INHOUDSTAFEL DEEL I. MATERIEEL CYBERSTRAFRECHT WOORD VOORAF... 3 TEN GELEIDE... 5 INHOUDSTAFEL... 7

Transcriptie

1 WOORD VOORAF... 3 TEN GELEIDE... 5 INHOUDSTAFEL... 7 INLEIDING Algemene inleiding Digitale recherche op het Web Old crimes new tools, new tools new crimes Cyberspace Definitie van cybercrime Internationale definities en de Convention on Cybercrime De wet van 28 november 2000 inzake informaticacriminaliteit De indeling van het boek DEEL I. MATERIEEL CYBERSTRAFRECHT GEMEENRECHTELIJK MATERIEEL CYBERSTRAFRECHT Valsheid in informatica en gebruik van valse elektronische gegevens (artikel 210bis Sw.) Valsheid in informatica Het materieel element Het moreel element De bestraffing Gebruik van valsheid in informatica Materieel element Het moreel element De bestraffing Cybercrime 7

2 2. Informaticabedrog (artikel 504quater Sw.) Het materieel element Het moreel element De bestraffing Hacking (artikel 550bis Sw.) Externe hacking Het materieel element Het moreel element De bestraffing Interne hacking Het materieel element Het moreel element De bestraffing Verzwarende omstandigheden Hackertools Uitlokking en aanzetting tot hacking Heling van gehackte gegevens Informaticasabotage (artikel 550ter Sw.) Het materieel element Het moreel element De bestraffing Verzwarende omstandigheden Sabotagetools Illegale communicatie-interceptie en misbruik daarvan door een overheidsvertegenwoordiger ter gelegenheid van de uitoefening van zijn bediening (artikel 259ter Sw.) Algemeen het toepassingsgebied De onderscheiden tapmisdrijven Opzettelijk, met behulp van enig toestel privécommunicatie of -telecommunicatie, waaraan hij niet deelneemt, tijdens de overbrenging ervan, afluisteren of doen afluisteren, er kennis van nemen of doen van nemen, opnemen of doen opnemen, zonder de toestemming van alle deelnemers aan die communicatie of telecommunicatie ( 1, 1 ) Met het opzet één van de hierboven omschreven misdrijven te plegen, enig toestel opstellen of doen opstellen ( 1, 2 ) Wetens, de inhoud van privécommunicatie of -telecommunicatie die onwettig afgeluisterd of opgenomen is of waarvan onwettig kennis genomen is, onder zich houden, aan een andere persoon onthullen of verspreiden, of wetens enig gebruikmaken van een op die manier verkregen inlichting ( 1, 3 ) Cybercrime

3 Met bedrieglijk opzet of met het oogmerk te schaden, gebruikmaken van een wettig gemaakte opname van privécommunicatie of -telecommunicatie ( 2) Onrechtmatig een instrument, met inbegrip van informaticagegevens, dat hoofdzakelijk is ontworpen of aangepast om het in 1 bedoelde misdrijf mogelijk te maken, bezitten, produceren, verkopen, verkrijgen met het oog op het gebruik ervan, invoeren, verspreiden of op enige andere manier ter beschikking stellen ( 2bis) Illegale communicatie-interceptie en misbruik daarvan door de burger en een overheidsvertegenwoordiger buiten de uitoefening van zijn bediening (artikel 314bis Sw.) CYBERSTRAFRECHT IN BIJZONDERE WETTEN Artikel 145, 3bis van de wet van 13 juni 2005 betreffende de elektronische communicatie Artikel 124, 1 en 4 van de wet van 13 juni 2005 betreffende de elektronische communicatie Artikelen 21 en 26 van de wet van 11 maart 2003 betreffende bepaalde juridische aspecten van de diensten van de informatiemaatschappij DEEL II. PROCEDUREEL CYBERSTRAFRECHT INTERNETRECHERCHE IN HET OPSPORINGS- ONDERZOEK Databeslag (artikel 39bis Sv.) Databeslag sensu stricto Het ontoegankelijk maken van het internet of delen van het internet De behandeling van digitaal bewijs Het wetgevend kader Passende technische middelen Het waarborgen van de authenticiteit Het vrijwaren van de integriteit Identificatie van internauten (artikel 46bis Sv.) Registratie van internetcommunicatie en internetgebruik (artikel 88bis Sv.) Cybercrime 9

