Publicatie- en presentatiebeleid Kempelonderzoekscentrum 27 augustus2013 Inleiding Het Kempelonderzoekscentrum participeert actief in (inter)nationale kennisintensieve netwerken voor wetenschappelijk input en door het leveren van bijdragen aan discussies. De uitdagingen van het Kempelonderzoekscentrum bestaan onder meer hierin om kennis te delen door presentaties en publicaties, organisatie van symposia en debat (Hogeschool de Kempel, 2012a). Hieronder wordt het publicatie- en presentatiebeleid van het Kempelonderzoekscentrum nader toegelicht en verantwoord. Visie ten aanzien van onderzoek De missie, visie en uitgangspunten van Hogeschool de Kempel bieden leidende concepten voor het onderzoek en daarmee voor het publicatie- en presentatiebeleid binnen het Kempelonderzoekscentrum. Ze bieden de kaders en geven de richting en focus aan voor de verdere uitwerking van de indicatoren die als kwaliteitscriteria ten grondslag zijn gelegd aan de uit te werken en uit te voeren ontwikkel- en onderzoeksactiviteiten (Akker, Janssen, Geldens & Castelijns, 2012). Onderzoek wordt binnen De Kempel gebundeld in het Kempelonderzoekscentrum en staat zowel ten dienste van de innovatie en kwaliteit(sborging) van de de bacheloropleiding tot leraar basisonderwijs, als wel die van de (post-initiële) dienstverlening die door het Kenniscenter De Kempel (KcdK) wordt geboden. In de uitwerking van de missie, visie, en uitgangspunten ligt de primaire doelstelling van het Kempelonderzoekscentrum besloten. Deze doelstelling is in 2005 geformuleerd als: het initiëren, stimuleren, coördineren en ondersteunen van onderwijsontwikkeling en van onderwijsonderzoek op en vanuit Hogeschool de Kempel. Dit is tot nu toe de primaire doelstelling gebleven (Hogeschool de Kempel, 2012a). Meermalen kunnen onderzoeksactiviteiten waaronder publiceren en presenteren raken aan persoonlijke en ethische kwesties. In beleidskaders voor onderzoek zijn handreikingen en richtlijnen opgenomen die bedoeld zijn in dergelijke situaties de betrokken onderzoekers houvast te bieden. Van alle onderzoekers wordt verwacht dat ze zich houden aan de beleidskaders voor onderzoek op en vanuit Hogeschool de Kempel (CvB Hogeschool de Kempel, 2010). 1
Doelen van onderzoek Hogeschool de Kempel verricht evenals de andere hogescholen in Nederland, praktijkgericht onderzoek. Dit is onderzoek dat is geworteld in de beroepspraktijk en bijdraagt aan de verbetering en innovatie van die beroepspraktijk (HBO-raad, 2010). Onderzoek vindt plaats vanuit de missie van Hogeschool de Kempel met de toevoeging onderzoekende ; opleiden tot (start)bekwame en onderzoekende leraar basisonderwijs. Daarnaast wordt onderzoek ingezet in het kader van een loopbaanlang leren door het equiperen van de leraar, die daarmee op zijn beurt zijn beroepspraktijk kan verbeteren (Hogeschool de Kempel, 2012b).In dat opzicht sluiten de activiteiten van het KOC aan bij de speerpunten die in het Instellingsplan 2012-2017 staan geformuleerd, namelijk a) breed opleiden met een herkenbaar profiel, b) pro-actief in onderwijsinnovatie en c) verbonden met de regio en de wereld. Al het onderzoek op en vanuit Hogeschool de Kempel richt zich op vijf domeinen. De domeinen 1 en 2 zijn het leren van leerlingen en de organisatie daarvan. Voor domein 3 gaat het om het leren van studenten in de praktijk van basisschool, voor domein 4 om het leren van studenten op de hogeschool en domein 5 betreft de organisatie daarvan (CvB Hogeschool de Kempel, 2010). Afhankelijk van de probleem-, doel- en vraagstelling zal de focus op één of meerdere domeinen kunnen liggen. Betekenisvol leren onderwijzen in de werkplekleeromgeving Het onderzoek van de algemene ontwikkel- en onderzoeksopdracht Betekenisvol leren onderwijzen in de werkplekleeromgeving draagt bij aan het ontwikkelen van betekenisvol onderwijs in de werkplekleeromgeving waarin de lerarenopleiding en basisscholen samen aanstaande leraren opleiden voor de toekomst. De professionele ontwikkeling van elke leraar begint op de opleiding en gaat een loopbaan lang door. Hogeschool de Kempel is een opleiding die leren duidt als betekenisvol, vanuit het sociaal constructivistisch paradigma: het is doelgericht, onderzoekend, constructief, cumulatief, actief, waardevol, sociaal en context gebonden. De lerende is de actor in de onderwijsprocessen (Instellingsplan 2012-2017 Hogeschool de Kempel). Leren onderwijzen is leren van én leren over het werk. Praktijk en theorie zijn onlosmakelijk verbonden met reflectie als verbindingsschakel. Niemand kan voor een ander leren. Tegelijkertijd is, om te kunnen leren, altijd een (sociale) omgeving nodig. Het leren van en over het werk vraagt om authentieke beroepssituaties. 2
