Programma. creëert toekomst

Transcriptie

1 Welkom

2 Programma ontvangst impact van technologie economische ontwikkelingen en werkgelegenheid pauze trends in onderwijs plenaire discussie netwerklunch creëert toekomst

3 Trends: robotisering en automatisering creëert toekomst

4 Fabian Dekker

5 TOEKOMST VAN WERK: De impact van technologie Dr. Fabian Dekker

6 Een nieuwe tijd

7 Waar gaat het over? Klaus Schwab (WEF 2017) Physical (zelfrijdende auto s, 3D printing, robots) Digital (ICT, chatbots, IoT) Biological (genetica) Mc Afee & Brynjolfsson (2017) Slimme machines Platformisering Gebruik van externe kennis

8 Technologie: bezorgdheid Zie ook pleidooi: mensenrecht om niet gemeten, geanalyseerd of beïnvloed te worden Bron: Rathenau Instituut (2017)

9 Robots kunnen (deel) werk overnemen (OECD 2016)

10 Robots maken mensen angstig 11,206 observaties in Europa (2012) Lageropgeleiden, handarbeiders en vrouwen wantrouwender tegenover robotisering Eerdere ervaring doet angst afnemen! (Dekker, Salomons & Van der Waal 2017)

11 Inzet nieuwe technologie NL ( ) Technologie ICT Overig Robotisering

12 Maak dus onderscheid naar technische toepassing! Fysieke robotisering (bv. auto-industrie, havens) Digitalisering (verdwijnen routinematig werk, bv. financiële dienstverlening) Internet der Dingen (bv. Smart Cities )

13 Primaire reden nieuw technologiegebruik NL ( ) Kwaliteitsverbetering Loonkosten Overig Fysieke arbeid Mentale arbeid Uitstraling

14 Veranderingen arbeidsmarkt Upgrading arbeidsmarkt Belang social skills, ondernemerschap en creativiteit ( In a robot economy: All humans will be marketers ) (UWV 2017: Kansen in klantcontact ) Weinig werk verdwijnt volledig: banen zijn bundelingen van taken (Arntz et al. 2017) Wel: middensegment in toenemende mate onder druk (NL, EU, VS) routiniseringsthese

15 Nieuwe samenstelling takenpakket

16 Upgrading in beeld NL ( ) Laag 1 Midden Hoog 2

17 Niet verwarren met baanloze groei Verschuivingen arbeidsmarkt (zie bijvoorbeeld Goos et al. 2014) Totaalbeeld: eerder werkgelegenheidsgroei (zie bijvoorbeeld IFR 2017; Graetz & Michaels 2017; Gregory et al. 2016) Goedkopere productie, stijging marktvraag, lokale spillovers (zie bijvoorbeeld Gregory et al. 2016)

18 En situatie MBO ers nuanceren OESO WEDEROM LOVEND OVER MBO (originele bron: Education at a Glance 2017) Sterke aansluiting onderwijs-arbeidsmarkt Hoge slagingspercentages Redelijk tot goed arbeidsmarktperspectief

19 Arbeidsrelatie: flexibilisering van werk Technologie Wet- en regelgeving Culturele ontwikkeling Vier op de tien mensen werkt flexibel (CPB 2016) Kopieergedrag Globalisering?

20 Platformisering Verkoop (zoals Helpling, Uber) Innovatie (zoals NASA Tournament Lab) Financiering (zoals Kickstarter)

21 Omvang klusseneconomie VS: slechts 0,5% van alle werkenden in 2015 bron: Katz et al. (2016) NL: 12% Nederlanders heeft inkomen verdiend via online platform in jaar voor bevraging (Werkspot, Upwork, Villamedia etc.) bron: TNO (2016) Oproepeconomie in 2050? bron: SCP (2016)

22 Algemeen beeld: scheidslijnen Onderkant arbeidsmarkt in Verschillen in uurloon en onzeker werk worden groter -Technologie primaire factor -Beweging al zichtbaar -Risicogroepen (laag/middelbaar onderwijsniveau, ouderen, arbeidsgehandicapten etc) Bron: CPB/SCP (2015); UWV (2017); Dekker & Van der Veen (2017)

23 Denkrichtingen (1): Ondernemerschapsonderwijs (initieel) Ondernemen is te leren, via rolmodellen en onderwijs (Van Praag 2016) En betaalt zich uit: analytisch vermogen en creativiteit nemen significant toe via ondernemerschapsonderwijs! (Rosendahl Huber et al. 2014)

24 Denkrichtingen (2): Een leven lang leren (postinitieel) Scholing, scholing, scholing (maar heeft een grens) Vooral insiders (vaste banen, hoger opgeleiden, jongere leeftijdsgroepen) waarom geen individuele budgetten/ilr en? plus meer erkenning EVC s? Scholingsrekening alle werkenden (inclusief zzp)

