DAG VAN DE BEROEPSKOLOM 9 O K TO B E R

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "DAG VAN DE BEROEPSKOLOM 9 O K TO B E R 20 1 5"

Transcriptie

1 DAG VAN DE BEROEPSKOLOM MBO-HBO 9 O K TO B E R

2 Doelen Kijken wat al goed werkt Nagaan of iets bijdraagt aan de kwaliteit van de aansluiting en doorstroom Aangeven wat kan verder worden uitgewerkt Bezien of ook het beoogde effect meetbaar is Vragen zijn overigens (mede voor eind-sessie): - wat is kwaliteit - wat is een effect - hoe is iets meetbaar is zo n dynamisch onderwijsveld

3 Korte toelichting op de opbouw van de dag De traditionele Keiharde Kennis Kwis Dalende rendementen: Hoe het tij te keren zonder noodverbanden? De SA Hoger onderwijs en Onderzoek wat betekent deze voor de aansluiting en doorstroom mbo-hbo? Pauze Korte toelichting op werkwijze binnen blok Blok Lunch Korte toelichting op werkwijze binnen blok Blok Plenaire sessie Korte reflectie / kijken naar de komende periode / maken van afspraken Afsluiting

4 AANPAK Er dient te worden gestreefd naar verbetering van de doorstroom en aansluiting, op basis van gemeenschappelijke inspanningen door hbo- en mbo-instellingen.

5 Het streven is het verhogen van de rendementen en het verlagen van de percentages voor het switchen van studie in het eerste leerjaar en voor de uitval in het eerste en tweede leerjaar van het hbo.

6 Er dient sprake te zijn van een inzet vanuit het mbo, aantoonbaar, vooral via het laten participeren van docenten en andere functionarissen in een structurele, gelijkwaardige samenwerking rond de doorstroom en aansluiting mbo-hbo.

7 Er dient te worden aangesloten bij de ontwikkelingen rond de studiekeuzecheck en de vormgeving van de doorstroomregeling mbo-hbo, op basis van een heldere visie van de hogeschool, samen te formuleren met de mbopartners.

8 Hogescholen en hun (regionale) mbo-partners zullen daarmee dienen te komen tot een zichtbaar structurele aanpak rond mbo-hbo en zich daarover verantwoorden. Daarbij wordt uitgegaan van een breed gedragen beleid binnen de instellingen, op alle niveaus.

9 En: Gezien de dynamiek op de arbeidsmarkt en het uitzwermen van hbo ers over het land, moet eigenlijk in elke regio met elkaar worden afgesproken op welke wijze in de komende jaren andere regionale good practices inspirerend kunnen worden gebruikt voor de eigen aanpak.

10 Discussies in de blokken Geef uw mening over de voorbeelden die OCW in de Strategische Agenda naar voren heeft gebracht? Bruikbaar, zinvol, waardevolle aanvulling op hetgeen nu al rond mbo-hbo gebeurt? Geef eigen, andere en aanvullende goede voorbeelden. Deze kunnen aansluiten bij wat OCW beoogt, maar ze mogen ook best anders zijn. Wat zijn de randvoorwaarden, dus wat is er nodig. Zeker als er meer nodig is dan mogelijk is, kom met voorstellen Kan men met experimenten de doorstroom (aansluiting, vervlechting leerwegen) herpositioneren. Desnoods met andere afspraken. En dan vastleggen in de kaders voor het borgen van de kwaliteit.

11 Thema 1 Keuze-proces Hoe kan worden gekomen tot een dusdanige samenwerking dat mbo ers al ruim voor een mogelijke doorstroom naar het hbo een onderbouwde keuze kunnen maken ten aanzien van hetgeen na mbo-4 het beste bij hem of haar past? Het beste is dat dit in het voorlaatste jaar gebeurt, met inzet van activiteiten waaraan ook het hbo bijdraagt. De samenwerking rond onderdelen van LOB met inzet van mbo en hbo wordt vastgelegd in een bindend convenant met afspraken, ook deel uitmakende van de kwaliteitszorg (dus onderdeel van de accreditatie (hbo) en inspectie-toezicht (mbo). Per hbo-sector moeten landelijke afspraken worden gemaakt over vaste onderdelen binnen LOB en het verdere keuzeproces, met onderliggend materiaal.

12 Thema 2 Meten van studieresultaten Hoe kan het meest optimaal gebruik worden gemaakt van de cijfers die over ingestroomde mbo-studenten beschikbaar komen op verschillende meetmomenten na de instroom, als het gaat om het voorkomen van verkeerde keuzes door een volgende generatie mbo ers? Mbo en hbo moeten samen gaan vaststellen welke momenten bij een hbo-studie zich lenen voor terugkoppeling van de resultaten (effecten, cijfers, rendementen ) zodanig dat mbo-studenten op basis daarvan betere keuzes gaan maken. Er moet periodiek worden bezien welke correlatie er bestaat tussen de gemaakte keuzes in het mbo (meedoen aan SKC, volgen keuzedelen, enz.) en de resultaten in het hbo. Er moeten aspecten worden benoemd bij dit soort samenwerking waarop mbo en hbo kunnen worden beoordeeld, als het gaat om het verhogen van de kwaliteit van de aansluiting mbo-hbo.

13 Thema 3 Keuzedelen gericht op doorstroom Op welke wijze kan het gaan inzetten van keuzedelen (KVH s) een effectieve bijdrage leveren aan het verbeteren van de doorstroommogelijkheden? MBO-studenten moeten ervan worden doordrongen dat het volgen van KVH s leidt tot een significant hogere kans op studiesucces. KVH-1 (algemeen) dient te worden gespreid over de laatste twee jaren van het mbo. HBO-docenten dienen een structurele en formeel vastgelegde rol krijgen in het verzorgen van de KVH s en de daarbij behorende examinering. Heeft dit ook te maken met de veronderstelling dat het hbo qua programmering voortbouwt op het havo (de profielen) en dat mbo ers feitelijk zij-instromers zijn bij die leerlijn zodat het kan voorkomen dat zij vanwege de eventuele overlap van hun mbo-4- opleiding met die havo-hbo-leerlijn, vrijstellingen verleend kunnen krijgen?

14 Thema 4 Afstemmen leerlijnen Hoe kan worden gekomen tot gemeenschappelijk in te vullen leerlijnen vanuit het mbo naar het hbo, als het gaat om een zgn. inhoudelijk verwante doorstroom, onder een gezamenlijke verantwoordelijkheid (desnoods experimenteel)? Voor leerlijnen waarbij de beroepen in het mbo en hbo sterk in elkaars verlengde liggen en de vraag naar mbo- resp. hbo-afgestudeerden communierende vaten zijn, moet worden gestreefd naar sterk aansluitende programma s waar mogelijk apart gepositioneerd met inzet van de keuzedelen. Het hbo moet op basis van de Bachelor en de Ad alsmede de mogelijke varianten (voltijd en duaal) streven naar een landelijk dekkend aanbod van in elkaar overvloeiende leerlijnen mbo-hbo.

