MINDMAP effectief hulpmiddel bij leren
|
|
- Leopold Claessens
- 5 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 2 JUN I 2018 MINDMAP effectief hulpmiddel bij leren Truus Römgens Deze tekst is geschreven door Truus Römgens. Voor eigen gebruik ( scripties, werkstukken, spreekbeurten e.d. ) mogen deze teksten worden overgenomen. Het publiceren hiervan, op welke wijze dan ook, is niet toegestaan. Mindmapping Waarom is een mindmap effectief? Mindmappen is een grafische techniek die je op een effectieve, leuke manier, visueel ondersteunt bij het verwerken van leerstof. Het is een eenvoudige manier om informatie op te roepen uit en op te slaan in onze hersenen. Het meest opmerkelijke effect van het hanteren van deze werkwijze is het ontstaan van een verrassende creativiteit; een creativiteit die wij als volwassenen veelal niet meer bezitten. Via mindmapping leer je samenhang te ontdekken die een aanzet vormt voor nieuwe denkprocessen. Mindmaps zijn enigszins te vergelijken met woordspinnen en wordclusters. Het verschil is, dat bij mindmaps woorden, kleuren, lijnen en afbeeldingen (tekeningen, foto s, pictogrammen, e.d.) op een aparte wijze worden weergegeven. Brainpartner 2018 en Truus Römgens pag. 1
2 Het maken van mindmaps sluit aan bij hetgeen we weten over de werking van onze hersenen. Het is dan ook een manier van werken die hoe langer hoe meer zijn intrede doet in het onderwijs. De hierboven afgebeelde mindmap is een soort samenvatting over het maken en gebruik van een mindmap. Een mindmap is een soort kaart buiten je hoofd over wat er gaande is in je hoofd! Mindmappen kan ons erg helpen: Kortom: om niet alleen details maar tegelijkertijd ook het totaalbeeld te zien (één van de belangrijkste doelstellingen van systeemdenken) om een grote hoeveelheid informatie op een overzichtelijke manier weer te geven, erover te praten en te onthouden om creatief te denken over problemen en oplossingen om onze tijd efficiënt te benutten om ons beter te concentreren op de inhoud om ons denken te structureren om meer plezier en betrokkenheid bij leren te hebben Een mindmap is een krachtige hulpmiddelen bij het leren!! Brainpartner 2018 en Truus Römgens pag. 2
3 Een mindmap is effectief omdat deze vormgever goed aansluit bij hoe onze hersenen werken. Beter onderwijs door Breinkennis. Auteur: Truus Römgens Robert Pastoor: "Dit prachtige boek gaat op een inspirerende wijze in op het toepassen van breinkennis in het onderwijs. De mindmaps in dit boek ondersteunen de tekst op een fantastische manier." Voor meer informatie en aanschaf: ga naar Brainpartner 2018 en Truus Römgens pag. 3
4 Waarom is een mindmap effectief? De belangrijkste reden dat een mindmap effectief is in het onderwijs, is dat ze nauw aansluit bij de manier waarop onze hersenen werken. We weten daar de laatste jaren steeds meer over. Eén van de dingen die hersenonderzoek heeft opgeleverd is het feit, dat onze hersenen bij het leren niet werken met lijstjes, maar in de vorm van spinnen: samenhangen in de grote hoeveelheid informatie die ze te verwerken krijgen. In feite doet een mindmap niets anders. Bovendien bestaan de hersenen uit twee helften, elk met zijn eigen functies. Linker- en rechter hersenhelften In het onderwijs doen we vooral een beroep op de linkerhelft. Dat komt onder meer, doordat we gewend zijn: om gebruik te maken van papier en een schoolbord met lijnen; te werken met lijstjes (laundry list thinking); vooral te werken met woorden (ondanks onze beeldcultuur); getallen te gebruiken om ordening aan te brengen. Deze aanpak houdt in dat we meestal slechts één hersenhelft benutten. Bij het werken met mindmaps worden beide hersenhelften aangesproken en a.h.w. met elkaar verbonden. Daarom is een mindmap effectief. Brainpartner 2018 en Truus Römgens pag. 4
5 Werking van de hersenen: een voorbeeld Onze hersenen maken gebruik van afbeeldingen en kleuren. Als iemand bijvoorbeeld zegt: Jouw huis, wat verschijnt dan in je hoofd? Zien we een computerprint van het woord huis op een papier of zien we een plaatje van ons huis? De stenen, de deuren en ramen, het dak, de tuin, de kleuren en de vormen? We weten dat onze hersenen denken en onthouden in afbeeldingen. Als we bijvoorbeeld een fotoalbum of een tijdschrift bekijken komen meteen een heleboel herinneringen boven. Als we iets goed willen onthouden, maken onze hersenen er een afbeelding van en vervolgens wordt die opgeslagen. linkerhelft woorden logisch denken getallen volgorde lineair denken analyse lijstjes rechterhelft ritme bewustzijn verbeelding fantasie kleuren dimensies relaties Hoe maken we een mindmap? Er zijn velerlei manieren om aan de slag te gaan met mindmaps. Het is heel belangrijk dat we de leerlingen met mind maps lerenwerken en ze niet vanaf het begin ermee laten werken. Om de échte meerwaarde van mind maps te kunnen benutten is het werken ermee aan regels gebonden. Daarbij is met name de koppeling van belang tussen: woorden kleuren vormen tekeningen en andere illustraties Brainpartner 2018 en Truus Römgens pag. 5
6 Samenvatting: Een mindmap maken 1. papier zonder lijnen gebruiken 2. papier horizontaal leggen 3. midden: een tekening of afbeelding van het onderwerp 4. enkele gekleurde lijnen naar buiten: hoofdtakken 5. elk onderdeel een naam: woorden OP de lijn 6. vervolgens nieuwe lijnen: deze woorden naar buiten toe steeds dunner zoals bij de takken van een boom. 7. de woorden op de lijn, afbeeldingen op het einde 8. naarmate verder naar buiten, de woorden en de tekeningen kleiner 9. de geest de vrije hand laten niet Tak voor Tak afwerken: probeer verbanden te ontdekken Het onderwerp kan velerlei zijn: de start van een nieuw thema in de klas een probleem dat we willen bespreken een thema uit een krantenartikel een onderwerp van het jeugdjournaal een onderwerp uit een tekst van een methode (begrijpend lezen, kennisgebieden, e.d.) over mezelf of over een klasgenoot: mijn hobby s, wie ik ben, wat ik over iemand weet, wat ik zou willen weten enzovoort, enzovoort, enzovoort. Brainpartner 2018 en Truus Römgens pag. 6
