Vrijwilligers, spil van Leergeld Amsterdam

Transcriptie

1 Vrijwilligers, spil van Leergeld Amsterdam 1. Inleiding Jaarbericht 2017/ april 2018 Leergeld Amsterdam is een jonge organisatie. Opgericht eind 2016 was het jaar 2017 vooral een aanloop en oefenjaar, met als hoogtepunt de officiële start door wethouder A. Vliegenthart op 25 september De maanden daarna wisten ouders/kinderen Leergeld Amsterdam goed te vinden. Daarvoor heeft Leergeld Amsterdam gelukkig de nodige fondsen gevonden. Van het Ministerie Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) via Leergeld Nederland middelen voor concrete hulp aan kinderen (de Klijnsma gelden ) en van de gemeente Amsterdam subsidie, die vooral voor personeel en beheer wordt ingezet. Hiervoor zijn wij veel dank verschuldigd. Dit jaarbericht 2017/2018 is een combinatie van Jaarverslag 2017 en Plan Het geeft aan de huidige subsidiënten, fondsen en andere relaties inzicht hoe de startfase van Leergeld Amsterdam is verlopen en geeft inhoudelijke argumentatie voor aanvragen voor extra middelen, met name ter bekostiging van het vrijwilligersbeleid. 2. Vertrekpunt: Opgroeien zonder armoede Volgens de Sociaal Economische Raad 1 wordt van de kinderen, die in Nederland in armoede opgroeien (11%), de helft niet bereikt door de voor hen bedoelde voorzieningen. Dat is schrijnend maar toont ook aan hoe moeilijk het is om die kinderen te bereiken. Armoede heeft voor een kind heel grote gevolgen 1 : sociaal isolement, lagere schoolprestaties en voortijdig schoolverlaten, meer gezinsproblemen met stress en onveiligheid, risico op gedragsproblemen, meer armoede in volwassenheid c.q. onder eigen kinderen en in combinatie met ongezond gedrag: gemiddeld 6 jaar lagere levensverwachting. 3. Aanpak Leergeld Amsterdam Leergeld helpt kinderen in armoede via vrijwilligers, die gezinnen bezoeken die door de bestaande voorzieningen niet worden bereikt. Binnen de grenzen van die landelijke Leergeldformule zijn de 100 Leergeldstichtingen in Nederland (in 259 gemeenten) vrij in hun eigen aanpak, afgestemd op de lokale context. Voor Amsterdam betekent dit dat wij op grond van Amsterdamse situatie (zie paragraaf 4) met een tweesporen werkwijze werken: 1. Wegwijzer: Op basis van de inventarisatie van de thuissituatie wil Leergeld Amsterdam gezinnen in armoede primair de weg wijzen naar de voor hen bestemde voorzieningen. Leergeld werkt daartoe samen met andere kindvoorzieningen in Amsterdam (zie paragraaf 7). 2. Vangnet: Als er geen andere voorzieningen beschikbaar zijn, kan Leergeld Amsterdam kinderen (4 18 jaar) ook zelf concrete ondersteuning in natura bieden. 1 Sociaal Economische Raad, Opgroeien zonder armoede, maart 2017 Leergeld Amsterdam Jaarbericht 2017/2018,

2 4. Kinderen in Amsterdam In Amsterdam zijn ca kinderen in gezinnen in armoede (25%) 2. Verdere berekeningen laten zien dat ca. 1/3 geen gebruik maakt van de voor hen bestaande voorzieningen (ca kinderen) en nog eens ca maar heel beperkt. Kenmerken van die gezinnen zijn: - Gezinnen met laag besteedbaar inkomen of met onregelmatige inkomen en hoge kosten. - Gezinnen met laaggeletterde ouders, met een verstandelijke beperking, school- of taalachterstand of digitale beperking, voor wie de aanvraagprocedure te ingewikkeld is. - Kinderen van vluchtelingen en uit gezinnen zonder verblijfsvergunning. - Gezinnen met schulden. - Kinderen, die wel gebruik kunnen maken van kindvoorzieningen, maar waar de