POSITIVE BEHAVIOR SUPPORT

Transcriptie

1 POSITIVE BEHAVIOR SUPPORT OP DE LEIDSE BUITENSCHOOL (CLUSTER IV) PRESENTATIE OP DE LANDELIJKE SWPBS CONFERENTIE : 16 NOVEMBER Brit Slotboom brit.slotboom@aloysiusstichting.nl

2 HANDOUT Krijg je na de quiz.. 2

3 WAT GAAN WE DOEN: Voorstellen Filmpje: PBS op de LBS Korte quiz, idee voor in je team Voorbeelden van visualisaties Introductie gedragsladder Introductie pro-actief en reactief handelen Vragen / discussie 3

4 VOORSTELLEN (KORT) Noem je naam, Je functie, Hoeveel jaren bezig met PBS. Heb je een vraag voor deze bijeenkomst? 4

5 FILMPJE! Kennismaken met de LBS in Katwijk aan Zee: PBS in cluster IV. 5

6 6

7 PBS QUIZ WEET JE DE ANTWOORDEN? Zelf scoren en bijhouden Ieder goed antwoord levert punt(-en) op Als je overlegt, krijgt ieder bij een goed antwoord een halve punt NIET AFKIJKEN! 7

8 WAT BEHOORT TOT DE ESSENTIE VAN PBS? (4 punten) 8

9 DE ESSENTIE VAN PBS preventief werken - sociaal gedrag aanleren, schoolbreed. gewenst gedrag/regels, voorspelbaarheid, veiligheid, oefenen, bekrachtigen datagestuurd werken, good practise, kapstokmodel (4 punten) 9 Andere opties? Meer punten!

10 TEKEN DE FIGUUR VAN DE PREVENTIEVE WERKING VAN PBS. 6 punten 10

11 FIGUUR VAN DE PREVENTIEVE WERKING VAN PBS Niveau 3: 5-10% Niveau 2: 10-15% Niveau 1: % 6 punten totaal te verdienen: driehoek met 3 niveau s = 3 punten niveau 1 = % = 1 punt niveau 2 = % = 1 punt niveau 3 = 5 10% = 1 punt 11

12 WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK ZEGT: Kinderen zijn meer (intrinsiek) gemotiveerd om een opdracht uit te voeren als: (2 punten) 12

13 INTRINSIEKE MOTIVATIE ALS Het voltooien van de opdracht hen iets oplevert waar zij waarde aan hechten Zij een goede band hebben met de opdrachtgever (2 punten) 13

14 WAAROM BEKRACHTIGEN? (1 punt) 14

15 BEKRACHTIGEN OMDAT positieve feedback zorgt voor groei van een gezond zelfbeeld. 2 bonuspunten als je de verhouding 4:1 hebt genoemd!! : 15

16 HOE VERBAAL BEKRACHTINGEN? (3 punten) 16

17 WE BEKRACHTIGEN VERBAAL door te zeggen: ik zie dat jij. / wat goed dat jij. ( gewenst gedrag noemen) dat is heel ( waarde noemen ) loopt. veilig. (3 punten) 17

18 NOEM 4 KERNELEMENTEN VAN POSITIEVE FEEDBACK? (4 punten) 18

19 KERNELEMENTEN VAN POSITIEVE FEEDBACK Relevant, oprecht en specifiek Kort en duidelijk Direct na het gewenste gedrag Onvoorwaardelijk, dus zonder maar (4 punten) 19

20 KINDEREN WORDEN AFHANKELIJK VAN EXTRINSIEKE MOTIVATIE ALS DEZE TE VOORSPELBAAR WORDT...dus wat doen we om dat te voorkomen? (2 punten) 20

21 VOORKOMEN VAN VOORSPELBARE FEEDBACK Bekrachtiging moet relevant zijn you never know when you get a surprise (2 punten) 21

22 WAAR OF NIET WAAR? Extrinsieke beloningen (kaartjes, fiches) zijn extra waardevol tijdens het leren van vaardigheden. Beloningen hebben een ondersteunend effect op de intrinsieke motivatie als ze direct volgen op het gewenste gedrag. ( 2 x 1 punt) 22

23 ANTWOORDEN: Waar. Waar. Erken dus pogingen van kinderen en Beloon het nemen van risico. (2 punten) 23

24 WAAR OF NIET WAAR? De balans 4:1 levert kinderen meer vrienden op en helpt hen emotioneel te groeien. (1 punt) 24

25 ANTWOORD. Ja, misschien ook wel waar, maar officieel geldt.. De balans 4:1 geeft kinderen zelfvertrouwen ( = ½ punt) en helpt hen sociaal vaardiger te maken ( = ½ punt) punten: 2 x ½ punt = 1 punt 25

