DEEL I DE BIJZONDERE OPSPORINGSMETHODEN... 15

Transcriptie

1 De bijzondere opsporingsmethoden.book Page 3 Thursday, June 23, :40 AM DEEL I DE BIJZONDERE OPSPORINGSMETHODEN HOOFDSTUK 1 DE TOTSTANDKOMING VAN DE WETGEVING De wet van 6 januari Het arrest nr. 202/2004 van het Grondwettelijk Hof van 21 december De (eerste) BOM-reparatiewet van 27 december Het arrest nr. 105/2007 van het Grondwettelijk Hof van 19 juli Het arrest nr. 107/2007 van het Grondwettelijk Hof van 26 juli Het arrest nr. 109/2007 van het Grondwettelijk Hof van 26 juli Het arrest nr. 126/2007 van het Grondwettelijk Hof van 4 oktober Het arrest nr. 6/2008 van het Grondwettelijk Hof van 17 januari Het arrest nr. 18/2008 van het Grondwettelijk Hof van 14 februari Het arrest nr. 22/2008 van het Grondwettelijk Hof van 21 februari Het arrest nr. 98/2008 van het Grondwettelijk Hof van 3 juli Het arrest nr. 111/2008 van het Grondwettelijk Hof van 31 juli De (tweede reparatie) wet van 16 januari Het arrest nr. 25/2009 van het Grondwettelijk Hof van 18 februari Het arrest nr. 45/2009 van het Grondwettelijk Hof van 11 maart De BOM en enige andere onderzoeksmethoden 3

2 De bijzondere opsporingsmethoden.book Page 4 Thursday, June 23, :40 AM 16. Het arrest nr. 98/2009 van het Grondwettelijk Hof van 10 juni Het arrest nr. 101/2009 van het Grondwettelijk Hof van 18 juni Het arrest nr. 150/2009 van het Grondwettelijk Hof 30 september Het arrest nr van de Raad van State van 19 november Het arrest nr van de Raad van State van 19 november Het arrest nr. 196/2009 van het Grondwettelijk Hof van 3 december De wet van 21 december De wet van 29 december 2009 houdende wijziging van artikel 47octies van het Wetboek van Strafvordering betreffende de samenwerking met buitenlandse infiltranten Het koninklijk besluit van 6 januari 2011 tot bepaling van de werkingsregels van de nationale en lokale informantenbeheerders en van de contactambtenaren Bespreking HOOFDSTUK 2 BEGRIPPEN EN PRINCIPES Wettelijke bepalingen Onderscheid tussen de bijzondere opsporingsmethoden, de andere onderzoeksmethoden en de politionele onderzoekstechnieken De bijzondere opsporingsmethoden Observatie, infiltratie en informantenwerking Het bijzondere aan de bijzondere opsporingsmethoden Enige andere onderzoeksmethoden De politionele onderzoekstechnieken De gerechtelijke finaliteit van het gebruik van de bijzondere opsporingsmethoden Het gebruik van de bijzondere opsporingsmethoden in de fase van de opsporing en de vervolging Het gebruik van de bijzondere opsporingsmethoden in de fase van de strafuitvoering Het beheer van de bekomen informatie De BOM en enige andere onderzoeksmethoden

3 De bijzondere opsporingsmethoden.book Page 5 Thursday, June 23, :40 AM 3.4. Proactieve recherche De controle op de toepassing van bijzondere opsporingsmethoden en andere onderzoeksmethoden Algemeen De controle door, de controle op en de rol van de politiediensten Algemeen De politiediensten belast met de uitvoering van de bijzondere opsporingsmethoden en andere onderzoeksmethoden De officier van de gedeconcentreerde gerechtelijke directie belast met de permanente controle over de bijzondere opsporingsmethoden De nationale en lokale informantenbeheerder De directie van de operaties en informatie inzake gerechtelijke politie binnen de algemene directie van de gerechtelijke politie De controle door en de rol van het Openbaar Ministerie De controle door de procureur des Konings De permanente controle door de procureur des Konings Informatieplicht De controle door de procureur-generaal De controle van de bijzondere opsporingsmethoden observatie en infiltratie in geval van niet-vervolging De controle van de toepassing van de bijzondere opsporingsmethoden observatie, infiltratie en informantenwerking tijdens de strafuitvoering De controle door het College van procureursgeneraal De controle door de federale procureur De controle door en de rol van de onderzoeksrechter De controle onder het regime van de BOM-wet van 6 januari De controle onder het regime van de (eerste) BOMreparatiewet van 27 december Samengevat De controle door de onderzoeksgerechten De controle onder het regime van de BOM-wet van 6 januari Algemeen concept Het artikel 47undecies Sv De BOM en enige andere onderzoeksmethoden 5

