Grootschalige windenergie in Dordrecht, s- Gravendeel en Zwijndrecht Nota van beantwoording
Grootschalige windenergie in Dordrecht, s-gravendeel en Zwijndrecht Nota van beantwoording Gemeente Dordrecht Gemeente s-gravendeel Gemeente Zwijndrecht Augustus 2005 2
Inhoud Pagina 1. Inleiding 5 2. Verslag informatie avond 7 3. Behandeling zienswijzen 17 4. Behandeling reacties van instanties 33 5. Ambtshalve wijzigingen 37 Bijlage: Brief van de Milieudienst Zuid-Holland Zuid 39 3
4
1. Inleiding In deze nota worden de zienswijzen en de reacties besproken die zijn gegeven op de Concept Beleidsnota en Onderzoeksverslag Grootschalige windenergie in Dordrecht, s-gravendeel en Zwijndrecht. De Colleges van Burgemeester en Wethouders van de drie gemeenten geven antwoord op de zienswijzen en reacties. Waar dit leidt tot veranderingen in de nota, wordt dat aangegeven. De Concept Beleidsnota heeft de inspraak doorlopen van 20 mei tot en met 17 juni 2005. Op 2 juni 2005 is een informatie avond gehouden voor de inwoners van de drie gemeenten in het gemeentehuis van s-gravendeel. Op deze avond waren 25 personen aanwezig. Het verslag van de avond is hierna in hoofdstuk 2 ongewijzigd opgenomen. De aankondiging van de informatieavond is in Dordrecht erg laat verschenen op de gemeentepagina in de Stem van Dordt (1 juni 2005). Om de inwoners van Dordrecht toch van informatie te voorzien en de mogelijkheid te geven vragen te stellen is op 8 juni en inloopbijeenkomst gehouden in het Stadskantoor. Van deze gelegenheid hebben drie personen gebruik gemaakt. Zij hebben alleen informatieve vragen gesteld. Van deze gelegenheid is geen verslag gemaakt. n en reacties Er zijn 25 schriftelijke zienswijzen ingediend, per brief of per e-mail, waaronder 16 van bewoners uit De Wacht en één gezamenlijke van de Omgevingscommissie Tweede Tol. De zienswijzen worden in hoofdstuk 3 besproken en beantwoord door de gezamenlijke colleges van Burgemeester en Wethouders. Er hebben acht instanties gereageerd op de nota. De reacties van de instanties worden in hoofdstuk 4 besproken en beantwoord. De nota wordt in hoofdstuk 5 besloten met ambtshalve wijzigingen op de Beleidsnota en het Onderzoeksverslag. Communicatie en besluitvorming Alle aanwezigen bij de informatieavond hebben het verslag van deze avond ontvangen. Al degenen die een zienswijze of reactie hebben ingediend ontvangen een exemplaar van de Nota van beantwoording en kunnen daarin nalezen wat het antwoord is van de colleges van Burgemeester en Wethouders op hun zienswijze of reactie. De Nota van beantwoording wordt samen met de concept Beleidsnota en Onderzoeksverslag Grootschalige windenergie in Dordrecht, s-gravendeel en Zwijndrecht door de colleges ter besluitvorming aangeboden aan de gemeenteraden van Dordrecht, s-gravendeel en Zwijndrecht. Inwoners van de drie gemeenten zijn in de gelegenheid om hun mening te geven tijdens de behandeling van de nota in de raadscommissies (Dordrecht en Zwijndrecht) of de opiniërende raad ( s-gravendeel). Alle aanwezigen bij de informatieavond, de inloopbijeenkomst en degenen die een schriftelijke zienswijze naar voren hebben gebracht, worden op de hoogte gesteld van het moment waarop de raadscommissie/opiniërende raad de Beleidsnota behandelt. Na de bespreking in de raadscommissies/opiniërende raad volgt behandeling in de gemeenteraden. Nadat de gemeenteraden de Beleidsnota met eventuele wijzigingen hebben vastgesteld, is de nota van kracht. 5
6
2. Verslag informatie avond Verslag van de informatieavond op 2 juni 2005 in het gemeentehuis van s-gravendeel over Grootschalige windenergie in Dordrecht, s-gravendeel en Zwijndrecht Aanwezig vanuit de drie gemeenten: mevrouw A. Callewaert-de Groot mevrouw S. van Walwijk de heer S. Vervoort de heer R.H. Roemeling mevrouw N. van Prooijen - wethouder s-gravendeel - gemeente Dordrecht - gemeente Zwijndrecht - gemeente s-gravendeel - gemeente s-gravendeel (verslag) Inleiding wethouder mevrouw A. Callewaert-de Groot Mevrouw Callewaert heet een een ieder van harte welkom op de informatieavond over de beleidsnota Grootschalige windenergie in Dordrecht, s-gravendeel en Zwijndrecht. In 1999 zijn de drie gemeenten begonnen met het onderzoeken van mogelijkheden om windmolens te plaatsen op het gezamenlijk grondgebied. Inmiddels zijn na bijna zes jaar alle onderzoeken achter de rug en is er een beleidsnota opgesteld. Van alle locaties is er één locatie naar voren gekomen waar 5 of 6 windmolens geplaatst zouden kunnen worden. Dit is aan de Dordtse kant van de Kil op bedrijventerrein Dordtse Kil III en IV, ter hoogte van De Wacht. Het doel van deze avond is dat er zoveel mogelijk vragen beantwoord worden. Na deze inspraakavond is er ook nog de mogelijkheid om schriftelijk bedenkingen in te dienen. Van deze inspraakavond wordt een verslag gemaakt dat naar iedereen gestuurd wordt die op de presentielijst naam en adres ingevuld hebben. Na het doen van deze mededelingen, geeft mevrouw Callewaert het woord aan mevrouw S. van Walwijk, projectleider van het onderzoek naar windenergie. Presentatie mevrouw S. van Walwijk Inleiding Het onderzoek naar de plaatsingsmogelijkheden van windmolens is begonnen om een antwoord te kunnen geven op de vragen hierover van verschillende marktpartijen én om een bijdrage te kunnen leveren aan een duurzame manier van energieopwekking. De Nederlandse regering heeft het Verdrag van Kyoto ondertekend en zich daardoor verplicht om in 2010 5% en in 2020 10% van de energiebehoefte in Nederland op te wekken uit duurzame energiebronnen. Windenergie is één van de mogelijkheden om uit duurzame bronnen energie op te wekken. Doelstelling van de landelijke overheid is om in 2010 windmolens te hebben opgesteld met een gezamenlijk vermogen van 1.500 MW. In Zuid-Holland is dat in 2010 250 MW. De Drechtsteden-regio is in Zuid-Holland een goede locatie om energie op te wekken uit wind. In Nederland zijn de meest geschikte locaties gelegen in een brede strook langs de kust (laag Nederland). Lokatiekeuze Uit onderzoek is gebleken dat in de gemeente s-gravendeel, Dordrecht en Zwijndrecht 10 locaties als meest kansrijk beoordeeld zijn. Deze locaties zijn door middel van een enquête voorgelegd aan de inwoners van de drie gemeenten en zijn besproken in de gemeentebesturen. Uitkomst was onder andere dat men de locatie HSL niet geschikt vond. Het doel van het ingraven van de HSL was om het landschap open te houden. Met het plaatsen van windmolens 7