7 Bij het werken met mind maps kun je verder gebruik maken van de volgende suggesties: woorden kunnen dikker en dunner worden geschreven, afhankelijk van hoe belangrijk je ze vindt: de hoofdbegrippen dikker de details dunner; realiseer je dat de hersenen van elke persoon uniek zijn en dat mind maps dus altijd individueel zijn. Dit uitgangspunt biedt vele mogelijkheden om met elkaar in gesprek te gaan en om te ontdekken dat er meerdere waarheden zijn! werken met mind maps is heel handig bij het schrijven van een verhaal, een brief of een gedicht. Ik weet niets te schrijven, zeggen kinderen vaak. Probeer deze werkvorm! Bij de takken kunnen kinderen dan nadenken over vragen als: wat? wie? waar? hoe? wanneer? waarom? Brainpartner 2018 en Truus Römgens pag. 7
8 Mindmappen is te gebruiken als brainstorm tool Mindmappen is een voorloper van SYSTEEMDENKEN. Bij mindmapping gaat het vooral om het creatief associëren terwijl bij systeemdenken vooral 'oorzaak-gevolg' centraal staat. Gebruik maken van visuele middelen Een van de kenmerken van systeemdenken is het gebruik maken van een gevarieerd aantal visuele hulpmiddelen. Ze zijn in vele situaties bruikbaar en nuttig. ze komen tegemoet aan de ontwikkeling van de visuele wereld: van een "hoor- en leescultuur" naar een interactieve "zie-cultuur"; visuele hulpmiddelen ondersteunen het leren: het maken van "plaatjes" en deze vervolgens opslaan blijkt van groot belang bij de werking van het lange-termijn-geheugen; ze verhelderen relaties en samenhangen en leiden tot een dieper begrip van de werkelijkheid; Brainpartner 2018 en Truus Römgens pag. 8
9 Gebruik maken van visualisatie ze bieden mogelijkheden tegemoet te komen aan de verschillende vormen van intelligentie ze bieden ons en de kinderen mogelijkheden om beter om te gaan met de enorme hoeveelheid informatie die op ons afkomt. Je kunt er kennis en feiten mee structureren; ze laten zien dat de wereld niet enkelvoudig is, maar veel complexer; ze brengen communicatie op gang, waardoor b.v. mentale modellen worden onderzocht en samenwerkend leren (teamleren) wordt bevorderd; ze optimaliseren zelfreflectie; ze helpen kinderen en leraren namelijk om hun eigen manieren van denken te onderzoeken. Visuele hulpmiddelen: types en gebruik Hieronder zie je een kort overzicht van de verschillende "visual tools" waarmee gewerkt kan worden. Brainstorm tools, Taakspecifieke formulieren en systeem hulpmiddelen. Deze drie vormen overlappen elkaar. Ze zijn niet hiërarchisch gerangschikt, waardoor je eerst de ene zou moeten doen en dan pas de andere. Het is ook niet zo dat het ene hulpmiddel beter is dan een ander. Welk hulpmiddel je gebruikt hangt af van de doelen die je in een bepaalde les of activiteit wil bereiken. Verder is het heel goed mogelijk om vanuit één bepaald onderwerp verschillende van deze middelen in te zetten. Bij de start van een thema is het bijvoorbeeld handig om een woordspin, een cluster of een mind map te maken. In een latere fase kunnen organizers en grafieken een prima rol vervullen. Brainpartner 2018 en Truus Römgens pag. 9
10 Bron: : Hersenwerk in de klas, Robin Fogarty Brainstorm-tools woordspinnen clusters mind maps Om kennis te verwerven Om ideeën te stimuleren Om te beginnen met een thema Om mentale modellen boven te krijgen Als uitgangspunt voor een gesprek Brainpartner 2018 en Truus Römgens pag. 10
11 Taakspecifieke formulieren Stappenschema's Formulieren over tekst-structuur ( taal-lees onderwijs) beslissingsbomen Voor specifieke taken en inhouden T.b.v. het leren om om aan te tonen dat je iets hebt geleerd rond specifieke inhouden Beslissingsschema Systeem hulpmiddelen relatiecirkel gedragen patroon grafiek causale lus; archetypen ijsberg Systeem hulpmiddelen dragen bij tot transfer tussen de verschillende vakken of onderdelen. Het kritisch en cyclisch leren denken wordt erdoor gestimuleerd. Brainpartner 2018 en Truus Römgens pag. 11
12 Over de auteur Truus Römgens heeft jarenlange praktijkervaring binnen het basisonderwijs en speciaal basisonderwijs. Ze is gestart als leraar in het basisonderwijs. Vervolgens maakte ze de overstap naar het speciaal basisonderwijs waar ze werkte als leraar, intern begeleider en remedial teacher. De laatste tien jaar van haar schoolloopbaan was ze werkzaam als adjunctschoolleider. Ze heeft samen met het team van SBO Het Palet te Weert en in het bedrijf Natuurlijk Leren BV mede vorm gegeven aan het concept boeiend onderwijs in een lerende school. De vele mindmaps die ze heeft ontworpen en getekend, hangen in vele basisscholen door het hele land. De meeste van deze mindmaps zijn opgenomen in het boek Ontmoeten, geschreven door haar partner Jan Jutten. Truus werkt sinds 2009 bij Natuurlijk Leren BV. Ze heeft zich de afgelopen drie jaar verdiept in de kennis van de werking van het brein omdat ze ervan overtuigd is dat deze kennis een meerwaarde kan betekenen voor het optimaliseren van de leerresultaten binnen het onderwijs van de 21e eeuw. Ze wil met dit boek bewustwording rondom breinkennis op gang brengen om daarmee een brug te slaan tussen wetenschap en onderwijs. Truus geeft trainingen rondom Hersenen & Leren, ze verzorgt coachingstrajecten voor scholen die zich verdiepen in het geven van Boeiend, opbrengstgericht onderwijs en ze ontwerpt en tekent diverse mindmaps Aanvullende literatuur Jutten, J (2008) Römgens, T ( 2011) Vuurwerk, beter onderwijs door breinkennis Ont-moeten, boeiend onderwijs in een lerende school ( met mindmaps van Truus Römgens) Uden, E (2015) Van Duuren Media BV Brainpartner 2018 en Truus Römgens pag. 12
13 Software om te mindmappen Meer info: Brainpartner 2018 en Truus Römgens pag. 13
Systeemdenken in de klas
Systeemdenken in de klas Werken met mind maps (bron: Tony Buzan: Mind Maps for kids ) Jan Jutten www.natuurlijkleren.org Inleiding Een van de kenmerken van systeemdenken is het gebruik maken van een gevarieerd
Nadere informatie2007 Fontys Hogescholen Lerarenopleiding Natuurkunde en Techniek Auteur: D.H.J. van Breukelen, M.Ed.