4 De bijzondere opsporingsmethoden.book Page 6 Thursday, June 23, :40 AM Het arrest van het Grondwettelijk Hof van 21 december De controle onder het regime van de BOMreparatiewet van 27 december 2005, na de toetsing ervan door het Grondwettelijk Hof bij arrest nr. 105/2007 van 19 juli 2007 en zoals gewijzigd door de tweede (kleine) BOM-reparatiewet van 16 januari De kamer van inbeschuldigingstelling als onafhankelijke en onpartijdige rechterlijke instantie De verplichte controle Artikel 235ter, 1 Sv Artikel 235ter, 2 Sv Artikel 235ter, 3 Sv Artikel 235ter, 4 Sv Artikel 235ter, 5 Sv Artikel 235ter, 6 Sv De facultatieve controle De controle door de rechter ten gronde en de controle door de kamer van inbeschuldigingstelling op verzoek van de bodemrechter De regeling op basis van de BOM-reparatiewet van 27 december 2005: nieuwe en concrete gegevens De regeling op basis van de tweede BOMreparatiewet van 16 januari 2009: wettigheidsincidenten De rechtspleging voor het hof van assisen De politieke controle Overzicht van de rechtspraak van het Hof van Cassatie Inleiding Rechtspraak van het Hof van Cassatie HOOFDSTUK 3 ALGEMENE VOORWAARDEN TOT GEBRUIK VAN DE BIJZONDERE OPSPORINGSMETHODEN Wettelijke bepalingen Bespreking Inleiding De BOM en enige andere onderzoeksmethoden

5 De bijzondere opsporingsmethoden.book Page 7 Thursday, June 23, :40 AM 2. Subsidiariteit Proportionaliteit Verbod van provocatie Principe Bespreking Begrip Kenmerken Bewijs van provocatie Gevolgen Aanvoeren van de exceptie van politionele provocatie vóór de terechtzitting Verbod misdrijven te plegen Principe Bespreking Strafuitsluitende verschoningsgrond Voorzienbare misdrijven Onvoorzienbare misdrijven Geen limitatieve opsomming van strafbare feiten Bijzondere organisatorische maatregelen Enkele toepassingen uit de praktijk Tenuitvoerlegging door de procureur des Konings HOOFDSTUK 4 DE OBSERVATIE Wettelijke bepalingen Bespreking Begripsomschrijving Subsidiariteit Proportionaliteit De machtiging tot observatie Tenuitvoerlegging van de machtigingen tot observatie verleend door de onderzoeksrechter Het vertrouwelijk dossier Het strafdossier De BOM en enige andere onderzoeksmethoden 7

6 De bijzondere opsporingsmethoden.book Page 8 Thursday, June 23, :40 AM Afdeling 3 Grensoverschrijdende observatie Algemeen Grensoverschrijdende observatie in het kader van de Beneluxovereenkomst Grensoverschrijdende observatie in het kader van de Schengen- Uitvoeringsovereenkomst Grensoverschrijdende observatie in het kader van het verdrag van 8 juni 2004 tussen het Koninkrijk der Nederlanden, het Koninkrijk België en het Groothertogdom Luxemburg inzake grensoverschrijdend politioneel optreden Grensoverschrijdende observatie in het kader van het Tweede Aanvullend Protocol bij het Europees Verdrag aangaande de wederzijdse rechtshulp in strafzaken, gedaan te Straatsburg op 8 november HOOFDSTUK 5 DE INFILTRATIE Wettelijke bepalingen Bespreking Begripsomschrijving Subsidiariteit Proportionaliteit Politionele onderzoekstechnieken Algemeen Het arrest nr van de Raad van State van 19 november De wet houdende wijziging van artikel 47octies van het Wetboek van Strafvordering betreffende de samenwerking met buitenlandse infiltranten De politionele onderzoekstechnieken De pseudo-koop (le pseudo-achat) de vertrouwenskoop (l achat de confiance) de testkoop (l achat- test) De pseudo-verkoop (la pseudo-vente) de vertrouwensverkoop (la vente de confiance) De BOM en enige andere onderzoeksmethoden

