+ & &&$&, -.+ & &&$&$$

! "# $% &'$$()* & &&$&, -. & &&$&$$ /0 )) * "#

12 5 61 27 1"#2 5 5

VOORWOORD...1 LIJST MET TABELLEN... LIJST MET FIGUREN... SAMENVATTING...5 1. INLEIDING...7 $$ % $ % $& 8 2. THEORETISCHE ONDERBOUWING...11 $ *$$ $$ & "9$ &$ "$ & )9$! && "$:! $, ' $. METHODE VAN ONDERZOEK...2 &$ "& & "' && 7: &! 5:. STIMULANSEN EN BARRIÈRES IN DE PRAKTIJK...29!$ 58!$$ ;8!$ 7&!$& "< &$!$! 1&!$' =&! 59&&!$ )9&&! )9&!!& >9&'!! (9&:!' )9&%!& 5&%!! 59&8!' 9! 5. SECTORSPECIFIEKE STIMULANSEN EN BARRIÈRES... '$ 1!& ' 6!! '& (!' '!!'

'' ': 7!: 9!: 6. STIMULANSEN EN BARRIÈRES: DRIE TYPEN KOPLOPERS...7 :$ <!, : <)!8 :& < ' :! 9<' 7. AANTREKKELIJKHEID KOPLOPERPOSITIE: STIMULERINGSMOGELIJKHEDEN...5 %$ '' %$$ "'' %$ "9': %$& "9'% %$! "'% %$' "', % "', %$ "', % "'8 %& ": %! ": %' ":$ %& )<:$ %&$ "<:$ %& "<): %&& "< :& %! :& %' =9:' 8. CONCLUSIE, AANBEVELINGEN EN DISCUSSIE...67 GERAADPLEEGDE BRONNEN...7 BIJLAGE 1. GEBRUIKTE BRONNEN VOOR REPUTATIEONDERZOEK...76 BIJLAGE 2. LIJST VAN KOPLOPERS...78 BIJLAGE. TOELICHTING INTERVIEW EN VRAGENLIJST...79 BIJLAGE. GROSLIJST BELEIDSINSTRUMENTEN...81 BIJLAGE 5. ANTWOORDENMATRIX STIMULANSEN/ BARRIÈRES...82 BIJLAGE 6. ANTWOORDENMATRIX STIMULERINGSMOGELIJKHEDEN...8

!" # # $ % & '! $! ( )! *!,!! #!!%!$! #!( #!( % &! $ # & (- # *&# &#.. % &# # % &# $ &# $!)/ # * &# )- %&# )0 % $&# )1 % ( #. %! *- %, 22 # $$!)/ # $* 1 2 #) %! 2 #) % 2 #) ( % 2 #) (

="#?"#@> A #.9."#BB = 2/ 2 C 92 9 5C. 9 Stimulansen Stimuleringsinstrumenten Barrières Perceptie Stimulansen Sociale factoren Perceptie barrières Aantrekelijkheid Koploperpositie Beslissing middengroep duurzaam ondernemen 5 9 / ; < 9 /999 95 /< =9 2 C2 2 9 =.2.. ;

# 9 59 2 C 9 9 9 "9 5 > 99 " 95< 2 = < < <) < < < 6 < 9= 5! < / < 2 9 )

!"!"!" # "# >A "#? @ ; "# 2 ;"# = #.9 5/ /- 1 "#>A 9 9 9!"$" % " ( D>>E<F 2 5?$8% $8,&@ 5?$8,!$8,8@ F 5?$88 @. 1 $ A)G)<?$8,,@'' (H?$888@

2 ; =!! ; 2 2 ). = > 17=/56 /#.#. 7,8 /.. /2/ 96 ##. / &2# & 9: 2# #9; 5 /I J> 5?@ 2B B > ; 6 >?$ K@?!,'%K@?&&&K@ 7 *, =B 2 A & 16L1 %$%! 6?$888@ ' 17=?$&$ &@ : 16L1,' % >6?$88:@% 5?$ K@? K@, )1#?$88,@'