Mindmapping 2007 Fontys Hogescholen Lerarenopleiding Natuurkunde en Techniek Auteur: D.H.J. van Breukelen, M.Ed. Systeemdenken Mindmapping is een vaardigheid die bijdraagt aan het zogenaamde systeemdenken.
Nadere informatieSuccesvol Leren met Mindmappen. Lieza Geuzinge. Beter onthouden. Ideeën opdoen. Makkelijker leren. Presentaties voorbereiden.
Beter onthouden Ideeën opdoen Makkelijker leren Presentaties voorbereiden Samenvatten 1 Over dit e-bookje Dit is versie 1.0 van Succesvol leren met mindmappen. Fijn dat je dit e-bookje leest! Ik hoop dat
Nadere informatieOnderwijs Maak Je Samen DENKBEELDEN LEREN MET BEELDEN. TREIN Volgorde. CIRKEL Omschrijven van... BLOEM Beschrijf kenmerken. STRIK Oorzaak en gevolg
king in samenwerking in in samenwerking samenwerking TREIN Volgorde CIRKEL Omschrijven van... Eerst..., dan... BLOEM Beschrijf kenmerken Wat weet je van...? STRIK Oorzaak en gevolg De... is... KAPSTOK
Nadere informatieHoofdstuk 1: Hoe maak je een mindmap? 2
Inhoud Brief van Tony Hoofdstuk 1: Hoe maak je een mindmap? 2 Wat is een mindmap? 4 Hoe komt het dat mindmappen echt werkt? 5 Je les leren Stel je eens voor Mindmap van jouw huis Hoe maak je een mindmap?
Nadere informatieVoorwoord 9. Inleiding 10. Hoofdstuk 1: Mindmap de Mind-app 14
Inhoud Voorwoord 9 Inleiding 10 Hoofdstuk 1: Mindmap de Mind-app 14 Mind-app 15 De kracht van de mindmap 16 Overzicht en inzicht 16 Ordenen, onthouden en bedenken 17 Een mindmap voor alles! 17 Gebruik
Nadere informatieVoorwoord 9. Inleiding: Hello 12. Hoofdstuk 1: Mindmap de Mind-app 20
Inhoud Voorwoord 9 Inleiding: Hello 12 Hoofdstuk 1: Mindmap de Mind-app 20 Mind-app 21 De kracht van de mindmap 22 Overzicht en inzicht 22 Ordenen, onthouden en bedenken 23 Een mindmap voor alles! 24 Gebruik
Nadere informatieSysteemdenken in de klas
Systeemdenken in de klas Systeemdenken en denkgewoonten Jan Jutten www.natuurlijkleren.org 1 1. Inleiding Het onderwijs in onze tijd houdt onvoldoende gelijke tred met wat er nodig is aan kennis, vaardigheden
Nadere informatiedoor Eric Maccare januari 2014 1
door Eric Maccare januari 2014 1 doel: Autisme en mindmap Thuis en School Mindmap uitvoeren in een thuis situatie met 2 jongeren met een vorm van autisme en in een Schoolse Activiteiten groep, gemixte
Nadere informatiehoofdstuk 1 Prezi: een zooming interface
hoofdstuk 1 Prezi: een zooming interface In dit hoofdstuk leg ik uit wat Prezi is, waar het vandaan komt en wat Prezi zo bijzonder maakt. Hierbij grijp ik onder andere terug op de verschillen tussen onze
Nadere informatieHoe zet je een goede structuur neer voor jouw onderzoeksvoorstel, plan van aanpak of scriptie als je gaat afstuderen?
1 Hoe zet je een goede structuur neer voor jouw onderzoeksvoorstel, plan van aanpak of scriptie als je gaat afstuderen? Versie 1.0, april 2019 copyright, Jouw Scriptiecoach BV 2 Inhoudsopgave Over Jouw
Nadere informatieLeeratelier: Mindmappen
Leeratelier: Mindmappen Ons brein Macro en Micro Linkercortex-rechtercortex Situering binnen het actief leren Mindmapping, de theorie Mindmapping, praktisch! w w w. g o l e w e. e u Hersencortex: 10 9
Nadere informatieDonec. Pellentesque: Consectetuer: KBS De Triangel Mei 2012
KBS De Triangel Mei 212 Wat is Mindmappen? Mindmappen is een door de Engelsman Tony Buzan ontwikkelde techniek. Leerlingen leren meer informatie verwerken,complexe informatie structureren, een beter overzicht
Nadere informatieSysteemdenken in theorie en praktijk
Systeemdenken in theorie en praktijk Educatie voor Duurzame Ontwikkeling 24 november 2009 Daniëlle Houtvast OBS De Duizendpoot Guus Geisen Duurzaam Leren Welkom en voorstellen Opzet workshop Opdracht 1.
