Hogeschool Zuyd. HBO-bachelor Informatica

Transcriptie

1 Hogeschool Zuyd HBO-bachelor Informatica Netherlands Quality Agency (NQA) November 2010

2 2/63 NQA - Hs. Zuyd: audit bestaande hbo-bacheloropleiding Informatica

3 Managementsamenvatting Dit rapport is het verslag van het auditteam dat in opdracht van Netherlands Quality Agency (NQA) een bestaande hbo-bacheloropleiding heeft beoordeeld. Het beschrijft de bevindingen, overwegingen en conclusies. Het rapport is conform het NQA Protocol 2010 hbo-bacheloropleiding opgesteld. De rapportage heeft betrekking op: Instelling Hogeschool Zuyd Opleiding Informatica Variant(en) Voltijd Croho nummer Locatie Heerlen Auditdatum 24 juni 2010 Auditteam De heer prof.dr.ir. M.J. Plasmeijer (vakdeskundige en voorzitter) Mevrouw drs. A.E.N. Hacquebard (vakdeskundige) De heer M.B. Bokelaar (studentlid auditteam) Mevrouw drs. M.E. Voorthuis (NQA senior-auditor) Mevrouw L.A. Redder MSc (NQA junior-auditor) Door Hogeschool Zuyd is een dossier ingediend bij NQA voor de beoordeling van de bestaande hbo-bacheloropleiding Informatica. Bij de aanvraag werd door de instelling een kritische reflectie aangeboden die naar vorm en inhoud voldeed aan de eisen die NQA in het NQA Protocol 2010 hbo-bacheloropleiding stelt. Voor de beoordeling van de kwaliteit en het niveau van de bestaande opleiding heeft NQA een auditteam samengesteld, dat voldoet aan de eisen van de NVAO. Het team heeft de kritische reflectie bestudeerd en een bezoek aan de opleiding gebracht. De kritische reflectie en alle overige (mondeling en schriftelijk) verstrekte informatie hebben het auditteam in staat gesteld om tot een weloverwogen oordeel te komen. Onderwerp 1 Doelstellingen van de opleiding De opleiding maakt gebruik van de competenties, zoals deze zijn geformuleerd door het HBO-I. Zij is bezig om zich aan te sluiten bij de internationale competenties van Software Engineering Body of Knowledge (SWEBOK). Uit de documentatie blijkt dat de opleiding haar competenties heeft gekoppeld aan de Dublin descriptoren. Om het hbo-niveau te kunnen meten en waarborgen onderscheidt zij 22 prestatie-indicatoren (leerdoelen) en drie niveaus van beheersing, die corresponderen met de drie onderscheiden fasen van de opleiding: fase 1 (jaar 1) de basisvorming, fase 2 (jaar 2) de associatie en fase 3 (jaar 3 en 4) de professionalisering. Studenten van deze opleiding worden opgeleid voor het beroepsprofiel van software engineer. Toekomstige functies zijn systeemontwikkelaar, applicatieontwikkelaar, programmeur, junior systeem architect en test engineer. De opleiding voert regelmatig overleg met het werkveld over de competenties en heeft deze ook door het werkveld laten valideren. NQA - Hs. Zuyd: audit bestaande hbo-bacheloropleiding Informatica 3/63

4 Onderwerp 2 Programma Het programma van de opleiding is globaal opgebouwd uit drie fasen: de basisvormingsfase, de associatiefase en de professionaliseringsfase. In het derde jaar is een stage bij een extern bedrijf geprogrammeerd van een half jaar en in de tweede helft van het vierde jaar een afstudeeropdracht. De opbouw van het programma is concentrisch. De student wordt geleerd om steeds zelfstandiger complexere opdrachten uit te voeren. De concentrische opbouw zorgt voor een verticale samenhang van het programma. De sofware engineering vormt de inhoudelijke rode draad van het curriculum. Het aantal contacturen ligt rond de 20 uur per week en wordt in de loop van de opleiding minder. De totale gerealiseerde studielast is 32 à 40 uur per week. De opleiding gebruikt een bindend studieadvies van 45 EC aan het einde van het eerste jaar. Toelating tot de opleiding is mogelijk op basis van een havo- of vwo-diploma. Ook mbo ers, niveau 4 met een technische opleiding, kunnen worden toegelaten. Mbo ers en vwo ers kunnen voor vrijstellingen in aanmerking komen en een verkort traject van drieënhalf jaar volgen. De opleiding heeft een EVC-procedure. Vier medewerkers van de opleiding zijn gecertificeerd om de EVC-toetsprocedure af te nemen. De didactische visie van de opleiding is gebaseerd op de uitgangspunten van vraaggestuurd, competentiegericht en studentactiverend maatwerkonderwijs in een praktijkechte omgeving. Studenten voeren in de Proeftuin-ICT opdrachten uit voor externe opdrachtgevers. De opleiding heeft een toetsbeleid dat aansluit op het competentiegerichte onderwijs. Toetsvormen zijn de kennistoetsen, opdrachten en projecten, reflecties, het portfolio, het persoonlijk ontwikkelingsplan, de stage en het afstudeerproject. Het toetsbeleid is thans nog niet over de volle breedte van de opleiding geïmplementeerd. Dat wil zeggen dat de toetsprocedures en -systematiek nog niet door alle docenten structureel worden gehanteerd. Onderwerp 3 Inzet van personeel Docenten van de opleiding onderhouden op verschillende manieren een relatie met de beroepspraktijk. Zij doen dit door de begeleiding van stagiairs, afgestudeerden en studenten, die een project uitvoeren in de Proeftuin ICT. Ook bezoeken zij regelmatig congressen. Docenten hebben voor meer dan tien procent van hun aanstelling de ruimte om zich te professionaliseren of te scholen. Maar maken hier nog te weinig gebruik van. De totale omvang van het docententeam is 11,1 fte en de docent-studentratio is 1:16,6. Vier van de veertien vast aan de opleiding verbonden docenten zijn betrokken bij de kenniskringen Infonomie en Nieuwe Media, Kennisorganisaties en Kennismanagement, en Technologie in de Zorg. Eén van hen is bezig met een promotietraject. Drie van de veertien docenten zijn informaticus. De overige docenten hebben een wis- of natuurkundige achtergrond. Onderwerp 4 Voorzieningen De opleiding is gehuisvest in een modern gebouw van Hogeschool Zuyd in Heerlen. De Proeftuin ICT bevindt zich in een ander gebouw op dezelfde campus. De studiebegeleiding is vormgegeven als studieloopbaanbegeleiding (SLB). Elke student heeft gedurende de hele opleiding een studieloopbaanbegeleider (SLB'er), die regelmatig gesprekken voert met de student. De verslagen hiervan worden opgeslagen in Osiris, het 4/63 NQA - Hs. Zuyd: audit bestaande hbo-bacheloropleiding Informatica

