Californië s trots. blijkt europees te zijn

Transcriptie

1 Bespreking : USA - Zinfandel Code : 11 Spreker : Jacky Bott Datum : 5/9/2017 Californië s trots. blijkt europees te zijn 1. Introductie Zinfandel is op dit moment in Amerika de meest verspreide druif. Qua aanplant heeft ze zelfs in Californië de cabernet sauvignon voorbij gestoken. Ze wordt, vaak beschouwd als een authentieke Amerikaanse druif. De druif wordt gebruikt voor het maken van een breed scala aan kwaliteitswijnen. Van een lichte rosé (white zinfandel) tot de meer robuuste rode topwijnen. Zinfandel staat aangeplant in zowel de warmere streken van Californië alsook in wijngaarden uit de meer koelere regionen. Wijnen van zinfandel kunnen variëren van regelrechte brol tot werkelijke topwijnen. Het accent van deze proefavond ligt uiteraard bij deze laatste categorie. De zinfandel wordt in Californië meestal gewoon zin genoemd. USA - Zinfandel Pagina 1

2 3. Het verhaal van Zinfandel Les Futailles We keren terug naar de 19e eeuw met de heerschappij van de Oostenrijkse Habsburgers over een groot deel van Europa waaronder Kroatië. Keizer Franz Josef was aan de macht en in een gedeelte van zijn paleis in Wenen werd een persoonlijk herbarium onderhouden waarin alle mogelijke planten uit zijn Keizerrijk verzameld waren. Hieronder dus ook wijnstokken. Men vermoedt dat tussen 1820 en 1829 van hieruit een aantal wijnstokken opgestuurd zijn naar de plantenverzamelaar George Gibbs in het noordoosten van Amerika. Tussen die stokken zat een exemplaar van de black zinfardel uit Hongarije. De naam zinfardel zou afkomstig zijn van de benaming tzinifandli wat op zich een verbastering zou zijn van de Duitse zierfandler. Hoedanook, vanaf 1830 vindt men in Boston verkooporders van wijnstokken (eetdruiven) met de vermelding zenfendal. Pas vanaf 1847 zou er een eerste keer sprake zijn van de wijn zinfindal. De grote verspreiding kwam er in 1850 met de goldrush. Arbeiders namen de wijnstokken mee want ze gaf overvloedig de nodige (eet)druiven. Het duurde nog tot 1857 toen J.W. Osborne van de druiven een succesvolle wijn maakte. Daarmee kreeg de zinfandel als wijn wel de nodige aandacht en einde 19e eeuw was zij reeds de meest verspreide wijndruif in Amerika. De drooglegging (Prohibition) zorgde in de jaren voor een kentering. Maken en verkopen van alcohol, en dus ook wijn, was verboden en een logische conclusie zou dan ook zijn dat hieraan de oorzaak lag van de massale vernietiging van zinfandelwijngaarden. Dit is slechts zeer gedeeltelijk waar. Verboden producten en zeker alcohol en wijn zorgen steeds voor veel vindingrijkheid bij de mens. Wijngaarden werden zogezegd behouden voor druivensap, nodig voor huiselijk gebruik en dus toegelaten. Veel van dit druivensap werd dan getransporteerd naar andere delen van Amerika alwaar men dan ter plaatse er in het geheim wijn van maakte. Insiders kwamen op boerderijen en vroegen a dozen eggs, a pound of figs and a Black Chicken, dit laatste een codewoord voor een hoeveelheid zinfandelwijn. Nu bleek het druivensap van zinfandel zeer gevoelig te zijn aan snel bederf tijdens het transport terwijl het sap van de kwantitatieve druif alicante bouschet dat niet had. Het werd dus interessanter om zinfandel te vervangen. En zo kwam het dat midden de 20e eeuw zinfandel praktisch van geen enkele betekenis meer was. Het werd een Californische druif, zonder enige betekenis. De meeste overgebleven wijngaarden lagen dan nog in Central Valley, niet de meest optimale regio voor de druif. En als ze dan nog gebruikt werd, dan meestal nog voor versterkte wijnen. Vanaf de jaren 60 groeit de wijnconsumptie flink in Amerika. Ingevoerde nobele druivenstokken zoals cabernet sauvignon, merlot, chardonnay, doen het goed en veroveren langzaamaan menig wijnhart. Van wat er nog rest in Californië van de zinfandel wordt nog wel rode wijn gemaakt maar de interesse is bijna volledig verdwenen. Bovendien, witte wijn is aan een serieuze klim bezig, is een rage aan het worden. De vraag naar witte wijn is zodanig groot dat de blauwe druiven staan er ook een blanc de noirs wordt gemaakt. USA - Zinfandel Pagina 2

