Sociaal werk en Beroepsgeheim

Transcriptie

1 Sociaal werk en Beroepsgeheim Studiedag 13 maart 2018 KdG Hogeschool Antwerpen Mario Wijns Substituut-procureur des Konings Parket Antwerpen, afdeling Antwerpen, Sectie Jeugd en gezinszaken

2 Justitie of hulpverlening? 2

3 Dubbele verantwoordelijkheid hulpverlener Patiënt/Cliënt Maatschappij 3

4 Juridische en maatschappelijke (R)Evolutie Beroepsgeheim absoluut recht Strikte geheimhouding (uitzondering: noodtoestand) Spreekrecht (art. 458bis S.W.) Casusoverleg (art. 458ter S.W.) 4

5 Juridische en maatschappelijke (R)Evolutie OF/OF-verhaal EN/EN-verhaal 5

6 Art. 458bis Strafwetboek Eenieder, die uit hoofde van zijn staat of beroep houder is van geheimen en hierdoor kennis heeft van een misdrijf zoals omschreven in de artikelen 371/1 tot 377, 377quater, 379, 380, 383bis, 1 en 2, 392 tot 394, 396 tot 405ter, 409, 423, 425, 426 en 433quinquies, gepleegd op een minderjarige of op een persoon die kwetsbaar is ten gevolge van zijn leeftijd, zwangerschap, partnergeweld, een ziekte dan wel een lichamelijk of geestelijk gebrek of onvolwaardigheid kan, onverminderd de verplichtingen hem opgelegd door artikel 422bis, het misdrijf ter kennis brengen van de procureur des Konings, hetzij wanneer er een ernstig en dreigend gevaar bestaat voor de fysieke of psychische integriteit van de minderjarige of de bedoelde kwetsbare persoon en hij deze integriteit niet zelf of met hulp van anderen kan beschermen, hetzij wanneer er aanwijzingen zijn van een gewichtig en reëel gevaar dat andere minderjarigen of bedoelde kwetsbare personen het slachtoffer worden van de in voormelde artikelen bedoelde misdrijven en hij deze integriteit niet zelf of met hulp van anderen kan beschermen 6

7 Art. 458bis Strafwetboek Spreekrecht Spreekplicht Dubbele vraagstelling: Mag ik spreken? Wil ik spreken? 7

8 Juridische vraagstelling Art. 458bis Strafwetboek Mag ik spreken? Kennis van bepaalde misdrijven (verkrachting, aanranding, aanzetten tot prostitutie, grooming, verspreiding kinderporno, doodslag, moord, slagen, genitale verminking, achterlaten in behoeftige toestand van kinderen, mensenhandel) t.a.v. minderjarige of kwetsbare personen (ingevolge leeftijd, zwangerschap, ziekte, IFG, geestelijk/lichamelijk gebrek of onvolwaardigheid) Ernstig en dreigend gevaar voor slachtoffer Gewichtig en reëel gevaar voor andere slachtoffers Zelf of met hulp van anderen geen bescherming bieden Soepele toepassing in de praktijk 8

9 Art. 458bis Strafwetboek Wil ik spreken? Morele/ethische/deontologische vraagstelling Belangenafweging ( noodtoestand): individuele vertrouwensrelatie/recht op vertrouwelijkheid patiënt/cliënt hulpverlener algemeen belang/veiligheid maatschappij/noodzaak aan maatschappelijke verantwoording dader Welk belang weegt het zwaarste door? Mogelijk juridische implicaties (schuldig verzuim) Impact op vertrouwen en geloofwaardigheid hulpverlener 9

10 Praktijkvaststellingen (Te) Lang wachten met aangifte doen (risico voor bewijsvergaring) Uitoefenen spreekrecht pas wanneer hulpverlening st(r)opt Zeer zware misdrijven blijven binnenskamers Quid met onmondige minderjarige of kwetsbare slachtoffers Melding VOS (art. 32 Decreet Integrale Jeugdhulp) en melding misdrijven (art. 458bis S.W) Motivering van slachtoffers en daders om zelf aangifte te doen/zich aan te geven Toenemende maatschappelijke tendens/eis naar justitiële verantwoording daders 10

11 Justitiële aanpak 11

12 Justitiële aanpak Justitiële verantwoording bestraffing Rechtmatig maatschappelijk verlangen Strafrecht raakt immers openbare orde/algemeen belang In functie van ernst van de feiten, persoonlijkheid dader, impact slachtoffer, schuld- en probleeminzicht, probleemaanpak Complementair met hulpverlening 12

13 Justitiële aanpak Complementair met hulpverlening Parket: Opportuniteitssepot Praetoriaanse probatie (voorwaarden) Bemiddeling in Strafzaken (BIS): therapie, vorming, bemiddeling Onderzoeksrechter: Voorlopige hechtenis Vrijheid onder voorwaarden (VOV): (residentiële/ambulante psychiatrische behandeling, contact- en/of plaatsverbod enz Strafrechter: Opschorting (met of zonder probatievoorwaarden) Straf met uitstel (met of zonder probatievoorwaarden) Autonome probatiestraf 13

14 Art. 458ter S.W. Casusoverleg 1. Er is geen misdrijf wanneer iemand die uit hoofde van zijn staat of beroep houder is van geheimen, deze meedeelt in het kader van een overleg dat wordt georganiseerd, hetzij bij of krachtens een wet, decreet of ordonnantie, hetzij bij een met redenen omklede toestemming van de procureur des Konings. Dit overleg kan uitsluitend worden georganiseerd, hetzij met het oog op de bescherming van de fysieke en psychische integriteit van de persoon of van derden, hetzij ter voorkoming van de misdrijven bedoeld in Titel Iter van Boek II of van de misdrijven gepleegd in het raam van een criminele organisatie, zoals bepaald in artikel 324bis. De in het eerste lid bedoelde wet, decreet of ordonnantie, of de met redenen omklede toestemming van de procureur des Konings bepalen ten minste wie aan het overleg kan deelnemen, met welke finaliteit en volgens welke modaliteiten het overleg zal plaatsvinden. 2. De deelnemers zijn tot geheimhouding verplicht wat betreft de tijdens het overleg meegedeelde geheimen. Eenieder die dit geheim schendt, wordt gestraft met de straffen bepaald in artikel 458. De geheimen die tijdens dit overleg worden meegedeeld, kunnen slechts aanleiding geven tot de strafrechtelijke vervolging van de misdrijven waarvoor het overleg werd georganiseerd. 14

15 Art. 458ter S.W. Casusoverleg georganiseerd krachtens of bij wet/decreet/ordonnantie dan wel gemotiveerde toestemming PDK bescherming van de fysieke of psychische integriteit van de persoon (patiënt/cliënt) of derden voorkoming van terro-misdrijven of in kader van criminele organisatie CO3: ketengerichte, multidisciplinaire aanpak

16 Art. 458ter S.W. Casusoverleg 16

17 17

18 Contactgegevens Parket van de Procureur des Konings te Antwerpen Bolivarplaats 20 bus Antwerpen J_bureel.parketantwerpen@just.fgov.be Tel. 03/ Fax. 03/ footer titel DD.MM.YYYY