5 studentenvolgsysteem. Naast de SLB er kan de student, indien hij studievertraging oploopt een beroep doen op de studieadviseur. Met problemen van persoonlijke aard kan hij terecht bij de decaan of de vertrouwenspersoon van de hogeschool. De informatievoorziening naar studenten gaat voornamelijk via intranet (Infonet) van de hogeschool. Met vragen over de organisatie kunnen studenten zich wenden tot het Bureau Onderwijs, het secretariaat, de helpdesk ICT en het bewonersservicepunt. Onderwerp 5 Interne kwaliteitszorg De hogeschool heeft vier doelstellingen voor haar kwaliteitsbeleid geformuleerd. Dit zijn: 1) het werken aan continue verbetering en vernieuwing en het bevorderen van klant- en leveranciersgerichtheid; 2) het borgen van kwaliteit in georganiseerde kwaliteitszorg; 3) het systematisch evalueren van primaire en ondersteunende processen en van de resultaten daarvan en 4) het intern en extern afleggen van verantwoording. De hogeschool en de opleiding richten zich hierbij op de drie hoofdprocessen: 1) Onderwijs en Dienstverlening, 2) Bedrijfsvoering en 3) Marketing en Communicatie. Voor de uitvoering van de kwaliteitszorg gebruikt de opleiding de Plan-Do-Check-Act-cyclus. De opleiding heeft stuurgetallen geformuleerd voor verschillende opleidingsaspecten, zoals voor de scores van de evaluaties en voor de rendementen. De opleiding neemt indien nodig verbetermaatregelen en betrekt alle relevante stakeholders, zoals de studenten, docenten, het werkveld en haar alumni bij de uitvoering van de kwaliteitszorg. Onderwerp 6 Resultaten De opleiding heeft de afstudeerprocedure beschreven in de nota Informatie over de stage en het afstuderen SE, oktober De procedure bestaat uit het uitvoeren van een opdracht bij een bedrijf of instelling. De docent van de opleiding begeleidt de student bij het plan van aanpak, de gebruikte methoden en technieken, de geleverde prestaties en de reflecties. De inhoudelijke begeleiding is in handen van de bedrijfsbegeleider. De producten van het afstuderen zijn de producttoets, de presentatie en het projectportfolio. De beoordeling vindt plaats door middel van een assessment. Bij de beoordeling dienen de begeleidende docent, een tweede docent (externe assessor) en de bedrijfsbegeleider aanwezig te zijn. Het auditteam heeft geconstateerd dat tot op heden er nog geen externe assessor wordt ingezet. In de verslaglegging van het afstuderen wordt veel nadruk gelegd op een beschrijving van het proces. De opleiding vindt een goede beschrijving hiervan een voorwaarde om de opdracht inhoudelijk goed uit te voeren. Deze insteek komt voort uit en is in overeenstemming met het competentiegerichte karakter van het onderwijs. Voor de rendementen en de studieduur van uitvallers en afgestudeerden heeft de opleiding streefcijfers geformuleerd. Uit de documentatie blijkt dat met name de streefrendementen voor de propedeuse en de hoofdfase niet worden gerealiseerd, maar dat hier wel een positieve ontwikkeling in zit. Het streefcijfer voor de gemiddelde studieduur van afgestudeerden wordt nagenoeg gerealiseerd en van uitvallers na één jaar volledig gerealiseerd. NQA - Hs. Zuyd: audit bestaande hbo-bacheloropleiding Informatica 5/63

6 Alles overziend komt het auditteam van NQA tot de conclusie dat de kwaliteit en het niveau van de bestaande hbo-bacheloropleiding Informatica van Hogeschool Zuyd aan de vereiste basiskwaliteit voldoet. Een onderbouwing van deze conclusie is opgenomen in hoofdstuk 2. 6/63 NQA - Hs. Zuyd: audit bestaande hbo-bacheloropleiding Informatica

7 1 Basisgegevens 9 2 Beoordeling Doelstellingen van de opleiding Programma Inzet van personeel Voorzieningen Interne kwaliteitszorg Resultaten 35 3 Bijlagen 41 Bijlage 1 Deskundigheden auditteam 43 Bijlage 2 Onafhankelijkheidsverklaring auditteam 49 Bijlage 3 Bezoekprogramma 55 Bijlage 4 Bijlagen zelfevaluatie en ter inzage gelegd materiaal 57 Bijlage 5 Domeinspecifieke referentiekader en opleidingscompetenties 59 Bijlage 6 Opbouw programma 61 NQA - Hs. Zuyd: audit bestaande hbo-bacheloropleiding Informatica 7/63

8 8/63 NQA - Hs. Zuyd: audit bestaande hbo-bacheloropleiding Informatica

9 1 Basisgegevens De basisgegevens van de bestaande hbo-bacheloropleiding Informatica zijn in onderstaande tabel weergeven. 1. Naam instelling Hogeschool Zuyd 2. Status instelling Bekostigd 3. Naam opleiding in CROHO Informatica 4. Registratienummer in CROHO Oriëntatie en niveau Hbo bachelor 6. Aantal studiepunten Afstudeerrichting Informatica 8. Locatie Heerlen 9. Code of conduct Nee 10. Variant Voltijd 11. Inhoudelijk profiel opleiding Het vakgebied Informatica kent vele profielen. Een duidelijk te onderkennen basisprofiel in dit vakgebied is de software ontwikkelaar. De I-opleiding heeft voor een profiel gekozen dat gekenmerkt wordt door een brede inzetbaarheid in veel toepassingsdomeinen. Haar kracht wordt ontleend aan een gedegen kennis en kunde op het gebied van de software engineering. Centraal in de opleiding staat het ontwikkelen van complexe robuuste software als een operationeel eindproduct. De opleiding hecht, naast kennis en vaardigheden in het gebruik van methoden en technieken, groot belang aan praktische grondslagen, best practice-oplossingen en heuristieken. 12. Beoogd werkveld alumni De afgestudeerden kunnen in verschillende branches terechtkomen, zoals banken, zorginstellingen, telecombedrijven, pensioenfondsen, verzekeringsmaatschappijen en meer technologische bedrijven zoals OC, Philips en DSM. De typen bedrijven waar ze terecht kunnen komen zijn: Leveranciers: standaard software bedrijven(vb. Exact, BAAN, SAP, Microsoft, Oracle). Intermediairs: ICT-service verlenende bedrijven(vb. Origin, Cap Gemini, Getronics, IBM, Ordina, PinkRoccade, Mediaan). Eindgebruikers: ICT-gebruikende organisaties, MKB. NQA - Hs. Zuyd: audit bestaande hbo-bacheloropleiding Informatica 9/63

