Gezonde voeding voor senioren
|
|
- Leopold Maes
- 6 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Gezonde voeding voor senioren Versie april objectid vzw Jessa Ziekenhuis Salvatorstraat 20, 3500 Hasselt,
2 Persoonlijke notities Geen pensioen aan tafel Wees er van bewust dat de stelling hoe ouder, hoe minder nood aan eten helemaal fout is! Het is absoluut noodzakelijk om gevarieerd te eten en te blijven genieten van wat er op uw bord ligt. Dit om zo lang mogelijk in goede gezondheid en conditie te blijven. De actieve voedingsdriehoek Evenwichtig eten betekent alles eten. Het lichaam heeft steeds bepaalde voedingsbehoeftes. Het is echter een fabeltje dat één enkel voedingsmiddel op zichzelf in staat is om aan alle noden te voldoen. Op de volgende pagina s vindt u een overzicht van alle groepen van levensmiddelen die op het dagelijkse menu thuishoren en die weergegeven worden in onderstaande actieve voedingsdriehoek. 12 1
3 Lichaamsbeweging Bewegen vormt de basislaag van de actieve voedingsdriehoek. Meer lichaamsbeweging inbouwen in de dagelijkse activiteiten levert een aanzienlijke gezondheidswinst op. Een dagelijkse fysieke inspanning van 30 minuten zal uw beender- en spierstelsel opmerkelijk verstevigen. Iedere vorm van beweging is goed voor uw algemene gezondheid: hart, bloedvaten, beenderen, ademhaling, gewicht Uiteraard is niet elke sport geschikt om op latere leeftijd mee te beginnen. Enkele aanbevolen bewegingsactiviteiten voor senioren die weinig of nooit aan sport gedaan hebben zijn wandelen, fietsen, turnen Beperkt of matig bewegen is nog altijd beter dan helemaal niet bewegen! Water Water is onmisbaar in onze dagelijkse voeding. Dranken die tot de watergroep behoren zijn water, koffie, thee en bouillon. Graanproducten en aardappelen Dit zijn de energieleveranciers, de brandstoffen. Ze bevatten zetmeel, voedingsvezels, vitaminen en mineralen. We vinden ze vooral terug in brood, beschuit, ontbijtgranen, rijst, deegwaren en aardappelen. Volkoren producten leveren ons meer voedingsvezels die op hun beurt zorgen voor een goede darmwerking. Groenten en fruit Groenten en fruit leveren koolhydraten, voedingsvezels, vitaminen en mineralen. Vitaminen en mineralen herstellen en verhogen onze weerstand tegen ziekten. Groenten en fruit kunnen elkaar niet vervangen omdat ze samengesteld zijn uit verschillende voedingsstoffen. Bij de keuze van zowel groenten als fruit is afwisseling belangrijk om alle nodige vitaminen en mineralen op te nemen. 2 11
4 Contactgegevens Voor meer informatie kan u terecht bij de dieetafdeling. Campus Virga Jesse Tel: of Campus Salvator Tel: of Campus St. Ursula Tel: (op dinsdag, woensdag en donderdag) Vlees, vis, eieren en vervangproducten Melkproducten Vlees, vis en eieren bevatten eiwitten, vitamine B12 en mineralen zoals ijzer. Vis bevat bovendien ook gezonde vetten. Sojaproducten, peulvruchten en noten kunnen vlees, vis en eieren vervangen, maar zijn minder goede leveranciers van vitamine B12 en ijzer. Wilt u vegetarisch eten? Dan kan u vlees volledig vervangen door een combinatie van plantaardige eiwitbronnen zoals bovenstaande en granen te eten. Melkproducten zijn een belangrijke bron van calcium en vitamine D, wat zorgt voor sterke botten. Tot de groep van melkproducten behoren onder andere (karne)melk, yoghurt en kaas. Halfvolle producten verdienen de voorkeur. Smeer- en bereidingsvetten Vetstoffen, waaronder minarines, margarines, boter en oliën leveren energie en vetoplosbare vitaminen. Denk er aan dat er ook zogenaamde verborgen vetten bestaan in bijvoorbeeld vlees, melkproducten, koekjes... Restgroep De restgroep bestaat uit koek en gebak, snoepjes, chips, alcoholische en suikerrijke dranken, mayonaise... Ze leveren veel energie en geen of weinig voedingsvezels. Strikt genomen zijn ze niet nodig in een gezonde voeding. Wat leren we uit de actieve voedingsdriehoek? Van de onderste groepen uit de actieve voedingsdriehoek hebben we meer nodig dan van de bovenste groepen. Het is ook belangrijk om binnen éénzelfde groep voldoende afwisseling te hebben rekening houdend met de aanbevolen hoeveelheden. 10 3
5 Het dagelijkse menu Lichaamsbeweging Water Aardappelen Brood Groenten Fruit Melkproducten Kaas Vlees, vis, eieren en vervangproducten Smeervet Bereidingsvet Restgroep 30 minuten per dag 1.5 liter 3-4 stuks 5-9 sneden 300 gram 2-3 stuks 4 porties 1-2 sneden 100 gram 5 gram/sneetje 15 gram (1 eetlepel)/persoon Niet nodig Drie hoofdmaaltijden per dag Een dagelijks evenwicht aanbrengen in de voeding doet u niet door slechts één enkele maaltijd te eten. De drie hoofdmaaltijden zijn allemaal belangrijk en indien u daar behoefte aan heeft, kunnen er zeker tussendoortjes genomen worden. Deze regelmaat zorgt ervoor dat het lichaam optimaal kan functioneren. Sla zeker geen maaltijden over! Broodmaaltijden Brood, margarine of minarine, confituur, kaas, charcuterie Eventueel nog een melkproduct of een stuk fruit Warme maaltijd Soep (Gekookte) groenten, aardappelen/rijst/deegwaren en vlees/gevogelte, vis, ei of vleesvervanger Pudding/yoghurt/ stuk fruit/ fruitsla Fabels en feiten Wees op uw hoede voor enkele gangbare misvattingen op het gebied van voeding. Deze kunnen immers leiden tot een foutief voedingspatroon, ondervoeding