Concept Businessplan Ondernemersfonds Tilburg Binnenstad 15 Juni 2013
INHOUDSOPGAVE 1. Inleiding... 2 1.1 Ambitie... 2 1.2 Opgave... 2 1.3 Ondernemersfonds... 2 1.4 Financiering... 3 2. Doelstelling en resultaat van het Ondernemersfonds... 4 3. Projectenprogramma... 5 3.1 Belevenis van de Binnenstad versterken... 5 3.2 Marketing en Promotie... 5 3.3 Het Nieuwe Winkelen... 6 3.4 Fysieke aantrekkelijkheid... 6 3.5 Samenwerking... 7 4. Organisatie van het Ondernemersfonds... 8 5. Begrotingsoverzicht... 9 1
1. Inleiding 1.1 Ambitie De samenwerkende besturen van de winkeliers en horeca in de Binnenstad van Tilburg (verenigd in respectievelijk SOBT en HCG) hebben de ambitie om samen de economische positie van de Binnenstad te versterken. Dit willen ze doen in samenwerking met de gemeente Tilburg en alle andere mogelijke relevante partijen in de binnenstad, waaronder vastgoedeigenaren, dienstverleners, bewoners, kunst- en cultuursector en onderwijsinstellingen. Men wil van Tilburg de sterkste Binnenstad van Brabant maken. Tilburg is nu al de zesde stad van het land en naar verwachting binnenkort de vijfde stad op basis van de bevolkingsgroei. 1.2 Opgave Het Binnenstadmanagement van Tilburg Binnenstad bevindt zich momenteel in een tweede transitiejaar. In deze fase hebben de besturen van de SOBT (Samenwerkende Ondernemers Binnenstad Tilburg) en het HCG (Stichting Horeca Concentratiegebied) zich gecommitteerd aan het idee gelden aan de achterban te vragen ten behoeve van het voortbestaan van de stichting. Teruggang van subsidies zouden zo opgevangen kunnen worden. Deze uit nood geboren vraag bracht ook een mogelijke deugd met zich mee. De intensievere samenwerking van afgelopen periode bracht aan het licht dat beider visies aangaande de ontwikkeling van onze binnenstad een grote mate van overlap heeft. Hiertoe zijn echter financiën nodig. Natuurlijk beschikt de SOBT en het HCG over gelden. Deze zijn echter niet afdoende voor de gezamenlijke ambitie. Er zijn immers nog steeds winkeliers en horecagelegenheden, maar ook dienstverlening die hier niet aan meebetalen. Om meer bezoekers aan de Binnenstad te binden en de aantrekkingskracht te vergroten zijn aanvullende middelen nodig. 1.3 Ondernemersfonds Onze ambitie is om per 2014 een Ondernemersfonds operationeel te hebben. Het is de bedoeling dat het fonds gecreëerd wordt door alle ondernemers uit de binnenstad. Met dit verplichte ondernemersfonds krijgen we 100% dekking. Vanuit de binnenstad wensen we o.a. actief deel te nemen aan citymarketing die het profiel van Tilburg zal versterken. We zoeken daarbij naar een vorm van samenwerking met diverse partijen die integraal samenwerken. 2
1.4 Financiering Als bron van financiering voor het fonds is gekozen voor reclamebelasting. Er is vanaf 2008 reeds sprake van reclamebelasting in het centrum, maar op beperkte schaal. Bij gebleken draagvlak zullen alle ondernemers met reclame-uitingen en naamsaanduidingen, zichtbaar vanaf de openbare weg gaan betalen aan het fonds. Echter nadat een verzoek is ingediend bij de gemeente Tilburg, en deze daarmee instemt. Voor het centrum wordt gekozen voor heffing op basis van de WOZ-waarde (gebruikersdeel). Dit instrument wordt landelijk steeds vaker toegepast omdat het de inningskosten beperkt waardoor er meer werkkapitaal overblijft voor het fonds. Daarnaast ervaren winkeliers het als een eerlijker verdeling van kosten dan louter op basis van de omvang van reclame-uitingen. 3
2. Doelstelling en resultaat van het Ondernemersfonds De gezamenlijke besturen van horeca en detailhandel in de Binnenstad van Tilburg streven het volgende doel na: Door effectieve samenwerking wordt Tilburg de beste Binnenstad van Brabant Het resultaat van de gezamenlijke inspanning is: - Het aantrekken van meer bezoekers aan de Binnenstad; - Het verlengen van de verblijfsduur van bezoekers; - Het verbeteren en versterken van het economisch functioneren van bedrijven in de Binnenstad; - Het sterker promoten en profileren van de Binnenstad vanuit een sterkere identiteit; - Het versterken van de samenwerking tussen de sleutelpartijen in de Binnenstad alsmede de samenwerking met de gemeente. Het Binnenstadsmanagement (BMT) is hierin een belangrijk instrument. Hierin zijn naast detailhandel en horeca ook vastgoedeigenaren, gemeente, bewoners en kunst en cultuur vertegenwoordigd; - Het sterker betrekken van (ondernemers van) de Spoorzone bij de Binnenstad; - Een verhoogde organisatiegraad bij de ondernemers en meer betrokkenheid; 4
