De agenda van West-Brabant 2016-2018 Breda, 29 juni 2015, Versie 2.1
Voorwoord Met het programma Toptechniek in bedrijf (TiB) van Platform Bèta Techniek, worden stakeholders in de regio uitgedaagd en (financieel) ondersteund om te werken aan actueel en toekomstbestendig technisch vmbo en mbo. In West-Brabant werken Markiezaat College, Radius College, VMBO instellingen en bedrijven samen in TiB. TiB is een van de uitvoeringsprogramma s in de regio West-Brabant waarmee de ambities van de regiovisie van het onderwijs gerealiseerd worden. De programma s en samenwerkingsverbanden in West-Brabant gericht op techniekonderwijs zijn in figuur 1 weergegeven. De partners van TiB West-Brabant werken samen binnen de bestuurlijke setting van het techniekplatform Tune Techniek 1. In de periode 2012-2015 is Figuur 1 - Programma s en samenwerkingsverbanden in West-Brabant binnen het TiB programma gewerkt aan het ontwikkelen van doorlopende LOB-lijnen en leerwegen en intensievere samenwerking tussen onderwijs en het beroepenveld voor de tekortsector Techniek. De experimenten van TiB 2012-2015 hebben inzichten gegeven in werkende formules (op kleine schaal). Voor het uitbreiden van de samenwerking tussen vmbo-mbo-arbeidsmarkt in de regio is er meer tijd nodig. Ook hebben de onderwijsinstellingen ambities om de ontwikkelde onderwijsprogramma s en randvoorwaarden verder te ontwikkelen. De agenda TiB West-Brabant 2016-2018 is opgesteld door de stuurgroep van TiB in samenspraak met het bestuur van Tune Techniek, waarin vmbo, mbo, hbo, bedrijfsleven en lokale overheden in de regio West- Brabant zijn vertegenwoordigd. Bovendien zijn het vmbo onderwijsveld en vertegenwoordigers van brancheorganisaties uitgenodigd om de TiB agenda te beoordelen, aan te vullen en verder te concretiseren. 1 Kennispact 2.0 (Noord-Brabant). Tune Techniek is één van de vijf techniekplatforms in Noord-Brabant. Deze techniekplatforms werken samen onder de vlag van Brabant voor Techniek en worden door de Provincie Noord-Brabant financieel ondersteund. Pagina 2 van 16
De agenda TiB West-Brabant 2016-2018 sluit aan bij de (herziene 2 ) regiovisie van het onderwijs in West- Brabant 3. De opbrengsten van TiB dragen bij aan de actuele en toekomstige verwachte arbeidsmarktproblematieken in West-Brabant. Met de TiB agenda wordt extra aandacht gevraagd voor actuele ontwikkelingen in het vmbo onderwijs en de aansluiting met het mbo en bedrijfsleven in de regio West-Brabant. Doel van de TiB agenda is om een grondslag te hebben om gezamenlijk te kunnen blijven investeren in kansrijke initiatieven van vmbo en mbo in de regio om op deze manier de opbrengsten van TiB te verbreden, te verdiepen en te verduurzamen. De samenwerking in West-Brabant richt zich op het ontwikkelen van doorlopende LOOPBAAN leerlijnen voor leerlingen in de leerroute vmbo-mbo(-hbo). Daarmee willen de samenwerkingspartners bereiken dat er samengewerkt wordt aan het voorkomen van uitval in de overgangen tussen onderwijstype en het switchen naar een andere (niet-technische) opleidingsrichting. De agenda geeft de speerpunten en strategie voor de volgende periode weer. Stuurgroep Toptechniek in Bedrijf West-Brabant Emmy Bakker (Adviseur Raad van Bestuur ROC West-Brabant) Frans Bleumer (Directeur, Radius College) Jeroen van den Oord (Directeur Markiezaat College) Luc Swaab (Stichting Tune Techniek 4 ) 2 Versie februari 2015. 3 In bijlage 1 van dit document is een overzicht van de actielijnen uit de regiovisie van het Onderwijs in West-Brabant opgenomen 4 Kennispact 2.0 (Noord-Brabant). Tune Techniek is één van de vijf techniekplatforms in Noord-Brabant. Deze techniekplatforms werken samen onder de vlag van Brabant voor Techniek en worden door de Provincie Noord-Brabant financieel ondersteund. Pagina 3 van 16
