubrieken (1 /m 3 en 5 t/m 9) met de daarin beschreven eisen hangen in feite hieronder. Daarnaast is het risicodenken op organisatieniveau in 4.5 erg belangrijk, zodat zowel bedreigingen als mogelijkheden in kaart gebracht worden. Het kwaliteitsmanagementsysteem kan dan zodanig ingericht worden dat risico s beheerst en de zorg- en dienstverlening verbeterd worden, en dat mogelijkheden zoveel mogelijk benut worden. Dit biedt organisaties de kans om (nog) beter aan eisen, behoeften en verwachtingen van klanten en stakeholders te voldoen en de klanttevredenheid te verhogen. Daarom wordt in deze HKZ-norm risicomanagement op drie niveaus gevraagd: op procesniveau (1.1), op individueel cliëntniveau (2.5) en op organisatieniveau (4.5). Hiermee wordt risicomanagement allesomvattend binnen de organisatie. Norm Instellingen voor geestelijke gezondheidszorg > Hoofdstuk I > 9

12 < Interpretatie In de HKZ-norm zijn op een aantal plaatsen interpretaties van de eisen opgenomen. Deze zijn richtinggevend voor de organisaties en de Certificerende Instellingen en worden meegenomen bij de toetsing van de eisen. Rubriek 2 A & B In de HKZ-norm zijn twee rubrieken 2 opgenomen; 2A en 2B. Rubriek 2A Uitvoering van de zorg- en/of dienstverlening: Behandeling is uitsluitend bedoeld voor behandeling op individueel cliëntniveau. Rubriek 2B Uitvoering van de zorg- en/of dienstverlening: Collectieve dienst- verlening is uitsluitend bedoeld voor collectieve dienstverlening, daar waar geen individuele cliëntrelatie te onderscheiden is. Collectieve dienstverlening kan worden aangeboden door een algemene ggz-instelling of door een specifiekere instelling, bijvoorbeeld voor jeugd-ggz of preventie. Bij individuele zorg- of dienstverlening geldt altijd rubriek 2A. Terminologie Waar in deze HKZ-norm gesproken wordt over cliënt, hulpverlener, hij, hem enz., wordt zowel de mannelijke als de vrouwelijke vorm bedoeld. In deze HKZ-norm wordt het begrip cliënt gehanteerd. Hieronder verstaan we de individuele afnemer van de zorg- of dienstverlening van de organisatie en/of diens wettelijke vertegenwoordiger. In plaats van cliënt kan ook gelezen worden: patiënt, verpleegde, bewoner, gebruiker, deelnemer enz. en het kan ook zijn dat er een inter- mediair bedoeld wordt. Wanneer gesproken wordt over een cliënt dan wordt hier conform wet- en regelgeving, in die gevallen waar dit van toepassing is, ook de wettelijk vertegenwoordiger bedoeld. In deze HKZ-norm worden de begrippen zorg- of dienstverlening en behandeling gehanteerd. In plaats hiervan kan ook gelezen worden: verpleging, verzorging, begeleiding, ondersteuning enz. In deze HKZ-norm wordt het begrip behandelplan gehanteerd. In plaats daarvan kan ook gelezen worden: zorgplan, woonplan, verpleegplan enz. 10 Norm Instellingen voor geestelijke gezondheidszorg > Hoofdstuk I >

13 Bestelformulier Stuur naar: NEN Standards Products & Services t.a.v. afdeling Klantenservice Antwoordnummer WB Delft NEN Standards Products & Services Postbus GB Delft Vlinderweg AX Delft Ja, ik bestel ex. HKZ 129:2015 nl Instellingen voor geestelijke gezondheidszorg T (015) F (015) Wilt u deze norm in PDF-formaat? Deze bestelt u eenvoudig via Gratis nieuwsbrieven Wilt u op de hoogte blijven van de laatste ontwikkelingen op het gebied van normen, normalisatie en regelgeving? Neem dan een gratis abonnement op een van onze nieuwsbrieven. Gegevens Bedrijf / Instelling T.a.v. O M O V Klantnummer NEN Uw ordernummer BTW nummer Postbus / Adres Postcode Plaats Telefoon Fax Factuuradres (indien dit afwijkt van bovenstaand adres) Postbus / Adres Postcode Plaats Datum Handtekening Retourneren Fax: klantenservice@nen.nl Post: NEN Standards Products & Services, t.a.v. afdeling Klantenservice Antwoordnummer 10214, 2600 WB Delft (geen postzegel nodig). Voorwaarden De prijzen zijn geldig tot 31 december 2018, tenzij anders aangegeven. Alle prijzen zijn excl. btw, verzend- en handelingskosten en onder voorbehoud bij o.m. ISO- en IEC-normen. Bestelt u via de normshop een pdf, dan betaalt u geen handeling en verzendkosten. Meer informatie: telefoon , dagelijks van 8.30 tot uur. Wijzigingen en typefouten in teksten en prijsinformatie voorbehouden. U kunt onze algemene voorwaarden terugvinden op: LEREN, WERKEN EN GROEIEN MET NEN preview