eiser tot cassatie van een arrest, op 25 juni 2001 gewezen door het Hof van Beroep te Gent, correctionele kamer,

Transcriptie

1 30 OKTOBER 2001 P N/1 Nr. P N.- K. M., beklaagde, gedetineerd, eiser tot cassatie van een arrest, op 25 juni 2001 gewezen door het Hof van Beroep te Gent, correctionele kamer, met als raadsman Mr. Walter Van Steenbrugghe, advocaat bij de balie te Gent, HET HOF, Gehoord het verslag van raadsheer Huybrechts en op de conclusie van advocaat-generaal Duinslaeger ; Gelet op het bestreden arrest, op 25 juni 2001 door het Hof van Beroep te Gent gewezen ; Over het middel, gesteld als volgt : schending van artikel 28bis, 3 in fine van het Wetboek van Strafvordering, van het algemeen rechtsbeginsel van het recht op een eerlijk proces en de loyauteit van de bewijsvoering, van het algemeen rechtsbeginsel van het recht van verdediging, van artikel 149 van de Grondwet, en van artikel 6 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens en de Fundamentele Vrijheden ; doordat het hier bestreden arrest bepaalt dat: (27e blad) "Door de uitvoering van wettelijke en wederzijdse rogatoire com-

2 30 OKTOBER 2001 P N/2 missies tussen België en Zweden en omgekeerd, is er een kruisbestuiving van informatie tot stand gekomen die het de justitiële autoriteiten van beide landen heeft mogelijk gemaakt om de gang en wandel van de verschillende actoren in deze internationale drugtrafiek retroactief te reconstrueren aan de hand van talrijke details, als GSM-verkeer, kredietkaartengebruik, persoonlijke aantekeningen in agenda s... enz. De in beide landen opgestelde tijdtabellen werden uitsluitend samengesteld aan de hand van voormelde gegevens die allen werden ontdekt en verzameld na de arrestatie van M. in Zweden. Het voegen van de teksten van de uitvoering van de rogatoire opdracht uit Zweden aan België is derhalve niet dienend en de erin verzamelde informatie kan geen andere zijn dan de weergave van hetgeen zich in het Belgisch strafonderzoek bevindt, dat het voorwerp uitmaakt van onderhavig strafdossier. Om alle dubbelzinnigheid of onduidelijkheid uit de weg te ruimen, ware het wellicht doorzichtiger geweest om deze stukken te voegen, maar het Hof kan daartoe het Openbaar Ministerie niet verplichten en - om redenen hierboven aangehaald - is het Hof tot de zekerheid gekomen dat de bewijsgaring niet op onrechtmatige wijze werd verkregen ; het heeft zijn innige overtuiging enkel gesteund op alle gegevens van het strafdossier en het onderzoek ter zitting, waarover alle partijen ruimschoots tegen-spraak hebben kunnen voeren. "

3 30 OKTOBER 2001 P N/3 terwijl, artikel 28bis, 3 in fine van het Wetboek van Strafvordering bepaalt dat de Procureur des Konings waakt voor de wettigheid van de bewijsmiddelen en de loyaliteit waarmee ze worden verzameld ; Dat artikel 6 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens en de Fundamentele vrijheden eenieder het recht geeft op een eerlijk proces, waarbij de verdediging op gelijke voet dient te kunnen staan met de vervolgende partij ; Dat uit deze bepalingen moet worden afgeleid dat de loyaliteit van de bewijsgaring aan de vervolgende partij gebiedt de stukken bij het dossier te voegen waarover zij beschikt indien deze stukken nuttig zijn om de waarheid aan het licht te brengen, zowel in het voor- als het nadeel van de beklaagde, Dat het recht op een eerlijk proces slechts kan worden gewaarborgd wanneer de beklaagde inzage heeft in alle stukken waarover de vervolgende partij beschikt en die betrekking hebben op zijn persoon of op de zaak waarvoor hij zich dient te verdedigen ; Dat door het niet overleggen van een strafdossier dat door buitenlandse gerechtelijke autoriteiten werd overgemaakt aan de vervolgende partij, en dat aanleiding heeft gegeven tot het totstandkomen van de informatie welke door deze vervolgende partij wordt aangewend om een beklaagde alhier te vervolgen, het recht van verdediging en het recht op een eerlijk proces worden miskend ;