Nadere informatieSysteemdenken in de klas
Systeemdenken in de klas Praktische uitwerking voor het werken met "de vijfde discipline" Jan Jutten Stichting Duurzaam Leren 1 Inleiding Onze samenleving verandert, steeds sneller, steeds ingrijpender.
Nadere informatieBBL-4, topklinisch traject RdGG Pagina 1 van 7 Persoonlijke ontwikkeling Studievaardigheden
BBL-4, topklinisch traject RdGG Pagina 1 van 7 Inleiding en leerdoelen Leren en studeren is een belangrijk onderdeel in je opleiding tot verpleegkundige. Om beter te leren studeren is het belangrijk niet
Nadere informatieDuurzaam leren systeemdenken in de school van de 21 e eeuw
Duurzaam leren systeemdenken in de school van de 21 e eeuw Jan Jutten www.natuurlijkleren.org 1 Inleiding Alles verandert, steeds sneller, steeds ingrijpender. De omgeving is niet meer, zoals vroeger,
Nadere informatieBRAINTRAINING VOOR WERK EN STUDIE. Overzicht modules
BRAINTRAINING VOOR WERK EN STUDIE Overzicht modules Overzicht training Je krijgt een globaal inzicht in de werking van de hersenen en leert technieken om: Je hersencapaciteit beter te benutten sneller
Nadere informatieMindmappen met kleuters
Mindmap Woordenschat Groep 1-2 Mindmappen met kleuters Rianne Hofma Mindmappen met kleuters? Ongetwijfeld een goed idee! Maar hoe kun je dit bij jonge kinderen, die niet kunnen lezen en schrijven, gestalte
Nadere informatieMind Mapping, MindManager & Creatief Denken
Mind Mapping, MindManager & Creatief Denken L + R MMMCD 2009/1: 1 & 7 oktober Kosten: De investering per module bedraagt: 295,00 De investering bij een boeking van: twee modules bedraagt: 560,00* drie
Nadere informatieSysteemdenken in de klas
Systeemdenken in de klas Praktische tips voor het werken met jonge kinderen Jan Jutten www.natuurlijkleren.org 1. Gedragspatroongrafieken met kleuters 1.1. Inleiding Gedragspatroongrafieken zijn bruikbaar
Nadere informatieLeer als een speer. Jan-Willem van den Brandhof
Leer als een speer Jan-Willem van den Brandhof Inhoudsopgave Hoofdstuk 1: Inleiding 07 1.1 Doel 07 1.2 Overzicht boek 07 Hoe lees je dit boek handig? 08 1.3 Hersenen 09 Samenvattende mind map 16/17 Hoofdstuk
Nadere informatieSysteemdenken. Inleiding
14 Systeemdenken Inleiding Onze samenleving verandert, steeds sneller, steeds ingrijpender. We houden in ons werk nog onvoldoende gelijke tred met wat er nodig is aan kennis, vaardigheden en attitudes.
Nadere informatie3. Wat betekent dat voor de manier waarop lesgegeven zou moeten worden in de - voor jou - moeilijke vakken?
Werkblad: 1. Wat is je leerstijl? Om uit te vinden welke van de vier leerstijlen het meest lijkt op jouw leerstijl, kun je dit simpele testje doen. Stel je eens voor dat je zojuist een nieuwe apparaat
Nadere informatieOpbrengstgericht Begeleiden
Natuurlijk Leren Opbrengstgericht Begeleiden Hoge opbrengsten door meetgestuurd boeiend onderwijs en opbrengstgericht leiderschap Jan Jutten Jan Bisschops Truus Römgens Arsène Francot Marjolein van der
Nadere informatieVision Deployment Matrix: een tool om van visie naar actieplan te komen
Vision Deployment Matrix: een tool om van visie naar actieplan te komen Tekst overgenomen uit artikel Jan Jutten Deze matrix kan in het schoolplan gebruikt worden bij het overbruggen van de kloof tussen
Nadere informatieDefinitie van Beeldtaal Taal die informatie direct uitdrukt in beelden Letterlijk: plaatjes, afbeeldingen
Inleiding Inleiding Grafische weergave is een geschikt hulpmiddel om juridische informatie variërend van wetgeving tot adviezen over concrete praktijkvragen toegankelijker en aantrekkelijker te maken.
Nadere informatieStudievaardigheden van A tot Z
Geschreven door Patricia Hendrikx Studievaardigheden van A tot Z Actief leren Actief leren is het tegenovergestelde van passief leren. Bij actief leren doe je meer dan alleen de leerstof doorlezen. Je
Nadere informatieLEREN ONDERSTEUNEN MET EEN MINDMAP
LEREN ONDERSTEUNEN MET EEN MINDMAP Praktische uitvoering 1 DE RODE DRAAD 2 KORTWEG woorden uit een brainstorm verzamelen om vervolgens te groeperen en structureren in een mindmap. De aldus ontstane mindmap
Nadere informatieRonde 3. Op Woordenjacht: creatief en effectief werken aan woordenschatuitbreiding. 1. Inleiding
Ronde 3 Barbara van der Linden Fontys Fydes Contact: b.vanderlinden@fontys.nl Op Woordenjacht: creatief en effectief werken aan woordenschatuitbreiding 1. Inleiding Kinderen zijn echte woordenkrachtpatsers.