26 (HALVE PUNT AFRONDEN NAAR BOVEN) EN DE WINNAAR IS. UITMUNTEND: 25 PUNTEN OF MEER HEEL GOED: 21, 22, 23, 24 EN 25 PUNTEN JE BENT GOED OP WEG: 0 20 PUNTEN 26

27 UITGANGSPUNTEN PBS Schoolbreed programma dat preventief gericht is op gedrag van alle leerlingen Aanleren van gewenst gedrag Gebaseerd op good practise Datagestuurd Kapstok waar andere interventies onder passen 27

28 LBS Directiewisseling 3 x Interne coach Gemotiveerd gedragsteam (soms directeur, geen conciërge, taxichauffeurs, ouders) Acceptatie: het is geen sprint maar een marathon Posters van de regels met pictogrammen Mascotte Zelfbeoordeling 28

29 WAARDEN Betrokkenheid: Veiligheid Respect Duidelijkheid 29

30 MASCOTTE 30

31 DOELEN LBS Schoolbreed omgaan met probleemgedrag verbeteren Inzicht in gedragsregels in klassen verbeteren Ondersteuning van individuele leerlingen verbeteren Contacten met ouders verder vorm geven 31

32 REGELS HERSCHRIJVEN EN PICTO S TOEVOEGEN (CA. 12 MAANDEN) Je mag elkaar geen pijn doen Alle volwassenen in de school spreek je aan met juf of meester Loop op het plein met je fiets aan de hand Op het speelplein speel je binnen de gele lijnen en paaltjes Op de trap en in de gang wordt rustig gelopen Je draagt in de klas geen pet Kleding met voor anderen kwetsende teksten of opdrukken en/of uitdagende kleding is niet toegestaan 32

33 NIEUW GEFORMULEERDE REGELS Ik blijf van een ander af Ik noem een ander bij zijn naam Ik loop naast mijn fiets op het plein Ik blijf binnen de gele lijnen Ik loop rustig in school In het schoolgebouw doe ik capuchon, pet en zonnebril af 33

34 34

35 35

36 36

37 37

38 SURPRISE KAARTJE 38

39 KEUZE VOOR VERVOLG Teamdoel vanuit zelfbeoordeling: Schoolbreed omgaan met probleemgedrag verbeteren 39

40 BEWUSTWORDING VAN handelen leerkracht bij handelen leerling proactief en reactief beleid 40

41 TWEE BOEKEN Twee theoretische uitgangspunten: Managing the cyle of of acting out behavior: Geoff Colvin (via Amazon): wij noemen het in school: De gedragsladder De preventiepiramide: Johan Deklerck wij noemen het in school: Pro-actief en reactief handelen 41

42 MET DANK AAN KEES VAN OVERVELD. 42

43 FASEN ESCALATIEGOLF FASEN GEDRAGSLADDER 1.Basisrust 2.Trigger 3.Agitatie 4.Versnelling 5.Uitbarsting 6.De-escalatie 7.Herstel NB Doet denken aan PBS piramide, IS HET NIET! Doet denken aan signaleringsplan, LIJKT HET OP. 43

44 BASISRUST Coöperatief gedrag Volgt regels en afspraken Accepteert lichte correcties Negeert afleiding Accepteert positieve feedback, complimenten 44

45 TRIGGER Directe trigger Indirecte trigger Reeks onopgeloste conflicten Herhaalde mislukking Te veel correcties Te weinig positieve feedback (aandachtsemmertje) 45

46 AGITATIE Ongericht gedrag Onrust Niet taakgericht Blijft niet zitten Praat met anderen Trekt zich sociaal terug Wil niet praten Ogen/handen zonder focus 46

47 VERSNELLING Gericht gedrag Provoceren Zeer intens Dreigend Persoonlijk 47

48 UITBARSTING Controleverlies (geen zelfbeheersing, weet niet meer wat hij doet) Internaliserend: zelfverwonding, paniek, wegkruipen, hyperventileren, ontsnappen, vermijden Externaliserend: fysiek, vernielen 48

49 DE-ESCALATIE Verward, doodmoe, energie zit in woede en angst Geen focus Ontkennen, anderen beschuldigen Minimaliseren van probleem Sociaal terugtrekken Er is mij onrecht aangedaan 49

50 HERSTEL Rust keert weer Geen zin in interactie Behoefte aan werk, repetitief 50

51 MOMENTEEL Zijn we bezig de gedragsladder per fase uit te werken 51

52 GEDRAGSLADDER Per fase inventariseren: (WAT ZIE JE) WAT DOE JE METHODIEKEN Fase Wat zie je Wat doe je Uitgangspunten (GEDRAG) (STRATEGIE) handelen verbaal (METHODIEKEN) 1. Basisrust Coöperatief. regels, bekrachtiging gewenst gedrag, negeren,... GIP PBS. 52

