Dia$presentatie$van$mevrouw$Nelle$Pauwels,$diëtiste$van$de$dienst$hepatologie,$KU$ Leuven$,$tijdens$onze$themadag$op$zaterdag$24$oktober$2015.!

Transcriptie

1 Dia$presentatie$van$mevrouw$Nelle$Pauwels,$diëtiste$van$de$dienst$hepatologie,$KU$ Leuven$,$tijdens$onze$themadag$op$zaterdag$24$oktober$2015.! $ Als$er$nog$vragen$zijn$gelieven$mevrouw$Nelle$Pauwels$of$iemand$van$de$dienst$ diëtisten$te$contacteren! $! $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$Tel$:$$$$$Nelle$Pauwels$$$$$Diëtiste$$$$016$/$34$22$79! $! $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$EPmail$:$$$$$nelle.pauwels@uzleuven.be

2 Gezonde voeding na levertransplantatie Competentiecentrum klinische voeding, UZ Leuven Nelle Pauwels Diëtiste hepatologie 24/10/2015

3 Inhoud Samenstelling van de voeding De energiebalans De actieve voedingsdriehoek Zoetstoffen Zout 2

4 Samenstelling van de voeding 3

5 Energiebalans 4

6 De actieve voedingsdriehoek 5

7 Basisprincipes vd actieve voedingsdriehoek Evenwicht Elke dag alle groepen aan bod laten komen Variatie Binnen elke groep variatie aanbrengen Matigheid Hoe groter het vak hoe groter het aandeel in de dagelijkse voeding 6

8 7

9 hoe meer op je bord, hoe meer je eet

10

11 Basisprincipes vd actieve voedingsdriehoek Voorkeur Beste keuze Middenweg Ter variatie van voorkeur Restgroep Ter uitzondering 10

12 Beweging Helpt de energiebalans in evenwicht te houden 30 minuten/dag Inpassen in dagelijks patroon Wandelen, fietsen, tuinieren, traplopen, etc Gezondheidsvoordelen Effect op diabetes, bloeddruk, stress, etc 11

13 Water Zuiverende werking, hoofdbestanddeel lichaam Minimum 1,5 liter/dag drinken = 7 à 8 glazen 2/3 water + 1/3 andere dranken Koffie, thee, light frisdrank 12

14 Light dranken Gewone frisdrank! restgroep Light frisdrank! middenweg 1 flesje cola 1 flesje cola light/zero = 53 gram suiker = 0 gram suiker = +/- 9 klontjes suiker 13

15 Light dranken Aandacht voor producten met minder calorieën! 1 flesje cola life = 33,5 gram suiker = 5,5 klontjes suiker = 37% minder suiker dan origineel! Blijft restgroep 14

16 WIST JE DAT. Ongezoet fruitsap bevat evenveel suikers als cola Frisdrank bevat 11 gram suiker / 100 ml, ongezoet fruitsap bevat 9-13 gram suiker / 100 ml

17 Graanproducten en aardappelen Energieleveranciers Leveren trage suikers Leveren voedingsvezels 16

18 Graanproducten en aardappelen Brood: 5-12 sneden/dag Volkoren, bruin, meergranen, etc Aardappelen: 3-5 stuks/dag Volkoren deegwaren Bruine rijst Varia: havervlokken, quinoa, tarwekorrels, etc 17

19 Graanproducten en aardappelen 1 aardappel = 20g ongekookte 70g deegwaren of rijst 18

20 Graanproducten en aardappelen Puree Aandacht voor toevoegingen Melk: mager vs. halfvol vs. vol Vetstof: soort + hoeveelheid Eieren: niet noodzakelijk 19

21 Graanproducten en aardappelen Frieten Max. 1x/week Gebakken in plantaardige olie Volwaardige maaltijd!combinatie groenten, mager vlees/vis Alternatief: ovenfrieten, speciale friteuze 20

22 Graanproducten en aardappelen Ontbijtgranen Voorkeur: echte muesli, havervlokken of ongesuikerde ontbijtgranen Ontbijtgranen die zich profileren als gezond en slankmakend vallen hier niet onder! Meestal weinig vet maar te veel suiker en zout! Onvoldoende vezels 21