4 30 OKTOBER 2001 P N/4 Dat uit de vaststelling door het appelgerecht dat er een "kruisbestuiving van informatie (is) tot stand gekomen die het de justitiële autoriteiten van beide landen heeft mogelijk gemaakt om de gang en wandel van de verschillende actoren (...) te reconstrueren" volgt dat het strafdossier dat aan de verdediging werd voorgelegd, niet op die wijze zou zijn tot stand gekomen zonder de informatie vervat in het buitenlandse strafdossier ; Dat er aldus een rechtstreeks, minstens onrechtstreeks verband bestaat tussen beide strafdossiers, Dat de bewijsvoering loyaal moet zijn, en het recht op een eerlijk proces het gebruik van onrechtmatig verkregen bewijs in de weg staat ; Dat dit eveneens geldt voor wat betreft het bewijsmateriaal dat door buitenlandse autoriteiten werd verkregen ; Dat meer bepaald het recht van verdediging en het recht op tegenspraak vereisen dat de verdediging in staat wordt gesteld om bewijselementen welke rechtstreeks of onrechtstreeks hebben geleid tot de totstandkoming van bezwarend bewijsmateriaal op grond waarvan een veroordeling wordt uitgesproken, te controleren op hun rechtmatigheid ; Dat door de weigering een buitenlands strafdossier voor te leggen dat rechtstreeks, minstens onrechtstreeks, heeft bijgedragen tot de totstandkoming van bezwarend bewijsmateriaal, de verdediging het recht ontzegd wordt na te gaan of het in het buitenland verkregen bewijsmateriaal werd verkregen conform de

5 30 OKTOBER 2001 P N/5 ginds vigerende regelgeving, en of deze regelgeving de toets van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens en de Fundamentele vrijheden kan doorstaan ; Dat noch rechtstreeks, noch onrechtstreeks gebruik kan worden gemaakt van onrechtmatig verkregen bewijs, ook al werd dit in het buitenland verkregen ; Dat de selectieve voorlegging van gegevens door de vervolgende partij niet verenigbaar is met het loyaliteitsbeginsel, dat thans - wat het opsporingsonderzoek betreft - in artikel 28bis, 3 van het Wetboek van Strafvordering werd opgenomen; (schending van artikel 28bis, 3 in fine van het Wetboek van Strafvordering, van het algemeen rechtsbeginsel van het recht op een eerlijk proces en de loyauteit van de bewijsvoering, van het algemeen rechtsbeginsel van het recht van verdediging, en van artikel 6 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens en de Fundamentele Vrijheden) Dat de loyauteit van het gehele strafproces de vervolgende instantie verplicht om al de stukken die nuttig kunnen zijn voor de verdediging en waarover zij beschikt, bij het dossier te voegen ; Dat hiermee bedoeld wordt alle stukken die rechtstreeks op de zaak betrekking hebben ; Dat een buitenlands strafdossier dat aanleiding heeft gegeven tot een kruisbestuiving van informatie" waardoor de nationale autoriteiten een strafbundel kunnen samenstellen met

6 30 OKTOBER 2001 P N/6 bezwarende gegevens, rechtstreeks betrekking heeft op dat laatste ; Dat het recht op een eerlijk proces en het recht op tegenspraak vereisen dat de vervolgende instantie alle relevante informatie aan de beklaagde overmaakt, ook al betreft het informatie á décharge ; Dat het feit dat het appelgerecht "zijn innige overtuiging enkel gesteund (heeft) op alle gegevens van het strafdossier en het onderzoek ter terechtzitting", niet uitsluit dat dit strafdossier hetzij rechtstreeks, hetzij onrechtstreeks, ge-steund is op onrechtmatig verkregen bewijsmateriaal, nu door datzelfde appelgerecht vastgesteld wordt dat er een "kruisbestuiving" is geweest van informatie tussen verschillende gerechtelijke autoriteiten enerzijds, doch de in het buitenland vergaarde bewijzen niet worden voorgelegd anderzijds (schending van artikel 149 van de Grondwet) ; Dat door de weigering dit buitenlands strafdossier voor te leggen, de verdediging in onmacht wordt gelaten om de regelmatigheid ervan te toetsen, alsook om na te gaan in welke mate het dossier heeft bijgedragen tot de totstandkoming van de bewijsgegevens op grond waarvan hij werd veroordeeld; (schending van het algemeen rechtsbeginsel van het recht van verdediging en het recht op tegenspraak, alsook van artikel 6 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens en de Fundamentele Vrijheden) Dat eiser derhalve geen eerlijk proces heeft genoten ;