3 Zo ook bij Bob Trinchero van Sutter Home Winery, een wijndomein met nog 60 ha zinfandel. In 1975 laat hij een deel sap van die zinfandel vroegtijdig uit de cuves afvloeien (saignée-methode) om het verder te vinifiëren als witte wijn in kleinere vaten. Echter, in een bepaald vat sterven de gistcellen vroegtijdig af zodat niet alle suikers omgezet zijn. Wegens de drukke periode wordt het vat opzijgezet in de kelder om er later zich mee te bemoeien en te zien wat er nog verder mee kan gedaan worden. Na 2 weken proeft men opnieuw van dit vat en bleek dit een lichtgekleurde, halfzoete fruitige wijn te zijn. Hij werd dan maar verkocht als white zinfandel en bleek op korte tijd een regelrecht schot in de roos. Het sprookje van de blush wine begon. Op dit moment is white zinfandel eigenlijk een lichtgekleurde rosé een gigantisch succes in Amerika. Veelal is dit banale, halfzoete rosé waarvan wijnliefhebbers zeggen dat het weinig met echte wijn te maken heeft. De wijnmarkt trekt er zich echter weinig van aan: van alle zinfandel verkocht is 60% white zinfandel! Ook Engeland valt voor deze roséwijn ten nadele van Franse wijn. Wat ook de meningen zijn over deze blush wine, de bijkomende positieve gevolgen zijn niet te versmaden. Het rooien van oude percelen zinfandel werd stopgezet en er kwam een vernieuwde en verhoogde aandacht voor de rode wijnen van zinfandel. Wijnbouwers die nu nog beschikten over oude, meestal schitterend gelegen percelen zinfandel bleken goudmijnen te bezitten. De symbiose tussen oude, hoogwaardige percelen en de doorleefde kennis van de wijnbouwer maakte het mogelijk om van zinfandel rode topwijnen te produceren. De internationale wijnwereld gaf terecht de nodige erkentelijkheid. Voor alle duidelijkheid: white zinfandel hoort hier niet bij, dat is een aparte categorie! USA - Zinfandel Pagina 3

4 4. Kenmerken Zinfandel Les Futailles Het geur en smaakpatroon van de Zinfandel is zeer uiteenlopend. De meest voorkomende kenmerken zijn het fruit van zwarte bessen, aardbeien en kersen. De Zin heeft daarenboven ook een uiteenlopend kruidig karakter, waarbij zwarte peper overheerst. Chocolade is ook een veel voorkomende eigenschap in de rode Zinfandel. Ze kunnen gemakkelijk tot 16% alcohol bevatten, gelukkig vind je die hoge alcohol niet echt terug in de smaak. In vele gevallen wordt bij de vinificatie een kleine hoeveelheid andere druiven (vooral Petite Syrah en Carignan) toegevoegd. De wijnen winnen hierdoor ontegensprekelijk aan finesse en elegantie. De Zinfandel kan zeer goed ouderen. Zinfadels van 20 tot 30 jaar oud zijn geen uitzondering. In zijn jeugd smaakt hij naar vers geplukt fruit, terwijl hij na enkele jaren eerder "jammy" proeft. Een van de meest populaire soorten Zinfandel is wat bekend staat als Old Vine Zin. Dit zijn de wijnen die zijn verkregen uit druiven van wijnstokken die minstens vijftig jaar oud zijn. Deze Zinfandels zijn nog sterker qua smaak en intensiteit dan hun jongere tegenhangers en worden beschouwd als een meer premium-versie van de wijn Deze Old Vine Zinfandel zal dus ook aan een premium prijs verkocht worden. Deze wijnen kunnen zo gedronken worden, maar zijn eigenlijk het beste geschikt om te drinken bij de maaltijd. Dan blijkt pas echt wat voor alleskunner deze wijn is, want u kunt er veel kanten mee op. Een mooi stuk vlees, carpaccio met truffel, een goed bord pasta of een kaasplankje: ze laten zich allemaal prima combineren met rode Zinfandel! 5. Bodem en klimaat Zinfandel groeit het best in een warm (maar ook niet té warm) klimaat met veel zonlicht en voldoende afkoeling in de nacht. Qua bodemtype heeft hij een voorkeur voorgoed gedraineerde mergelbodems; te veel vocht kan al snel tot rotting leiden. Ze geeft grote trossen waarin de bessen zeer onregelmatig rijpen waardoor handmatig plukken in verschillende fases noodzakelijk is, wat de kostprijs beïnvloedt. De druiven geven een suikerrijp sap waardoor het alcoholgehalte vaak aan de wat hogere kant is. Groot voordeel van zinfandel: het zijn wijnen die doorsnee snel drinkbaar zijn. De Zinfandel is vrij resistent tegen allerlei ziektes, maar heeft net als de meeste andere druiven ernstig geleden onder de druifluis in de 19e eeuw. De druif is de belangrijkste en meest aangeplante druivensoort van Californië en is daarbuiten te vinden in Australië, Chili, Zuid-Afrika en Italië. USA - Zinfandel Pagina 4

