2 e kwartaal Beroepsgoederenvervoer over de weg & Logistiek dienstverleners INHOUDSOPGAVE - 1 -

Transcriptie

1 2 e kwartaal 2011 Beroepsgoederenvervoer over de weg & Logistiek dienstverleners 18 e jaargang, nr 66 Zoetermeer, 28 juli 2011 INHOUDSOPGAVE Buitengewoon goed kwartaal Steeds meer ondernemers nemen een verbetering waar Bedrijvigheid valt opnieuw hoger uit Flinke toename Verenigd Koninkrijk Omzet omhoog en kosten omlaag Beste resultaat in 4 jaar Winstindicator doet dit keer mee Einde stijging vrachtprijsindicator Kosten reizen de pan uit Kostenniveau daalt Steeds meer positieve beoordelingen Dikkere orderportefeuille Meer vacatures Alleen over prijzen en winst niet tevreden Vertrouwen neemt iets af Grote verschillen per soort bedrijf Het 2 e kwartaal overtrof alle verwachtingen. Transportbedrijven en logistiek dienstverleners bereiken in veel opzichten bijna het niveau van vóór de crisis. De bedrijvigheid nam net als in het 1 e kwartaal flink toe, waardoor er bij een kwart van alle bedrijven een tekort aan arbeidskrachten ontstond. Hoewel het niveau iets is gestegen, zijn ondernemers niet tevreden over de hoogte van de prijzen en over de hoogte van de winst. Ook de alsmaar stijgende kostprijs baart ondernemers zorgen. Desondanks krijgt het 2e kwartaal 2011 de hoogste ondernemerswaardering in drie jaar. Met uitzondering over winst en prijzen zijn ondernemers door de bank genomen tevreden. Buitengewoon goed kwartaal Het 2e kwartaal laat duidelijk een verder herstel van volumes zien. Bedrijvigheid, omzet, vrachtprijs en winst stijgen. Terwijl 52% van alle ondernemers voor het 2e kwartaal een hogere bedrijvigheid voorspelde, ervaart daadwerkelijk een hogere bedrijvigheid en omzet. Voor veel ondernemers dus een onverwachte meevaller. Het aantal ondernemers dat in het 2e kwartaal een verbetering meldt, stijgt dan ook met 15%. Het tekort aan personeel bij 18% van alle bedrijven is sinds het uitbreken van de crisis, rond maart 2008 niet zo groot geweest. Een vijfde heeft één of meerdere vacatures. De vacaturegraad stijgt naar 2,5%, het hoogste punt sinds het 3 e kwartaal Met uitzondering van marges en prijzen spreken ondernemers van een buitengewoon goed kwartaal. Door de vakantieperiode zal het 3e kwartaal een stuk rustiger zijn dan het voorgaande, maar ten opzichte van het een jaar geleden kunnen we op een forse plus rekenen. Of dit uit zal komen? De laatste vijf kwartalen zijn ondernemers te voorzichtig in hun verwachtingen. Vijf kwartalen achtereen valt de bedrijvigheid uiteindelijk hoger uit dan ondernemers voorspelden. Waarneming verbetering/verslechtering binnen transport en logistiek IV I II III IV I II Sterke verbetering 0,2% 1, 1,2% 2,1% 1,5% 1,5% 4, Verbetering 16,2% 35,5% 40, 40,6% 40,5% 43,9% 47,7% Geen verbetering of verslechtering 37,2% 43,7% 41,8% 38,9% 39,4% 34,5% 35,5% Verslechtering 40,4% 18,3% 15,8% 17,2% 17,2% 18,6% 12, Sterke verslechtering 6, 1,6% 1,2% 1,2% 1,4% 1,5% 0,9% Indicator: 3,5 6,4 6,8 6,9 6,8 6,9 7,8 Steeds meer ondernemers nemen een verbetering waar Steeds meer ondernemers nemen een verbetering waar binnen het economische klimaat van transportbedrijven en logistiek dienstverleners. Een verbetering ten aanzien van de situatie vanaf het uitbreken van de economische crisis aan het einde van het 1 e kwartaal Het aantal ondernemers dat aangeeft een verbetering waar te nemen stijgt terwijl het aantal dat een verslechtering of stilstand waarneemt daalt. In het 2 e kwartaal van vorig jaar nam 41% een (sterke) verbetering waar, terwijl nu 52% een (sterke) verbetering waarneemt. Het aantal dat een (sterke) verslechtering waarnam, kwam een jaar geleden uit op 17% en nu op 13%. De stemmingsindicator bereikt met 7,8 het hoogste punt sinds de eerste meting in het 1 e kwartaal