en schade voor uw gezondheid. Enkele voorbeelden Melk is moeilijk verteerbaar. Dit klopt niet maar wel is het zo dat bepaalde personen moeilijkheden kunnen ondervinden met de vertering van melksuiker of lactose. Dit mag dus helemaal geen reden zijn om melk en melkproducten van het menu te schrappen. Vooreerst moet u weten dat één glas melk doorgaans goed verteerd kan worden en ten tweede is in de meeste kazen geen lactose meer aanwezig. De lactose in yoghurt is makkelijk verteerbaar omdat het bestanddelen bevat dat de lactose afbreekt. Verwerkte groenten bevatten minder vitaminen dan verse groenten. Groenten in blik of diepvriesgroenten bevatten zeker nog waardevolle voedingsbestanddelen. In sommige gevallen bevatten diepvriesgroenten zelfs meer vitaminen dan de verse groenten omdat deze niet altijd in optimale omstandigheden bewaard worden. Brood, aardappelen en deegwaren zijn dikmakers. Op voorwaarde dat deze voedingsmiddelen in de aanbevolen hoeveelheden gegeten worden, is dit zeker niet waar. Het zijn vaak de dingen die erbij gegeten worden zoals vleeswaren op brood en de wijze waarop ze bereid worden (in frituurgerechten, met vetrijke sauzen...) die de belangrijkste dikmakers zijn. Vanaf een zekere leeftijd is vlees eten niet meer nodig. Vlees is en blijft één van de belangrijkste bronnen van ijzer en het is een zeer goede bron om eiwitten op te nemen. Het is wel juist dat het niet nodig is om bij elke maaltijd vlees te eten. U kan vlees ook vervangen door de eerder besproken dierlijke of plantaardige eiwitbronnen. Tussendoor in de voor- of namiddag Yoghurt, stuk fruit, granenkoek 4 9
6 Sterke botten Door het vorderen van de jaren wordt, in het bijzonder bij vrouwen, de botmassa brozer. Dit verhoogt natuurlijk het risico op breuken. Een gezonde voeding en een goede levensstijl zoals voldoende beweging kunnen dit risico in belangrijke mate beperken. Bij elke maaltijd hoort een melkproduct De beste manier om er zeker van te zijn dat u voldoende calcium inneemt, is om bij elke hoofdmaaltijd en eventueel tussendoor een zuivelproduct te gebruiken. Er kan bijvoorbeeld (platte) kaas bij de boterham gegeten worden, yoghurt tussendoor en een pudding als dessert. U kan ook melk/room toevoegen aan de soep, aardappelpuree of gratin. Zuivelproducten zijn ook uitstekende eiwitbronnen en eiwitten zijn, net zoals calcium, absoluut noodzakelijk om een stevig skelet te hebben. Er kunnen ook andere met calciumverrijkte dranken genomen worden zoals sojadranken of bepaalde watersoorten. Voorkom een tekort aan vitamine D Vitamine D zorgt ervoor dat calcium zich kan vastzetten op de beenderen zodat deze sterker worden en minder gemakkelijk breken bij een val. Het zijn de zonnestralen die op de huid terechtkomen die de vitamine D aanmaken. Slechts enkele groepen van levensmiddelen (zoals vette vis, eieren, minarine en margarine, volle en halfvolle melkproducten) bevatten vitamine D. Bespreek met uw arts of het nodig is om een vitamine D supplement te nemen tijdens de wintermaanden. Water als bron voor een goede gezondheid Het lijkt alsof u minder dorst heeft naarmate u ouder wordt. Uw lichaam blijft toch vocht nodig hebben als transportmiddel. Het kan dus best zijn dat, zonder dat u echt dorst heeft, uw lichaam eigenlijk te weinig vocht heeft en uitdroogt. De kunst om te drinken Denk eraan om regelmatig, en liefst de hele dag door, water te drinken. U zou ongeveer 1,5 liter water per dag moeten drinken, dit komt overeen met 8 grote of 10 kleine glazen. U kan zorgen voor afwisseling in de smaak door thee, koffie of bouillon te drinken. Af en toe een glas alcohol zoals wijn of bier is niet verboden, zolang u het maar met mate doet. Nog meer drinken... Denk eraan dat uw lichaam soms een hogere vochtbehoefte heeft. Dit is bijvoorbeeld het geval wanneer u koorts heeft, veel zweet, s winters in een te warme kamer verblijft of waterafdrijvende middelen gebruikt (bijvoorbeeld medicatie waarvan u meer moet plassen). Het risico op uitdroging is dan aanzienlijk groter. Zowel mineraal- als kraantjeswater zijn een goede keuze. Eten met plezier Gezond eten mag dan wel belangrijk zijn, eten moet ook een beetje een feest blijven! Een weinig verzorgde en eentonige maaltijd wakkert uw gezonde eetlust niet aan. Een schotel die overloopt van mooie kleurencombinaties en lekker ruikt nodigt meer uit om de benen onder tafel te schuiven. Het plezier van samen eten Het is niet altijd aangenaam om een maaltijd in uw eentje op te eten terwijl u bijvoorbeeld voor de televisie zit. Eet aan een mooi gedekte tafel, zet een beetje achtergrondmuziek op of nodig eens vrienden, uw kleinkinderen of buren uit. 8 5
