Het Ontwikkelingshuis: Een kijk op de co- evolutie van kinderen en gezinnen Greet Splingaer Congres GGZ 16-17 september 2014 Antwerpen casus 1
Een systemische kijk op groei en ontwikkeling. Ruimere kijk op individuele ontwikkeling Het idee van Co-evolutie Circulaire visie op tijd Kernthema s van ontwikkeling Een ruimere kijk op individuele ontwikkeling Ontwikkeling in context cfr. Carter & McGoldrick: het ecologisch ontwikkelingsmodel 2
Eco- systemic perspectief Carter & McGoldrick Een ruimere kijk op individuele ontwikkeling Ontwikkeling in context Een normatieve kijk vs een appreciatieve kijk kennis van de grote mijlpalen in ontwikkeling en focus op het individuele traject in de eigen context. Kinderen als actieve partners Nadruk op de ontwikkeling van een autonoom individu vs belang van de relationele ontwikkeling, individu in context 3
Co- evolutionair proces Co- evolutie tussen kinderen, jongeren en hun gezin Ontwikkelingsthema s van kinderen vormen de achtergrond van gezinsontwikkeling Kinderen dagen hun gezin uit om hun structuur en dynamiek te vormen en te hervormen En ontwikkelingsthema s van ouders, volwassenen, gezinnen en families dagen kinderen uit om op te groeien en te evolueren 4
De dans van de familie Als een co- evolutionair proces Of Als een stagnerend, groei beperkend proces 5
Circulaire visie op tijd Huidige ontwikkeling wordt beïnvloedt door oudere transgenerationele thema s En Thema s uit het verleden worden herschreven en geherdefinieerd vanuit de huidige ervaringen. Vb gezinskaart (Femke?) 6
Kernthema s van ontwikkeling in context. Regulatie van afstand en nabijheid: hechting en binding Het opbouwen van een functionele structuur en organisatie Het vormen van interne en externe grensmechanismen: affiliatie Het zoeken naar een eigen identiteit en betekenisvolle narratieven: inclusie Het omgaan met loslaten in verbinding en afscheid nemen De metafoor van het ontwikkelingshuis Fundament Constructie Ramen en deuren Inrichting Verhuizen, verbouwen, renoveren 7
Het fundament van het huis: kernthema hechting en binding Stabiliteit en draagkracht Aard van de ondergrond Soort gebouw Stevigheid van de peilers Hechting en binding Veilige nabijheid Sensitieve responsief ingaan op de nood aan warmte, steun, troost en afhankelijkheid Het veilig maken van nabijheid Groeiruimte voor Kleine IK Veilige afstand Mogelijkheden creëren voor veilige exploratie Het veilig maken van afstand, separatie en autonomie Een groeiruimte voor Grote Ik 8
Kleine IK en Grote IK in co-regulatie met de hechtingsfiguren doorheen de levensloop: ook in vriendschappen partnerrelaties siblingrelaties met collega s, in een team De constructie van het huis: kernthema functionele structuur en organisatie Uitbouw van het huis Verdiepingen Centrale ruimte of losse structuur Afgezonderde kamers of loft 9
Functionele structuur en organisatie Continue zoektocht naar een passende structuur die het (gezins)leven kan dragen De groeiende autonome mogelijkheden van kinderen dagen de gezinsleden uit een functionele structuur en organisatie uit te werken: regels en patronen, verdeling van taken en verantwoordelijkheden Spanningsveld tussen autonomie en zelfregulatie Ramen en deuren van het huis: kernthema AFFILIATIE Oriëntatie op de buitenwereld Open huis met zicht op de wereld Meer afgesloten huis Toegankelijkheid 10
Kernthema AFFILIATIE: Het zoeken van een gezin naar de verhouding met de omwereld Hoe de eigen innerlijke wereld in verbinding stellen met en afgrenzen t.o.v. de context? Geef contact plezier en opwinding of is er wantrouwen en angst voor invloeden van buitenaf? Doorlaatbare en flexibele grenzen of strakke controle? Smalle of brede gezinsidentiteit? INRICHTING van het huis: kernthema INCLUSIE Smaak en stijl Keuzes vanuit overleg en dialoog Bevragen van de bestaande inrichting Ruimte voor ieders leefcultuur? Individuele keuzes in verbinding met gezinsstijl of niet 11
Kernthema INCLUSIE Zoeken naar eigen identiteit en betekenisvolle narratieven in contact met de buitenwereld Zich laten inspireren, beroeren door wat van buitenaf komt en daarin winnen aan eigen eigenheid. Kunnen gezinnen zich laten bevragen door wat jongeren of andere gezinsleden binnen brengen? Inclusie: Op zoek naar identiteit Wie ben IK, Wie zijn wij? 12
Verhuizen en herinrichten Kernthema: loslaten in verbondenheid Huis voldoet niet meer aan de behoeften van al zijn bewoners Op zoek naar een nieuwe plek, in verbinding met de oude? Hoe vertrekken: gedragen of inpakken en wegwezen? Lege ruimtes en lege tijd voor de blijvers Kernthema: Loslaten in verbinding 13
14