2 Ontwikkeling bedrijvigheid (%- / %+) t.o.v. hetzelfde kwartaal van het voorgaande jaar 10 stijging daling % 68% 68% 62% 54% 5 38% 49% 47% 47% 56% 59% % 28% 18% 14% 15% 8% 7% -7% 8% -8% -6% -4% -1-9% -11% -29% -31% -46% -55% -76% -74% -64% -54% -32% -15% -13% -18%-19% -10 II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II Bedrijvigheid valt opnieuw hoger uit Qua bedrijvigheid sluiten transportbedrijven en logistiek dienstverleners een uitstekend kwartaal af. Eigenlijk het beste kwartaal in 4 jaar. Het 2 e kwartaal 2011 benadert wat bedrijvigheid betreft het niveau van vóór de crisis (2007). Van alle ondernemers meldt 59% een hogere bedrijvigheid ten opzichte van het 2 e kwartaal Een minderheid van 13% meldt een lagere bedrijvigheid. Ten opzichte van het voorgaande kwartaal stijgt de stemmingsindicator voor het niveau van bedrijvigheid van 7,8 naar 8,0. De hoogst gemeten bedrijvigheid zien we met een indicator van 9,1 bij de grootste bedrijven, de laagste bij kleine bedrijven met een indicator van 7,2. Zelfstandigen zonder personeel (zzp-ers) binnen de categorie kleine bedrijven kennen met een indicator van 6,6 het laagste niveau van bedrijvigheid. Met uitzondering van het 3 e kwartaal scoort de indicator bij zzpers altijd onder het gemiddelde. Waarschijnlijk worden zzp-ers in vakantieperioden relatief meer of vaker ingezet. Het verschil in bedrijvigheid bij bedrijven met voornamelijk binnenlandse activiteiten en bedrijven met voornamelijk internationale activiteiten tekent zich duidelijk af. Bij binnenlandse bedrijven komt de indicator (totale bedrijvigheid) in het 2 e kwartaal uit op 7,4, bij internationale bedrijven op 9,1. Stemmingsindicator bedrijvigheid zzp klein middel groot bin. int. log. totaal 2010 II 7,0 7,0 8,4 6,2 8,4 7,5 7, I 6,9 7,0 8,3 9,5 7,6 7,8 7,8 2011* II 6,7 7,2 8,2 8,9 8,1 7,6 7, II 6,6 7,2 8,1 9,6 7,4 9,1 8,9 8,0 2011* III 6,2 6,7 7,5 8,4 7,0 8,3 8,4 7,4 *voorspelling ondernemers kwartaal t.o.v. hetzelfde kwartaal in het voorgaande jaar Flinke toename Verenigd Koninkrijk De bedrijvigheid in het wegvervoer op het Verenigd Koninkrijk neemt in het 2 e kwartaal, vergeleken met andere landen het meeste toe. De indicator stijgt van 5,5 in het 1 e, naar 6,9 in het 2 e kwartaal Maar ook het vervoer op Zweden laat een bovengemiddelde toename zien. De indicator voor bedrijvigheid in het vervoer op dat land stijgt van 4,9 naar 6,0. De hoogst gemeten bedrijvigheid zien we in het vervoer op Duitsland. In relatie tot Duitsland stijgt de indicator van 7,1 naar 8,1. Van al het internationale goederenvervoer over de weg door Nederlandse vrachtauto s binnen Europa wordt de helft geladen en gelost in Duitsland. Daarom is de stemmingsindicator voor het vervoer op Duitsland toonaangevend voor het internationale vervoer

3 Begripsomschrijving: Categorie bedrijven: Klein (<5 vrachtauto s) Middelgroot (5-50 vrachtauto s) Groot (>50 vrachtauto s) Binnenlands (>75% omzet uit binnenlandse activiteiten) Internationaal (> 75% omzet uit internationale activiteiten) Logistiek (> 4 omzet uit logistieke diensten, naast transport) ZZP-er (Zelfstandige (ondernemer) Zonder Personeel) De Stemmingsindicator zoals in dit bericht bedoeld, stelt TLN samen uit het percentage positieve en negatieve respondenten ten opzichte van het totaal aantal respondenten, waarbij de uitkomst wordt gewogen. Het minimum is 0, maximum is 11 Bedrijvigheid = Mate waarin personeel en materieel actief worden ingezet (hoog/laag) voor het uitvoeren van het aantal toegenomen/afgenomen opdrachten Omzet = Totaal van alle opbrengsten, behaald uit uitgevoerde opdrachten in een bepaalde periode Winst = Restant van alle opbrengsten minus alle kosten in een bepaalde periode Vrachtprijs = Prijs per eenheid (km, uur, m2, etc.) die afgesproken en gerekend wordt voor een uitgevoerde opdracht Vertrouwen (ondernemersvertrouwen) = Mate waarin de