15 Thema 5 Leerlijnen onderbrengen in RAC s Vormen de Regionale Associate Colleges een kans om de mogelijkheden voor mbo ers te vergroten en daarmee te zorgen voor leerlijnen die meer renderend zijn? De RAC s moeten de mogelijkheid krijgen om binnen het gehele systeem een eigen status te hanteren, om het mbo optimaal te kunnen bedienen. Het mbo dient een gelijkwaardige inbreng te hebben in RAC s om de dynamiek binnen het mbo (en de eisen die daaraan worden gesteld) te kunnen gebruiken voor het invullen van arbeidsmarktrelevante Ad-programma s. Het RAC-concept dient landelijk helder te zijn, met specifieke uitwerkingen per regio.

16 Thema 6 Inzetten van teams voor de leerlijnen Moeten er mogelijkheden komen om over en weer docenten in te zetten en deze op basis van hun professionele inzet in teams mede-verantwoordelijk te laten zijn voor leerlijnen mbo-hbo die in alle aspecten op elkaar zijn afgestemd, ook door de tijd heen? Het inzetten van docenten over en weer is een kritische succesfactor voor de samenwerking (zeker bij de Ad). Er dienen kwaliteitsafspraken te worden gemaakt over het inzetten van mboen hbo-docenten, als ze samenwerken in een team ten behoeve van een doorlopende leerlijn. Bij een duale doorstroom, met een koppeling van de BPV aan de praktijkcomponent van een hbo-opleiding (Ad dan wel Bachelor), moeten praktijkbegeleiders van de betrokken bedrijven worden ingeschakeld.

17 Regionale samenwerkingsprojecten mbo-hbo Wanneer zijn deze een succes? Criteria? Wat belemmert het succes? Ook wet- en regelgeving? Hoe maak je ze minder afhankelijk van goedwillende individuen / hoe geef je ze een structureel karakter? Welke voorbeelden verdienen het om nader te bestuderen? Hoe kunnen we zorgen voor verspreiding / bredere benutting van opgedane kennis en ervaring?

18 Kwaliteitsafspraken met hogescholen en mbo-instellingen Uitgaande van plannen van instellingen als basis voor afspraken: Waar moet zo n plan aan voldoen? Wat moeten we van instellingen vragen om op te nemen in het plan over doorstroom / aansluiting / samenwerking mbo-hbo?

1. Keuzedelen. 2. Uitrol van de Associate degree, omdat. 3. Regionale Associate Colleges. 4. Flexibilisering

1. Keuzedelen. 2. Uitrol van de Associate degree, omdat. 3. Regionale Associate Colleges. 4. Flexibilisering Hans Daale Leido 1. Keuzedelen 2. Uitrol van de Associate degree, omdat 3. Regionale Associate Colleges 4. Flexibilisering Keuzedelen vanaf 2016 Mogelijkheden voor keuzedelen gericht op het hbo Keuzedelen:

Nadere informatie

Dag van de Beroepskolom. 12 oktober 2018

Dag van de Beroepskolom. 12 oktober 2018 Dag van de Beroepskolom 12 oktober 2018 Doelstelling Kruip in de huid van een mbo-student en probeer te ervaren wat de belangrijkste beslismomenten zijn op weg naar het hbo Identificeer die momenten en

Nadere informatie

FLEXIBILISERING, MAAR DAN METEEN GOED

FLEXIBILISERING, MAAR DAN METEEN GOED FLEXIBILISERING, MAAR DAN METEEN GOED en met de Associate degree Hans Daale - Leido opzet Invoering van de associate degree als opleiding Flexibilisering, verticaal en horizontaal, van de beroepskolom

Nadere informatie

WAAR GAAN WE IN HET HBO MET DE Ad NAAR TOE? en: Hoe zit het nou met die flexibilisering in ons onderwijssysteem?

WAAR GAAN WE IN HET HBO MET DE Ad NAAR TOE? en: Hoe zit het nou met die flexibilisering in ons onderwijssysteem? WAAR GAAN WE IN HET HBO MET DE Ad NAAR TOE? en: Hoe zit het nou met die flexibilisering in ons onderwijssysteem? Vrijdag 16 maart 2018 Programma 09.15 10.00 uur Ontvangst en registratie 10.00 10.05 uur

Nadere informatie

Wet Kwaliteit in verscheidenheid

Wet Kwaliteit in verscheidenheid Wet Kwaliteit in verscheidenheid Betekenis voor de doorstroom vo-hbo en mbo-hbo Presentatie VvSL-congres 7 november 2013 Pierre Poell voorzitter LICA Onderwerpen Achtergrond Wet Kwaliteit in verscheidenheid

Nadere informatie

Stappenplan: uitgangspunten formuleren onderwijsberoepskolom

Stappenplan: uitgangspunten formuleren onderwijsberoepskolom Stappenplan: uitgangspunten formuleren onderwijsberoepskolom Het vmbo en het hbo zijn volop in ontwikkeling. Veranderingen in zowel het vmbo als het hbo hebben effect op het mbo. Met de invoering van de

Nadere informatie

Flexibilisering van het onderwijs aan volwassenen kan alleen door het systeem volledig anders te gaan opzetten en is niet gebaat bij het veranderen

Flexibilisering van het onderwijs aan volwassenen kan alleen door het systeem volledig anders te gaan opzetten en is niet gebaat bij het veranderen 19 JUNI 2014 Flexibilisering van het onderwijs aan volwassenen kan alleen door het systeem volledig anders te gaan opzetten en is niet gebaat bij het veranderen van de bestaande situatie Flexibilisering

Nadere informatie

2 9 A P R I L 2 0 1 5. LeiDocument is een uitgave van de Leido Academy

2 9 A P R I L 2 0 1 5. LeiDocument is een uitgave van de Leido Academy 1 INLEIDING Lei-Document 46 2 9 A P R I L 2 0 1 5 LeiDocument is een uitgave van de Leido Academy Het is weer tijd voor een LeiDocument, in afwachting overigens van de Kamerbrief over de Ad die in de eerste

Nadere informatie

HOGER BEDRIJFSDIPLOMA

HOGER BEDRIJFSDIPLOMA HOGER BEDRIJFSDIPLOMA 7 APRIL 2016 HANS DAALE LEIDO WAT VOORBIJ KAN GAAN KOMEN Doelstellingen van deze bijeenkomst Kaders HBd (wat is een HBd) Recente, relevante ontwikkelingen (nationaal en internationaal)