10 13. Plaats opleiding in organisatiestructuur hogeschool 14. Jaar vorige visitatie en datum besluit NVAO 15. Belangrijkste wijzigingen in opleiding sinds vorige visitatie De hogeschool bestaat uit enkele platforms. Een platform bestaat uit een aantal faculteiten. Een faculteit bestaat uit een aantal opleidingen. De opleiding Informatica maakt deel uit van de faculteit ICT en de faculteit maakt deel uit van het platform Techniek & ICT. Oktober 2004 Besluit NVAO mei Een verhoogde samenhang, o.a. door clustering van modulen met name om het concentrisch leren meer gestalte te geven. - Gestart met invoering van competentiegericht onderwijs en toetsen o.a. door middel van prestatieindicatoren. - Meer structurele samenwerking met het werkveld, o.a. Vodafone (architectuur) en Mediaan (proeftuin). - Invoering van individuele studieloopbaanbegeleiding. 16. Schema opbouw programma Zie bijlage 6. 10/63 NQA - Hs. Zuyd: audit bestaande hbo-bacheloropleiding Informatica

11 2 Beoordeling Het auditteam komt samenvattend tot het volgende oordeel over de opleiding: Onderwerp Oordeel Facet Oordeel 1 Doelstellingen P 1.1 Domeinspecifieke eisen 1.2 Niveau 1.3 Oriëntatie hbo 2 Programma P 2.1 Eisen hbo 2.2 Relatie doelstellingen programma 2.3 Samenhang programma 2.4 Studielast 2.5 Instroom 2.6 Duur 2.7 Afstemming vormgeving inhoud 2.8 Beoordeling en toetsing 3 Inzet personeel P 3.1 Eisen hbo 3.2 Kwantiteit 3.3 Kwaliteit 4 Voorzieningen P 4.1 Materiële voorzieningen 4.2 Studiebegeleiding 5 Interne kwaliteitszorg P 5.1 Evaluatie resultaten 5.2 Maatregelen tot verbetering 5.3 Betrokkenheid 6 Resultaten P 6.1 Gerealiseerd niveau 6.2 Onderwijsrendement Goed Goed Goed Voldoende Goed Voldoende Goed Goed Voldaan Goed Voldoende Goed Voldoende Goed Voldoende Goed Goed Goed Voldoende Voldoende Voldoende Het auditteam stelt vast dat de kwaliteit en het niveau van de bestaande hbobacheloropleiding Informatica van Hogeschool Zuyd aan de vereiste basiskwaliteit voldoet en adviseert de NVAO positief ten aanzien van de accreditatie van deze opleiding. Het auditteam beschrijft in de volgende paragrafen per onderwerp en per facet van het NVAO beoordelingskader de bevindingen, overwegingen en conclusies. Elke paragraaf sluit af met een samenvattend oordeel op onderwerpniveau. 2.1 Doelstellingen van de opleiding Domeinspecifieke eisen (facet 1.1) De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk). NQA - Hs. Zuyd: audit bestaande hbo-bacheloropleiding Informatica 11/63

12 Bevindingen De opleiding sluit met haar competenties aan bij die van het HBO-I, een samenwerkingsverband van bacheloropleidingen-ict in Nederland, dat een landelijk profiel voor ICT-opleidingen in het hbo heeft vastgesteld. Het HBO-I heeft in 2004 in het document Bachelor of ICT, een competentiegerichte profielbeschrijving voor de ICT-opleidingen vastgesteld. Het profiel is in 2009 geactualiseerd. Het bevat vijf competenties: analyseren, adviseren, ontwerpen, realiseren en beheren. De opleiding heeft deze competenties op eigen wijze verder gespecificeerd en ingevuld en ervoor gekozen het zwaartepunt bij de software engineering te leggen. De competenties worden in volgende omgevingen toegepast: o Innovatie, productinnovatie o Praktijkgerichtheid o Architectuurdenken en kwaliteit in software o Softwaretechnologie in de vorm van distributie en services o Maatschappelijke oriëntatie o Methoden en technieken o Multidisciplinaire samenwerking o Professionaliteit in dienstverlening en projectbeheersing in externe projecten De opleiding heeft regelmatig overleg over de competenties met haar werkveld, c.q. de werkveldcommissie, waarvan de leden werkzaam zijn in beleidsvormende en/of strategische functies. Het werkveld heeft de competenties, die zijn opgesteld door het HBO-I, gevalideerd. Daarnaast is de opleiding bezig om haar onderwijseenheden en daarmee haar profiel en competenties internationaal te relateren aan de Software Engineering Body of Knowledge (SWEBOK). SWEBOK beschrijft welke kennis een software engineer nodig heeft om zijn vak te kunnen uitoefenen ( Hiermee maakt de opleiding thans een internationale vertaalslag. Overwegingen De aansluiting bij het landelijke beroepsprofiel en de bijbehorende competenties (HBO-I) en de ontwikkeling van de aansluiting bij het internationale beroepsprofiel en de competenties (SWEBOK) worden door het auditteam positief beoordeeld. Het auditteam heeft vastgesteld dat de opleiding zich in voldoende mate profileert en positioneert door het zwaartepunt te leggen bij de software engineering. Conclusie Op basis van bovenstaande bevindingen en overwegingen komt het auditteam tot het oordeel goed op dit facet. Niveau bachelor (facet 1.2) De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een bachelor. 12/63 NQA - Hs. Zuyd: audit bestaande hbo-bacheloropleiding Informatica