Inhoud Opbrengsten Toptechniek in bedrijf 2012-2015... 5 SWOT-analyse Toptechniek in Bedrijf West-Brabant... 7 Agenda Toptechniek in Bedrijf West-Brabant... 10 BIJLAGEN Bijlage 1 Actielijnen Regiovisie Onderwijs West-Brabant... 12 Bijlage 2 Mbo-Vmbo West-Brabant... 13 Bijlage 3 Visie op loopbaanleren ROC West-Brabant... 16 Pagina 4 van 16
Opbrengsten Toptechniek in bedrijf 2012-2015 De startsituatie en resultaten 2012-2015 van TiB zijn onderstaand uiteengezet. De huidige stand van zaken van de onderwijsambities en arbeidsmarkt zijn beschreven in het regiovisie document. Hierin is tevens beschreven welke samenwerking en afstemming er is met strategisch beleid van gemeenten, hbo onderwijs en bedrijfsleven. Startsituatie 2012 In 2012 startten zes projecten onder de vlag van TiB. De projecten richtten zich op een drietal ambities van de regiovisie. Onderstaand zijn de ambities waaraan gewerkt is weergegeven. Ambitie Instroom tekortsector techniek Uitval leerlingen voorkomen LOOPBAAN-leerlijnen ontwikkelen gericht op bewustwording van talenten (voor Beta/Techniek); Zichtbaar profiel van aansprekend (duaal/praktisch) techniekonderwijs t.b.v. de regionale arbeidsmarkt. Ambitie Doorlopende (LOB) leerwegen Doorstroom vmbo-mbo aantrekkelijker maken; Uitval in de overgang tussen vmbombo en het switchen naar een andere (niet-technische) opleidingsrichting voorkomen; Doorlopende LOOPBAAN-leerlijnen ontwikkelen. Ambitie Samenwerking tussen onderwijs en het beroepenveld Betrokkenheid bedrijven bij LOB en techniekonderwijs in (v)mbo vergroten; Opleiden voor regionale arbeidsmarkt (tevredenheid bedrijfsleven vergroten). Resultaten 2012-2015 De resultaten van het TiB programma zijn onderstaand weergegeven. Een uitgebreidere beschrijving van de aanpak, succesfactoren en (aantoonbare) effecten in relatie tot de doelstellingen is weergegeven in het document Resultaten Toptechniek in bedrijf West-Brabant 2012-2015. Dit document is te raadplegen op www.tunetechniek.nl Pagina 5 van 16
Resultaten Instroom tekortsector techniek Maatwerk voor passend vmbo onderwijs heeft effect op VSV Satellietprogramma zorgt ervoor dat driekwart 'VSV- leerlingen' alsnog binnen de school gehouden worden; Technologie leerroutes VMBO- TL/GL/K v.a. leerjaar 1; Het Beta Challenge Programma (BCP) is landelijk uitgerold (19 scholen en 20 nieuwe belangstellende scholen); Aanbod workshops voor vmbo leerlingen (TOP) is uitgebreid over hele regio; Er is meer inzicht in het effect van de workshops op keuzeprocessen; Vernieuwde aanpak vmbo stages gericht op ontwikkelen loopbaanperspectief geimplementeerd. Resultaten Doorlopende (LOB) leerwegen Doorstroom Vakcollege Techniek naar MBO techniek is 91% (2013/2014); Meer good practices en lessons learned voorhanden voor verdieping, verbreding, versnelling van leerroutes; Naast verkorting is verdieping ook een doelstelling van de doorlopende leerlijnen. Dit sluit aan bij de voorkeuren van (veel) leerlingen (doorstroom vmbmbo aantrekkelijker maken); Inhoudelijke voorbereiding niveau 2 in DLL is twijfelachtig; niveau 3/4 beter; Afstemming op inhoud werkt niet zie de ervaring van de afgelopen 20 jaar: geen resultaat. Inzoomen op eindtermen levert niet gewenste resultaat; Didactische afstemming gerealiseerd (2 MBO college, vijf vmbo scholen). Doorlopende leerlijn gericht op voorbereiding op cultuur en didactiek (zelfstandigheid en tempo) levert wen winst van 1-3 maanden