) > <C 9 M 15 C 6 5 =!"&" 2 "# >A 2/ 8? @:H?$88'@16L1?$88@

$" %' $"!" ( 2 DF 2 6?@ BB > 5 $ 6 $$ > 2 $"$" ' 5?$@ 2 C 929 5 < 5C 9 1 <2/JNO. < =<9= > /& 96 #. &# J $ 5&9 $ MF/7)?$88:@$& $$ ">7? &@!!$ $ 16L1?$88@$

Stimuleringsinstrumenten Stimulansen Barrières Perceptie Stimulansen Sociale factoren Perceptie barrières Aantrekelijkheid Koploperpositie Beslissing middengroep duurzaam ondernemen )!* $"&",'' 59 = =9 = 9! $"&"!" )7 2?@ $& )7 $! M <) 5> = >< ;= 2 > <1 5 5 $& )E(7? @ $! L? @

2 F 2 C=< =; M 2)7 2 9 2 /!" ''- $' ;?@?@? @1. 2 ; $".'''!/ ) C $% > / $, 1 1 7C > ( ) $' 5 L? @ 1 ; ; $: 1> ; 9L > $% ">7? @2&$ $, ">7? @2&&':

> > = 2 2 IJ &" 0!1 ); ; ) < ; 2 2;.DF BB ) M = 5 < F 2" 2 FF/) 20 / 21 ). ) 1> M" ) " $"&"$", $8 5 L? @&< )E(7? @%:%, $ L? @ $'

"#>A$' C 29 =E6 9! 9 9; 9!", >9 1 DF1 6 9! ' 1 P 6Q > 1 $", ) : % =, 6 1H 6 1 > H 1 8 )2? @ & E6? &@! 1? @&8 ' )2? @, : E6? &@ % )2? @,, M/16L1?$88@)L?$88&@ 8 1? @&,!

&" '', > 6.?@. 2", ) () / & ( >?@ 6P ( 5 2 1 2 &$ 1 5 & = 5" 6 #?@ 9 && / &! ) C DFF < DF $"&"&" '' 5 2 "C< <2C & E6? &@ &$ E6? &@: & )2? @, && C &! )2? @%

. &' 1< / &: 2 E > > 5 * &% MQ > &, > =2/ &8 R2 ) = =R<2 = ) ; >C "2 2 / )< 7 &' L)? @ &: L)? @ &% 7P )? @' &, )? @& &8 (EL?$88$@%

1 $"2" 7? C@9? 9C@1 50. >. # 9;! 5 / 6'8!$ )17=E?E @5E6?E6 @ 2E6 ':5 E6 ' 2$ 1 17= 2!& 1" 111 22 2#I1 J 25 )"# 2$'C>B 2.2! LE-(?$88&@$!$ E6? &@! 1L? $8!& 1L? @!! L? &@!' )2? @

>. 1 2 * 9"C ;/ 2 19 19 19 ) 2< 6 ) ;.?$@5 = < C2 ;2 5/5 ;!: ) 2!: M/- L?$88&@$%

'? " 1 & > > > >, L, E > - 1 &,,??<@ 2 5 1. -.?1=2P1=@ C 1 &, SBP '', '''" L - > DF H 2 2 ; 1 &, =; = 2 ; 5 = " SBDF L 1 & 5 SB< 5?@ >, "P > > > %!*H 9 > <