13 Bevindingen De opleiding relateert haar competenties aan de Dublin descriptoren, maar gebruikt hiervoor andere benamingen. Het auditteam heeft aan de hand van een door de opleiding gebruikte matrix, die is gebaseerd op het rapport van de commissie Franssen (2002) en door NQA in 2003 is vertaald naar de HBO-kenmerken vastgesteld, dat de kwalificaties (competenties) van de opleiding de Dublin descriptoren afdekken (Competenties van de opleiding Informatica (ongedateerd). Bij elke opleidingscompetentie wordt de relatie tussen de competentie en de Dublin descriptor gegeven. Ter illustratie: de Dublin descriptor Toepassen Kennis en Inzicht wordt onder andere gerelateerd aan de opleidingscompetentie Analyseren 2 het uitvoeren van een procesanalyse op detailniveau tezamen met een domeindeskundige. Volgens de opleiding krijgt deze relatie gestalte door de student te leren een complexe processtructuur vanuit diverse invalshoeken (praktisch, conceptueel, theoretisch) systematisch te analyseren. Dezelfde opleidingscompetentie sluit aan bij de Dublin descriptor Leervaardigheden. Deze relatie komt terug in het onderwijsprogramma door studenten te leren om via bewuste (zelf)reflectie van iedere ervaring en van anderen te leren. Om de opleidingscompetenties meetbaar te maken heeft de opleiding deze geoperationaliseerd in 22 prestatie-indicatoren. Bij elke opleidingscompetentie komt een andere combinatie van prestatie-indicatoren aan bod. Dit heeft tot gevolg dat prestatie-indicatoren bij meerdere competenties terug kunnen komen. De prestatieindicatoren zijn op hun beurt gekoppeld aan de opleidingscompetenties en Dublin descriptoren. Zo hoort prestatie-indicator 10, Een student, groep toont in het SEwerkveld aan van een door de stakeholders als complex ingeschat probleem een adequate analyse en model te kunnen maken, bij de opleidingscompetentie Analyseren 2 en de Dublin descriptor Toepassen van kennis en inzicht. De opleiding heeft een concentrische opbouw, dat wil zeggen dat de opdrachten gedurende de opleiding complexer worden en dat van de studenten wordt verwacht dat zij steeds zelfstandiger de opdrachten kunnen uitvoeren. Er worden drie niveaus van beheersing van de competenties onderscheiden: de basisvormingsfase (taakgestuurd), de associatiefase (probleemgestuurd) en de professionaliseringsfase (projectgestuurd). Overwegingen Het auditteam heeft geconstateerd dat de competenties van de opleiding zijn afgeleid van en aansluiten bij de Dublin descriptoren. Door gebruik te maken van de 22 prestatie-indicatoren en door drie niveaus te onderscheiden waarborgt de opleiding het hbo-niveau en sluit zij aan bij de (inter)nationale kwalificaties, die van een bachelor in ICT verwacht kunnen worden. Conclusie Het auditteam komt op basis van de bovenstaande bevindingen en overwegingen tot het oordeel goed op dit facet. NQA - Hs. Zuyd: audit bestaande hbo-bacheloropleiding Informatica 13/63

14 Oriëntatie hbo bachelor (facet 1.3) De eindkwalificaties zijn mede ontleend aan de door (of in samenspraak met) het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties. De eindkwalificaties weerspiegelen het niveau van beginnend beroepsbeoefenaar in een specifiek beroep of samenhangend spectrum van beroepen waarvoor een hbo-opleiding vereist of dienstig is. Bevindingen De opleiding beschrijft haar doelstelling in het zelfevaluatierapport als volgt: Een afgestudeerde informaticus is specialist op het gebied van software en softwareontwikkeling, maar ook een generalist die vanuit zijn algemene engineeringcompetenties snel in een breed veld inzetbaar is. Hij werkt probleem- en resultaatgericht, waarbij het accent ligt op dienstverlening en samenwerking met andere disciplines. De student wordt opgeleid voor het beroepsprofiel software engineer. De hierbij horende belangrijkste functies zijn die van systeemontwikkelaar, applicatieontwikkelaar, programmeur, junior systeemarchitect en test engineer. Startfuncties zijn programmeur, ontwerper en software engineer. De functie van software engineer valt binnen de functiebeschrijvingen, die het NGI, Platform voor ICT-professionals, van het beroepenveld in kaart heeft gebracht (Op de Coul, ir. Johan C (red), Taken, Functies, Rollen en Competenties in de Informatica, Ten Hagen & Stam Uitgevers, Den Haag, 2001). De focus in de opleiding ligt op de ontwikkeling van modellen en betrouwbare technieken, waarmee high quality software op tijd en binnen het budget kan worden gerealiseerd. Dit vraagt kennis van theorie en praktijk, maar ook ervaring in de dagelijkse praktijk. De opleiding voert regelmatig overleg over de competenties met het werkveld, c.q. de werkveldcommissie (zie ook facet 1.1). Daarnaast vindt er tweejaarlijks een enquête onder het werkveld en de alumni plaats om de competenties (eindkwalificaties) verder te ontwikkelen en aan te laten sluiten bij de vraag vanuit de praktijk. Het auditteam heeft notulen van deze bijeenkomsten ingezien. Tijdens de gesprekken van het auditteam met het werkveld is naar voren gekomen dat de wijzigingen in de eindkwalificaties en het curriculum daadwerkelijk worden voorgelegd aan de werkveldcommissie. De werkveldcommissie heeft ook de huidige eindkwalificaties gevalideerd. Door het bestuderen van de documentatie en het voeren van een gesprek met docenten heeft het auditteam kunnen constateren dat de moeilijkheidsgraad van de opdrachten gedurende de opleiding toeneemt. Dit komt tot uiting door een toename van de omvang en complexiteit van de opdrachten. De opdrachten zijn voor de studenten een belangrijk middel om zich gedurende de opleiding de eindkwalificaties eigen te maken en het niveau van een beginnend beroepsbeoefenaar te bereiken. Uit de alumni-enquête (2010) blijkt dat zeventien van de negentien studenten direct na hun afstuderen een baan hebben gevonden in het domein, dat de opleiding goed aansluit op de eisen die de werkgever aan de alumni stelt (63%) en dat zij de opleiding als beroepsgericht beoordelen (63%). Uit de resultaten van de 14/63 NQA - Hs. Zuyd: audit bestaande hbo-bacheloropleiding Informatica

15 Werkveldenquête (2010) blijkt dat werkgevers de competenties van stagairs en afstudeerders over het algemeen als voldoende beoordelen. Overwegingen Het auditteam heeft vastgesteld dat de eindkwalificaties mede zijn ontleend aan de door het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofiel. Het NGI, platform voor ICT-professionals, heeft de basis gelegd voor de beschrijving van het profiel voor de beginnend beroepsbeoefenaar. Daarnaast geeft HBO-I voorbeelden van beroepscompetenties en beroepsrollen. Het auditteam heeft vastgesteld dat de opleiding haar eindkwalificaties door het werkveld heeft laten valideren. Conclusie Het auditteam komt op basis van bovenstaande tot een oordeel goed op dit facet. Samenvattend oordeel Doelstellingen van de opleiding Alle facetten van dit onderwerp zijn ten minste met een voldoende beoordeeld en daarmee beoordeelt het auditteam het onderwerp Doelstellingen van de opleiding als positief. 2.2 Programma Eisen hbo (facet 2.1) Kennisontwikkeling door studenten vindt plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontleend studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek. Het programma heeft aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied/de discipline. Het programma waarborgt de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk. Bevindingen In de zelfevaluatie wordt beschreven dat de kennisontwikkeling van studenten op verschillende manieren wordt gerealiseerd, onder andere door het bestuderen van vakliteratuur, zowel verplicht als keuze en aanbevolen. Daarnaast maken studenten aan de praktijk gerelateerde opdrachten. Het auditteam heeft de literatuurlijst van de opleiding bestudeerd en geconstateerd dat deze naast actuele Nederlandstalige literatuur ook Engelstalige literatuur bevat. In de hogere studiejaren wordt van studenten gevraagd om zelf een deel van de literatuur/artikelen te verzamelen, met als doel om de zelfstandigheid van de student te stimuleren. Studenten gaven tijdens de gesprekken aan tevreden te zijn over de literatuur, die zij moeten bestuderen. In de opleiding vindt de interactie met de beroepspraktijk onder andere plaats tijdens de stages. Het leerbedrijf Proeftuin ICT ( zorgt ook voor een directe interactie met de praktijk. Hierin voeren studenten opdrachten voor echte NQA - Hs. Zuyd: audit bestaande hbo-bacheloropleiding Informatica 15/63