Nadere informatieModule Mind Mapping Mind map toepassingen Mind map voor- en nadelen. Inhoud Module Inleiding Geheugentraining Recent hersenonderzoek
Module Mind Mapping Een van de technieken om ons brein beter te gebruiken, meer informatie te verwerken, een beter overzicht te houden en sneller te leren, is de mind map techniek. Waar het om gaat is
Nadere informatieCreatief Denken. Een huis vol verhalen Groep 1 en Groep 2
Creatief Denken Een huis vol verhalen Groep 1 en Groep 2 Inleiding Creativiteit is een proces waardoor je laat zien dat alles wat is ook altijd anders kan zijn. Kijken naar de werkelijkheid, dat koppelen
Nadere informatieDag 15 - natuurlijk speechen met mind mapping
Dag 15 - natuurlijk speechen met mind mapping Zodra je er op gaat letten zie je dat veel toespraken eigenlijk heel onnatuurlijk overkomen. De spreker staat kaarsrecht achter zijn spreekgestoelte. Hij duikt
Nadere informatieeen speciaal schetsboek voor creatief handletteren Lee Suttey
een speciaal schetsboek voor creatief handletteren Lee Suttey INHOUD 9 INLEIDING 10 WAT JE NODIG HEBT 12 BEGINNEN 14 LETTERANATOMIE 52 LETTERSTIJLEN 90 RETROLETTERS 124 FUTURISTISCHE LETTERS 150 DECORATIEVE
Nadere informatieInhoud: Methodes voor visueel leren
Visuele start Brainstorming Brain writing Clustering Mindmapping Cognitieve kaarten Morfologische box Inhoud: Methodes voor visueel leren Voor de beginfase van de workshop visueel leren maken we gebruik
Nadere informatieleer-actief werkboek Naam: www.leer-actief.nl 1
leer-actief werkboek Naam: www.leer-actief.nl 1 actief leren WWW.leer-actief.nl Dit is Wybo. Wybo was vroeger een heel gewoon jongetje, maar hij was wel erg lui. En dat...werd zijn redding. Hij had nooit
Nadere informatieCreatief Denken. Ideeën Werkplaats Groep 3 Groep 4 Groep 5
Creatief Denken Ideeën Werkplaats Groep 3 Groep 4 Groep 5 Inleiding Creativiteit is een proces waardoor je laat zien dat alles wat is ook altijd anders kan zijn. Kijken naar de werkelijkheid, dat koppelen
Nadere informatieHet nieuwe coac t nieuwe hen coachen
Het nieuwe coachen Wat is de aanleiding voor ViZi-coaching? Competenties roepen doorgaans veel ruis en miscommunicatie op. De leerling en docent herkennen vaak de talige beschrijving van bijvoorbeeld ethisch
Nadere informatieLEREN LEZEN MET DE DAVIS LEERSTRATEGIE.
LEREN LEZEN MET DE DAVIS LEERSTRATEGIE. Leren lezen is een ingewikkeld proces, waarbij heel wat vaardigheden moeten worden ontwikkeld. OBS Dijkerhoek heeft daarom heel bewust gekozen voor de Davis leerstrategie
Nadere informatieAlphonse Degryse, ADC commv. 1434 nl MINDMAPPING Creativiteit en structuur in enkele pennentrekken
MINDMAPPING Creativiteit en structuur in enkele pennentrekken Alphonse Degryse, ADC commv 1434 nl MINDMAPPING Creativiteit en structuur in enkele pennentrekken ADC commv VEWA 2014 Het copyright van deze
Nadere informatieTraining Persoonlijke Effectiviteit
Training Persoonlijke Effectiviteit Persoonlijke effectiviteit: vergroot je invloed door slim te werken Niet harder, maar slimmer werken: zo vergroot je je persoonlijke effectiviteit. Door op een slimme
Nadere informatieMind Maps. An agile way of working. Huib Schoots Jean-Paul Varwijk
Mind Maps An agile way of working Huib Schoots Jean-Paul Varwijk TestNet najaarsevenement 2012 Programma Introductie Onze hersenen Logica Spraak Taal Analytisch Rekenen Abstract denken Kleur Fantasie Muziek
Nadere informatie: denken/
: https://www.specialisthoogbegaafdheid.nl/werken-hb-kids/anders- Bron URL denken/ Auteur : Sonja Morbé Bedrijf auteur : www.wijssein.nl Onze artikelen worden geschreven om te delen. Maar. De artikelen
Nadere informatieCREATIEF DENKEN in ONDERWIJS Worskhops, training, begeleiding en materialen.
in NDERWIJS Creativiteit en Creatief Denken Creativiteit is een unieke eigenschap van de mens. Kijk om je heen, alles wat verzonnen en gemaakt is, vindt zijn oorsprong in het menselijk brein. Dat geldt
Nadere informatieMindmap Boekje Rijschool M&L is de enige rijschool die gebruik maakt van deze innoverende en beproefde methode. Voor Kwaliteit en Veiligheid!
Mindmap Boekje Rijschool M&L is de enige rijschool die gebruik maakt van deze innoverende en beproefde methode. Voor Kwaliteit en Veiligheid! Tel: 065110853 Email: info@rijschoolml.nl Werkwijze Mindmap.
Nadere informatieWeet meer...breng je brein in kaart
Weet meer...breng je brein in kaart Benut de kracht van visuele informatie Een beeld is meer waard dan duizend hangmappen. Ons eigen organisch brein werkt zelden lineair. Onze beste ideeën en inzichten
Nadere informatieSamen Inspireren Ontdekken. Informatiegids. IKC de Plattenburg.