23 Graanproducten en aardappelen Ontbijtgranen Goed voor de lijn Havervlokken Per 100 gram Per 100 gram Kilocalorieën 400 Kilocalorieën 356 Vetten 6g Vetten 8g Koolhydraten 73g Koolhydraten 60g Waarvan suiker 27g Waarvan suiker 1,1g Vezels 3g Vezels 9g 22

24 Graanproducten en aardappelen Ontbijtgranen Krokante muesli Gewone muesli Per 100 gram Per 100 gram Kilocalorieën 447 Kilocalorieën 352 Vetten 15,4g Vetten 4,9g Koolhydraten 66,2g Koolhydraten 62g Waarvan suiker 20,9 Waarvan suiker 17g Vezels 5,9g Vezels 9,5g 23

25 Groenten Aanbeveling: 300g/dag 200g bij warme maaltijd = ½ bord 100g rauwkost, kom verse soep Van nature arm aan calorieën Variatie 24

26 Groenten Voordelen: Vezels zorgen voor verzadiging Veel vitaminen en mineralen DUS: geven veel vulling maar weinig energie 25

27 Groenten Aandacht! Sauzen brengen snel veel calorieën aan Calorie-arme bereidingen: Stomen Koken Rauwkost Wokken met weinig vet Bij voorkeur verse groenten of pure diepvriesgroenten 26

28 Fruit 2 3 stukken/dag Bevat natuurlijk suiker: fructose Voordelen: Vezels zorgen voor verzadiging Veel vitaminen en mineralen Variatie 27

29 Fruit Aandacht! Gedroogd fruit! geconcentreerder Fruitsap! geconcentreerder 1 glas appelsiensap = 4 appelsienen = suiker van 4 appelsienen 28

30 Melkproducten 3 4 glazen/dag of equivalent = ml/dag Bij voorkeur mager en ongesuikerd (Karne)melk Yoghurt Platte kaas Pudding 29

31 Melkproducten Voordelen Calcium Eiwitten: bouwstoffen + verzadiging Gezond tussendoortje 30

32 Melkproducten Alternatief: calciumverrijkte sojadrink Plantaardig Betere vetzuursamenstelling Volwaardige eiwitten Nadeel: bevat toegevoegd suiker 31

33 Melkproducten Gewone room: 40% vet! 40% nodig om opklopbaar te zijn Light room: verschillende soorten Halfroom = 20% vet Light room met 4-5% vet Sojaroom, light sojaroom 32

34 Melkproducten Kaas Geconcentreerder Meer calcium Meer vet, meer verzadigd vet Meer cholesterol Veel zout Standaard kaas 30-40% vet Light kaas 15-20% vet Aanbeveling: 1-2 sneden/dag 33

35 Vlees, vis, eieren 100g mager vlees Opletten met bereid vlees Hoe vetter het vlees, hoe meer verzadigd vet! Voordelen Eiwitten Mineralen zoals ijzer B-vitamines 34

36 Vlees, vis, eieren Magere charcuterie Opletten met light producten! Charcuterie Vetgehalte/100g Ardense paté 27,1g Ardense paté light 16,9g Salami 30,5g Salami light 15,0g Ontvette ham 2,9g Weight Watchers ham 2,5g Voorkeur: <10gram vet/100g 35

37 Vlees, vis, eieren 2x/week vis! 1x magere, 1x vette vis Schaal- en schelpdieren! mager Hoe vetter de vis, hoe meer onverzadigd vet! Omega 3 36

38 Vlees, vis, eieren 3 eieren/week 2 als dusdanig 1 verwerkt Hoog aan cholesterol Toch minder invloed dan men vroeger dacht 37

39 Vervangproducten Regelmatig vlees vervangen: Peulvruchten: bonen, kikkererwten, linzen Soja: tofu, tempé Mycoproteïne: Quorn Noten, zaden pitten Granen: seitan, quinoa Aandacht voor gepaneerde producten 38

40 Vervangproducten Voordelen: Weinig verzadigd vet Geen cholesterol Bevatten voedingsvezels Nadelen Niet altijd volwaardige eiwitten! combinaties maken! 39

41 Smeer- en bereidingsvet Smeervet: Dun besmeerd Plantaardig: minarine Bereidingsvet 1 eetlepel/per persoon/maaltijd Zacht of vloeibaar Margarine, olie 40