7 Zorg voor meer smaak in uw voeding Naarmate u ouder wordt, neemt ook de mogelijkheid af om smaken volledig te proeven. Zorg daarom voor een extra prikkeling van uw zintuigen door smaakvolle gerechten en ingrediënten te gebruiken: peper, mosterd, augurken, verschillende kruiden, room, citroen Geen zinloze diëten Het ouder worden gaat gepaard met een verhoogde kans op een stijging van bloedsuiker (glycemie), cholesterol en bloeddruk. Dit mag evenwel geen reden zijn om suiker, vetten en zout resoluut uit uw voeding te bannen. Een dieet dient gevolgd te worden wanneer de dokter u daartoe een advies heeft gegeven. Voor advies kan u steeds terecht bij een diëtist. Weeg u regelmatig Blijft uw lichaamsgewicht stabiel of is het de laatste tijd aan schommelingen onderhevig? Veel gewichtsverlies op korte tijd, een verminderde eetlust, aanhoudende kauw- en/of slikproblemen... Het zijn symptomen waarvoor u op uw hoede moet zijn. Praat hierover met uw dokter of een diëtist. Te hoge bloedsuiker? Zorg voor een gevarieerd menu en beperk de consumptie van suikerrijke producten zoals frisdrank, fruitsoep, zoet beleg zoals chocopasta en siroop, suiker in koffie, gebak, chocolade, koek... Heeft u schrik van vet en cholesterol? Uiteraard moet u overdaad vermijden, maar de vetten voorzien u zeker en vast ook van enkele belangrijke voedingsstoffen. Breng afwisseling in de soort vetstof dat u gebruikt zoals margarine, minarine en plantaarde oliën zoals olijf-, koolzaad-, maïsolie Probeer het gebruik van dierlijke vetten te beperken en maak meer gebruik van plantaardige vetstoffen. Last van een te hoge bloeddruk? Laat het zoutvat in de kast staan en gebruik zo weinig mogelijk zout bij het koken. Door bijvoorbeeld peper en verschillende (verse) kruiden te gebruiken kan u uw maaltijden goed op smaak brengen. Verminderde eetlust? Wanneer uw eetlust wat minder is, dwing uzelf dan niet meteen om grote porties te eten. Het is beter om de hele dag door af en toe een kleine portie te eten. U kan bijvoorbeeld ook uw middagmaal opsplitsen door uw soep een uur op voorhand te eten en het dessert voor in de namiddag te houden. Zorg er in ieder geval voor dat u wel voldoende eiwitten blijft innemen. U vindt deze terug in onder andere vlees, gevogelte, vis, eieren en zuivelproducten. Ze zijn nodig voor spierbehoud en om ondervoeding en voorkomen. Als u blijft kampen met een verminderde eetlust raadpleeg dan een diëtist. Eiwitten zijn onvervangbaar Door een tekort aan eiwitten zullen uw spieren steeds minder soepel worden en verhoogt het risico op ondervoeding, voedingstekorten en breuken. Eiwitten halen we zoals eerder aangehaald uit zowel dierlijke producten als plantaardige producten. Hoeveel gram eiwitten per dag? Uw dagelijkse behoefte is ongeveer gelijk aan 1 gram eiwit per kg lichaamsgewicht per dag. Voor een persoon van 70 kg betekent dit bijvoorbeeld: 120 g zalm + 1 ei + 1 grote tas melk (300 ml) + 2 potjes yoghurt + 45 g camembert leveren ongeveer 60 gram eiwit. De overige 10 gram haalt het lichaam uit andere producten die dagelijks worden gegeten. 6 7
De voedingsmiddelendriehoek.
Hoofdstuk 8 De voedingsmiddelendriehoek. 1. De voedingsdriehoek invullen. 2. De drie maaltijden per dag opnoemen. 3. Zeggen wanneer we best drinken en hoeveel liter we drinken. 4. Tips opnoemen om gezond
Nadere informatieDE ACTIEVE VOEDINGSDRIEHOEK: OM DAGELIJKS EVENWICHTIG TE ETEN EN VOLDOENDE TE BEWEGEN.
GEZONDHEID INFOBLAD DE ACTIEVE VOEDINGSDRIEHOEK: OM DAGELIJKS EVENWICHTIG TE ETEN EN VOLDOENDE TE BEWEGEN. BRON: VIGeZ, 2011. De actieve voedingsdriehoek. De actieve voedingsdriehoek geeft je een idee
Nadere informatieOndervoeding: een miskend probleem
Heeft u opmerkingen of suggesties i.v.m. deze brochure? Geef ons gerust een seintje! Ondervoeding: een miskend probleem Dienst Kwaliteit E-mail: info@jessazh.be Tel: 011 28 91 11 Jessa Ziekenhuis vzw Maatschappelijke
Nadere informatieGezonde voeding. Jan Yperman Ziekenhuis Briekestraat Ieper N Diensthoofd keuken
Gezonde voeding Jan Yperman Ziekenhuis Briekestraat 12 8900 Ieper 40.049N 20171110 www.yperman.net 057 35 35 35 info@yperman.net Diensthoofd keuken Een gezonde voeding is een voeding die alle essentiële
Nadere informatieEet, drink en. beweeg!
Eet, drink en. beweeg! WAAROM? Gezond eten en regelmatig bewegen gaan hand in hand. Door een gevarieerde voeding te combineren met voldoende lichaamsbeweging zorgen we ervoor dat we het risico op allerlei
Nadere informatieVoedingsadvies bij hartfalen voor senioren
Heeft u opmerkingen of suggesties i.v.m. deze brochure? Geef ons gerust een seintje! Dienst kwaliteit E-mail: info@jessazh.be Tel: 011 28 91 11 Voedingsadvies bij hartfalen voor senioren Jessa Ziekenhuis
Nadere informatieDe actieve voedingsdriehoek. VIGeZ 2012
De actieve voedingsdriehoek VIGeZ 2012 De actieve voedingsdriehoek Geeft weer - Wat je dagelijks zou moeten eten - Hoeveel je best beweegt Voor iedereen vanaf 6 jaar De actieve voedingsdriehoek Is gebaseerd
Nadere informatieVoeding na transplantatie. 2013 Universitair Ziekenhuis Gent
Voeding na transplantatie 1 Algemene voedingsrichtlijnen Jemina Van Loo 24/06/2013 2 Inleiding Optimale gezondheid bereiken of bewaren 1) Medicatie 2) Gezonde voeding gezond gewicht gezonde voedingskeuzes
Nadere informatieGezond eten met de actieve voedingsdriehoek
Gezond eten met de actieve voedingsdriehoek De actieve voedingsdriehoek Gezond eten is makkelijker dan je denkt. Zeker met de actieve voedingsdriehoek. Het is een handige wegwijzer over eten en bewegen
Nadere informatieEet evenwichtig en beweeg voldoende met de actieve voedingsdriehoek
Eet evenwichtig en beweeg voldoende met de actieve voedingsdriehoek www.vigez.be Wat is de actieve voedingsdriehoek? De actieve voedingsdriehoek geeft je een idee van wat je dagelijks zou moeten eten.
Nadere informatieGEZONDE VOEDING. Duur 90 min.