5 6. Ligging en streek De Zinfandel kunnen we vooral terugvinden in Californië. Vandaar dat ik hier een overzicht geef van al de Californische wijnregio s waar de Zin gecultiveerd wordt. Bijgevoegd document geeft het gedetailleerde overzicht van de geografische regio s en al de AVA s (American Viticultural Areas) uit deze regio s In de volgende gebieden vinden we de beste en meeste Zinfandel wijnen. USA - Zinfandel Pagina 5

6 North Coast Geographic Region Napa Valley Sonoma County o Alexander Valley o Dry Creek Valley o Russian River Valley o Rockpile USA - Zinfandel Pagina 6

7 Amador County (Sierra Foothills Region) Lodi (Inland Valleys Region) Paso Robles (Central Coast Region) USA - Zinfandel Pagina 7

8 7. Herkomst Zinfandel Les Futailles De Zinfandel heeft qua herkomst echter een bijzondere geschiedenis achter de rug. De Amerikanen hadden zo gehoopt op een echte nationale druif, maar na jaren van onderzoek blijkt de Zin toch van Europese afkomst te zijn. De oorsprong van de Zinfandel ligt hoogstwaarschijnlijk in Kroatië en niet in Italië zoals lange tijd werd gedacht. Na vele jaren van onderzoek bleek dat de Zinfandel tot de druivenfamilie Vitis Vinifera, een Europese druivenfamilie, behoorde. De Zinfandel bleek daarnaast nauw verwant te zijn met het Italiaanse druivenras Primitivo, dat op haart beurt weer sterk lijkt op de Kroatische druif Plavac Mali. Deze laatste inheemse blauwe druif heeft dezelfde structuur als de Primitivo druif en heeft tevens een aantoonbaar sterke DNA-relatie met de Zinfandel. Uiteindelijk bleek dat de Kroatische druif Dobricic en de Zinfandel de ouders van de Plavac Mali druif zijn, waarmee hun sterke overeenkomst kon worden verklaard. De Zinfandel leefde in Kroatië onder de naam Crljenak. Dobricic + Plavac Mali = Primitivo Crljenak = Zinfandel Het verhaal over de herkomst van de druif is daarmee echter nog niet helemaal afgesloten: wellicht komt de Crljenak op zijn beurt uit Albanië of Griekenland, maar daar zullen we waarschijnlijk nooit achter komen. Om nog een open einde te vermelden Hoe de druif zijn weg vond naar Californië is in het begin van bespreken toegelicht. USA - Zinfandel Pagina 8