7 De bijzondere opsporingsmethoden.book Page 9 Thursday, June 23, :40 AM De gecontroleerde aflevering (la livraison contrôlée) de gecontroleerde doorlevering (la livraison assistée contrôlée) de bewaakte aflevering (la livraison surveillée) de bewaakte doorlevering (la livraison assistée surveillée) De gecontroleerde aflevering en de gecontroleerde doorlevering De bewaakte aflevering en de bewaakte doorlevering Samenvatting De frontstore (le frontstore) Bijzondere maatregelen De machtiging tot infiltratie Tenuitvoerlegging van de machtigingen tot infiltratie verleend door de onderzoeksrechter Het vertrouwelijk dossier Het strafdossier Afdeling 3 Infiltratie in andere regelgeving HOOFDSTUK 6 DE INFORMANTENWERKING Wettelijke bepalingen Bespreking Begripsomschrijving Proportionaliteit noch subsidiariteit Organisatie van de informantenwerking De nationale informantenbeheerder (le gestionnaire national des indicateurs) Aanduiding Opdrachten Verslaggeving De lokale informantenbeheerder (le gestionnaire local des indicateurs) Aanduiding Opdrachten Verslaggeving opdrachten De BOM en enige andere onderzoeksmethoden 9

8 De bijzondere opsporingsmethoden.book Page 10 Thursday, June 23, :40 AM 3.3. De officier van de lokale politie die de lokale informantenbeheerder bijstaat Aanduiding Opdrachten De contactambtenaar (le policier de contact) De rol van iedere politieambtenaar De toe te passen regels bij de informantenwerking De bronbescherming Het informantendossier Het vertrouwelijk dossier Afscherming van de identiteit van de informant Verbod te werken met bepaalde informatie van een informant Informantenwerking en beroepsgeheim Vergoeden van informanten Het plegen van misdrijven door informanten Algemeen Het plegen van misdrijven door informanten onder het regime van de BOM-reparatiewet van 27 december Principe Voorwaarden Specifieke controle De vernietiging van artikel 47decies 7 Sv. door het Grondwettelijk Hof bij arrest nr. 105/2007 van 19 juli HOOFDSTUK 7 BIJZONDERE OPSPORINGSMETHODEN EN DOUANE DEEL II ENIGE ANDERE ONDERZOEKSMETHODEN HOOFDSTUK 1 ONDERSCHEPPEN EN OPENEN VAN POST Wettelijke bepalingen Bespreking Totstandkoming van de wetgeving De BOM en enige andere onderzoeksmethoden

9 De bijzondere opsporingsmethoden.book Page 11 Thursday, June 23, :40 AM 2. Toepassingsvoorwaarden Onderscheppen van post Openen van post Medewerkings- en geheimhoudingsplicht van de operatoren HOOFDSTUK 2 DE INKIJKOPERATIE Wettelijke bepalingen Bespreking Totstandkoming van de wetgeving De inkijkoperatie onder het regime van de wet van 6 januari Het arrest van het Grondwettelijk Hof van 21 december De inkijkoperatie onder het regime van de BOMreparatiewet van 27 december Begrippen Private plaats Begrip eigenaar of rechthebbende, bewoner Gebruik van technische hulpmiddelen Toepassingsvoorwaarden Subsidiariteit en proportionaliteit Finaliteit Bevoegdheid van de procureur des Konings en van de onderzoeksrechter Bijzondere beperking t.a.v. advocaten en geneesheren Artikel 46quinquies, 1, laatste lid Sv Bijzondere aspecten Quid bij het aantreffen, tijdens een inkijkoperatie, van onrechtmatig verkregen goederen of zaken van criminele herkomst? Aanrichten van schade Bevoegde politiedienst Nachtelijke inkijkoperaties De BOM en enige andere onderzoeksmethoden 11

