Raadvoorstel evaluatie pilots second opinion en raadgever sociaal domein

Transcriptie

1 gemeente Eindhoven BIJLAGE Raadvoorstel evaluatie pilots second opinion en raadgever sociaal domein 1. Aantal behandelde aanvragen second opinion tot en met december 2017 Tot en met december 2017 zijn in totaal 59 aanvragen voor een second opinion ingediend, waarvan 51 zijn afgehandeld, 7 nog in behandeling zijn en 1 niet in behandeling is genomen. Afbeelding A. Weergave van het aantal aanvragen second opinion (2017) In vergelijking met de duizenden aanvragen in dezelfde periode, is het aantal second opinions verwaarloosbaar klein. In augustus is een piek in het aantal aanvragen te zien, terwijl het aantal in september weer halveert en in december weer stijgt. Wat de oorzaak hiervan is, is niet bekend. 2. Uitkomst na second opinion In de afgehandelde second opinions tot en met december 2017 is de expert het in bijna 2/3 deel van het aantal zaken eens met het advies van de generalist (zie afbeelding B. en C.).

2 Afbeelding B. Uitkomst na second opinion: Afbeelding C. Uitkomst na second opinion per soort voorziening: Een paar opvallende zaken in de aanvragen second opinion: Nagenoeg alle second opinions gaan over Wmo-voorzieningen Op 2 zaken na gaan alle aanvragen over Wmo-voorzieningen. Deze 2 zaken betreffen jeugdhulp, waarbij de expert het bij 1 zaak oneens is met het advies van de generalist en bij de andere eens. In de laatst genoemde zaak is inwoner na de second opinion in bezwaar gegaan. Het bezwaar van de inwoner is ongegrond verklaard. 2

3 Minimale second opinions bij jeugdhulp gevolg van verplichte consultatie expertiseschil en mogelijkheid van medische verwijzing Een generalist is bij jeugdhulp verplicht de expertiseschil in te schakelen alvorens een advies te geven. Daarnaast kan de inwoner (als hij het niet eens is met het advies van de generalist) via de medische verwijzer proberen de ondersteuning te krijgen, die hij wil. We hebben geen zicht in hoeveel gevallen deze weg alsnog bewandeld wordt. Bij aflopende indicaties beschermd wonen wordt (na verplichte consultatie van de expertiseschil) kritisch gekeken of inwoners met een lichtere variant ook passend ondersteund kunnen worden Van de 4 zaken was de expert het 2 keer eens met het advies van de generalist en 2 keer oneens. Het verschil van mening is gelegen in het beperkt aantal producten beschermd wonen. Met de invoering van nieuwe tussenproducten beschermd wonen per 1 november 2017 verwachten we meer maatwerk te kunnen bieden en wellicht minder second opinions op het gebied van beschermd wonen. Geen second opinions op het onderdeel participatie Een generalist adviseert inwoners ook over of en welk soort re-integratie-voorziening ingezet moet worden voor inwoners. Bij het kiezen van de juiste ondersteuning gaat de generalist vooral uit van de intrinsieke motivatie van de inwoner. Daarvoor gebruikt de generalist een persoonsgerichte gesprekstijl (motivational interviewing), die erop gericht is om (bij weerstand) gedragsverandering bij de inwoner te bewerkstellingen en daarbij de inwoner zelf verantwoordelijk te maken voor de trajectkeuze. Omdat de inwoner dus zelf de keuze maakt, zal dit niet snel leiden tot een meningsverschil met de generalist over de juiste voorziening en dus ook niet tot een second opinion. De adviezen zijn door diverse generalisten gegeven Er kan dan ook niet geconcludeerd worden dat voor de inzet van bepaalde voorzieningen danwel voor specifieke functionarissen bijscholing nodig is. Inwoners hebben tot nu toe alleen gebruik gemaakt van de door de gemeente gecontracteerde expert(s) Ook al mogen inwoners op kosten van de gemeente een eigen expert (die voldoet aan de door de gemeente gestelde kwaliteitseisen) inschakelen voor een second opinion. 3. Doorlooptijd aanvragen second opinion tot en met december 2017 Voor de afhandeling van de second opinions is het uitgangspunt dat de aanvragen binnen 10 werkdagen afgehandeld worden. Bij het overgrote deel van de zaken in de pilot is dat ook het geval (zie afbeelding D.). In de overige zaken is die termijn overschreden door: - vakantie van de aanvragers second opinion - uitstel op verzoek van de aanvrager second opinion - aanvullend extern (medisch )advies De voorlopige conclusie is dat de doorlooptijd van 10 werkdagen haalbaar is, maar dat deze termijn verlengd kan worden in geval aanvullende informatie van de inwoner of extern (medisch) advies nodig is. 3