De hogeschool en de basisscholen richten daartoe als partners in leren werkplekleeromgevingen in. Daaronder verstaan we door hogeschool en partnerscholen speciaal voor onze aanstaande leraren ingerichte leer- en werkomgevingen. In wisselwerking tussen leren en werken kunnen zij in zo n omgeving de voor het beroep benodigde bekwaamheden verwerven. Verwant aan 'betekenisvol leren onderwijzen in werkplekleeromgevingen' zijn het 'leren en werken in opleidingsscholen', in 'academische opleidingsscholen'. Kortom het gaat om Samen opleiden. Betekenisvol Leren Onderwijzen in de werkplekleeromgeving geeft richting aan onderzoek naar diverse een- en meerjarige onderwerpen zoals Onderzoek in de opleiding, Kwaliteitsindicatoren van Samen (academisch) opleiden en Teachers as change agents. Met deze algemene opdracht kiest Hogeschool de Kempel voor een duurzame inbedding van praktijkgericht onderzoek in de lerarenopleiding. De doelen van de algemene opdracht zijn gerelateerd aan de uitdagingen en speerpunten van het instellingsplan 2012-2017 van Hogeschool de Kempel. In de uitwerking van de uitdagingen en speerpunten in indicatoren, is de met het onderzoek beoogde ontwikkeling en innovatie geëxpliciteerd en beschreven in het Kempelonderzoeksplan (Geldens, Popeijus, Heijden & Venrooij, 2010). Eigentijds beoordelen in het Onderwijs Het lectoraat Eigentijds Beoordelen in het Onderwijs wil een bijdrage leveren aan het toepassen van Beoordelen om te Leren in het basisonderwijs. Beoordelen om te Leren (of Assessment for Learning ) is the process of seeking and interpreting evidence for use by learners and their teachers to decide where the learners are in their learning, where they need to go and how best to get there. (Assessment Reform Group, 2002, p. 2). Bij Beoordelen om te Leren verzamelen en interpreteren leraren - tijdens de les informatie over het leren van leerlingen met de bedoeling die te gebruiken om leerlingen verder te helpen. Beoordelen om te Leren vindt plaats in de interacties tussen leraar en leerlingen (feedback), in gesprekken tussen leerlingen (peer-assessment) en via reflectie op het eigen leren door de leerling zelf (self-assessment). Vaak worden daar leerlingportfolio s bij gebruikt. Met Beoordelen om te Leren stimuleren leraren niet alleen dat leerlingen zich bewust worden van de leerdoelen die zij dienen te bereiken, maar ook dat zij inzicht krijgen in strategieën die hen daarbij kunnen helpen. Er zijn sterke aanwijzingen dat leerlingen die bewust leerstrategieën toepassen, hun kansen op leersucces vergroten, meer zelfvertrouwen hebben en gemotiveerder zijn. 3
Het lectoraat EBO omvat drie deelprojecten. In deze deelprojecten worden achtereenvolgens de volgende interventies ontwikkeld (zie Castelijns, 2010): 1. een pabo-curriculum over Beoordelen om te Leren; dit curriculum kent twee versies, één voor het Challenge Program (CP2) en één voor het reguliere programma (K1). 2. een professionaliseringstraject Beoordelen om te Leren voor basisschoolleraren en schoolleiders; aan dit traject, waaraan verschillende experts bijdragen leveren, kunnen ook pabodocenten en studenten deelnemen. 3. een procedure voor Beoordelen om te Leren voor basisscholen. Deze procedure wordt ondersteund door een digitaal leerlingportfolio. Overzicht streefdoelen publicaties en presentaties Kempelonderzoekscentrum Gelet op de visie en de doelen van het onderzoek van het Kempelonderzoekscentrum en de voornaamste doelgroepen voor een lerarenopleiding primair onderwijs, is een overzicht gemaakt met streefdoelen voor publicaties en presentaties vanuit het Kempelonderzoekscentrum. Hiermee maakt het Kempelonderzoekscentrum voor de hogeschool de valorisatie van onderzoek zichtbaar door de kwaliteit en kwantiteit van publicaties en presentaties en de doorwerking van verricht onderzoek in de opleiding, het werkveld in haar regio en nationaal en internationaal (Hogeschool de Kempel, 2012b). In het volgende overzicht staan de streefdoelen van de publicaties en presentaties van het Kempelonderzoekscentrum vermeld. Vanuit het motto samen kennis delen is samen kennis vermenigvuldigen in voortdurende verandering wordt de kennis die uit onderzoeksactiviteiten is ontwikkeld, gepubliceerd en gepresenteerd. 4