> M F > >F > > > > $"5" ' 59 2 C 9 > 92 69 M9 M9 =C

&" 7 M ;( 2 CM 9 &9 &"!" '' = ) > =751 2751 ; 1F?@?@ 751 >7 2 ; 1 2 =; =!% ;!% #"G2 6? &@

= F!, 5 F$"% " ' $ $ $ $ $ $ $ & $!2 $ $ $ &!9 & &! &! ' &!!! &/! ( & & ' ' ' ' & &!! 2: ' ' ' : ' &! ' ' : ' 21 : : ' % &! : : % ' 5! % 1 : % & % % : : ' : ' 59 ;!<=<> %$*1!8 1 FBB?!K@?K@ 6 '' BBBB5 751 &?@ % 7?@ 8 8 2P<?@ %&*E ' = %!, 6751FF 1!8 )/#"G2 6? &@ ' #"G2 6? &@

&"$" '' ) 52 > > 1 5 2 6) 2) BBM#17?#17@ )? )@ ") > =#=?#5=@"#?"#@15)?15)@ P = 5)$ > ) 1 2 > 2 /?$.@?.@?$.@ H?&.@ # *$% 5)5?@

?M!@ M$' BB $ '$ = > ' # "". % ' 5$ ( ' $'', 6!! $' 6! $ ''& '&!! &!:% '! 7! 1!! %!, '' %2*1 &"&".' 1 5 $!' BB 1( = 5 CM * 6< > 2 ) &"2" 9 BB 2 95 '$ )/(( $$! ' )/(( $$! '&?88%@T?$ %'@T.?!,$@ '!?$'!@T?$$!8@T?%%:@ ''?&:'@T?!'!@T?$,$@T?$$8@T?& 8@

C?$@2 M )& 2/!" 2C =C $" 2 9=C = = U 2 9 "2 = F 5 = 9 &" % =?!@FC #F 1BB$: 2" (

< 9 <2 9. 5.?)'@9 29 1 9 < =<.?):@ 9M 2 ;?!@1;

2", 2"!" 5&9 5 >9 Antwoordenmatrix)' 2"!"!" ''- 5 ( C ) >... ) >(. 2.(. 5 ;?@ (;>B 2 $V$'K ': # 2. 2 ; 1.2 >;2)1 < H2= ': 1'$!

2; 1 ; ;C 2 5 ''- H ( : -;, ( %5*H; 2"!"$". ;<!=> $! 1 5 H E7M 6/J, #.&.. &.96. # &. ;9 5 M # 12)1/5<9= & / 2 #/&5911 7 H)2 <; #C #<!$&C >C DF# M*5# = /5@.

.# # ;92 "# '% 1 F1 2 C< C ( M 5 > 2 "BB. ;<!=> $$ ' 8 # 5. < %/*H 2"!"&" 0 >C<) <5 1 1 5<>.< 1 1BB) H6 E7 >2)1*5 "#121(< "=H6 (> * "# 17= # 2 '% )>A "#2"#

><22 <# *< <2 0 5< "< " )! ;<!=> : %=*H< 2"!"2" #< )L ) = * C 2 6 2 ;<!=> % ) & 1 $ 5! %9*H 2"!"5"? 2 MM M*5#

= 2 C 6 M?@? ;<!=> 2 =! :?@ ' %1*= 2"$", 2"$"!", # & 9 > -" SB 1 C 9 ) 91 )# 1. 2 2)HW 6# C2 = =C > 2)1

()(< 112 1 1 C 2 & DF> # M=# BB25 ) : # H 9, ;<!=> ' & & ) ) H $ "BB $ " ' : %!:*H9 2"$"$", 9 R 9 =1 2 ;> /;: &.2#. 9;2 #. > ) * BB

M *5# M =*5 1 2 M MM 12 ; 2 = 1 " BB = C< > 9 SB?5' @, ;<!=> ' & " = " % = H9 ' %!!*H9 2"$"&" '', 2 9.5.F29 "

>B 5 HC 2 = '', ;<!=> $$ : - %!$*H9 2"$"2", 2 2 2 =. C > (9 5!$$. M #9= BBCQ9. > *5# IJ= =

#.9 1 9, ;<!=> ' - ( :! ( ( H9 ' %!&*H9 2"$"5", C 95C> 9 9 9 5;? A 2. ;9, ;<!=> $ %!2*H9 2"&" '' > C< ', 6 F2 0 5 1C = ', M&&

