Kaas met gaten of gaten met kaas

Transcriptie

1 Kaas met gaten of gaten met kaas Wat blijft nog over van het beroepsgeheim? Sofie Royer Instituut voor strafrecht 19 februari 2018

2 De Morgen De Standaard De Standaard

3 Art. 458 Sw. Geneesheren, heelkundigen, officieren van gezondheid, apothekers, vroedvrouwen en alle andere personen die uit hoofde van hun staat of beroep kennis dragen van geheimen die hun zijn toevertrouwd, en deze bekendmaken buiten het geval dat zij geroepen worden om in recht of voor een parlementaire onderzoekscommissie getuigenis af te leggen en buiten het geval dat de wet, het decreet of de ordonnantie hen verplicht of toelaat die geheimen bekend te maken, worden gestraft met gevangenisstraf van een jaar tot drie jaar en een geldboete van honderd euro tot duizend euro of met een van die straffen alleen.

4 Vertrouwen geheimgerechtigde in BGHouder Privaat belang patiënt/cliënt + Vertrouwen maatschappij in BGHouder Belang BGHouder Belang toekomstige patiënt/cliënt Algemeen belang

5 Wettelijke toelatingen Wettelijke verplichtingen Spreekrecht art. 458bis Sw. Art. 458 Sw. Art. 46bis/1 Sv. Casusoverleg Rechtspraak Schuldig verzuim

6 Spreekrecht Getuigenis in rechte Getuigenis voor een POC Spreekrecht in art. 458bis Sw. Casusoverleg Specifieke wetten (vb. verzekeringen) Rechtspraak Spreekplicht Medische sector Ambtelijke aangifteplicht (art. 29 Sv.) Private aangifteplicht (art. 30 Sv.) Art. 46bis/1 Sv.

7 Art. 46bis/1 Sv. Passieve informatieplicht procureur des Konings gemotiveerde beslissing noodzakelijke administratieve inlichtingen vorderen terroristische misdrijven bij alle instellingen van sociale zekerheid medewerking = verplicht weigering = strafbaar Actieve informatieplicht personeelsleden van instellingen van sociale zekerheid kennis informatie ernstige aanwijzingen terroristisch misdrijf uitgesloten: medische gegevens van persoonlijke aard

8 Rechtspraak Noodtoestand (Cass. 13 mei 1987, onthuldeboevenschuilplaatsarrest ) Actueel, zeker en ernstig gevaar noodzakelijkheid proportionaliteit Gedeeld beroepsgeheim (Cass. 13 maart 2012) derde = beroepsgeheimhouder dezelfde geheimgerechtigde en finaliteit noodzakelijk en pertinent in het belang geheimgerechtigde (toestemming geheimgerechtigde)

9 Toestemming? Verschillende strekkingen Niet in de wet Cass. 30 oktober 1978 dat het beroepsgeheim de openbare orde raakt en de zieke daarover niet kan beschikken; dat de geneesheer niet ontheven wordt van het geheim door de omstandigheid dat de zieke zou hebben ingestemd met het verspreiden van de door hem aan de geneesheer gedane confidenties Slachtoffer-patiënt Cass. 9 februari 1988 Cass. 18 juni 2010 het beroepsgeheim [ ] [beoogt] de bescherming van de patiënt; dat het daarin besloten liggende verbod om, behoudens rechtvaardigingsgrond, feiten bekend te maken die aanleiding kunnen geven tot strafrechtelijke vervolgingen ten laste van de patiënt, niet kan worden uitgebreid tot feiten waarvan de patiënt het slachtoffer zou zijn

10 Spreekrecht art. 458bis Sw. Beroepsgeheimhouder Kennis misdrijf lijst Gepleegd op minderjarige OF kwetsbare persoon (leeftijd, zwangerschap, partnergeweld, ziekte, lichamelijk of geestelijk gebrek of onvolwaardigheid) Subsidiariteit Slachtoffer zelf onderzocht/in vertrouwen Advocaten incriminerende informatie Melden aan de PK Ernstig en dreigend gevaar voor fysieke/psychische integriteit minderjarige/kwetsbare persoon Aanwijzingen gewichtig en reëel gevaar voor andere minderjarigen/ kwetsbare personen

11 Art. 458bis Sw. Ruimer dan initiële doelstelling Vage bewoordingen: rechtszekerheid? Aanwijzingen van een gewichtig en reëel gevaar Kwetsbare personen GwH Verhouding noodtoestand Preventief optreden mogelijk? Verhouding schuldig verzuim?

12 Schuldig verzuim (art. 422bis Sw.) Niet verlenen van hulp = strafbaar groot gevaar (ernstig en actueel) algemeen opzet afwezigheid van een ernstig gevaar voor zichzelf/anderen gevaar zelf vastgesteld OF toestand beschreven door de persoon die hulp inroept + geloven dat verzoek ernstig is spreekrecht spreekplicht

13 Cliënt-dader Informatie van Art. 458bis Sw. Art. 422bis Sw. Noodtoestand BGH niet-advocaat: artsen, hulpverleners Patiënt-slachtoffer (toestemming of niet) Patiënt-dader Patiënt-derde Spreekrecht Spreekplicht als geen andere mogelijkheid tot hulpverlening Spreekrecht Advocaat Incriminerende informatie Zwijgplicht Geen veroordeling wegens zwijgen Niet-incriminerende informatie Spreekrecht Spreekrecht Spreekplicht als geen andere mogelijkheid tot hulpverlening Cliënt-slachtoffer (toestemming of niet) Cliënt-derde Niet-BGH N.v.t. Aangifteplicht Hulpverleningsplicht Spreekrecht Spreekrecht N.v.t.

14 Casusoverleg (art. 458ter Sw.) PPV: juridische verankerde samenwerking tussen hulpverlening, politie en justitie Geen misdrijf Nieuwe geheimhoudingsplicht Overleg georganiseerd Bij of krachtens een wet, decreet of ordonnantie Gemotiveerde toestemming PK Bescherming fysieke/psychische integriteit OF preventie terroristische misdrijven OF misdrijven binnen criminele organisatie Tijdens het overleg meegedeelde geheimen Strafbaar o.b.v. art. 458 Sw. Geheimen strafrechtelijke vervolging van misdrijven waarvoor overleg georganiseerd Advocaten incriminerende informatie

15 RvS en parlement Fundamentele aantasting beroepsgeheim (Te) ruime/uiteenlopende doelstellingen Bescherming fysieke/psychische integriteit van de persoon / derden Openbare veiligheid, Veiligheid van de Staat preventie terroristische misdrijven of misdrijven binnen criminele organisatie Intrafamiliaal geweld, radicalisering, verkeersveiligheid Vage toepassingsvoorwaarden Initiatief? Over wie? Modaliteiten? Verschillende Welke info delen? toepassingen In wiens belang? arrondissementen? Toestemming? Weigering PK/verdachte? Deelnemers met verschillende deontologische regels? Toegevoegde waarde?

16 Kaas met gaten of gaten met kaas Wat blijft nog over van het beroepsgeheim? Bedankt voor uw aandacht! Instituut voor strafrecht 19 februari 2018