GEZONDE VOEDING Doelstelling de deelnemers verwoorden waarom we voeding nodig hebben de deelnemers verwoorden dat onze voedingskeuze gevarieerd moet zijn de deelnemers werken samen Duur 90 min. Materiaal
Nadere informatieGids 4. Lekker aanbevolen voor senioren met een jonghart EEN INITIATIEF VAN HET NATIONAAL VOEDINGS- EN GEZONDHEIDSPLAN
Gids 4 Lekker aanbevolen voor senioren met een jonghart EEN INITIATIEF VAN HET NATIONAAL VOEDINGS- EN GEZONDHEIDSPLAN Voeding en welzijn gaan hand in hand. Deze uitspraak is van toepassing op alle leeftijdscategorieën.
Nadere informatieDe actieve voedingsdriehoek
De actieve voedingsdriehoek om dagelijks evenwichtig te eten en voldoende te bewegen Wat is de actieve voedingsdriehoek De actieve voedingsdriehoek geeft een idee van wat je dagelijks zou moeten eten om
Nadere informatieDe actieve voedingsdriehoek. Doelstellingen. De kinderen kunnen reflecteren over hun eigen eetgewoonten.
Infofiche 1 Doelstellingen De leerlingen kennen de basisprincipes van een gezonde voeding en zien het belang in van een evenwichtige en gevarieerde voeding. De leerlingen weten aan welke voedselgroepen
Nadere informatieVoedingsadvies ZGEEL
De voedingsdriehoek - alle dagen van de week Wat zit er in welke groep? 1. Lichaamsbeweging Dagelijks voldoende bewegen is essentieel voor de gezondheid. Als zwemmer in voorbereiding op een grote wedstrijd
Nadere informatieGezonde voeding voor 75-plussers
metabole en cardiovasculaire aandoeningen info voor de patiënt Gezonde voeding voor 75-plussers UZ Gent, Dienst Geriatrie Gezonde voeding voor 75-plussers Inleiding Inleiding De actieve voedingsdriehoek
Nadere informatieRESTENRIJKE VOEDING. Jan Yperman Ziekenhuis Briekestraat Ieper N
RESTENRIJKE VOEDING Jan Yperman Ziekenhuis Briekestraat 12 8900 Ieper 40.019N 20170720 www.yperman.net 057 35 35 35 info@yperman.net Diensthoofd keuken Om een dagelijks een goede darmwerking en gezonde
Nadere informatievoorkomen van ondervoeding bij ouderen ZorgSaam
voorkomen van ondervoeding bij ouderen ZorgSaam 1 2 VOORKOMEN VAN ONDERVOEDING BIJ OUDEREN Bij het bezoek op de polikliniek is u een aantal vragen gesteld over gewichtsverlies en uw eetlust. Hiermee wordt
Nadere informatieVoedingsadvies bij zwangerschapsdiabetes. diabetes gravidarum
Voedingsadvies bij zwangerschapsdiabetes diabetes gravidarum 2 Deze brochure is bedoeld voor vrouwen met diabetes gravidarum. In deze brochure wordt informatie gegeven over o.a. de richtlijnen voor de
Nadere informatieVoedingsadviezen na een Whipple-operatie
Voedingsadviezen na een Whipple-operatie Albert Schweitzer ziekenhuis september 2014 pavo 1127 Inleiding U heeft een Whipple-operatie gehad waarbij (een deel van) uw alvleesklier is verwijderd. Na de operatie
Nadere informatieVoorkomen van ondervoeding bij volwassenen
Voorkomen van ondervoeding bij volwassenen Inleiding Ondervoeding door ziekte komt in het ziekenhuis veel voor. Daarom besteedt ook de Ommelander Ziekenhuis Groep hieraan extra aandacht. Ziek zijn is topsport
Nadere informatieTrainen is 1 ding VOEDING EN SPORT. 2 november 2013 Carmen Lecluyse. Voeding en sport - Carmen Lecluyse. maar er komt meer bij kijken
2 Trainen is 1 ding VOEDING EN SPORT 2 november 2013 Carmen Lecluyse 3 4 maar er komt meer bij kijken 1 5 6 Inhoud Actieve voedingsdriehoek (1) 7 8 1. Actieve voedingsdriehoek 2. Aanbevelingen 3. Praktische
Nadere informatieEnergie- en eiwitrijke voeding bij diabetes
Heeft u opmerkingen of suggesties i.v.m. deze brochure? Geef ons gerust een seintje! Energie- en eiwitrijke voeding bij diabetes Dienst kwaliteit E-mail: info@jessazh.be Tel: 011 28 91 11 Jessa Ziekenhuis
Nadere informatieInfobrochure. Laxerende voeding. Dienst: pediatrie Tel: 011 826 341. mensen zorgen voor mensen
Infobrochure Laxerende voeding Dienst: pediatrie Tel: 011 826 341 mensen zorgen voor mensen Contactgegevens dieetafdeling: Sarah Timmers: 011 826 043 Evelien Truijen: 011 826 057 2 Titel Laxerende voeding:
Nadere informatieGezonde voeding. Dinsdag 30 mei 2017 Diëtisten Delphine Deleu & Lore Bulcaen
Gezonde voeding Dinsdag 30 mei 2017 Diëtisten Delphine Deleu & Lore Bulcaen Delphine Deleu Bachelor in de voedings-en dieetkunde in Gent (Vesalius) 10 jaar diëtiste: waarvan 2 jaar in bijberoep en 8 jaar
Nadere informatieSNAQ AFDELING DIËTETIEK FRANCISCUS GASTHUIS
SNAQ AFDELING DIËTETIEK FRANCISCUS GASTHUIS Inleiding Tijdens het opnamegesprek heeft de verpleegkundige een aantal vragen gesteld over uw voedingstoestand. Deze vragen gingen over eetlust, onbewust gewichtsverlies
Nadere informatieWie ben ik? Naam: Maud van der Meer. Plaats: Eindhoven. Sport: wedstrijdzwemmen ( EK, WK en OS) Studie: (sport) voedingsdeskundige
Wie ben ik? Naam: Maud van der Meer Plaats: Eindhoven Sport: wedstrijdzwemmen ( EK, WK en OS) Studie: (sport) voedingsdeskundige Workshop voeding Doel Basisvoeding Van theorie naar praktijk Sportspecifieke
Nadere informatieWat is goede voeding? Aanbevelingen & tips voor kinderen 9 t/m 18 jaar
Wat is goede voeding? Aanbevelingen & tips voor kinderen 9 t/m 18 jaar Gezonde leefstijl Ben jij benieuwd hoe je gezond kunt eten? Daar kan de Schijf van Vijf je bij helpen. Door iedere dag producten uit
Nadere informatieHoe werk je nu met de driehoek?