kosten van hun activiteiten de vergoedingen van de bestaande voorzieningen overstijgen. De meerderheid van al deze kinderen heeft werkende ouders 1. Leergeld Amsterdam heeft in 2017 aan 860 kinderen ondersteuning geboden: - Aantal Leergeld kinderen dat voetbalschoenen kreeg: 272 (project van Under Armour, waarbij vrijwilligers van Leergeld voetbalschoenen pasten en uitreikten aan in totaal 1121 kinderen) - Aantal kinderen dat een andere verstrekking kreeg: 51 - Aantal kinderen verwezen naar andere voorzieningen: 31 - Kerstkippenactie: 200 gezinnen (met vaak meer kinderen per gezin) - Pepernotenactie: 650 kinderen 5. Vrijwilligers Leergeld Amsterdam werkt met vrijwilligers in verschillende functies: gezinsbezoekers, administratief en PR-medewerkers. Veel draait echter om de gezinsbezoekers, omdat zij de link zijn naar de gezinnen in armoede. Daarom gaat de meeste aandacht uit naar het opzetten van een pool van getrainde gezinsbezoekers. Per waren dat 12 gezinsbezoekers en 3 kantoormedewerkers. Om vrijwilligers te vinden en vast te houden, heeft Leergeld Amsterdam enkele voorzieningen getroffen. Daarbij wordt gebruik gemaakt van de ervaringen van andere Leergeldstichtingen: - Om de gezinsbezoekers te ondersteunen krijgen zij een opleiding, verdiepings- en bindende bijeenkomsten en wordt er intervisie georganiseerd. - De vrijwilligers gecoacht door beroepskrachten. Zo is het belangrijk dat gezinsbezoekers moeten kunnen inschatten hoe Leergeld een gezin kan helpen en goed op de hoogte zijn van de verwijsmogelijkheden ( Wegwijzer ) en de maximale vergoedingen ( Vangnet ). - Om continuïteit van hun inzet voor de bezochte gezinnen te borgen, krijgen zij een vrijwilligersvergoeding. Leergeld Amsterdam vindt dat dit verantwoordelijke werk in een stad als Amsterdam een vrijwilligersvergoeding verdient. 6. Beroepskrachten De kern van Leergeld is en blijft vrijwilligerswerk. Zoals hierboven beschreven worden zij ondersteund door enkele beroepskrachten (formatie 27 uur per week). Die hebben daarnaast ook andere taken: de afstemming met de gemeente, met collega kindvoorzieningen en andere stedelijke partners (zie paragraaf 7), het netwerken in stadsdelen, het zorgen van de bekendheid van Leergeld, het vinden van fondsen, het onderhouden van contacten met de leveranciers m.b.t. de verstrekkingen aan kinderen en overige organisatorische taken. Dit alles vraagt uiteraard aandacht en tijd (formatie 81 uur per week). Daarvoor heeft de gemeente Amsterdam voor een pilotfase van twee jaar subsidie gegeven: 1 september september Een van de ontwikkelpunten van de Leergeld Amsterdam is hoe we na de opbouwfase met een voldoende doch zo klein mogelijke overhead zo veel mogelijk het uitgangspunt van vrijwilligersorganisatie kunnen blijven vasthouden. 2 Armoedemonitor Amsterdam 2017 Leergeld Amsterdam Jaarbericht 2017/2018,

3 7. Partners Hoewel veel kinderen niet bereikt worden, is Amsterdam is rijk aan kindvoorzieningen. Dat vraagt veel aandacht voor samenwerking. Leergeld Amsterdam heeft daarover goede afspraken gemaakt, die in het onderstaande schema worden uitgebeeld 3. Toelichting op het schema De landelijke partners van Kansen4kinderen ( zijn: Jeugdsportfonds (JSF), Jongerencultuurfonds (JCF), Leergeld, Jarige Job en Kinderhulp. In Amsterdam trekken de lokale afdelingen JSF, JCFA en Leergeld de kar, met terugkoppeling naar Jarige Job en Kinderhulp. Daarnaast zijn er specifiek Amsterdamse