9 8. Classificatie wijnen VS Les Futailles AVA (American Viticultural Areas), het herkomstgebied van de wijn, is een begrip dat pas zijn intrede zag op Voordien kende de VS het concept van wijnbouwgebieden niet en bestond slecht een vage regelgeving die wijndomeinen toestond om vele geografische benamingen op hun wijnlabels te gebruiken. Door een gebied als AVA goed te keuren, zegt de BATF (Bureau voor Alcohol, Tabak & Vuurwapens) enkel dat deze regio zich van een ander gebied onderscheid, maar niets over de kwaliteit, noch de vervaardiging van de wijnen uit dat gebied. Dit betekent dat, in tegenstelling tot sommige andere wijn producerende landen, de wijnmaker in Californië vrij is om: de druivenrassen te planten die volgens hem het meest geschikt zijn voor dat gebied, te bepalen of hij zijn wijngaarden wil irrigeren (meestal is dat inderdaad het geval), het rendement en het juiste moment te bepalen om zijn druiven te oogsten. Dit alles gebaseerd op zijn eigen kwaliteitsnormen en op de kwaliteitsverwachtingen van zijn klanten. Uiteindelijk is het de consument die bepaalt of de wijnmaker alle juiste beslissingen heeft genomen. Om een hoge kwaliteit te waarborgen worden door de overheid in strikte regels opgelegd op het gebied van wijnproductie, onder meer met betrekking tot: chaptaliseren (toevoegen suiker tijdens fermentatieproces is verboden in Californië) gebruik van pesticiden in de wijngaarden en strenge hygiënische procedures Een herkomstbenaming, kan in de Verenigde Staten de naam zijn van een staat (bv. Californië) 100% van de druiven in deze wijn moeten binnen de grenzen van die staat verbouwd zijn. Wijnen met deze herkomstbenaming zijn vaak een blend (mengsel) van wijnen uit verschillende streken in die staat. een provincie (county) of provincies (bv. Sonoma = politieke onderverdeling) Er groeien druiven in 37 van de 58 counties in Californië. Minstens 75% van de druiven in deze wijn moet uit deze county komen. Een herkomstbenaming van twee, niet meer dan drie counties, is toegestaan als alle druiven uit de aangegeven counties komen en er op het label staat hoeveel procent van de druiven uit welke county komt een American Viticultural Area (AVA) (bv. Carmel Valley) Betreft een gebied met grenzen, gevormd door geografische factoren zoals klimaat, bodemsoorten en hoogte, natuurlijke eigenschappen en soms historische zaken. Als een etiket een AVA aangeeft, moet minstens 85% van de druiven in die wijn uit dat gebied komen. Er zijn op dit moment 153 gebieden in de Verenigde Staten, waarvan 81 binnen de grenzen van Californië, die door de BATF als AVA worden erkend. USA - Zinfandel Pagina 9

10 Het concept van 'terroir' wordt tegenwoordig overal in Californië toegepast en in de praktijk zal dat spelen voor wijnbouwers die wijndruiven inkopen en, voor wineries die wijngaarden bezitten in verschillende appellaties en om een of andere reden (beperkte kwantiteiten, gewenste effecten voor assemblage) bepaalde cuvées willen mengen. Bijkomende regels zijn: Wijnsoort De namen van één of meer druivenrassen mag alleen worden gebruikt indien er op het etiket ook een herkomstbenaming (AVA) staat aangegeven. Als ten minste 75% van de druiven in een bepaalde wijn van een specifieke soort zijn, bv. Zinfandel, dan mag het wijnlabel Zinfandel noemen. De namen van twee of meer druivenrassen mogen alleen worden gebruikt als het percentage ervan staat aangegeven op het etiket. Specifieke wijngaard Als de naam van een individuele wijngaard staat aangegeven, moet minimaal 95% van de gebruikte druiven van die wijngaard komen. De namen van specifieke wijngaarden mogen alleen worden genoemd als op het label tevens een officieel goedgekeurde AVA staat, zoals een county (provincie) of een wijnbouwgebied. Oogstjaar Dit is het jaar waarin de druiven geoogst zijn. Minimaal 95% van de druiven in de wijn moet in dat jaar zijn geoogst. De wijn moet tevens een AVA op het etiket vermelden. Naam en adres van de producent Het is verplicht 'Bottled by', gevolgd door de naam en het adres van de bottelaar, te vermelden op een wijnetiket. De volgende woorden mogen worden toegevoegd aan de term 'Bottled by': 'Produced by' of 'Made by' betekent dat het genoemde wijnhuis minimaal 75% van die wijn op het vermelde adres heeft gefermenteerd. 'Blended by' betekent dat het wijnhuis deze wijn op het genoemde adres heeft gemengd. 'Cellared by', 'Vinted by' of 'Prepared by' betekent dat de wijn een bewerking heeft ondergaan bij het genoemde wijnhuis. De term 'Estate bottled' is toegestaan indien het wijnhuis dat de wijn bottelt, én de wijngaarden waar alle druiven in die wijn vandaan kwamen, in hetzelfde wijnbouwgebied liggen. Verder moet de wijn in een continu proces zijn geproduceerd en mag deze het wijnhuis tijdens de productie niet verlaten hebben. USA - Zinfandel Pagina 10

