LEDENENQUÊTE AANVULLENDE ZORGVERZEKERING. Resultaten van het onderzoek

LEDENENQUÊTE AANVULLENDE ZORGVERZEKERING Resultaten van het onderzoek

LEDENENQUÊTE AANVULLENDE ZORGVERZEKERING Resultaten van het onderzoek - eindrapport - drs. S. Saalbrink drs. M.C. Vanoni dr. B. van den Berg Amsterdam, maart 2012 Regioplan publicatienr. 2207 Regioplan Beleidsonderzoek Nieuwezijds Voorburgwal 35 1012 RD Amsterdam Tel.: +31 (0)20 531 53 15 Fax : +31 (0)20 626 51 99 Onderzoek, uitgevoerd door Regioplan Beleidsonderzoek in opdracht van de Parkinson Vereniging.

INHOUDSOPGAVE 1 Inleiding... 1 1.1 Aanleiding en doel van het onderzoek... 1 1.2 Opzet van het onderzoek... 2 1.3 Leeswijzer... 3 2 Kenmerken respondenten... 5 2.1 Inleiding... 5 2.2 Respondenten... 5 3 Zorgverzekering... 9 3.1 Inleiding... 9 3.2 Basis- en aanvullende verzekering... 9 3.3 Informatie en collectieve verzekering... 13 4 Zorggebruik en -behoefte... 17 4.1 Inleiding... 17 4.2 Gebruikte zorg... 18 4.3 Dekking zorggebruik en zorgbehoefte... 20 4.4 Vergoeding zorgtypen... 25 5 Vraag naar en aanbod van voorvoorzieningen... 29 5.1 Inleiding... 29 5.2 Gebruikte zorg respondenten... 30 5.3 Profielen van patiënten met Parkinson of een parkinsonisme... 34 5.4 Opties vier zorgverzekeraars... 42 5.5 Tot slot... 48 6 Samenvatting en aanbevelingen... 49 6.1 Onderzoeksopzet... 49 6.2 Beantwoording onderzoeksvragen... 49 6.3 Aanbevelingen... 51 Bijlagen... 55 Bijlage 1 Ledenenquête aanvullende zorgverzekering Parkinson Vereniging... 57 Bijlage 2 Dekking zorggebruik... 71 Bijlage 3 Zorggebruik respondentengroepen... 73

1 INLEIDING 1.1 Aanleiding en doel van het onderzoek De Parkinson Vereniging wil de kennis over de ziekte van Parkinson en parkinsonismen vergroten en meer begrip kweken voor degenen die eraan lijden. Daarnaast verzorgt de vereniging informatie en voorlichting over de ziekte en behartigt zij de belangen van patiënten met de ziekte van Parkinson of een parkinsonisme. De Parkinson Vereniging wil in dit kader nagaan wat de wensen van haar leden zijn met betrekking tot de (aanvullende) zorgverzekering. Daarnaast wil zij nagaan of er bij haar leden behoefte is aan een collectieve aanvullende zorgverzekering en waar een dergelijke verzekering aan zou moeten voldoen. De Parkinson Vereniging heeft Regioplan de opdracht gegeven de behoeftes omtrent de aanvullende zorgverzekering bij haar leden te onderzoeken. Patiënten met de ziekte van Parkinson of een parkinsonisme hebben vaak behoefte aan specifieke zorg die niet wordt vergoed uit het basispakket. Hierbij kan het onder andere gaan om fysiotherapie, logopedie, ergotherapie, psychologische zorg of complementaire behandelingen zoals acupunctuur. Voor deze zorg kan men zich aanvullend verzekeren, maar de vraag is of deze aanvullende verzekeringen goed aansluiten bij de situatie van patiënten met de ziekte van Parkinson of een parkinsonisme. Bovendien zijn er veel verschillende aanbieders en zorgverzekeringspakketten waaruit men kan kiezen en is het niet voor iedereen duidelijk welke verzekering het beste aansluit bij de zorgbehoefte. In het kader daarvan wil de Parkinson Vereniging met dit onderzoek nagaan aan welke voorwaarden een aanvullende verzekering volgens de leden zou moeten voldoen, om vervolgens deze informatie af te zetten tegen bestaande aanvullende verzekeringen. Hiermee krijgt de Parkinson Vereniging een beeld welke aanvullende verzekeringen het beste aansluiten bij de behoeften van patiënten met de ziekte van Parkinson of een parkinsonisme en kan zij haar leden hierover informeren. Tot slot wil de Parkinson Vereniging nagaan of er onder haar leden behoefte is aan een collectieve aanvullende verzekering en waar een dergelijke verzekering aan zou moeten voldoen. Met behulp van deze informatie kan de Parkinson Vereniging mogelijk het gesprek aangaan met zorgverzekeraars om afspraken te maken over een collectieve verzekering die aansluit bij de behoeften van haar leden. In het onderzoek staan drie onderzoeksvragen centraal. 1. Aan welke voorwaarden zou een aanvullende verzekering moeten voldoen om aan de wensen van de patiënten tegemoet te komen? 2. Sluiten bestaande aanvullende verzekeringen aan bij de behoefte van de patiënten? 1