langs het tracé werd dit juist weer benadrukt. Ook de locatie langs de A16 viel af. Verder bleek dat het plaatsen van windmolens tegenover elkaar aan weerskanten van de rivier niet wenselijk was. Uiteindelijk zijn er drie locaties overgebleven die verder onderzocht zijn: 1 Groote Lindt in Zwijdrecht; 2 HKS/Heuvelmanterrein in s-gravendeel; 3 Dordtse Kil III en IV in Dordrecht en s-gravendeel-zuid. 1 Groote Lindt in Zwijndrecht Na het onderzoek is gebleken dat windmolens niet boven water mogen draaien in verband met radarstoring voor de scheepvaart. Verder zijn op het industrieterrein Groote Lindt verschillende chemische bedrijven gevestigd en liggen rondom het industrieterrein verschillende woonwijken. De conclusie is dat hier op dit moment geen windmolens geplaatst kunnen worden in verband met o.a. slagschaduw, zicht en veiligheid en vanwege het ontbreken van fysieke ruimte. 2 HKS-Heuvelmanterrein in s-gravendeel Op deze locatie kunnen hooguit 3 windmolens staan. Een paar honderd meter zuidelijk van het terrein ligt de woonkern van s-gravendeel. Er bestaan plannen om de woonkern uit te breiden door woningen te bouwen aan de havenmond en zelfs op het terrein van HKS-Heuvelman. Woningbouw en de kwaliteit van de bestaande woonomgeving heeft op deze plaats prioriteit en windmolens doen daar afbreuk aan. Windmolens kunnen niet te dicht op woningen staan en om die reden valt deze locatie af. 3 Dordtse Kil III en IV in Dordrecht en s-gravendeel-zuid Het bedrijventerrein Dordtse Kil III is in aanleg. Hoogspanningslijnen, een stikstofleiding en diverse andere kabels en leidingen doorkruisen deze locatie. Windmolens moeten op een bepaalde afstand daarvan worden geplaatst. Ook ten aanzien van de rivierdijken moet afstand worden gehouden. Verder is het voor 95% zeker dat op het industrieterrein een Makro-filiaal gevestigd zal worden. Omdat daar veel mensen tegelijkertijd aanwezig zullen zijn is het gelet op de veiligheid niet wenselijk om op deze locatie windmolens te plaatsen. Alleen de zuidwesthoek van Dordtse Kil III is geschikt. Het plaatsen van windmolens op Dordtse Kil IV is goed mogelijk, maar zal wel met inachtneming van de belangen in de omgeving moeten gebeuren. Op het industrieterrein is het Voorkeursrecht Gemeenten gevestigd, waardoor de gemeente Dordrecht het recht heeft om als eerste een bod te doen bij grondverwerving. s-gravendeel-zuid is minder geschikt omdat op deze locatie nieuwe natte natuur wordt ontwikkeld in het kader van het project Deltanatuur. Deltanatuur is de verzamelnaam voor de nieuwe gevarieerde, grote waterlandschappen die straks de Biesbosch en de rivieroevers en kustranden van de Zuid-Hollandse eilanden zullen sieren. Rijksoverheid, de provincies Zuid- Holland en Noord-Brabant, lokale overheden en maatschappelijke organisaties werken met elkaar samen om dat doel te bereiken. De landschappelijke ingrepen die nodig zijn om natte natuur te ontwikkelen zullen naar verwachting binnen 5 jaar plaatsvinden. Het heeft daarom geen zin om daar nu windmolens te plaatsen. De gemeente Strijen heeft met de eigenaar van de windmolens op de locatie Mariapolder de afspraak gemaakt dat deze tussen 2017 en 2020 zullen verdwijnen, onder meer in verband met het project Deltanatuur. Eisen aan windmolens In de beleidsnota worden verschillende eisen gesteld aan de windmolens: - de windmolens mogen maximaal 120 meter hoog zijn; - er moeten minstens 3 molens in een rij geplaatst worden; - de windmolens moeten van een type zijn met een driebladige rotor in neutrale kleur; - de windmolens mogen geen bedreiging vormen voor dijken en killen. 8
Verder moet de marktpartij kunnen aantonen dat de windmolens: - geen geluidhinder opleveren voor de omgeving, wat betekent dat de gemiddelde geluidbelasting op de gevel van een nabijgelegen woning overdag maximaal 50 db(a) en s nachts 40 db(a) mag zijn; - geen slagschaduwhinder veroorzaken in de omgeving, wat betekent dat in elk geval niet meer 17 dagen per jaar gedurende meer dan 20 minuten per dag slagschaduw mag optreden bij woningen die gelegen zijn op een afstand van minder dan 12 maal de rotordiameter; - geen onacceptabele veiligheidsrisico s voor de omgeving veroorzaken, wat in elk geval betekent dat de kans dat één persoon overlijdt door een ongeluk minder moet zijn dan 1 op 1 miljoen. Daarnaast moet de initiatiefnemer nieuwe fotomontages van de locatie leveren, zodat een indruk gegeven kan worden van de visuele impact van de windmolens op de omgeving. Vervolg: wat gaan de drie gemeenten doen? De beleidsnota met daarin de randvoorwaarden ligt nu ter inzage en er is een inspraakprocedure gestart. Tot en met 17 juni 2005 kunnen zienswijzen op deze beleidsnota ingediend worden bij de colleges van Burgemeester en Wethouders van de drie gemeenten. Na de inspraak zullen de zienswijzen/bedenkingen beoordeeld en verwerkt worden. De nota zal daarna in de Raadcommissies in de gemeente Zwijndrecht en Dordrecht en in de Opiniërende Raad in de gemeente s-gravendeel besproken worden. Eventueel kunt u tijdens deze besprekingen uw stem laten horen. De planning is dat de nota uiteindelijk in oktober of november 2005 door de drie gemeenteraden zal worden vastgesteld. Na het vaststellen van de beleidsnota zullen marktpartijen naar verwachting hun plannen voor de locatie indienen bij de gemeente. De procedure die daarna volgt zal dan een artikel 19 lid 1 van de Wet op de Ruimtelijke Ordening worden of een bestemmingsplanwijziging. Het is daarom van belang dat u tijdens deze inspraakprocedure iets over de keuze van de locaties laat weten! Na de presentatie geeft mevrouw Van Walwijk het woord weer aan mevrouw Callewaert. Mevrouw Callewaert benadrukt dat tijdens deze inspraakprocedure het bestemmingsplan niet wordt gewijzigd. Gestelde vragen door de aanwezigen Mevrouw Callewaert vraagt of de aanwezigen vragen hebben. De heer Jos Boele: Gaat het woonwagen kamp nabij zijn woning weg? Mevrouw van Walwijk antwoordt dat het de bedoeling is dat het woonwagen kamp weg gaat. Tevens zal de stort gesaneerd worden. Maar dit zal nog wel een paar jaar duren, voordat dit gerealiseerd is. De heer Jos Boele: Onlangs is bekend gemaakt dat het terrein HKS/Heuvelman op slot zit door geluidshinder. Hij merkt tevens op dat de bewoners van Dordtse Kil III en IV niet zitten te wachten op windmolens. Er is onderzoek gedaan naar geluidshinder. In hoeverre wordt door de gemeente hier rekening mee gehouden? Verder merkt de heer Boele op dat op die locatie de windmolens ver uit de rivier moeten worden geplaatst. Hoe gaat de gemeente hier mee om? Mevrouw van Walwijk antwoordt dat de ontwikkelaar moet aantonen dat de windmolens geen geluidhinder zullen opleveren voor de woningen in de omgeving. De ontwikkelaar moet daarom akoestisch onderzoek laten doen. Verder moeten de windmolens 60 à 65 meter uit de kruin van de dijk worden geplaatst. Dan moet het plan worden besproken met de beheerder van de dijk. Daarbij gaat het vooral om de fundatie. Door de wind gaan 9