3. Projectenprogramma De samenwerkende besturen van de detailhandel en horeca hebben het onderstaande projectenprogramma opgesteld. Dit is gebeurd door onderlinge sessies in 2012 en 2103. Daarnaast input gebruikt vanuit de informatieavonden van 22 en 23 april en aanvullende informatie vanuit de gemeente. De projecten zijn als volgt onder te verdelen: 1. Belevenis: Najaarsbeleving in de wintermaanden 2. Marketing en promotie: Sterkere branding van Tilburg Binnenstad; 3. Het nieuwe winkelen: Online-profilering; 4. Fysieke aantrekkelijkheid: Bestrijden leegstand en meer signing en markering 5. Samenwerking: Online vindbaarheid van partners. Deze indeling wordt uitgewerkt in acties. Niet alle acties hoeven geld te kosten uit het Ondernemersfonds. Sommige acties kunnen door samenwerking of externe financiering worden uitgevoerd. Hier zullen wij naar op zoek gaan. 3.1 Belevenis van de Binnenstad versterken De winterperiode vraagt om versterking van het profiel van de Binnenstad met een aantal aansprekende publieksactiviteiten en uitingen die de belevenis van de binnenstad versterken. Vooral beleveniselementen die positief zijn voor de bestedingen in de stad zijn meer dan welkom. Consumenten willen naast een breed aanbod van winkels en horeca tijdens deze periode iets ervaren. Actie Het projectvoorstel is om een winterbelevenis te creëren waar verschillende elementen deel van kunnen uitmaken. Deze belevenis moet ten goede komen aan de gehele binnenstad en niet één plein of straat. Elementen die deze sfeer kunnen oproepen zijn onder andere sfeerverlichting, een Korenfestival, een Verlichtte winterroute, passende productdemonstraties, Kerstmannenloop of fysieke uitingen die de wintersfeer oproepen en versterken. Hiermee sluiten we aan op de visie detailhandel van de gemeente Tilburg die stelt dat de hedendaagse consument behoefte heeft aan vermaak, sfeer en beleving. 3.2 Marketing en Promotie Tilburg verdient een sterkere profilering en branding naar het publiek toe. Waarom moeten mensen kiezen voor de Tilburgse Binnenstad? Is het love at second sight? We willen voor de marketing en promotie een aantal projecten starten en/of voortzetten. Actie: o Het uitwerken van een sterkere brand voor Tilburg-binnenstad in samenwerking met citymarketing Tilburg. Hier vloeit uit voort een nieuwe campagnestijl en een beeldmerk, Het gaat hier om een meerjarig project; 5
o Het betrekken van de clusters onderwijs en kunst en cultuur bij uitingen en activiteiten in de binnenstad. 3.3 Het Nieuwe Winkelen Het consumentengedrag wijzigt structureel ten opzichte van vroeger. Daar zal op moeten worden ingespeeld. Naast fysieke kanalen zijn er de online-kanalen waar de consument steeds meer gebruik van maakt. Inspelen op deze trend is een must. Niet alleen voor afzonderlijke zaken, maar voor de hele binnenstad. Het bestuur wil graag inspelen op het nieuwe winkelen en de samensmelting tussen bricks en clicks faciliteren voor de binnenstad. Hiertoe wordt een online platform ingericht dat de bezoeker online op weg helpt. Het platform kan uitgroeien tot online winkelstraat waar producten van verschillende ondernemers online/mobiel worden aangeschaft, worden verzonden of kunnen worden opeghaald. Actie o Een sterkere website (ook mobiele website) om de aantrekkelijkheid van de Binnenstad onder de aandacht te brengen. Deze website bevat informatie over winkels, horeca, diensten, evenementen, koopzondagen en kunst- en cultuuruitingen; o Het op termijn ontwikkelen/uitbouwen van een app voor de binnenstad, waarbij bezoekers en tafel kunnen reserveren, tickets voor evenementen en cultuurvoorstellingen boeken. Echter ook mobiel betalen van diensten en parkeerdiensten. o Met medewerking van brancheorganisaties voor retail en horeca kan het nieuwe winkelen in Tilburg worden bevorderd. Zaken die hierbij