Hof van Cassatie van België

Transcriptie

1 22 MAART 2016 P N/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. P N M A A A K alias M A K alias M alias G, verdachte, aangehouden, eiser, met als raadsman mr. Zouhaier Chihaoui, advocaat bij de balie te Brussel. I. RECHTSPLEGING VOOR HET HOF Het cassatieberoep is gericht tegen het arrest van het hof van beroep te Brussel, kamer van inbeschuldigingstelling, van 9 maart De eiser voert in een memorie die aan dit arrest is gehecht, twee middelen aan. Raadsheer Filip Van Volsem heeft verslag uitgebracht. Advocaat-generaal Luc Decreus heeft geconcludeerd.

2 22 MAART 2016 P N/2 II. BESLISSING VAN HET HOF Beoordeling Eerste middel Eerste onderdeel 1. Het onderdeel voert schending aan van artikel 5.1 en 5.4 EVRM, artikel 45 Wet Politieambt en de artikelen 3, 7, 9 en 16 Voorlopige Hechteniswet, alsmede miskenning van het algemeen rechtsbeginsel van de motiveringsverplichting: het arrest kon niet wettig oordelen dat het bevel tot medebrenging, dat slechts uitvoerbaar is op het Belgische grondgebied, aan de eiser werd betekend toen het Griekse vliegtuig zich reeds op Belgisch grondgebied bevond; minstens had het arrest moeten vaststellen dat de motoren van het Grieks vliegtuig reeds waren stilgelegd of de deuren reeds waren geopend; een Grieks vliegtuig, ook al is het geland op de landingsbaan van Zaventem, blijft buitenlands grondgebied; aangezien de arrestatie van de eiser door de Belgische politie, wiens bevoegdheid op grond van artikel 45 Wet Politieambt beperkt is tot het Belgisch grondgebied, onregelmatig is, kon het arrest dan ook niet oordelen dat de betekening van het bevel tot medebrenging regelmatig is. 2. Geen enkele wettelijke of verdragsrechtelijke bepaling verzet zich ertegen dat, behoudens bezwaar van de gezagvoerder, Belgische politieambtenaren een persoon die zich bevindt in een in een vreemde staat geïmmatriculeerd vliegtuig met het oog op overlevering door die vreemde staat aan België, na de landing van dat vliegtuig op Belgisch grondgebied, de overgeleverde persoon in het vliegtuig arresteren met het oog op de betekening van het bevel tot medebrenging en hem dit bevel tot medebrenging betekenen. In zoverre het onderdeel uitgaat van een andere rechtsopvatting, faalt het naar recht. 3. Het arrest oordeelt dat het bevel tot medebrenging door de Belgische politiediensten aan de eiser werd betekend toen het Griekse vliegtuig op het Belgische grondgebied was geland, zodat hun optreden op dat ogenblik niet onregelmatig

3 22 MAART 2016 P N/3 kon zijn. Met die redenen verantwoorden de appelrechters hun beslissing naar recht, zonder dat zij uitdrukkelijk dienden vast te stellen dat de motoren van het vliegtuig waren stilgezet en de deuren reeds waren geopend. In zoverre kan het onderdeel niet worden aangenomen. Tweede onderdeel 4. Het onderdeel voert schending aan van artikel 5.1 en 5.4 EVRM, artikel 45 Wet Politieambt en de artikelen 3, 7, 9 en 16 Voorlopige Hechteniswet, alsmede miskenning van het algemeen rechtsbeginsel van de motiveringsverplichting: het arrest oordeelt ten onrechte dat een eventuele onregelmatige betekening van het bevel tot medebrenging geen hinderpaal vormt voor het verlenen van een aanhoudingsbevel binnen de wettelijk bepaalde termijn en dus artikel 5.1 EVRM niet schendt; niet alleen de betekening van het bevel tot medebrenging, maar ook de feitelijke vrijheidsberoving en bijgevolg ook de arrestatie is onregelmatig gebeurd; artikel 5.1 EVRM vereist dat de materiële en procedurele rechtsregels inzake de detentie en bijgevolg ook die inzake de arrestatie worden geëerbiedigd; anders oordelen maakt de door artikel 5.1 EVRM gewaarborgde rechten, die een arbitraire aantasting van de persoonlijke vrijheid moeten verhinderen, illusoir; artikel 5.4 EVRM verplicht de kamer van inbeschuldigingstelling te onderzoeken of de nationale rechtsregel werd gerespecteerd en daaraan rechtsgevolgen te verbinden bestaande in de invrijheidstelling van de eiser bij een onregelmatige detentie; het arrest diende te onderzoeken of artikel 45 Wet Politieambt werd geschonden en het oordeel, zonder dat onderzoek, dat artikel 5.1 EVRM niet is geschonden, is niet naar recht verantwoord; het arrest dient de in artikel 5 EVRM besloten rechten niet enkel in theorie, maar ook in de praktijk te garanderen. 5. Het onderdeel gaat geheel uit van de vergeefs met het eerste onderdeel aangevoerde onwettigheid van eisers arrestatie met het oog op de betekening van het bevel tot medebrenging en de betekening van dat bevel tot medebrenging. Het onderdeel is dan ook gericht tegen een reden die de bestreden beslissing niet schraagt en kan bijgevolg niet tot cassatie leiden. Het onderdeel is niet ontvankelijk.