de windmolens trillen en door trillingen in de grond kunnen ondergrondse lagen gaan schuiven waardoor dit gevaar oplevert voor de dijk. Doordat de windmolens op afstand van de dijk moeten worden geplaatst, gaat ruimte verloren op het toekomstige bedrijventerrein. Met het oog op de veiligheid mogen er geen gebouwen worden geplaatst recht onder de wieken. De gronden rondom de windmolens kunnen wél gebruikt worden voor bijvoorbeeld opslag en parkeren of voor groen. De heer Jos Boele: er moet veel geld bij om het rendement te behalen! Mevrouw Callewaert geeft aan dat de gemeente alléén wil aangeven wat de mogelijkheden zijn voor het plaatsen van windmolens onder bepaalde voorwaarden en gaat niet investeren in het plaatsen van de windmolens zelf. De heer S. van Hoof, bewoner Tweede Tol, vraagt zich af waarom in Zwijndrecht geen windmolens geplaatst worden in verband met belemmering van het zicht en waarom dan wel bij de Tweede Tol? Mevrouw Callewaert antwoordt dat dit te maken heeft met het aantal bewoners rondom die locatie. Mevrouw van Walwijk vult aan dat de afstand tussen de locatie langs de Dordtsche Kil en de Tweede Tol groter is dan tussen de Oude Maas en de woonwijk, op het smalle gedeelte van de Groote Lindt. Verder moeten marktpartijen voldoen aan álle randvoorwaarden om hinder te voorkomen. Hiernaar wordt wel gekeken als een plan wordt ingediend. Inspraak is weer mogelijk als een bestemmingsplan wordt opgesteld of een vrijstellingsprocedure wordt doorlopen. De heer Van Hoof vraagt zich af of het überhaupt mogelijk is om windmolens op het industrieterrein te plaatsen. Immers, daarbij wordt voor de bedrijven een slot op het geluidsnormen gezet. Mevrouw van Walwijk antwoordt dat het geluid van de windmolens binnenkort niet meer opgeteld hoeft te worden bij de normen van het bedrijventerrein. Hiervoor is nieuwe regelgeving in ontwikkeling. De heer Van Hoof vraagt of dit dan ook geldt voor de normen voor geluidhinder in het bestemmingsplan. Mevrouw Callewaert zegt toe dat dit uitgezocht zal worden. In het bestemmingsplan Dordtse Kil III zijn geluidsnormen opgenomen, met als doel ervoor te zorgen dat het geluid voor de bewoners van de Tweede Tol niet boven het maximaal aanvaardbare niveau uit zal komen. Windmolens gebruiken inderdaad geluidsruimte. Maar de windmolens staan op het gedeelte van het bedrijventerrein dat is gereserveerd voor bedrijven in de hogere milieucategorieën, die dus ook wat meer geluid mogen maken. De gemeente gaat ervan uit dat windmolens weinig effect hebben op de mogelijkheden voor bedrijven in de omgeving. Verder moeten de windmolens ook voldoen aan de milieuwetgeving, die ook een maximaal geluidsniveau bepaalt voor de woningen in de omgeving. De heer Van Dalen, bewoner De Wacht: Wordt er bij plaatsing van windmolens aan de overzijde van de Kil rekening gehouden met bewoners van De Wacht? Mevrouw Callewaert antwoordt dat De Wacht in de winter slagschaduw kan krijgen waar de bewoners last van kunnen hebben. De locatie zal ook duidelijk zichtbaar zijn vanuit het buurtschap. De ontwikkelaar van de windmolenopstelling zal moeten aantonen dat de windmolens ook in De Wacht geen overlast door slagschaduw en geluidhinder zullen veroorzaken en dat er uit het oogpunt van veiligheid voldoende afstand tot de bebouwing wordt aangehouden. De heer Griffioen, bewoner De Wacht: wordt het plaatsen van windmolens uitbesteedt aan de marktpartijen? Mevrouw Callewaert benadrukt dat het inderdaad zo is dat marktpartijen windmolens zullen plaatsen; de gemeente doet dat niet zelf. De gemeente heeft alleen het voornemen om het beleid vast te stellen voor als een ondernemer het initiatief wil nemen om 10
windmolens te plaatsen. Wat bijvoorbeeld wel in de eisen meegenomen kan worden is dat er voor de bewoners ook bepaalde voordelen gecreëerd worden. Er kan dan bijvoorbeeld gedacht worden aan de mogelijkheden om bewoners te betrekken bij het plan, bijvoorbeeld financieel. Of op een andere manier, zoals samenwerking met het onderwijs in de regio of in samenwerking met regionale bedrijven. De heer Boele vraagt in hoeverre bedrijven daarin meewerken? Je hebt immers ook te maken met waardevermindering van je huis bij plaatsing van windmolens. Mevrouw Callewaert merkt op dat er voor de waardevermindering van huizen een beroep gedaan kan worden op artikel 49 van de Wet op de Ruimtelijke Ordening als een vrijstellingsprocedure artikel 19 lid 1 afgerond is (claimen van planschade). De heer Boele merkt op dat een afweging gemaakt moet worden tussen horizonvervuiling versus het rendement van energie. Mevrouw Callewaert antwoordt dat je nog altijd met doelstellingen van verschillende overheden te maken hebt om duurzame energie op te wekken. De gemeenten hebben daarom de taak mee te werken aan het opwekken van duurzame energie. Het aspect horizonvervuiling is daarnaast wel degelijk iets waarmee in de beleidsnota rekening is gehouden. Er is een zorgvuldige locatiekeuze gedaan, die ook gebaseerd is op de ruimtelijke impact van de verschillende opstellingen. Van de opstellingen zijn visualisaties gemaakt van hoe de windmolens zich verhouden in het landschap. Wij zijn van mening dat de gekozen locatie de horizon niet vervuild, maar uiteraard blijft dat een subjectief gegeven. Mevrouw W. Eijkelenboom, Dordrecht, gaat binnenkort wonen bij de locatie van de windmolens. Zij geeft aan dat zij schandalig behandeld is door de gemeente Dordrecht met andere problemen rondom deze locatie. Daarom vraagt zij zich af waarom zij nog alle vertrouwen in de gemeente zou moeten hebben rondom de plaatsing van windmolens rondom deze locatie? Mevrouw Callewaert geeft mevrouw Eijkelenboom het advies om met de betreffende wethouder een afspraak te maken en dit ter sprake te brengen. De heer Van Hoof begrijpt dat iedereen energie uit duurzame bronnen positief vindt, zolang de windmolens maar niet in de achtertuin van de mensen zelf komen te staan. Wat gebeurt er met het huis van de heer J. Boele? Mevrouw van Walwijk antwoordt dat de woning van de heer Boele zal moeten verdwijnen. Deze woning valt binnen het gebied waarop een