op: dit zijn de maanden met de grootste kans op vsv!; De doorstroom van BBL N2 naar N3 en N4 is voor twee opleidingen toegenomen. Resultaten Samenwerking tussen onderwijs en het beroepenveld De samenwerking met klankbordgroepen van de BBL N3/N4 opleidingen is versterkt; Het platform 'Ontmoeten is leren' is betrokken bij Techniekcollege (DVC-MC); Opleidingsbedrijven Bouwschool Breda en SPB leveren een actieve bijdrage aan ontwikkeling Doorlopende leerwegen vmbo-mbo bouw; Bedrijfsleven en gemeenten zijn actief betrokken bij ontwikkelen nieuwe MBO keuzedelen (GEO- ICT). Pagina 6 van 16
SWOT-analyse Toptechniek in Bedrijf West-Brabant Om de TiB agenda 2016-2018 vast te stellen is een SWOT-analyse gemaakt. Vastgesteld is wat de programmatische samenwerking en opbrengsten op activiteitenniveau opleveren voor de realisatie van de regionale onderwijsambities in breder perspectief (sterkten). Tevens is vastgesteld welke randvoorwaarden en gewenste resultaten nog niet gerealiseerd zijn met TiB (zwakten). Ook is op basis van de regiovisie van ROC West-Brabant in kaart gebracht welke bedreigingen en kansen (nog steeds) invloed hebben op de thema s van het TiB programma. Sterkte - Er is meer inzicht verkregen in de effecten van nieuwe (doorlopende) onderwijsprogramma s aan de hand van interviews met leerlingen op basis van redeneerketens i.s.m. lectoraat Keuzeprocessen van ROC West-Brabant; - Het BCP programma is landelijk uitgerold; Het examenprogramma van BCP kent zowel een krachtige LOB component als een pedagogischdidactisch kader dat aansluit op de mbo opleidingen; - Uitwisseling van mensen leerlingen én docenten (ontwikkelteams) is kansrijk. Vmbo en mbo docenten en leerlingen ontmoeten elkaar en leren van elkaar; - Gezamenlijk optrekken, kennis delen, en gebruik maken van elkaars netwerk vormen inmiddels een meerwaarde binnen het TiB netwerk in de regio; - De programmatische aanpak van TiB heeft gezorgd voor focus op investeren in kansrijke initiatieven in de regio. In het TiB West-Brabant netwerk zijn alle leerwegen en niveaus vertegenwoordigd; - Sturen op resultaten en prestaties heeft geleid tot een snellere verbreding en verdieping van doorlopende leerwegen. Samenwerking vmbombo is voortvarender verlopen dan voorheen; - Naast vertegenwoordigers vanuit het mbo en het vmbo zijn ook werkgeversverenigingen en gemeenten actief betrokken bij Tune Techniek. Zwakte - Het aantal actieve bedrijven is niet toereikend om de onderwijsambities gericht op LOB te realiseren; - Het instandhouden van een breed aanbod van techniekonderwijs in het vmbo is geen gedeeld belang (3O s); - Oriëntatie-activiteiten van mbo (o.a. Topweek) sluiten onvoldoende aan bij de ontwikkeling van een effectieve LOB leeromgeving op vmbo scholen; - De mate waarin decanen en mentoren bewust onbekwaam zijn in loopbaangerichte reflectievaardigheden is wisselend; - Het aantal gerealiseerde partnerships tussen mbovmbo is nog beperkt; - Niet alle mbo afdelingen van Radius College en Markiezaat college zijn actief betrokken bij de TiBprojecten; - Investeringen van het mbo in maatwerk per vmbo school zijn hoog 5. Deze trajecten lopen langer door dan 3 jaar; - Het ontwikkelen van doorlopende leerlijnen is sterk afhankelijk van mensen die zich achter het gedachtengoed scharen en daar opvolging aan geven; - In alle TiB projecten is de zorg dat de volledige PDCA cyclus effectief doorlopen wordt en docenten van elkaar blijven leren. 5 elk VMBO heeft een duidelijke eigen visie op het gebruik van lesmaterialen De betrokkenheid van vmbo scholen is wisselend per school. Pagina 7 van 16