16 opdrachtgevers uit en komen zij, maar ook docenten die hen begeleiden in aanraking met de actuele ontwikkelingen in het vakgebied. Met name de opdrachten, die in de loop van de opleiding steeds complexer worden en die de student steeds zelfstandiger moet uitvoeren, zorgen ervoor dat hij zich de beroepsvaardigheden eigen kan maken. Het auditteam heeft geconstateerd dat de opleiding weinig gebruik maakt van gastdocenten en bedrijvenbezoeken. Desondanks is het auditteam van mening dat het de opleiding goed lukt om de relatie met het beroepenveld voldoende te waarborgen. Immers, studenten en docenten komen tijdens projecten in en buiten de Proeftuin ICT, in de stages en in de afstudeeropdrachten in voldoende mate in aanraking met bedrijven. Daarnaast verzorgt het bedrijf Vodafone een volledige module. Het programma kent tot op heden geen onderdeel waarin expliciet aandacht wordt besteed aan onderzoeksvaardigheden. Deze zijn geïntegreerd in verschillende programmaonderdelen, zoals bijvoorbeeld in de opdrachten. Het opleidingsmanagement heeft het auditteam laten weten dat de opleiding met ingang van september 2010 een module Research and Development van 3 EC in het opleidingsprogramma heeft opgenomen. De module wordt geprogrammeerd in het laatste blok van het tweede jaar. Op deze manier wordt de aandacht voor onderzoek en onderzoeksvaardigheden structureel verankerd in het programma. De studenten en het werkveld gaven in het gesprek met het auditteam aan positief te zijn over de aansluiting van de opleiding met het beroepenveld en over de praktijkgerichte oriëntatie van de opleiding. In de Studentenevaluatie 2009 wordt de beroepsoriëntatie beoordeeld met de score 3,5 op een vijfpuntsschaal. Ten opzichte van de vorige evaluatie in 2008 is dit een stijging van 0,8. Het auditteam heeft vastgesteld dat docenten op de hoogte zijn van de actuele ontwikkelingen in het vakgebied, met name op het gebied van software. Zij voegen nieuwe software programma s toe aan het curriculum. Studenten benoemen dit als een sterk punt van de opleiding en beoordelen de actualiteit in het studieprogramma dan ook met een voldoende. Overwegingen Het auditteam is van mening dat de in de opleiding gebruikte literatuur actueel en van voldoende niveau is. Ook is er voldoende interactie met de beroepspraktijk, die onder andere wordt gerealiseerd door de begeleiding van de (afstudeer)stages en door deelname aan de Proeftuin ICT. Door de stages en projecten in en buiten de Proeftuin ICT is het voor studenten mogelijk om zich beroepsvaardigheden eigen te maken. De onderzoeksvaardigheden dienen, naar mening van het auditteam, nog overtuigender terug te komen in het onderwijsprogramma. Het invoeren van de module Research and Development is in dit kader een positieve ontwikkeling. De aandacht voor toegepast onderzoek kan verder worden versterkt door de contacten met de kenniskringen te intensiveren. 16/63 NQA - Hs. Zuyd: audit bestaande hbo-bacheloropleiding Informatica

17 Conclusie Op basis van met name de extra aandacht die het auditteam bepleit voor onderzoeksvaardigheden in het programma, komt het auditteam tot een oordeel voldoende op dit facet. Relatie doelstellingen en inhoud programma (facet 2.2) Het programma is een adequate concretisering van de eindkwalificaties, qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen. De eindkwalificaties van de doelstellingen zijn adequaat vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het programma. De inhoud van het programma biedt studenten de mogelijkheden om de geformuleerde eindkwalificaties te bereiken. Bevindingen Het programma is concentrisch opgebouwd uit een drietal fasen: de basisvormingsfase (jaar 1), de associatiefase (jaar 2) en de professionaliseringsfase (jaar 3 en 4). De student leert steeds zelfstandiger complexere projecten uit te voeren. Na het tweede jaar volgt een stageperiode van een half jaar bij een extern bedrijf of instelling. De studie wordt afgesloten met een externe afstudeeropdracht van 30 EC, die ook wordt uitgevoerd bij een extern bedrijf of instelling. In de basisvormingsfase werkt de student aan het oplossen van atomaire solitaire problemen in een praktijkechte context met als doel het verkrijgen van fundamentele inzichten, kennis, vaardigheden en competenties. De reflectie en het toepassen van kennis staan in deze fase centraal. In de associatiefase is de focus gericht op de taak, een ondeelbaar geheel van handelen, die kennis, inzichten, vaardigheden en competenties in samenhang en interventie vereist. De student moet facetten uit verschillende gebieden combineren om het praktijkprobleem te kunnen oplossen. Tot slot: de professionaliseringsfase, waarin de focus is gericht op het project, een complex van taken en verantwoordelijkheden, die gepland en uitgevoerd moeten worden. Verdieping en specialisatie staan centraal in deze fase. Daarnaast dient de student door middel van zijn afstudeerproject te laten zien, dat hij beschikt over een analytisch, lerend en probleemoplossend vermogen op hbo niveau. Om de competenties meetbaar te maken zijn deze door de opleiding geoperationaliseerd in 22 prestatie-indicatoren (leerdoelen). In elke module komt een aantal prestatie-indicatoren aan de orde. Deze zijn uitgewerkt in het Toetsboek van de Faculteit ICT Opleidingen TI en I (juli 2009). Hierdoor worden ook de eindkwalificaties zichtbaar in het programma. Voorbeelden van prestatie-indicatoren zijn (nummering komt overeen met de nummering van de opleiding): 1. Een student, groep toont in de praktijk aan het (SE) instrumentarium (methode/techniek) effectief te hebben ingezet. 2. Een student, groep toont in de praktijk op grond van geldige argumenten aan een gefundeerd (ontwerp)beslissing te hebben genomen. 3. Een student, groep levert een product, resultaat op dat voldoet aan de overeengekomen eisen en kwaliteit. NQA - Hs. Zuyd: audit bestaande hbo-bacheloropleiding Informatica 17/63

