Zorgverzekeringen. Thema-onderzoek. Zorgverzekeringen

Transcriptie

1 Thema-onderzoek TNS

2 Inhoud 1 Restitutie- en naturapolis 4 2 Aanvullende verzekeringen 12 3 Overstappen en vertrouwen 16 TNS

3 Achtergrondinformatie De Nederlandse Patiënten Consumenten Federatie (NPCF) zet zich in voor iedereen die zorg nodig heeft, nu of in de toekomst. Om de belangen van mensen die zorg nodig hebben te kunnen behartigen, vragen jullie de leden om een actieve inbreng. Zo voeren jullie onder andere meerdere keren per jaar onderzoek uit in jullie eigen NPCF-panel en communiceren jullie de resultaten tijdens de meldacties die jullie jaarlijks gepland hebben. Op deze manier delen jullie ervaringen en meningen van jullie leden. Het NPCF-panel is niet volledig representatief, dus daarom hebben jullie TNS NIPO gevraagd om voor de laatste twee meldacties een representatieve groep Nederlanders te ondervragen. De eerste themavragenlijst die is uitgezet onder deze groep Nederlanders heeft het thema zorgverzekeringen. In het onderzoek is er naar de bekendheid van restitutie- en naturapolissen gevraagd en naar het gebruik hiervan. Daarnaast kwamen onderwerpen als de aanvullende verzekering, het overstappen en het vertrouwen in zorgverzekeraars aan de orde. In dit rapport vinden jullie de resultaten van het eerste thema-onderzoek. Significante verschillen tussen de verschillende leeftijdsgroepen en tussen chronisch en niet chronisch zieken zijn beschreven in het rapport. TNS

4 Onderzoeksverantwoording Methode Veldwerkperiode Steekproefbron Respons Weging Vragenlijstlengte CAWI (online) 18 t/m 22 november TNS NIPObase n=1.044 Geslacht, leeftijd, opleiding, regio, gezinsgrootte, sociale klasse, wel-niet chronisch ziek 11 minuten TNS

5 Conclusies Restitutie- en naturapolis Het verschil tussen een restitutie- en een naturapolis is voor de meerderheid niet volledig duidelijk. Spontaan weet een op de vijf te noemen dat je bij een restitutiepolis eerst zelf de zorgkosten moet betalen en het later gedeclareerd kan worden bij de verzekeraar. Nog eens een op de vijf weet dat het iets te maken heeft met geld terugkrijgen. 21% weet spontaan bij een naturapolis te noemen dat de zorgverzekeraar rechtstreeks aan de zorgaanbieder betaald. Als er vervolgens spontaan wordt gevraagd naar het verschil tussen beide polissen dan geeft een op de tien expliciet aan dat er een verschil in betalingswijze is en een op de tien noemt expliciet het verschil in keuzevrijheid. Vervolgens zijn er een aantal kenmerken voorgelegd. De kenmerken over de betalingswijze (de rekening moet gedeclareerd worden en de rekening hoeft niet te worden voorgeschoten) worden voornamelijk aan één van de twee polissen toegeschreven (respectievelijk restitutiepolis en naturapolis). De bekendheid met de eigen polis is vrij laag; de helft van de respondenten weet niet wat voor polis men heeft. Ondanks dat de helft niet bekend is met de eigen polis, lijkt het er op dat de andere helft een restitutie- of naturapolis voornamelijk bewust heeft gekozen, een combinatiepolis is voornamelijk onbewust gekozen. De meeste polissen zijn gekozen omdat er korting werd gegeven bij de desbetreffende polis. Een restitutiepolis is voornamelijk gekozen voor de keuzevrijheid in zorgaanbieders. De voorkeuren voor een bepaalde polis lopen uiteen. De naturapolis heeft een lichte voorkeur (45%), gevolgd door een restitutiepolis (32%). Aanvullende zorgverzekering Acht op de tien respondenten heeft op dit moment een aanvullende verzekering, met voornamelijk als reden dat men geen risico wil lopen of omdat men verwacht gebruik te zullen maken van deze verzekering. Er is vooral aanvullend verzekerd voor tandarts, fysiotherapie en brillen/lenzen. Voor volgend jaar zien we hetzelfde beeld; zes op de tien willen zich zeker weer aanvullend verzekeren en twee op de tien gaan zich misschien aanvullend verzekeren. Degene die niet van plan zijn zich aanvullend te verzekeren verwachten deze verzekering niet nodig te hebben of vinden de aanvullende verzekering te duur. Ruim een op de tien heeft wel eens vragen moeten beantwoorden om toegelaten te worden tot een aanvullende verzekering. Driekwart is niet bang om geweigerd te worden tot een aanvullende verzekering en slechts een enkeling is daadwerkelijk wel eens geweigerd. Overstappen en vertrouwen Ruim de helft is niet van plan over te stappen naar een andere verzekering in De helft van personen die misschien tot zeker (29%) gaan overstappen zal hierbij zeker gebruik maken van vergelijkingssites. De hoogte van de premie, collectiviteitskorting, dekking van aanvullende pakketten en vertrouwdheid met de zorgverzekeraar spelen een belangrijke rol bij de keuze voor een zorgverzekering. De helft van de respondenten heeft vertrouwen in de eigen zorgverzekeraar, het vertrouwen in zorgverzekeraars in het algemeen ligt een stuk lager (25%). TNS