Nadere informatie

DAG VAN DE BEROEPSKOLOM 2017 Nieuwsbrief 1 8 mei 2017

DAG VAN DE BEROEPSKOLOM 2017 Nieuwsbrief 1 8 mei 2017 DAG VAN DE BEROEPSKOLOM 2017 Nieuwsbrief 1 8 mei 2017 Uitgave van de Leido Academy, thema-netwerk voor LevenLang Leren SAMENWERKING MBO EN HBO BINNEN DE BEROEPSKOLOM UITDAGINGEN VOOR HET MBO OPPAKKEN -

Nadere informatie

LEIDO-ACtief N O V E M B E R ThemaReeks 2017 ONTWIKKELINGEN IN HET HBO

LEIDO-ACtief N O V E M B E R ThemaReeks 2017 ONTWIKKELINGEN IN HET HBO LEIDO-ACtief 40 2 9 N O V E M B E R 2 0 1 6 ThemaReeks 2017 ONTWIKKELINGEN IN HET HBO Associate degree, mbo-hbo, deeltijd, duaal en flexibilisering Nieuwsbrief 2 Inleiding In deze nieuwsbrief wordt verder

Nadere informatie

DAG VAN DE BEROEPSKOLOM 2015

DAG VAN DE BEROEPSKOLOM 2015 DAG VAN DE BEROEPSKOLOM 2015 Uitgave van de Leido Academy, het thema-netwerk voor LevenLang Leren DAG VAN DE BEROEPSKOLOM MBO-HBO: AANPAK NIEUWE STIJL Vrijdag 9 oktober 2015 10.00 15.45 uur --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Nadere informatie

Ad als opleiding: een studie rond een toekomstscenario waard. Hans Daale, Leido Dag van de Ad, 16 maart 2018

Ad als opleiding: een studie rond een toekomstscenario waard. Hans Daale, Leido Dag van de Ad, 16 maart 2018 Ad als opleiding: een studie rond een toekomstscenario waard Hans Daale, Leido Dag van de Ad, 16 maart 2018 Algemeen Een experiment interactief en zelfsturend Komen tot onderwerpen, aspecten en denkrichtingen

Nadere informatie

FACTSHEET Verwante en niet-verwante doorstroom in de beroepskolom

FACTSHEET Verwante en niet-verwante doorstroom in de beroepskolom FACTSHEET Verwante en niet-verwante doorstroom in de beroepskolom In het Nederlands onderwijsbestel moeten kinderen op jonge leeftijd belangrijke keuzes maken die de rest van hun loopbaan beïnvloedt. De

Nadere informatie

Uitgave van de Leido Academy, het thema-netwerk voor LevenLang Leren

Uitgave van de Leido Academy, het thema-netwerk voor LevenLang Leren P A M F L A d 27 maart 2019 nummer 82 Uitgave van de Leido Academy, het thema-netwerk voor LevenLang Leren Gaan we op termijn naar 3 herkenbare leerlijnen? MBO Ad HAVO Bachelor (hbo) VWO Bachelor (wo)

Nadere informatie

Statements en Meningen - Dag van de Associate degree 17 maart 2017

Statements en Meningen - Dag van de Associate degree 17 maart 2017 LEIDO Academy THEMA-NETWERK LEVEN LANG LEREN Statements en Meningen - Dag van de Associate degree 17 maart 2017 Invoering Ad 1. Het moet mogelijk zijn om twee Ad s voor wettelijk collegegeld te volgen,

Nadere informatie

Thematische werkbijeenkomst in het verlengde van de Dag van de Ad

Thematische werkbijeenkomst in het verlengde van de Dag van de Ad Leido 58 Actief Thematische werkbijeenkomst in het verlengde van de Dag van de Ad 9 april 2018 Deeltijd graag echt op de schop meer kansen voor Ad-opleidingen! Regelingen en vormgeving aanpassen aan de

Nadere informatie

Versterking van LOB in de doorlopende leerlijn vmbo-mbo

Versterking van LOB in de doorlopende leerlijn vmbo-mbo Stimuleringsproject LOB in het mbo Versterking van LOB in de doorlopende leerlijn vmbo-mbo Visie ontwikkelen in regionale inspiratiebijeenkomsten Wat verstaan we eigenlijk onder loopbaanoriëntatie en -begeleiding

Nadere informatie

CONVENANT ASSOCIATE DEGREE

CONVENANT ASSOCIATE DEGREE CONVENANT ASSOCIATE DEGREE 3 juli 2018 Partijen: 1. de vereniging MBO Raad, statutair gevestigd en kantoorhoudend te (3447 GM) Woerden aan het adres Houttuinlaan 6, rechtsgeldig vertegenwoordigd door de

Nadere informatie

LEIDO-ACtief 23 1 2 O K T O B E R 2 0 1 4. Uitgave van de Leido Academy, het thema-netwerk voor Leven Lang Leren. HOGER BEDRIJFSDIPLOMA (HBd)

LEIDO-ACtief 23 1 2 O K T O B E R 2 0 1 4. Uitgave van de Leido Academy, het thema-netwerk voor Leven Lang Leren. HOGER BEDRIJFSDIPLOMA (HBd) LEIDO-ACtief 23 1 2 O K T O B E R 2 0 1 4 Uitgave van de Leido Academy, het thema-netwerk voor Leven Lang Leren HOGER BEDRIJFSDIPLOMA (HBd) DE INVOERING ERVAN PER 1 JANUARI 2015 BIJEENKOMST: Donderdag

Nadere informatie

ASSOCIATE DEGREE EEN (PERSOONLIJKE) TERUGBLIK HANS DAALE, LEIDO

ASSOCIATE DEGREE EEN (PERSOONLIJKE) TERUGBLIK HANS DAALE, LEIDO ASSOCIATE DEGREE EEN (PERSOONLIJKE) TERUGBLIK HANS DAALE, LEIDO WAT PASSEERT ER ZOAL IN DEZE PRESENTATIE DIRECTE AANLEIDING BUNDELING VAN ALLERLEI ONTWIKKELINGEN HOOFDDOEL VAN HET GAAN INVOEREN VAN EEN

Nadere informatie

de Rotterdamse aanpak

de Rotterdamse aanpak de Rotterdamse aanpak Caroline van Eijk - Albeda College Ellis Wertenbroek - Hogeschool Rotterdam Themabijeenkomst Doorstroom mbo-hbo en keuzedelen Woerden, 14 februari 2017 Inhoud regionaal servicedocument