Weet en eet gezond Dit boekje gaat over gezonde voeding en over de driehoek die je kan helpen om iedere dag en iedere maaltijd gezond te eten. Als je gezond eet en genoeg beweegt zal je ook minder snel
Nadere informatieInfofiche 1. De actieve voedingsdriehoek. Doelstellingen
Infofiche 1 Doelstellingen De leerlingen leren de actieve voedingsdriehoek kennen en begrijpen de indeling ervan. De leerlingen kunnen zelf voedingsmiddelen indelen bij de passende voedselgroep. geeft
Nadere informatieVakantie vitamines: hoe voorkom je vakantie kilo s? Jantine Blaauwbroek Diëtist
Vakantie vitamines: hoe voorkom je vakantie kilo s? Jantine Blaauwbroek Diëtist Inhoud 1 Vakantiebestemmingen 2 Wat is gezonde voeding? 3 Energieleveranciers en functies 4 Energiebalans op vakantie 5 Weet
Nadere informatieGezonde voeding, een kwestie van gezond verstand
Gezonde voeding, een kwestie van gezond verstand Gezonde voeding, een kwestie van gezond verstand? De woorden gezonde voeding hoeven je niet af te schrikken als je van lekker eten houdt. Gezond eten betekent
Nadere informatieHET LEVERSPAREND DIEET
HET LEVERSPAREND DIEET Jan Yperman Ziekenhuis Briekestraat 12 8900 Ieper 40.031N 20170720 www.yperman.net 057 35 35 35 info@yperman.net Diensthoofd keuken Veel vet en moeilijk verteerbaar voedsel prikkelt
Nadere informatieHet leversparend dieet
Het leversparend dieet Jan Yperman Ziekenhuis Briekestraat 12 8900 Ieper 40.031N 20171109 www.yperman.net 057 35 35 35 info@yperman.net Diensthoofd keuken Veel vet en moeilijk verteerbaar voedsel prikkelt
Nadere informatieH.40025.0416. Voedingsadvies voor ouderen met (dreigende) ondervoeding
H.40025.0416 Voedingsadvies voor ouderen met (dreigende) ondervoeding Inleiding Een gezond voedingspatroon is voor iedereen van belang. Gezonde voeding levert de energie en de voedingsstoffen die uw lichaam
Nadere informatieVOCHT- EN ZOUTBEPERKING GOEDE EIWITINNAME EN FOSFORBEPERKING AVVZ-DIEET (ARM AAN VERZADIGDE VETTEN) DIABETES-DIEET
HET DIEET INHOUD INLEIDING 3 VOCHT- EN ZOUTBEPERKING 4 5 GOEDE EIWITINNAME EN FOSFORBEPERKING 6 AVVZ-DIEET (ARM AAN VERZADIGDE VETTEN) 7 DIABETES-DIEET 7 2 INLEIDING Alles wat u eet en drinkt geeft afvalstoffen.
Nadere informatieVoeding en sport. 31 oktober 2012 RedFed - Carmen Lecluyse
Voeding en sport 31 oktober 2012 RedFed - Carmen Lecluyse Inhoud 1. Actieve voedingsdriehoek 2. Aanbevelingen 3. Praktische tips 4. Energiebehoefte 5. Etiket lezen 6. Reclame 7. Fabels en feiten Voeding
Nadere informatieDieetadviezen bij wondgenezing
Dieetadviezen bij wondgenezing Diëtetiek Bereikbaarheid afdeling Diëtetiek Amphia Ziekenhuis: Locatie Langendijk, Molengracht, Pasteurlaan: (076) 595 30 75 Algemeen telefoonnummer Amphia Ziekenhuis: (076)
Nadere informatieVoedingsadvies bij diabetes voor senioren
Heeft u opmerkingen of suggesties i.v.m. deze brochure? Geef ons gerust een seintje! Dienst kwaliteit E-mail: kwaliteit@jessazh.be Tel: 011 33 55 11 Voedingsadvies bij diabetes voor senioren Jessa Ziekenhuis
Nadere informatieRisico op ondervoeding tijdens opname
Risico op ondervoeding tijdens opname Ondervoeding door ziekte, een behandeling of een operatie is in het ziekenhuis een veelvoorkomend probleem. Ongeveer één op de drie patiënten heeft een risico op
Nadere informatieLoes Neven, Erika Vanhauwaert en Krista Morren BEWUST ETEN KIEZEN, KOPEN EN KLAARMAKEN
Loes Neven, Erika Vanhauwaert en Krista Morren KIEZEN, KOPEN EN KLAARMAKEN DE ACTIEVE VOEDINGSDRIEHOEK GROEP PER GROEP WEETJE DEHYDRATEREND EFFECT VAN ALCOHOL EN KOFFIE Alcoholische dranken hebben een
Nadere informatieVOEDINGSDRIEHOEK: Gezond en duurzaam eten met de voedingsdriehoek
VOEDINGSDRIEHOEK: Gezond en duurzaam eten met de voedingsdriehoek Gezond eten: wat is dat nu precies? In de media verschijnen zoveel tegenstrijdige berichten dat je op den duur het bos door de bomen niet
Nadere informatieDiabetes mellitus. Victoza en voeding
Diabetes mellitus Victoza en voeding In het kort Wat is diabetes? Diabetes mellitus wordt in de volksmond ook wel suikerziekte genoemd. Bij Diabetes mellitus is er geen of onvoldoende insuline beschikbaar
Nadere informatieGezond eten moet dat?