ondernemer rekent op een bedrijfseconomisch goede/slechte komende periode Kostprijs = Totaal van alle gemaakte kosten om een opdracht uit te kunnen voeren Kwartaalbasis = Kwartaal vergeleken met voorgaand kwartaal Jaarbasis = Kwartaal vergeleken met hetzelfde kwartaal van voorgaand jaar Stemmingsindicator internationale bedrijvigheid per land II III IV I II III IV I II Duitsland 3,9 5,7 5,6 6,6 7,8 7,0 7,2 7,1 8,1 België 3,9 5,2 5,4 5,7 7,1 6,3 6,7 6,5 7,1 Frankrijk 2,9 4,7 5,2 6,3 7,1 6,0 6,7 6,5 7,1 Italië 4,1 4,4 5,2 6,1 7,8 5,0 5,7 7,1 5,5 Verenigd Koninkrijk 3,9 5,8 4,9 6,1 7,1 4,7 5,7 5,5 6,9 Zweden 4,3 4,5 5,9 5,8 7,0 7,7 6,3 4,9 6,0 Spanje 3,4 3,6 5,0 4,7 6,3 5,3 4,7 5,3 6,3 Denemarken 4,2 4,5 5,5 6,0 6,5 5,7 5,8 6,0 6,6 Oostenrijk 3,6 2,4 5,0 6,5 5,5 5,5 5,7 6,0 5,8 Polen 4,5 2,8 6,4 5,5 7,4 5,5 5,5 6,3 Totaal 3,6 4,7 5,3 5,9 7,1 6,2 6,4 6,5 6,8 kwartaal t.o.v. voorgaande kwartaal Omzet omhoog en kosten omlaag Omzet omhoog en kosten omlaag is het credo van veel ondernemers. Bedrijven hebben de afgelopen jaren noodgedwongen een efficiencyslag gemaakt. Dit werpt nu zijn vruchten af. Ondanks het nog steeds lage vrachtprijsniveau heeft van alle bedrijven meer winst gemaakt vergeleken met een jaar terug. Hoewel 32% nog steeds ontevreden is over de winst, stijgt de tevredenheid over winst vergeleken met het eerste kwartaal met 35%. Ondernemers worden in tijden van crisis steeds inventiever. Er is de afgelopen tijd scherp gecalculeerd, sterk op de kosten gelet en uiterst efficiënt gepland om het bedrijf uit de crisisperiode te trekken. Toch tamboereert de buitenwereld nog steeds over gebrek aan efficiency bij transportbedrijven. Stemmingsindicator omzet zzp klein middel groot bin. int. log. totaal 2010 II 6,6 6,6 6,9 8,4 5,9 8,0 6,7 6, I 7,0 7,1 8,2 9,2 7,4 7,6 7,6 7,8 II 6,2 6,9 8,1 9,6 9,0 8,3 7,9 kwartaal t.o.v. hetzelfde kwartaal in het voorgaande jaar Zowel ING als ABN-Amro beweren dat er in het wegvervoer nog veel te halen valt in efficiencyverbetering. Is dit reëel? ABN-Amro: Aan de capaciteitsbenutting in het wegvervoer is bijvoorbeeld nog veel te verbeteren; teveel vrachtwagens rijden leeg rond. In incidentele gevallen misschien waar, maar er wordt voorbijgegaan aan het feit dat er geen Nederlandse transportondernemer te vinden is, die laconiek staat tegenover slecht of niet betaalde lege kilometers. Leegrijden kost geld, maar is in bepaalde gevallen niet te voorkomen. In geval van bijvoorbeeld retourlading zijn geschikte goederen, het juiste materieel en aanbod op het juiste tijdstip zo n beetje de sleutelwoorden ter voorkoming van leegrijden. De juiste prijs laten we maar even buiten beschouwing. Een kiepauto met zand kan nou eenmaal onmogelijk na het lossen een container terugnemen. ING komt met het goed bedoelde advies: Zo is het voor wegtransporteurs van belang om de organisatie en ritplanning zodanig in te richten dat het aantal lege en onbetaalde kilometers minimaal blijft. Voor transportplanners een open deur. Uit samenwerking en het inzetten van andere modaliteiten, zoals de economische bureaus van banken ook adviseren, valt nog wel winst te halen. Het Topteam Logistiek dringt in haar advies aan de minister van Economische Zaken aan op meer samenwerking tussen alle logistieke partijen. Dit impliceert ook samenwerking tussen verladers en vervoerders. Zowel in informatievoorziening als wel in het optimaal combineren van alle verschillende transportmodaliteiten, het aangaan van strategische allianties en stroomlijnen van activiteiten. TLN omarmt dit advies en heeft samenwerking in haar meerjarenplan op een prominente plaats staan. Daar waar samenwerking voor bedrijven een toegevoegde waarde heeft, wil TLN samenwerking bevorderen. Sommige onderzoekbureaus voorspellen voor dit jaar een afvlakkende groei in het goederenvervoer over de weg. In