Nadere informatie

Resultaten Monitor Ad-ronde 4B samenwerking mbo-hbo

Resultaten Monitor Ad-ronde 4B samenwerking mbo-hbo Resultaten Monitor Ad-ronde 4B samenwerking mbo-hbo Presentatie op de Dag van de Beroepskolom LEIDO Academy Amersfoort, 7 oktober 2016 Arjan Heyma www.seo.nl - secretariaat@seo.nl - +31 20 525 1630 Bron

Nadere informatie

DAG VAN DE BEROEPSKOLOM 2017 Nieuwsbrief 2 6 juni 2017

DAG VAN DE BEROEPSKOLOM 2017 Nieuwsbrief 2 6 juni 2017 DAG VAN DE BEROEPSKOLOM 2017 Nieuwsbrief 2 6 juni 2017 Uitgave van de Leido Academy, thema-netwerk voor LevenLang Leren SAMENWERKING MBO EN HBO BINNEN DE BEROEPSKOLOM UITDAGINGEN VOOR HET MBO OPPAKKEN

Nadere informatie

Doorstroom naar hbo. Dr. José Mulder

Doorstroom naar hbo. Dr. José Mulder Doorstroom naar hbo Dr. José Mulder Onderzoek doorstroom NRO-subsidie om te kijken hoe overgang mbo-hbo verbeterd kan worden Fase 1: wat is er reeds bekend? Fase 2: monitoren doorstroomtrajecten bij scholen

Nadere informatie

7.1 Aandachtspunten en acties per hoofdstuk advies

7.1 Aandachtspunten en acties per hoofdstuk advies Dit document is een onderdeel uit het advies Drie routes naar een valide examenproduct van mei 2016. De uitwerking van het advies vindt plaats vanaf augustus 2016 door de hiervoor aangestelde kwartiermaker

Nadere informatie

Handreiking: Uitleg begrippen vmbo-mbo

Handreiking: Uitleg begrippen vmbo-mbo Handreiking: Uitleg begrippen vmbo-mbo Ook in het vmbo is er sprake van onderwijsvernieuwing. De meest in het oog springende vernieuwing is de introductie van een kern, profiel en (meerdere) keuzes. De

Nadere informatie

Succesvolle doorstroom mbo hbo in Noord-NL. Agnes Meijer 14 februari 2017

Succesvolle doorstroom mbo hbo in Noord-NL. Agnes Meijer 14 februari 2017 Succesvolle doorstroom mbo hbo in Noord-NL Agnes Meijer 14 februari 2017 Samenwerking mbo hbo in Noord-NL Brug bouwen tussen twee bewegende oevers zodat mbostudenten een grotere kans op studiesucces hebben

Nadere informatie

Duurzaam toerusten voor arbeidsmarkt en

Duurzaam toerusten voor arbeidsmarkt en Duurzaam toerusten voor arbeidsmarkt en samenleving Stel hogere eisen aan het arbeidsmarktperspectief Handhaaf het startkwalificatieniveau met extra aandacht aan studiekeuze mbo niveau 2 studenten. Biedt

Nadere informatie

Beroepskolom en regionale werkverbanden

Beroepskolom en regionale werkverbanden Beroepskolom en regionale werkverbanden Inhoud 1. Waarom regionale samenwerking 2. Structurele perspectieven op en in de kolom 3. Adviezen werkrelaties / RvA 1 Belang van samenwerking in de kolom Wat (wie)

Nadere informatie

Scharniermomenten in het onderwijs

Scharniermomenten in het onderwijs Presentatie ORD 2005 Scharniermomenten in het onderwijs Fré Riemersma Scharniermomenten in het onderwijs paper H24 Het thema Aansluitingen K20 Scharniermomenten in het onderwijs T18 O18 Een oud probleem

Nadere informatie

28 mei: BIJEENKOMST OVER HET HOGER BEDRIJFSDIPLOMA

28 mei: BIJEENKOMST OVER HET HOGER BEDRIJFSDIPLOMA LEIDO Academy 28 mei: BIJEENKOMST OVER HET HOGER BEDRIJFSDIPLOMA Voor de bijeenkomst op donderdagmorgen 28 mei is hier een aantal stukken bij elkaar gezet zoals deze in de afgelopen maanden zijn verschenen.

Nadere informatie

De waarde(n) van weten

De waarde(n) van weten De waarde(n) van weten STRATEGISCHE AGENDA HOGER ONDERWIJS 2015-2025 9 oktober 2015 De HO tour Waarom veranderen? Leven en werken in een in toenemende mate onvoorspelbare, complexe en geglobaliseerde wereld.

Nadere informatie

Succesvolle doorstroom mbo hbo in Noord-NL. Agnes Meijer 26 januari 2017

Succesvolle doorstroom mbo hbo in Noord-NL. Agnes Meijer 26 januari 2017 Succesvolle doorstroom mbo hbo in Noord-NL Agnes Meijer 26 januari 2017 Samenwerking mbo hbo in Noord-NL Brug bouwen tussen twee bewegende oevers zodat mbostudenten een grotere kans op studiesucces hebben

Nadere informatie

Subsector pedagogische opleidingen

Subsector pedagogische opleidingen Samenvatting... 2 Gemiddeld in aantal en inschrijvingen... 2 Meeste instroom in hbo-... 3 Weinig uitval... 3 Relatief minder switchers... 3 Hoog rendement in hbo-bachelor en wo-master... 3 Accreditatie-uitkomsten:

Nadere informatie

31288 Hoger Onderwijs-, Onderzoek- en Wetenschapsbeleid. Brief van de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap

31288 Hoger Onderwijs-, Onderzoek- en Wetenschapsbeleid. Brief van de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap 31288 Hoger Onderwijs-, Onderzoek- en Wetenschapsbeleid 31524 Beroepsonderwijs en Volwassenen Educatie Nr. 359 Brief van de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Aan de Voorzitter van de Tweede

Nadere informatie

Veranderingen en maatregelen die rendementen kunnen beïnvloeden Roel van Asselt

Veranderingen en maatregelen die rendementen kunnen beïnvloeden Roel van Asselt rendementen kunnen beïnvloeden Roel van Asselt Inhoud 1. Ontwikkeling hbo-diplomarendement tot en met 2013 2. Veranderingen in betreffende periode, die verklarend kunnen zijn 3. Dilemma s hborendementen

Nadere informatie

Werkopdracht vijfde ontwikkelsessie. Opbrengsten ontwikkelsessie 5. Wat zijn bouwstenen?

Werkopdracht vijfde ontwikkelsessie. Opbrengsten ontwikkelsessie 5. Wat zijn bouwstenen? Werkopdracht vijfde ontwikkelsessie Wat hebben onze leerlingen nodig om uit te groeien tot volwassenen die bijdragen aan de samenleving, economisch zelfstandig zijn én met zelfvertrouwen in het leven staan?