Voorkeursrecht Gemeenten is gevestigd. Dit gebied wil de gemeente Dordrecht verwerven om hier een bedrijventerrein aan te kunnen leggen. De woningen in het zuidelijke puntje vallen buiten de grens van het toekomstige bedrijventerrein en zullen blijven staan. Uiteindelijk neemt de gemeenteraad een besluit over de plaatsing van windmolens. De heer Van Hoof: En als er dan geen bedrijventerrein komt? Mevrouw van Walwijk: Marktpartijen kunnen dan toch een plan indienen voor windmolens. Wat er dan gebeurt met de woning van de heer Boele is de vraag. Zij kunnen bevoorbeeld voorstellen doen aan de heer Boele of kunnen hem eventueel uitkopen. Mevrouw Callewaert vult aan dat voordat de bestemmingsplanprocedure start, alles goed geregeld moet zijn met bewoners. Bij een bestemmingsplanwijziging kunnen geen eisen gesteld worden tijdens de procedure. Bij een artikel 19 lid 1 van de Wet op de Ruimtelijke Ordening kan dat wél. De heer Kooijman is benaderd door marktpartijen. Planning is dat er windmolens geplaatst zullen worden richting de rivier. Is de locatie langs de A16 dan helemaal geen optie meer? Mevrouw Callewaert antwoordt dat meerdere particulieren door marktpartijen benaderd zijn. De A16-locatie is in een eerder stadium afgevallen. Mevrouw van Walwijk vult aan dat water voor de gemeente Dordrecht en voor de Drechtsteden belangrijk is. Water hoort bij de karakteristiek van de regio. Door de 11
windmolens langs de rivier te plaatsen wordt loop van de rivier van verre zichtbaar gemaakt in het landschap. Mevrouw E. van Dijk, bewoner 2 e Tol: Hoeveel meter slagschaduw kunnen wij verwachten? Mevrouw van Walwijk antwoordt dat er slagschaduwtekeningen gemaakt zijn die vanavond bekeken kunnen worden. Volledigheidshalve is de slagschaduwtekening voor de Dordtse Kil III en IV in de winterperiode achteraan bij dit verslag gevoegd. De heer Boele: Wat is de afstand (in de winter)? Mevrouw van Walwijk antwoordt dat de slagschaduwen in de winter tot ongeveer de helft van het bedrijventerrein zullen vallen. Dat is ongeveer 500 à 600 meter. De verwachting is dat woningen van de Tweede Tol aan de Rijksstraatweg geen last zullen hebben van slagschaduw. De heer Eijkelenboom, Dordrecht: Kunnen vanuit de dichtstbijzijnde woning montagefoto s gemaakt worden? Mevrouw Callewaert antwoordt dat deze vraag meegenomen zal worden in de beoordeling van de ingediende zienswijzen. Hoe zit het precies met de geluidsnorm? Mevrouw van Walwijk antwoordt dat 50 decibel op de gevel de maximale waarde is overdag, s avonds 45 decibel en s nachts 40 decibel. Geven windmolens s nachts meer herrie? Uit onderzoek van de universiteit van Groningen is gebleken dat geluid dat wordt gemeten op 80 meter hoogte een ander beeld oplevert, met meer herrie, dan geluid dat op 10 meter hoogte wordt gemeten. In hoeverre kun je een berekening op bepaalde tijdstippen en op grotere hoogten meenemen in de beleidsnota? Mevrouw Callewaert antwoordt dat dit meegenomen kan worden in de volgende stap van het proces, dus als eis naar de marktpartijen. Kan er een enquête gehouden worden onder de bewoners in de gemeente Strijen? Mevrouw van Walwijk legt uit dat dit geen objectief beeld zal geven, omdat de molens in Strijen kleiner zijn. De heer Van Hoof: Is het mogelijk om de criteria van de geluidsnormen niet op 50 decibel te leggen, maar op bijvoorbeeld 40 decibel? Mevrouw van Walwijk vraagt of deze vraag moet worden opgevat als een verzoek om een andere geluidsnorm vast te leggen dan de voorkeursgrenswaarde, waar in de beleidsnota van is uitgegaan. Dat is een zaak waar uiteindelijk de raad over moet beslissen. De heer Tieleman voegt toe dat indien een marktpartij niet voldoet aan de gestelde eisen als bijvoorbeeld veiligheid, er geen vergunning wordt afgegeven. De heer Griffioen zegt dat het lastig is iets te voorspellen met betrekking tot overlast. Mevrouw van Walwijk zegt dat daarom is uitgegaan van de normen die zijn vastgelegd in de milieuwetgeving. De heer Matthijsen, Groenraedt: waarom is er gekozen voor een molen van 120 meter? Mevrouw van Walwijk legt uit dat bij het opstellen van de nota uitgegaan is van de Nota Planbeoordeling van de Provincie Zuid-Holland. Inmiddels is een hogere windmolen ook toegestaan. Maar omdat de drie gemeente het landschap open willen houden, is tóch gekozen voor een maximale hoogte van 120 meter. De heer Tieleman: Wat is het energiebeleid van de gemeente? Bij een windmolen die 20 meter hoger is kan meer rendement behaald worden. Mevrouw Callewaert antwoordt dat de gemeenten s-gravendeel en Zwijndrecht geen energiebeleid hebben. De gemeente Dordrecht heeft het klimaatbeleid. 12
De heer Eijkelenboom: Is het mogelijk dat de eerste windmolen eerder gebouwd is dan de eerste bedrijven?kan als eis worden opgenomen dat eerst bedrijven worden gevestigd voordat de eerste windmolens geplaatst worden? Mevrouw van Walwijk antwoordt dat het inderdaad mogelijk is dat er eerder windmolens staan dan bedrijven. In het college van burgemeester en wethouders is dit al aan de orde geweest. Dit zal ook zeker aan de orde komen in de gemeenteraad. De locatie is gereserveerd voor bedrijven na 2010. Als deze nota wordt vastgesteld, is de locatie langs de rivier ook mogelijk voor windmolens. Direct onder de windmolens kunnen geen bedrijven worden geplaatst. Dat belemmert de mogelijkheden voor bedrijven, maar daar kan in het plan voor de indeling van het bedrijventerrein rekening mee worden gehouden. De gronden zijn nog wel te gebruiken voor andere functies, zoals bijvoorbeeld parkeren. De heer Van Tuit: Waar komt de maximale norm voor geluid vandaan? Hoe verhoudt dit zich tot de Mariapolder? Mevrouw van Walwijk antwoordt dat de Wet Milieubeheer een maximale norm aangeeft van 50 decibel op de gevel van een woning. Dit is de norm voor overdag. De norm voor s nachts is 40 decibel. Indien een marktpartij met plannen komt, zal deze akoestisch onderzoek moeten verrichten. Hoe het precies is geregeld in de Mariapolder is niet bekend, maar ook daar moet men rekening hebben gehouden met de wettelijke normen voor geluid. De heer Boele: Om een bepaalde opbrengst te behalen, moet er dan een bepaalde gegarandeerde afname zijn? Mevrouw Callewaert legt uit dat berekend wordt wat een windmolen opbrengt, maar de gemeente zal zich niet bemoeien met de uiteindelijke opbrengst van de windmolens. Dit is geheel het risico van de marktpartijen. De heer Eijkelenboom: in de presentatie werd genoemd dat windmolens storing kunnen geven aan radarapparatuur van schepen. Welk soort