51 K e n n I s m a k e n Gezond eten moet dat? Uit allerlei studies en enquêtes in verband met gezondheid en voeding blijkt dat het aantal zwaarlijvige jongeren toeneemt. Kinderen eten te vaak frieten,
Nadere informatieOndervoeding een zaak van gewicht
Ondervoeding een zaak van gewicht 2 Inleiding Ondervoeding door ziekte komt in het ziekenhuis veel voor. Daarom besteedt ook de Ommelander Ziekenhuis Groep, locatie Lucas hier extra aandacht aan onder
Nadere informatieVoeding voor goed herstel na operatie
Voeding voor goed herstel na operatie Inhoud 1. Vermijd snel gewichtsverlies, eet gezond 3 2. Nuchter voor de operatie? 3 3. Voeding na de operatie 4 4. Neem voldoende melkproducten, groenten en fruit!
Nadere informatieEen operatie? Let op uw voeding!
Een operatie? Let op uw voeding! Belangrijk Om een operatie en uw herstel zo goed mogelijk te laten verlopen is het belangrijk dat u lichamelijk in een zo goed mogelijke conditie bent. Een goede voedingstoestand
Nadere informatieVoedingsadviezen bij zwangerschapsdiabetes
DIETETIEK Voedingsadviezen bij zwangerschapsdiabetes Bij de behandeling van zwangerschapsdiabetes hoort een voedingsadvies. Vaak zijn maar een paar aanpassingen nodig in de voeding om nadelige gezondheidsgevolgen
Nadere informatievoedingsadvies bij dreigende ondervoeding
patiënteninformatie voedingsadvies bij dreigende ondervoeding De arts of verpleegkundige heeft met u besproken dat u kans heeft op ondervoeding. Goede voeding kan helpen om uw conditie te verbeteren. Wat
Nadere informatieDe actieve voedingsdriehoek
Kookmethodiek voor leerlingen derde graad SO Bijlage 1 De actieve voedingsdriehoek Gezond eten en bewegen: dat is de basis van gezond leven. De actieve voedingsdriehoek wil je informeren over die gezonde
Nadere informatieVoeding en Parkinson
Voeding en Parkinson Versie mei 2017 Inleiding Bij de ziekte van Parkinson kan het eten en drinken op den duur moeizamer gaan. Er kunnen klachten ontstaan zoals verminderde eetlust, kauw- en slikproblemen,
Nadere informatieRisico op ondervoeding tijdens uw behandeling
Risico op ondervoeding tijdens uw behandeling Ondervoeding door ziekte, een behandeling of een operatie is een veelvoorkomend probleem in het ziekenhuis. Ongeveer één op de drie patiënten loopt risico
Nadere informatieAdviezen voor een optimale voeding. Energie- en eiwitrijke voeding bij ouderen
Adviezen voor een optimale voeding Energie- en eiwitrijke voeding bij ouderen Optimale voeding Wanneer u de laatste maanden onbedoeld bent afgevallen en/of minder eetlust heeft gehad, heeft dit invloed
Nadere informatieEvenwichtig eetplezier
Evenwichtig eetplezier Evenwichtig eetplezier De kunst van lekker en gezond eten is om binnen de actieve voedingsdriehoek te variëren met voedingsmiddelen, de grootte van de verschillende groepen te respecteren
Nadere informatieENERGIERIJKE VOEDING. Martine Blomme: Liese Willockx: Karolien Uyttersprot:
ENERGIERIJKE VOEDING Mocht u, na het lezen van deze brochure nog vragen hebben, aarzel dan niet om telefonisch contact op te nemen met de verantwoordelijke diëtiste: Martine Blomme: 02 476 34 99 Liese
Nadere informatieSamenvatting resultaten voedselconsumptiepeiling 2014
Samenvatting resultaten voedselconsumptiepeiling 2014 De resultaten van de VCP 2014 werden in september 2016 gepubliceerd. Een samenvattend overzicht van de resultaten, en een vergelijking met enkele resultaten
Nadere informatieEvenwichtig eetplezier
Evenwichtig eetplezier Evenwichtig eetplezier De kunst van lekker en gezond eten is om binnen de actieve voedingsdriehoek de verhouding van de verschillende groepen te respecteren, ze onderling te combineren
Nadere informatieLet daarbij. 5 tips om te genieten zonder lactose. Lees het voedingsetiket. op de volgende benamingen:
5 tips om te genieten zonder lactose Lactose is een suiker die van nature aanwezig is in melk en melkproducten. Lactose wordt toegevoegd aan bepaalde levensmiddelen, en soms ook aan geneesmiddelen. Volg
Nadere informatieVoeding voor goed herstel na operatie
Voeding voor goed herstel na operatie Inhoud 1. Vermijd snel gewichtsverlies en eet gezond! 4 2. Nuchter voor de operatie? 4 3. Voeding na de operatie 5 4. Neem voldoende melkproducten, groenten en fruit!
Nadere informatieWelkom bij Forte kinderopvang
Welkom bij Forte kinderopvang Gezonde voeding van 0-12 jaar Voedingsbureau PUUR! Donderdag 5 maart 2015 Inhoud 1. Belang gezonde voeding 2. Duurzaam & puur 3. Interactief informeren 4. Vragen 1. Belang
Nadere informatieVoeding bij chronische longziekten
Voeding bij chronische longziekten Voeding bij chronische longziekten Goede lichamelijke conditie Veel mensen met chronische longziekten (ook wel COPD genoemd) hebben voortdurend last van hun aandoening.
Nadere informatieGoede voeding vóór een operatie
Goede voeding vóór een operatie Adviezen om uw conditie te verbeteren Inhoud Gewichtsverlies 3 Eiwitten 4 Calorieën 4 Vóór de opname 4 Gewichtsverloop 5 Meer informatie 5 Uw vragen 6 Notities 7 Een goede
Nadere informatieAdviezen bij ondervoeding
Adviezen bij ondervoeding Bij ziekte en herstel heeft het lichaam extra energie en eiwitten nodig. Als u onbedoeld veel afvalt door ziekte is er sprake van ondervoeding. U krijgt dan onvoldoende energie
Nadere informatieOm de darm zo weinig mogelijk te belasten wordt er dus een restenarme voeding opgestart.