gestimuleerd kunnen worden naar voorbeeld van Veenendaal zijn het bevorderen van aankopen via QR-codes, acties per sms en het logistiek mogelijk maken van same-day delivery; o Gratis wifi in de Binnenstad is noodzaak om bij te blijven bij de huidige ontwikkelingen. Hierin wordt samenwerking gezocht met derden. Het bestuur gaat er van uit dat de gemeente Tilburg dit faciliteert. o Tilburg.com wordt nauw betrokken bij de uitwerking van deze ideeën. Zij hebben de expertise in huis op het gebied van technologische toepassingen. Tilburg.com heeft met haar eigen portal een groot bereik. Voordeel van deze samenwerking is dat veel stakeholders in het centrum reeds gebruik maken van Tilburg.com. Zij kunnen daarmee redactie uit handen nemen en een sterk online bereik bieden. 3.4 Fysieke aantrekkelijkheid De binnenstad van Tilburg kent veel straten en sfeergebieden die niet automatisch met elkaar zijn verbonden. Daarnaast vragen panden die leegstaan om een aantrekkelijker invulling. Wij zijn van mening dat het actief benaderen van pandeigenaren en andere marktpartijen een snellere invulling kan bevorderen. Om het straatbeeld niet te vervuilen met de aanblik van leegstand zal aandacht moeten worden besteed aan de uitstraling hiervan. Dit kan door middel van een branchegerichte professionele aankleding die tevens de verhuur kan bevorderen. Het Ondernemersfonds wil in de meest brede zin werken aan een fysiek aantrekkelijke binnenstad. Daar hoort een aantal zaken bij: 6
Actie: o Sfeerverlichting als onderdeel van het grootstedelijke winterbeleving (zie 3.1); o Aankleding van de openbare ruimte met groenvoorzieningen in de vorm van plantenbakken, hanging baskets of gevelgroen; o Onderzoeken van de mogelijkheden voor inrichtingselementen die de deelgebieden in de binnenstad met elkaar kunnen verbinden; o Fysieke schouwen vanuit het project Keurmerk Veilig Ondernemen om het centrum schoon en heel te houden; o Om leegstand tegen te gaan willen wij een acquisitieplan opstellen om ontbrekende branches te werven. Dit kan met behulp van landelijke bestanden. Een werkgroep vanuit het Ondernemersfonds zal zich inzetten als verbinder tussen de partijen; o Om leegstand tijdelijk een vriendelijker gezicht te geven wensen wij extra inzet te plegen op het werven van pop upstores, expositieruimten, ateliers of flexwerkplekken. 3.5 Samenwerking Het instellen van een Ondernemersfonds vraagt om goede samenwerking en communicatie naar de achterban. Actie: o Om de samenwerkende partners zichtbaar te maken voor de achterban is het wenselijk om een informatieplatform in te richten. Dit platform zal dienen als informatiepunt voor de horeca, detailhandel en dienstverlening. Gestart wordt met de basis informatievoorziening, vindbaarheid, contactgegevens en een eigen digitale nieuwsbrief; o Er wordt een apart bestuur gevormd om het fonds te beheren; o Vanuit het Ondernemersfonds zal een bijdrage worden geleverd aan het Binnenstadsmanagement. Vanuit het Binnenstadsmanagement zullen partijen ook actief aanhaken op gemeentelijke projecten en beleidsontwikkeling waar het de Binnenstad betreft; o Jaarlijkse brengt het fondsbestuur vier nieuwsbrieven uit waarin ondernemers worden geïnformeerd over de bestedingen van het fonds. 7
4. Organisatie van het Ondernemersfonds De Stichting voor het Ondernemersfonds Het Ondernemersfonds zal worden beheerd door een aparte stichting. Het stichtingsbestuur bestaat uit ondernemers uit de retail, horeca en dienstverlening (allen drie vertegenwoordigers ). In veel gemeenten wordt het bestuur aangevuld/ondersteund met een adviseur van de gemeente of Koophandel. Het bestuur beheert het fonds op strategisch niveau en legt eindverantwoording af naar de achterban voor de uitgaven. Het bestuur heeft de volgende taken: - Het vaststellen van het werkbudget in nauw overleg met de achterban; - Het aansturen van de uitvoeringsorganisatie. Dit zal in Tilburg voor een groot deel het Binnenstadsmanagement zijn; - Het afleggen van verantwoording naar de gemeente Tilburg die uiteindelijk de gelden int namens het fonds. De Stichting voor het Binnenstadsmanagement Deze stichting bestaat in Tilburg al langere tijd