plaats van een afvlakkende groei ten opzichte van 2010 laat de TLN conjunctuurenquête in de eerste zes maanden van dit jaar een sterk groeiende volume- en omzetgroei zien bij transportbedrijven en logistiek dienstverleners. Wat de rest van het jaar betreft kunnen we, in ieder geval voor het derde kwartaal, op een doorzetting van stijgende volumes rekenen. Beste resultaat in 4 jaar Net als de indicator voor bedrijvigheid, bereikt ook de indicator voor het omzetniveau het hoogste punt in 4 jaar. Dit is de vijfde keer op rij dat de gemiddelde omzet ten opzichte dezelfde periode van - 3 -

4 vorig jaar stijgt. Van alle ondernemers meldt 59% een hogere, 16% een lagere en 25% een gelijke omzet ten opzichte van het 2 e kwartaal De stemmingsindicator komt uit op 7,9 en belandt hiermee op bijna hetzelfde niveau als de indicator in het voorgaande kwartaal (7,8).Grote bedrijven scoren het hoogste met een omzetindicator van 9,6. Het omzetniveau bij kleine bedrijven ligt met een indicator van 6,9 een stuk lager. Ditzelfde beeld zien we bij de indicator voor bedrijvigheid. Gemiddeld stijgt de omzet van alle Nederlandse transportbedrijven en logistiek dienstverleners met 4,3% vergeleken met het 2 e kwartaal van vorig jaar. De grootste omzetstijging zien we met 7,4% bij internationaal georiënteerde bedrijven. Bij binnenlandse bedrijven stijgt de omzet met 2,9%. Gemiddelde omzetstijging of -daling t.o.v. hetzelfde kwartaal in het voorgaande jaar (Indicatief) zzp klein middel groot bin. int. log. totaal 2009 I - -15,1% -15,4% -14,2% -13,8% -18,4% -12,7% -15,3% 2009 II - -16,6% -16,9% -13,4% -15,4% -19,7% -16,1% -16,5% 2009 III - -17,9% -18, -13,3% -17,2% -17,5% -17,8% -17,6% 2009 IV - -11,1% -10, -8, -10,2% -10,2% -9,4% -10,2% 2010 I 0,3% -1,4% -0,9,% -0,3% -3, 1,9% -4,9% -1, 2010 II 1,3% 1,4% 3,5% 8,6% 0,5% 6,1% 2,6% 3, 2010 III 0,2% -0,3% 3,9% 7,6% -0,4% 5,6% 2,2% 2,6% 2010 IV 3,1% 3,4% 4,4% 9,1% 2, 5,4% 2,5% 4,3% 2011 I 3,2% 4, 8, 7,1% 5,2% 5,2% 4,7% 5,9% 2011 II 0,7% 1,3% 5,7% 7,2% 2,9% 7,4% 5,2% 4,3% Omzetpercentage is indicatief en betreft een rekenkundig gemiddelde,gebaseerd op opgaven van respondenten Ontwikkeling omzet (%- / %+) t.o.v. hetzelfde kwartaal in het voorgaande jaar 10 stijging 8 daling % 58% 61% 63% 57% 55% 54% 46% 45% 36% -7% -8% -9% -7% % -21% -25% -31% 23% 18% 11% 11% 1-46% -66% -71%-71% -54% 37% -37% 48% 47% 47% 55% 59% -23%-23% -14% -16% II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II Stemmingsindicator winst zzp klein middel groot bin. int. log. totaal 2010 II 5,6 5,7 5,4 7,2 4,7 6,7 6,7 5, I 5,4 5,8 6,3 8,2 6,0 5,7 6,6 6,2 II 5,7 6,2 7,2 9,2 6,8 8,1 8,3 7,2 kwartaal t.o.v. hetzelfde kwartaal in het voorgaande jaar Winstindicator doet dit keer mee In tegenstelling tot het voorgaande kwartaal doet de winstindicator dit keer wel mee en stijgt van 6,2 in het 1 e naar 7,2 in het 2 e kwartaal In het 1 e kwartaal was de winstindicator nog de grote spelbreker door als enige indicator ten opzichte van andere indicatoren zoals die voor bedrijvigheid en omzet nauwelijks te stijgen. Meer dan de helft (51%) van alle ondernemers meldt een hogere - 4 -

5 winst ten opzichte van het 2 e kwartaal in Daarnaast meldt 29% een gelijke en 2 een lagere winst. Een sterke verbetering als we dezelfde verhoudingen bekijken van een jaar geleden. Toen meldde 36% een hogere, 31% een gelijke en 33% een lagere winst. Grote bedrijven zijn met een stemmingsindicator van 9,2 goed voor het hoogste winstniveau. Kleine bedrijven met een indicator van 6,2 noteren vergeleken met andere categorieën het laagste winstniveau. De winstindicator bij bedrijven die overwegend binnenlands vervoeren laat met 6,8 een duidelijk verschil zien met de indicator bij internationale bedrijven met 8,1. Of de daadwerkelijk gemiddelde winst of de winst per bedrijf het beoogde resultaat heeft