3. Hebben de leden van de Parkinson Vereniging behoefte aan een collectieve aanvullende verzekering en waar zou deze aan moeten voldoen? 1.2 Opzet van het onderzoek Om zicht te krijgen op de wensen van patiënten met betrekking tot de aanvullende verzekering en de eventuele behoefte van leden aan een collectieve verzekering is een uitgebreide vragenlijst uitgezet onder de leden van de Parkinson Vereniging. Dit vond plaats in het najaar van 2011. De vragenlijst bevatte vragen over de zorgverzekering, het zorggebruik en de zorgbehoeften van de leden of de patiënten waar de leden mee te maken hebben. Ook is gevraagd naar enkele demografische kenmerken en de behoefte aan een aanvullende collectieve zorgverzekering. De vragenlijst is te vinden in bijlage 1 van dit rapport. 1 De vragenlijst is opgesteld door Regioplan in nauw overleg met de Parkinson Vereniging. De conceptvragenlijst is door enkele leden van de Parkinson Vereniging getest op leesbaarheid en begrijpelijkheid. In de derde week van november hebben ruim 4000 leden per e-mail een uitnodiging gekregen om via internet de vragenlijst in te vullen. Parallel hieraan hebben nog eens 500 leden per post de vragenlijst, voorzien van een brief en een antwoordenvelop, toegestuurd gekregen. Na enkele weken is een bedank- en herinneringsbrief verstuurd. Ook per e-mail is een herinnering gestuurd aan de leden die nog niet begonnen waren aan de vragenlijst of de vragenlijst nog niet volledig hadden ingevuld. In de tweede fase van het onderzoek is er op basis van de resultaten van de enquête onderzoek gedaan naar de aanvullende verzekeringen die momenteel bij de verschillende zorgverzekeraars beschikbaar zijn en die aansluiten bij de behoeften van de respondenten. 2 Hiervoor is gebruikgemaakt van de website www.kiesbeter.nl. KiesBeter.nl is een openbare zorgportal. Deze portal is bedoeld voor alle volwassen inwoners van Nederland die vragen hebben op het gebied van zorg, zorgverzekeringen en gezondheid. KiesBeter.nl wordt gemaakt door het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). 1 De vragenlijst in de bijlage is de schriftelijke vragenlijst die is uitgezet onder 500 leden. De vragenlijst die via internet is verstuurd, heeft een afwijkende antwoordcategorie bij vraag 17. De vijfde antwoordcategorie is daar gesplitst in twee verschillende antwoordcategorieën: kortingsregeling voor (ADL-)hulpmiddelen en kortingsregeling voor andere voorzieningen namelijk. 2 De resultaten van de enquête hebben betrekking op de situatie van de respondenten aan het einde van 2011. Voor de zorgverzekeringen die geanalyseerd zijn. gelden echter de voorwaarden die vanaf 2012 zijn ingegaan. 2