Kans - Aandacht voor LOB neemt toe en verplicht voor de beroepsgerichte leerwegen; - Vmbo keuzedelen nieuwe examenstructuur laten aansluiten bij actuale thema s Excellente sectoren en benutten voor de doorlopende leerlijnen naar het mbo; - Het examenprogramma Technologie&Toepassing (BCP) heeft de goedkeuring van OCW gekregen; - Mavo/Havo scholen stimuleren steeds meer de doorstroom naar mbo (techniek) om uitval van praktisch georiënteerde vo-leerlingen te voorkomen; - Vmbo scholen hebben behoefte om samenwerking met mbo te verbreden naar meer techniekafdelingen; - De ontwikkelende doorlopende leerwegen worden toegepast in andere sectoren (Zorg, Economie); - Het strategische beleid van ROC West-Brabant richt zich op Loopbaanleren; - Samenwerking mbo-hbo onderwijs & bedrijfsleven krijgt steeds meer vorm en inhoud in regionale clusters rondom de excellente sectoren en tekortsectoren (bouw); Er komt meer interesse in het verkennen van mogelijkheden voor (verkorte) doorlopende leerlijnen vmbo/t (mavo/havo3/4)- mbo-hbo. - Oprichten SLIM West-Brabant (bedrijvenfonds voor activiteiten progammalijnen Kiezen voor techniek en Leren in de techniek); - Bedrijven zetten zich in voor samenwerking met brancheorganisaties en regionale platforms voor LOB/BCP (voorbeeld OTIB & BCP); - PZW wil een verdiepingsslag maken en mede vormgeven aan inhoud LOB op vmbo scholen - (landelijke) lobby voor aanwenden van de afdrachten van bedrijven aan ontwikkelfondsen voor TiB-activiteiten; - PBT als externe aanjager voor vervolg op landelijk programma TiB. Bedreiging - Daling van het aantal VO leerlingen in de regio; - Investeringen in nieuwbouw en dure machines voor het vmbo gaan de bedrijfsvoering steeds meer bemoeilijken; - Profielen waarvoor te weinig leerlingen aanmelden verdwijnen op meerdere vmbo locaties; - De uitstroomprofielen van vmbo leerlingen wordt gevarieerder, waardoor de afspraken over doorlopende leerlijnen vmbo-mbo op inhoud complexer worden; - Pensionering van gekwalificeerde vakdocenten; - Het arbeidsmarktperspectief voor N2 leerlingen is onaantrekkelijk. De vacature-eisen verschuiven naar mbo niveau 3 en 4; - Het imago van beroepsgerichte leerwegen is vaak niet positief bij ouders; - De invloed van de conjunctuur op de samenwerkingsbereidheid van bedrijven is merkbaar. O.a. Tekort aan stage- en leerwerkplekken (BPV); - De cao is een belemmering voor de doorstroom van N2 naar N3/N4; - Veel voortijdige schoolverlaters belemmeren duurzame regionale groei; - Het mbo-onderwijs heeft in de regio met drie vosamenwerkingsverbanden en een veelvoud aan vmbo-scholen te maken; - Gebrek aan additionele middelen, zoals stopzetten TiB, kan de verdere uitbouw van de lopende projecten laten stagneren. Pagina 8 van 16
Conclusies SWOT-analyse Stakeholders in de regio hebben baat bij het verbreden van de best practices van TiB waarmee uitval voorkomen wordt. Immers veel voortijdige schoolverlaters belemmeren duurzame regionale groei. Daarnaast heeft de regio baat bij de doorstroom van leerlingen naar mbo niveau 4 opleidingen. De opbrengsten van TiB 2012-2015 en het netwerk bieden kansen om vmbo scholen in West-Brabant de komende periode te ondersteunen bij het doorvoeren van de Vernieuwing Vmbo. Ook dragen de opbrengsten van TiB bij aan het strategische beleid van ROC West-Brabant gericht op Loopbaanleren. Voortzetting van TiB met de focus op Loopbaanleren biedt bijvoorbeeld kansen om deelnemende vmbo scholen verder te stimuleren om docenten op dit vlak professionaliserings-mogelijkheden aan te bieden. Gebrek aan additionele middelen, zoals stopzetten TiB, kan de verdere