4 Afbeelding D. 4

5 4. Eindrapportage raadgever bevat geen substantieel nieuwe signalen De signalen die in deze rapportage aan de orde komen zijn of signalen die al bekend en opgepakt zijn of signalen die geen weeffouten zijn in het gemeentelijk beleid. Een aantal passages uit de rapportages behoeft een nadere reactie/toelichting van het college: Schuldenproblematiek Vanuit de Participatiewet start een inwoner met een baan buiten Eindhoven. Er worden vanaf de eerste werkdag vervoerskosten gemaakt. Ook hier is het zo dat de vervoerskosten pas achteraf vergoed worden, als dit al het geval is. Bij inwoners zonder reserves zorgt dit ogenblikkelijk voor een beginnende schuld. De Participatiewet biedt mogelijkheden om deze kosten voor te schieten of te vergoeden als de vervoerskosten een belemmering zijn om deels uit de bijstand te stromen. Wordt de bijstandsuitkering beëindigd omdat cliënt uit de bijstand stroomt, dan wordt doorgaans het gereserveerde vakantiegeld uitbetaald. Het uitbetaalde vakantiegeld kan worden aangewend voor de vervoerskosten. Van deze ruimte in de wet maakt de gemeente Eindhoven ook gebruik. De raadgever sociaal domein is zich hier nu van zich bewust maar vraagt zich af ( ) wanneer uitbetaling plaats vindt en of dit in de praktijk het probleem oplost. Op het moment van schrijven heb ik op deze vragen nog geen bevredigend antwoord. Uit de rapportage blijkt niet hoe groot het probleem is. Het lijkt hier om een individuele casus te gaan, waarvan de achtergrondinformatie ontbreekt, om te kunnen bepalen of er juist gehandeld is. Van een weeffout is, in elk geval, geen sprake. In de aanbeveling om beginnende te schulden te voorkomen vraagt de raadgever sociaal domein zich af of de gemeente een rol kan spelen door (..) het verstrekken van een voorschot (..) Als de aanvraag voor een Participatiewet-uitkering niet binnen 4 weken afgehandeld wordt dan is het college in principe verplicht binnen uiterlijk vier weken na de datum van de aanvraag (en vervolgens telkens uiterlijk na vier weken) een voorschot ter hoogte van 90% van de in de betreffende situatie geldende bijstandsnorm te betalen, behalve als: a. de belanghebbende de voor de vaststelling van het recht op algemene bijstand van belang zijnde gegevens of de gevorderde bewijsstukken niet, niet tijdig of onvolledig heeft verstrekt en hem dit te verwijten valt, dan wel indien de belanghebbende anderszins onvoldoende medewerking verleent; b. bij de aanvraag duidelijk is dat geen recht op algemene bijstand bestaat. Dit staat in artikel 52 Participatiewet. Onafhankelijk cliëntondersteuning Onafhankelijke cliëntondersteuning is niet goed van de grond gekomen in Eindhoven. Er is onvoldoende bekendheid aan gegeven en ook de vindbaarheid voldoet niet. Bovendien is niet duidelijk wat de cliëntondersteuners doen. WIJeindhoven wijst niet standaard op de mogelijkheid van onafhankelijke cliëntondersteuning maar slechts in het geval er kennelijke behoefte bestaat bij de inwoner. 5