bereikt valt te betwijfelen. Uit de vraag naar de tevredenheid over de winst blijkt dat een meerderheid (64%) niet tevreden is. De overige ondernemers (36%) geven aan tevreden te zijn, waarvan 3% zegt zeer tevreden te zijn. Ontwikkeling winst (%- / %+) t.o.v. hetzelfde kwartaal in het voorgaande jaar 10 stijging 8 daling % 42% 54% 53% 5 45% 46% -11% -16%-16% -16% -12% -15% -17% -23% 33% 23% 22% 2-39% -43% -47% 15% 1 7% 1-67% -7-65% -54% 41% 36% 38% 38% 29% -41% 51% -27% -25% -29% -33% II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II Ontwikkeling vrachtprijs (%- / %+) t.o.v. hetzelfde kwartaal in het voorgaande jaar % 85% 81% 77% 78% 77% 72% 66% 68% stijging daling 57% 54% 2-3% -4% -2% -3% -3% -1% -1% -1% -3% -3% -9% 3 33% 27% 22% 17% 15% 15% 16% -3-33% -37% -45% -6% -5% -1-13% -19% II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II - 5 -

6 Einde stijging vrachtprijsindicator Na een stijging van zes kwartalen achtereen daalt de vrachtprijsindicator voor het eerst van 8,3 in het 1 e kwartaal naar 8,2 in het 2 e kwartaal Hoewel de daling minimaal is, is het vreemd dat de stijging niet doorzet. Zoals de geschiedenis laat zien, zou de vrachtprijsindicator normaalgesproken rond de 9 uit moeten komen, maar dat niveau is al twee en een half jaar niet bereikt. Gezien de alsmaar stijgende kosten zou de vrachtprijsindicator minimaal navenant moeten stijgen aan de kostprijsindicator. Van alle ondernemers meldt 54% een hogere vrachtprijs ten opzichte van een jaar geleden, 41% meldt een gelijke, en 5% een lagere vrachtprijs. Met een indicator van 9,5 lijkt de vrachtprijs zich na de crisis bij grote bedrijven, net als in het voorgaande kwartaal, nog het meeste te herstellen. Bij middelgrote bedrijven komt de indicator voor het vrachtprijsniveau in het 2 e kwartaal uit op 8,1 en bij kleine bedrijven op 7,8. Prijzen worden volgens een aantal ondernemers momenteel niet alleen gedrukt door binnenlandse concurrentie, maar ook door internationale concurrentie. In bepaalde vervoersegmenten begint overcapaciteit om te slaan naar een tekort, wat onherroepelijk de prijzen opwaarts zal beïnvloeden. De prijzen zullen volgens 13% van alle ondernemers in het derde kwartaal stijgen. Een meerderheid van 77% rekent op gelijke prijzen als in het 2e kwartaal. Stemmingsindicator vrachtprijs zzp klein middel groot bin. int. log. totaal 2010 II 5,9 5,6 5,6 6,2 5,2 6,1 6,3 5, I 8,0 7,9 8,5 9,5 7,8 8,5 6,8 8,3 II 7,7 7,8 8,1 9,5 8,0 8,8 8,3 8,2 kwartaal t.o.v. hetzelfde kwartaal in het voorgaande jaar Kosten reizen de pan uit Niet alleen de vrachtprijs drukte de winst in het 2e kwartaal. Ook de gestegen kosten zijn hier aantoonbaar debet aan. Aangevoerd door de stijgende dieselprijs, rijzen transportkosten in het 2e kwartaal de pan uit. De dieselprijs steeg naar een kwartaalgemiddelde van 1,18 euro per liter, de hoogste gemiddelde kwartaalprijs ooit. Ten opzichte van dezelfde periode van vorig jaar betaalden we 13% meer voor diesel. De stijgende dieselprijs wordt dan ook unaniem aangewezen als de grote boosdoener van de gestegen kosten. De helft van alle ondernemers wijst ook naar gestegen personeelskosten. Ontwikkeling stemmingsindicator kostenniveau en dieselprijs (in eurocent) stemmingsindicator dieselprijs I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II 0 Kwartaal t.o.v. voorgaande kwartaal (kwartaal / jaar) - 6 -