( 5 = )< * 1 > 2 5 C. ;.7 HC 5 6 1 = 2 )< 7

'' ;<!=>! : ), 7 $ H % 6! ( & ' H $ H E $ = $ %!5*H 2"2", 5 5? 9 6 1 = ; 2 9H > R #9 " ) 2 /J& # # J )2 ;> >. 9 ' )#17 =

7' M2 1 ""# H 6 2 2 <> 2 7 (F 1 A1 "#>A @ @ ;<!=> ;<!=> = -; =R '8 7 E H H9 7 "< )9,, % ' 8 : $ %!/*H9 ) ( " )9 6 : $' : 2"5" '', *9 6 9BB C> 9 & '8 5R 59 BBR

26; $$?$$.@?8.@=; 19 -; H H, H ) %!=*9 9 "C 9 9 ( 9 5

5" '', 59 5 BB >9 Antwoordenmatrix)' 5"!" ' 5C * / > > BB 2 "BB > "H6 9M < 5@# # 2#&. 2. #.#. 9.# # 9B 2. CC 9,&#.# 2. 2 ) 9 #.# 96#.&.# 9 # 96 #.#2. # 9@#. &# 2. 2 & 9;# 2

) M, 1 7 = %!9*"9 M9)' 5"$" 8 ' >CSB C < M 2 ) = > 2 H > C #= < < 9 ; > =; 5

6, E ) " ( 7 %!1*"9 M9)' 5"&" ' ( C M 2 M ) >B >92 C2 92 :, # H %$:*"9 M9)' 5"2" %' /! >C$ 91 = : > :$ )2

)X, ) E ) 1 %$!*"9 M9)' 5"5".' )C) 5 = 9CQ 5&. ; =; IJ9 M *5# 2, ( # E %$$*"9 M9)' 5"/" ',' ' 5!9 5 9" 92 9 9= 9= = 9 >9 1 9

/",*0 5 5!' 9*' 1 *< ; 6 5&< 9 "< <)< < > = > =; 5 <>9 <.)'

< <) < 2 2P 2 # # " "?@ "?@ EE E EE E EP E = E : 1 7 = = = H = 1 ) H ) :& 2 ) 2) (< %$&*< /"!" %0# =?@ ( 5# =* ( = 2)1 HW) RL1 21) :! 5<C = 1 BB?)@6 HF <2 <. < R9< : E = :& ) :! 1)= <

BB 6 = < 1?2@?H6@?(<@?2)@?)@F, H 2 ) ) 6?)@ %$2*"9< M9)' /"$" %0 < # = < = <2 > M = 9) ; <=< < )2 <) >5

<)2 9?!!@M ), ) 59 5 ( 5 (9 "< %$5*"9<) M9)' /"&" %0 #<)< <. < E 5<< 1, H (.?@ = 6 %$/*"9< M9)' /"2" ',0 5'9 5 <9 29 < 2 9/

9?!'@ 92BB 5 9 <9 BB< 5&92 <9 #9< 5 < Type A Type B Type C Bestaansrecht door duurzaam ondernemen Werkplezier (Bijna) Monopoliepositie Kostenbesparing op energie en grondstoffen Intern en extern imagoverbetering Samenwerken binnen keten Synergie door samenwerking met maatschappelijke organisaties (hoop op) andere klanten Onderscheiden van concurrenten Vleessector Anticiperen op toekomstige regelgeving Voorkomen negatieve publiciteit Inspelen op slechte situatie van sector Woningsector Woningcorporaties Tuinsector Consultant Algemeen Financiële ondersteuning door overheid Naamsbekendheid Contacten met maatschappelijke organisaties Kledingsector Reissector Negatief imago duurzame producten )$*1<