en heeft een uitvoerend karakter. Voorheen vulde de centrummanager deze functie in. Hij voerde coördinerende werkzaamheden uit waar ondernemers geen tijd voor hebben. Het aanstellen van een centrummanager hangt in de nieuwe situatie mede af van het standpunt van de Stichting Ondernemersfonds hierover. Immers zij zijn een belangrijke co-financier van het Binnenstadsmanagement. Veel steden werken met een centrummanager. Er zijn echter ook (meer) projectgestuurde vormen van centrummanagement met meerdere projectleiders. Alom wordt erkend dat het secretariaat van het BMT een cruciale rol vervult in de binnenstedelijke samenwerking en dat deze functie gehandhaafd dient te blijven. Externe bronnen Om het Ondenemersfonds en het Binnenstadsmanagement tot een succes te maken is cofinanciering van buitenaf noodzakelijk. De Stichting Ondernemersfonds zal een beroep doen op de gemeente Tilburg om het BMT te co-financieren en op ad hoc basis ook deelprojecten op binnenstedelijk niveau. Met de gemeente Tilburg is in april 2013 een Letter of Intent getekend om de gezamenlijke ambities tot samenwerking te bekrachtigen. Tevens zal men een beroep doen op de vastgoedeigenaren om waar mogelijk (deel)projecten te co-financieren. Het bestrijden van leegstand kan in dit verband een thema zijn om samen op te pakken. Tenslotte kent Tilburg-centrum een aantal winkelpassages. Samenwerking met deze passages is van belang. Immers de binnenzijde van de passages kan niet worden aangeslagen voor reclamebelasting (reclame-uitingen zijn hier niet 24 uur per dag zichtbaar vanaf de openbare weg). Deze reclame kan daarom dus niet worden meegenomen in de reclamebelasting. In nader overleg met de eigenaren van de passages zal de werkgroep bespreken hoe en op welke basis de georganiseerde ondernemers van de passages zich toch kunnen aansluiten bij het Ondernemersfonds. Zo doen ook deze ondernemers mee aan het fonds. 8
5. Begrotingsoverzicht De werkgroep Ondernemersfonds heeft voor het startjaar 2014 een indicatieve begroting opgesteld om een aantal acties uit het plan te kunnen financieren. Deze begroting is gebaseerd op het aantal bedrijven in het centrum van Tilburg en de verwachtte opbrengst. Geraamde opbrengsten (na aftrek inningskosten) Ondernemersfonds Binnenstad Tilburg Geraamde uitgaven 300.000 euro Grootstedelijke winterbeleving 100.000 Marketing en promotie: Merk, 100.000 huisstijl, campagne ontwikkelen Het Nieuwe winkelen: w.o gratis wifi 20.000 in de binnenstad Fysieke aantrekkelijkheid: 20.000 Onderzoek naar inrichtingselementen om gebieden met elkaar te verbinden. Leegstand: Opstellen acquisitieplan 5.000 en stimuleren lokale initiatieven. Samenwerking: Opzetten digitale 5.000 nieuwsbrieven en opzetten interne communicatie met achterban Bijdrage BMT 50.000 Totaal 300.000 euro 300.000 euro Voor het startjaar 2014 ligt het accent van de uitgaven sterk op het collectief versterken van de Binnenstad. In veel gemeenten is ook budget gereserveerd voor deelgebieden, die op basis van trekkingsrechten gebiedsgebonden activiteiten kunnen organiseren. De werkgroep Ondernemersfonds streeft ernaar om dit in de nabije toekomst ook mogelijk te maken en daarmee recht te doen aan de identiteit die deelgebieden uit de binnenstad hebben. Dekking De ambities die de werkgroep heeft vragen om financiële dekking vanuit alle ondernemers uit de Binnenstad van Tilburg. een groot deel daarvan heeft reclame-uitingen zichtbaar vanaf de openbare weg (550 bedrijven). Een klein deel van de ondernemers is gevestigd in passages met uitingen die niet 24 uur per dag zichtbaar zijn (Emmapassage en Heuvelpoort). We streven naar een evenredige bijdrage vanuit deze passages om de dekking te realiseren. De basistarieven voor een ondernemersfonds liggen landelijk gemiddeld vaak tussen de 400 en 600 euro per ondernemer. Dit zal voor een groot deel van Tilburg-binnenstad ook van toepassing zijn. Afhankelijk van uitschieters naar beneden en boven zullen er ook tarieven worden gehanteerd die hier onder of boven liggen. Er wordt aan de bovenkant uit een oogpunt van redelijkheid wel een maximumtarief gehanteerd. 9
Bijlagen 1. Kaart van het centrumgebied 10