Restenarme voeding Restenarme voeding Een restenarme voeding is een voeding met weinig vezels. Deze voeding wordt genomen als de darmen zo leeg mogelijk moeten zijn, als er dus geen resten mogen achterblijven.
Nadere informatieDe actieve voedingsdriehoek
De actieve voedingsdriehoek Opgemaakt door VIGeZ vzw Vlaams Instituut voor Gezondheidspromotie en Ziektepreventie U dient toestemming bij VIGeZ aan te vragen vóór elk gebruik en bij elke aanpassing van
Nadere informatieVOEDING BIJ CHRONISCHE DARMONTSTEKINGEN FRANCISCUS GASTHUIS
VOEDING BIJ CHRONISCHE DARMONTSTEKINGEN FRANCISCUS GASTHUIS Inleiding Deze informatie is bestemd voor patiënten die bekend zijn met chronische darmontstekingen. De meest bekende zijn: de ziekte van Crohn
Nadere informatieVOEDING NA GASTRIC BYPASS
VOEDING NA GASTRIC BYPASS Mocht u, na het lezen van deze brochure nog vragen hebben, aarzel dan niet om telefonisch contact op te nemen met de verantwoordelijke diëtiste: Ilse Callebaut: 02 476 60 96 ilse.callebaut@uzbrussel.be
Nadere informatieVoeding bij spijsverteringsproblemen
OLV Ziekenhuis DIEETAFDELING Campus Aalst Moorselbaan 164 9300 Aalst Tel 053 72 48 15 Campus Asse Bloklaan 5 1730 Asse Tel 02 300 60 22 Informatiefolder ter attentie van. Voeding bij spijsverteringsproblemen
Nadere informatieVOEDING OP DE BUURDERIJ
VOEDING OP DE BUURDERIJ De voeding op de Buurderij voldoet aan de richtlijnen Gezonde Voeding van het Voedingscentrum. Per 1 januari 2018 is er gemiddeld 6,60 beschikbaar per bewoner per dag voor het eten.
Nadere informatieToemaatjes voor kids > Quiz je slim
Toemaatjes voor kids > Quiz je slim Stel zelf een quiz samen. Maak een keuze uit de volgende 100 vragen en raadseltjes 1) Geef een ander woord voor geraamte. 2) Noem drie dingen die van melk gemaakt worden.
Nadere informatie123-12-2011 SPORTVOEDING. Zwat
1 SPORTVOEDING Zwat Inhoud: Wat is sportvoeding? Energiebehoefte Belang van Koolhydraten Praktisch Supplementen Atleet 1-2 2 WAAROM Voeding en sport Gezonde voeding: optimaal functioneren lichaam Extra
Nadere informatiePlaats de gegeven verpakkingen van dranken en/of tussendoortjes in de juiste groep van de Groep actieve voedingsdriehoek
Werkblad 5.1: De actieve voedingsdriehoek* Plaats de gegeven verpakkingen van dranken en/of tussendoortjes in de juiste groep van de actieve voedingsdriehoek. Naam product Werkblad 5.2: De actieve voedingsdriehoek**
Nadere informatieDE MAAND ZONDER SUIKER
DE MAAND ZONDER SUIKER Spelregels Hoe werkt het experiment? De maand november is voor Kassa de Maand Zonder Suiker. Helemaal suikervrij is niet gezond: in fruit zit bijvoorbeeld van nature suiker, maar
Nadere informatieVoedingsadviezen bij verhoogde bloedglucose in de zwangerschap
Voedingsadviezen bij verhoogde bloedglucose in de zwangerschap Dit document bevat vertrouwelijke informatie van JijWij. Het kopiëren en/of verspreiden van dit document zonder voorgaand schriftelijke toestemming
Nadere informatieEiwitbeperkt dieet. Over een eiwitbeperkt dieet. Almere, Dieetadvies voor: Eiwitbeperkt à gram eiwit per dag
Eiwitbeperkt dieet Almere, Dieetadvies voor: Eiwitbeperkt à gram eiwit per dag Natriumbeperkt à 2400 mg natrium per dag (6 gram zout) Over een eiwitbeperkt dieet U heeft het advies gekregen een eiwitbeperkt
Nadere informatieRestenarme voeding bij coloscopie
Restenarme voeding bij coloscopie Restenarme voeding Alvorens het uitvoeren van een coloscopie is een goede voorbereiding belangrijk. Restenarme voeding is voeding die weinig vezels bevat. Vezels zorgen
Nadere informatieRestenarme voeding bij diabetes
Restenarme voeding bij diabetes Restenarme voeding bij diabetes Een restenarme voeding is een voeding met weinig vezels. Deze voeding wordt genomen als de darmen zo leeg mogelijk moeten zijn, als er dus
Nadere informatieBMI = gewicht (kg)/ lengte (m)²
BMI = gewicht (kg)/ lengte (m)² Normaal 35 Hart- en bloedvat problemen Ademhalingsproblemen Circulatiestoornissen Been- en gewrichtspijnen Diabetes
Nadere informatieDe valkuilen na bariatrische heelkunde. Inleiding
De valkuilen na bariatrische heelkunde Hannelore Declercq Annick De Vriese Goussey Julie Inleiding De gastricbypass is geen wondermiddel in de strijd tegen obesitas maar een hulpmiddel dat samen met gezonde
Nadere informatiestudiedag voedselverlies in de gezondheidssector portiegrootte vs. ondervoeding
studiedag voedselverlies in de gezondheidssector portiegrootte vs. ondervoeding Portiegrootte vs. Ondervoeding algemeen Gezonde voeding Algemeen Nodige voedingsstoffen en energie Aandacht voor duurzaamheid
Nadere informatieCEMA-Antwerpen 1. INLEIDING... 3 2. ALGEMENE INFORMATIE... 3
1. INLEIDING... 3 2. ALGEMENE INFORMATIE... 3 2.1. TANDEN POETSEN... 3 2.2. MEDICATIE... 3 2.3. WAT BIJ DIARREE... 4 2.4. BIJ BRAKEN EN VOEDSEL WEIGERING: NOODREGIME AANGEPAST OP LEEFTIJD EN GEWICHT. 4
Nadere informatieVoeding bij diabetes mellitus