Nadere informatie

Na het examen havo / atheneum

Na het examen havo / atheneum Na het examen havo / atheneum Decanen Havo: A.A.J. Schutte Atheneum: M.G.W. Bos HO = Hoger Onderwijs HBO Hoger BeroepsOnderwijs WO Wetenschappelijk (universitair, academisch) Onderwijs Na havo-5 hbo 4

Nadere informatie

PLAN VAN AANPAK INVOEREN VAN EEN ASSOCIATE DEGREE-PROGRAMMA OP INITIATIEF VAN HET MBO

PLAN VAN AANPAK INVOEREN VAN EEN ASSOCIATE DEGREE-PROGRAMMA OP INITIATIEF VAN HET MBO PLAN VAN AANPAK INVOEREN VAN EEN ASSOCIATE DEGREE-PROGRAMMA OP INITIATIEF VAN HET MBO (met ook interessante informatie voor het hbo) Februari 2015 Landelijk Netwerk Ad Leido 1 Het belang van de Ad De tweejarige

Nadere informatie

Uitkomsten CFO-bijeenkomst Prestatieafspraken in het HBO

Uitkomsten CFO-bijeenkomst Prestatieafspraken in het HBO Uitkomsten CFO-bijeenkomst Prestatieafspraken in het HBO Eind september ging Deloitte met CFO s uit het hoger onderwijs in gesprek over de uitdagingen om de prestatieafspraken te realiseren, ook al is

Nadere informatie

Léren door te stromen en aan te sluiten

Léren door te stromen en aan te sluiten Léren door te stromen en aan te sluiten Workshop GoLeWe-conferentie Hasselt, 9 december 2010 MBO Dr. Cees Terlouw Lector Instroommanagement & Aansluiting Directeur LICA HBO Kom verder. Saxion. VO Inleiding

Nadere informatie

Deeltijd voor professionals

Deeltijd voor professionals Deeltijd voor professionals Presentatie informatiedossier 13-04-2016 Aanvraag Vooraf Gemeenschappelijk onderwijsmodel Informatiedossier Bijlagen Onze vraag voor NVAO Voldoet opzet en uitwerking 2 Inleiding

Nadere informatie

Studiekeuzecheck 2014/2015. Presentatie voor decanen VO/MBO 6 februari 2014 Geja Kinds

Studiekeuzecheck 2014/2015. Presentatie voor decanen VO/MBO 6 februari 2014 Geja Kinds Studiekeuzecheck 2014/2015 Presentatie voor decanen VO/MBO 6 februari 2014 Geja Kinds 1-mei regeling en studiekeuzecheck KWALITEIT IN VERSCHEIDENHEID Studiekeuzecheck volgens OCW Studiekeuzecheck en vervroeging

Nadere informatie

Wetsvoorstel Invoering associate degreeopleiding. LICA bijeenkomst 16 november 2016

Wetsvoorstel Invoering associate degreeopleiding. LICA bijeenkomst 16 november 2016 Wetsvoorstel Invoering associate degreeopleiding LICA bijeenkomst 16 november 2016 1 Vragen die ik ga proberen te beantwoorden Wat is de associate degree-opleiding en voor wie is het? Wat is van belangrijk

Nadere informatie

Joanne van Emmerik & Marianne Driessen 24 mei 2012 VAN MBO NAAR HBO?

Joanne van Emmerik & Marianne Driessen 24 mei 2012 VAN MBO NAAR HBO? Joanne van Emmerik & Marianne Driessen 24 mei 2012 KANSRIJKE DOORSTROOM VAN MBO NAAR HBO? Inhoud Achtergrond onderzoek Methode Versant Pro Speaking & Writing Resultaten Discussie De cijfers: instroom in

Nadere informatie

Keuzedeel mbo. Voorbereiding hbo. behorend bij één of meerdere kwalificatiedossiers mbo. Geldig vanaf 1 augustus 2013.

Keuzedeel mbo. Voorbereiding hbo. behorend bij één of meerdere kwalificatiedossiers mbo. Geldig vanaf 1 augustus 2013. Keuzedeel mbo Voorbereiding hbo behorend bij één of meerdere kwalificatiedossiers mbo Geldig vanaf 1 augustus 2013 Crebonummer(s) Penvoerder: Ontwikkeld door: 2 van 8 Leeswijzer Dit document bevat de kwalificatie-eisen

Nadere informatie

Zoek het uit! Studiekeuze123

Zoek het uit! Studiekeuze123 Zoek het uit! Opdrachten Studiekeuze123 Naam: Klas: Wat denk je zelf? Het maken van een studiekeuze is belangrijk, maar kan best lastig zijn. Er zijn ruim 1.700 bacheloropleidingen waaruit je kunt kiezen

Nadere informatie

TOETSINGSKADER KWALIFICATIESTRUCTUUR MBO

TOETSINGSKADER KWALIFICATIESTRUCTUUR MBO TOETSINGSKADER KWALIFICATIESTRUCTUUR MBO Toetsingskader kwalificatiestructuur mbo 01-11-2013 Pagina 1 van 9 1. Inleiding 1.1. Formele kaders In de WEB zijn bepalingen opgenomen over de ontwikkeling en

Nadere informatie

Subsector overig. Subsector overig

Subsector overig. Subsector overig Subsector overig Samenvatting... Grote subsector... 2 Veel switchende studenten... 3 Hoge uitval onder mbo ers... 4 Hoog wo-diplomarendement... 4 Minste studenten van hbo naar wo... 4 8 accreditaties na

Nadere informatie

Henk Rombouts. Hogeschool Zuyd. Jan de Vries. NHTV internationaal hoger onderwijs Breda

Henk Rombouts. Hogeschool Zuyd. Jan de Vries. NHTV internationaal hoger onderwijs Breda Henk Rombouts Hogeschool Zuyd Jan de Vries NHTV internationaal hoger onderwijs Breda 2de GoLeWe-projectconferentie Maastricht, 11 mei 2010 1.5 Overgangs- of combinatietrajecten: - Ontwikkelen van verkorte

Nadere informatie

Na het examen havo / atheneum

Na het examen havo / atheneum Na het examen havo / atheneum Decanen Havo: A.A.J. Schutte Atheneum: M.G.W. Bos HO = Hoger Onderwijs HBO Hoger BeroepsOnderwijs WO Wetenschappelijk (universitair, academisch) Onderwijs Na havo-5 hbo 4

Nadere informatie

Monitor beleidsmaatregelen 2014. Anja van den Broek

Monitor beleidsmaatregelen 2014. Anja van den Broek Monitor beleidsmaatregelen 2014 Anja van den Broek Maatregelen, vraagstelling en data Beleidsmaatregelen Collegegeldsystematiek tweede studies uit de Wet Versterking besturing inclusief uitzonderingen

Nadere informatie

Cijfermatige achtergrondinformatie ten behoeve van Slotconferentie HO-tour

Cijfermatige achtergrondinformatie ten behoeve van Slotconferentie HO-tour Cijfermatige achtergrondinformatie ten behoeve van Slotconferentie HO-tour In deze bijlage zijn feiten en cijfers opgenomen over het hoger onderwijs die illustratief kunnen zijn voor de discussies in de

Nadere informatie

Diploma gehaald? Wat nu?