partners, zoals SINA. Speciaal in Amsterdam heeft Leergeld een extra functie als wegwijzer naar andere kindvoorzieningen. Om de gezinnen te vinden wordt samengewerkt met organisaties en vindplaatsen zoals scholen, maatschappelijk werk, jeugdhulp, de voedselbank, etc. Hun medewerkers zijn de intermediairs, die ouders kunnen tippen over Leergeld. Tenslotte zeker zo belangrijk als partners: de gemeente Amsterdam, fondsen (o.a. Kinderhulp), bedrijven en serviceclubs, die met hun financiële steun het werk van de kindvoorzieningen mede mogelijk maken. 8. Opbouwjaar 2017 In april 2016 is een initiatiefgroep van zes mensen begonnen met een onderzoek naar de haalbaarheid van een Stichting Leergeld Amsterdam. Het resultaat daarvan was positief 4, waarna de stichting Leergeld Amsterdam op 4 november 2016 is opgericht 5. Het jaar 2017 begon voorspoedig met het vooruitzicht op een subsidie van de gemeente Amsterdam en subsidie van het Ministerie SZW ( Klijnsma gelden ). Die subsidies zijn er ook gekomen, maar wel later dan gehoopt. Daardoor schoof de beoogde tweejarige pilotperiode op van de kalenderjaren 2017 en 2018 naar de periode van 1 september 2017 tot 1 september Daardoor konden de medewerkers pas in september 2017 in dienst treden en vond de overigens heel geslaagde officiële start op 25 september 2017 plaats. Het jaar 2017 was daarmee geen pilotjaar meer, maar werd een aanloopjaar. Toch lukte het Leergeld Amsterdam om in 2017 al 860 kinderen te helpen, meer dan de doelstelling van 500 kinderen, waarvan 330 vangnet. Ondanks de vertraging zijn de voorbereidingen in 2017 steeds met enthousiasme voortgezet. De planning voor 2017 (uit Plan Leergeld Amsterdam 2017/2018) is al met al vrij goed gerealiseerd (zie schema hieronder). Het jaar 2017 was daarmee ook een goede oefenperiode voor de organisatie. Het opzetten van een (vrijwilligers)organisatie bleek namelijk grote inspanningen en veel tijd te vragen, die goed gebruikt konden worden. 3 Samenwerkingsplan kindvoorzieningen Amsterdam, Casestudy en Plan Leergeld Amsterdam (november 2016) 5 Over 2016 is geen afzonderlijk Jaarverslag uitgebracht Leergeld Amsterdam Jaarbericht 2017/2018,

4 Vooraf geformuleerde doelstellingen 2017 Realisatie Januari 2017 Onderlinge samenwerkingsafspraken tussen Leergeld, Jeugdsportfonds en Jongerencultuurfonds en afspraken met stadsdelen, Flying Squad en andere partners. 2. Februari/maart 2017 Werving algemeen coördinator en regiocoördinatoren. 3. April/mei 2017 Start opbouw van de netwerken in de vier stadsdelen. Voorbereidingsacties, zoals registratie en trainingen. 4. Juni 2017: Werving van vrijwilligers, informeren van de brede kring van samenwerkingspartners d.m.v. voorlichtingsmateriaal 5. Juli/augustus 2017 Inrichten van kantoorruimte en gereed maken van facilitaire zaken, zoals ICT, telefonie. 6. September 2017 Startmanifestatie. Start werving van doelgroepgezinnen. Training van de vrijwillige gezinsbezoekers. 7. Oktober 2017 e.v. Alle aandacht voor het primair proces: het bezoeken en steunen van de gezinnen uit de doelgroep. Verder: uitbouwen van samenwerking en netwerken. Uitwerken van de evaluatieopzet en uitvoeren van registraties. 