Hof van Cassatie van België

Transcriptie

1 19 NOVEMBER 2013 P N/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. P N P E, inverdenkinggestelde, aangehoudene, eiseres, met als raadsman mr. Thomas Vandemeulebroucke, advocaat bij de balie te Kortrijk. I. RECHTSPLEGING VAN HET HOF Het cassatieberoep is gericht tegen het arrest van het hof van beroep te Gent, kamer van inbeschuldigingstelling, van 5 november De eiseres voert in een verzoekschrift dat bij de akte van cassatieberoep is neergelegd en die aan dit arrest is gehecht, een middel aan. Op 14 november 2013 heeft eerste advocaat-generaal Patrick Duinslaeger ter griffie een schriftelijke conclusie neergelegd.

2 19 NOVEMBER 2013 P N/2 Raadsheer Peter Hoet heeft verslag uitgebracht en eerste advocaat-generaal Patrick Duinslaeger heeft geconcludeerd. II. BESLISSING VAN HET HOF Beoordeling Middel Eerste en tweede onderdeel 1. De onderdelen voeren schending aan van de artikelen 47sexies en 56bis Wetboek van Strafvordering: het arrest oordeelt ten onrechte dat het loutere gebruik van een warmtebeeldcamera niet BOM-plichtig is ; een warmtebeeldcamera is een technisch hulpmiddel in de zin van artikel 47sexies Wetboek van Strafvordering, zodat de observatie een stelselmatige observatie betrof met een technisch hulpmiddel binnen het kader van een zuiver reactief onderzoek op grond van een louter vermoeden, waarbij niet voldaan was aan de vereiste van artikel 47sexies Wetboek van Strafvordering, met name dat er ernstige aanwijzingen van schuld moeten zijn in hoofde van een persoon; de eerste waarneming werd uitgevoerd één dag voor de machtiging tot observatie, met een duurtijd van één maand, werd verleend (eerste onderdeel); het arrest oordeelt ten onrechte dat een warmtebeeldcamera een toestel is dat gebruikt wordt voor het nemen van foto s. In casu werd dit ook niet gebruikt om een observatie zoals bedoeld in artikel 56bis, tweede lid,[wetboek van Strafvordering] uit te voeren ; een warmtecamera is bedoeld om in de woning te kijken, met name of er zich in de woning een warmtebron voordoet, zodat het gaat om een stelselmatige technische observatie die onregelmatig is, omdat de observatie uitgevoerd werd op grond van een louter vermoeden en buiten de machtigingsperiode en de observatie overeenkomt met een inkijkoperatie in een woning met gebruik van een technisch hulpmiddel; op basis van de onregelmatige observatie komt men tot een huiszoeking, die leidt tot het bevel tot aanhouding, dat eveneens onregelmatig is (tweede onderdeel).

3 19 NOVEMBER 2013 P N/3 2. Artikel 47sexies, 2, tweede lid, Wetboek van Strafvordering bepaalt : Een observatie met gebruik van technische hulpmiddelen kan enkel gemachtigd worden wanneer er ernstige aanwijzingen zijn dat de strafbare feiten een correctionele hoofdgevangenisstraf van een jaar of een zwaardere straf tot gevolg kunnen hebben. 3. Anders dan het eerste onderdeel voorhoudt, volgt uit deze bepaling dat de vereiste van het bestaan van ernstige aanwijzingen geen betrekking heeft op ernstige aanwijzingen van schuld in hoofde van een persoon, maar op de ernst van de strafbare feiten. De vereiste van artikel 47sexies, 2, tweede lid, Wetboek van Strafvordering houdt immers enkel verband met de proportionaliteitseis. In zoverre het eerste onderdeel van een andere rechtsopvatting uitgaat, faalt het naar recht. 4. Artikel 47sexies, 1, Wetboek van Strafvordering bepaalt : 1. Observatie in de zin van dit wetboek is het stelselmatig waarnemen door een politieambtenaar van één of meerdere personen, hun aanwezigheid of gedrag, of van bepaalde zaken, plaatsen of gebeurtenissen. Een stelselmatige observatie in de zin van dit wetboek is een observatie van meer dan vijf opeenvolgende dagen of van meer dan vijf niet-opeenvolgende dagen gespreid over een periode van een maand, een observatie waarbij technische hulpmiddelen worden aangewend, een observatie met een internationaal karakter, of een observatie uitgevoerd door de gespecialiseerde eenheden van de federale politie. Een technisch hulpmiddel in de zin van dit wetboek is een configuratie van componenten die signalen detecteert, deze transporteert, hun registratie activeert en de signalen registreert, met uitzondering van de technische middelen die worden aangewend om een maatregel als bedoeld in artikel 90ter uit te voeren. Een toestel gebruikt voor het nemen van foto's wordt uitsluitend beschouwd als een technisch hulpmiddel in de zin van dit Wetboek in het geval bedoeld in artikel 56bis, tweede lid.