Type A Type B Type C Beperkte groeimogelijkheid Duurzaamheid kost geld Duurzaamheid kost geld Focus medewerkers ligt niet bij duurzaamheid Interne kennis Klant niet bereid om extra te betalen Te hoog abstractieniveau Kennis consument Samenwerken binnen keten Klant niet bereid om extra te betalen Vleessector Te veel regelgeving Starre regelgeving belemmert innovatie Woningsector Machtsproblemen Overheid heeft te weinig kennis Starre regelgeving belemmert innovatie Overheid te passief Algemeen Geen hogere marge Te weinig vraag naar duurzame producten Tuinsector Biologisch bestrijdingsmiddelen Methodes om opbrengst te verhogen Te veel keurmerken Kledingsector Gesloten sector Negatief imago duurzame producten Reissector Overheid houdt onvoldoende toezicht Overheid te passief Laag kennisniveau duurzaamheid Kennis consument )&*19<

=" #* 5 2 P9 9 # 5 92?%@ (. '' ( & (! E;! 1! H! H 5 7! = 2 $ "! ) ) 2 8, 5 & " " $! "! 7! )! H! 8, H!! 6!!! #! 5! * >! 1 $ >.! $ (! (!! %$=*H 5 2?,@5):.< * 9 (

9 M 2 1 BB?M,@> " BB (BB M 9. '' " 2 $ > : 2 E & $ 2 : 5 ( $ & 2! / (! $ =; & 5!! = 2 & 8, 7 $ : E 9! "P! : 1! $ SBDF $! A< 5 & : =! 2 & $ = 2 & 8, 5 > 2 : < $ : 7. $ : 5 & : 1 $ $ "P $! 1 5!! 2! & : >! : SB &! > & : > :! >!! %$9* 5 2?)!@ 9 "

59 / 6 & ' &#& 9 = < ="!" # ="!"!" " M = 2 6 1 > 6. ## 9B # ## 2 # # 9 5 H < :' 6 6&# # # # # 1 2 2 :' H <? &@%

1= :: M $ :% 6 M 2 DF # 9 ="!"$", =9 BB6 * < "9 2 " C E "; ) > #2 # 6.# 9D./ / &# &.# 9 :: M :% 1=E? $@

="!"&", > 9 = % ="!"2" ''! "< 2 6 2 1 6 ) 5$ ). < 1)6 2> )6> >)6.>)6 (; 1; " 2 BB ; " ;F 6. 9 (;2 ; ( M #

6 # 9 #6 # 56@ # "# * &K $* 1! K :%'K, $ = # 6 D#)F = "# 8K % "# /5 <9=. ; %$, # # # 9 B#. 9 ="!"5" (5!! =,. 5'! 2%! ="$" ' ="$"!" ' 2 9 ( :, RY :8 "#?!@!' % "#8 8! %$ H(//='!

. >6.. % 6 # 2 # A #. 9 6 6 # # # ## 9 ="$"$" ' )?@ > M (> 9 = ( 9 67 #8&. 9B ## 7 #8 # #.9 ( 6 # % > 6? @,

-.... 9 ="$"&" ' 6 9) = = =< %&$2. SBBB (<M. E7 (<>. " # #2# # 9 = ; "( H6 > ( ; # # # # 9 ="$"2" ' M 2 > 7 # 9( 2

6E # # # 9 ="$"5" ' C 2# 2 2 &2 # # #.9 ) = 2 0 / # & # 9 = (, # & 2 # # 9 ="&" 0 ="&"!" 0# < 9?:$@M. =. %& 9 < 2 < %& "&<

. 5 %$)6< ; "(A ; > < 6.# & ' & ## )- 2. & # # # 9 " ; C < )?" @. 2 )- # A. &' 9 ="&"$" 0 <)( <) <) 29?M:@<) >. " <= 2 < 9 ; )0 # > &. #' & # 9

="&"&" 0 < < > < >(= = L2#5= IJ 2 %! < #2# ##.## F G 9B# )1 9 < 2 <)< < # )1 96 # )1## 9 ="2" # =5 = 2 #9 5A < > 76 ; = - %! 2L? &@:& %' ; %: MH?!@