10 De bijzondere opsporingsmethoden.book Page 12 Thursday, June 23, :40 AM HOOFDSTUK 3 DIRECT AFLUISTEREN Wettelijke bepalingen Bespreking Totstandkoming van de wetgeving Toepassingsvoorwaarden Basisvoorwaarden Niet toepasbaar in het kader van proactieve recherche Niet bij wijze van minionderzoek Beoogde plaatsen Private plaats geen woning zijnde Woning Bijzonder geval: het afluisteren van gesprekken in de gevangenis of in een cel Beslissing van de onderzoeksrechter Plaatsen van apparatuur niet via een inkijkoperatie Tijdstip van plaatsen De controverse onder het regime van de wet van 6 januari De controverse opgelost met de BOM-reparatiewet van 27 december HOOFDSTUK 4 INWINNEN VAN GEGEVENS OVER BANKREKENINGEN EN BANKTRANSACTIES Wettelijke bepalingen Bespreking Totstandkoming van de wetgeving Toepassingsvoorwaarden Medewerkings- en geheimhoudingsplicht van de banken en kredietinstellingen Afdeling BIBLIOGRAFIE De BOM en enige andere onderzoeksmethoden

11 De bijzondere opsporingsmethoden.book Page 13 Thursday, June 23, :40 AM BIJLAGEN Bijlage 1. Wet 6 januari 2003 betreffende de bijzondere onderzoeks-methoden en enige andere onderzoeksmethoden (BS 12 mei 2003) Bijlage 2. Koninklijk besluit 9 april 2003 betreffende de politionele onderzoekstechnieken (BS 12 mei 2003) Bijlage 3. Het koninklijk besluit van 26 maart 2003 tot bepaling van de werkingsregels van de nationale en lokale informantenbeheerders en van de contactambtenaren (BS 12 mei 2003) Bijlage 4. GwH 21 december 2004, nr. 202/ Bijlage 5. Wet 27 december 2005 houdende diverse wijzigingen van het Wetboek van strafvordering en van het gerechtelijke Wetboek met het oog op de verbetering van de onderzoeksmethoden in de strijd tegen het terrorisme en de zware en georganiseerde criminaliteit (BS 30 december 2005) (De [eerste] BOM-reparatiewet) Bijlage 6. GwH 19 juli 2007, nr. 105/ Bijlage 7. GwH 26 juli 2007, nr. 107/ Bijlage 8. GwH 26 juli 2007, nr. 109/ Bijlage 9. GwH 4 oktober 2007, nr. 126/ Bijlage 10. GwH 17 januari 2008, nr. 6/ Bijlage 11. GwH 14 februari 2008, nr. 18/ Bijlage 12. GwH 21 februari 2008, nr. 22/ Bijlage 13. GwH 3 juli 2008, nr. 98/ Bijlage 14. GwH 31 juli 2008, nr. 111/ De BOM en enige andere onderzoeksmethoden 13

12 01_Voorwerk.fm Page 14 Tuesday, June 28, :44 PM Bijlage 15. Wet 16 januari 2009 tot wijziging van de artikelen 189ter, 235ter, 335bis en 416 van het Wetboek van strafvordering (BS 16 januari 2009) (De [tweede] BOM-reparatiewet) Bijlage 16. GwH 18 februari 2009, nr. 25/ Bijlage 17. GwH 11 maart 2009, nr. 45/ Bijlage 18. GwH 10 juni 2009, nr. 98/ Bijlage 19. GwH 18 juni 2009, nr. 101/ Bijlage 20. GwH 30 september 2009, nr. 150/ Bijlage 21. RvS 19 november 2009, nr Bijlage 22. RvS 19 november 2009, nr Bijlage 23. GwH 3 december 2009, nr. 196/ Bijlage 24. Wet 29 december 2010 houdende wijziging van artikel 47octies van het Wetboek van Strafvordering betreffende de samenwerking met buitenlandse infiltranten (BS 20 januari 2011) Bijlage 25. Koninklijk besluit 6 januari 2011 tot bepaling van de werkingsregels van de nationale en lokale informantenbeheerders en van de contactambtenaren (BS 18 januari 2011) Bijlage 26. Uittreksels Wetboek van strafvordering OVERZICHTSTABEL VAN DE BIJZONDERE OPSPORINGSMETHODEN EN ENIGE ANDERE ONDERZOEKSMETHODEN 14 De BOM en enige andere onderzoeksmethoden