Diploma gehaald? Wat nu? Loopbaanoriëntatie (LOB) Diploma gehaald? Wat nu? EINDEXAMENKLASSEN 5 HAVO EN 6 VWO. September 2014 Beste leerling, Het komende jaar zijn jullie niet alleen druk bezig met je eindexamen. Jullie zullen

Nadere informatie

Mbo-hbo. doorstroomassessment. Voor een bewuste stap naar het hbo

Mbo-hbo. doorstroomassessment. Voor een bewuste stap naar het hbo Mbo-hbo doorstroomassessment Voor een bewuste stap naar het hbo www.hva.nl/decanen/mbo.htm Inhoudsopgave 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Mbo-hbo doorstroomassessment Voor een bewuste stap naar het hbo Waarom een

Nadere informatie

Netwerkschool concretisering IJkpunten. Criteria en meetvoorbeelden V1.0

Netwerkschool concretisering IJkpunten. Criteria en meetvoorbeelden V1.0 Netwerkschool concretisering IJkpunten Criteria en meetvoorbeelden V1.0 Positief exploitatie saldo Beter onderwijs voor hetzelfde budget Wettelijke kaders - Onderwijstijd - Personeel voldoet aan bekwaamheidseisen

Nadere informatie

Feiten en cijfers. Afgestudeerden en uitvallers in het hoger beroepsonderwijs. Mei 2015

Feiten en cijfers. Afgestudeerden en uitvallers in het hoger beroepsonderwijs. Mei 2015 Feiten en cijfers Afgestudeerden en uitvallers in het hoger beroepsonderwijs Mei 2015 Feiten en cijfers 2 Inleiding Op 19 mei 2015 hebben de hogescholen hun strategische agenda #hbo2025: wendbaar & weerbaar1

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2012 2013 33 356 Wijziging van de Wet op het voortgezet onderwijs en de Wet voortgezet onderwijs BES in verband met het treffen van een overgangsmaatregel

Nadere informatie

Aanbevelingen en Actieprogramma. Naar versterking van het VMBO; Bedrijfsleven over VMBO beroepsgericht

Aanbevelingen en Actieprogramma. Naar versterking van het VMBO; Bedrijfsleven over VMBO beroepsgericht Aanbevelingen en Actieprogramma Naar versterking van het VMBO; Bedrijfsleven over VMBO beroepsgericht 2 Aanbevelingen ter verbetering van (de aantrekkelijkheid van) het VMBO naar aanleiding van het VMBO

Nadere informatie

DOORLOPENDE LEERLIJN LOB MBO- HBO

DOORLOPENDE LEERLIJN LOB MBO- HBO 20-3-2018 DOORLOPENDE LEERLIJN LOB MBO- HBO WIE ZIJN WIJ ROC van Amsterdam, MBO College Amstelland Anoeskha Chinnoe, onderwijskundig beleidsmedewerker Pier Zijlstra, hbo adviseur Hogeschool van Amsterdam

Nadere informatie

Determinatie VMBO basis/ kader

Determinatie VMBO basis/ kader Determinatie VMBO basis/ kader 2017-2018 Veldhoven, 23 juni 2017 Inhoud 1. Inleiding... 3 2. Plaatsing in leerjaar 1 VMBO... 4 3. Overgang naar hogere leerjaren... 4 Plaatsing in leerjaar 2... 4 Plaatsing

Nadere informatie

Subsector sociale wetenschappen

Subsector sociale wetenschappen Samenvatting... 2 Weinig opleidingen... 2 Kleinste aantal instromende studenten... 3 Uitval lager... 3 Veel switch... 3 Diplomarendement beter dan sector, slechter dan totaal ho... 3 Accreditaties met

Nadere informatie

LOB in Havo 5 2015/2016

LOB in Havo 5 2015/2016 LOB in Havo 5 2015/2016 Na havo-5 hbo 4 jaar (evt. gevolgd door wo) Ad (Associate degree) 2 jaar vwo 2 jaar (instromen in ath-5) positief advies school noodzakelijk mbo 3 à 4 jaar van hbo naar universiteit

Nadere informatie

Themabijeenkomst Associate degree. 21 juni 2018

Themabijeenkomst Associate degree. 21 juni 2018 Themabijeenkomst Associate degree 21 juni 2018 De taken van de inspectie hoger onderwijs Taken * toezicht op het stelsel van hoger onderwijs * toezicht op het accreditatiestelsel * advies aan minister

Nadere informatie

Zeeuwse opleiding. Welkom op de voorlichtingsavond certificeringstraject

Zeeuwse opleiding. Welkom op de voorlichtingsavond certificeringstraject Welkom op de voorlichtingsavond certificeringstraject Deze opleiding is een initiatief van RPCZ, Scalda, HZ University of Applied Sciences, Kinderopvang Zeeuws-Vlaanderen, Kibeo, Kinderopvang Walcheren,

Nadere informatie

Na het examen havo / atheneum 2015/2016

Na het examen havo / atheneum 2015/2016 Na het examen havo / atheneum 2015/2016 Decanen Havo: Atheneum-5/6: Anita Schutte Marja Bos HO = Hoger Onderwijs HBO Hoger BeroepsOnderwijs WO Wetenschappelijk (universitair, academisch) Onderwijs Na havo-5

Nadere informatie

Notitie ter gelegenheid van het beëindigen van het Landelijk Platform Associate degree

Notitie ter gelegenheid van het beëindigen van het Landelijk Platform Associate degree Notitie ter gelegenheid van het beëindigen van het Landelijk Platform Associate degree Den Haag, 16 november 2015 2 3 1 Inleiding Met deze notitie kijken we als werkgeversorganisaties, vanaf het begin

Nadere informatie

Mogelijke verklaringen voor, en verbetering van het diplomarendement hbo Roel van Asselt

Mogelijke verklaringen voor, en verbetering van het diplomarendement hbo Roel van Asselt Inhoud Mogelijke verklaringen voor, en verbetering van het diplomarendement hbo Roel van Asselt 1. Ontwikkeling diplomarendement hbo uitstroom van 2008 tot en met 2012 2. Veranderingen in betreffende periode,