storing kunnen windmolens nog meer opleveren? Mevrouw van Walwijk wijst op eerdere aspecten (slagschaduw), maar bijvoorbeeld ook de televisie-ontvangst en lichtschittering van de windmolens kunnen problemen geven. Dit soort problemen kunnen wel ondervangen worden. Ook voor vogels kan dit problemen opleveren. Door technische maatregelen is storing van de televisieontvangst tegen te gaan. Door gebruik van speciale coatings (lagen) op de wieken is lichtschittering tegen te gaan. Ook voor vogels kunnen windmolens problemen opleveren. Maar de risico s voor vogels zijn niet onaanvaardbaar groot. Er moet worden geaccepteerd dat er elk jaar een aantal vogelslachtoffers vallen. De heer Eijkelenboom vraagt zich af of de storing van de televisieontvangst optreedt bij gebruikmaken van een schotel of de kabel? Mevrouw van Walwijk zegt toe dat dit uitgezocht zal worden. De heer Boele geeft hierop de aanvulling dat veel ganzen neerstrijken in het gebied Dordtse Kil IV. Als dit terrein braak blijft liggen verwacht hij dat er meer vogels zullen neerstrijken met als resultaat: meer vogelslachtoffers. Afsluiting Nadat er geen vragen meer zijn, legt mevrouw Callewaert uit dat belanghebbenden tot en met 17 juni 2005 hun bedenkingen bij de colleges van burgemeester en wethouders schriftelijk kunnen indienen. Eventueel kan er gebruik gemaakt worden van de inspraakformulieren. De inspraakreacties worden dan beoordeeld en de drie colleges zullen hierop reageren. Het verslag van deze avond wordt daarbij ook betrokken. Daarna worden de inspraakreacties met het antwoord van de colleges besproken in de Raadscommissies van de gemeente Dordrecht en Zwijndrecht en in de Opiniërende Raad van de gemeente s-gravendeel. Ook dan kunnen belanghebbenden nog reageren! 13
Mevrouw Callewaert dankt eenieder voor zijn aanwezigheid en inbreng en sluit de inspraakavond. Iedereen wordt uitgenodigd om nog even na te praten. De heer Eijkelenboom heeft nog een bronvermelding over geluidhinder van windmolens: Geluidhinder windmolens wordt laag ingeschat, geschreven door de Natuurkundewinkels van de Rijksuniversiteit van Groningen uit februari 2002. www.geluidnieuws.nl/2002/maart2002/windmolens.html De heer Boele wijst erop dat de Dordtsche Kil door de stroming steeds dieper wordt. Worden de eisen voor de fundering van de windmolens daardoor strenger? Dit zal worden getoetst bij de dijkbeheerder. Een teveel aan stroom, opgewekt door windmolens als het hard waait, kan storingen geven op het elektriciteitsnet. Is dat op te lossen? Dat is op te lossen door een deel van de windmolens stil te zetten als het hard waait. Dat is ook op te lossen door op plekken waar storingen te verwachten zijn maatregelen te treffen aan het elektriciteitsnet, bijvoorbeeld door een dikkere kabel of door extra kabels te leggen. 14
Slagschaduwdiagrammen Dordtse Kil III/IV januari 9.00 10.00 11.00 12.00 13.00 14.00 15.00 16.00 17.00 18.00 15
16
3. Behandeling zienswijzen In dit hoofdstuk worden de zienswijzen samengevat en beantwoord door de colleges van Burgemeester en Wethouders. Aangegeven wordt op welke punten de Beleidsnota Grootschalige Windenergie wordt aangepast. De eerste 16 zienswijzen zijn ingebracht door bewoners van De Wacht. Omdat deze zienswijzen op veel punten overeenkomen, worden eerst alle zienswijzen samengevat en worden deze vervolgens gezamenlijk beantwoord. De zienswijzen 17 tot en met 25 worden afzonderlijk beantwoord. 1. Mevrouw N.M. van de Merwe, s-gravendeel - Inspreker is van mening dat geen rekening wordt gehouden met de bewoners van De Wacht. De bewoners van De Wacht hebben al last van de trein (in Dordrecht) en krijgen daar binnenkort de HSL bij. Nu komen daar ook nog windmolens bij. Inspreker heeft ervoor gekozen in het buitengebied te gaan wonen vanwege de rust en stilte. Die rust is al bedorven en nu komen daar windmolens bij. - Inspreker is van mening dat de kaarten niet duidelijk zijn: daar is niet uit op te maken waar de windmolens precies komen te staan. Duidelijk is wel: vlak bij De Wacht. - Inspreker vreest de herrie, vooral s nachts, en slagschaduw. Er wordt wel gezegd dat de molens dan kunnen worden stilgezet, maar is er een telefoonnummer waar de bewoners naar kunnen bellen als dat niet gebeurt? - Inspreker vreest vogelslachtoffers. - Nu nog heeft inspreker een mooi uitzicht op de dijk; straks staan daar windmolens die het uitzicht bederven. Inspreker vreest waardevermindering van de woning. - Inspreker wil geen windmolens vlakbij. 2. De heer B.D. Dubbeld, s-gravendeel - Inspreker heeft er grote twijfels bij of de opbrengst van windmolens opweegt tegen de nadelen. Nadelen zijn: waardevermindering van de woning; verpesten van het landelijke uitzicht op het landschap van de Hoeksche Waard, dat Nationaal Landschap is; continue verstoring door het geluid van windmolens bovenop het geluid van de spoorweg en A16 die bij ongunstige wind de rust verstoren waar straks ook nog de HSL bij komt; slagschaduw in de ochtend. - Inspreker is van mening dat De Wacht niet serieus wordt genomen als woonwijk. Elders vallen windmolens in de buurt van woonwijken ook af. Mocht het plan doorgang vinden, dan is het gebaar van groene energie belangrijker dan de eigen inwoners van s-gravendeel. - Inspreker is van mening dat de voordelen niet opwegen tegen de nadelen. Inspreker hoopt dat de colleges van Burgemeester en wethouders de nadelen serieus nemen en er redelijke waarde aan toekennen. 3. De heer C.J.W. Delmé, s-gravendeel - Inspreker is niet gelukkig met de voorgenomen plaatsing van windmolens in de nabijheid van De Wacht en verzoekt de colleges de gekozen locatie te heroverwegen. - Inspreker is van mening dat er nadelen zijn verbonden aan windmolens: slagschaduw, geluidhinder, horizonvervuiling en planschade. - Inspreker wijst erop dat geen rekening is gehouden met het transport van gevaarlijke stoffen per schip over de Dordtsche Kil. De Risicoatlas Hoofdvaarwegen, opgesteld door Rijkswaterstaat 17