42 Smeer- en bereidingsvet Maximum 1/3 verzadigd vet op totaal vet Vaste margarine Vloeibare margarine Vetten 79g Vetten 73 Verzadigd vet 33g Verzadigd vet 10 Enkelvoudig onverzadigd 32 Enkelvoudig onverzadigd 31 Meervoudig onverzadigd 14 Meervoudig onverzadigd 32 41

43 Smeer- en bereidingsvet Kies ook vetarme bereidingen Grillen Antikleefpan of bakvel Roosteren Pocheren Stomen Etc 42

44 WIST JE DAT Olijfolie meer vet bevat dan boerenboter? Olie = +/- 100% vet, boerenboter = +/- 80% vet Onverzadigd ~ verzadigd vet

45 Smeer- en bereidingsvet Vetarm eten is niet wenselijk Vetoplosbare vitaminen Essentiële vetzuren Wel vetten beperken Juiste vetten kiezen Aandacht voor verborgen vetten 44

46 Smeer- en bereidingsvet Verborgen vetten Gebak en koek Vette charcuterie Kaas Sauzen Chips, borrelnootjes 45

47 Smeer- en bereidingsvet Verborgen vetten Mayonaise Light dressing Per 100 gram Per 100 gram Kilocalorieën 640 Kilocalorieën 335 Vetten 70g Vetten 31,9g Verzadigd vet 6g Verzadigd vet 7,7g 46

48 Restgroep Lege calorieën Leveren geen essentiële voedingsstoffen Weinig vitamines Weinig mineralen Weinig vezels Veel suiker Veel vetten 47

49 Restgroep Beperken, met mate Maximum 250kcal per dag uit de restgroep! 2 boterhammen belegd met choco! 70gram frieten (<1/4 bord)! 4 pralines of 1 chocoladereep van 45gram! 1 klein zakje chips (45 gram)! 1 wafel 48

50 Suiker versus zoetstoffen Suiker Gewonnen uit suikerbiet of suikerriet 4kcal/gram Geen vitaminen of mineralen Geeft suikerpiek Tandbederf 49

51 Suiker versus zoetstoffen Suikeralternatieven Honing Agavesiroop Kokosbloesemsuiker Ongerafineerde rietsuiker Maïssiroop Fructose Evenveel calorieën als suiker Hebben invloed op glycemie 50

52 Suiker versus zoetstoffen Aspartaam 200x zo zoet als suiker Combinatie van 2 aminozuren Geen invloed op glycemie Niet kankerverwekkend 51

53 Suiker versus zoetstoffen Stevia = plantje Steviolglycoside = zoetstof x zo zoet als suiker Geen invloed op glycemie Bijsmaak 52

54 Suiker versus zoetstoffen Suikeralcoholen Sorbitol, maltitol, mannitol, isomalt, lactitol Lagere zoetkracht dan suiker Lichaam verwerkt dit niet Kan leiden tot darmklachten Verplichte waarschuwing 53

55 Suiker versus zoetstoffen Tagatose/tagatesse 1,5 kcal/gram Verwerkt uit lactose Geen invloed op glycemie 54

56 Suiker versus zoetstoffen Toepassingsgebied zoetstoffen Koeken Chocolade Frisdrank Snoepjes Confituur Etc Blijven niet-essentiële producten 55

57 WIST JE DAT??? Chocolade zonder suiker daarom niet beter is voor de lijn? In chocolade zonder toegevoegde suiker is de suiker vervangen maar het vetgehalte is niet verlaagd. Calorieën zijn idem als gewone chocolade Bron: Nubel

58 Suiker versus zoetstoffen Gewone vs. suikervrije koeken Letterkoekjes Suikervrije koekjes Per 100 gram Per 100 gram Kilocalorieën 440 Kilocalorieën 502 Vetten 10g Vetten 16,5g Koolhydraten 79g Koolhydraten 53,1g Waarvan suiker 20g Waarvan suiker 0,5g Eiwitten 7,6g Eiwitten 5,8g 57

59 Zout Natuurlijk versus toegevoegd Geen verschil zeezout, rotszout, zwart zout, selderijzout, etc Zo min mogelijk toevoegen Kruiden Voldoende in brood, kaas charcuterie 58

60 Besluit Verpakkingen nakijken loont Individueel! Variatie matigheid evenwicht 59

61 Vragen? Vind een diëtist in je buurt op