Nadere informatie

Bruggen Bouwen verbinden VSO MBO en VSO- arbeidsmarkt

Bruggen Bouwen verbinden VSO MBO en VSO- arbeidsmarkt Bruggen Bouwen verbinden VSO MBO en VSO- arbeidsmarkt Van losse projecten naar een samenhangend programma Presentatie taakgroep arbeidstoeleiding Lecso 2 december 2015 Jose Houben & Ruud van de Rakt Aanleiding

Nadere informatie

Subsector geografie. Sectorbeeld Gedrag & Maatschappij, Inspectie van het Onderwijs,

Subsector geografie. Sectorbeeld Gedrag & Maatschappij, Inspectie van het Onderwijs, Samenvatting... 2 Minst aantal opleidingen... 2 Minst aantal studenten... 3 Instroom neemt af... 3 Laagste uitval... 3 Lager diplomarendement... 3 Daling in switch... 3 Twee nieuwe opleidingen... 4 Weinig

Nadere informatie

Samen verantwoordelijk voor studiesucces

Samen verantwoordelijk voor studiesucces BIJLAGE 1 De pilot samen verantwoordelijk voor studiesucces biedt de kans om gezamenlijk aan visieontwikkeling te doen. Op basis van een gedeelde visie en gezamenlijk beleid kan onderzocht worden waar

Nadere informatie

Verbetertrajecten mbo hbo doorstroom. Instelling Opleiding Contactpersoon Begeleider Docenten 1 2

Verbetertrajecten mbo hbo doorstroom. Instelling Opleiding Contactpersoon Begeleider Docenten 1 2 Verbetertrajecten mbo hbo doorstroom Instelling Opleiding Contactpersoon Begeleider Docenten 1 2 PLAN 1 Verzamelen kwantitatieve en kwalitatieve gegevens Doorstroomcijfers Noord-Nederland Schooldossiers

Nadere informatie

2 7 O K T O B E R 2 0 1 4. LeiDocument is een uitgave van de Leido Academy

2 7 O K T O B E R 2 0 1 4. LeiDocument is een uitgave van de Leido Academy Lei-Document 43 2 7 O K T O B E R 2 0 1 4 1 INLEIDING LeiDocument is een uitgave van de Leido Academy In dit nummer vooral informatie, in afwachting van een aantal interessante momenten nl. de bijeenkomst

Nadere informatie

Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs [hbo-bachelor]: uitwerking voor Associate degree-programma s tijdens de pilotfase

Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs [hbo-bachelor]: uitwerking voor Associate degree-programma s tijdens de pilotfase Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs [hbo-bachelor]: uitwerking voor Associate degree-programma s tijdens de pilotfase 11 februari 2008 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Accreditatiekader, toegespitst

Nadere informatie

Visie op Loopbaanoriëntatie en begeleiding

Visie op Loopbaanoriëntatie en begeleiding Visie op Loopbaanoriëntatie en begeleiding regio s-hertogenbosch en omgeving LOB is een verzameling van activiteiten binnen een loopbaangerichte leeromgeving om jongeren actief te laten werken aan hun

Nadere informatie

Onderzoek naar gebruik, waardering, impact en behoefte aan LOB onder scholieren en studenten.

Onderzoek naar gebruik, waardering, impact en behoefte aan LOB onder scholieren en studenten. Onderzoek naar gebruik, waardering, impact en behoefte aan LOB onder scholieren en studenten. 1. Samenvatting Scholieren willen LOB! Dat is goed want loopbaanoriëntatie en begeleiding (LOB) is belangrijk.

Nadere informatie

Meer jarige Beleidsagenda

Meer jarige Beleidsagenda Meer jarige Beleidsagenda Sector hoger economisch onderwijs - Sectoraal adviescollege hoger economisch onderwijs (sac heo) Het sac heo is een adviesorgaan van de Vereniging Hogescholen. We dienen het bestuur

Nadere informatie

Subsector psychologie

Subsector psychologie Samenvatting... 2 Gemiddeld qua aantallen opleidingen... 2 Groot aantal studenten... 3 Grotendeels wo-subsector... 3 Weinig mbo-instroom in hbo-bachelor... 3 Weinig uitval... 3 Minste switch... 3 Diplomarendement

Nadere informatie

Raamconvenant landelijk overleg aansluiting sector kunstonderwijs werkveld

Raamconvenant landelijk overleg aansluiting sector kunstonderwijs werkveld Bladnummer 1 Raamconvenant landelijk overleg aansluiting sector kunstonderwijs werkveld Bijlage 4 Preambule 1. Het hbo-kunstvakonderwijs streeft naar een goede afstemming van de opleidingen op de beroepspraktijk

Nadere informatie

Beoordelingskader Kader voor de beperkte toets nieuw Associate-degree (Ad-)programma van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 9832).

Beoordelingskader Kader voor de beperkte toets nieuw Associate-degree (Ad-)programma van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 9832). nvao w nederlands -vlaa m se accreditatieorganisatie sluit Besluit strekkende tot een oordeel voldoende van een aanvraag toets nieuw Associate-degreeprogramma Juridisch medewerker van de Hogeschool van

Nadere informatie

Kwaliteitszorg met behulp van het INK-model.

Kwaliteitszorg met behulp van het INK-model. Kwaliteitszorg met behulp van het INK-model. 1. Wat is het INK-model? Het INK-model is afgeleid van de European Foundation for Quality Management (EFQM). Het EFQM stelt zich ten doel Europese bedrijven

Nadere informatie

Afsprakenkader. Partners in Leren en Werken in. Zorg en Welzijn Zeeland. Vastgesteld in de FluenZ Adviesraad. ViaZorg

Afsprakenkader. Partners in Leren en Werken in. Zorg en Welzijn Zeeland. Vastgesteld in de FluenZ Adviesraad. ViaZorg Afsprakenkader Partners in Leren en Werken in Zorg en Welzijn Zeeland ViaZorg 2014 Vastgesteld in de FluenZ Adviesraad INHOUD Inleiding 1. Hoe kunnen de opleidingen kwalitatief beter en vooral uitdagender?

Nadere informatie

Samenwerkingsovereenkomst ROCKO

Samenwerkingsovereenkomst ROCKO Samenwerkingsovereenkomst ROCKO Partijen: Summa College, hierbij rechtsgeldig vertegenwoordigd door mevrouw T. van Hoogstraten, Korein, hierbij rechtsgeldig vertegenwoordigd door de heer P. Notten, Kinderopvanggroep,

Nadere informatie

WORKSHOP FACTA CONGRES. - donderdag 26 januari Wa ht iet tot ze struikele

WORKSHOP FACTA CONGRES. - donderdag 26 januari Wa ht iet tot ze struikele WORKSHOP FACTA CONGRES - donderdag 26 januari 2017 - Wa ht iet tot ze struikele Hé MBO er! Klaar voor een volgende stap? Jaap Kloos Teamleider opleiding Facility Management, Haagse Hogeschool. Even voorstellen..