Voeding bij diabetes mellitus Inleiding Dieetadviezen bij diabetes mellitus zijn nauwelijks anders dan adviezen voor een goede voeding. De gedachte dat iemand met diabetes helemaal geen suiker mag eten
Nadere informatie(Risico op) ondervoeding
(Risico op) ondervoeding Op oudere leeftijd is het soms lastig om regelmatig, gezond en voldoende te eten. Dit kan uiteindelijk leiden tot een verminderde voedingstoestand en zelfs ondervoeding. Dit komt
Nadere informatiePATIËNTEN INFORMATIE. Ondervoeding. in het ziekenhuis Afdeling Diëtetiek
PATIËNTEN INFORMATIE Ondervoeding in het ziekenhuis Afdeling Diëtetiek Ondervoeding bij ziekte Ondervoeding door ziekte is in ziekenhuizen een veel voorkomend probleem. Ongeveer 1 op de 4 patiënten is
Nadere informatieDieet bij zwangerschapsdiabetes
Dieet bij zwangerschapsdiabetes De arts heeft u verteld dat u zwangerschapsdiabetes hebt. In deze folder leest u wat dit is en wat u hier met een dieet zelf aan kunt doen. Neem altijd uw verzekeringsgegevens
Nadere informatieVoedingsadviezen bij verhoogde bloedglucose in de zwangerschap
Voedingsadviezen bij verhoogde bloedglucose in de zwangerschap www.jijwij.nl Tijdens de zwangerschap kunnen er problemen optreden bij de verwerking van koolhydraten (suiker) uit de voeding. Dit wordt aangetoond
Nadere informatieG e z o n d e t e n m e t d e Schijf van Vijf
G e z o n d e t e n m e t d e Schijf van Vijf De Schijf van Vijf in het kort Om fit en gezond te leven is het belangrijk om gezond te eten. Gezond eten is samen met voldoende bewegen dé basis voor een
Nadere informatieHet preoperatieve dieet voor een obesitas operatie Obesitas Centrum Waregem O.L.V. van Lourdes Ziekenhuis
Het preoperatieve dieet voor een obesitas operatie Obesitas Centrum Waregem O.L.V. van Lourdes Ziekenhuis Inleiding Deze folder geeft u informatie over het dieet dat u moet volgen voorafgaande aan een
Nadere informatieVOEDING NA SLEEVE GASTRECTOMIE
VOEDING NA SLEEVE GASTRECTOMIE Mocht u, na het lezen van deze brochure nog vragen hebben, aarzel dan niet om telefonisch contact op te nemen met de verantwoordelijke diëtiste: Ilse Callebaut: 02 476 60
Nadere informatieZin en onzin van voedingssupplementen Voeding voor senioren 23 november 2017 Best
Zin en onzin van voedingssupplementen Voeding voor senioren 23 november 2017 Best BOT Voor sterke botten is nodig: Calcium + Vitamine D + Bewegen >>> alle 3 samen! Sterke botten worden al in de jeugd gevormd
Nadere informatieOngewild afvallen. Dietetiek. gemini-ziekenhuis.nl
Ongewild afvallen Dietetiek gemini-ziekenhuis.nl Inhoudsopgave Ziek zijn is topsport 3 Gewicht 3 Wat doet het Gemini Ziekenhuis aan ondervoeding? 3 Wat is uw score? 4 Wat is goed eten en drinken? 4 Drink
Nadere informatieGezond leven betekent dat je; - voldoende beweegt - gezond eet
Gezond leven betekent dat je; - voldoende beweegt - gezond eet Waarom eet je eigenlijk? Je krijgt er energie van! Energie heb je nodig alle processen in je lichaam b.v. voor lopen, computeren Maar ook
Nadere informatieAfdeling Diëtetiek ONDERVOEDING BIJ ZIEKTE
Afdeling Diëtetiek ONDERVOEDING BIJ ZIEKTE U heeft vanwege uw ziekte misschien minder eetlust. Misschien bent u ook onbedoeld afgevallen. U loopt dan het risico ondervoed te raken. In deze folder leest
Nadere informatieGezonde Voeding. Nieuwe voedingsdriehoek Heleen Casteleyn
Gezonde Voeding Nieuwe voedingsdriehoek Heleen Casteleyn Een juiste balans voor gezondheid en milieu 3 uitgangspunten: Meer plantaardige producten dan dierlijke Vermijden van ultrabewerkte producten Verspil
Nadere informatieGoede voeding voor je kind. Uitleg over basisvoeding en een dagmenu
Goede voeding voor je kind Uitleg over basisvoeding en een dagmenu Goede voeding Dagmenu kind 1 t/m 3 jaar Wat is goede voeding voor kinderen? Door alle beschikbare informatie is het soms lastige te weten
Nadere informatieEet smakelijk Informatie over vocht en voeding voor ouderen
Ouder worden kan verschillende problemen op het gebied van voeding met zich meebrengen. Zo kan onder andere de eetlust afnemen en kunnen ouderen minder gaan drinken dan gewenst. Dit heeft gevolgen voor
Nadere informatieInhoud. Voorwoord 3. Voeding 6. Slaap 22. Houding 30. Naar de dokter 37. Kleding 65. Mode 74. Kleding wassen 77
Inhoud Voorwoord 3 Voeding 6 Slaap 22 Houding 30 Naar de dokter 37 Kleding 65 Mode 74 Kleding wassen 77 6 VOEDING Weet wat je eet Je eet elke dag. Alles wat je eet (en drinkt) heet voeding. Is elke voeding
Nadere informatieVoeding en kanker. Kirsten Cardone. Click to add title. Diëtiste Ziekenhuis Oost Limburg Click to add subtitle
Voeding en kanker Click to add title Kirsten Cardone Click to add subtitle Diëtiste Ziekenhuis Oost Limburg kirsten.cardone@zol.be 1. Voedingsstoffen INHOUD 2. Gezonde voeding 3. Voeding tijdens de kankertherapie
Nadere informatieVoeding bij ziekte en herstel
Diëtetiek Voeding bij ziekte en herstel i Patiënteninformatie Slingeland Ziekenhuis Inleiding Als u ziek bent, is de kans groot dat u gewicht verliest. Dat komt doordat het lichaam meer energie en voedingsstoffen
Nadere informatie