uitbouw van de lopende projecten, zoals Beta Challenge, laten stagneren. Ook zal het gebrek aan aditionele middelen de programmatische samenwerking tussen projectleiders/-teams van deelactiviteiten in West-Brabant belemmeren. Gezamenlijk optrekken, kennis delen via het onderzoeksprogramma van het Lectoraat Keuzeprocessen en netwerkbijeenkomsten en gebruik maken van elkaars netwerk vormen inmiddels een meerwaarde voor de verdere ontwikkeling en uitwerking van de onderwijsprogramma s en de samenwerking in de regio. Projectleiders doen nieuwe ideeën op en krijgen kritische feedback op het eigen project. Dit houdt hen scherp. Gebleken is dat investeringen van het mbo in maatwerk per vmbo school hoog zijn en langdurig (langer dan drie jaar). Het mbo-onderwijs heeft in de regio met drie vo-samenwerkingsverbanden en een veelvoud aan vmbo-scholen te maken. Voor een betere doelmatigheid van de investeringen is het nodig dat er gewerkt wordt aan uitbreiding van het aantal partners in ontwikkelfasen van doorlopende leerlijnen en het stimuleren om aanpakken te hergebruiken. De samenwerking met het bedrijfsleven en lokale overheden is op dit moment nog onvoldoende van de grond gekomen binnen het TiB netwerk. Een aantal regionale ontwikkelingen zijn nog onvoldoende een gedeeld belang. Zo staat macro doelmatigheid van het vmbo onderwijs niet expliciet op de strategische agenda s in de regio. Het onaantrekkelijke arbeidsmarktperspectief voor leerlingen in de basisberoepsgerichte leerwegen is geen gedeeld belang. De oprichting van SLIM West-Brabant, versterking van werkveldadviesraden en groeiende samenwerking rondom economische clusters in West-Brabant bieden kansen om deze samenwerking te stimuleren. Pagina 9 van 16
Agenda Toptechniek in Bedrijf West-Brabant Op basis van bovenstaande analyse zijn drie agendapunten voor de komende periode nader uitgewerkt. Deze richten zich op de ontwikkelingen die actueel zijn voor de vmbo-tl/gl en categoriale mavo scholen en de ontwikkelingen waarmee de vmbo scholen die de basis- en kaderberoepsgerichte leerwegen te maken hebben. De problematiek van deze twee onderwijstype is anders. In het TiB West-Brabant programma zijn alle leerwegen en niveaus vertegenwoordigd. Agendapunt 1: Verbreden opbrengsten doorlopende leerlijnen Het verbreden van het aantal deelnemende vmbo scholen en mbo afdelingen geeft in de nabije toekomst een impuls aan de ingezette samenwerking op de doorlopende (loopbaan)leerlijnen. Meer volume zal ook bijdragen aan verdere verduurzaming en brede verankering. Het uitgangspunt van de verbredingsstrategie is dat TiB West- Brabant focust op de meest kansrijke partnerships tussen vmbombo. Vmbo scholen moeten meer in de lead willen komen om doorlopende LOOBAANleerlijnen mee te ontwikkelen en te organiseren. De komende periode wordt invulling gegeven aan de concretisering van de keuzes voor partnerships vmbo-mbo (zie bijlage 2). Een tweede uitgangspunt voor de verbredingsstrategie is dat er gewerkt wordt aan het hergebruiken van aanpakken en onderwijsprogramma s. Door de Best Practices te vertalen naar standaardprogramma s voor meer vmbo scholen kan schaalvergroting en efficiency voor mbo bewerkstelligd worden. Agendapunt 2: Verdiepen doorlopende LOOPBAAN leerlijnen Het toekomstbeeld is geïntegreerde LOB in alle TiB projecten. Het verdiepen van de doorlopende LOOPBAANleerlijnen in alle TiB projecten sluit aan bij het beleid van ROC West-Brabant voor loopbaanleren. In bijlage 3 is de visie op loopbaanleren van ROC West-Brabant opgenomen. Continuering van de samenwerking tussen vmbombo docenten en professionalisering van docenten is cruciaal. De mate waarin decanen, mentoren en vakdocenten bewust onbekwaam zijn in loopbaangerichte reflectievaardigheden is wisselend. Tevens is het van belang om te blijven sturen op resultaten (effect) van de onderwijsactiviteiten en begeleiding. Voorzetting van de samenwerking met het lectoraat Keuzeprocessen van ROC West-Brabant is wenselijk. Pagina 10 van 16