11 9. Sustainable Winegrowing Les Futailles Sustainable Winegrowing = duurzame wijnbouw Duurzame wijnbouw is een uitgebreide set van praktijken die milieuvriendelijke, sociaal rechtvaardig en economisch levensvatbaar zijn. Duurzame wijnbouw wordt gebruikt door wijnboeren in Californië om hoge kwaliteit druiven en wijn te maken. Deze duurzame praktijken van de wijngaard en de wijnmakerij besparen water en energie, handhaven de gezonde bodem, beschermen de lucht en waterkwaliteit, versterken de betrekkingen met werknemers en gemeenschappen, lokale ecosystemen en behouden en verbeteren wildlife habitat, de economische vitaliteit van wijngaarden en wijnkelders. GECERTIFICEERD duurzaam is een certificatie-programma ontwikkeld door CSWA waarmee door derden geverifieerd wordt dat een producent of wijngaard de duurzame wijnbouw praktijken volgens de Industriel Code van beste praktijken implementeert, zich aan een proces van continue verbetering en maatregelen verbindt en productie statistieken bijhouden.vanaf 2017 kunnen de wijnboeren die aan de vereisten voldoen het volgende logo op de fles plaatsen. 10. Websites wijnbloggers.nl/zinfandel/ discovercaliforniawines.com/discover-california/ wineinstitute.org/ winemag.com/varietals/zinfandel/ vinam.be wijnkring.be wijnkennis.be/druiven/zinfandel USA - Zinfandel Pagina 11

12 11. Gedegusteerde wijnen Les Futailles Startwijn 1 Startwijn 2 Winkel: Vinam Prijs: 6,75 California 2014 Handcraft Artisan Collection White Zinfandel lekkere, fruitige rosé met accenten van framboos en aardbei Puglia 2015 Primitivo Salento Piana del Sole Winkel: Colruyt Prijs: 4,99 Diepdonkere kleur met paarse toetsen, vrij zwoele neus, zwart fruit, siroop van bessen en cassis, ietwat peper, vol en rond in de mond, beetje warme alcohol maar blijft goed fruitig, ingetogen finale, goed fris en met zachte tannines. Barbecuewijn. USA - Zinfandel Pagina 12

13 Wijn 1 Wijn 2 Lodi 2013 Cimarosa Zinfandel Redwood Valley 2014 Fetzer Winkel: Lidl Prijs: 3,99 Winkel: Delhaize Prijs: 7,99 USA - Zinfandel Pagina 13

14 Wijn 3 Wijn 4 Lodi 2013 Bold Vine «Old Vine» Zinfandel Napa Valley 2015 Beringer Founder s Estate Winkel: Vinam Prijs: 8,85 uitgesproken zin -stijl ; massa s rood bessenfruit ; volle wijn Winkel: Tinteau Prijs: 14,65 USA - Zinfandel Pagina 14

15 Wijn 5 Wijn 6 California Stories Bourbon Barrel Aged Winkel: Delhaize Prijs: 22,99 Monumentale Zinfandel: geconcentreerd robijnrood met rijp geoogst donkerrood fruit (kers, braam,vlier), kruiden,getoaste eik,romig ook,getemd door frisse zuren en smakelijke tannines. Nog 5-6 jaar. Een wijn van "1000 verhalen" Sonoma County 2012 Conn Creek Winkel: Vinam Prijs: 17,95 de mooiste, meest verfijnde en beste Zin die we ooit hadden bij Vinam! USA - Zinfandel Pagina 15