18 4. Een student, groep toont aan dat een product op een adequate wijze is gevalideerd. 5. Een student, groep geeft op een adequate wijze inzicht in voortgang en resultaten van een werk om een groter draagvlak te creëren. 6. Een student, groep toont in de praktijk aan een conceptueel integer ontwerp te kunnen maken. 7. Een student, groep toont in de praktijk zijn professionele attitude aan (loyaal, integer, flexibel, et cetera) Ter illustratie: In module 17 Imperatief Programmeren worden de volgende prestatieindicatoren gemeten (zie voor een beschrijving de bovenstaande bullits): 1: Een student, groep toont in de praktijk het (SE) instrumentarium (methode/techniek) effectief te hebben ingezet.(instrumentarium is in dit geval: UML(ontwerp syntaxis) en C# programmeertaal.) 2: Een student, groep toont in de praktijk op grond van geldige argumenten aan een gefundeerde (ontwerp)beslissing te hebben genomen. De keuzes gemaakt t.a.v. de structuur, de interfaces en de implementaties worden zodanig onderbouwd dat sprake is van een afgewogen keuze tussen alternatieven. 4: Een student, groep toont aan dat een product op een adequate wijze is gevalideerd. De student stelt een volledige set van testscenario's op, geeft de relatie aan met de gestelde eisen/functionaliteiten en beschrijft de testresultaten en conclusies. Op basis van de bestudeerde documentatie en de gesprekken tijdens de bezoekdag is het auditteam van mening dat de relatie tussen de inhoud van het programma en de doelstellingen en gedragsindicatoren helder is. Overwegingen Het auditteam heeft vastgesteld dat de 22 prestatie-indicatoren (leerdoelen) een adequate vertaling zijn van de onderliggende eindkwalificaties. Binnen de onderwijseenheden komen alle eindkwalificaties aan bod. In de uitwerking van het curriculum zijn per module de prestatie-indicatoren en verwachtingen beschreven. Hiermee maakt de opleiding de relatie tussen de inhoud van het programma en de doelstellingen van de opleiding zichtbaar. Het auditteam is van mening dat de structuur en de opbouw van het programma het mogelijk maken om de eindkwalificaties te bereiken. Conclusie Op basis van bovenstaande bevindingen en overwegingen komt het panel tot het oordeel goed op dit facet. 18/63 NQA - Hs. Zuyd: audit bestaande hbo-bacheloropleiding Informatica

19 Samenhang in opleidingsprogramma (facet 2.3) Studenten volgen een inhoudelijk samenhangend opleidingsprogramma. Bevindingen De opleiding heeft gekozen voor een concentrische opbouw (zie ook facet 2.2). Hiermee wordt een verticale samenhang gerealiseerd. De inhoud van de modulen bouwt voort op hetgeen studenten in de eerdere modulen geleerd hebben. Tevens worden de opdrachten complexer en wordt van studenten meer zelfstandigheid bij de uitvoering van de opdrachten verwacht. De modulen van de opleiding hebben ook een sterke interne samenhang, doordat deze zijn gerelateerd aan beroepstaken en -producten. Hiermee wordt een horizontale samenhang van het programma gerealiseerd. De Commissie Onderwijs & Dienstverlening van de opleiding is verantwoordelijk voor de samenhang in het programma. Via het kwaliteitszorgsysteem van de opleiding ontvangt de commissie feedback op de vraag of er voldoende samenhang wordt gerealiseerd. De inhoudelijke rode draad van de opleiding is software engineering (SE). Ieder studieblok in jaar één en jaar twee heeft een (cluster)vak SE. In deze jaren worden geen keuzevakken aangeboden, om zo een stevig en diep SE-fundament aan te kunnen brengen en voor alle studenten de rode draad te realiseren. Vanaf het derde jaar zijn er wel keuzemogelijkheden voor studenten om invulling te geven aan hun persoonlijke voorkeur. Echter ook hier geldt dat de vakken een relatie moeten hebben met SE. Theorie en praktijk zijn in de opleiding met elkaar verweven door middel van de verschillende prestatie-indicatoren per module (onderwijseenheid). Theoretische kennis is nodig om de prestatie-indicator te kunnen realiseren. Uit de studentenevaluaties 2009 komt naar voren dat de studenten vinden dat een aantal modulen te laat in de opleiding aan bod komt, waardoor de samenhang van het programma voor studenten niet optimaal is. Het komt voor dat studenten al met een praktijkopdracht aan de slag moeten, terwijl de hiervoor benodigde theorie twee weken later aan bod komt. Dit heeft thans de aandacht van de commissie Onderwijs & Dienstverlening. Overwegingen Het auditteam stelt op basis van het bovenstaande vast dat de verticale samenhang van het programma onder andere wordt gerealiseerd door de concentrische opbouw van het studieprogramma. De horizontale samenhang wordt gerealiseerd door de relatie van de modulen met de beroepstaken en -opdrachten. De samenhang tussen theorie en praktijk heeft de opleiding vormgegeven door ook theorie in de prestatie-indicatoren op te nemen en zo zowel de theorie als de praktijkvaardigheden te toetsen. Studenten ervaren het programma niet in voldoende mate als samenhangend. Als oorzaak wordt door studenten aangegeven dat een aantal modulen te laat aan bod komt. Zij moeten aan een praktijkopdracht beginnen, terwijl de benodigde theorie later in de module aan bod komt. Het auditteam oordeelt positief over het feit dat de commissie Onderwijs & Dienstverlening toeziet op de borging van de samenhang. NQA - Hs. Zuyd: audit bestaande hbo-bacheloropleiding Informatica 19/63