7 Kostenniveau daalt Het kostenniveau daalt in het 2 e kwartaal ten opzichte van het 1 e. In plaats van 85% zoals in het 1 e kwartaal, zegt nu 51% dat de kosten op kwartaalbasis zijn gestegen. Dat het kostenniveau daalt, wil niet zeggen dat kosten voor vervoer lager uitvallen dan in het voorgaande kwartaal. In tegendeel. Als we alleen de brandstofkosten onder de loep nemen, dan zien we dat bijvoorbeeld de dieselprijs in het 2 e kwartaal de hoogste prijs ooit bereikt met een kwartaalgemiddelde van 1,18 euro per liter, exclusief btw. In het 1 e kwartaal van dit jaar stijgt de dieselprijs ten opzichte van het voorgaande kwartaal gemiddeld met 9% terwijl de gemiddelde dieselprijs met 1,15 euro duidelijk lager ligt dan de gemiddelde prijs in het 2 e kwartaal. In het 2 e kwartaal stijgt de dieselprijs met 2% ten opzichte van het 1 e kwartaal. Daarbij hadden bedrijven door nieuwe CAO afspraken in het 1 e kwartaal te maken met een loonkostenverhoging van ± 2,5% ten opzichte van het voorgaande kwartaal. Dat deze loonkostenstijging doorwerkt in het 2 e kwartaal en verder in het jaar is logisch. Ook logisch is dat in het 2 e kwartaal de loonkosten ten opzichte van het 1 e kwartaal niet of nauwelijks gewijzigd zijn. Het kostenniveau mag dan wel dalen, de bedrijfskosten blijven op z n minst gelijk of stijgen. Beoordeling ondernemers afgesloten kwartaal IV I II III IV I II Zeer goed kwartaal 1,5% 2,4% 2,5% 1,9% 2,9% 3,4% 5,5% Goed kwartaal 17,2% 21,6% 28,7% 24,6% 33,7% 33,8% 39,9% Normaal kwartaal 43,2% 37, 49,7% 50,3% 42,9% 46,1% 38,4% Slecht kwartaal 33,5% 32,8% 17,7% 22,2% 19,3% 14,8% 14,9% Zeer slecht kwartaal 4,6% 6,2% 1,4% 1, 1,2% 1,9% 1,3% Indicator: 4,3 4,5 6,2 5,7 6,5 6,7 Steeds meer positieve beoordelingen Voor de derde maal op rij verbetert het ondernemers kwartaaloordeel. Stond de indicator voor het 1 e kwartaal op 6,7, nu staat deze op. Het aantal ondernemers dat positief oordeelt stijgt terwijl het aantal dat negatief oordeelt daalt. Vergeleken met het 2 e kwartaal van vorig jaar is het aantal positieve ondernemers met betrekking tot het afgelopen kwartaal gestegen met 46% en het aantal negatieve ondernemers is gedaald met 15%. In het laatste kwartaal oordeelt 46% van alle ondernemers positief over het afgelopen kwartaal en 16% oordeelt negatief. Ondernemers bij grote bedrijven zijn relatief positiever, is namelijk goed te spreken en 11% is niet te spreken over het 2 e kwartaal e kwartaal 2011 t.o.v. 2 e kwartaal 2010 en gemiddelde indicatoren (2 e kwartalen) Int. bedrijvigheid Winst 8,0 7,0 6,0 5,0 4,0 3,0 2,0 1,0 0,0 Bedrijvigheid Vertrouwen Vrachtprijs kwartaal gem. indicator 2e kwartalen kwartaal Omzet - 7 -

8 Dikkere orderportefeuille In de laatste 2 jaar is de orderportefeuille niet zo dik geweest als nu. Het aantal ondernemers dat voldoende tot ruim voldoende in portefeuille heeft is met 83% beland op het hoogste punt sinds het 1 e kwartaal Daarbij spreekt binnen dit percentage bijna 13% over ruim voldoende orders. Tegelijk is het aantal ondernemers dat onvoldoende tot ruim onvoldoende orders in portefeuille heeft in dezelfde periode niet eerder zo laag geweest. Ontwikkeling orderportefeuille IV I II III IV I II Ruim voldoende opdrachten (zeer veel, meer dan genoeg) 4,1% 9,1% 7,8% 6,8% 7,5% 9,6% 12,6% Voldoende opdrachten (veel, genoeg) 57,6% 69,8% 71,3% 69,2% 66,8% 70,3% 76,3% Onvoldoende opdrachten (weinig, niet genoeg) 35,5% 19,6% 19,6% 21,9% 23,8% 18,8% 10,4% Ruim onvoldoende opdrachten (veel te weinig, bij lange na niet genoeg) 2,9% 1,6% 1,2% 2,1% 2, 1,4% 0,7% Ontwikkeling vacaturegraad 7% Indicator: 6,9 9,1 9,1 8,6 8,5 9,2 10,4 6% 5,6% 5% 4,9% 4,8% 5, 4,6% 4% 4,1% 4,4% 3,9%3,9% 3,3% 3% 2,7% 2,4% 2,5% 2% 1% 1,4% 0,7%0,7% 0,5% 1,1% 1,5% 1,4% 2, 1,8% I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II (kwartaal/jaar) Meer vacatures Steeds meer transportbedrijven en logistiek dienstverleners melden dat ze vacatures hebben. Vorig jaar meldde per kwartaal gemiddeld 15% van alle bedrijven één of meerdere vacatures. In het afgelopen kwartaal was dat 2. De vacaturegraad (aantal vacatures in relatie tot aantal ingevulde arbeidsplaatsen) komt voor het 2e kwartaal 2011 uit op 2,5%, de hoogste vacaturegraad in twee en een half jaar. Landelijk bedraagt de vacaturegraad 1,7% (1e kwartaal 