Op basis van de resultaten uit de vragenlijst is een selectie gemaakt van zorgtypen voor de tweede fase het onderzoek. De zorgtypen zijn samen met de Parkinson Vereniging geselecteerd door te kijken naar de mate van gebruik en de relevantie. Vervolgens zijn de aanvullende verzekeringen onderzocht die momenteel bij de verschillende zorgverzekeraars beschikbaar zijn. 3 Op de website van KiesBeter.nl zijn voor de meest gebruikte zorgtypen de polissen vergeleken op: de mate van dekking van het zorgtype, de prijs en of de zorgverzekeraar iedereen accepteert voor deze verzekering of dat een medische keuring nodig is. Ook zijn aan de hand van de resultaten van de vragenlijst een aantal profielen opgesteld van de patiënten en hun zorggebruik. 1.3 Leeswijzer In hoofdstuk 2 worden de respons op de vragenlijst en de kenmerken van de respondenten gepresenteerd. In hoofdstuk 3 wordt ingegaan op de zorgverzekeringssituatie van de respondenten. Ook wordt aangegeven in hoeverre de respondenten behoefte hebben aan een collectieve verzekering en informatie over bestaande verzekeringen. Hoofdstuk 4 gaat in op het zorggebruik van de respondenten en toont in hoeverre de dekking aansluit bij de zorgbehoeften. In hoofdstuk 5 worden vervolgens de resultaten van de tweede fase gepresenteerd en zijn de conclusies over de best passende aanvullende verzekeringen voor patiënten met de ziekte van Parkinson of een parkinsonisme terug te vinden. In hoofdstuk 6 worden tot slot de onderzoeksvragen beantwoord en enkele aanbevelingen gedaan op basis van de resultaten van het onderzoek. 3 De resultaten van de enquête hebben betrekking op de situatie van de respondenten aan het einde van 2011. Voor de zorgverzekeringen die geanalyseerd zijn, gelden echter de voorwaarden die vanaf 2012 zijn ingegaan. 3

4

2 KENMERKEN RESPONDENTEN Samenvatting In november 2011 zijn ruim 4000 van de 9000 leden van de Parkinson resultaten Vereniging benaderd om de ledenenquête aanvullende zorgverzekering in te vullen. Bijna de helft (n=2183) van de benaderde leden is aan de enquête begonnen en 33 procent (n=1545) heeft de vragenlijst volledig ingevuld. Bijna vier vijfde van de respondenten (79,4) is zelf patiënt, waarvan bijna acht procent parkinsonismepatiënt. Eén vijfde van de respondenten is zelf geen patiënt, maar is partner of mantelzorger en heeft de vragen beantwoord over de partner of patiënt waarvoor gezorgd wordt. Ruim de helft van de respondenten beoordeelt de eigen gezondheid als matig, en één derde classificeert de gezondheid als goed. Met name respondenten van 75 jaar of ouder beoordelen de gezondheid als slecht. De gemiddelde leeftijd van de respondenten is 67 jaar en 57,8 procent van de respondenten is ouder dan 66 jaar. Parkinsonismepatiënten zijn gemiddeld iets ouder dan parkinsonpatiënten. Bijna twee derde van de respondenten is man (62,3). De meeste respondenten wonen in Brabant (14,8), Utrecht en het Gooi (12,1) en Zuid-Holland Noord (11,1). De resultaten zijn niet geheel representatief voor de gehele populatie van de Parkinson Vereniging. 2.1 Inleiding In dit hoofdstuk worden de demografische en andere achtergrondkenmerken van de respondenten beschreven. De respondenten bestaan uit verschillende groepen, namelijk patiënten met Parkinson of een parkinsonisme en nietpatiënten, bestaande uit partners van patiënten en (andere) mantelzorgers. De kenmerken die hier worden beschreven, hebben betrekking op de patiënten. Als de vragenlijst is ingevuld door niet-patiënten hebben de antwoorden betrekking op de partner of patiënt waarvoor wordt gezorgd. 2.2 Respondenten In november 2011 is een selectie van de leden van de Parkinson Vereniging benaderd om de ledenenquête aanvullende zorgverzekering in te vullen. Ruim 4000 leden hebben per e-mail een uitnodiging gekregen om via internet de vragenlijst in te vullen. Omdat de leeftijd van de leden met een e-mailadres enigszins afwijkt van de verdeling van het gehele ledenbestand, hebben parallel hieraan nog eens 500 leden per post de vragenlijst, voorzien van een brief en een antwoordenvelop, toegestuurd gekregen. In totaal zijn 4678 leden benaderd. Na drie weken is een herinnering verstuurd. Bijna de helft van de benaderde respondenten is begonnen met het invullen van de vragenlijst (45,3). Een deel daarvan heeft deze niet volledig afgerond en een derde deel van de respondenten heeft de vragenlijst volledig ingevuld (33, n=1545). 5