6 1 Restitutie- en naturapolis TNS

7 Bekendheid met restitutie- en naturapolis laag In een open vraag is aan de respondenten gevraagd wat een restitutie- en naturapolis is. Restitutiepolis Een op de vijf (22%) ondervraagden weet dat je bij een restitutiepolis je de zorg eerst zelf betaalt en dan later declareert bij de zorgverzekeraar. 22% weet alleen dat het iets te maken heeft met geld terugkrijgen. Daarnaast geeft 8% aan dat je zelf je zorgverlener kunt kiezen bij een restitutiepolis. Slechts 3% geeft een zeer volledig antwoord: eerst zelf betalen, daarna declareren bij de zorgverzekeraar met de vrijheid in keuze voor een zorgverlener. Bijna een kwart (23%) geeft aan niet te weten wat een restitutiepolis inhoudt. Restitutiepolis Naturapolis Dat bij een naturapolis de zorgverzekeraar rechtstreeks betaalt aan de zorgverlener wordt door een op de vijf Nederlanders genoemd (21%). 15% weet alleen te noemen dat je zorg krijgt in natura. Circa een op de tien (9%) noemt het kenmerk beperkte keuzevrijheid of zorg afnemen met gecontracteerde zorgverleners. Ook hier zien we dat circa een kwart (27%) van de Nederlanders niet weet wat de polis inhoudt. Naturapolis Je betaalt eerst zelf, daarna declareer je bij de verzekeraar 22 de zorgverzekeraar betaalt rechtstreeks aan zorgverlener 21 je krijgt geld terug(bij geen/minder gebruik) 22 zorg in natura, geen geld maar zorg 15 verzekeraar vergoed de kosten 8 zorg bij gecontracteerde zorgverleners, beperkte keuzevrijheid 9 zelf je zorverlener mogen kiezen 8 dat alle zorgkosten worden vergoed/betaald 6 eerst betalen, daarna declareren met vrije keuze van zorgverlener weet niet 3 23 een basispolis/verzekering weet niet 4 27 Totaal aantal ondervraagden: n=1.044, meest gegeven antwoorden zijn in de grafieken opgenomen TNS

8 Verschil tussen een restitutie- en naturapolis niet voor iedereen duidelijk Vervolgens is er open gevraagd wat het belangrijkste verschil is tussen een restitutie- en een naturapolis. 10% noemt het verschil in betalingswijze: bij de één betaal (je) eerst zelf en daarna declareer je de kosten, bij de andere wordt de rekening rechtstreeks naar de verzekeraar gestuurd. 10% noemt het verschil in keuzevrijheid: bij de één kan je zelf kiezen naar welke zorgaanbieder je gaat, bij de ander is er beperkte keuze, kan er alleen naar de gecontracteerde zorgaanbieder worden gegaan. 4% van de ondervraagden geeft aan dat je bij een restitutiepolis het geld zelf moet voorschieten en daarna moet declareren. 5% weet dat bij een naturapolis de zorgverzekeraar de kosten direct vergoed. 34% kan niet het belangrijkste verschil noemen tussen een restitutiepolis en een naturapolis. 55-plussers weten vaker dan 18- t/m 34-jarigen te noemen dat bij een naturapolis de kosten direct worden vergoed (8% versus 2%). Ook chronisch zieken zijn hiervan vaker op de hoogte dan niet-chronisch zieken (7% versus 4%). TNS