Samen Inspireren Ontdekken Ontwikkelen Informatiegids IKC de Plattenburg www.deplattenburg.nl Kiezen Het kiezen van een basisschool voor uw kind: een belangrijke stap. Bij de Plattenburg gaat er voor uw
Nadere informatieVertel en verbind. Zo heb ik er nog nooit naar gekeken! Een werkvorm waardoor Bijbelverhalen van betekenis kunnen zijn voor leerlingen
Zo heb ik er nog nooit naar gekeken! Een werkvorm waardoor Bijbelverhalen van betekenis kunnen zijn voor leerlingen Vertel en verbind ANNET DE GROOT-VAN BEEM Oud is out denken leerlingen vaak wanneer de
Nadere informatieWaarom Wetenschap en Techniek W&T2015
Waarom Wetenschap en Techniek W&T2015 In het leven van alle dag speelt Wetenschap en Techniek (W&T) een grote rol. We staan er vaak maar weinig bij stil, maar zonder de vele uitvindingen in de wereld van
Nadere informatieDe kruk in de klas: de vijf disciplines als basis voor boeiend onderwijs
De kruk in de klas: de vijf disciplines als basis voor boeiend onderwijs Jan Jutten www.natuurlijkleren.org 1 1. Inleiding Werken aan een lerende school houdt onder meer in, dat er een omgeving gecreëerd
Nadere informatieRelatiecirkels als hulpmiddel voor systeemdenken
Relatiecirkels als hulpmiddel voor systeemdenken Leerdoelen: De leerlingen kunnen onder begeleiding de verwevenheid tussen economische, sociale en ecologische aspecten in duurzaamheidsvraagstukken herkennen.
Nadere informatieGepubliceerde afleveringen: ( zie volgende pagina s) Februari 2010
Gepubliceerde afleveringen: ( zie volgende pagina s) Maart 2010 Februari 2010 September 2010 April 2012 AVI nieuw S llezen Hoogbegaafd? Mindmappen AVI*-Nieuw? (*AVI=Analyse Van Individualiseringsvormen)
Nadere informatieVoor wie? Als u ouder bent van een kind met een visuele beperking, dan is het Journal bedoeld om te helpen bij
Wat is het? Dit is een Nederlandse vertaling van een onderdeel van het Engelse Developmental journal for babies and children with visual impairment. Het Developmental journal is bedoeld voor ouders, voor
Nadere informatie1 Introductie. We wensen je veel plezier met deze kaarten! Pieternel Dijkstra en Petra Bunnik
1 Introductie Leerlingen hebben recht op onderwijs dat bij hen past en dat hun individuele capaciteiten laat opbloeien. Deze kaarten helpen leerkrachten en docenten, intern begeleiders, remedial teachers,
Nadere informatieOnze school werkt met DenkBeelden
Onze school werkt met DenkBeelden Met een Mindmap spreek je meer delen van je hersenen aan dan met traditionele aantekeningen. Daardoor onthoud je de informatie beter. Onze school werkt met DenkBeelden
Nadere informatieDEEL 2: Leerdoelenoverzicht (groep 3-4)
Excellente gespreksvoering met excellente leerlingen DEEL 2: Leerdoelenoverzicht (groep 3-4) Deze uitgave maakt onderdeel uit van het product Excellente gespreksvoering met excellente leerlingen. Dit product
Nadere informatieDe aarde viert feest
Landbouw graad 1 Lesvoorbereiding De aarde viert feest Zoek een mooi potje, vul het met (bos)grond en versier het. Print en knip de vriendenkaartjes 1 keer uit. Print de vriendenverhalen 1 keer uit. Print
Nadere informatieH G Z O - C O N G R E S L O E S S T R I J B O S C H & J O E S V. D. W I E L
Brein in het onderwijs Sprookjes bestaan niet... H G Z O - C O N G R E S L O E S S T R I J B O S C H & J O E S V. D. W I E L Of toch wel? Inhoud Anatomie 5 breinprincipes Brein-feiten en fabels Voorstellen
Nadere informatieKijk welke relatief sterke vaardigheden je compenserend in kan zetten.
Leesleerprofiel: Woordenschat met opgaven over woordbetekenis. Door de zwakke(re) woordenschat kennen de leerlingen onvoldoende woorden om de tekst echt goed te begrijpen. Woordposter Woord: Omschrijving:
Nadere informatieRoadmap Les voor de toekomst Weten wat je moet doen als je niet weet wat je moet doen.
Roadmap Les voor de toekomst Weten wat je moet doen als je niet weet wat je moet doen. Auteur: Guus Geisen, irisz Inleiding Deze uitwerking is een suggestie voor verschillende lessen rondom duurzaamheid.
Nadere informatieTrainingskaarten Zelfregulerend leren met effectieve leerstrategieën
Trainingskaarten Zelfregulerend leren met effectieve leerstrategieën 2016 Pieternel Dijkstra en Petra Bunnik & Boom uitgevers Amsterdam 1 Introductie Zelfregulerend leren houdt in dat leerlingen het eigen
Nadere informatieHOUT EN BOUW. Activerende werkvormen? De leraar doet er toe.
HOUT EN BOUW Activerende werkvormen? Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat we na 14 dagen gemiddeld slechts 10 % hebben onthouden van datgene wat we gelezen hebben en 20 % van wat we hebben gehoord.
Nadere informatieAABOD VORMING
NIEUWE SESSIES muzische vorming frans zorg ict AABOD VORMING 2009-2010 NIEUW AANBOD BASISSCHOOL!! CREATIEVE MUZISCHE VORMING!!! WIJ SPREKEN FRANS!!!! WERKEN MET FRANSE VERTELBOEKEN!! CREATIVITEIT IN FORMEEL!
Nadere informatieLeren leiding geven aan lerende scholen
Natuurlijk Leren Leren leiding geven aan lerende scholen schooljaar 2010-2011 Jan Bisschops Arsène Francot Jan Jutten Truus Römgens Inleiding Leiders spelen een zeer belangrijke rol bij de ontwikkeling
Nadere informatie1. Ontdek jouw talenten!
1. Ontdek jouw talenten! Omgaan met informatie 1. Zaken op een rijtje zetten 1 2 3 4 - Ik houd ervan om opgezochte informatie te ordenen - Ik ben goed in het omgaan met (zak)geld - Ik kan belangrijke en
Nadere informatieSOORTEN SCHEMA S INHOUDSTAFEL
SOORTEN SCHEMA S INHOUDSTAFEL Breng de structuur van de tekst over in een inhoudstafel. Deze kan je daarna gebruiken tijdens de memoriserende fase in de blokperiode. Via de inhoudstafel zie je direct wat
Nadere informatieWAT MAAKT DE VRIJESCHOOL UNIEK?