4 22 MAART 2016 P N/4 Derde onderdeel 6. Het onderdeel voert schending aan van artikel 5.1 en 5.4 EVRM, artikel 45 Wet Politieambt en de artikelen 3, 7, 9 en 16 Voorlopige Hechteniswet, alsmede miskenning van het algemeen rechtsbeginsel van de motiveringsverplichting: het arrest laat na de wettigheid van de nationale rechtsregels inzake de detentie te onderzoeken en aan de onwettigheden op nauwkeurige wijze rechtsgevolgen te verbinden, zodat de in artikel 5.1 en 5.4 EVRM bepaalde rechten ook in de praktijk worden gegarandeerd; de onwettigheid van de arrestatie en de betekening van het bevel tot medebrenging kan niet zonder meer worden gecorrigeerd of gezuiverd door de tijdige betekening van het bevel tot aanhouding; bij de vaststelling van een zelfs gedeeltelijke onwettigheid moet een invrijheidstelling volgen aangezien er anders geen herstel in natura is; de hele detentieprocedure moet immers wettelijk zijn. 7. Het onderdeel gaat geheel uit van de vergeefs met het eerste onderdeel aangevoerde onwettigheid van eisers arrestatie met het oog op de betekening van het bevel tot medebrenging en de betekening van dat bevel tot medebrenging. Het onderdeel is dan ook gericht tegen een reden die de bestreden beslissing niet schraagt en kan bijgevolg niet tot cassatie leiden. Het onderdeel is niet ontvankelijk. Tweede middel 8. Het middel voert schending aan van artikel 5.1 en 5.4 EVRM en artikel 16, 5, Voorlopige Hechteniswet, alsmede miskenning van de motiveringsverplichting; het arrest kan niet zijn eigen redenen in de plaats stellen van de redenen van het aanhoudingsbevel met betrekking tot het voorhanden zijn van ernstige aanwijzingen van schuld; de miskenning van het vermoeden van onschuld, dat ook tijdens het vooronderzoek moet worden geëerbiedigd, kan de wettelijkheid van de detentie in de zin artikel 5.1. EVRM aantasten; indien het buiten beschouwing laten van de redenen van het aanhoudingsbevel wegens miskenning van het vermoeden van onschuld, tot gevolg heeft dat er geen redenen meer zijn die de door artikel 16, 5, Voorlopige Hechteniswet vereiste ernstige aanwijzingen van

5 22 MAART 2016 P N/5 schuld onderbouwen, is een essentiële materiële voorwaarde om de vrijheidsberoving te rechtvaardigen niet gerespecteerd; het arrest diende, alvorens de redenen van het bevel tot aanhouding te vervangen door eigen redenen, te onderzoeken of de weglating van de redenen die prima facie het vermoeden van onschuld miskennen, de wettigheid van het aanhoudingsbevel met betrekking tot essentiële detentievoorwaarden niet heeft aangetast; de miskenning van een materiële detentievoorwaarde houdt een schending in van artikel 5 EVRM; een substitutie van motieven die niet beperkt blijft tot de vermelding van onjuiste redenen, maar bestaat in het wegnemen van de onwettigheid, is manifest strijdig met artikel 5.4 EVRM. 9. Wanneer het onderzoeksgerecht de wettigheid van het bevel tot aanhouding onderzoekt, kan het de redenen van dit bevel die het vermoeden van onschuld zouden miskennen, vervangen door eigen redenen die dit niet doen, ook als die redenen de vaststelling van de ernstige aanwijzingen van schuld inhouden. De miskenning van het vermoeden van onschuld door de onderzoeksrechter is immers geen onherstelbaar gebrek of houdt als dusdanig niet in dat de vrijheidsberoving noodzakelijk arbitrair is. Dit houdt geen schending in van artikel 5.1 en 5.4 EVRM. Het middel dat uitgaat van een andere rechtsopvatting, faalt naar recht. Ambtshalve onderzoek van de beslissing 10. De substantiële of op straffe van nietigheid voorgeschreven rechtsvormen zijn in acht genomen en de beslissing is overeenkomstig de wet gewezen. Dictum Het Hof, Verwerpt het cassatieberoep. Veroordeelt de eiser tot de kosten. Bepaalt op de kosten op 67,71 euro. Dit arrest is gewezen te Brussel door het Hof van Cassatie, tweede kamer, samengesteld uit voorzitter Paul Maffei, als voorzitter, de raadsheren Filip Van Volsem,

6 22 MAART 2016 P N/6 Alain Bloch, Erwin Francis en Sidney Berneman, en op de openbare rechtszitting van 22 maart 2016 uitgesproken door voorzitter Paul Maffei, in aanwezigheid van advocaat-generaal Luc Decreus, met bijstand van griffier Frank Adriaensen. F. Adriaensen S. Berneman E. Francis A. Bloch F. Van Volsem P. Maffei

7 Verzoekschrift VERZOEKSCHRIFT/1