Agendapunt 3: Stakeholders mobiliseren t.b.v. verduurzamen van partnerships Agendapunt 3 richt zich ten eerste op het regionaal verkennen van nieuwe mogelijkheden voor onderwijshuisvesting en logistiek en uitwisselen van docenten en praktijkbegeleiders. Ten tweede op het betrekken van stakeholders bij het creëren van loopbaanperspectief voor leerlingen (in m.n. beroepsgerichte leerwegen). Het aanbieden van vier profielen voor techniekonderwijs is relatief kostbaar. Het risico dat vmbo beroepsgerichte leerwegen verdwijnen vanwege te weinig leerlingen op een aantal vmbo scholen wordt mede door ontgroening steeds actueler in de regio West- Brabant. De betrokkenheid van stakeholders is wenselijk om de partnerships tussen vmbo-mbo, gericht op duurzame samenwerking, te versterken. De problematiek rondom uitval van leerlingen in de basisberoepsgerichte leerweg, vraagt om meer betrokkenheid van stakeholders. Het creëren van loopbaanperspectief voor leerlingen (m.n. in de beroepsgerichte leerwegen, en daarmee voorkomen van uitval) moet meer een gedeeld belang worden. Het mobiliseren van stakeholders is bovendien actueel vanwege de invoering van de nieuwe examenstructuur in het vmbo. Vmbo instellingen hebben meer behoefte aan een klankbordfunctie en ondersteuning van bedrijven bij het invullen van profiel- en vrije keuzedelen. Ook is er behoefte aan ondersteuning bij het scholen van docenten. Vmbo docenten krijgen te maken met nieuwe onderdelen binnen de examenstructuur (Transport en Interieur/Design) waarmee zij geen/nauwelijks ervaring hebben. De vernieuwing in het vmbo biedt kansen voor regionale stakeholders om actuele en aansprekende content aan te leveren vanuit de Excellente sectoren voor de vrije keuzedelen en LOB van de beroepsgerichte leerwegen. De betrokkenheid van bedrijven is een basisvoorwaarde om de ingezette onderwijsvernieuwingen (projectonderwijs, vakintegratie, LOB) binnen de mavo en vmbo TL/GL te kunnen organiseren voor het toenemend aantal leerlingen dat kiest voor een Bèta/techniek profiel. Leerlingen moeten de mogelijkheid krijgen om binnen bedrijven te kijken in het kader van realistische opdrachten. Om agendapunt 3 te realiseren is het nodig om SLIM West-Brabant op te richten in aansluiting op de ambities van de programmalijnen Kiezen voor techniek en Leren in de techniek, zodat er regionale funding is voor het uitvoeren van activiteiten. Tevens is het nodig dat bedrijven en instellingen zich langdurig willen committeren aan de uitvoering van programma s zoals Bèta Challenge. Tot slot is het nodig om de TiB activiteiten in het bijzonder te agenderen bij de regionale en landelijke netwerken van bedrijven, zoals werkveldadviesraden van het mbo. Pagina 11 van 16
Bijlage 1 Actielijnen Regiovisie Onderwijs West-Brabant