%'' C?*2@?@ '' * -" 2 %% >. -" -" DF -" 1-" %, ) = < 6< ) (< 1< )A 6.?:@ * # ) = 2 E. 2 = %% -" #?!@ %, LL? &@&'

? &!@ * 92 < '' 5 9 C 5!& C1 6 ) M : #. & # & > 9 ="5"?', 5895 <?2!P:@)9 %$P%&= C <

=1 # -; ":Z # "&Z "!Z ' 1 5 "$ Z 8' 6 "$Z %' [ "$' %0# ) 6?)@ %0 ( "$Z 5. "$Z " "'Z "< "!Z %0?@ "Z"&Z = "Z"&Z, # H "%[ "%[",[ ' "8[ " "$ Z 8' "$Z = "$$[ " "$$[ = "$$[ %' ) "$'[ "$'[ "[ ' H "$!Z # "%["$&[.' = "$,[ = "$,[ A "$%Z ( "$:[ %0# ) " Z "$8[ %0 "$Z - "$Z 5 "$Z (. "%[ "$Z ( "%[ %0 " "'[ (. "%[ [\Z\< %$1*=9 A? )" 7" #' 'A '7? %8 >*

9" '' 21 ( C 95 9 2 9 *$% 9 9; * > / ) 9" 9 " 9*9 5 9< 2 = < < <) < < & < 9

< <) < 2 2P 2 # # " EE E EP E, "?@ E = "?@ E E 1 7 = = = # H ( = 1 %&:*< =?@ = >9 6 < 9 < 9?', 29 9 <5!P: - " 969 * M ( (;, E =

. (M 9. &# ) 2 9( 2 =9 1?@M > 2 F = 29 ) 9. 2 BB 9 " < 19( ;

9 H) (< < < <.< "<) ;) ; <1 <)2 9 M ) = <. 5 << 1 = 1<< <) ;< 1<< F!' 95F <2 F>BB <9 5F 9

Type A Type B Type C Beperkte groeimogelijkheid Duurzaamheid kost geld Duurzaamheid kost geld Focus medewerkers ligt niet bij duurzaamheid Interne kennis Klant niet bereid om extra te betalen Te hoog abstractieniveau Kennis consument Samenwerken binnen keten Klant niet bereid om extra te betalen Vleessector Te veel regelgeving Starre regelgeving belemmert innovatie Woningsector Machtsproblemen Overheid heeft te weinig kennis Starre regelgeving belemmert innovatie Overheid te passief Algemeen Geen hogere marge Te weinig vraag naar duurzame producten Tuinsector Biologisch bestrijdingsmiddelen Methodes om opbrengst te verhogen Te veel keurmerken Kledingsector Gesloten sector Negatief imago duurzame producten Reissector Overheid houdt onvoldoende toezicht Overheid te passief Laag kennisniveau duurzaamheid Kennis consument )2*1< Type A Type B Type C Bestaansrecht door duurzaam ondernemen Werkplezier (Bijna) Monopoliepositie Kostenbesparing op energie en grondstoffen Intern en extern imagoverbetering Samenwerken binnen keten Synergie door samenwerking met maatschappelijke organisaties (hoop op) andere klanten Onderscheiden van concurrenten Vleessector Anticiperen op toekomstige regelgeving Voorkomen negatieve publiciteit Inspelen op slechte situatie van sector Woningsector Woningcorporaties Tuinsector Consultant Algemeen Financiële ondersteuning door overheid Naamsbekendheid Contacten met maatschappelijke organisaties Kledingsector Reissector Negatief imago duurzame producten )5*19<