Adviesdienst Verkeer en Vervoer geeft aan dat jaarlijks vele duizenden schepen met gevaarlijke stoffen over de Dordtsche Kil varen. Het Integraal Veiligheidsplan van het Ministerie van Binnenlandse Zaken geeft aan dat langs hoofdvaarwegen geen nieuwe risicosituaties mogen worden gecreëerd en dat bestaande zoveel als redelijkerwijs mogelijk moeten worden gereduceerd. - Inspreker is van mening dat het rendement van windmolens laag is (slechts 18%). Op grond daarvan kunnen slechts 1440 tot 1800 huishoudens van stroom worden voorzien. Het rendement is twijfelachtig en de vraag is hoe zich dat verhoudt tot de installatie- en onderhoudskosten. 4. De heer J. van Egdom, s-gravendeel - Inspreker is tegen windmolens langs de Dordtsche Kil ter hoogte van Dordtse Kil III/IV. Inspreker is van mening dat windmolens het landschap vervuilen. Inspreker wijst op mogelijke geluidsoverlast, omdat het geluid over water verder draagt. Daarbij genomen de slagschaduw is de locatie niet juist gekozen. - Inspreker hoopt de colleges op andere gedachten te brengen. 5. P.C. van der Kolk, s-gravendeel - Inspreker is erop tegen dat windmolens worden geplaatst langs de Dordtsche Kil. Inspreker is van mening dat de bewoners van De Wacht al voldoende last hebben van herrie: de trein aan de ene kant waardoor s nachts de ramen dicht moeten blijven en straks aan de andere kant de HSL. En dan zijn er ook nog de boten. - Inspreker pleit ervoor de windmolens elders te plaatsen. 6. A.M. van der Kolk, s-gravendeel Inspreker heeft bezwaar tegen windmolens op bedrijventerrein Dordtse Kil III/IV, want vreest: - horizonvervuiling, grote aantasting van het landschap, - lawaai; dat valt wellicht binnen de norm, maar komt bij lawaai dat er al is van de A16, bedrijven, boten en het spoor. Bovendien is het er altijd en vooral s nachts, - hinderlijk knipperend licht bij laagstaande zon die door de roterende bladen schijnt, - waardevermindering van het huis. Inspreker wijst erop dat windenergie vooral in de dichtbevolkte Randstad een zeer grote invloed heeft op de samenleving. Inspreker is van mening dat windmolens niet in ons landschap thuishoren, maar in meer afgelegen gebieden waar men er zo min mogelijk hinder van ondervindt. 7. Familie R. van Daalen, s-gravendeel - Insprekers zijn van mening dat de gemeente geen rekening houdt met de inwoners van De Wacht, terwijl er wel rekening wordt gehouden met inwoners die er nu nog niet wonen (HKSterrein) en inwoners van de woonwijk bij de Groote Lindt. - De Wacht krijgt steeds meer last van geluidshinder. Nu is er al de A16, de spoorlijn, scheepvaart op de steeds drukker wordende Dordtsche Kil en in de toekomst komt daar de HSL bij. - De gemeente zou moeten uitzoeken hoeveel geluidhinder, horizonvervuiling en slagschaduw De Wacht gaat ondervinden en dat niet overlaten aan marktpartijen, want dan is het bestemmingsplan al gewijzigd en is er niets meer aan te doen. 18
- De laatste jaren is de WOZ al flink gestegen. Windmolens zijn van invloed op de verkoopprijs van het huis. Er kan een planschadeverzoek worden ingediend, maar de vraag is van welke waarde dan moet worden uitgegaan. Insprekers vragen zich af of men zich kan laten uitkopen voor een aanzienlijk bedrag. - Insprekers vragen zich af of een afstand van 60 tot 70 meter uit het water wel veilig genoeg is, want door de zuiging van de kust- en zeeschepen is de Dordtsche Kil erg diep geworden. - Insprekers zijn van mening dat er zoveel negatieve punten zijn, dat naar een andere locatie moet worden gezocht. 8. A.M. van Hesse-Andela, s-gravendeel Inspreker vraagt zich af waarom wel rekening wordt gehouden met toekomstige woningen op het HKS-Heuvelmanterrein en niet met de bestaande woningen van De Wacht. De mensen die daar wonen hebben gekozen voor rust. Bij koop (34 jaar geleden) was er geen zicht op bouwen. Nu is De Wacht volgebouwd, is er waardevermindering door de HSL en komen daar nog windmolens bij. Oostenwind of westenwind: de A16 of de HSL zorgen voor overlast. Is De Wacht het verdomhoekje van de Hoeksche Waard? 9. P. Griffioen, s-gravendeel - Dat er zo lang is gezocht naar een locatie voor windmolens geeft al aan dat de keuze zeer moeilijk was. In Zwijndrecht en s-gravendeel is rekening gehouden met de bewoners in de buurt. Dat de bewoners van Dordtse Kil III en IV en De Wacht er last van hebben, wordt voor lief genomen. - Er kunnen vijf of zes windmolens worden geplaatst, veel minder dan oorspronkelijk de bedoeling was. Deze leveren verhoudingsgewijs weinig energie op, vooral ten opzichte van de schade die zij aan de omgeving toebrengen, zoals horizonvervuiling, geluidhinder, schaduwhinder, planschade, directe schade aan het milieu en schade veroorzaakt door trillingen van de bouw en het draaien van de molens. De conclusie is dat er in de drie gemeenten geen ruimte is voor windmolens, zonder daarbij flinke schade en hinder voor de omgeving te veroorzaken. Inspreker is dan ook tegen plaatsing. 10. P.A. Bos, s-gravendeel Inspreker is van mening dat plaatsing van vijf of zes windmolens voor de omwonenden een vreselijk gezicht is (horizonvervuiling). De waarde van het huis zal door de windmolens aanzienlijk verminderen. 11. J. de Groote, s-gravendeel - Inspreker vraagt zich af of het voor De Wacht nog niet genoeg is: er is geluidhinder van de A16, de spoorlijn, de scheepvaart en in de toekomst de HSL. - Door de HSL is het uitzicht al flink verminderd, door de lijn zelf en nieuwe boerderijen op plaatsen waar eerst niet mocht worden gebouwd. - Er is nog veel onzekerheid wat betreft hinder van slagschaduw en geluid. - Waarom wel rekening houden met locaties waar in de toekomst wordt gebouwd en niet met De Wacht, waar al zeer lange tijd bebouwing is. 19
- De WOZ is de laatste tijd al flink gestegen, terwijl alle belemmeringen invloed hebben op de verkoopwaarde van de panden. Men kan wel een planschadeverzoek indienen, maar dan is het leed al geschied en is het afwachten of dat wordt gehonoreerd. - Inspreker is van mening dat naar een ander plan moet worden gezocht. Bijvoorbeeld om op nieuw te bouwen bedrijfsgebouwen zonnepanelen te plaatsen. 12. B.A. Paans en R.H.A. Schreuder, s-gravendeel Insprekers protesteren tegen de komst van windmolens langs de Kil: - de molens zullen geluidsoverlast geven, hoeveel is niet duidelijk; - horizonvervuiling; elders wordt wel rekening gehouden met bewoners, bij De Wacht niet; - schaduwhinder, hierover is geen duidelijkheid. 13. C.R. Debus en M.E.I.J. Debus-Visser, s-gravendeel Insprekers zijn van mening dat het brede draagvlak voor windenergie niet komt van de mensen in De Wacht. Zij protesteren tegen de locatie Dordtse Kil III en IV voor windmolen, om redenen van: geluidhinder, horizonvervuiling, schaduwhinder, planschade en veiligheidsrisico. Insprekers protesteren ook tegen de in hun ogen bestuurlijk onbehoorlijke wijze waarop de windmolens worden opgedrongen aan de bewoners van De Wacht. Insprekers verzoeken het college af te zien van plaatsing van windmolens nabij De Wacht. 