6 Het signaal is binnen de gemeentelijke organisatie reeds bekend en opgepakt. In dat verband was een werkgroep geformeerd. Tijdens de eerste bijeenkomsten bleek dat de samenstelling van de werkgroep niet optimaal is om tot een gedegen beleid en proces rondom cliëntondersteuning te komen. Wij vinden het belangrijk dat dit in samenspraak met de cliëntenraad sociaal domein (CRSD) gebeurt. Na het aftreden van de interim voorzitter van de CRSD is besloten om de CRSD tijdelijk stil te leggen. Een aantal raadsleden, die destijds zitting hadden in de sollicitatiecommissie CRSD, is na aanleiding van het aftreden van de interim-voorzitter meteen geïnformeerd, zij hebben toen aangegeven mede verantwoordelijkheid te willen nemen voor de oplossing. Zij hebben vervolgens individuele gesprekken gevoerd met de leden van de CRSD, en het college geadviseerd over de te nemen vervolgstappen. De raad is hierover geïnformeerd middels raadsinformatiebrief recent op 22 december 2017 geïnformeerd. Zie ad%20sociaal%20domein. Om die reden is de werkgroep cliëntondersteuning opgeschort. Zodra de CRSD operationeel is, wordt de werkgroep cliëntondersteuning in samenspraak met de CRSD geformeerd. Inmiddels zijn door ons gesprekken gevoerd met diverse aanbieders van onafhankelijke cliëntondersteuning, om te onderzoeken op welke wijze zij ondersteuning nodig hebben van de gemeente in hun werkzaamheden. Ook deze punten worden meegenomen in het plan van aanpak. Het Team Toegang van Stichting WIJeindhoven geeft in het eerste telefoongesprek aan dat er gebruik kan worden gemaakt van een onafhankelijke cliëntondersteuner. Participatie In dit hoofdstuk wordt ingegaan op de toeleidingsproblematiek van bijstandscliënten en de inzichtelijkheid van het bijstandsbestand. In de aanbeveling is een voorbeeld aangehaald: Er is geen overzicht van jongeren met een P-wet uitkering die aan bepaalde criteria voldoen, de Buzinezzclub kan, omdat de relevante gegevens niet kunnen worden gedestilleerd, haar capaciteit niet ten volle benutten voor het trainingsprogramma, de gemeente betaalt volledig en niet naar rato van de bezetting. Dan treedt er dus een onnodig verlies op. ( ) Waar het om gaat is namelijk dat de jongeren niet kunnen worden bereikt omdat in het overgrote deel van het bestand de actuele telefoonnummers ontbreken. Dat sterkt mij in mijn overtuiging dat de gegevensbestanden moeten worden geactualiseerd om betere resultaten te kunnen bereiken. Er heeft een bel-actie plaatsgevonden ten behoeve van de aanlevering bij de buzinezzclub. Via deze actie zijn alle gerelateerde jongeren benaderd, echter uit de actie bleek dat er geen geschikte kandidaten meer aanvullend aangemeld konden worden. De jongeren voldeden niet aan de criteria die gelden bij aanmelding voor het traject. We onderzoeken nu hoe wij het aanbod van de Buzinezzclub beter kunnen laten aansluiten op de vraag van de jongeren in onze stad en hoe wij samen beter jongeren kunnen bereiken. Er zijn inmiddels verbeteracties in gang gezet die ten tijde van het schrijven van dit raadsvoorstel worden besproken met alle betrokken partijen. 6

7 Werkplaatsen Eindhoven telt inmiddels vier werkplaatsen financiën. De werkplaatsen draaien voor het overgrote deel op vrijwilligers, ervaringsdeskundigen. Het is een laagdrempelige organisatie waar mensen met financiële problemen binnen kunnen lopen en ook daadwerkelijk snel geholpen worden. Van wat ik heb begrepen is er groot enthousiasme over het werk wat er gebeurt en is er niet voor niets een groei geweest naar vier werkplaatsen toe, ligt een uitbreiding eigenlijk meer voor de hand dan een inkrimping. En toch wordt er nu minder subsidie toegekend wat er voor zorgt dat er minder geld beschikbaar is voor de betaalde functies, de coördinatoren. Coördinatie is van levensbelang voor het functioneren van de werkplaatsen De subsidieaanvraag is voor de werkplaatsen financiën in het geheel. Het aangevraagde bedrag bestond niet uit delen, maar uit één bedrag voor de 4 werkplaatsen. Het bezuinigen op het coördinerende gedeelte klopt dus niet. Wel is er minder toegekend dan is aangevraagd, maar dat heeft te maken met het feit dat de aanvraag gestoeld was op de oude situatie. Hierover zijn inmiddels gesprekken gevoerd tussen contractmanagement en Lumens. WIJeindhoven Signaal 1 Gemeente Eindhoven hanteert als uitgangspunt dat iedere inwoner zelf verantwoordelijk is voor een geldige beschikking. Echter zijn niet alle inwoners ertoe in staat om zelf zorg te dragen voor (het verlengen van) beschikkingen. Een voorbeeld hiervan is een inwoner met een verstandelijke beperking. Zodra een inwoner cliënt wordt bij een zorginstelling dan raakt deze vaak uit beeld bij de generalist hoewel nog onderdeel uitmakend van de caseload van de generalist. Als een beschikking afloopt dan zou de generalist als casemanager van deze inwoner het initiatief moeten nemen voor de afgifte van een nieuwe beschikking. Het komt regelmatig voor dat dit niet gebeurt waardoor een nieuwe beschikking niet tijdig wordt afgegeven. Wat dan gebeurt is dat de instelling alsnog het initiatief neemt voor de verlenging van een beschikking. Tussen de oude en nieuwe beschikking ontstaat dan vaak een administratief gat wat gedicht moet worden. De betrokken generalist is niet bevoegd om met terugwerkende kracht een beschikking af te geven. Hierdoor kan de generalist het gat tussen de beschikkingen niet dichten en wordt de zorginstelling doorverwezen naar de contractmanager van gemeente Eindhoven. De contractmanager geeft vervolgens goedkeuring voor de afgifte van een beschikking met terugwerkende kracht. Pas na goedkeuring van de contractmanager kan de generalist de nieuwe beschikking op de juiste datum afgeven. De stelling dat zodra een inwoner cliënt wordt bij een zorginstelling hij dan vaak uit beeld raakt bij de generalist is niet juist. Zolang een inwoner ondersteuning nodig heeft, in geval van intramuraal is dit specialistische tweedelijns ondersteuning, blijft een inwoner in de caseload van een generalist en dus in beeld. Het initiatief voor de afgifte van een nieuwe beschikking, na afloop van een oude beschikking, over laten aan de generalist is niet lijn met de wet- en regelgeving. De cliënt moet hiertoe het initiatief nemen, tenzij bij een heronderzoek blijkt dat de geïndiceerde ondersteuning niet meer passend is. In dat geval moet de generalist ervoor zorgen dat de cliënt passendere ondersteuning krijgt. Idealiter blijft de generalist de regie voeren 7