#9 *9 < 5! ; % # 2 5 9 2 9 M 92 9 "# 9 C* 9 5 5 2/ <9 5 (. >.. ( > 99 < <

" 9C * <"> % 2 E ; 9= M " DF 2 < ) M ' 52 #2 = = 2 5= 9;= <

@ )E(7? @I) 2-&:J 5/ <L!%$%%&: )1#?$88,@6 )5]>.<$88,%$' )L?$88&@0 #.1H P )? @ &. ))&K I 7*8L-J.& 7*56# & : )2? @H / L: #.# # )H L? &@ "7<]>.5=" L? @, B& B26 "## (H 7>? @5#5= A - L?$88&@: # L: /) L))1H P$% 6?$888@/, ### 2# )>* >6?$88:@6 0& 0 96 0, B 5E 2 >6? @:A > 62 -" #- 1/ 2-" #'! /PPPHP!^'[$ H <? &@: 999 6, H < H?!@ &/ / (*< ( H?$88'@0 &> L )-< 2L? &@6# L/"#6 "#* L)? @0 J ) )B-9 & &5/E<"&':8,! LE-(?$88&@0 #.L@ / )L))1H P$ LL? &@(-" 5/)T*P &&!&% (H?$88882: &6 ) & (/ ) 5/L E,? @$%8 (EL?$88$@: L6 & 2 :0,2: A)Z)<?$8,,@/- /" L8!$',

? @I &# & &)5/L E$? @: 1=E? $@ &"& " L#., /PP PPK EK K E #"Z2 6? &@#1 06.# J 751) #? &@099 0..,/ #$!! E6? &@50 6 #2 # &.# &9;2 M 7)?$88:@0 G7)8: 'F H "#?!@]!"# /PPP5\$&''& ">7? @]?$$@ ">7 ">7? &@6. 2">7 &">7 "#?!@K /PPPP.[8 8!?!@, 2'! 16L1?$88@6L, #.# 21* 16L1? @2 " 1/ )5/EELE HH"<">E( E:%8 1L? $826 / 1:8 1$$ ) 1L? @, #56 ;2 (*) $!! *)=$!! $!! $!! (( $$! $!! $!!.$!! $ & P\,&'$'!

!" @ %?AB AA= 1 )..7 5#?#@ 7> 5 B6'(' *, B? 2#5=$8 2 #5=LR,& #B. 2#17?#17@ #1 1 ) )? )@ = (?A' 2*)=2 1 1?15)@5 =.,:,$ 7>? @, $!!,& L? @L? &@,! $!!,' *)=$!!,:.$!!

# =.2 2 60. 6: # :J# 'B7;B7> 5>A"# 1"# ; @C Z = '';.> ")7 2 17=>M= 616"M6) 7?A A#11 &,% $!!,, )2? @,8 $!! 8 $!! 8$ #?: &@

$" # ) $ " )6 : 5 H : ( " " 2)1 "!!' E HW A 2 $' ) 2 ). ' 15) H =, CREM 7> CREM, SNM, MVOstimuleringsprijs nominatie == > = =# " #5= H##5= ( " 2 $ ) #2 5! ( snm, winnaar ei van columbus 15) >BB >B "# 6> ( & E -> 6 1 (< E H6, =" CREM RL % ( " 2 =!' ) #17 #17 *5# 7 #17 #17 * :' E << >A >2 < 12 1 1) $ $' * 2 )BB # HH L# L. LII.LII

&" %' 5**1 "#?"#@ 2 "# 5 2 ' "# 22 = 5 0 & &!,8:

# $ ( 6 & *6! 6 ' 5 : 5 % 6, 6, 8 69 $ M9 $$ 5 9 C $ 69 $& 6 " $! 2 $' 6 $: " $% MCM M $, 6 $8 2C 5 $ 5 5 C MM # & 6! 1 ' 2

2" @ ' 6 B $ " > & >! > ' > : / ', % E, > 8?<@ $ 2 $$ / ', $ 5 $& 1. $! -.?1=2P1=@ $' C $: $% SBP $, / ''' $8 > DF 2 $ 2 ; =; & =! H ' " : SBDF % 5, = 8 / ' & >< &$ 5?@ & "P && 5 &! > &' > &: > &% > &, /