4 4. Data-interceptie en netwerkzoeking via mini-instructie (artikel 88ter Sv.) Rondkijken op het internet en sociale media Openbaarheid en publieke toegankelijkheid op het internet Politionele autonomie in cyberspace Sociale media als onderzoeksmiddel Het recht op anonimiteit Het nemen van toegang tot het internet of delen daarvan door politie en Justitie De inkijkoperatie (in cyberspace) Tappen, observeren en infiltreren op het internet en in sociale media De grens met informaticatap Observatie in cyberspace Infiltratie in cyberspace INTERNETRECHERCHE IN HET GERECHTELIJK ONDERZOEK Databeslag (artikelen 39bis en 89 Sv.) Identificatie van internauten (artikelen 46bis en 56, 1 Sv.) Registratie van internetcommunicatie en internetgebruik (artikel 88bis Sv.) Data-interceptie De netwerkzoeking (artikel 88ter Sv.) Toepassingsgebied Voorwaarden Buitenlandse servers Verbod van hacking door de politie Het tappen van en op het internet (artikel 90ter Sv.) Toepassingsgebied Vormen van communicatie via het internet Pop-mail Webmail Oneigenlijk gebruik van webmail VoIP en XoIP Instant messaging De fase van transmissie Veiligheidsoplossing Cybercrime

5 4.4. Enkele bijzondere voorbeelden uit de internetrealiteit Toepassing van de wet op pop-mail: datatransmissie van afzender naar mailbox op het werkstation van de bestemmeling Heimelijke fase Openlijke fase Toepassing van de wet op webmail: datatransmissie van afzender naar mailbox niet op het werkstation van de bestemmeling Heimelijke fase Openlijke fase Toepassing van de wet op het oneigenlijk gebruik van een webmail als valven Heimelijke fase Openlijke fase Rondkijken, tappen, observeren en infiltreren op het internet en sociale media HOOFDSTUK 3. DE MEDEWERKINGSPLICHT INZAKE INTERNET- RECHERCHE De medewerkingsplicht van operatoren en verstrekkers van elektronische communicatiediensten (artikelen 46bis, 88bis en 90quater Sv.) Inleidend Het toepassingsgebied ratione personae het personeel toepassingsgebied Het begrippenarsenaal De Yahoo-zaak Secundaire internet dienstverstrekkers Het toepassingsgebied ratione loci de territoriale werking van de medewerkingsplicht De strafbaarstelling en het herstel van de toestand De medewerkingsplicht van houders van kennis (artikelen 88quater en 90quater, 4 Sv.) Artikel 88quater Sv Artikel 90quater, 4 Sv Wet van 11 maart 2003 betreffende bepaalde juridische aspecten van de diensten van de informatiemaatschappij Artikel 18: ISP & IAP als doorgeefluik Artikel 19: opslag in de vorm van tijdelijke kopiëring van gegevens Cybercrime 11

6 3.3. Artikel 20: hostingdiensten de opslag van de door een afnemer van de dienst verstrekte informatie Verantwoordelijkheid van operatoren en ISP s voor hetgeen ze hosten en doorgeven toezichtverplichtingen DEEL III. DATARETENTIE DE DATARETENTIERICHTLIJN DATARETENTIE IN BELGIË DEEL IV. TERRITORIALE BEVOEGDHEID IN CYBERSPACE DE MATERIËLE TERRITORIALE BEVOEGDHEID: HET BEPALEN VAN DE LOCUS DELICTI IN CYBERSPACE DE PROCEDURELE TERRITORIALE BEVOEGDHEID: DE STRAFPROCEDURELE BEVOEGDHEID VAN DE PROCUREUR DES KONINGS EN DE ONDERZOEKS- RECHTER IN CYBERSPACE DEEL V. LEXICON DEEL VI. BIJLAGEN BIJLAGE 1. VERDRAG BETREFFENDE DE COMPUTERCRIMINALITEIT VAN 23 NOVEMBER Cybercrime

7 BIJLAGE 2. CONVENTION ON CYBERCRIME, 23.XI.2001, BOEDAPEST BIJLAGE 3. EXPLANATORY REPORT ON THE CONVENTION ON CYBERCRIME DEEL VII. BIBLIOGRAFIE VISUELE VOORSTELLING VAN DE COMMUNICATIE-INFRASTRUCTUUR EN -TRANSMISSIE Cybercrime 13