Tabel 2.1 Respons Totaal benaderd Aantal (n) Percentage Totaal ledenbestand 9012 - Totaal benaderd e-mail 4178 89,3 Totaal benaderd post 500 10,7 Totaal benaderd 4678 100 Bruto respons* 2160 46,2 Netto respons 2121 45,3 * Dit is de respons inclusief mensen die zijn overleden of zich hebben afgemeld omdat de vragenlijst om uiteenlopende redenen niet van toepassing is. Van de respondenten die de vragenlijst hebben ingevuld, is bijna vier vijfde deel zelf patiënt. Daarnaast is dertien procent partner van een patiënt en iets meer dan één procent is mantelzorger, maar geen partner van de patiënt. Tot slot heeft ruim zes procent aangegeven met patiënten te werken of onder een andere categorie te vallen. Tabel 2.2 Kenmerken respondenten Kenmerken Aantal (n) Percentage (n=2121) respondenten Patiënten 1685 79,4 Partners van patiënten 276 13,0 Mantelzorgers 25 1,2 Professionals 67 3,2 Anders 68 3,2 Totaal 2121 100 De respondenten die hebben aangegeven professional te zijn of op een andere manier lid te zijn van de Parkinson Vereniging, hebben de rest van de vragenlijst niet ingevuld. Een derde (33, n=1545) van de benaderde leden heeft de vragenlijst volledig ingevuld. De onderstaande tabel laat zien dat het merendeel van de respondenten de ziekte van Parkinson heeft of te maken heeft met de ziekte van Parkinson (92,4). Een klein aandeel van de leden van de Parkinson Vereniging die de vragenlijst hebben ingevuld, heeft te maken met een aan Parkinson verwant ziektebeeld (een parkinsonisme) (7,6). Tabel 2.3 Ziektebeeld patiënt (of partner of patiënt van mantelzorger) Type patiënt Aantal (n) Percentage (n=1959) Ziekte van Parkinson 1810 92,4 Parkinsonisme 149 7,6 Totaal 1959 100 Het ziektebeeld van parkinson- of parkinsonismepatiënten kan variëren. Zodra er eenmaal parkinsonklachten zijn, gaan ze niet meer weg en door de jaren 6

heen nemen de klachten toe. Om de gezondheidssituatie van de respondenten in beeld te krijgen, is in de enquête gevraagd naar de ervaren gezondheid. Een derde van de patiënten beoordeelt de gezondheid als goed (33). Een ruime meerderheid classificeert de gezondheid als matig (56) en een tiende van de respondenten beoordeelt de gezondheid als slecht (10) of zeer slecht (1). Figuur 2.1 Hoe beoordeelt u uw gezondheid (de gezondheid van uw partner of de patiënt voor wie u zorgt) 1 10 goed 33 matig slecht 56 zeer slecht De groep van mensen van 75 jaar en ouder beoordeelt de eigen gezondheid het slechtst. Dit past in het eerder geschetste beeld van mensen met Parkinson of en parkinsonisme. Tabel 2.4 Beoordeling gezondheidssituatie per leeftijdsgroep Gezondheid (n=1419) Goed Matig Slecht/zeer slecht Leeftijdsgroep 18-55 32,6 60,9 6,5 56-65 38,4 53,6 8,0 66-75 35,2 54,2 10,6 75+ 22,3 59,5 18,2 De gemiddelde leeftijd van de respondenten is 67 jaar. Een ruime meerderheid van de respondenten is ouder dan 66 jaar. Het merendeel van de respondenten is man (62,3) en ruim een derde van de respondenten is vrouw (37,7). Eén vijfde deel van de respondenten is zelf geen patiënt en heeft de vragen beantwoord over de partner of patiënt waarvoor gezorgd wordt. De meeste respondenten wonen in Brabant (14,8), Utrecht en het Gooi (12,1) en Zuid-Holland Noord (11,1). Dit komt overeen met de verdeling van de leden van de Parkinson Vereniging. De gemiddelde leeftijd van de respondenten lijkt lager te liggen dan die van de populatie van de Parkinson Vereniging. De man-vrouwverdeling van de respondenten wijkt ook af van de verdeling van de populatie. Er hebben 7