14. Familie W.J. Vuik, s-gravendeel Insprekers protesteren tegen de komst van windmolens. De Wacht krijgt momenteel van alles in de maag gesplitst: HSL, drukke weg, windmolens. Het landelijke woonplezier verdwijnt. Ook waardevermindering van het huis speelt een rol en overlast van slagschaduw en geluid. 15. B. Fortuin, s-gravendeel Inspreker geeft aan dat volgende vragen/bedenkingen nog niet zijn beantwoord: - zijn of worden Dordtse Kil III en IV geluidgezoneerd, - maken de windmolens deel uit van de industrieterreinen, - wordt geluid cumulatief of separaat beoordeeld, - is er gedegen akoestisch onderzoek uigevoerd, - is het verschil in windsnelheid op 10 meter hoogte en op ashoogte in het onderzoek betrokken, - welke geluidsnormen worden aangehouden en op grond waarvan, - wat is de invloed van de status van de Hoeksche Waard (Nationaal Landschap) op de regelgeving/normering. Vanwege waardedaling van de woning en beknotten van het woongenot verzoekt inspreker om compensatie, bijvoorbeeld door verlaging van de WOZ-waarde. 16. A.A. van Dijke, s-gravendeel Inspreker is het niet eens met plaatsing van windmolens aan de overzijde van de rivier, om redenen van lawaai en aantasting van het uitzicht en slagschaduw. Inspreker is tegen de plannen om windmolens te plaatsen op Dordtse Kil IV. 20
Antwoord Colleges van Burgemeester en Wethouders aan de bewoners van De Wacht Geluid, slagschaduw Plaatsing van windmolens heeft een aantal consequenties, waaronder productie van geluid en slagschaduw. Mensen in de omgeving krijgen daarmee te maken. Het mag niet zo zijn dat er onaanvaardbare overlast ontstaat voor de omgeving. Er zijn wettelijke regelingen, neergelegd in de milieuwetgeving, die normen geven voor geluid en slagschaduw. Degene die de windmolens wil plaatsen, moet aan deze normen voldoen. In de Beleidsnota staat dat initiatieven moeten voldoen aan de wettelijke regelingen en het Handboek Risicozonering Windturbines. De gemeenten zien erop toe dat dit ook echt gebeurt. De insprekers geven aan nu al last te hebben van de spoorlijn en de A16, vooral bij wind uit het oosten. In de toekomst komt daar de HSL bij. Zij vrezen voor extra geluidsoverlast van de windmolens. Het geluid van al deze geluidsbronnen wordt apart beoordeeld. Het geluid wordt dus niet opgeteld (cumulatief). Bij de beoordeling van het geluid worden de wettelijke regelingen gevolgd. In de milieuwet- en regelgeving wordt onderscheid gemaakt tussen stedelijk gebied en buitengebied. De tekst in Bijlage 4 van Deel II, Onderzoeksverslag, hoofdstuk 6 Geluidsaspecten wordt op dit punt bijgesteld. Zie hiervoor onder de reactie van de Milieudienst Zuid-Holland Zuid (hoofdstuk 4, reactie 8). De gemeenten hebben ten behoeve van het opstellen van het windenergiebeleid een globaal akoestisch onderzoek laten doen. Dat is opgenomen in het Onderzoeksverslag, bijlage 4, hoofdstuk 6. Dat onderzoek geeft een globaal beeld van de geluidseffecten van windmolens. Een initiatiefnemer die zich meldt met een plan voor windmolens op Dordtse Kil III en IV moet bij dat plan een akoestisch onderzoek leveren. Daarin moet precies worden aangegeven wat de geluidsgevolgen van het plan voor de omgeving zijn. Het akoestische onderzoek moet aantonen dat aan de normen is voldaan. Ook moet worden aangegeven wat wordt gedaan als de normen worden overschreden, bijvoorbeeld het stilzetten van de windmolens tijdens de nacht. Eén van de insprekers doet het voorstel om een telefoonnummer in te stellen, waar mensen met klachten naartoe kunnen bellen. Het is aan de initiatiefnemer om dit wel of niet te doen. Er zijn regels waaraan een akoestisch onderzoek moet voldoen. Daarin moet ook rekening worden gehouden met zaken als hoogte van de windmolens, de aanwezigheid van water in de omgeving en dergelijke. De gemeenten zien erop toe dat het akoestisch onderzoek goed wordt gedaan en betrekken daarbij de Milieudienst Zuid-Holland Zuid. Net als voor akoestisch onderzoek zijn er voor slagschaduw ook wettelijke regelingen. Ook voor slagschaduw moet de initiatiefnemer onderzoek doen en de resultaten laten zien bij het indienen van het plan. Bij slagschaduw moeten de windmolens kunnen worden stilgezet. Pas nadat het plan is ingediend én goedgekeurd, inclusief akoestisch onderzoek, de effecten van schaduw en een aantal andere aspecten, zullen de gemeenten het bestemmingsplan gaan herzien. Omwonenden worden daarvan tijdig op de hoogte gesteld en kunnen reageren op het plan. Het is dus niet zo, waar één van de insprekers bang voor is, dat het dan te laat is. De gemeenten zien erop toe dat omwonenden goed worden geïnformeerd en dat met hun belangen rekening wordt gehouden. Vogelslachtoffers Waarschijnlijk zullen er onder vogels slachtoffers vallen als er windmolens worden geplaatst; dat wordt geaccepteerd omdat uit onderzoek blijkt dat het er weinig zullen zijn. Het is wel mogelijk om maatregelen te nemen die ervoor zorgen dat het aantal vogelslachtoffers zo klein mogelijk blijft. Als er een lichte achtergrond is of de molens een lichte kleur hebben, kunnen vogels de windmolens goed zien en er omheen vliegen. 21
In de Beleidsnota is als eis opgenomen dat maatregelen moeten worden genomen om de aanvaringsrisico s voor vogels zo klein mogelijk te maken. Initiatiefnemers zullen bij indienen van hun plan moeten aangeven wat zij op dit punt voor maatregelen nemen. Horizonvervuiling, bederven van het uitzicht, aantasting landschap Het is waar dat windmolens zo groot zijn, dat zij van veraf te zien zijn en dat het landschap erdoor zal veranderen. Of dat mooi is of lelijk, is een kwestie van smaak. Door eisen te stellen aan de windmolens, aan de vorm van de opstelling (in een lijn) en aan de plek (langs de rivier), worden de windmolens zo goed mogelijk ingepast in het landschap. De verandering van het landschap moet worden geaccepteerd. Er zijn geen regels of normen waaraan moet worden voldaan, in verband met de status van de Hoeksche Waard als nationaal landschap. Transport gevaarlijke stoffen over de Dordtsche Kil Het transport van gevaarlijke stoffen met schepen over de Dordtsche Kil leidt in combinatie met windmolens niet tot extra risico s. De risicocontouren voor het transport van gevaarlijke stoffen vallen op het water en reiken niet tot de oever. Er zijn geen extra eisen voor windmolens die samenhangen met het transport van gevaarlijke stoffen over het water. Er is ook geen sprake van het ontstaan van een nieuwe risicosituatie. De diepte van de Dordtsche Kil De veiligheid van de rivierdijken is de verantwoordelijkheid van de dijkbeheerder. Dat is het Waterschap