7 30 OKTOBER 2001 P N/7 (schending van alle in het middel opgenomen rechtsgronden) : Overwegende dat de regel van artikel 28bis, 3, in fine, Wetboek van Strafvordering luidens dewelke de procureur des Konings waakt over de wettigheid van de bewijsmiddelen en de loyaliteit waarmee ze worden verzameld, slechts een bijzondere ambtsverplichting oplegt aan de procureur des Konings die een opsporingsonderzoek leidt, en verder niets uitstaande heeft met de vraag of in het strafproces ten gronde het recht op een eerlijk proces, de loyaliteit van de bewijsvoering en het beginsel van het recht van verdediging worden geëerbiedigd ; Dat het middel in zoverre faalt naar recht ; Overwegende dat artikel 6 EVRM vereist dat een beklaagde onder meer in gelegenheid wordt gesteld om alle tegen hem aangevoerde bewijsmiddelen te kennen en er tegenspraak over te voeren ; dat het recht op een eerlijk proces tevens impliceert dat, in het Belgische vervolgingssysteem, het openbaar ministerie alle elementen à décharge van de beklaagde, waarover het beschikt, overlegt aan de rechter ; Overwegende dat evenwel de rechter aan het openbaar ministerie ter zake geen injunctie mag geven en de beklaagde geen controlerecht heeft over stukken of dossiers waarover het openbaar ministerie beschikt maar die het niet overlegt aan de rechter ; Overwegende dat het middel in zoverre het een andere rechtsopvatting huldigt, faalt naar recht ;

8 30 OKTOBER 2001 P N/8 Overwegende dat het openbaar ministerie tot het bewijs van het tegendeel vermoed wordt loyaal op te treden ; Overwegende dat het de rechter staat te oordelen of de aanvoering van een beklaagde dat het openbaar ministerie beschikt over elementen à décharge in zijn voordeel, al dan niet elke grond van geloofwaardigheid mist en, indien niet, welk rechtsgevolg hieraan moet worden verleend ; Overwegende dat het arrest met de overwegingen die het bevat onder de titel Nopens de rechten van de verdediging, op grond van de feitelijke gegevens van het strafdossier en het onderzoek ter terechtzitting, oordeelt dat het beschikt over alle nuttige informatie betreffende de zaak en dat het tevens vaststaat dat de bewijsgaring niet op onrechtmatige manier werd verkregen ; Dat het arrest hiermede zijn beslissing naar recht verantwoordt ; Dat het middel in zoverre niet kan worden aangenomen ; En overwegende dat de substantiële of op straffe van nietigheid voorgeschreven rechtsvormen in acht zijn genomen en de beslissing overeenkomstig de wet is gewezen ; OM DIE REDENEN, Verwerpt de voorziening ;

9 30 OKTOBER 2001 P N/9 Veroordeelt eiser in de kosten. Gezegde kosten begroot op de som van vijfduizend vijfhonderd drieëntachtig frank verschuldigd. Aldus geoordeeld door het Hof van Cassatie, tweede kamer, te Brussel, door afdelingsvoorzitter Forrier, de raadsheren Huybrechts, Frère, Maffei, Van hoogenbemt en uitgesproken in openbare terechtzitting van dertig oktober tweeduizend en een, door afdelingsvoorzitter Forrier, in aanwezigheid van advocaatgeneraal Duinslaeger, met bijstand van griffier Adriaensen.