Ondernemen in crisistijd Eddy Drent International Finance Manager 13 september 2012
Rabobank Groep wereldwijd 1.650 kantoren in 48 landen, 19 International Desks om NL klanten te bedienen in 23 landen
Agenda 1 Verleden: Geen noodzaak om te veranderen 2 Heden: Wie doen het goed? 3 Toekomst: Keuzes maken! 3
4 Verleden
Geen noodzaak om te veranderen
Internationale activiteit Het Nederlandse mkb heeft een internationale positie die zich niet verhoudt tot de openheid van onze economie. o Slechts één op de zeven Nederlandse mkb-ers opereert grensoverschrijdend. o Daarvan haalt slechts één op de zes meer dan de helft van de omzet uit het buitenland. o Slechts 5% van de internationale omzet is afkomstig van regio s buiten de EU.
Verbeterpotentieel Nederland is van oudsher sterk georiënteerd op het buitenland. o Ons land heeft een van de allerhoogste exportquotes. o Meer dan de helft van het bnp is afkomstig van het buitenland. Er is een forse internationale rol weggelegd voor het MKB. o De invloed van grote, bekende ondernemingen neemt af. o Aan het MKB de taak om groter te gaan denken en het internationaliseringsstokje over te nemen.
8 Heden
Vooruitzichten Nederlandse economie - tweede helft 2012 en 2013 Economische groei komt tot stilstand De economisch groeimotor - de uitvoer - hapert Bedrijfsinvesteringen fors lager Consument sombert door Overheid moet opnieuw bezuinigen; nieuwe formatie zorgt voor onzekerheid Stijgende werkloosheid Hogere inflatie door BTW-verhoging Geen herstel op de woningmarkt
Concurrentie is groot
5 Drijfveren/kansen o o o o o Nieuwe afzetmarkten betreden om groei te realiseren. Risico s spreiden middels een grotere geografische dekking. Mogelijke product-appetijt in én van het buitenland. Afhankelijkheid van (verzadigde) binnenlandse markt verminderen. Waardevolle samenwerkingsverbanden aangaan.
Kansen voor groei: Duitsland Belangrijkste handelspartner voor Nederland o Handelsvolume Nederland-Duitsland in 2011 151,4 Mrd. o 18,5% van de NL export loopt via Duitsland. o Tevens sterke politieke en culturele banden. Europees economisch leiderschap o Globaliseringsproof en een stabiele huizenmarkt. o Goede consumptieomstandigheden. Aantrekkelijk klimaat voor de Nederlandse ondernemer o Omvangrijke markt: 82 mln inwoners, 9x het opp van NL. o Goede span of control vanuit Nederland. o NL ondernemers vallen goed bij Duitsers
Kansen voor groei: Polen Een van de meest veelbelovende Europese landen. o Sterke impuls door toetreding EU en momenteel de sterkste groeier van de Unie. o Vooruitzichten zijn positief. o Politieke stabiliteit en snelle ontwikkelingen infrastructuur. Ruimte voor expansie van het Nederlands bedrijfsleven o Volumemarkt o Nederland bevindt zich in top 10 handelspartners Polen. o Relatief hoog opleidingsniveau en goede werkmentaliteit. o Uitstekende geografische ligging (7 buurlanden).
Toekomst 14
Spring in het diepe
Duitsland: Kritische Succesfactoren o o o Bedrijven laten veel omzet liggen door onvoldoende beheersing van de Duitse taal. Hoewel het een buurland betreft dient er ook rekening gehouden worden met verschillen in cultuur en etiquette. Duitse bedrijven kennen sterke hiërarchische verhoudingen. Veel waarde wordt gehecht aan titulatuur en lidwoorden. Privé en zakelijk gescheiden. Zonder degelijke voorbereiding geen succes. Deals sluiten in Duitsland gaat langzamer; commerciële trajecten duren gemiddeld drie tot vijf keer langer dan in Nederland. Een lange adem is een vereiste.
Polen: Kritische Succesfactoren o o Voordat men een markt zelfstandig wil aanboren is het raadzaam kennis te nemen van de lokale economische omstandigheden. Koopkracht, infrastructuur en kwaliteit van arbeidskrachten kunnen sterk verschillen per regio of stad. Etiquette en Cultuur: vrij formeel: pas op met tutoyeren en geloofskwesties. Houdt tevens rekening met hiërarchische verhoudingen.
Tips & Tricks 1. Ambities delen en netwerk vergroten; 2. Verlies de basis nooit uit het oog; 3. Kijk naar de kansen van inbound bedrijven dichtbij; 4. Maak gebruik van alternatieve financieringsbronnen (subsidie / KFW / Exportfinance).
Laatste tip: Spreek dezelfde taal!
Dank voor uw aandacht Rabobank International Corporate Clients Nederland E. (Eddy) Drent International Finance Manager Eddy.drent@rabobank.com +31 6 83229354