relatief meer mannen de vragenlijst ingevuld. Dit betekent dat de resultaten niet geheel representatief zijn voor het achtergrondkenmerk leeftijd en wat de man-vrouwverdeling betreft. In tabel 2.5 zijn de demografische kenmerken van de leden van de Parkinson Vereniging en van de respondenten opgenomen. Responsgegevens () Tabel 2.5 Kenmerken respondenten ledenenquête 1 Kenmerken leden Parkinson Vereniging 2 Leeftijd Gemiddelde leeftijd totaal (n=1420) 70,3 3 67,5 Parkinson patiënten (n=1300) - 67,2 Parkinsonisme patiënten (n=112) - 69,6 Leeftijdscategorieën 18-55 jaar 7,7 9,7 56-65 jaar 19,0 32,5 66-75 jaar 33,3 37,2 75+ jaar 30,1 20,6 Geslacht (n=1421) M (95 BI)* M (95 BI)* Man 54,2 (54,2-56,3) 62,3 (59,8-64,8) Vrouw 44,0( 43,8-45,8) 37,7 (35,2-40,2) Patiënt Patiënt 88,6 79,4 Geen patiënt 11,4 20,6 Provinciestreek Groningen 3,7 3,2 Friesland 4,1 4,8 Drenthe 3,6 3,7 Overijssel 2,1 2,2 Salland/Twente 4,4 3,4 Gelderland Noord-West 6,3 6,8 Gelderland Oost 4,0 4,3 Gelderland Zuid 3,3 2,9 Utrecht en t Gooi 11,6 12,1 Noord-Holland Noord 7,4 6,1 Noord-Holland Zuid 2,7 2,7 Amsterdam 4,3 4,5 Zuid-Holland Noord 10,5 11,1 Zuid-Holland Rijnmond 9,3 9,2 Zeeland 2,6 3,2 Brabant 14,1 14,8 Limburg 5,3 4,8 * M = gemiddelde. BI: betrouwbaarheidsintervallen boven- en ondergrens. 1 Van de benaderde leden heeft dertig procent vragen beantwoord op basis waarvan de demografische kenmerken bepaald kunnen worden. 2 De percentages in deze kolom tellen niet altijd op tot honderd procent, aangezien niet van alle leden van de Parkinson Vereniging de getoonde kenmerken bekend zijn. 3 Van 90,1 procent van de leden is de leeftijd bekend. 8

3 ZORGVERZEKERING Samenvatting De helft van de respondenten heeft een zorgverzekering afgesloten bij één resultaten van de vier grote zorgverzekeraars: Zilveren Kruis Achmea, CZ, VGZ en Menzis. Bijna alle respondenten hebben ook een aanvullende zorgverzekering (91). Bijna de helft van de respondenten heeft een naturapolis afgesloten. De respondenten zijn het meest tevreden over de dienstverlening binnen het huidige zorgverzekeringspakket. Daarna volgt het gebruikersgemak, gevolgd door de dekking en de poliskosten. De dekking van het zorgverzekeringspakket wordt door ruim de helft van de respondenten als heel belangrijk ervaren bij het kiezen van een verzekeringspakket. Op de tweede plek komt de dienstverlening bij het vergoeden van zorg, gevolgd door het gebruikersgemak en als laatste de poliskosten. Aanvullend hierop wordt maatwerk belangrijk gevonden door de respondenten. Maatwerk in gebruikersgemak, dienstverlening, prijs en dekking. Bijna alle respondenten hebben behoefte aan jaarlijkse informatie over de beste aanvullende zorgverzekering. Bijna een derde van de respondenten heeft veel tot zeer veel behoefte aan een collectieve verzekering met voordelen voor parkinsonpatiënten. Bijna alle respondenten geven aan gegarandeerde acceptatie door een zorgverzekering een belangrijk voordeel van een eventuele collectieve verzekering te vinden. Daarna wordt een uitgebreidere dekking van belang gevonden gevolgd door extra gebruikersgemak en lagere poliskosten. 3.1 Inleiding In dit hoofdstuk wordt ingegaan op de zorgverzekeringssituatie van de respondenten. Ook wordt aangegeven in hoeverre de respondenten behoefte hebben aan een collectieve verzekering en informatie over bestaande verzekeringen. 3.2 Basis- en aanvullende verzekering 3.2.1 Basisverzekering In de vragenlijst is gevraagd bij welke verzekeraar de patiënt de (basis-) zorgverzekering heeft afgesloten. In tabel 3.1 is de volledige verdeling weergegeven. 9