Hollandse Delta. Bij plaatsing van windmolens moet rekening worden gehouden met de eisen die het Waterschap stelt. Planinitiatieven worden dan ook ter goedkeuring voorgelegd aan het Waterschap. Het Waterschap beoordeelt de risico s en zal daarbij ook rekening houden met de diepte van de rivier. Waarom De Wacht wel en HKS-Heuvelmanterrein en Groote Lindt oost niet? Eventuele windmolens op Dordtse Kil III en IV moeten worden geplaatst op 60 tot 65 meter uit de kruin van de dijk. De rivier is hier ongeveer 250 meter breed. Windmolens komen daarmee te staan op ruim 300 meter vanaf de eerste woningen van De Wacht. Wanneer er woningen én windmolens zouden worden gebouwd op het HKS/Heuvelmanterrein, zouden de windmolens op zo n 50 meter afstand van de woningen komen te staan. Dat is uit oogpunt van veiligheid niet verantwoord. Daarom valt deze locatie af. Wanneer er windmolens zouden worden geplaatst op het oostelijke gedeelte van de Groote Lindt, zouden deze op ongeveer 250 meter afstand van de woonwijk Kort Ambacht komen te staan. Deze windmolens liggen ongunstig ten opzichte van de zon, omdat de wijk ten noorden van de Groote Lindt ligt. Uit oogpunt van geluid en slagschaduw is hinder te verwachten voor de woningen aan de rand van Kort Ambacht. Ook zullen windmolens het beeld vanuit de woonwijk gaan domineren. De situatie in Kort Ambacht is voor een deel te vergelijken met De Wacht. Ook in De Wacht is mogelijk geluid en slagschaduw te verwachten en ook hier zijn de windmolens dominant aanwezig in het beeld. Omdat het op De Wacht om veel minder woningen gaat, zijn maatregelen tegen geluidsoverlast eenvoudiger te nemen. De Wacht ligt gunstiger ten opzichte van de zon dan Kort Ambacht: alleen in de vroege ochtend en in de winter zijn slagschaduwen te verwachten. Dat het beeld wordt gedomineerd door windmolens, is waar. Ook in De Wacht ligt de straat in de richting van de windmolens, waardoor men vanaf de straat direct zicht heeft op de molens. Maar de meeste inwoners van De Wacht kijken vanuit de woning en de tuin niet direct op de windmolens. In Kort Ambacht staan meerdere woningen en appartementen zo gericht dat men wel voortdurend op de windmolens uit zou kijken. Omdat De Wacht veel minder woningen telt dan Kort Ambacht, is het inderdaad zo dat er dus minder mensen dagelijks zicht hebben op de windmolens. Alles afwegend zijn de gemeenten van mening dat de gevolgen van windmolens voor de inwoners van De Wacht wel acceptabel zijn en voor de inwoners van Kort Ambacht niet. 22
Waardevermindering woning, planschade Indien men van mening is dat de woning in waarde zal dalen als gevolg van plaatsing van windmolens in de nabijheid, kan men een planschadeclaim indienen zodra het bestemmingsplan wordt gewijzigd of er een artikel-19 procedure wordt gevolgd. Omdat het gaat om een locatie op grondgebied van de gemeente Dordrecht, zal zo n verzoek te zijner tijd moeten worden ingediend bij de gemeenteraad van Dordrecht. Zoals gebruikelijk is in de gemeente Dordrecht zal daarbij advies worden ingewonnen van een planschadecommissie, die bestaat uit enkele onafhankelijke deskundigen. U wordt op de hoogte gesteld van eventuele bestemmingsplanwijzigingen, zodat u daarop tijdig kunt reageren. Niet duidelijk waar de windmolens precies komen te staan Het is op dit moment nog niet precies te zeggen waar de windmolens exact komen te staan. Dat zal afhangen van het type windmolens, de onderlinge afstand die moet worden aangehouden en dergelijke. De initiatiefnemer is degene die het beste kan aangeven wat de meest gunstige opstelling is, om optimaal rendement te halen uit de wind. Op het moment dat een initiatiefnemer een plan indient, moeten daarbij fotomontages of computerbeelden worden gemaakt, die een duidelijk beeld geven van waar de windmolens precies komen te staan en wat dat betekent voor de omwonenden. Dit is als eis opgenomen in de Beleidsnota. Wegen de opbrengsten wel op tegen de nadelen? Van alle duurzame energiebronnen bieden grote windmolens de beste kansen: het rendement is relatief hoog, de techniek is al ver ontwikkeld, de kosten zijn in vergelijking met andere vormen van duurzame energie niet heel hoog en er is al veel ervaring opgedaan met plaatsing van grote windmolens. Met plaatsing van enkele windmolens wordt in één keer een flinke bijdrage geleverd aan de doelstellingen van de rijksoverheid om meer energie duurzaam op te wekken. Dat is de reden waarom de gemeenten ruimte willen bieden voor windmolens. Het is een sympathiek idee van één van de insprekers om zonnepanelen te plaatsen op daken van nieuwe bedrijven. Voor dergelijke ideeën is er ruimte, maar deze ideeën vallen buiten het kader van de Beleidsnota grootschalige windenergie. Ter vergelijking: 1 MW opgesteld vermogen windenergie levert per jaar gemiddeld ongeveer 2.000.000 kwh op. Een gemiddeld huishouden verbruikt 3.000 kwh per jaar. 1 MW windenergie voorziet dus in de energiebehoefte van circa 670 huishoudens. Op Dordtse Kil III/IV kan naar verwachting maximaal 10 MW worden opgesteld. Daarmee zouden circa 6.700 huishoudens van stroom kunnen worden voorzien. Een zonnepaneel van 1 m 2, dat gekoppeld is aan het elektriciteitsnet, levert ongeveer 80 kwh per jaar op. Tegenover 1 MW windenergie zou dus 25.000 m 2, ofwel 2,5 ha aan zonnepanelen moeten staan voor een vergelijkbare opbrengst. Voor 10 MW is dat 25 ha. Energiebelang boven bewonersbelang? Eén van de insprekers merkt op dat als het plan doorgaat, het gebaar van groene energie blijkbaar belangrijker is dan de belangen van de eigen inwoners. De gemeenten zien plaatsing van windmolens als meer dan een gebaar. Groene energie weegt zwaar. Tegelijk respecteren de gemeenten de belangen van de inwoners zo veel mogelijk. De colleges van Burgemeester en Wethouders informeren de inwoners van de drie gemeenten over het voorgenomen beleid. De colleges stellen de locatie ter beschikking en stellen eisen aan de planinitiatieven, met het doel om de belangen van de inwoners zo goed mogelijk te respecteren. Omwonenden worden in de gelegenheid gesteld te reageren op de plannen. Na deze inspraakperiode is het woord aan de gemeenteraden van de drie gemeenten: zij besluiten over het door de colleges voorgestelde beleid. De colleges zijn van mening dat hiermee een zorgvuldige procedure is doorlopen, waarin rekening is gehouden met omwonenden. De zaak is nog niet beklonken; afhankelijk van de initiatieven die worden ingediend, wordt het bestemmingsplan al of niet aangepast. Ook dan weer is er ruimte 23