9. Plannen 2018 Gerealiseerd, resulterend in positieve adviezen naar de gemeente en positief besluit van B&W voor een tweejarige pilot in Noord, Oost, Zuidoost en Nieuw West. Gerealiseerd, zij het dat die nog een half jaar moesten wachten op hun aanstelling. Ter hand genomen, maar in een langzamer tempo gerealiseerd dan aanvankelijk de bedoeling was. Uitgesteld tot september 2017 in afwachting van de beschikkingen van de gemeente en van Leergeld Nederland/ Ministerie SZW. Gerealiseerd: half klaslokaal in voormalige school in Bos en Lommer. Eind 2017 al te klein. Gerealiseerd. Geslaagde startbijeenkomst op Eerste training voor gezinsbezoekers. Start werving gezinnen. Gerealiseerd, o.m. door vaststelling van het verstrekkingenbeleid ( Vangnet ). De eerste gezinnen kostten meer energie en tijd dan verwacht. Start evaluatieopzet samen met Hogeschool Amsterdam in december Het oefenjaar 2017 heeft ook duidelijk gemaakt waar in 2018 de prioriteiten moeten komen te liggen. De werkwijze, die in 2017 handen en voeten heeft gekregen, moet in 2018 in de praktijk getoetst worden. De plannen voor 2018 zijn daarbij voor een belangrijk deel gericht op het wegnemen van knelpunten, die in de achterliggende periode naar voren zijn gekomen: - Het werven van meer vrijwilligers. - Het vinden van fondsen voor het vrijwilligerswerk van Leergeld Amsterdam - Het verder uitwerken van de samenwerking met partners. - Het uitbouwen van een efficiënte vrijwilligersorganisatie met een professionele kern. - Het uitbreiden van het bestuur en opzetten van een Comité van Aanbeveling. - Het opzetten en uitvoeren van een evaluatieplan i.s.m. de Hogeschool van Amsterdam en andere kindvoorzieningen. Daarbij zullen de operationele werkzaamheden van het bestuur geleidelijk verminderen ten gunste van een grotere verantwoordelijkheid voor de algemeen coördinator, de medewerkers en de vrijwilligers van Leergeld Amsterdam. Door de groeiende bekendheid van Leergeld Amsterdam komen er steeds meer aanvragen uit de hele stad. Ingevolge de afspraken met de gemeente Amsterdam geeft Leergeld Amsterdam in 2018 prioriteit aan het uitvoeren van de pilot in de stadsdelen Noord, Oost, Zuidoost en Nieuw West boven de uitbreiding naar andere stadsdelen. Als toekomstig knelpunt signaleren wij de bestedingsvoorwaarden, die het Ministerie van SZW stelt aan de subsidies voor Leergeldstichtingen: 91% rechtstreeks voor de hulp aan kinderen en 9% voor overhead (zowel voor personeel en beheer, als voor vrijwilligers). Leergeld Amsterdam vindt dat de vrijwilligerskosten de corebusiness zijn van Leergeld en daarom niet beschouwd mogen worden als overhead. Bovendien is met 9% overhead in deze tijd geen enkele non-profit organisatie te runnen. Leergeld Amsterdam Jaarbericht 2017/2018,

5 10. Financiën 2017 / begroting 2018 Leergeld Amsterdam heeft voor de bekostiging van haar werk twee belangrijke meerjarige subsidies toegezegd gekregen. Doordat de beschikkingen lang op zich hebben laten wachten, is de situatie ontstaan, dat de periode tot eind 2017 korter werd voor effectieve hulp, maar ook te kort om tot de beoogde bestedingen te komen. Daardoor laat een overschot zien. Gelukkig mag dat voor dezelfde doelen in 2018 ingezet worden. Dat is des te belangrijker omdat de subsidies niet voorzien in alle kosten, hetgeen goed zichtbaar wordt in de begroting Inkomsten Subsidiënt/donateur Realisatie 2017 Toezegging 2018 Gemeente Amsterdam ,= ,= Leergeld Nederl./SZW ondersteuning kinderen 1) ,= Leergeld Nederl./SZW 10% kindkosten voor organisatie ,= Giften, overige baten ,= Totaal ,= ,= Uitgaven Kostenplaats Realisatie 2017 Begroting Meedoen 2) 1) Directe ondersteuning van kinderen (Vangnet) ,= ,= Subtotaal