WAT MAAKT UNIEK? WAAROM De vrijeschool heeft een geheel eigen kijk op onderwijs, die gebaseerd is op het mensbeeld uit de antroposofie. Daarbinnen heeft iedere vrijeschool in Nederland een grote mate van
Nadere informatieBlauwe stenen leer je zo
Handleiding groep 3-8 Blauwe stenen leer je zo Wijzers Jeelo heeft gele wijzers om samen met leerlingen te verkennen hoe je een steen van Jeelo leert. Voor groep 3-4 wijzer 2009 Zo leer je blauwe stenen
Nadere informatieNaam:. Namen groepsleden:... Begeleider:
Naam:. Klas: Namen groepsleden:........ Begeleider: 1 Inleiding In deze projectweek ga je onderzoek doen. Dit onderzoek is ter voorbereiding op het sectorwerkstuk in de vierde klas. Dit boekje is jouw
Nadere informatieDeze training kan je manier van werken blijvend veranderen
Mind Training Mappen Hilversum, 28 juni 2017 Roeland van der Velden Deze training kan je manier van werken blijvend veranderen 1 Mindmappen Creatieve gedachten bundelen Op één pagina Meer onthouden, minder
Nadere informatiePlusklas Periode 2: januari februari 2018 Jaarthema: Connect
Plusklas 2017 2018 Periode 2: januari februari 2018 Jaarthema: Connect WAT ga je doen? Deze periode ga je een werkstuk maken over jezelf (binnen het bekende jaarthema) met als thema Ik en als subthema:
Nadere informatieHandleiding. HetSchoolvoorbeeld.nl. HetSchoolvoorbeeld 2.1. Websites voor het onderwijs. Websites Social media Mediawijsheid Grafisch ontwerp
HetSchoolvoorbeeld.nl Websites voor het onderwijs Handleiding HetSchoolvoorbeeld 2.1 Websites Social media Mediawijsheid Grafisch ontwerp Handleiding HetSchoolvoorbeeld 2.1 Pagina 1 Inhoud 1 Opbouw van
Nadere informatieInleiding LEGO MINDSTORMS Education EV3-programmeerapp
Inleiding LEGO MINDSTORMS Education EV3-programmeerapp LEGO Education presenteert met trots de tablet-editie van de LEGO MINDSTORMS Education EV3-software een leuke, gestructureerde manier om uw LEGO MINDSTORMS
Nadere informatieTeamtrainingen & ouderavond
Teamtrainingen & ouderavond Een teamtraining is een bijeenkomst van 1,5 tot 2 uur voor een heel schoolteam. Op actieve en enthousiasmerende wijze verdiep je je samen in een onderwerp. Er zijn verschillende
Nadere informatieVoor een groep. Korte Workshop Time-management. Slim Werken + Creatief Werken
Voor een groep Korte Workshop Time-management Slim Werken + Creatief Werken edere dag een SlimWerken.COM Julianapark 48-5 5046 GB Tilburg T 013-5770495 M 06-27326562 E contact@slimwerken.com W www.slimwerken.com
Nadere informatieUIT DE WEI 14 september 2017
KALENDER UIT DE WEI 14 september 2017 Maandag 18 september Informatie avond 20.00 uur Maandag 18 september t/m vrijdag 22 september Week tegen pesten! Woensdag 20 september Groeiplan besprekingen WELKOM
Nadere informatieTraining Mindmanager Foundation
Training Mindmanager Foundation Voor het vergroten van persoonlijke- en teameffectiviteit Deze dagtraining werkt op basis van de nieuwste MindManagersoftware en is daardoor nog meer gericht op het vergroten
Nadere informatieLereniseenmakkie Werkboek
Dit document laat van een aantal activiteiten uit het Werkboek de eerste bladzijde zien én de Handleiding voor leerkrachten. Ken jouw auto Handige routes Zelf rijden en pech onderweg Meester over je motor
Nadere informatieKolom 1 Kolom 2 Kolom 3 Kolom 4 Betrokken: je gaat meteen heel serieus in op de mening van de schrijver
Leerstijltest NAAM, Voornaam: Figuur 1: invullijst. Per rij kun je door middel van een cijfer aangeven welke van de vier weergegeven woorden het meest of het minst passen bij jouw manier van leren. Het
Nadere informatieWAT MAAKT DE VRIJESCHOOL UNIEK?
WAT MAAKT DE VRIJESCHOOL UNIEK? WAAROM DE VRIJESCHOOL De vrijeschool heeft een geheel eigen kijk op onderwijs, die gebaseerd is op het mensbeeld uit de antroposofie. Daarbinnen heeft iedere vrijeschool
Nadere informatieWorkshop Handleiding. Verhalen schrijven. wat is jouw talent?
Workshop Handleiding Verhalen schrijven wat is jouw talent? Inhoudsopgave Hoe gebruik je deze workshop? Hoe kun je deze workshop inzetten in je klas? Les 1: Even voorstellen stelt zich kort voor en vertelt
Nadere informatieVoorwoord Zo maakte ik kennis met mindmapping 7
Inhoud Voorwoord Zo maakte ik kennis met mindmapping 7 Hoofdstuk 1 Wat is Freemind? 9 1.1 Wanneer gebruik je Freemind? 10 1.2 Waarom zou ik een mindmap maken? 10 Hoofdstuk 2 Wat kan ik met mindmapping?
Nadere informatieStagiair(e) grafisch- en interactieontwerp gezocht
Stagiair(e) grafisch- en interactieontwerp gezocht met een passie voor visuele communicatie en het ontwerpen van gebruiksvriendelijke interfaces voor de zorg. september 2017 Panton Panton, ontwerpers voor
Nadere informatieVoor jezelf? Les 1 Welkom!
Voor jezelf? Les 1 Welkom! Welkom! Dit is de cursus Voor jezelf? Wil je voor jezelf beginnen? Droom je ervan een eigen bedrijfje te starten? Zou je dit ook kunnen? In deze cursus ga je dit onderzoeken.