53 HET PREVENTIEMODEL VAN JOHAN DEKLERCK TWEEDE HERWERKTE EDITIE Deklerck, J. (2011), De preventiepiramide. Preventie van probleemgedrag in het onderwijs. Acco, Leuven 53

54 HET PREVENTIEMODEL VAN J. DEKLERCK Waar steek je op in bij de gedragsladder? PREVENTIE (algemeen welzijn)? of CURATIE (probleemgericht)? NIET OF-OF WEL EN-EN 54

55 PREVENTIEMODEL 4. curatieve maatregelen toenemend op probleem georiënteerd 3. specifieke preventiemaatregelen algemene preventiemaatregelen 1. algemene leefkwaliteitsbevordering de samenleving toenemend op welzijn georiënteerd 55

56 PREVENTIE Kwaliteit samenzijn verbeteren Samen beter voelen Positief denken Tijd voor elkaar hebben Sociaal basisklimaat 56

57 CURATIE Probleemgericht werken Gericht op herstel Ingrijpen Oorzaken opsporen Interventies 57

58 VOORBEELDEN VAN NIVO 4: CURATIEVE MAATREGELEN Afweer en zelfbescherming bij agressie Alarm-interventies, achterwacht Sancties, straf, time-out, schorsing Schade herstel Slachtofferbegeleiding Rampenplan, veiligheidsinterventies, aangifte Verzekeringen 58

59 VOORBEELDEN VAN NIVO 3: SPECIFIEKE PREVENTIE MAATREGELEN Agressietraining van het team, weerbaarheidstraining, zelfverdediging Waarschuwen, grenzen geven, dreigen met straf Controle en toezicht Begeleiding van probleemleerlingen Alarmprocedures Controle op drugs en wapens Cameratoezicht Sleutelsloten, slagbomen Politiepatrouille 59

60 VOORBEELDEN VAN NIVO 2: ALGEMENE PREVENTIEMAATREGELEN Geweldloze communicatietechnieken, overleg Zorg voor nieuwe leerlingen, begeleiders, medewerkers Verfraaiing van de infrastructuur, groen, schoolinrichting Goede verlichting, zwerfvuil, graffiti Teamfeesten Activiteiten aanbieden tijdens lege momenten Sociale vaardigheden Positieve beeldvorming Informele sociale controle 60

61 VOORBEELDEN NIVO 1: ALGEMENE LEEFKWALITEIT BEVORDEREN Positieve basissfeer Respect voor verscheidenheid Volwaardige inspraak en participatie Positieve relationele sfeer Positief pedagogisch project Verhoogde betrokkenheid en welbevingen Aantrekkelijke activiteiten aangepast aan groep Teambuilding, teamspirit Goede dienstverlening, cultuur van verbondenheid en respect 61

62 VOORBEELDEN NIVO 0: DE SAMENLEVING Overheidsmaatregelen Subsidies Media Internationale ontwikkelingen Normen, waarden, ethiek 62

63 HOE BELEID VERDER VORM GEVEN? Herstel (LSCI) De-escalatie (LSCI) Uitbarsting (LSCI) Versnelling CURATIE RE-ACTIEF Probleemgericht Ingrijpen Oorzaak opsporen Interventies Bescherming tegen agressie Alarm Achterwacht Sancties Time-out Schadeherstel Rampenplan, veiligheidsinterventies Agressietraingen Controle, toezicht, monitoring Sloten, hekken Stappenplannen protocollen Agitatie Trigger Basisrust (PBS) (Ped Tact ) (SCM) (PAD) (GIP) (Kanjertraining) (.) PREVENTIE PRO-ACTIEF Samen zijn Goed voelen Positief denken Tijd hebben Sociaal klimaat Communicatietechnieken Overleggen Zorg voor leerlingen, elkaar Verfraaiing omgeving Verlichting Zwerfvuil (team)feesten Activiteiten, teambuilding, teamspirit Sociale vaardigheden aanleren Positieve beelden vormen Informele sociale controle Respect, betrokkenheid, welbevingen Volwaardige inspraak en participatie Positieve relationele sfeer Positief pedagogisch klimaat 63

64 VERVOLG OP DE LBS Bewustwording fasen gedragsladder Handelen van de leerkracht Bewustworden van pro-actieve en reactieve middelen Afstemming wat wanneer inzetten Verder met protocollen en stappenplannen Borging, borging, borging.. 64

65 Dank voor je aandacht!