Meedoen/Vangnet ,= ,= 2. Vrijwilligers - Vrijwilligersvergoeding ,= - Werven, trainen en coachen vrijwilligers ,= - Activiteiten vrijwilligers 5.000,= Subtotaal vrijwilligers ,= ,= 3. Personeel 3) 5) - Alg. coördinator - Regiocoördinatie - Office management ,= ,= ,= Subtotaal personeel ,= ,= 4. Beheer 4) 5) - Voorlichting, folders, PR 3.944,= 8.000,= - Huisvesting 4.065,= 9.000,= - Beheer, administratie, automatisering 8.015,= ,= - Financieringslasten 148,= 500,= - Vergaderkosten, bestuur 957,= 1.500,= Subtotaal beheer ,= ,= Totaal ,= ,= Resultaat ) ,= -/ ,= Toelichting op de cijfers: 1. Deze middelen van het Ministerie van SZW (via Leergeld Nederland) zijn geoormerkt als meerjarige voorziening voor kindkosten en mogen nergens anders aan besteed worden. 2. De realisatie 2017 behelsde een periode van vier maanden (september t/m december 2017), waarin bovendien de bekendheid van Leergeld nog moest groeien. Daardoor is minder uitgegeven aan Vangnet dan verwacht. De beoogde aantallen kinderen zijn wel gehaald. 3. Niet alle vacatures van het personeel konden in september 2017 vervuld worden. Daardoor waren de personele uitgaven in 2017 minder dan verwacht. Voor 2018 zijn de vacatures vervuld. 6 Cijfers 2017 uit de Jaarrekening 2017 van Leergeld Amsterdam Leergeld Amsterdam Jaarbericht 2017/2018,

6 4. In de maanden voor de indiensttreding van het personeel en van de eerste aanvragen voor kinderen zijn al beheerskosten gemaakt om in september 2017 te kunnen starten. 5. De subsidie die in 2018 aan personeel en beheer mag worden uitgegeven is ,= ( ,= van de gemeente Amsterdam en ,= van het Ministerie SZW), waarmee de kosten voor personeel en beheer in 2018 ook gedekt zijn. Wanneer Leergeld Amsterdam eenmaal op stoom is, zullen de komende jaren de kosten voor meedoen en vrijwilligers stijgen ten opzichte van stabilisatie van de kosten voor personeel en beheer. 6. Voor het tekort 2018 worden bij fondsen extra middelen voor vrijwilligers aangevraagd. 11. Evaluatie Om de doelstelling van Leergeld Amsterdam te evalueren zijn in het Pilotplan Leergeld Amsterdam 2017/2018 evaluatiecriteria opgenomen. Deze zijn: - Door de huisbezoeken van Leergeld wordt het bereik van de bestaande kindvoorzieningen vergroot, waardoor meer kinderen ondersteund worden. - Goede samenwerking van Leergeld met de bestaande kindvoorzieningen draagt bij aan grotere bekendheid daarvan bij gezinnen om aanvragen te doen. - Het bereiken van meer kinderen in gezinnen, die geen gemeentelijke ondersteuning (kunnen) krijgen: kleine zelfstandigen, werkende arme gezinnen en vluchtelingen. - Het met de partners zoals Jeugdsportfonds en Jongerencultuurfonds afstemmen in de fundraising bij private fondsen, bedrijven en particulieren om te doneren voor de kinderen uit de doelgroep. - Het via het monitoren van de resultaten van deze acties enerzijds in beeld krijgen of aanvragers zich in op den duur meer zelf kunnen redden en anderzijds welke kinderen om welke reden niet worden bereikt en hoe die dan wel gesteund kunnen worden (einde citaat). Voor het beantwoorden van die vragen heeft Leergeld Amsterdam contact gezocht met de Hogeschool Amsterdam. Met steun van hen en in samenwerking met de partners van Kansen4kinderen zal de evaluatievraagstelling in 2018 nader uitgewerkt worden. Vastgesteld in het bestuur van Leergeld Amsterdam d.d Coen Dresen, voorzitter Miriam Meijs, algemeen coördinator Leergeld Amsterdam Jaarbericht 2017/2018,