Tabel 3.1 Bij welke zorgverzekeraar heeft u uw (basis)zorgverzekering afgesloten? Verzekeraar Aantal (n=1932) Percentage Zilveren Kruis Achmea 310 16,0 CZ 255 13,2 VGZ 215 11,1 Menzis 201 10,4 Univé 99 5,1 Ohra 90 4,7 Agis 85 4,4 De Friesland 54 2,8 Delta Lloyd 37 1,9 FBTO 35 1,8 Interpolis 17,9 Anders 534 27,6 Totaal 1932 100,0 De helft van de respondenten heeft een basisverzekering bij één van vier grote zorgverzekeraars afgesloten. Dit zijn Zilveren Kruis Achmea, CZ, VGZ en Menzis. Bij de categorie anders worden onder andere de Amersfoortse, Avero Achmea en IZA meerdere keren genoemd. In de vragenlijst is ook gevraagd naar de wijze van van de zorgkosten. Bij een naturapolis worden de volledige kosten vergoed wanneer de zorg afgenomen wordt bij een aanbieder waarmee de verzekeraar een contract heeft. Bij een restitutiepolis is het mogelijk zelf een zorgaanbieder te kiezen, waarna de verzekeraar de nota s (gedeeltelijk) vergoedt. Ook is een combinatie van beide vormen van mogelijk. In de onderstaande tabel staat aangegeven welke wijze van de respondenten hebben. Tabel 3.2 Op welke wijze worden uw zorgkosten vergoed? Wijze van Aantal (n) Percentage In natura 888 46,1 Restitutie 478 24,8 Combinatie van beide 268 13,9 Weet niet 291 15,1 Totaal 1925 100,0 Bijna de helft van de respondenten geeft aan een naturapolis te hebben afgesloten (46,1). Een kwart heeft een restitutiepolis (24,8) en 13,9 procent van de respondenten geeft aan een combinatie van beiden te hebben. 3.2.2 Aanvullende verzekering Het afsluiten van een basisverzekering is verplicht in Nederland. Jaarlijks wordt door de overheid bepaald welke zorgtypen onder de basisverzekering 10

vallen. Daarnaast is het mogelijk om voor andere zorgtypen een aanvullende zorgverzekering af te sluiten. De meeste respondenten geven in de vragenlijst aan een aanvullende zorgverzekering te hebben afgesloten (zie tabel 3.3). Tabel 3.3 Heeft u naast uw basisverzekering ook een aanvullende verzekering? Aanvullende verzekering Aantal (n) Percentage Ja 1716 91,1 Nee 168 8,9 Totaal 1884 100 Voor de vier verzekeraars bij wie de meeste respondenten een verzekering hebben afgesloten, is gekeken welke aanvullende zorgverzekeringspolissen het vaakst genoemd worden. Bij Zilveren Kruis Achmea worden met name de Beter Af Plus-polissen genoemd (zowel de twee-, drie- als de viersterrenpolis). Bij CZ hebben meerdere respondenten de 50 Plus-polis afgesloten, maar ook de Plus- en Top-polissen worden meermaals genoemd. De respondenten die een verzekering bij VGZ hebben afgesloten, noemen het vaakst de Plus Aanvullend-verzekering, de Uitgebreid Aanvullend-polis en het Vitaal Pakket. Door de respondenten die een polis hebben bij Menzis worden met name Extra Verzorgd 2 en 3 genoemd. 1 Ook voor de aanvullende verzekering is gevraagd op welke wijze de zorgkosten vergoed worden. Tabel 3.4 geeft de resultaten hiervan weer. Tabel 3.4 Op welke wijze worden uw zorgkosten vergoed vanuit uw aanvullende verzekering? Wijze van Aantal (n) Percentage In natura 728 42,1 Restitutie 459 26,5 Combinatie van beide 307 17,7 Weet niet 228 13,2 Totaal 1731 100,0 De wijze van in de aanvullende verzekering is te vergelijken met de wijze van bij de basisverzekering. Ook hier geeft het grootste deel van de respondenten aan een naturapolis te hebben afgesloten (42,1). 3.2.3 Tevredenheid zorgverzekeringspakket In de vragenlijst is de tevredenheid met het zorgverzekeringspakket op een viertal punten bevraagd (zie tabel 3.5). 1 Dit gaat om respondenten die zowel een basisverzekering als een aanvullende zorgverzekering bij dezelfde maatschappij hebben afgesloten. Het is uit de gegevens niet op te maken of mensen een aanvullende verzekering bij een andere maatschappij hebben afgesloten dan waar ze de basisverzekering hebben. Op het oog lijkt dit niet voor te komen. 11