9 Verschil in manier van vergoeden het duidelijkst Ruim vier op de tien respondenten wijzen de kenmerken de zorgverzekeraar heeft voor alle vormen van zorg afspraken gemaakt (44%) en de volledige zorgkosten worden vergoed bij een contracteerde zorgaanbieder (41%) toe aan een naturapolis. Nog eens vier op de tien denken dat deze kenmerken bij beide polissen passen (44% en 42%). Dat de zorgaanbieder zelf kan worden gekozen wordt vooral toegeschreven aan een restitutiepolis (40%) of aan beide polissen (41%). De meerderheid is van mening dat bij een naturapolis de rekening niet hoeft te worden voorgeschoten (59%) en dat bij een restitutiepolis de rekening van de zorgaanbieder gedeclareerd moet worden (63%). Respondenten zijn verdeeld over waar het kenmerk als er naar een niet gecontracteerde zorgverlener wordt gegaan, moet een deel van de zorgkosten zelf worden betaald het beste bij past. 34% vindt dit bij een restitutiepolis passen, 29% bij een naturapolis en 37% noemt beide. De zorgverzekeraar heeft voor alle vormen van zorg afpraken gemaakt met specifieke zorgaanbieders die door de zorgverzekeraar geselecteerd zijn De volledige zorgkosten worden vergoed wanneer er zorg wordt afgenomen met gecontracteerde zorgaanbieder Als er naar een niet gecontracteerde zorgverlener wordt gegaan, moet een deel van de zorgkosten zelf worden betaald De zorgaanbieder kan zelf worden gekozen natura restitutie beide De rekening van de zorgaanbieder moet vaak gedeclareerd worden door de zorggebruiker aan de zorgverzekeraar De rekening hoeft niet te worden voorgeschoten Wilt u aangeven bij welke soort polis de onderstaande kenmerken passen? Totaal aantal ondervraagden: n=1.044 TNS

10 Helft weet niet wat voor polis men heeft De helft van de ondervraagden (50%) weet niet wat voor polis men heeft. 2% geeft aan geen zorgpolis te hebben. Een kwart (25%) heeft een naturapolis, 15% heeft een restitutiepolis en 9% heeft een combinatiepolis. 18- t/m 34-jarigen hebben vaker geen idee wat voor polis zij hebben dan 55-plussers (59% versus 41%). Aan de respondenten die bekend zijn met hun eigen polis, is gevraagd of zij bewust hebben gekozen voor deze polis. De helft heeft bewust gekozen voor een bepaalde polis en 43% heeft niet bewust gekozen. Te zien is dat mensen met een combinatiepolis vaker geen bewuste keuze hebben gemaakt voor deze polis; 69% heeft niet bewust gekozen en 21% heeft dit wel bewust gedaan. weet niet geen zorgpolis combinatie natura restitutie soort polis Totaal aantal ondervraagden: n=1.044 Bekend met polis bewust gekozen niet bewust gekozen weet ik niet (meer) restitutie (n=167) natura (n=259) combinatie (n=96) totaal (n=522) Heeft u bewust gekozen voor uw polis? Totaal aantal ondervraagden: respondenten die bekend zijn met eigen polis; n=522 TNS

11 Korting meest genoemde reden om voor polis te kiezen Korting, zoals een collectiviteitskorting, is de meest genoemde reden waarom er voor een bepaalde polis is gekozen (50%). Voor een restitutiepolis wordt voornamelijk gekozen omdat er dan keuzevrijheid is in zorgaanbieders (42%). 55-plussers kiezen vaker voor een polis omdat men er korting krijgt (58% versus 50% gemiddeld). korting (bijv. collectiviteit) de keuzevrijheid in zorgaanbieders lage premie restitutie (n=167) natura (n=259) (imago van) de zorgverzekeraar combinatie (n=96) totaal (n=522) contracten die de zorgverzekeraar heeft afgesloten met zorgaanbieders anders Waarom heeft u voor deze polis gekozen? Totaal aantal ondervraagden: respondenten die bekend zijn met eigen polis; n=522 TNS