2011). Het aantal vacatures binnen transport en logistiek ligt waarschijnlijk nog hoger. Maar met de crisis en het instorten van de volumes nog vers in het geheugen zijn ondernemers voorzichtig met het aannemen van nieuw vast personeel, nu de volumes aantrekken. In 2009 kromp het totale personeelsbestand volgens opgave nog met 9% en in 2010 met 1,3%. Dit is exclusief krimp door het totaal aantal gefailleerde of gestopte bedrijven. Na het uitbreken van de crisis, halverwege 2008 liep het aantal bedrijven met een overschot aan arbeidskrachten uiteindelijk op tot 47% in het 1e kwartaal Dit percentage liep vanaf dat punt met horten en stoten af tot uiteindelijk 8% in het afgelopen 2e kwartaal. Tegenover deze 8% staat 18% van alle bedrijven dat in het 2e kwartaal een tekort aan arbeidskrachten meldt. Eveneens een record aantal bedrijven

9 Sinds het uitbreken van de crisis meldden niet eerder zo veel bedrijven een tekort. Als we kijken naar het aantal werkzame losse krachten (uitzendkrachten en oproep krachten), dan vinden we een verklaring voor de relatief lage vacaturegraad. Van alle transportbedrijven en logistieke dienstverleners werkte 37% in het afgelopen kwartaal met losse krachten. Niet eerder in 3 jaar tijd hebben zoveel bedrijven losse krachten in (tijdelijke) dienst. Gemiddeld werkten er in het 2e kwartaal 2011 per bedrijf 3 losse krachten, terwijl in heel 2010 er per kwartaal en per bedrijf gemiddeld 1,6 losse krachten werkten. Een stijging van 78%. Bedrijven lossen de oplopende vraag naar hun diensten dus in eerste instantie op door met losse arbeidskrachten te werken. Als de conjunctuur binnen transport en logistiek in dit tempo blijft aantrekken, zal op termijn (eind 2011, begin 2012) de vacaturegraad flink stijgen. Gemiddeld aantal losse krachten (uitzend- en oproepkrachten) klein middel groot bin. int. log. totaal 2010 I 0,2 1,4 11,6 0,9 4,0 12,4 1,7 II 0,2 1,8 10,6 1,8 1,9 13,6 1,8 III 0,1 1,8 5,5 1,0 0,6 5,1 1,4 IV 0,3 2,2 6,8 1,4 2,1 2,2 1, I 0,2 1,6 3,8 1,3 0,6 1,6 1,1 II 0,1 1,5 13,9 3,5 2,3 12,6 2,9 Stemmingsindicator ondernemerstevredenheid per bedrijfsaspect Bedrijvigheid Bezetting 8,2 8,5 8,9 8,9 Concurrentiepositie 7,4 8,1 Omzet Orderportefeuille Liquiditeit 6,7 8,0 7,5 7,9 7,5 7,2 Winst 4,1 5,3 Prijzen overig Vrachtprijzen 2,6 3,5 4,5 5, kw II 2011 kw I Alleen over prijzen en winst niet tevreden De ondernemers tevredenheid stijgt. De indicator met betrekking tot algehele tevredenheid stijgt van 6,4 in het 1 e, naar 7,0 in het 2 e kwartaal De tevredenheid over alle belangrijkste bedrijfsaspecten is toegenomen. Zelfs de tevredenheid over de vrachtprijzen en over de winst. Maar over beide laatstgenoemde aspecten zijn ondernemers door de bank genomen nog steeds ontevreden. De indicator met betrekking tot de vrachtprijs stijgt weliswaar van 2,6 naar 3,5, maar blijft vooralsnog een onvoldoende. Datzelfde geldt voor de indicator met betrekking tot de winst. Deze stijgt van 4,1 naar 5,

10 Stemmingsindicator algemene ondernemerstevredenheid per soort vervoer (hoofdactiviteit vervoer of anderszins), 2 e kwartaal 2011 Gevaarlijke stoffen (ADR) Dierentransport Agrarisch vervoer Tank Silo Vervoer Geconditioneerd vervoer Rijdende melkontvangst Distributie/groupage vervoer internationaal Stukgoederen vervoer nationaal Containervervoer Sierteeltvervoer Distributie/groupage vervoer nationaal Bouwmaterialenvervoer Koeriers en expresse diensten Exceptioneel transport Afvalstoffentransport Stukgoederen vervoer internationaal Verhuisbedrijven Kiepautovervoer Totaal 4,7 5,2 5,8 5,7 8,6 8,4 7,9 7,8 7,8 7,2 7,1 7,1 6,6 6,4 7, Ontwikkeling vertrouwen transportondernemers (positief minus negatief) % 46% 35% 36% 39% 35% 31% 3 27% % -6% -5% -4% -7% -11% -14% 12% 6% 9% 12% 19% 17% -3-5 I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II Vertrouwen neemt