Nadere informatie

Subsector politicologie en bestuurskundige opleidingen

Subsector politicologie en bestuurskundige opleidingen Subsector politicologie en bestuurskundige Samenvatting... 2 Weinig deeltijd... 2 Wo-instroom... 3 Weinig uitval iets toegenomen... 3 Veel switch... 3 Vier in herstel... 3 Veel studenten raden opleiding

Nadere informatie

Toetsingskader kwalificatiestructuur mbo

Toetsingskader kwalificatiestructuur mbo Toetsingskader kwalificatiestructuur mbo 1. Inleiding 1.1. Formele kaders In de WEB zijn bepalingen opgenomen over de ontwikkeling en toetsing van kwalificatiedossiers voor het middelbaar beroepsonderwijs,

Nadere informatie

Na het examen havo / atheneum 2016/2017

Na het examen havo / atheneum 2016/2017 Na het examen havo / atheneum 2016/2017 Decanen Havo: Atheneum-5/6: Anita Schutte Marja Bos HO = Hoger Onderwijs HBO Hoger BeroepsOnderwijs WO Wetenschappelijk (universitair, academisch) Onderwijs Na havo-5

Nadere informatie

Studiekeuzecheck HO De eerste ervaringen van havo/vwo-decanen

Studiekeuzecheck HO De eerste ervaringen van havo/vwo-decanen Studiekeuzecheck HO De eerste ervaringen van havo/vwo-decanen Onderzoek Zeker weten wat je kiest AUGUSTUS 2014 KADER EN CONTEXT ONDERZOEK Stimulering LOB (Loopbaanoriëntatie en begeleiding) is een programma

Nadere informatie

workshop Kwaliteitsafspraken 2.0 perspectief vanuit de hogeschool

workshop Kwaliteitsafspraken 2.0 perspectief vanuit de hogeschool Platform HBO workshop Kwaliteitsafspraken 2.0 perspectief vanuit de hogeschool Utrecht, 8 juni 2017 Voorgeschiedenis Kwaliteit als Opdracht (HBO-raad, 2009) Differentiëren in drievoud (commissie-veerman,

Nadere informatie

Porfolio. Politie Vormingscentrum

Porfolio. Politie Vormingscentrum Porfolio 1. Inleiding 2. Wat is een portfolio? Hoe gebruik je het portfolio Reflectieverslagen Persoonlijke leerdoelen formuleren Werkwijze en denkmodel om opgaven/problemen op te lossen 1. INLEIDING Ligt

Nadere informatie

Feiten en cijfers. Afgestudeerden en uitvallers

Feiten en cijfers. Afgestudeerden en uitvallers Feiten en cijfers Afgestudeerden en uitvallers April 2017 Inhoud 1 Het algemene beeld 2 2 Start van de studie: uitvallers 4 3 Start van de studie: wisselaars 5 4 Afsluiting van de studie: studiesucces

Nadere informatie

Toelatings- en vrijstellingsbeleid Hbo Bachelor Verpleegkunde

Toelatings- en vrijstellingsbeleid Hbo Bachelor Verpleegkunde Toelatings- en vrijstellingsbeleid Hbo Bachelor Verpleegkunde Toelating Hbo-ba Verpleegkunde vs.29.10.2015 Pagina 1 1. Toelatingsbeleid 1.1 Officiële toelatingseisen Als voorwaarde voor toelating tot de

Nadere informatie

De Bilt, 4 december 2008 Ons kenmerk: JZIJIRI/99784/2008 Doorkiesnummer: Uw brief van:

De Bilt, 4 december 2008 Ons kenmerk: JZIJIRI/99784/2008 Doorkiesnummer: Uw brief van: Ministerie van OCW Mevrouw J.M. van Bijsterveldt Postbus 16375 2500 BJ DEN HAAG De Bilt, 4 december 2008 Ons kenmerk: JZIJIRI/99784/2008 Doorkiesnummer: 030-221 98 24 Onderwerp: Advies MBO Raad over invoering

Nadere informatie

Brondocument. - Burgerschap - Leren & loopbaan. in het MBO. Versie Juni 2009

Brondocument. - Burgerschap - Leren & loopbaan. in het MBO. Versie Juni 2009 Brondocument - Burgerschap - Leren & loopbaan in het MBO Versie Juni 2009 JFA/113807/2009 1 Inleiding Dit brondocument is een herziene versie van het brondocument LL&B van april 2007. Hierin staan de kwalificatie-eisen

Nadere informatie

Feiten en cijfers. Afgestudeerden en uitvallers in het hoger beroepsonderwijs. April 2016

Feiten en cijfers. Afgestudeerden en uitvallers in het hoger beroepsonderwijs. April 2016 Feiten en cijfers Afgestudeerden en uitvallers in het hoger beroepsonderwijs April 2016 Feiten en cijfers 2 Het algemene beeld Start van de studie uitval en wisselaars Tal van inspanningen bij hogescholen

Nadere informatie

Beleidskader agenda van onze gewenste ontwikkelingen Samen Onderwijs Maken = Leerzaam

Beleidskader agenda van onze gewenste ontwikkelingen Samen Onderwijs Maken = Leerzaam Beleidskader 2017 agenda van onze gewenste ontwikkelingen Samen Onderwijs Maken = Leerzaam College van Bestuur, vastgesteld 06-12-2016 Inleiding We hebben inmiddels het tweede jaar van ons meerjarenbeleidsplan

Nadere informatie

Verfijning van de inrichting in systeem en proces

Verfijning van de inrichting in systeem en proces Keuzedelen Noorderpoort Verfijning van de inrichting in systeem en proces 6 oktober 2017 Hendrik Jan Smeding Martijn Broekhuizen Wat gaan we doen? Context De droom De basis 2016 De verfijning 2017 Droom

Nadere informatie

DE STUDIEKEUZECHECK: WAT EN HOE? JETSKE NIEUWENHUIS (NHL STENDEN) EN LIDWIEN STURING (HANZEHOGESCHOOL GRONINGEN)

DE STUDIEKEUZECHECK: WAT EN HOE? JETSKE NIEUWENHUIS (NHL STENDEN) EN LIDWIEN STURING (HANZEHOGESCHOOL GRONINGEN) DE STUDIEKEUZECHECK: WAT EN HOE? JETSKE NIEUWENHUIS (NHL STENDEN) EN LIDWIEN STURING (HANZEHOGESCHOOL GRONINGEN) OPZET WORKSHOP Kaders. Wat is de studiekeuzecheck? SKC bij NHL Stenden SKC bij Hanzehogeschool

Nadere informatie