12 Meningen verdeeld over voorkeur polis Na een uitleg van een restitutie- en een naturapolis te hebben gelezen, is gevraagd waar de voorkeur naar uit gaat. 32% heeft de voorkeur voor een restitutiepolis en 45% voor een naturapolis. 55-plussers en mensen met een chronische aandoening geven vaker dan gemiddeld de voorkeur aan een naturapolis (53% en 51%). Mensen zonder chronische aandoening en 18 t/m 54-jarigen geven vaker aan dat het geen verschil maakt (allen 21%). De respondenten die op dit moment een restitutiepolis hebben, kiezen ook vaker opnieuw voor een restitutiepolis (77%). Dit beeld zien we ook bij degene met een naturapolis; 61% zou opnieuw kiezen voor een naturapolis. Degene met een combinatiepolis verschillen van mening. Restitutie Natura Geen verschil Weet niet Totaal 32% 45% 17% 6% 18 t/m 34 jaar 27% 44% 21% 9% 35 t/m 54 jaar 35% 38% 21% 5% % 53% 11% 5% Chronische aandoening Geen chronische aandoening Polis op dit moment 29% 51% 14% 6% 34% 40% 21% 6% Restitutiepolis 77% 16% 6% 1% Naturapolis 14% 61% 21% 4% Combinatiepolis 37% 36% 22% 5% Weet niet 26% 47% 18% 9% Bij een naturapolis heeft de zorgverzekeraar voor elke vorm van zorg afspraken gemaakt met zorgaanbieders. U kan zonder voor te hoeven schieten naar deze zorgaanbieders. De zorgverzekeraar betaald de zorgaanbieder. Als u naar een andere, niet-gecontracteerde zorgaanbieder gaat, dan moet u meestal een deel van de kosten zelf betalen. Bij een restitutiepolis betaalt u in principe zelf de zorg en declareert u de kosten bij uw zorgverzekeraar. De verzekeraar heeft met veel zorgaanbieders betaalafspraken, waardoor zorgaanbieders de nota rechtstreeks doorsturen naar de zorgverzekeraar. De verzekeraar vergoedt de zorg volledig of vergoedt een vast bedrag. Welke zorgverlener u kiest maakt voor de vergoeding niet uit. Soms beveelt de zorgverzekeraar bepaalde zorgaanbieders aan. Dan heeft de zorgverzekeraar met deze zorgaanbieders afspraken gemaakt over bijvoorbeeld dat u bij deze zorgaanbieders snel terecht kan. TNS

13 Betere naam voor restitutie- en naturapolis Aan de respondenten is gevraagd wat zij een betere naam vinden voor een restitutie- en naturapolis. Andere naam voor restitutiepolis Declaratiepolis (Eigen/vrije) keuzepolis Teruggave polis Vergoedingen polis Voorschiet/voorschot polis Andere naam voor naturapolis Beperkte polis Contractpolis Vaste (afspraken/zorgaanbieder) polis Direct polis TNS

14 2 Aanvullende verzekeringen TNS

15 Acht op de tien heeft een aanvullende verzekering Acht op de tien ondervraagden geeft aan een aanvullende verzekering te hebben. Van deze groep hebben de meeste een aanvullende verzekering voor de tandarts (74%). Ook is er vaak aanvullend verzekerd voor fysiotherapie (61%) en voor brillen en contactlenzen (43%). Respondenten met een chronische aandoening hebben vaker een aanvullende verzekering dan degene die geen chronische aandoening hebben (86% versus 75%). Ook 55-plussers zijn vaker dan jongeren (18 t/m 34 jaar) aanvullend verzekerd (88% versus 70%). Reden waarom mensen een aanvullende verzekering hebben zijn: Voor de zekerheid, wil geen risico lopen omdat men verwacht er gebruik van te zullen maken omdat ik anders teveel zelf moet betalen Aanvullende verzekering voor tandarts 74 Wel aanvullende verzekering 17% 3% met fysiotherapie met brillen/lenzen met medische hulp in het buitenland Geen aanvullende verzekering weet niet 80% met alternatieve geneeswijzen met psychologische hulp anders Aanvullende verzekering weet niet 4 Heeft u op dit moment een aanvullende verzekering? Totaal aantal ondervraagden n=1.044 Welke aanvullende verzekering heeft u? Totaal aantal ondervraagden: respondenten met een aanvullende verzekering n=854 TNS