Tabel 3.5 In hoeverre bent u tevreden met uw huidige zorgverzekeringspakket? Zeer tevreden Tevreden Neutraal Ontevreden Zeer ontevreden Dienstverlening (n=1822) 20,4 64,8 13,2 1,4 0,2 Gebruikersgemak (n=1801) 18,8 64,7 14,7 1,5 0,3 Dekking (n=1774) 12,8 52,8 27,5 6,7 0,3 Poliskosten (n=1751) 7,1 37,4 45,8 8, 5 1,2 Overig (n=458) 7,6 34,5 49,5 6,1 2,6 De dienstverlening bij het vergoeden van de zorg van de zorgverzekeraar, zoals de bereikbaarheid en klantvriendelijkheid bij vragen over het zorggebruik, leidt tot veel tevredenheid bij de respondenten. Bijna twee derde geeft aan tevreden te zijn met de dienstverlening en een vijfde deel is zelfs zeer tevreden (respectievelijk 64,8 en 20,4). Nog geen twee procent geeft aan ontevreden te zijn over de dienstverlening. Ook over het gemak waarmee de zorgkosten worden vergoed en rekeningen kunnen worden ingediend, is een ruime meerderheid tevreden tot zeer tevreden (respectievelijk 64,7 en 18,8). Ook voor het gebruikersgemak geldt dat nog geen twee procent van de respondenten aangeeft ontevreden te zijn. De tevredenheid met de dekking van het zorgverzekeringspakket wordt door ruim een kwart neutraal beoordeeld (27,5). Ruim de helft geeft aan tevreden te zijn (52,8) en 12,8 procent is zeer tevreden over de dekking. Over de dekking is zeven procent van de respondenten ontevreden. Ook is gevraagd naar de tevredenheid over de poliskosten. Ruim een derde van de respondenten geeft aan tevreden te zijn met de poliskosten (37,4) en 7,1 procent is zeer tevreden. Over de kosten van het zorgverzekeringspakket is bijna de helft van de respondenten neutraal (45,8). Een tiende deel van de respondenten geeft aan ontevreden te zijn over de kosten van het zorgverzekeringspakket. De respondenten zijn het meest tevreden over de dienstverlening, daarna volgt het gebruikersgemak, gevolgd door de dekking en de poliskosten. De respondenten hadden de mogelijkheid een toelichting te geven of overige zaken in het kader van het zorgverzekeringspakket te noemen waarover zij al dan niet tevreden zijn. Met name de onvoldoende dekking van medicijnen is genoemd (vooral het medicijn Azilect). 3.2.4 Kiezen van een zorgverzekeringspakket In de vragenlijst is gevraagd in hoeverre een viertal factoren belangrijk zijn bij het kiezen van een zorgverzekeringspakket. In de tabel 3.6 zijn de resultaten weergegeven. 12

Tabel 3.6 In hoeverre zijn de onderstaande factoren belangrijk voor u bij het kiezen van een zorgverzekeringspakket? Heel belangrijk Belangrijk Neutraal Niet heel belangrijk Niet belangrijk Dienstverlening (n=1812) 39,3 52,8 7,1 0,6 0,1 Gebruikersgemak (n=1807) 32,7 58,0 8,7 0,5 0,1 Dekking (n=1808) 53,5 41,0 5,2 0,2 0,1 Poliskosten (n=1808) 30,8 48,1 18,8 1,8 0,5 De dekking van het zorgverzekeringspakket wordt door het merendeel van de respondenten als heel belangrijk (53,5) of belangrijk (41,0) ervaren. Vier vijfde geeft aan de dienstverlening bij het vergoeden van zorg belangrijk tot heel belangrijk te vinden (respectievelijk 52,8 en 39,3). Ook het gebruikersgemak wordt door het grote merendeel als (heel) belangrijk ervaren bij het kiezen van een zorgverzekering (respectievelijk 58,0 en 32,7). De poliskosten worden door ruim driekwart als belangrijk tot heel belangrijk ervaren bij het kiezen van een zorgverzekeringspakket (respectievelijk 48,1 en 30,8) en bijna een vijfde geeft (18,8) aan dat dit een neutrale factor is bij het maken van een keuze. In de vragenlijst is aansluitend gevraagd naar eventuele andere factoren die belangrijk zijn bij het kiezen van een zorgverzekeringspakket. Veel mensen noemen snelle dienstverlening en persoonlijke communicatie. Ook duidelijkheid over de polis en duidelijke communicatie worden meermaals genoemd om het inzicht in de polissen te vergroten. Wat het gebruikersgemak betreft, worden met name de snelheid en het gemak van de afhandeling van declaraties genoemd. Over de dekking van de polis wordt veel geschreven. Veel respondenten zouden belang hebben bij een pakket waarin geen zaken in opgenomen zijn die ze niet nodig hebben (kraamzorg wordt veel genoemd) en waarin de Parkinsongerelateerde zorg wel gedekt wordt, zoals fysiotherapie en de van medicijnen buiten het geneesmiddelenssysteem, zoals Azilect. Maatwerk in de dekking wordt belangrijk gevonden, maar ook continuïteit in de mate van wordt meermaals genoemd. Wat de prijs betreft, wordt met name gewezen op een redelijke prijs voor een relevante polis. Met relevant wordt bedoeld dat respondenten liever niet betalen voor een polis waar veel zorgtypen in worden vergoed waar men nooit gebruik van maakt. 3.3 Informatie en collectieve verzekering Leden van de Parkinson Vereniging met de ziekte van Parkinson of een parkinsonisme hebben bepaalde zorg nodig. Aan de respondenten is gevraagd of ze behoefte hebben om via de Parkinson Vereniging jaarlijks te vernemen wat de beste aanvullende verzekeringen zijn voor parkinson- of 13