Streefdoelen publicaties en presentaties Kempelonderzoekscentrum Algemene ontwikkel- en onderzoeksopdracht Betekenisvol leren onderwijzen en Specifieke ontwikkel- en onderzoeksopdracht Eigentijds beoordelen in het onderwijs Publicaties als auteur of medeauteur 1 Presentaties zoals lezingen, workshops 2 Min. zes maal per jaar een digitale publicatie voor eigen hogeschool en/of werkveld en/of externen 3 : Kempelnieuws en/of highlights en/of nieuwsflits in samenwerking met Management Initieel en Kenniscenter de Kempel. Jaarlijks min. 2 publicaties voor eigen hogeschool en/of werkveld en/of externen. Jaarlijks min. 2 publicaties voor werkveld en/of externen in vaktijdschrift zoals Praxis, Didaktief, Basisschoolmanagement, Veerkracht. Jaarlijks min. 2 peer-reviewed publicaties voor externen in een (inter)nationaal vak- en/of wetenschappelijk tijdschrift of een (inter)nationaal peer-reviewed paper voor congres / conferentie zoals VE- LON, ORD, NAPDS, EAPRIL, EARLI, EECERA, ISATT, AERA 4. Jaarlijks min. 2 presentaties voor eigen hogeschool en/of werkveld en/of externen. Jaarlijks min. 2 presentaties voor werkveld en/of externen op een nationaal congres / conferentie zoals VELON, ORD, HBO-raad. Jaarlijks min. 2 presentaties voor externen op een internationaal congres / conferentie zoals NAPDS, EARLI, EAPRIL, EECERA, ISATT, AERA. 1 Gelet op de visie en de doelen van het onderzoek van het Kempelonderzoekscentrum en de voornaamste doelgroepen voor Hogeschool de Kempel krijgen het Tijdschrift voor lerarenopleiders en vervolgens andere onderwijsgerelateerde tijdschriften de voorkeur bij publicaties. 2 Gelet op de visie en de doelen van het onderzoek van het Kempelonderzoekscentrum en de voornaamste doelgroepen voor Hogeschool de Kempel krijgen het VELON-congres en vervolgens andere onderwijsgerelateerde conferenties krijgen de voorkeur bij presentaties. 3 Externen zijn collega s van andere hogescholen en van overige instellingen. 4 VELON: Vereniging voor Lerarenopleiders Nederland, ORD: Onderwijs ResearchDagen, NAPDS: National Association for Professional Developmental Schools, EAPRIL: European Association for Practitioner Research on Improving Learning, EARLI: European Association for Research on Learning and Instruction, EECERA: European Early Childhood Education Research Association, ISATT: International Study Association on Teachers and Teaching, AERA: American Educational Research Association. 5
Literatuur Akker, T. v. d., Janssen, M., Geldens, J., & Castelijns, J. (2012). Kempel onderzoek, een kwestie van lerend verbeteren. Zelfevaluatierapportage over de kwaliteit van de kwaliteitszorg van onderzoek Hogeschool de Kempel Helmond. Helmond: Kempelonderzoekscentrum, Hogeschool de Kempel Assessment Reform Group (2002). Gevonden op 15 maart 2012 op: http://www.aaia.org.uk/content/uploads/2010/06/assessment-for-learning-10-principles.pdf Castelijns, J. (2010). Eigentijds beoordelen in het onderwijs. Lectoraatsaanvraag. Helmond: Hogeschool De Kempel CvB Hogeschool de Kempel (2010). Beleidskaders voor onderzoek op en vanuit Hogeschool de Kempel. Helmond: Hogeschool de Kempel. Geldens, J., Popeijus, H. L., Heijden, M. v. d., & Venrooij, W. v. (2010). Betekenisvol leren onderwijzen in leerwerkgemeenschappen binnen de werkplekleeromgeving. Uitgangspunten doelen en taken van het Kempelonderzoekscentrum en het Kempellectoraat Leren in leerwerkgemeenschappen. (Kempelonderzoeksplan 1e druk ed.). Helmond: Hogeschool de Kempel. HBO-raad (2010). Naar een duurzaam onderzoeksklimaat. Ambities en succesfactoren voor het onderzoek aan hogescholen. Den Haag: HBO-raad. Hogeschool de Kempel (2012a). Verschil maken. Instellingsplan 2012-2017. Helmond: Hogeschool de Kempel. Hogeschool de Kempel. (2012b). Prestatieafspraken. Helmond: Hogeschool de Kempel. 6