25 Denkrichtingen (3): faciliteer arbeidsmobiliteit Verbetering dienstverlening via regionale samenwerking en begeleiding (DWSRA-regeling) Arbeidspools Benut mogelijkheden interne mobiliteit

26 Denkrichtingen (4): Sociale innovatie

27 Denkrichtingen (5): Basisbanen

28 Dank voor jullie aandacht!

29 Trends creatieve industrie Jos Teunen

30 Thema s 1. Economisch 2. Werkgelegenheid 3. Beroepsonderwijs 4. Automatisering en robotisering creëert toekomst

31 Economische ontwikkeling Kranten en tijdschriften Boeken Reclamebestedingen Film- en TV-producties Games producties Theater en bioscoop Evenementen Artiesten creëert toekomst

32 Omzetontwikkeling fysiek en digitaal dagbladen tijdschriften boeken digitaal advertenties digitaal verkoop print advertenties print verkoop creëert toekomst

33 Omzetontwikkeling totale verkoop (x miljoen Euro) 350 AUDIO GAMES VIDEO-FILM digitaal fysiek creëert toekomst

34 Werkgelegenheid zzp'ers werknemers creëert toekomst

35 Banen voor werknemers 120% 110% 100% 90% 80% 70% 60% 50% reclamebureaus film- en tv-productie CI totaal uitgeverijen architectenbureaus grafimediabranche 40% creëert toekomst

36 Groeiprognose mbo en werkgelegenheid 300% registratie prognose diploma uitstroom 250% 200% leerlingen 150% zzp'ers 100% doorgroei scenario totaal wp verwacht scenario totaal wp 50% banen werknemers 0% creëert toekomst

37 Automatiseerbaarheid mediaberoepen creëert toekomst

38 Hoge verwachtingen van: Kunstmatige intelligentie Robotjournalistiek Volledig geautomatiseerde productie en distributie Virtual en augmented reality toepassingen creëert toekomst

39 Pauze

40 Trends en onderwijs Annet Leeflang en Pauline Rinkel

41 Door automatisering verdwijnen beroepen en opleidingen, maar ontstaan ook nieuwe beroepen en opleidingen, echter.

42

43 Toekomstbestendig leren Belangrijker is te spreken over toekomstbestendig leren: Het verwerven van de vaardigheden en houdingen die nodig zijn om op een stabiele, bestendige manier te blijven leren in onze snel veranderende wereld. creëert toekomst

44 Eens - Oneens De school / Het onderwijs heeft hierbij een belangrijke taak maar het is de vraag of de school / het onderwijs daarvoor goed uitgerust is. Hoofdredenen hiervoor zijn: 1. De school reageert te traag om de veranderingen in het toekomstige arbeidsmarkt goed in het curriculum te verwerken. 2. De scholen zijn niet goed uitgerust op hun taak leerlingen voor hun onzekere (arbeids)toekomst op te leiden c.q. voor te bereiden, en 3. Het gebruik van ict is niet goed geïntegreerd in het onderwijs en het is de vraag of docenten zelf over de nodige ict-kennis en vaardigheden beschikken om hun leerlingen op een toekomstbestendige wijze op te leiden. creëert toekomst

45 tekst creëert toekomst

46

47

48 Aan de slag 1. Rank de categorieën van meest belangrijk naar minst belangrijk. 2. Geef aan welke categorieën volop in ontwikkeling zijn binnen de onderwijsinstellingen en welke categorieën nog veel aandacht nodig hebben. creëert toekomst

49

50 Aanbeveling: de drietrapsraket De eerste trap is het leggen van een kennisfundament waarmee leerlingen goed kunnen functioneren in het vervolgonderwijs en in hun toekomstige loopbaan. De tweede trap is ervoor zorgen dat leerlingen het gevoel krijgen dat zij ook echt iets kunnen met wat zij geleerd hebben. De competenties die ze daarvoor nodig hebben zijn kennis toepassen in uiteenlopende situaties, problemen oplossen en samenwerken. De derde trap is het ontwikkelen van hogere-orde denkvaardigheden zoals metacognitie en reflectie. Dat zijn de vaardigheden die aan de basis liggen van een leven lang leren en kritisch denken. creëert toekomst

51 Conclusie vanuit onderzoek Conclusie: Niet alleen concrete vaardigheden leren, maar ook zeker aandacht voor cognitieve (samenwerken, presentatievaardigheden, ondernemerschap, onderhandelen) en metacognitieve vaardigheden (leren te leren, zelfregulatie, monitoren en beoordelen reflecteren op eigen leren) en persoonlijkheidsontwikkeling (eigen talent ontdekken, zelfvertrouwen geven, flexibel worden). creëert toekomst

52 Overige vragen creëert toekomst