parkinsonismepatiënten. Veruit het grootste deel van de respondenten geeft aan hier inderdaad behoefte aan te hebben (85,8, zie tabel 3.7). Tabel 3.7 Behoefte jaarlijkse informatie over aanvullende verzekeringen voor parkinson- of parkinsonismepatiënten Jaarlijkse informatie aanvullende Aantal (n=1417) Percentage verzekering wenselijk Ja 1216 85,8 Nee 201 14,2 Sommige verzekeraars bieden een collectieve verzekering aan voor bepaalde groepen patiënten of personen. Voor deze groepen gelden bijvoorbeeld lagere premies voor bepaalde typen zorg, of de verzekeraar biedt een speciaal samengestelde aanvullende verzekering aan. Navraag hierover bij de respondenten laat zien dat twee vijfde van hen (39,1) hier behoefte of zeer veel behoefte aan heeft (zie tabel 3.8). Ruim een kwart geeft een neutraal antwoord (27,5) en iets minder dan een kwart geeft aan weinig of geen behoefte te hebben aan een dergelijke collectieve verzekering (24,1). Tabel 3.8 Behoefte collectieve verzekering met voordelen voor parkinson- of parkinsonismepatiënten Aantal (n=1415) Percentage Zeer veel behoefte 207 14,6 Veel behoefte 346 24,5 Neutraal 389 27,5 Niet veel behoefte 165 11,7 Geen behoefte 176 12,4 Weet niet 132 9,3 De meeste respondenten geven aan dat ze hier geen behoefte aan hebben omdat ze al ergens een collectieve verzekering hebben afgesloten. Om een beeld te kunnen krijgen van de motieven van de leden voor het wel of geen behoefte hebben aan een collectieve verzekering voor parkinsonpatiënten, is gevraagd naar de belangrijkste voordelen die een collectieve verzekering voor parkinson- of parkinsonismepatiënten zou moeten bieden. De resultaten zijn weergegeven in tabel 3.9. 14

Tabel 3.9 Belangrijkste voordelen collectieve verzekering voor leden van de Parkinson Vereniging Heel belangrijk Belangrijk Neutraal Niet heel belangrijk Niet belangrijk Lagere poliskosten (n=1346) 37,4 35,9 21,6 2,8 2,2 Uitgebreidere dekking (n=1349) 50,5 39,1 8,5 0,7 1,1 Gegarandeerde acceptatie door 60,4 31,2 7,0 0,5 1,0 zorgverzekeraar (n=1351) Extra gebruikersgemak (n=1808) 32,5 41,0 22,3 2,0 2,1 Kortingsregeling voor (ADL) 29,3 42,9 22,9 2,4 2,5 hulpmiddelen (n=1316) Kortingsregelingen voor andere 19,8 24,0 36,9 3,6 15,7 voorzieningen (n=1137) Anders (n=769) 12,2 8,7 39,1 2,3 37,8 Ruim negentig procent van de respondenten noemt gegarandeerde acceptatie door een zorgverzekeraar een belangrijk of heel belangrijk voordeel van een eventuele collectieve verzekering (respectievelijk 31,2 en 60,4). Een tweede voordeel dat als heel belangrijk wordt aangeduid, is een uitgebreidere dekking van de polis in kwestie (50,5). Ook extra gebruikersgemak en lagere poliskosten worden door bijna driekwart van de respondenten als belangrijk tot heel belangrijk voordeel genoemd voor een eventuele collectieve verzekering voor leden (respectievelijk 73,5 en 73,3). In tabel 3.9 staan de genoemde voordelen van een collectieve verzekering weergeven. Het zorggebruik en de behoeften van zorg van de respondenten worden in het volgende hoofdstuk besproken. 15