5" #DE, %0 ) ) ) ) ) ) 1) 6 )1 1 L H ''- H $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $!2 / 5 & $ ' %' $ $ ( ( $ $ $ $ $ $ / : 5! ' ' ' ' <) -; $ $ $ $ $ $ $ $ 9 & $ & ' ' %' ' ' ( ( $ $ $ :!! '. # $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $!! 5! 5 $ ' %' $ ( 5.5 $ $ $ $ $ 5! 2 : ' ' ' $ <) $ $ $ $ $ $ $ $ $ 1 2 2! ' %' ' $ ' (P<) < : : : : 0 5< $ $ $ : $ : ' "< $ $ $ $ $ $ $ 2 : / ' ' ' $ " $ $ $! :! ' ' ' <)P( ) $ $ $ $ 2! $! ' ' ) $ $ $ $ $ $ $ = 5!! ' ' ' $ ' < $ $ $ & :! $ ' ' 1 1 $! :! : ' 1 5 $ $ $ $ 2!! $ $ 1 6 $ $ $! :! ' ) $ $ $ & :! $ %' $ $ $ $ $ $ /! $ & ' ' %' ' $ $ $!! : ' )??@ $ $ $ $ $ $ / $! & $ ' < = $ $ $ $ 2 : : 2 ' ' ' < 6 $ $ $ $ $ $ / 2 : $ ' ' $ <?)@ $ $ $ $ $ 5 5 : : ' ' ' $ <, ) $ $ $ $ $ 5 $ $! ' ' ' "BB $!! : : ' " $ $ $ $ $ 5 : & $ ' ' ' <) $ $ $ $ $ $ / $! & %' ' ' ) $ $ $ &!!! ' ' ) $ $ $ & :! $ %' H $!! : : ', " $ $ $! :! ' ' = $ $ $ $ $ 5! &! ' ' $ 7 $ $ $ & : : & ' ' 1 " $ $ $ $ $ $ $ = $ $ & $ %' ) = $ $ $ :!! ' ) = $ $ $ &! $ : ' ' 1 H9 $ $ $ $ $ 5 $ $! ' $ ( '', $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $!! / & $ %' ' ' $ ' (. $ $ $ $ $ $ $ $ 9 : 2 2 ' ' %' <) ) $ $ $ $ 2 2 : : ' ' ' < $ $ $ $ $ $ $ $ $ 1 5 &! ' %' ' $ ' <) - : : : :, - $ $ $ $ $ 5 : 5 : ' ' $ <) ( $ $ $ $ $ $ / : / : ' ' ' $ <) $ $ $ $ 2 : 2 : ' ' $ <)7 ( $ $ $ : $ : $ <)7 ( $ $ $ $ 2 : $ $ ' ' ' H9 $ $ $ $ $ 5 2 :! ' ' ' $ <, : : : : $! :! : '?, 1 $ $ $ & :! $ ' ' 5 $ $ $ :!! ' '' 7 $ $ $ $ $ $ $ $ $ $!: $ & 5 $ %' ' ' (P H $ $ $ $ : : $ ( $ $ $ $ $ $ $ $ 9 & $ & $ ' ' ' ' ( # $ $ $ $ $ 5 $ $! ' $ $ ( $ $ $ $ 2 :! & ' ' 1 $ $ $ $ $ $ / & & : %' ' $ ) H $ $ $ $ $ $ $ = 2 $! $ ' ' ' $ $ $ $ 2 :! & ' ' H $! : :! ' ( $ $ $ &! $ : ' ' ' $! :! : ' = $! :! : ' $ $ $ $ $ 5 $! $ ' ' ' ' 5 2 (< ) = *5# %?%## %0#;</> %0;</> %0 ;<5> 'F 'F %'F 'F.'F '

koplopers beloond? /" # D