4 19 NOVEMBER 2013 P N/4 5. Artikel 56bis, tweede lid, Wetboek van Strafvordering bepaalt : Alleen de onderzoeksrechter kan bovendien een observatie machtigen, zoals bedoeld in artikel 47sexies, met gebruik van technische hulpmiddelen om zicht te verwerven in een woning, of in de door deze woning omsloten eigen aanhorigheid in de zin van de artikelen 479, 480 en 481 van het Strafwetboek, of in een lokaal dat aangewend wordt voor beroepsdoeleinden of de woonplaats van een advocaat of een arts zoals bedoeld in het derde lid, wanneer er ernstige aanwijzingen zijn dat de strafbare feiten een misdrijf uitmaken of zouden uitmaken zoals bedoeld in artikel 90ter, 2 tot 4, of gepleegd worden of zouden worden in het kader van een criminele organisatie zoals bedoeld in artikel 324bis van het Strafwetboek. 6. Een warmtebeeldcamera is een toestel dat gebruikt wordt voor warmtefotografie, waarbij op afstand opnames kunnen worden gemaakt van objecten die warmte uitstralen en waarbij de warmteverschillen vertaald of omgezet worden in verschillende kleurschakeringen. Een dergelijk toestel beantwoordt aan het begrip toestel gebruikt voor het nemen van foto s, zoals bedoeld in artikel 47sexies, 1, laatste lid, Wetboek van Strafvordering en kan enkel beschouwd worden als een technisch hulpmiddel in de zin van artikel 47sexies, 1, derde lid, Wetboek van Strafvordering, wanneer het gebruikt wordt in het kader van een inkijkoperatie, zoals bedoeld in artikel 56bis, tweede lid, Wetboek van Strafvordering. 7. Een warmtebeeldcamera detecteert en meet enkel warmteverschillen aan de buitenoppervlakten van de gefotografeerde objecten zonder concrete of gedetailleerde beelden op te leveren betreffende de aanwezigheid of de gedragingen van personen binnen in de woning, de aanwezigheid van zaken in de woning of van gebeurtenissen die zich binnen in de woning voordoen. Het gebruik van een warmtebeeldcamera laat niet toe om zicht te verwerven in een woning of in de door een woning omsloten eigen aanhorigheid in de zin van de artikelen 479, 480 en 481 van het Strafwetboek of in een lokaal dat aangewend wordt voor beroepsdoeleinden of de woonplaats van een advocaat of een arts. Het gebruik van een warmtebeeldcamera kan bijgevolg niet aangezien worden als het gebruik van een technisch hulpmiddel bij een inkijkoperatie.

5 19 NOVEMBER 2013 P N/5 De onderdelen, die voorhouden dat een warmtebeeldcamera een technisch hulpmiddel is en de observatie waarbij van dit technisch hulpmiddel gebruikt wordt gemaakt, een stelselmatige observatie is, zodat er een machtiging vereist was, vertrekken van een onjuiste rechtsopvatting en falen in zoverre naar recht. Derde onderdeel 8. Het onderdeel voert schending aan van artikel 16 Voorlopige Hechteniswet : het arrest oordeelt met betrekking tot het bestaan van ernstige schuldaanwijzingen ten onrechte dat de onderzoeksrechter zich steunde op de resultaten van de regelmatig uitgevoerde huiszoeking en niet op de gegevens die verkregen werden tijdens de uitvoering van de observatie; de beweerde ernstige aanwijzingen van schuld, voortkomende uit de huiszoeking, zijn er enkel gekomen door tussenkomst van de onregelmatige observatie en het arrest kan bijgevolg niet oordelen dat het aanhoudingsbevel niet is gesteund op gegevens die verkregen werden tijdens de uitvoering van de observatie. 9. Het onderdeel is geheel afgeleid uit de in het eerste en tweede onderdeel tevergeefs aangevoerde onwettigheid. Het onderdeel is niet ontvankelijk. Vierde onderdeel 10. Het onderdeel voert schending aan van artikel 149 Grondwet: het arrest heeft op geen enkele wijze geantwoord op noch verwezen naar de conclusie die door de eiseres ter rechtszitting werd neergelegd en mondeling verdedigd. 11. Artikel 149 Grondwet is niet van toepassing op de beslissingen van de onderzoeksgerechten inzake voorlopige hechtenis. In zoverre het onderdeel de schending van dit grondwetsartikel aanvoert, faalt het naar recht. 12. In zoverre het onderdeel aanvoert dat de appelrechters nergens antwoorden op de conclusie van de eiseres, ( ) niettegenstaande alles wat in besluiten ( ) wordt uiteengezet, zonder te verduidelijken op welk precies verweer het arrest verzuimt te antwoorden, is het niet ontvankelijk bij gebrek aan nauwkeurigheid.

6 19 NOVEMBER 2013 P N/6 13. Voor het overige beantwoordt het arrest het verweer van de eiseres betreffende de problematiek aangaande het afleveren van een machtiging voor een stelselmatige observatie op basis van een eenvoudig vermoeden door de verwijzing naar de in het arrest opgenomen schriftelijke vordering van de procureurgeneraal. Het onderdeel mist in zoverre feitelijke grondslag. Ambtshalve onderzoek van de beslissing 14. De substantiële of op straffe van nietigheid voorgeschreven rechtsvormen zijn in acht genomen en de beslissing is overeenkomstig de wet gewezen. Dictum Het Hof, Verwerpt het cassatieberoep. Veroordeelt de eiseres tot de kosten. Bepaalt de kosten op 74,31 euro. Dit arrest is gewezen te Brussel door het Hof van Cassatie, tweede kamer, samengesteld uit eerste voorzitter Etienne Goethals, als voorzitter, en de raadsheren Filip Van Volsem, Alain Bloch, Peter Hoet en Erwin Francis, en op de openbare rechtszitting van 19 november 2013 uitgesproken door eerste voorzitter Etienne Goethals, in aanwezigheid van eerste advocaat-generaal Patrick Duinslaeger, met bijstand van griffier Frank Adriaensen. F. Adriaensen E. Francis P. Hoet A. Bloch F. Van Volsem E. Goethals