Nadere informatieHandleiding leerkrachten. Eigen strip maken. Kerndoelen: Taal en ict 1x per week 4 tot 5 weken
Handleiding leerkrachten Eigen strip maken Doelgroep: Vak: Duur: Midden/bovenbouw Taal en ict 1x per week 4 tot 5 weken Inhoud: Het project wordt uitgevoerd tijdens de taallessen die ingeroosterd zijn.
Nadere informatie21 e eeuw vaardigheden
21 e eeuw vaardigheden Filmpje: Tweepraat Wat vind je hiervan? Even sparren met je buurman/buurvrouw Nog wat quotes: We kunnen problemen niet oplossen door op dezelfde manier te denken als toen we ze
Nadere informatieNu nog beter... Toegepaste kunst Kunst BV
Nu nog beter... Toegepaste kunst Kunst BV H4 ~ periode B Toegepaste vormgeving Autonome kunst Inleiding INLEIDING In de eerste periode ben je vooral bezig geweest met het onderzoeken van vormen, materialen
Nadere informatieHoe kunnen we WAT ACTIE zodat IETS VERANDERT
Anouk Nooteboom Hand-out Cultuurhelden Delft Werkvormen creatief proces & passende vragen In dit document zijn een aantal werkvormen te vinden die toe te passen zijn binnen het creatief proces. Bij de
Nadere informatieHerken de leerstijl Werkboek voor leerkrachten
Gebruik je Brein Herken de leerstijl Werkboek voor leerkrachten Je kan namelijk pas leren als je weet wat je leerstijl is (M. de Haan) 1 Gebruik je Brein Herken de leerstijl Je kunt namelijk pas leren
Nadere informatieColofon. Slim leren. Leren leren in de eerste graad in de 21ste eeuw. Educa Slim leren
Colofon Slim leren Leren leren in de eerste graad in de 21ste eeuw Educa Slim leren Colofon Auteur: J. Delestinne Eindredactie en vormgeving: J. Delestinne 2017 Educa G.C.V. Alle rechten voorbehouden.
Nadere informatieVoorwoord Adam Somlai-Fischer 10 Gepreziliteerd 12 Segito de zebra 14. Hoofdstuk 1: Wat is een Prezi? 16
Inhoud Voorwoord Adam Somlai-Fischer 10 Gepreziliteerd 12 Segito de zebra 14 Hoofdstuk 1: Wat is een Prezi? 16 We hebben iets nieuws 17 Canvas 17 Zoemen? Zoomen! 18 Liever geen lijntjes 20 Waar gebruik
Nadere informatievisuele communicatie Auteur: Raoul Postel
visuele communicatie Auteur: Raoul Postel het idee het concept het doel: een logisch proces naar een verrassend concept / idee het concept / idee vertalen naar vormgeving en medium het idee het concept
Nadere informatieSuperboom. Kinderen onderzoeken op basis van een detail op een afbeelding hoe de volledige
Superboom Natuur, eerste graad Doelstellingen Kinderen onderzoeken op basis van een detail op een afbeelding hoe de volledige situatie eruit kan zien. Kinderen ontdekken dat bomen noodzakelijk zijn voor
Nadere informatieOntvangst? Reacties lln? Jouw mening? Cijfer. Heel enthousiast! De meesten vonden de hele voorstelling mooi!
Ontvangst? Reacties lln? Jouw mening? Cijfer 1 Ontspannen en duidelijk. Plek voor de ssen duidelijk aangegeven. Ook iemand aanwezig om je de weg wijzen waar nodig. Zeer enthousiast. Erg mooi in elkaar
Nadere informatiePraktijkonderzoek. OLOD 10 - Talent in kaart brengen bij mensen met ASS en een normale tot hoge begaafdheid
Praktijkonderzoek OLOD 10 - Talent in kaart brengen bij mensen met ASS en een normale tot hoge begaafdheid Banaba Autismespectrumstoornissen Academiejaar 2016-2017 Semester 1 en 2 Miriam Perrone miriam.perrone@student.ap.be
Nadere informatieGa actief om met de stof, in plaats van passief te lezen. Daardoor zul je beter begrijpen wat je leert en kun je het beter onthouden.
Actief leren Ga actief om met de stof, in plaats van passief te lezen. Daardoor zul je beter begrijpen wat je leert en kun je het beter onthouden. Oriënteer je op de leerstof Verken de stof Het is goed
Nadere informatieLeerlingen benutten bij schoolontwikkeling. Maurice van Werkhooven
Leerlingen benutten bij schoolontwikkeling Maurice van Werkhooven Stappen Met leerlingen voorgesprek wat is leren bij jouw hobby? wat is daarbij verschil tussen Leren-1 en -2? Gesprek in teamoverleg tussen
Nadere informatieLezing: Voorbij de misverstanden! Neuro-diversiteit op de werkvloer
Lezing: Voorbij de misverstanden! Neuro-diversiteit op de werkvloer Samenwerking vanuit de verschillende denkstijlen. Door: Sjan Verhoeven Professional met ervaringsdeskundigheid. Inzicht in het diversiteit
Nadere informatieHET CONCEPT WAT JE SCHRIJFT BEN JE ZELF
HET CONCEPT WAT JE SCHRIJFT BEN JE ZELF Inleiding Het boek Wat je schrijft ben je zelf (WJSBJZ) is een werkboek. Het bestaat uit 33 levensvragen met bijbehorende opdracht. Bij elke vraag is er schrijfruimte
Nadere informatieMUSEUMLES IN HET VAN ABBEMUSEUM Groep 7 en 8
MUSEUMLES IN HET VAN ABBEMUSEUM Groep 7 en 8 Inleiding In groep 7 of 8 komen leerlingen vaak voor de tweede keer met hun klas naar het van Abbemuseum. Bij het eerste bezoek, in groep 5 of 6, hebben ze
Nadere informatie