16 Zes op de tien van plan een aanvullende verzekering af te sluiten Ruim zes op de tien (61%) respondenten zijn van plan om in 2014 een aanvullende verzekering af te sluiten. 21% weet nog niet zeker of men zich aanvullend gaat verzekeren. Ruim een op de tien (12%) zal zich zeker niet aanvullend verzekeren en 6% weet het nog niet. 55-plussers geven vaker dan jongeren aan zich zeker aanvullend te zullen verzekeren in 2014 (73% versus 47%). Dit verschil is ook te zien tussen chronisch zieken en niet-chronisch zieken (71% versus 53%). 75% van de respondenten die op dit moment een aanvullende verzekering hebben, zullen deze zeker ook weer afsluiten in % van deze groep gaat dit misschien doen. 60% van de respondenten die in 2013 niet aanvullend zijn verzekerd, zullen zich ook in 2014 zeker niet verzekeren. 31% van deze groep zal zich misschien aanvullend verzekeren volgend jaar. Reden voor aanvullende verzekering Om geen risico te lopen Omdat ik daar gebruik van maak Vanwege de tandartskosten Redenen om niet aanvullend te verzekeren de kosten / te duur omdat ik het niet nodig heb ja, zeker misschien nee, zeker niet Aanvullend verzekeren in % 21% 6% 61% weet niet Bent u van plan om in 2014 een aanvullende verzekering af te sluiten? Totaal aantal ondervraagden n=1.044 TNS

17 Meerderheid niet bang om geweigerd te worden tot een aanvullende verzekering Ruim een op de tien (13%) heeft wel eens vragen moeten beantwoorden over de gezondheid of leefstijl om toegelaten te worden tot een aanvullende verzekering. De groep 35- t/m 54-jarigen heeft dit vaker dan gemiddeld moeten doen (17% versus 13%). Driekwart van de ondervraagden is niet bang om geweigerd te worden tot een aanvullende verzekering. 6% geeft aan hier zeker bang voor te zijn en 13% geeft het antwoord misschien. Chronisch zieken zijn vaker bang geweigerd te worden dan nietchronisch zieken (29% versus 9% misschien/zeker). Een enkeling (3%) is daadwerkelijk wel eens geweigerd tot een aanvullende verzekering. Dit komt vaker voor bij chronisch zieken dan bij niet-chronisch zieken (4% versus 1%). Heeft u wel eens vragen moeten beantwoorden om toegelaten te worden tot een aanvullende verzekering? Bent u wel eens geweigerd of niet toegelaten tot een aanvullende verzekering? Bent u bang om geweigerd of niet toegelaten te worden tot een aanvullende verzekering? Ja 13% Nee 81% Weet niet 6% Ja 3% Nee 94% Weet niet 4% Ja, zeker 6% Misschien 13% Nee, zeker niet 75% Weet niet 6% TNS