8 totdat ondersteuning niet meer nodig. De indicatie voor ondersteuning wordt dan ook afgegeven voor de periode dat die ondersteuning nodig is. Mocht tegen afloop van die periode volgens de zorgaanbieder verlenging nodig zijn, dan zal de cliënt de verlenging in overleg met de zorgaanbieder tijdig via de generalist moeten aanvragen. Anders mag een generalist er van uit gaan dat de betreffende ondersteuning daarna niet meer nodig is. De raadgever sociaal domein zou voor wat betreft de regievoering van de generalist, zo lang de inwoner ondersteuning heeft, nader moeten onderzoeken in hoeverre de theorie afwijkt van de praktijk en of we een systeemfout te pakken hebben. Voor wat betreft de werkwijze met betrekking tot verlening van ondersteuning met terugwerkende kracht in de vorm van een beschikking: de generalist evalueert samen met de inwoner de ondersteuning en bepaalt eventuele verlenging. Uitgangspunt is dat we niet met terugwerkende kracht indicaties afgeven. Dat deed het Centrum indicatiestelling zorg (CIZ) hiervoor ook niet. Ook toen was het aan de inwoner om tijdig een verlenging aan te vragen. Het is goed dat de contractmanager hiervan weet, zodat hij/zij het gesprek hierover kan aangaan wanneer dit bij een bepaalde aanbieder vaker voorkomt. De werkwijze is ook noodzakelijk om grip te krijgen op de kosten en erop toe te zien dat de juiste ondersteuning geboden wordt en niet onnodig wordt verlengd. Kleinere signalen Bij Vluchtelingen in de Knel heb ik een gesprek gehad over ongedocumenteerden. Dat is een groep die tussen wal en schip valt. Vaak heeft deze groep te maken met stress / trauma gerelateerde klachten waarvoor langere behandeling nodig is. Dat kan bij Virenze, echter hier is een wachttijd van zes maanden. De behandeling door WIJeindhoven is niet goed mogelijk, gezien het feit dat ongedocumenteerden geen BSN hebben, waardoor er problemen zijn met registratie. Hierdoor is deze groep moeilijk binnen de reguliere zorg te krijgen. Voor mij ontbreekt op dit moment nog de exacte kennis om een oplossingsrichting voor te stellen. Voor een nadere verdieping ga ik in contact met de betrokken organisaties, zodat het signaal concreter vorm kan worden gegeven en we ook richting een oplossing kunnen werken. Het ontbreken van een BSN is niet de reden dat de samenwerking niet mogelijk is. De ondersteuning voor ongedocumenteerden en vluchtelingen loopt niet via Stichting WIJeindhoven. Zij kunnen van de Stichting WIJeindhoven pas ondersteuning krijgen wanneer zij officieel inwoner van Eindhoven zijn. 8