20 Conclusie Op basis van de constatering dat studenten het programma niet voldoende samenhangend vinden komt het auditteam tot een oordeel voldoende op dit facet. Studielast (facet 2.4) Het programma is studeerbaar doordat factoren, die betrekking hebben op dat programma en die de studievoortgang belemmeren zoveel mogelijk worden weggenomen. Bevindingen In het curriculumoverzicht van de opleiding en in het Studieportaal is beschreven hoe de geplande studielast (in EC) is verdeeld over de programmaonderdelen. Elke periode heeft een studielast van 15 EC, waarbij de modulen bestaan uit een veelvoud van 3 EC. De elektronische leeromgeving (Blackboard) geeft inzicht in de verdeling van de studielast binnen de modules. De opleiding is ingedeeld in 4 perioden van 10 weken. In elk van de vier studiejaren wordt uitgegaan van gemiddeld 20 contacturen per week, waarbij de opleiding het principe hanteert dat voor elke dag werk een halve dag is geprogrammeerd als contactuur in het rooster. Concreet betekent dit dat voor een module van 3 EC 4 contacturen en 4 uren zelfstudie per week staan. De opleiding neemt periodiek schriftelijke en/of mondelinge evaluaties af bij studenten, waarin gevraagd wordt naar de feitelijke studiebelasting. Uit de studentenevaluaties komt naar voren dat de student gemiddeld 32 uur per week aan de studie besteedt. Uit het gesprek van het auditteam met de studenten is naar voren gekomen dat studenten rond de 35 à 40 uur per week met de studie bezig zijn. Het auditteam heeft van de studenten gehoord dat naar aanleiding van de evaluaties de studiebelasting van modulen zo nodig wordt bijgesteld. Wanneer door persoonlijke capaciteiten en/of problemen de studielast te hoog wordt, kan de student advies en ondersteuning aanvragen bij de studieadviseur en/of studieloopbaanbegeleider. De opleiding heeft het auditteam laten weten dat niet elke student over voldoende wiskundekennis beschikt. Dat is de reden geweest dat studenten voor de module Wiskunde voor Software Engineers in het eerste jaar een instaptoets moeten maken. Aan de hand van de uitkomsten van de toets, krijgt de student bijles of een vrijstelling voor de module. Studenten met wie het auditteam heeft gesproken, maakten geen melding van wiskunde als struikelvak. Studenten ervaren de mogelijkheid om twee herkansingen per jaar te doen als positief voor hun studievoortgang. De opleiding hanteert een bindend studieadvies van 45 EC in het eerste jaar. Ook dienen studenten aan enkele eisen te voldoen, voordat zij aan de stage kunnen beginnen. Zo dienen studenten de propedeuse behaald te hebben en minimaal 54 van de 60 studiepunten uit het tweede jaar (Informatie over stage en afstuderen, Informatica oktober 2008). Echter, voor de meeste modulen gelden geen ingangseisen. 20/63 NQA - Hs. Zuyd: audit bestaande hbo-bacheloropleiding Informatica

21 Overwegingen Studenten hebben een flink aantal genormeerde contacturen (inclusief begeleidingsuren) en realiseren deze voor een groot deel. Het auditteam is van mening dat de opleiding factoren, die de studievoortgang belemmeren, zoveel mogelijk wegneemt. Een voorbeeld hiervan is de instaptoets voor deelname aan de module Wiskunde voor Software Engineers in het eerste jaar. Het auditteam is van mening dat de opleiding adequate maatregelen neemt om struikelvakken zoveel mogelijk te voorkomen. Conclusie Het auditteam komt op basis van het bovenstaande tot het oordeel goed op dit facet. Instroom (facet 2.5) Het programma sluit qua vorm en inhoud aan bij de kwalificaties van de instromende studenten: vwo, havo, middenkaderopleiding of specialistenopleiding (WEB) of daarmee vergelijkbare kwalificaties, blijkend uit toelatingsonderzoek. Bevindingen De opleiding hanteert voor havo-, vwo- en mbo-instromers de wettelijke toelatingseisen. Studenten met een havo- of vwo-diploma zijn met alle profielen toelaatbaar. Voor studenten met een mbo-vooropleiding geldt dat zij een technische beroepsopleiding met beroepskwalificatie niveau 4 afgerond moeten hebben ofwel een andere beroepsopleiding met extra certificaten wiskunde. Om de doorstroom vanuit het mbo te verbeteren en te vergroten werkt de opleiding nauw samen met de ROC s. Door het ontwikkelen van zogenoemde lusprogramma s binnen de mbo-opleidingen heeft de opleiding het aantal mbo-opleidingen met directe aansluitmogelijkheden vergroot. Het auditteam constateert op basis van de Opleidings- en Examenregeling (april 2009) dat wanneer een student niet direct toegelaten is op basis van zijn vooropleiding, er wordt gekeken of hij alsnog toegelaten kan worden (of vrijstellingen kan krijgen) op basis van Eerder Verworven Competenties (EVC s). Binnen de opleiding zijn vier medewerkers gekwalificeerd om de EVC-toets af te nemen. De EVC-toetsprocedure wordt afgenomen in overleg met de studieadviseur en onder supervisie van de examencommissie. Dit kan er ook toe leiden dat een student, (bijvoorbeeld) vanuit het vwo, een verkorte leerroute kan doorlopen. Een individueel studieprogramma wordt in samenspraak met de studieloopbaanbegeleider, de studieadviseur en de examencommissie gemaakt. De examencommissie is faculteitsbreed ingevoerd en bestaat uit drie leden. De functie en taken van de examencommissie zijn beschreven in de Onderwijs- en Examenregeling (april 2009). Studenten ervaren de aansluiting van de vooropleiding op het eerste studiejaar qua inhoud als goed. NQA - Hs. Zuyd: audit bestaande hbo-bacheloropleiding Informatica 21/63

22 Overwegingen De opleiding hanteert volgens het auditteam heldere instroomprocedures. Zij biedt individuele studenten voldoende mogelijkheden om een aangepaste leerroute te volgen. Het auditteam is positief over de aanwezigheid van een EVC-procedure, evenals over het feit dat er vier gekwalificeerde medewerkers zijn om de EVC-toets af te nemen. Conclusie Op basis van de bevindingen en overwegingen komt het auditteam tot een oordeel goed op dit facet. Duur (facet 2.6) De opleiding voldoet aan formele eisen met betrekking tot de omvang van het curriculum: hbo-bachelor: 240 studiepunten/european credit points. Bevindingen De opleiding heeft een omvang van 240 EC. Hiermee voldoet de opleiding aan de wettelijk vastgestelde eisen voor de duur van een hbo-bachelor. Overweging Het auditteam stelt vast dat de opleiding voldoet aan de formele eis met betrekking tot de omvang van het curriculum. Conclusie Op grond van voorgaande komt het auditteam tot het oordeel voldaan. Afstemming tussen vormgeving en inhoud (facet 2.7) Het didactisch concept is in lijn met de doelstellingen. De werkvormen sluiten aan bij het didactisch concept. Bevindingen De didactische visie van de opleiding is beschreven in het document Didactisch concept TI opleiding (ongedateerd). Het concept is gebaseerd op de uitgangspunten van vraaggestuurd, competentiegericht en studentactiverend maatwerkonderwijs in een praktijkechte omgeving. Centraal in het concept staan de ontwikkeling van het zelflerend vermogen van de student en het zelfbewuste actieve leerproces via zelfsturing en diverse vormen van reflectie in combinatie met het verwerven van kennis. De werkvormen die de opleiding hierbij hanteert, sluiten aan bij deze visie. De werkvormen zijn instructiecolleges, hoorcolleges, discussiecolleges, practica (met en zonder begeleiding) en groepsopdrachten. De werkvormen zijn uitgewerkt in Werkvormen_1 (ongedateerd) en Werkvormen per vak (ongedateerd). In de basisvormingsfase wordt taakgericht onderwijs met ondersteunende instructiecolleges gegeven, in de associatiefase wordt gewerkt met probleemgerichte trajecten met een uitvoerige praktijkcomponent en in de professionaliseringsfase 22/63 NQA - Hs. Zuyd: audit bestaande hbo-bacheloropleiding Informatica