18 3 Overstappen en vertrouwen TNS

19 Ruim de helft is niet van plan om over te stappen naar een andere zorgverzekering Slechts een enkeling (2%) geeft aan zeker over te stappen naar een andere zorgverzekering in Ruim een kwart (27%) stapt misschien over en ruim de helft (56%) zal zeker niet overstappen. 15% weet nog niet of men voor een andere zorgverzekering zal kiezen. Chronisch zieken geven vaker aan dan niet-chronisch zieken geen overstap te maken naar een andere zorgverzekering (62% versus 50%). 55-plussers (70%) geven vaker aan bij de huidige zorgverzekering te blijven dan respondenten van 18 t/m 35 jaar en 35 t/m 54 jaar (beide 48%). Overstappen Van de respondenten die van plan zijn om over te stappen, geeft ruim de helft aan gebruik te zullen maken van vergelijkingssites bij het kiezen van een nieuwe zorgverzekeraar (54%). 55-plussers zijn dit zelfs nog iets vaker van plan (64%). Ruim vier op de tien (42%) gaan misschien gebruik maken van vergelijkingssites. Gebruik maken van vergelijkingssites ja, zeker misschien 15% 2% 27% ja, zeker misschien 3%1% nee, zeker niet weet niet nee, zeker niet weet niet 42% 54% 56% Totaal ondervraagden: n=1.044 Totaal ondervraagden: respondenten die misschien/zeker van plan zijn om over te stappen: n=302 TNS

20 Redenen om niet over te stappen Als reden om niet over te stappen naar een andere zorgverzekering wordt voornamelijk genoemd: ben tevreden over mijn huidige verzekering huidige verzekering bevalt me goed collectiviteitskorting teveel gedoe omdat we al jaren bij deze verzekering zijn omdat dit vertrouwd is en nooit problemen heb gehad. TNS

21 Hoogte van de premie speelt een belangrijke rol bij de keuze voor een zorgverzekering Kosten lijken de belangrijkste rol te spelen bij de keuze voor de zorgverzekering voor Bijna de helft van de respondenten (44%) baseert de keuze op de hoogte van de premie en 38% geeft aan dat de collectiviteitskorting een rol speelt. Daarnaast wordt er voornamelijk gekeken naar de dekking van de aanvullende pakketten en speelt de vertrouwdheid met de verzekeraar een rol bij de keuze (beide 37%). hoogte van de premie collectiviteitskorting dekking van aanvullende pakketten vertrouwheid met verzekeraar Mensen met een chronische ziekte geven vaker dan niet-chronisch zieken aan dat de collectiviteitskorting (41% versus 35%), de vertrouwdheid met de verzekeraar (42% versus 33%) en het feit dat men nu zorg gebruikt die wordt vergoed door de verzekeraar (26% versus 13%) een rol speelt bij de keuze voor de verzekering voor volgend jaar. Voor jongeren speelt de hoogte van de premie een grotere rol dan voor 55-plussers (58% versus 31%). 55-plussers vinden de vertrouwdheid met de verzekeraar belangrijker (51% versus 37% gemiddeld) en zij weten vaker wat voor zorg zijn gebruiken en dat de zorgverzekeraar dit vergoed (25% versus 19% gemiddeld). premie van aanvullende pakketten zelf kunnen kiezen naar welke zorgaanbieder ik ga service van de zorgverzekeraar omdat ik nu zorg gebruik waarvan ik weet dat de zorgverzekeraar die vergoedt toelating tot aanvullende pakketten bekende naam van zorgverzekeraar dat de zorgverzekeraar de goede zorgaanbieders voor mij heeft uitgekozen Totaal aantal ondervraagden: n= Antwoorden die door meer dan 5% van de respondenten zijn gegeven. Meerdere antwoorden mogelijk. TNS

22 Circa de helft heeft veel vertrouwen in eigen zorgverzekeraar Een kwart (25%) van de respondenten heeft (zeer) veel vertrouwen in zorgverzekeraars in het algemeen. In de eigen zorgverzekeraar heeft men meer vertrouwen; bijna de helft (48%) heeft hier (zeer) veel vertrouwen in. Nog eens 61% heeft niet veel, niet weinig vertrouwen in zorgverzekeraars in het algemeen en 45% geeft dit antwoord bij de vraag naar het vertrouwen in de eigen zorgverzekeraar. 55-plussers hebben vaker dan gemiddeld (zeer) veel vertrouwen in zorgverzekeraars in het algemeen (30% versus 25%) en in de eigen zorgverzekeraar (58% versus 48%). In hoeverre heeft u vertrouwen in...zorgverzekeraars in het algemeen zeer veel veel niet veel, niet weinig weinig...uw eigen zorgverzekeraar zeer weinig Totaal aantal ondervraagden: n= TNS