iets af Het vertrouwen heeft na het uitbreken van de crisis in 2008 tot nu toe niet het niveau gehaald als vóór de crisis. Maar sinds het 1 e kwartaal 2010 vormen positieve ondernemers elke kwartaal daarna wel de meerderheid. Hoewel we kunnen spreken van een goed 2 e kwartaal, is het vertrouwen van ondernemers bij transportbedrijven en logistiek dienstverleners toch afgenomen. Het saldo positieve ondernemers minus het aantal negatieve ondernemers komt uit op 17%, terwijl deze in het 1 e kwartaal uitkwam op 19%. Het aantal positieve ondernemers blijft met 27% gelijk, maar het aantal negatieve ondernemers stijgt van 8 naar 1. Dat het vertrouwen in de toekomst iets is gedaald, terwijl ondernemers spreken over een bijzonder goed kwartaal, heeft te maken met diverse onzekere factoren die mogelijk het herstel of groei van transportbedrijven en logistiek dienstverleners in de weg kunnen staan. Één daarvan is bijvoorbeeld de eurocrisis, die de stabiliteit en

11 Colofon Het Conjunctuurbericht Beroepsgoederenvervoer over de weg & Logistiek dienstverleners is een uitgave van Transport en Logistiek Nederland. De gegevens in dit Conjunctuurbericht zijn voor een groot deel gebaseerd op een kwalitatieve analyse van resultaten uit een enquête die elk kwartaal wordt afgenomen onder leden van Transport en Logistiek Nederland. De gegevens in deze uitgave hebben betrekking op de periode april t/m juni Hoewel bij het samenstellen van dit Conjunctuurbericht de uiterste zorgvuldigheid is betracht, wordt aansprakelijkheid voor eventuele onjuistheden door Transport en Logistiek Nederland niet aanvaard, noch aansprakelijkheid voor schade, van welke aard dan ook, die het directe of indirecte gevolg is van handelingen en/of beslissingen die (mede) gebaseerd zijn op de informatie in dit bericht. Uitgave Transport en Logistiek Nederland Afdeling Collectieve Belangen, Research Boris Pasternaklaan 22 Postbus KS Zoetermeer Telefoon fax Onderzoek Afdeling Research, Eric Doppert Samenstelling en redactie Afdeling Research, Eric Doppert Nadere inlichtingen Afdeling Voorlichting, Floris Liebrand of continuïteit van de gehele Europese economie in het geding kan brengen en daarmee ook de Nederlandse economie. Grote verschillen per soort bedrijf Het mag in de laatste twee kartalen gemiddeld gezien dan wel een stuk beter gaan met alle transportbedrijven en logistiek dienstverleners, per soort bedrijf (vervoersegment) zien we grote verschillen. Zo is bijvoorbeeld de ondernemerstevredenheid bij bedrijven, gespecialiseerd in het vervoer van gevaarlijke stoffen groot, maar bij kiepautobedrijven weer klein. Het afgelopen kwartaal wordt door ondernemers in het vervoer van gevaarlijke stoffen zakelijk gezien, hoog gewaardeerd. Maar ook ondernemers in het containervervoer of in het tank- silovervoer zijn bijzonder tevreden over het 2 e kwartaal. Niet tevreden over het laatste kwartaal zijn ondernemers in het kiepautovervoer, in het internationale stukgoederenvervoer en in het afvalstoffenvervoer. De reden waarom ondernemers in bepaalde segmenten positief of negatief oordelen, is divers. Het kan zijn dat de volumes en de omzet mee- of tegenvielen of dat er andere doelstellingen wel of niet zijn gehaald. Stemmingsindicator kwartaaloordeel (hoofdactiviteit vervoer of anderszins), 2 e kwartaal 2011 Gevaarlijke stoffen (ADR) Containervervoer Tank Silo Vervoer Sierteeltvervoer Agrarisch vervoer Distributie/groupage vervoer internationaal Geconditioneerd vervoer Distributie/groupage vervoer nationaal Bouwmaterialenvervoer Stukgoederen vervoer nationaal Koeriers en expresse diensten Verhuisbedrijven Rijdende melkontvangst Exceptioneel transport Dierentransport Afvalstoffentransport Stukgoederen vervoer internationaal Kiepautovervoer Totaal 4,3 5,2 5,7 5,5 5,5 5,5 5,5 6,9 6,8 7,7 8,3 8,2 8,4 8,4 8,8 9,0 10,