23 wordt gewerkt met zelfstandig uit te voeren projecten. Met andere woorden: in het eerste jaar krijgen studenten veel theorie, terwijl het in de jaren daarna meer gaat om het toepassen van het geleerde en het ontwikkelen van een professionele houding. Het zelflerend vermogen van studenten via zelfsturing en reflectie wordt bereikt door middel van het schrijven van reflecties, portfolio s en een Persoonlijk Ontwikkelings Plan (POP). Hierdoor leert de student om bewust het initiatief en de verantwoordelijkheid voor zijn opleiding te nemen. Zowel de studenten als de alumni gaven tijdens het visitatiebezoek aan dat binnen de opleiding de gebruikte werkvormen een goede voorbereiding zijn op de stages en de beroepspraktijk. De werkgevers vertelden het auditteam dat zij het didactische concept, met name het zelfstandig werken en zelfkritisch zijn van de student als zeer positief ervaren. De medewerkers beoordelen de aansluiting van de werkvormen op de doelstellingen met een 7,5 in Personeelsmonitor Faculteit ICT Overwegingen Het auditteam is van mening dat het in de opleiding gehanteerde didactische concept in lijn is met de doelstellingen van de opleiding. Dit geldt eveneens voor de relatie tussen de gehanteerde werkvormen en het didactisch concept. Centrale elementen zijn het zelfstandig leren werken en het reflecteren. Conclusie Op basis van de bovenstaande bevindingen en overwegingen komt het auditteam tot het oordeel goed op dit facet. Beoordeling en toetsing (facet 2.8) Door de beoordelingen, toetsingen en examens wordt adequaat getoetst of de studenten de leerdoelen van (onderdelen van) het programma hebben gerealiseerd. Het toetsbeleid van de opleiding is beschreven in de notitie: Toetsbeleid opleiding Informatica De opleiding toetst alle onderwijseenheden van het programma zowel wat betreft kennis, inzichten en vaardigheden, als op competenties. Bij de toetsing van kennis en/of vaardigheden gaat het om het meten, beoordelen en waarderen van een geleverde prestatie op basis van een norm. Hierbij wordt nagegaan of de leerdoelen zijn gerealiseerd. Competenties worden getoetst door middel van assessments. Deze zijn multidimensionaal en bestaan uit verschillende toetsvormen. In de assessments wordt de geschiktheid van de student getoetst om een beroepstaak of functie vanuit verschillende invalshoeken en vakdisciplines uit te oefenen. De relatie met de praktijk neemt hierbij een centrale plaats in. Docenten vervullen de rol van assessor. Alle docenten zijn geschoold in deze rol. Zij hebben in 2009 deelgenomen aan de tweedaagse cursus coaching, begeleiding en beoordeling. NQA - Hs. Zuyd: audit bestaande hbo-bacheloropleiding Informatica 23/63

24 De opleiding omschrijft haar visie met betrekking tot het toetsen als het goede goed toetsen, dat wil zeggen het toetsen van de competenties. Om dit te kunnen realiseren heeft de opleiding 22 prestatie-indicatoren geformuleerd. Goed toetsen betekent verder transparantie en objectiviteit ten aanzien van de te leveren prestaties (Modulebeschrijving Informatica, juli 2009; Toetsboek van de faculteit ICT, juli 2009). In de Modulebeschrijving Informatica en het Toetsboek van de faculteit ICT (beide juli 2009) staan de toetsvormen beschreven. Deze documenten moeten de student houvast bieden ten aanzien van wat er van hem verwacht wordt. Het auditteam heeft beide documenten bestudeerd en vindt de kwaliteit ervan in orde. De opleiding hanteert de volgende toetsvormen: kennistoetsen, vaardigheidstoetsen, persoonlijkheidstoetsen, casustoetsen en performance assessments. Er wordt zowel summatief als formatief getoetst. Door middel van formatieve toetsing krijgt de student feedback op zijn competentieontwikkeling. Om de objectiviteit en validiteit van de beoordeling te waarborgen, worden de modulen door twee docenten verzorgd en getoetst. Het auditteam heeft een aantal toetsen ingezien en is positief over de algemene kwaliteit en het niveau ervan. De vragen en opdrachten zijn helder geformuleerd. De opleiding gebruikt de prestatie-indicatoren (die horen bij de competenties) als beoordelingscriteria. Het auditteam heeft van de studenten gehoord dat zij feedback krijgen op de gegeven beoordelingen. Om de beoordeling van de toetsen, met name de projecten, transparanter te maken zouden alle docenten de beoordelingsformulieren altijd en op dezelfde wijze moeten gebruiken. Na ieder blok vindt er in het kader van de kwaliteitsbewaking van de toetsen een evaluatie, in de vorm van een enquête, plaats. De studenten leveren per vak een vakevaluatie en reflectie in bij docenten. Ook wordt aan het eind van ieder blok in het teamoverleg een blokevaluatie afgenomen. De docenten gebruiken de resultaten van de enquêtes, evaluaties en teambesprekingen als input voor verdere bijstelling van de toetsing. Het auditteam heeft vastgesteld dat dit daadwerkelijk gebeurt. De commissie Onderwijs & Dienstverlening heeft de taak om toe te zien op de kwaliteit van de toetsen. Om de student inzicht te geven in de verwachtingen, rollen en taken van de stage en het afstuderen heeft de opleiding het document Informatie over stage en afstuderen Software Engineering Opleidingen, oktober 2008 opgesteld. In het document staat onder andere beschreven aan welke eisen de student moet voldoen om tot de (afstudeer)stage te worden toegelaten en hoe het eindproduct eruit dient te zien. Ook geeft het document informatie over facilitaire zaken. In de bijlagen van de handleiding is een aantal templates opgenomen, waarin de prestatie-indicatoren voor de stage en het afstuderen zijn beschreven. De beoordelingsformulieren voor de stage en het afstuderen en een reflectieformulier voor de schoolbegeleider en bedrijfsbegeleider zijn ook als template toegevoegd. Studenten dienen ten aanzien van de stage en het afstuderen vooraf te beschrijven welke prestatie-indicatoren zij op welke manier gaan aantonen en welke resultaten zij willen behalen (SMART). Na afloop van de stage/ afstuderen reflecteren studenten op deze vooropgestelde doelen. De beoordeling wordt volgens het document uitgevoerd door twee docenten. De bedrijfsbegeleider geeft een advies. Ten aanzien van de stage wordt vermeld dat één van de twee 24/63 NQA - Hs. Zuyd: audit bestaande hbo-bacheloropleiding Informatica