Bijlage 2 Mbo-Vmbo West-Brabant VAKMANSCHAPSROUTE TECHNOLOGIEROUTE VMBO programma s Mobiliteit en transport Bouwen, wonen en interieur Produceren, installeren en energie Media, vormgeving en ICT Mobiliteit en transport Bouwen, wonen en interieur Produceren, installeren en energie Media, vormgeving en ICT 2012-2015 Motorvoertuigen Schadeherstel Transport&Logistiek Mobiele werktuigen Bouwkunde Schilderen Gespec aannemerij Infratechniek Electrotechniek Installatietechniek Werktuigbouw ICT Mediavormgeving Transport& logistiek Bouwkunde Infratechniek Engineering Laboratoriumonderwijs ICT Mediavormgeving 2012-2015 Motorvoertuigen en Tweewielers Autoschade Transport& logistiek Machinisten GWW Bouwkunde Schilderen Hout en meubelen Beschermingstechniek Vormgeving Construction Maintenance Electrotechniek Installatietechniek Procestechniek Vliegtuigentechniek Machinisten GWW Bouwkunde Hout en meubelen Vormgeving Engineering Maintenance Werktuigbouw Procestechniek Excellente sector Logistiek Maintenance Biobased economy Logistiek Maintenance Biobased economy Pagina 13 van 16
LOB technie k-breed VMBO programma s Mobiliteit en transport VAKMANSCHAPSROUTE Bouwen wonen en interieur Produceren, installeren en energie Media, vormgeving en ICT O O Mobiliteit en transport TECHNOLOGIEROUTE Bouwen wonen en interieur Produceren, installeren en energie Media, vormgeving en ICT O Pagina 14 van 16
VMBO programma s Mobiliteit en 1 transport VAKMANSCHAPSROUTE Bouwen wonen en interieur Produceren, installeren en energie Media, vormgevin g en ICT Mobiliteit en transport TECHNOLOGIEROUTE Bouwen wonen en interieur Produceren, installeren en energie Media, vormgeving en ICT LOB techniekbreed (TOPWEEK) Pagina 15 van 16
Bijlage 3 Visie op loopbaanleren ROC West-Brabant Interne en externe ontwikkelingen dragen bij aan het besef dat het vermogen om inzicht te hebben in eigen kwaliteiten, ambities en drijfveren noodzakelijk is. Een goede begeleiding helpt de leerling/student om de juiste keuzes te maken t.a.v. opleiding en toekomstig beroep. De leerling/student leert op een systematische manier na te denken over vragen rond leren en loopbaan. Hierdoor voorkomen we voortijdig schoolverlaten en bevorderen we een goede doorstroom van vmbo naar mbo naar hbo of werk. We spelen in op een veranderende arbeidsmarkt die vraagt om breed inzetbare werknemers, die kunnen wisselen van baan. Loopbaanleren raakt behalve de begeleidingsstructuur ook het gehele aanmelding- en intakeproces, overdracht tussen vmbo en mbo, stages en andere activiteiten met de beroepspraktijk evenals de inrichting van het onderwijs. Loopbaanleren = Toekomstgericht vakmanschap mogelijk maken: Een instelling voor beroepsonderwijs heeft (wettelijk) drie taken: haar deelnemers voorbereiden op participatie in arbeid, in vervolgonderwijs en in de samenleving. Direct of indirect (via een of meer vervolgopleidingen) moet beroepsonderwijs leiden tot participatie in arbeid en de samenleving. Vakmanschap speelt daar een centrale rol in. Vakmanschap heeft te maken met het uitoefenen van een beroep. Maar beroepen zijn veranderlijk, de arbeidsmarkt verandert. Een visie op vakmanschap zal dus rekening moeten houden met het perspectief van een veranderlijke arbeidsmarkt, want voor die toekomst leiden we op. Dat vereist een nieuwe kijk op vakmanschap: toekomstgericht vakmanschap. Modern, toekomstgericht en duurzaam vakmanschap gaat om zichzelf sturende (toekomstige) werknemers en ondernemers die, vanuit een zich voortdurend ontwikkelend loopbaanperspectief, zelf keuzes maken, initiatieven nemen en werk verrichten, die niet in de war raken als het een keer tegen zit of als een bedrijf andere keuzes maakt dan ze verwacht hadden, maar zelf het heft in handen hebben in hun loopbaan, vanuit verbondenheid met vakgebieden, probleemvelden, vraagstukken en met hun eigen kwaliteiten, motieven, normen en waarden. Hij of zij moet zichzelf kunnen redden in een dynamische arbeidsmarkt, daarin zelf de touwtjes in handen hebben en steeds de eigen koers bepalen.